januari 1 Jaarverslag 2015-2016 2016 Klein in omvang en sterk in kracht
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Onze school 2.1. Kerngegevens 2.2. Organisatieontwikkeling 2.3. Schoolplan en jaarplan 2.4. Klachten en klachtenregeling 2.5. PR en communicatie 2.6. Medezeggenschap 3. Onderwijs en leren 3.1. Opbrengsten 3.2. Individuele vakgebieden 3.3. ICT en leren 3.4. Passend Onderwijs 3.5. Bijzondere activiteiten 4. Personeel en financiën 4.1. Formatie en financiën 4.2. Ziekteverzuim 4.3. Professionalisering 4.4. Studenten en stagiaires 5. Thema s vanuit de school 5.1. Ouderbetrokkenheid 5.2. Gebouw en schoolplein 5.3. Investeringen 6. Nawoord RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 1
1. Inleiding Dit is het jaarverslag van 2015-2016. Ieder jaar weer geeft dit een overzicht van de ontwikkelingen en activiteiten op SO De Zwaai. Met dit verslag wordt verantwoording afgelegd aan de inspectie, het College van Bestuur, de MR en aan de ouders van leerlingen van SO De Zwaai. De historie van onze school start in augustus 2006, er is toen in Drachten gestart met een SOafdeling: SO De Zwaai. De leerlingen zijn in het bezit van een toelaatbaarheidsverklaring(tlv) voor Cluster 4 onderwijs. De school is gehuisvest aan De Klokhuislaan 4 (9201 Je) te Drachten. SO De Zwaai biedt onderwijs aan leerlingen uit de volgende postcodegebieden: Smallingerland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf, Opsterland, Heerenveen, Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel, Boarnsterhim, Marum, Leek, Grootegast. De afgelopen jaren is SO De Zwaai in oppervlakte niet zoals in voorgaande jaren gegroeid. Vanaf oktober 2016 heeft SO De Zwaai een andere locatie betrokken aan de Klokhuislaan. Deze verhuizing is een forse fysieke verbetering ten opzichte van het oude gebouw. In het afgelopen schooljaar is het schoolplan en het jaarplan als uitgangsbasis gebruikt. Hierin stonden de ontwikkelpunten voor het schooljaar gepland. De acties welke voortkomen uit de ontwikkelpunten zijn door werkgroepen uitgevoerd. Er is een nieuwe taal- en spellingsmethode geselecteerd nl. Taalverhaal.nu Differentiatie in instructie van leeraanbod en registratie daarvan is nog een aandachtspunt binnen de groepen van SO De Zwaai. Het taalbeleid wordt aan gewerkt om af te maken en in het team te implementeren. Het rekenbeleid is af en is in het team besproken. Volgend schooljaar moet dit weer up to date worden gemaakt en moet worden gekeken of snappet wel of niet een plaats krijgt binnen dit beleid. Er is hard gewerkt aan het opzetten van een digitaal leerlingenrapport welke de opbrengsten weergeeft. In schooljaar 2015 2016 is dit de inzet. Het bespreken van de doelen met de leerlingen en de terugkoppeling aan het einde van het schooljaar is in de gesprekkencyclus met ouders/ leerlingen opgenomen. Ook afgelopen schooljaar is er volop ingezet om ouders/ verzorgers daar waar kan, te betrekken bij het onderwijs. Voor de kerstvakantie is er een groepsouderavond geweest en voor elke vakantie zijn ouders/ verzorgers uitgenodigd voor het doen van een ouder/ kind activiteit. Na iedere vakantie heeft de oudercommissie een luizencontrole gedaan. Naast deze structureel geplande activiteiten hebben meerdere werkgroepen de ouders/ verzorgers betrokken bij verschillende activiteiten, bijv. pepernoten bakken en versieren van de school. De school heeft afgelopen schooljaar 16 schoolverlaters gehad. Ontwikkelingen in het aanbieden van Passend Onderwijs, demografische krimp en een grote groep schoolverlaters hebben geleid tot het feit dat de school schooljaar 2016 2017 start met 7 groepen (een groep MOD). Voor schooljaar 2016 2017 staan onder andere de volgende punten op de agenda: Verhuizen van de Weeme naar de Klokhuislaan. Verbeteren