Duurzaam samenwerken Wilfrid Opheij Congres 2011 Samenwerken aan FM www.factomagazine.nl
Wie tot 5 kan tellen, kan samenwerken leren Ede 26-5-2011 Wilfrid Opheij
Facility Management is sterk in beweging. Continu vernieuwen en verbeteren is noodzakelijk om het primaire proces optimaal te kunnen bedienen In een steeds complexer wordende omgeving kunnen facilitaire organisaties dat niet meer alleen: ze moeten meer en intensiever samenwerken Samenwerken, niet alleen met interne partners, zoals andere ondersteunende afdelingen en interne klanten, maar ook met externe partners, zoals externe dienstverleners en andere facilitaire organisaties 3
De opbouw van het verhaal Samenwerken, waar hebben we het dan over? Als het spannend wordt, dreigt de race to the bottom Samenwerken als alternatief Wie tot 5 kan tellen, kan samenwerken leren 4
Plaatsbepaling van samenwerkingsverbanden Verkoopcombinaties Concernvorming Fusies, overnames, acquisities Lengte van de relatie Marktgedrag Zorgketens Coöperatieve vereniging Co-marketing Zorgallianties Joint ventures Preferred Inkoopcombinaties suppliers Franchiseformules Gezamenlijk R&D Shared Service Centres Conventioneel inkopen Mate van gezamenlijk beslissen Naar Gomes-Casseres 5
Samenwerken is complex Onduidelijk machtscentrum Wie is hier de baas? Allebei een beetje Interdependentie We kunnen niet zonder, maar ook niet met elkaar Nieuwe werkelijkheid In den beginne valt er niets te managen, behalve een betekenisvolle relatie en een kwetsbaar proces Heterogeniteit Context De aantrekkingskracht van de ander zit in zijn anders zijn, maar dat is precies waarom we die ander niet echt begrijpen Omgeving en context veranderen voortdurend en doen hun invloed gelden 6
Samenwerken is niet vanzelfsprekend Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde oplevert. Dát is de grote uitdaging. 7
Samenwerken gaat over denken, voelen en handelen 8
Als het spannend wordt, dreigt de race to the bottom Crisis Druk op kosten Koud onderhandelen op prijs Tegen/onder kostprijs aanbieden Leveranciers in de keten uitknijpen Matige kwaliteit leveren Hoge herstelkosten /ruzie/ uitgehold vertrouwen 9
Een paar voorbeelden Thuiszorg Europese aanbestedingen Staalconserven Schoonmaak 10
Het wordt dan vechten Externe partners FM Interne partners 11
Samenwerken als alternatief...tot de beste behoren...innoveren en leren...meer waarde toevoegen (maatschappelijk) van betekenis zijn 12
13
Motieven voor samenwerking Marktontwikkeling Kostenvoordelen Kennisontwikkeling Externe druk Ontwikkelen van gezamenlijke marketingkracht Verbeteren en vergroten van de distributiekracht Ontwikkelen van nieuwe markten en producten Verkrijgen van toegang tot nieuwe markten Bescherming tegen concurrentie Realiseren van schaalvoordelen Overwinnen van investeringsbelemmeringen Realiseren van gezamenlijke ondersteunende diensten Verdere efficiency en rationalisatie van de productie Organiseren van gezamenlijke innovatie Verkrijgen van toegang tot nieuwe technologie Gebruikmaken van aanvullende competenties van partners Leren van vaardigheden en kennis van partners Leren van de cultuur van partners Politieke druk: één gezicht voor de burger Wettelijke verplichting tot consultatie Moreel appèl van samenlevering of politiek Ketenintegratie door betere coördinatie van de keten Bronnen: Camps, Diederen, Hofstede et al., 2004; Contractor en Lorange, 1988; Huxham en Vangen, 2005; Child, Faulkner en Tallman, 2005; De Man, 2006 14
Wie tot 5 kan tellen, kan samenwerken leren 1. Wat is de gedeelde ambitie van de partners? Waar gaan ze samen echt voor? 2. Wat zijn de belangen van ieder van de partners? Op zoek naar mutual gains! 2 Recht doen aan belangen 3. Constructieve groepsdynamica? Leiderschap, vertrouwen, bovenstroom/onderstroom 3 Goed persoonlijk samenwerken 1 Gedeelde ambitie 4 Professioneel organiseren 4. Is de samenwerking professioneel georganiseerd? Governance, besluitvorming, vorm 5 Betekenisgevend proces 5. Op de goede weg samen? De goede stappen, de goede volgorde, win-winproces, in dialoog 15
1. Wat is de gedeelde ambitie van de partners? Betrokkenen definiëren vraagstuk, oplossing, kans en vorm verschillend Sommige betrokkenen zoeken de vraag bij hun oplossing, anderen zijn op zoek naar de oplossing voor hun vraagstuk, voor weer anderen is de vorm of juist de kans startpunt In dialoog samen komen tot een echt gezamenlijke, aansprekende ambitie: hostmanship, topkwaliteit, waardetoevoeging, reputatie, kritische gedragsindicatoren, 16
2. Wat zijn de belangen van ieder van de partners? S S Standpunt B B Belang W&N W&N Waarden & normen De gouden driehoek: het gezamenlijke belang zo groot mogelijk maken! 17
3. Is er sprake van een constructieve groepsdynamica? Zelfbewustzijn Oprechte interesse in de belangen Transparantie Betrouwbaar Vertrouwen bouwen + + + = 18
4. Professioneel organiseren op basis van grondvormen van samenwerking Delen van aspecten van organisatie Functioneel samenwerken Ondernemend samenwerken Verbeteren van de bestaande bedrijfsvoering Vernieuwen van diensten en competenties Transactioneel samenwerken Uitwisselen van producten, diensten en middelen Verkennend samenwerken Bron: Kaats, Opheij en Van Klaveren (2005) 19
5. Organiseer een betekenisgevend samenwerkingsproces Inhoudelijke betekenisgeving Verkennen Delen Uitvoeren & vernieuwen Vormgeven Overeenkomen Gepercipieerd vraagstuk Waardevolle kans Beoogde vorm Duurzame oplossing Interactie & communicatie 20
Tijd voor een nieuwe generatie?! 21
Wilfrid Opheij wop@tg.nl www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde. 22