Regionale kantorenstrategie. Bestuurlijk Overleg Economie, onderwijs en arbeidsmarkt Januari 2016

Vergelijkbare documenten
Ons kenmerk 054-MH. Bijlage(n)

Gedeputeerde Staten. Regio Midden-Holland Postbus AH Gouda. Aanvaarding regionale kantorenvisie. Geachte heer Vente,

Provincie als regisseur kantorenmarkt

Gedeputeerde Staten. Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Postbus AN Leiden. Aanvaarding regionale kantorenvisie Holland Rijnland

voortgang beleidskeuzes kantorenmarkt Zuid-Holland Stec Groep 18 september 2013 Esther Geuting

Gedeputeerde Staten. Stuurgroep REO Zuid-Holland-Zuid t.a.v. de voorzitter dhr. D.R. van der Borg Postbus AP Dordrecht

Werklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019

Protocol kengetallen monitor kantorenmarkt provincie Zuid-Holland

Regionale werkafspraken kantoren Hart van Brabant

Regionaal Programma Werklocaties RPW Arnhem Nijmegen. Informatiebijeenkomst commissies 10 oktober 2018

Juiste kantoor op de juiste plek

Kantorenvisie Netwerkstad Twente. Aanbevelingen en beleidsafspraken Februari 2012

Kwaliteitsimpuls kantoren

Regionale kantorenvisie Noordoost Brabant

Opbouw presentatie. Actualisatie Kantorenstrategie Drechtsteden. 1. Aanleiding van deze presentatie. 2. Opdracht en doelstelling

Behoefteraming bedrijventerreinen Zuid-Holland. Stec Groep Hub Ploem Bestuurlijk overleg Midden-Holland 2 oktober 2017

Datum: Informerend. Datum: Adviserend 01/11/ /09/ /1/2019

Bedrijventerreinen Noord-Veluwe. Regionale bijeenkomst raadsleden Gerrit Marskamp

Kantorenstrategie Midden-Holland 2019 t/m 2024

Regionaal Programma Werklocaties. Presentatie aan: Raadsleden gemeenten regio Arnhem Nijmegen

Gedeputeerde Staten. Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland T.a.v. de heer H.J.J. Lenferink, voorzitter Postbus AN LEIDEN

Monitor kantorenmarkt Zuid-Holland 2017

provinsje fryslân provincie frys1n

A. Uitgangspunten actualisatie regionale kantorenstrategie Holland Rijnland

Wat gaat er goed in deze aanpak en waar zou nog meer aandacht aan besteed moeten worden?

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht

Gemeente Oegstgeest. Onderbouwing Ladder voor duurzame verstedelijking Oude Vaartweg. 11 maart 2015

Bijlage 1 (bij: Kantorenstrategie Eindhoven, ) Overzicht bestaande kantoorlocaties in Eindhoven

Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt

Visie kantorenlocaties Nieuwegein

REVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden

De ladder en duurzame verstedelijking in Brabant

Werklocaties Leusden. Avond van Leusden 19 juni

Van Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning

Ladder voor duurzame verstedelijking & woonplannen Valkenswaard

Analyse ontwikkeling van vraag en aanbod logistiek terreinen in de regio Schiphol

Ladder voor Duurzame Verstedelijking: zonder Ladder geen nieuwbouw

Kantorenleegstand. Hoe groot is het probleem? Amersfoort 18 mei 2011 Gregor Heemskerk

Transformatie en ruimtelijk beleid

Regionale behoefteraming Brainport Industries Campus Eindhoven

UTRECHTSE PROVINCIALE KANTORENMARKT IN BALANS: NAAR EEN KANTORENSTRATEGIE Stec Groep aan provincie Utrecht en Utrechtse gemeenten

STATEN. provincie f^qj^land ZUID. Lid Gedeputeerde Staten. Drs. G. Veldhuijzen

HOLLAND ZUID. \ <» HOV. 2(nH Qtts kertmerk PZH (DOS ) Gedeputeerde Staten

Inhoud. Foto s voorpagina: -herontwikkeling Hofplein 19, Rotterdam Central District