van onderwijsmodel SO De Zwaai Communicatie met ouders versterken. Terug keer naar Visie en beleid RENN4. Evaluatie, selectie en aanschaf methode sociaal emotionele en methode tegen pesten. Verbeteren van de teamsamenwerking en klasbezetting. Ontwikkelen aanbod voor leerlingen waarbij vermoedens van dyslexie zijn. Interne communicatie verbeteren. Daar waar mogelijk versterken van de samenwerking met andere ketenpartners waardoor in gezamenlijkheid het aanbod voor de leerlingen gericht op het realiseren van de onderwijsdoelen mogelijk is. Samenkansrijk ligt weer op koers mbt het realiseren van deze gezamenlijke ambitie voor en brede school voor speciaal onderwijs voor Drachten e.o. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 2
Op de website van RENN4 vindt u meer informatie over de school en treft u een link aan naar het jaarverslag. 2. Onze school SO de Zwaai is een school voor kinderen met gedrags-en/of psychiatrische problematiek en valt onder het bestuur van RENN4. RENN4 is een schoolbestuur voor gespecialiseerd onderwijs in Noord Nederland. RENN4 biedt onderwijs aan leerlingen met specifieke behoeftes op het terrein van leren en gedrag. In het schooljaar 2015-2016 vallen in totaal veertien scholen onder het bevoegd gezag van RENN4. De scholen van RENN4 hebben in totaal meer dan dertig locaties die verspreid liggen over de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. 2.1 Kerngegevens Leerlingenaantal op teldatum 1 oktober: Instroom: 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 totaal 110 106 115 93 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 totaal 27 32 34 21 Uitstroom: 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Onderwijssoort SO cluster 1 t/m 4 4 2 7 VSO dagbesteding 3 1 13 VSO arbeid / 4 5 7 praktijkgericht onderwijs VSO VMBO 7 2 2 VSO HAVO/VWO 4 3 VSO dagbesteding Regulier basisonderwijs 1 0 Speciaal basisonderwijs 1 1 Praktijkonderwijs 1 5 3 VMBO 7 4 HAVO/VWO MBO entree MBO 2/3/4 HBO/universiteit Reguliere arbeidsplaats Sociale werkvoorziening/ sociale werkplaats/ beschermde werkomgeving RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 3
Arbeidstrainingscentrum Arbeidsmatige dagbesteding Thuiszitter, niet meer leerplichtig Thuiszitter met leerplichtontheffing Thuiszitter zonder 1 leerplichtontheffing Anders 5 3 1 2.2 Organisatieontwikkeling Er is een krimp in het aantal leerlingen. Deze krimp had als resultaat dat SO de Zwaai halverwege het jaar van 7 naar 6 klassen is gegaan. Die verschuivingen halverwege het jaar heeft veel impact gehad op kinderen, klasse sfeer en medewerkers. 2.3 Schoolplan en jaarplan De school werkt vanuit het schoolplan 2015-2019. Hierin staat beschreven waar we deze vier jaar aan gaan werken. Elk schooljaar worden deze onderwerpen uitgewerkt in het jaarplan. Speerpunten in het jaarplan 2015-2016 waren: Introductie/in gebruikname (leer)methoden In gebruikname leerling volgsysteem. Samenwerking regio. 2.4 Klachten en klachtenregeling Er was een toename van klachten mbt de schoolprestaties in het algemeen (de klassenwissel en leerkrachten). Een enkele klacht is verwerkt volgends de klachten procedure van RENN4. 2.5 PR en communicatie Bij bijzonderheden worden ouders/verzorgers telefonisch geïnformeerd. Wanneer er personele wisselingen zijn worden de ouders/verzorgers middels een brief/mail geïnformeerd door de teamleider. Voor iedere vakantie is er een nieuwsbrief en een schoolkrant voor ouders/ verzorgers op de RENN4 site geplaatst. Hiermee trachten we de bereikbaarheid voor ouders/ verzorgers, ketenpartners, stagiaires en invalkrachten te vergroten. Ook kunnen we hierdoor de eigenheid van de school meer laten zien. Naast werken aan toegankelijkheid en bekendheid stelt de school zich open voor de ketenpartners. Hierdoor wordt de onderlinge samenwerking versterkt en wordt het wederzijds begrip vergroot. Bovendien is de aansluiting op elkaar optimaler, dit alles komt ten goede van de leerlingen. 