De Edelsteen laat ieder kind stralen!

De Edelsteen......laat ieder kind stralen! Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Daltonbasisschool De Edelsteen... 3 3. De Daltonkernwaarden... 5 4. Geschikt voor Daltononderwijs?... 12 5. Het vervolgonderwijs... 15 Tot Slot... 15 Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 1

1. Inleiding Hartelijk dank voor uw interesse in Daltonbasisschool De Edelsteen. De Edelsteen is een gecertificeerde Daltonschool sinds 2000 en onderscheidt zich hiermee van regulier basisschoolonderwijs. We kunnen ons voorstellen dat u bij het uitkiezen van de juiste plek voor uw kind, graag wilt weten waar zij zich het beste thuis zullen voelen en wat voor hen de aangewezen plek is om hun mogelijkheden te ontwikkelen en naar voren te halen. Daarbij komen er ongetwijfeld veel vragen bij u op. In dit daltoninformatieboekje hopen wij u helder en duidelijk uitleg te geven over onze school. Wie we zijn, waar we voor staan en vooral ook natuurlijk onze Daltonwerkwijze. Ons streven is om het beste uit uw kind naar voren te halen en hen optimaal voor te bereiden op hun toekomstige leven. Ons motto is dan ook: Daltonschool De Edelsteen laat ieder kind stralen! Mocht u na het lezen van dit informatieboekje nog vragen hebben zijn wij uiteraard graag bereid deze persoonlijk te beantwoorden. Neemt u gerust contact met ons op. U bent altijd welkom voor een gesprek. Met stralende groet, Karin van Wolferen Directeur Als directeur zet ik mij al enkele jaren met veel enthousiasme in voor daltonschool De Edelsteen. De samenwerking die ik ervaar met dit energieke team en de kansen en mogelijkheden die we benutten voor onze kinderen, daar kan ik echt van genieten. Ik vind het belangrijk dat kinderen een veilige plek vinden en samen met vriendjes/vriendinnetjes spelen en leren. Op onze site kunt u zien wat we als school allemaal doen en wat de kinderen leren en beleven! Mocht u meer willen weten, bel gerust of loop eens binnen. U bent welkom! Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 2

2. Daltonbasisschool De Edelsteen Missie: Bijdragen aan persoonsontwikkeling Daltonschool De Edelsteen wil aan de basisontwikkeling van kinderen een brede bijdrage leveren. De behoefte van het kind en de samenwerking met ouders staan centraal. Ons onderwijs staat voor een brede vorming (zowel cognitief, cultureel, sportief en sociaal) die bijdraagt aan een sterke persoonsontwikkeling. Wij stimuleren de kinderen om te leren, te ontdekken, initiatief te tonen en gebruik te maken van hun talenten. Zo zetten we kinderen in hun kracht zodat zij nu en in de toekomst, hun weg vinden in de maatschappij. Leerkrachten van De Edelsteen onderscheiden zich door een professionele en respectvolle werkhouding, waardoor ouders, kinderen en collega s gezien worden en zich gewaardeerd voelen op school. Visie: Kijk op kinderen Elk kind bezit de mogelijkheid om de wereld om zich heen te ontdekken. Al ervarend en onderzoekend leert hij de wereld begrijpen, vanuit zijn eigen aanleg en onderscheidingsvermogen. Hoe de wereld rond het kind eruit ziet, wordt deels door ons bepaald. Wij denken daarom als medeopvoeder in de ontwikkeling van uw kind, goed na over hoé we die wereld aan het kind willen aanbieden. Hierbij zien wij Helen Parkhurst grondlegger van het daltononderwijs- als inspiratiebron. Zij kenmerkt zich door een kritische houding naar onderwijs waar het gaat om doelmatigheid en de effectiviteit. De inbreng van de leerlingen is daarbij een belangrijk gegeven. Een leerling moet op school de mogelijkheid krijgen om zichzelf te ontwikkelen en te vormen als in het maatschappelijk leven. Onderwijs moet volgens Parkhurst nuttig zijn en kennis, vaardigheden, deugden en gewoonten aanleren die bruikbaar zijn in het maatschappelijke leven. Deze uitgangspunten vinden wij belangrijk en passen wij daarom ook toe in ons onderwijs. Daarnaast doen wij er alles aan om een sfeer van veiligheid en vertrouwen te creëren; de basis voor elke opvoedkundige situatie. We stimuleren het kind tijdens zijn ontdekkingstocht en stellen hem daarmee in staat om zijn nieuwsgierigheid te bevredigen. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 3

Zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken, reflecteren, doelgerichtheid en borgen zijn kernwaarden. We willen graag de kinderen, medewerkers en de omgeving laten stralen! De samenleving kan daarom op De Edelsteen rekenen. Gecertificeerde school Daltononderwijs kent een kwaliteitskeurmerk dat wordt afgegeven en bewaakt door de Nederlandse Dalton Vereniging en dat elke 5 jaar wordt herzien. (www.dalton.nl) Sinds 2000 is De Edelsteen een gecertificeerde daltonschool en in 2010 is dit certificaat met succes verlengd. Alle leerkrachten bij De Edelsteen zijn speciaal opgeleid tot daltonleerkracht en zijn geschoold in het begeleiden en stimuleren van de talenten van uw individuele kind. Een geschoolde daltoncoördinator en directie coördineren en bewaken het beleid. Daarnaast blijven we ons voortdurend aanpassen aan de veranderingen en verwachtingen van de samenleving. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 4

3. De Daltonkernwaarden Het Daltononderwijs bewijst al meer dan honderd jaar haar waarde. De onderwijsvorm is van oorsprong gebaseerd op de ideeën van pedagoge Helen Parkhurst. Zij was zelf docente en haar ideeën over individuele en niet- klassieke ontplooiing van kinderen komen uit de praktijk. Inmiddels is het Daltononderwijs de afgelopen eeuw natuurlijk verder ontwikkeld en gemoderniseerd en nu op de volgende kernwaarden gebaseerd: Reflectie - zelfstandigheid; - samenwerking; - verantwoordelijkheid; - reflectie; - effectiviteit; - doelmatigheid; - borging. We proberen zo efficiënt mogelijk aan onze doelen te werken. Onderwijsleertijd, middelen en instructie zetten we zo efficiënt mogelijk en op maat in; zelfstandig werken als het kan, samenwerken als het mogelijk is. We leren onze leerlingen verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen leer- en ontwikkelingsproces. En daarvoor is het noodzakelijk, dat een leerling leert reflecteren op zijn eigen leerproces, leerresultaten en op zijn eigen persoonlijkheidsontwikkeling. De basis voor dit alles is vertrouwen. Een situatie waarin de leerling echte verantwoordelijkheid krijgt en ook gevraagd wordt verantwoording af te leggen over wat hij gedaan heeft met het in hem gestelde vertrouwen. In deze daltonvisie leert een leerling steeds meer zichzelf aan te sturen en wordt steeds meer eigenaar van zijn eigen ontwikkeling. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 5