BRAINPARK/ UNIVERSITY DISTRCT

Binnenstad in ontwikkeling. VCOD, 7 januari 2015 Gido ten Dolle, directeur sector Stadsontwikkeling

Postbus AA Bezoekadres Martinbaan NN Nieuwegein. Datum 20 december Auteur Gemeente Nieuwegein (Ec.

it4apr20u Ons kenmerk

Regionaal Programma Werklocaties (RPW)

Verstedelijking Zuidelijke Randstad. Bouw en vastgoedthemabijeenkomst 2016

PROVINCIALE AANPAK KANTOREN- LEEGSTAND. DVDP 23 april 2015

Kromhout Exploitatie t.a.v. de heren N. Mooij en J. Vink Aan de Bijl DC BERGAMBACHT. Geachte heren,

ACTUELE OPGAVEN VOOR DE WONINGMARKT EN DE RELATIE TUSSEN LEEGSTAND EN HET WONEN

Nota Samenvatting en beantwoording zienswijzen. Bestemmingsplan Ambachtsschool

ZUID. provincie HOLLAND. 1 h NOV. m. Gedeputeerde Staten

Leegstand vraagt om rigoureuze aanpak

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Weert 8 oktober 2014

leegstandsmonitor Stadsregio Arnhem Nijmegen Stec Groep Peter van Geffen en Guido van der Molen november 2013

Leegstand Kantoren. Jobinside 5 november Sacha Klinkhamer Floor Schipper

Werkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland. 21 juni 2012

Voorstel Regionale afspraken kantoren Hart van Brabant

11RAAD0056 VOORBLAD RAADSVOORSTEL

Transformatie en ruimtelijk beleid

Schieoevers Maakt de toekomst. Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie

Den Haag. Opnamevolume m 2 12% TOENAME T.O.V. VORIG JAAR. Aanbodvolume % DALING T.O.V. DE PIEK BEGIN 2016

Bijlage 4 (bij Kantorenstrategie Eindhoven, ) Onderbouwing berekening nieuwbouwbehoefte aan kantoren in Eindhoven

toelichting aanvaarding actualisering regionale woonvisie 2017

Uitvoeringsprogramma Retail Parkstad Limburg. Kennisnetwerk Nieuwe Binnensteden, Platform 31 Utrecht, 30 mei 2018

WELKOM IN ZITTERD(REVISITED) 30 maart 2016 Thei Kitzen, pmg Binnenstedelijke Ontwikkeling

VNG festival leegstaand vastgoed

Leegstand stadsbreed & kansen voor herbestemming

Januari 2014 Economische Zaken (Barbara Timmermans, Dionne Baaré) Datum. Auteurs. Versie

juiste impulsen voor stationsgebied Steenwijk gemeente Steenwijkerland stec groep Peije Bruil en Guido van der Molen 14 september 2011

Discussienota Kantoren Zuid-Holland Maart 2018

Discussienota Kantoren Zuid-Holland Maart 2018

Onderzoek duurzame bedrijfsterreinen

Brief aan de raad inzake leegstandsbeleid en afdoening moties

leegstand en herbestemming

KANTORENMARKT NETWERKSTAD TWENTE ANALYSE EN VISIE. Martin Stijnenbosch

in opdracht van en Nota van Uitgangspunten Goudse Poort Samenvatting Definitief

Sprekende Cijfers Event. Deelsessie kantoren

Vlekkenplan Goudse Poort

Versterken van de topsectoren: Life Science and Health, Ruimtevaarttechnologie, Biobased Economie

Programma uur Inloop met koffie en thee.

Ter uitwerking van het Provinciaal Omgevingsplan (POL) wordt een intergemeentelijke Structuurvisie

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016

Discussienota Kantoren Zuid-Holland Ambtelijk concept Januari 2018

SAMENVATTING RAADSVOORSTEL. h. vranken BP TH 12G / Kantorenvisie Netwerkstad Twente. 01 Werk verbindt

Gemeenteraad gemeente Gouda Ontwikkelingen Bleizo locatie Zoetermeer

workshop Leegstand Gelderland Stec Groep aan provincie Gelderland Esther Geuting 12 november

Leegstand. Probleem of kans?