2.6 Medezeggenschap De medezeggenschapsraad van So de Zwaai bestaat uit 2 ouders en 2 personeelsleden. Er is zes keer per jaar een bijeenkomst gehouden waarin we de schoolzaken bespreken met de directeur als gesprekspartner. Afgelopen jaar zijn aan de orde geweest: personele bezetting, verhuizing schoolgebouw, communicatie met ouders, procesverbetering, onrust in de school en het traject vanuit een extern bedrijf om SO de Zwaai te verbeteren. Ook is de begroting besproken en is het hele MR jaar de krimp op personeel ivm voorkomen van reorganisatie meegenomen. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 4
3.Onderwijs en leren Aan het einde van elk schooljaar wordt vanuit het kwaliteitsbeleid van onze school bepaald welke vak- en vormingsgebieden vanuit het onderwijsaanbod verbeterd dienen te worden. Met gebruikmaking van diverse evaluatie- en analysegegevens voeren wij systematisch elk schooljaar de nodige kwalitatieve verbeteringen door in ons aanbod. 3.1 Opbrengsten In de maanden november, januari, maart en juni zijn de Cito-toetsen afgenomen. Met deze toetsen meten we de leervorderingen van de leerlingen. Ook meten we er de opbrengsten van ons onderwijs mee. De opbrengsten worden afgezet ten opzichte van de normen vanuit de Opbrengstennotitie RENN4. De opbrengstennotitie RENN4 is een vast kader voor onze school. Per klas presenteren we de resultaten. Schoolanalyse juni 2016 Onderbouw algemeen: Op alle gebieden functioneren onze groepen (ruim) onder het landelijk gemiddelde. De verschillen in de groepen zijn groot. Zaak is om goed te bekijken hoe stof in de klas aan te bieden en goed te differentiëren op niveau. Ook zijn er veel verschillende niveaus per groep. Geel Stand van zaken Leerlingen zitten onder niveau, functioneren op M3/E2. Inzetten op automatiseren en aanbieden van verhaaltjessommen Leerlingen zitten allen op achterstand van bijna een jaar. Aanbieden spellingsonderwijs in categorieen. Automatiseren. Aantal leerlingen scoort boven het gemiddelde bij leestechniek, leestempo ligt onder gemiddelde Hardop verhaaltjes lezen om tempo te bevorderen Begrijpend lezen nvt Woordenschat Aantal leerlingen heeft voorsprong. Grote verschillen in niveau. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 5
Paars 4 Begrijpend lezen Woordenschat Stand van zaken Grote niveauverschillen. Algehele achterstand onbekend Groot verschil in niveau Grote verschillen in niveau In groepsplannen goed aanbod clusteren op niveau en de grote verschillen (met name de lage scores in functioneren) goed verdelen. Snappet kan hier met rekenen en spelling goed rekening mee houden. Woordenschat differentiatie met tekst naar leerlingen toe, de lage leerroute- kinderen anders aanspreken. Blauw Stand van zaken Begrijpend lezen Woordenschat Grote niveauverschillen. Grote niveauverschillen. onbekend onbekend Grote niveauverschillen. In groepsplannen goed aanbod clusteren op niveau en de grote verschillen (met name de lage scores in functioneren) goed verdelen. Snappet kan hier met rekenen en spelling goed rekening mee houden. Woordenschat differentiatie met tekst naar leerlingen toe, de lage leerroute- kinderen anders aanspreken. Bovenbouw algemeen: Behalve Goud presteren groepen gemiddeld (op uitschieters van individuele leerlingen na) onder de norm van hun functioneringsniveau. Als je kijkt naar de verschillen in niveaus (gemiddeld per vakgebied minimaal 4) is de vraag hoe leerkrachten tegemoet kunnen komen aan differentiëren in instructie en differentiëren in niveau van aanbod. Dit agenderen op zorgoverleg, levert meer vragen op dan antwoorden, zeker in de situatie waarmee we het schooljaar starten. Hoe gaan we tegemoetkomen aan instructie behoefte? RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 6