Hoe komt De Edelsteen tegemoet aan de kernwaarden van de daltonprincipes. 3.1 Zelfstandigheid Bij De Edelsteen streven we er naar om kinderen te vormen tot jongeren die zelfstandig kunnen denken en handelen. In ons daltononderwijs leiden de klas- of groepsinstructies vaak tot zelfstandige leeropdrachten. Het principe van zelfstandigheid sluit aan bij het gegeven dat veel kinderen van nature actief en zelf ontdekkend bezig willen zijn. Zowel voor de leerkracht als voor uw kind is dit een belangrijk en wezenlijk oriëntatiepunt. Om zelfstandigheid te stimuleren is het nodig dat we uw kind leren zelf informatie te verzamelen, keuzes te maken en daarvoor ook de verantwoording te leren nemen. Het onderdeel zelfstandigheid maken we in de praktijk concreet door de leerlingen taken of zelfstandige leeropdrachten te geven. Fysiek is de ruimte van de school is zo ingericht dat er mogelijkheden zijn gecreëerd voor zelfstandig werken of samenwerken. De leerlingen raken vanaf groep 1 gewend aan het werken met deze taken. De ontwikkeling hierin loopt op van een bijvoorbeeld een taak per dag in groep 1 tot een weektaak in groep 8. Een school die volgens de daltonprincipes werkt geeft de leerling de gelegenheid om zelfstandig of samen te werken aan een afgesproken taak. De inhoud van de taak varieert en kan te maken hebben met taal en lezen, spelling, rekenen of wiskunde, motoriek, expressie, aardrijkskunde, natuur, geschiedenis en keuzewerk. De richting van de mogelijke oplossing voor de taak wordt soms vooraf aangegeven en later door de leerlingen uitgewerkt. De dag- of weektaak biedt uw kind ruimte voor het zelfontdekkend leren en actief bezig zijn. Gedurende de dag zijn er voor de taken instructiemomenten ingebouwd en zijn er tevens vaste tijdstippen voor de gezamenlijke activiteiten ingepland. Het samenstellen van de taken houdt voor de leerkracht dan meer in dan slechts het uitzoeken van enkele vraagstukjes of thema s; het vereist inzicht in de opbouw van de leerstof en aandacht voor de leermogelijkheden van elk individueel kind. Evaluatie en reflectie van de leeropdrachten zijn hierin belangrijk onderdelen. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 6

3.2 Samenwerking Bij De Edelsteen staat de onderlinge verbondenheid tussen de leerlingen en de leerkrachten voorop! Overal in het leven blijkt dat een mens ondanks zijn individualiteit, zelfstandigheid en vrijheid, niet zonder zijn medemens kan. Een medemens om te steunen, mee te overleggen, geïnspireerd door te raken of om van te leren. Samenwerken is dan ook een vaardigheid die elke leerling zich eigen dient te maken. We bevorderen een goede samenwerking door het inzetten van de werkvorm coöperatief leren. Leerlingen leren met en van elkaar. Leerlingen die coöperatief leren, werken op een gestructureerde manier samen in kleine groepen. We leren uw kind te luisteren naar elkaar, open te staan voor elkaars opmerkingen, elkaar te ondersteunen en om gebruik te maken van elkaars kwaliteiten. De achterliggende gedachte is dat kinderen niet alleen leren van de interactie met de leerkracht, maar ook van de interactie met elkaar. De leerlingen zijn actief met de leerstof bezig, ze praten er met elkaar over, waardoor de inhoud van de stof meer betekenis voor hen krijgt. Door de samenwerking in een groepje, ontwikkelen leerlingen ook samenwerkingsvaardigheden. 3.2.1 Sterker door verschillen Binnen coöperatief leren kunnen verschillen tussen leerlingen benut worden; dat is de kracht van deze werkvorm. Leerlingen die in hun ontwikkeling voor lopen kunnen een voorbeeld zijn voor de leerlingen die wat meer hulp nodig hebben en tevens krijgen zij dieper inzicht in de leerstof door uitleg aan anderen te geven. Door samen te werken, leren de leerlingen in een groep elkaar ook beter kennen. Er ontstaat een onderling klimaat waarin de leerlingen elkaar waarderen, respecteren, begrip voor elkaar hebben en bereid zijn elkaar te helpen. In het traditionele onderwijs is er de directe instructie en een klassikale benadering van de leerstof. Wij doen het echter anders. De instructie van de leerkracht wordt ingezet wanneer er nieuwe leerstof wordt aangeboden of wanneer een klas of groepje kinderen de leerstof nog te weinig beheerst en de inzichten van de leerkracht nodig zijn om te leren. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 7