Leegstand kantoren en gebouwen. Ervaringen in Nieuwegein en rol Jutphaas Wonen 16 oktober Marco van Dijk

De Haarlemmermeerse Kantorenmarkt Visie op structurele leegstand

PEILING. TITEL Analyse en aanscherpen vraagstukken Visie werklocaties

ACTUALISATIE UITGIFTETEMPO BEDRIJVENTERREINEN Stec Groep aan gemeente Apeldoorn (concept)

1 e Sessie: Samen de toekomst(visie) van de Plaspoelpolder maken

Concept Kantorenstrategie Drechtsteden 2013

De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking. dr. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 16 mei 2017

Transformatie van kantoren

Supermarkten & de ladder voor duurzame verstedelijking. Sascha Stavenuiter Houten, 24 juni 2015

Transcriptie:

Regionale kantorenstrategie Bestuurlijk Overleg Economie, onderwijs en arbeidsmarkt Januari 2016

een nieuwe realiteit 2

Inhoudsopgave - I Conclusies en uitdagingen Conclusies Uitdagingen Deel I: Inleiding Aanleiding Terugblik Uitgangspunten en randvoorwaarden regionale kantorenstrategie Midden-Holland 3

Inhoudsopgave - II Deel II: Confrontatie vraagraming - planvoorraad Vraagraming Midden-Holland (PZH) Ontwikkeling planvoorraad Gemeente Gouda Getemporiseerde planvoorraad gemeente Gouda Planvoorraad overig Midden-Holland Confrontatie planvoorraad vraagraming Gouda Overige gemeenten Midden-Holland Conclusies Voorstel verdeling planvoorraad Midden-Holland 4

Inhoudsopgave - II Deel III: Bestaand aanbod Bestaand aanbod gemeente Gouda Bestaand aanbod overig Midden-Holland Oplevering kantoorruimte 2009-2014 Transformatie en herontwikkeling kantoorruimte in Gouda 2009-2015 Transformatie overig vastgoed Goudse Poort Toekomstige tranfsormatie Gouda Transformatie overig Midden-Holland 5

Inhoudsopgave - III Deel IV: Aanpak leegstand in Gouda Historie Uitgangspunten en aanpak leegstand Fase 1 - Analyse Fase 2 - Leegstandsinstrumentarium Samenwerking stakeholders Deel V: Voorbeeldprojecten in regio Midden- Holland 6

Conclusies en uitdagingen Conclusies en uitdagingen Conclusies Uitdagingen 7

Conclusies - I Planvoorraad Gouda voldoende gereduceerd Geen plancapaciteit op Goudse Poort (kantorenfunctie in 2013 wegbestemd). Plancapaciteit Spoorzone in grondexploitatie teruggebracht. Planvoorraad overig Midden-Holland nog (te) ruim Bergambacht: papieren plancapaciteit Nieuwe Wetering van 7.000 m2 bvo -> teruggebracht naar 2.000 m2 bvo. Waddinxveen: papieren plancapaciteit Triangel van 40.000 m2 bvo -> teruggebracht naar 20.000 m2 bvo; procesafspraken gemaakt met provincie m.b.t. toekomstige ontwikkelingen. Bodegraven-Reeuwijk en Schoonhoven: bestemmingsplannen bieden ruimte voor ontwikkeling; realisatie afhankelijk van kwantitatieve en kwalitatieve lokale behoefte. Planreductie te realiseren na overleg met contractpartners bij eerstvolgende wijziging bestemmingsplan (herzieningsplicht; transparant en voorzienbaar). 8

Conclusies - II Kwalitatieve mismatch vormt uitdaging Met name t.a.v. bestaand aanbod. Locaties Goudse Poort, Gouwespoor, Binnenstad (Gouda) en enkele locaties in Midden-Holland gemeenten Uitgangspunten aanpak bestaand aanbod Regionale afstemming en samenwerking voorwaarde voor duurzame ruimtelijke ontwikkeling overheid als marktmeester; regionale kantorenstrategie is visiedocument. Leegstandsproblematiek moet vooral door markt worden opgelost. Meedenkende overheid zorgt voor snelle procedures en visie op transformatie. Samenwerking met alle partijen is basis en randvoorwaarde voor succes; betrokkenheid van eigenaren is essentieel. 9