Aqua Stand van zaken Grote uiteenlopende niveaus Groot verschil in niveaus Eenduidig niveau 5/6 Begrijpend lezen Duidelijke niveau verdeling met uitval op de m3 leerlingen, deze profiteren niet van aanbod. Woordenschat De groep mooi op landelijk gemiddelde lijn maar grote verschillen in niveau! In groepsplannen goed aanbod clusteren op niveau en de grote verschillen (met name de lage scores in functioneren) goed verdelen. Snappet kan hier met rekenen en spelling goed rekening mee houden. Woordenschat differentiatie met tekst naar leerlingen toe, de lage- leerroute- kinderen anders aanspreken. Groen Stand van zaken Grote uiteenlopende niveaus die lastig tot niet te clusteren zijn. Grote uiteenlopende niveaus die lastig tot niet te clusteren zijn. Begrijpend lezen Woordenschat Onbekend Onbekend Scores woordenschat hoog en opmerkelijk in verhouding tot overige prestaties. Kinderen hebben uitgebreide woordenschat maar kunnen ze dit omzetten? Kijken hoe we niveaus kunnen bedienen met Snappet op eigen leerlijn spelling en rekenen. Clusteren met methode is onmogelijk mbt het aantal te geven instructies. Goud Stand van zaken Niveau verschillen die tegemoetkomen aan de leerroute, geen achterstanden en vele achterstanden weg gewerkt. Niveau verschillen die tegemoetkomen aan de leerroute, geen achterstanden en vele achterstanden weg gewerkt onbekend Beeld passend bij wat de mogelijkheden van de leerlingen zijn in Goud. Begrijpend lezen Woordenschat Zeer hoog! 3.2 Individuele vakgebieden Afgelopen jaar, zijn we een pilot gaan draaien met Snappet, na de zomer zullen we daar met spelling en rekenen mee gaan starten. Alles telt is volledig geïmplementeerd. Taal en Spelling is geïmplementeerd. Middels Snappet zijn we voor volgend jaar bezig het beleid hierop aan te passen en moet nog geëvalueerd worden hoe de doelen vanuit de methode te integreren in Snappet. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 7
3.3 ICT en leren Op SO De Zwaai zijn we ons er van bewust dat ICT een steeds groter wordende rol inneemt in onze snel veranderende samenleving. Wij willen op onze school de mogelijkheden die ICT biedt ten volle benutten om het leerrendement te verhogen. De vaardigheden die kinderen straks nodig hebben in de maatschappij zal voor een gedeelte varen op hoe ICT-vaardig ze zijn. De leerkrachten gebruiken nu vooral het internet, tekstverwerkingsprogramma s, digitale leerling registratie (dotcomschool en leerwinst) en digibordsoftware horende bij de methodes ICT draagt bij aan efficiënter, effectiever en aantrekkelijker onderwijs. Het gebruik van ICT is steeds vanzelfsprekender geworden. Het rendement van de ingezette middelen hangt nauw samen met de aanwezigheid van een leerkracht die de elementen ICT, leerinhoud en de leerling samenvoegt tot een geheel. In een aantal gevallen heeft dit geresulteerd tot hulpvragen bij de ICT-coördinator, die samen met de betreffende leerkracht oplossingen zoekt voor het probleem. De ICT-coördinator ontwikkelt zich door het bijwonen van bijeenkomsten over digitale leermiddelen. De coördinator brengt nieuwe toepassingen in en bepaalt samen met de Commissie voor de Begeleiding een structurele aanpak en gebruik van meer digitale leermiddelen. In de voorbereidingen naar de verhuizing van de nieuwe school wordt er geïnvesteerd in vervanging van de hardware en het netwerk. 