Wanneer de kinderen de tijd krijgen om de stof zich samen eigen te maken en te verwoorden, blijft meer kennis hangen en komt er meer inzicht. 3.3 Verantwoordelijkheid De Edelsteen biedt leerlingen momenten waarin zij zelfstandig aan hun taak mogen werken. Leerlingen krijgen hierin de ruimte om zichzelf diverse vragen te stellen en daarin hun eigen keuzes te maken. Voorbeelden daarvan kunnen zijn: - Met welk vakgebied zal ik beginnen? - Hoeveel tijd zal ik aan het gekozen vakgebied besteden? - Werk ik nu alleen of werk ik samen met een klasgenoot? - Op welke plek ga ik werken; in het klaslokaal, in de aula of in een andere ruimte die wellicht meer geschikt is. - Vraag ik hulp aan de leerkracht, leerling of probeer ik het zelf op te lossen? De Edelsteen biedt uw kind deze vrijheid in een gestructureerde leeromgeving aan. Taken worden weloverwogen ontwikkeld en gepland en we begeleiden de kinderen in het leren van keuzes maken en de verantwoording daarvoor te dragen. Leerkracht en leerling maken hierbij samen afspraken over de leerstof. 3.4 Reflectie Reflectie betekent concreet dat de leerling nadenkt over zijn eigen handelen om zo zijn sterkere punten beter naar voren te laten komen en zijn zwakkere punten te verbeteren. Dit kan zowel voor, tijdens als na de taak plaatsvinden. Vooraf denkt de leerling na over hoe hij het werk aanpakt en welk doel hij wil bereiken op inhoud, aanpak en beleving. Tijdens het werkproces kunnen de gestelde doelen aangepast worden wanneer blijkt dat deze niet haalbaar zijn. Na de werkperiode komt het moment van de evaluatie. Wat is er goed gegaan tijdens mijn taak, wat kan ik verbeteren, waar kan ik dingen aanpassen? Doordat de leerling zichzelf deze vragen stelt, ontstaat er bewustwording van zijn eigen handelen en kunnen nieuwe doelen worden gesteld. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 8

Reflectie is niet altijd eenvoudig en we realiseren ons dat terdege. Het vraagt moed van de leerling om kritisch naar zichzelf te kunnen kijken en goed met kritiek van zichzelf en van de leerkracht om te kunnen gaan. De Edelsteen streeft er altijd naar kritiek op een opbouwende en stimulerende wijze naar voren te brengen. Zo wordt reflectie een instrument dat we gebruiken als bouwsteen om uw kind te leren zichzelf te vormen en te verstevigen. 3.4.1. Het Portofolio Edelsteen een portfolio bij. Een portfolio is een document waarin een leerling de eigen ontwikkeling zichtbaar maakt. Het portofolio is een doelbewuste verzameling van zelfgekozen werk met reflecties daarover. De leerling laat hiermee zien wat hij al weet, wat hij kan, wat hij zelf belangrijk vindt, wat hij graag doet, hoe hij leert, wat hij nog wil leren en hoe hij zich ontwikkelt. De leerling wordt niet vergeleken met anderen maar met zichzelf. Door het werken met portfolio s wordt het zelfvertrouwen en de motivatie van de leerling vergroot doordat zij inzicht krijgen in het eigen leerproces. Het werken met portfolio s nodigt uit tot interactie tussen de leerling en leerkracht en tussen leerling en ouders. De leerling selecteert drie maal per jaar, twee werkstukken uit zijn verzameling die bijzonder zijn voor hem of haar en reflecteert aan het eind van de periode over het welbevinden en de (Dalton)vaardigheden. Ook stelt hij met de leerkracht een eigen leerdoel samen en voert hij met u, als ouder, een zogenoemd portfoliogesprek. Tijdens dit gesprek laat uw kind zien waar hij trots op is en kunt u vervolgens vragen stellen ten aanzien van het werk, proces en beleving. U krijgt hierbij een lijst met voorbeeldvragen die u zou kunnen stellen. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 9

Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 10

3.5 Effectiviteit en Doelmatigheid Het Daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, middelen en instructie om een zo hoog mogelijk rendement te behalen. De instructie van de leerkracht is het middel om (nieuwe) leerstof eigen te maken. En het taakgericht werken is het middel dat wordt ingezet om de vaardigheden en kennis te oefenen. Mede doordat de leerlingen eigen keuzes mogen maken kan er een maximaal resultaat behaald worden. Een instructie op maat van de leerkracht, samen met de taak op maat voor de leerling, houden een leerling doelmatig en functioneel bezig en zorgt ervoor dat de gestelde doelen gerealiseerd kunnen worden. 3.6 Borging Met de term borging wordt bij de Edelsteen bedoeld dat we ervoor instaan dat we de afspraken die worden gemaakt ook daadwerkelijk nakomen. Dit geldt op alle niveaus van onze organisatie; tussen de leerling en leerkracht zelf, tussen de kinderen onderling maar ook op het niveau van de directie en leerkrachten. Dit betekent structureel overleg en korte en open communicatielijnen. Door steeds met elkaar te overleggen zorgen we ervoor deze pijler te waarborgen. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 11

4. Geschikt voor Daltononderwijs? Kenmerkend van het Daltononderwijs is dat uw kind naast het reguliere, klassikale onderwijs werkt aan de dag- of weektaak. Wellicht vraagt u zich af of Daltononderwijs geschikt is voor uw eigen kind? Een realistische vraag waarop we bij De Edelsteen eigenlijk alleen maar volmondig een positief antwoord kunnen geven. De kracht van het Daltononderwijs is dat het een manier van werken aanbiedt die rekening houdt met het tempo en de aanleg van elk individueel kind. Zoals u hebt kunnen lezen krijgt elke leerling een taak die rekening houdt met zijn eigen talenten en mogelijkheden. Vanwege de voortdurende reflectie kunnen we dat proces in de gaten houden en bijsturen. Verreweg de meeste kinderen zullen in de praktijk de gewone dag- of weektaken aangeboden krijgen maar indien dit niet goed aansluit bij de leerling, wordt er gekeken naar alternatieven. Daarnaast stimuleren en ondersteunen we de leerling bij zijn persoonlijkheidsontwikkeling, vaardigheden waar de leerling zijn leven lang profijt van heeft. Kortom Daltononderwijs geeft maatgericht en meer kindgericht onderwijs. Gericht op optimale ontwikkeling van uw kind. 4.1 De Taak Kenmerkend voor het Daltononderwijs is het werken met taken. De leerstof van de verschillende vakken van een jaar wordt verdeeld in porties van een dag of een week. De leerlingen raken vanaf groep 1 en 2 al gewend aan het werken met taken. De ontwikkeling loopt op van één of een paar opdrachten per dag tot een volledige weektaak in groep 8. De Daltontaak duurt één week, van donderdag t/m woensdag. Voor het plannen en aftekenen van de taken worden magneetborden of takenkaarten gebruikt. Plannen en aftekenen gebeurt met de dagkleur. Elke dag van de week heeft dagkleur. De kleuren zijn zichtbaar in het lokaal en in de hele school. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 12

4.2 Uitgestelde aandacht In elke groep wordt met uitgestelde aandacht gewerkt. Het doel hiervan is kinderen te stimuleren zelf oplossingen te vinden. Een belangrijk voordeel hiervan is dat het ruimte biedt aan de leerkracht om aan een klein groepje instructie te geven. Het werken met uitgestelde aandacht is een geïntegreerd gegeven en wordt visueel zichtbaar gemaakt met het zogenoemde verkeerslicht. Uitgestelde aandacht betekent dat de leerlingen niet altijd een leerkracht of medeleerling kunnen aanspreken. Dit heeft als gevolg dat leerlingen zelfstandig een probleem gaan oplossen. Rood betekent niemand storen, stil werken met een maximum van 20 minuten. Oranje betekent de leerkracht niet storen, stil werken maar wel met de mogelijkheid om zachtjes met elkaar te overleggen en groen betekent dat zowel de leerlingen onderling of de leerkracht om hulp mogen vragen. In groep 1 en 2 betekent oranje licht dat het tijd is om hun spulletjes op te ruimen. Als het stoplicht op groen staat, mag er om hulp gevraagd worden. Bij voorkeur eerst aan een klasgenootje en dan pas aan de leerkracht. In de onderbouw wordt dit teken van uitgestelde aandacht gebruikt tijdens het zelfstandig werken. In de midden- en bovenbouw wordt het teken gebruikt tijdens de weektaak. 4.3 De eigen werkplek Leerlingen krijgen de vrijheid vanaf groep 3 om te kiezen voor een bepaalde werkplek zodra zij deze verantwoordelijkheid aankunnen. De werkplekken bevinden zich in het klaslokaal en buiten het klaslokaal zoals op de gang of in de aula. Er is gelegenheid voor zelfstandig werken op de gang. Op de werkplekken in de gang wordt stil gewerkt. Samenwerken doen de leerlingen in de aula. Per klas zijn er een beperkt aantal Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 13