Conclusies - III Uitgangspunten regionale kantorenvisie Aantrekkelijk vestigingsklimaat is uitgangspunt en randvoorwaarde. Niet alleen focus op meters uit markt halen maar we koppelen dit (ook) aan perspectief en kwaliteit. Verduurzaming is kans. Kansrijke locaties bieden mix aan functies. Focus in acquisitie en marketing is essentieel. We werken (mee) aan activiteiten die markt in beweging brengen. Bestaande transformaties en voorbeeldprojecten inspireren. 10

Uitdagingen Midden-Holland - I Procesafspraken m.b.t kantorenontwikkeling in REO-verband. Verdere reductie planvoorraad overig M-H via herzieningsplicht bestemmingsplan. Onttrekking voorraad incourant aanbod via herbestemming en sloop. Aanwijzen transformatielocaties. Acquisitie en marketing t.b.v. courant en kansrijk aanbod. I.o.m. provincie inzetten op pilotprojecten, tijdelijke bestemming en experimenteergebieden. Inzet leegstandsinstrumentarium bv. herverkaveling, uitruilen ontwikkelrechten. 11

Uitdagingen Midden-Holland - II Goudse Poort (snelweglocatie) en Gouwespoor (kantoorvestigingen op bedrijventerrein) zijn locaties voor upgrading, herontwikkeling (evt. gecombineerd met sloop) en transformatie. Aantrekkelijkheid bestaande locaties vergroten door toevoegen functies (multifunctionele gebieden met ruim voldoende voorzieningenniveau) en aandacht voor kwaliteit openbare ruimte. Pand voor pand benadering biedt mogelijkheid voor maatwerk maar wordt vaak belemmerd door werkwijze beleggers en ontwikkelaars ( vastgoedmandje ). Communicatie van strategie en aanpak richting eigenaren, investeerders, toekomstige gebruikers om te laten zien dat actie wordt ondernomen. Communicatie van successen om dynamiek in de markt uit te dragen. 12

Deel I: Inleiding Deel I: Inleiding Aanleiding Terugblik Uitgangspunten en randvoorwaarden 13

Aanleiding Verzoek PZH om actuele regionale kantorenstrategie aan te bieden voor 1 juli 2015. Gouda in 2015 landelijk hoogste leegstandspercentage (33 %, DTZ Zadelhoff 2015; ) in 2016 op 7 e plaats (27%, DTZ Zadelhoff 2016). Papieren plancapaciteit bestemmingsplannen groter dan gedacht. Toepassing Ladder voor Duurzame Verstedelijking bij nieuwbouw en uitwerkingsplannen. Markt vraagt om duidelijkheid en transparantie (voorzienbaarheid). Afsprakenkader bevordert regionale afstemming. Benoemen kansrijke locaties biedt handvat voor acquisitie. 14

Terugblik - I Regionale kantorenstrategie Midden-Holland, oktober 2008: Gouda de kantorengemeente Midden-Holland. Daarnaast beperkt kantorenaanbod in m.n. Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen. Nieuwe kantorenontwikkeling M-H in Spoorzone Gouda en op Goudse Poort. Relatief veel leegstand; aanbod sluit onvoldoende aan bij vraag. Meer aandacht voor multifunctionaliteit kantorenlocaties, m.n. Goudse Poort. Anno 2008 kwantitatieve balans in vraag en aanbod. Kwalitatieve mismatch, m.n. tekort aanbod voor kleine en lokale kantoorgebruikers in de regio: In regio relatief veel kantoorachtige bedrijfsruimtegebruikers actief Behoefte aan woonwerkeenheden, te realiseren in woonwijken Transformatie lastige opgave vanwege markttechnische, financiële, technische en juridische belemmeringen. Gemeente met name ondersteunende rol in kantorenbeleid. Advies om op acquisitie en marketing in te zetten om regio te promoten als vestigingsplaats en daarnaast d.m.v. relatiebeheer bestaande gebruikers te behouden voor de regio. 15