3.4 Passend Onderwijs Passend Onderwijs op onze school betekent dat we zo veel mogelijk tegemoet willen komen aan de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen. Het ondersteuningsprofiel van de school geeft een beeld van de mogelijkheden, grenzen en ambities die wij hebben als het gaat om het bieden van passend onderwijs. Het project voor de nieuwbouw en samenwerking in Samen Kansrijk is door een aantal partijen uitgesteld. Er is voor 4 leerlingen van SO de Zwaai een categorie 3 financiering aangevraagd bij de Commissie van Advies. Voor 3 leerlingen is dit afgegeven, waarvan 1 leerling naar de Caleidoscoop is gegaan. Voor 2 leerlingen wordt nu extra begeleiding ingezet middels de categorie 3 financiering. Naast deze ontwikkeling is er op meerdere momenten in het schooljaar t.b.v. de aanmeldingen en verwijzingen afstemming geweest met de Commissie van Advies (CvA). Die is gedaan door een afvaardiging vanuit de 3 SO scholen. Hierin zaten de directeur, een teamleider en gedragsdeskundigen. De IB-ers hebben i.v.m. een goede doorverwijzing van de schoolverlaters veel afstemming gehad met de scholen voor Voortgezet Onderwijs. Gedurende het schooljaar is er veelvuldig afstemming geweest vanuit de gedragsdeskundigen om daar waar nodig onderwijszorgarrangementen te organiseren met als doel dat leerlingen zo goed mogelijk kunnen deelnemen aan het onderwijsaanbod. In het afgelopen schooljaar is er middels intervisie met psychologen en orthopedagogen van verschillende samenwerkingsverbanden in Friesland op casusniveau gesproken over het bieden van passend onderwijs en doorverwijzing, grenzen tussen SBO en SO. 3.5 Bijzondere activiteiten Wij nemen deel aan Het project Special Heroes. Met deze manier van sport en spel stimuleren onze leerlingen in positieve zin. De leerlingen hebben veel plezier en de groei van eigenwaarde wordt erdoor gestimuleerd. De school heeft naast de jaarlijks terugkerende festiviteiten zoals Sinterklaas, kerstontbijt en kerstmarkt etc. activiteiten gehad op dagen met extreem warm weer, er waren voorbereidingen voor de verhuizing met de oudercommissie en staf. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 8
4.Personeel en Financiën 4.1 Formatie en financiën Het leerlingenaantal van onze school bepaalt het aantal formatieplaatsen. Vanuit de formatie konden we het afgelopen schooljaar 8 groepen(incl. MOD kleuterklassen) formeren. In de loop van het jaar moesten we inkrimpen naar 7 groepen. Naast de 7,66 fte aan leerkrachten was er ruimte voor 5,37 fte aan (onderwijs assistent) ondersteuning. Voor overige ondersteuning tw; administratief en beheer was 1,2 fte inzetbaar. Het managementteam van de school bestaat uit 1,11 fte. Het is SO De Zwaai niet gelukt om binnen de budgetten te blijven. Het her- alloceren van klassen en een stroeve interne samenwerking leidde tot spanning en een hoog ziekteverzuim. De continuïteit van onderwijs aan onze kinderen stond voorop en er is geïnvesteerd in frequent vervangen van leerkrachten en management. 4.2 Ziekteverzuim Het ziekteverzuim binnen onze school wordt maandelijks in beeld gebracht. Op basis van de verzuimcijfers vindt er een analyse plaats en waar nodig worden diverse acties geïnitieerd. Verloop ziekteverzuim: 2015-2016 2014-2015 2013-2014 22.9 % 10.0 % 5,76% Voor medewerkers was het een lastig jaar. De motivatie stond sterk onder druk en medewerkers worstelden met veranderingen en tegenslagen. Zo halverwege het schooljaar is er veel burn-out en sprake van hoogfrequent verzuim. Bij enkele leerkrachten was er sprake van een ernstige lichamelijke ziekte. Vanuit het management is er actie ondernomen en is ingrepen met een plan van aanpak voor het hoge verzuim isw met de ARBO dienst. Bij deze aanpak wordt alles toegepast wat mogelijk is bij een krachtig verzuimbeleid. 