werkplekken beschikbaar. De leerlingen kunnen met de werkplekkaarten aangeven op welke plek zij werken zodat de leerkracht weet waar de leerling werkt. Natuurlijk wordt er door de alle aanwezige leerkrachten toezicht gehouden dat er buiten de klaslokalen op een goede manier aan de taak wordt gewerkt. 4.4 Registratie en controle van het eigen werk Leerlingen worden gestimuleerd hun eigen werk na te kijken. De controle en eindverantwoording ten aanzien van het zelf nakijken ligt bij de leerkracht. Zo wordt het overzicht behouden omtrent de ontwikkeling van het kind in zijn leerproces. Op deze manier kan de leerkracht de leerlingen goed blijven volgen en zijn instructie hier weer op aanpassen. Zelfcorrectie heeft diverse voordelen voor de leerlingen: - De leerling krijgt direct feedback op zijn eigen werk. Hij hoeft niet te wachten tot hij het werk pas later terugkrijgt van de leerkracht; - Het stimuleert het leereffect omdat de leerling bij het ontdekken van een fout zichzelf meteen zal afvragen hoe deze is ontstaan en of hij misschien meer hulp nodig heeft. - De leerling krijgt beter inzicht in datgene wat ze zelf kunnen en bij welke onderdelen ze hulp nodig hebben van de leerkracht. Al vanaf groep 3 mogen de kinderen bepaalde opdrachten zelf corrigeren. Met name rekenopdrachten zijn daar al snel geschikt voor. Corrigeren gebeurt in verschillende vormen zoals in tweetallen, door maatjes, samen met de leerkracht, klassikaal met nabespreking of in tweetallen zonder nakijkboek zodat er sprake is van vergelijken en uitleggen aan elkaar hoe je tot de goede oplossing kunt komen. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 14

5. Het vervolgonderwijs Op De Edelsteen willen wij uw kind zo optimaal mogelijk voorbereiden op het vervolgonderwijs. Juist op een daltonschool ontwikkelen leerlingen vaardigheden die ze nodig hebben op het voortgezet onderwijs. Bijvoorbeeld de zelfstandigheid om thuis het huiswerk te maken. De leerling heeft geleerd om verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf en zijn medeleerlingen. Hij heeft leren plannen, durft initiatieven te nemen en is gewend geraakt aan structuur en kan een zekere van mate vrijheid en verantwoordelijk hanteren. Al deze vaardigheden hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van uw kind. Na een Daltonschool hoeft uw kind echter niet in alle gevallen naar een Daltonschool voor voortgezet onderwijs. Daltononderwijs sluit naadloos aan bij iedere vorm van voortgezet onderwijs. In Zoetermeer wordt het Daltononderwijs voortgezet op het Erasmus College. Tot Slot Wij hopen u met dit informatieboekje een duidelijk beeld te hebben gegeven over ons Daltononderwijs en hopen u te mogen ontmoeten om verder kennis te maken met onze leuke school. Daltonbasisschool De Edelsteen Pagina 15