Landelijke ontwikkelingen Terugblik - II 2008 e.v.: Kredietcrisis die uitmondt in economische crisis. Opkomst van Het Nieuwe Werken. Jaren vóór 2008 hausse in planvorming. Overaanbod in plancapaciteit kantoren en toenemende kantorenleegstand in heel Nederland. Landelijk convenant leegstand kantoren in 2012. 16

Terugblik - III In Zuid-Holland sinds 2010 herijking kantorenbeleid Aanzet voor een kantorenstrategie voor Zuid-Holland (Stec, 2010). Actualisaties van regionale kantorenstrategieën m.n. gericht op balans vraag en aanbod Maatregelen Midden-Holland: neerwaartse bijstelling papieren plancapaciteit (juni 2011, april 2012) wegbestemmen kantorenfunctie in vernieuwde bestemmingsplan Goudse Poort (2013) Toenemende aandacht voor herontwikkeling, transformatie, sloop, wegbestemmen kantorenfunctie, labelen kantoorgebieden, transparantie en voorzienbaarheid. Reductie plancapaciteit en uit de markt nemen van incourant aanbod staan centraal om kwantitatieve en kwalitatieve balans in vraag en aanbod te realiseren. 17

Uitgangspunten en randvoorwaarden regionale kantorenstrategie Midden-Holland - I Kleinschalige kantorenontwikkeling < 1.000 m2 bvo niet locatiegebonden maar telt wel mee in randtotalen plancapaciteit (conform nieuwe werkwijze provincie ZH). Grootschalige kantorenontwikkeling > 1.000 m2 bvo alleen op kantorenconcentratiegebieden (i.c. nieuwbouw Spoorzone Gouda, evt. herontwikkeling Goudse Poort en Gouwespoor). Vraagraming sluit aan bij systematiek PZH (EIB). Plancapaciteit Gouda gebaseerd op gerealiseerde herijking grondexploitatie (i.c. kleiner dan (papieren) plancapaciteit bestemmingsplannen). Plancapaciteit overig Midden-Holland gebaseerd op (papieren) plancapaciteit bestemmingsplannen (bestemming: gemengd). Flexibele toedeling plancapaciteit in de tijd (mogelijkheid tot temporiseren / doorschuiven). 18

Uitgangspunten en randvoorwaarden regionale kantorenstrategie Midden-Holland - II Nieuwbouw, herontwikkeling, herbestemming, transformatie en sloop moeten bijdragen aan een aantrekkelijker vestigingsklimaat. Werkgelegenheid (behoud en groei) is belangrijke doelstelling bij herbestemming/transformatie en nieuwbouw. Dynamiek vraagt om maatwerk: Ruimte voor (tijdelijk) regelluwe zones, experimenteergebieden, pilotprojecten Bestemmingsplannen worden na 3 jaar herzien (herzieningsplicht PSV); niet benutten van ontwikkelmogelijkheden geeft mogelijkheid tot wijziging bestemming. Regionale afspraken bieden ruimte om plancapaciteit te behouden. Kwalificeren van locaties bevordert marktdynamiek. 19

Deel II: Confrontatie vraagraming - planvoorraad Deel II: Confrontatie vraagraming - planvoorraad Vraagraming Midden-Holland (PZH) Planvoorraad gemeente Gouda Getemporiseerde planvoorraad gemeente Gouda Planvoorraad overig Midden-Holland Confrontatie planvoorraad vraagraming Gouda Overige gemeenten Midden-Holland Conclusies Voorstel verdeling planvoorraad Midden-Holland 20

Vraagraming Midden-Holland (PZH) Verordening Ruimte en Mobiliteit (juli 2014) Regionale behoefteramingen (basis: EIB prognoses) verplicht uitgangspunt voor regionale randtotalen Behoefteraming VRM voor Midden-Holland: 2013-2020 2021-2030 2013-2030 (totaal) Vraag VRM 25.000 26.000 51.000 21