4.3 Professionalisering Op teamniveau worden gesprekken gevoerd over ambitie, kennis en vaardigheden, werkresultaat, competenties en taakverdeling. Vanwege de stroeve samenwerking is door de directie extern advies ingezet. In het voorjaar is met het voormalige management, directie en team een analyse gemaakt van de teamsamenwerking en schoolproblemen. Kenmerken van deze analyse zijn; visieverschillen, willekeur in handelen, groepsvorming binnen het team en geen goede communicatie. De externe omgeving beoordeelt de school niet goed, er is veel ruis vanuit ouders. Samen met de externe partij wordt een plan van aanpak gemaakt en voor een deel van het nieuwe schooljaar interim-management voor SO De Zwaai ingezet. Het nieuwe schooljaar wordt dan ook gestart met een teamdag waarop de analyse wordt teruggekoppeld aan het team en de start met de verbeteracties in gang wordt gezet. Er zijn gedurende het schooljaar 5 studiedagen ingepland op schoolniveau. Een deel van de studiedagen is gereserveerd voor de teamanalyse en het maken van de didactische- en pedagogische groepsplannen. Het team heeft eveneens de jaarlijkse update ABC gehad. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 9
4.4 Studenten en stagiaires Wij leiden graag studenten op voor hun toekomstig beroep en maken daarbij gebruik van hun ondersteunende rol en de nieuwe inzichten vanuit hun opleidingen. Studenten liepen stage op onze school vanuit de opleidingen: Leraren opleiding, SPH, SPW en orthopedagogiek. Aan de start van het schooljaar 2016-2017 start SO de Zwaai met leerwerkplekken voor kansarme jongeren. (Uitstroom VSO) in de functie van assistent-conciërge. 5. Thema s vanuit de school 5.1 Ouderbetrokkenheid Met de oudercommissie zijn goede afspraken gemaakt over de manier waarop men kan participeren. Weliswaar is de commissie klein, maar er is sprake van een vaste kern ouders die zeer positief is richting SO De Zwaai en snel klaar staat om mee te helpen. Er wordt apart met hen overleg gevoerd en er is een prettige relatie. Bij de start van het schooljaar en de ouderavond in november werden de ouderavonden goed bezocht. Bij het voorbereiden en daadwerkelijk verhuizen naar de nieuwe school konden we rekenen op veel inzet. 5.2 Gebouw en schoolplein Met de verhuizing in het verschiet zijn er aan het oude gebouw en terrein geen investeringen meer gedaan. (Uitgezonderd de noodzakelijke aanpassingen in het kader van veiligheid). De nieuwe school (naast de oude) is tussen de zomer en herfst vakantie gereed gemaakt voor gebruik. Esthetisch is er geschilderd en hier en daar low budget aangepast. Qua gebruikers voorschriften en veiligheid is er veel in deze oude school geïnvesteerd. Op het gebeid van ICT zijn er forse investeringen gedaan om de komende vier-vijf jaar goed uitgerust te zijn. Na deze jaren verwachten we nog meer succesvol te worden door het project van Samenkansrijk. 5.3 Investeringen Geïnvesteerd is in de nieuwe school qua voorschriften, veiligheid en ICT. 6.Nawoord In schooljaar 2016 2017 zal het jaarplan weer de basis voor SO De Zwaai zijn. Komend schooljaar gaan we verder met de ingezette teamontwikkeling en nemen we afscheid van dat wat achter ons ligt. We willen een goede school zijn met een fijne sfeer en respect voor iedereen en waarbij leerlingen tot hun recht komen. Op het gebied van performance maken we een slag vooruit en willen daarop positief beoordeeld worden door: ketenpartners, ouders en onze eigen RENN4 medewerkers. Onderwijskundig liggen er accenten op de aanschaf van een nieuwe wereld oriëntatiemethode, verhogen van de taal-/ spellingopbrengsten, aanbod op dyslexiegebied( incl. protocol), evalueren en aanschaf methode t.b.v. sociaal emotionele ontwikkeling en methode tegen pesten. Wij zullen de samenwerking met onze ketenpartners en hulpverlening verstevigen en volle kracht vooruit werken aan de samenwerking met onze toekomstige collega scholen binnen SamenKansrijk. Jan Dekker, teamleider a.i. SO De Zwaai RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 10