Ontwikkeling planvoorraad Gemeente Gouda Locatie Stec/PZH (november 2014) Ruimte bestemmingsplan ( papieren plancapaciteit) Spoorzone A1 20.000 A1 west 25-30.000 A1 oost 15-20.000 Spoorzone C1 Oost Spoorzone C1 West Lomboklocatie (Erasmus Park)* 30.000 en 25.200 Niet opgenomen Midden en Oost 30.200 Bijgestelde planruimte Gouda (juni 2011) 20.000 (geen onderscheid oost en west) Grondexploitatie Gouda (oktober 2014) 20.000 7.000 15.000 8.000 Geen hard plan 13.000 PM - gemeente geen initiatiefnemer* * Lomboklocatie zeer onzeker i.v.m. bijstellen plannen naar andere functie(s). V.O.F. de Lombok is initiatiefnemer 22

Getemporiseerde planvoorraad Gemeente Gouda Planvoorraad op basis van grondexploitatie gemeente Gouda; deze voorraad is kleiner dan planvoorraad volgens bestemmingsplannen; gemeente heeft vergaande planreductie doorgevoerd in grondexploitatie. Locatie Planvoorraad - gerealiseerd 2013 Burgemeester Jamessingel A1 Burgemeester Jamessingel C1* 5.000 (Technolution) Planvoorraad o.b.v. grondexploitatie 2013-2020 2021-2030 20.000 10.000 10.000 15.000 4.600 (Rabo) 5.000 5.400 Lomboklocatie ** PM PM PM * In 2013 is het kantoorpand van Technolution opgeleverd. In de systematiek van de provincie wordt deze oplevering meegeteld in de beschikbare planvoorraad 2013-2030. ** Op de Lomboklocatie heeft de initiatiefnemer momenteel een andere ontwikkeling in gedachten. De locatie ligt binnen kantorenconcentratiegebied Spoorzone. Daarbinnen is ontwikkeling van enkele kleinschalige kantorenunits mogelijk. Omdat het nog geen hard plan betreft is deze locatie als PM opgenomen. 23

Planvoorraad overig Midden-Holland - I Planvoorraad in bestemmingsplannen overige gemeenten Midden-Holland Gemeente 2013-2020 2021-2030 Totale papieren plancapaciteit Waddinxveen Waddinxveen Krimpenerwaard Bestemmings plan Locatie - Oude Dreef Gouweplein < 750 m2 bvo per eenheid < 1.000 m2 bvo per eenheid Tweede Bloksweg Triangel Bergambacht De Nieuwe Wetering Status bestemmingsplan Hard (2009) 4.000 4.000* Hard (2010) 40.000 40.000 zie procesafspraak pag. 28) ** Hard (2011) 7.000 7.000*** Krimpenerwaard < 1.000 m2 bvo per eenheid Schoonhoven Zevender Hard (2010) PM PM**** 24

Planvoorraad overig Midden-Holland - II Gemeente 2013-2020 2021-2030 Totale papieren plancapaciteit Bodegraven- Reeuwijk Bodegraven- Reeuwijk Bestemmings plan Bedrijfsgebonden kantoorruimte tot 1.500 m2 bvo; zelfstandige vestiging max. 1.000 m2 bvo zelfstandige (sub-)regionale en lokale kantoren met een maximaal brutovloerppervlak van 750 m² Locatie Broekvelden en Grote Wetering Bestemmingsplan Bedrijventerreinen Zuidrand Bodegraven Status bestemmings -plan Hard (2013) PM PM**** Rijnhoek Hard (2007) PM PM**** Zuidplas - - - - - Geen ruimte 25

Confrontatie planvoorraad-vraagraming - I Confrontatie planvoorraad vraagraming VRM totaaloverzicht voor Midden-Holland Diverse aanpassingen t.a.v. planvoorraad overig Midden-Holland doorgevoerd zie pag. 28. Conclusie: planoverschot t.o.v. vraagraming EIB 2013-2030, gerelateerd aan bestemmingsplan Triangel Waddinvxeen; zie aanbiedingsbrief aan provincie d.d. 27 januari 2016. 2013-2020 2021-2030 2013-2030 (totaal) Vraagraming VRM 25.000 26.000 51.000 Planvoorraad Midden-Holland 51.000 [20.000 (Gouda Spoorzone) + 5.000 (Technolution) + 4.000 (Waddinxveen- Gouweplein) + 2.000 (Bergambacht) + 20.000 (Waddinxveen- Triangel] 15.000 66.000 Saldo +26.000-11.000 +15.000 26

Confrontatie planvoorraad-vraagraming - II Gemeente Locatie 2013-2020 2021-2030 Planvoorraad (totaal) 2013-2030 Gouda Burgemeester Jamessingel A1 10.000 10.000 20.000 Gouda Gouda Burgemeester Jamessingel C1 Burgemeester Jamessingel C1 4.600 (Rabo) 5.000 15.000 5.400 5.000 (realisatie Technolution) Waddinxveen* Oude Dreef 4.000 4.000 Waddinxveen** Triangel 20.000 zie procesafspraak pag. 28 Bergambacht*** De Nieuwe Wetering 2.000 2.000 Bodegraven-Reeuwijk**** Broekvelden, Grote Wetering en Rijnhoek Schoonhoven**** Zevender P.M. P.M. P.M. 5.000 20.000 zie procesafspraak pag. 28 P.M. Planvoorraad Midden-Holland Totaal 51.000 15.000 66.000 27

Confrontatie planvoorraad-vraagraming - III * T.a.v. de 4.000 m2 die in het bestemmingsplan zijn gereserveerd voor kantoorontwikkeling op Gouweplein is de gemeente Waddinxveen van mening dat deze ontwikkeling qua omvang nog steeds realistisch is. ** In het bestemmingsplan Triangel is ca. vier hectare bedrijventerrein opgenomen, tevens te benutten voor zelfstandige kantoorruimte. Gebaseerd op het huidig economisch tij is de verwachting dat niet de gehele planvoorraad daadwerkelijk in de vorm van (zelfstandige) kantoorruimte wordt gerealiseerd. Ten opzichte van het theoretisch aanbod is de verwachting dat niet meer dan twee hectare als zelfstandige kleine kantoorruimte wordt gerealiseerd. De ontwikkelingsmaatschappij van het project Park Triangel beseft dat de realisatie van een programma met een dergelijke omvang een opgave is. Daarom onderzoekt zij in samenwerking met de gemeente Waddinxveen momenteel diverse opties om het bedrijven-/kantorenprogramma om te zetten naar andere passende functies. Dat onderzoek richt zich momenteel op ongeveer drie van de in totaal vier hectare bedrijventerrein. Uiteindelijk zal om tot een alternatieve programmering en uitvoering daarvan te komen vanuit de provincie Zuid- Holland een constructieve medewerking benodigd zijn, met inachtneming van bestaande regelgeving. Omdat het lopende onderzoek alsmede de daarop volgende afstemming met de provincie tijd in beslag neemt, kan voor de Regionale Kantorenstrategie op dit moment uitsluitend de hierboven beschreven procesafspraak worden gemaakt ten aanzien van de Waddinxveense planvoorraad. Het voorgestelde proces dient te zijn afgerond vooruitlopend op de bestemmingsplanherziening die binnen drie jaar dient te zijn geëffectueerd. *** De gemeente Krimpenerwaard verwacht niet dat de totale theoretische plancapaciteit benut zal worden op locatie De Nieuwe Wetering te Bergambacht. Een neerwaartse bijstelling van het planaanbod naar totaal 2.000 m2 kan daarom naar verwachting na overleg met contractpartners bij een herziening van het bestemmingsplan (dat dateert uit 2011) worden doorgevoerd. **** M.b.t. Bodegraven-Reeuwijk en Schoonhoven (Zevender) geldt dat deze als PM zijn opgenomen. Op deze locaties bieden de bestemmingsplannen de mogelijkheid tot realisatie van kleine zelfstandige kantoren. Qua vierkante meters is het aanbod beperkt. In de realisering moet rekening gehouden worden met de lokale kwantitatieve en kwalitatieve behoefte van (kleine) zelfstandige kantoren. 28

Confrontatie planvoorraad-vraagraming - IV Conclusies Gouda Gemeente Gouda heeft planvoorraad drastisch teruggebracht. Planvoorraad bestemmingsplanruimte ( papieren plancapaciteit ) in grondexploitatie naar beneden bijgesteld verlies genomen. Planvoorraad past nu binnen de randtotalen van de vraagraming. Gouda is regionaal aangewezen als opvanglocatie voor grootschalige kantoorontwikkelingen. Spoorzone is in VRM aangewezen als prioritair kantorenconcentratiegebied (OV knooppunt; binnenstedelijke centrumlocatie). Lomboklocatie ligt binnen kantorenconcentratiegebied Spoorzone. Daarbinnen is ontwikkeling van enkele hoogwaardige kleinschalige kantorenunits (Stec 2008) mogelijk. 29

Confrontatie planvoorraad-vraagraming - V Conclusies overig Midden-Holland Papieren plancapaciteit gaat vraagraming (ver) te boven. Er is bereidheid tot bespreken planreductie met contractpartners. M.b.t. locatie Triangel (Waddinxveen) zijn procesafspraken gemaakt met de provincie. Zie pag. 28. Deel planvoorraad overig Midden-Holland behouden in verband met vraag naar kleinschalige zelfstandige kantoorgebouwen voor met name lokaal / regionaal gewortelde bedrijven (zie ook aanbeveling 2 en 4 van Stec uit regionale kantorenstrategie 2008). 30

Deel III: Bestaand aanbod Deel III: Bestaand aanbod Bestaand aanbod gemeente Gouda Bestaand aanbod overig Midden-Holland Oplevering kantoorruimte 2009-2014 Transformatie en herontwikkeling kantoorruimte in Gouda 2009-2015 Transformatie overig vastgoed Goudse Poort Toekomstige transformatie Gouda Transformatie overig Midden-Holland 31

Bestaand aanbod gemeente Gouda -I Kantorenvoorraad geconcentreerd op Goudse Poort en Gouwespoor. Totaal op deze locaties 217.188 m2 bvo waarvan 92.990 m2 leeg (= 42,8%). Beide terreinen zijn gemengde bedrijventerreinen met PDV, bedrijvigheid, dienstverlening en maatschappelijke voorzieningen. De kantoren zitten verspreid over de terreinen. Op Gouwespoor betreft de leegstand met name moderne gebouwen op zichtlocaties. Goudse Poort kent ook structurele leegstand van verouderde panden op minder geschikte locaties. Veel leegstaande kantoren zijn te groot voor de vraag (> 2.500 m2 bvo). 32

Bestaand aanbod gemeente Gouda - II Locatie Totaal m2 Aanbod Status Goudse Poort 178.415 78.798 waarvan 65.029 > 1.000m2 Gouwespoor 38.773 14.192 waarvan 12.834 > 1.000m2 Courant en incourant Courant 33

Bestaand aanbod overig Midden-Holland Bestaand aanbod > 1.000 m2 bvo overig Midden-Holland Gemeente Locatie Omvang Status Waddinxveen - - - Krimpenerwaard - - -- Bodegraven-Reeuwijk Raadhuisweg 43 (vm. Rabobank kantoor) 1.000 Te huur Zuidplas - - - 34

Oplevering kantoorruimte 2009-2014 Gemeente Locatie Jaartal M2-s Gouda Bodegraven- Reeuwijk Bodegraven- Reeuwijk Burgemeester Jamesplein 1 (gemeente Gouda) Burgemeester Jamessingel 1 (Technolution) Nijverheidsstraat 67 (uitbreiding Mokveld) 2012 19.500 2013 5.000 2013 3.100 Rijnhoek 2010-2014 2.500 Reeuwijkse Poort 1 2011 3.300 Waddinxveen - - - Krimpenerwaard - - - Zuidplas - - - 35

Transformatie en herontwikkeling kantoorruimte in Gouda 2009-2015 Gemeente Locatie Jaartal M2-s Gebruiker Functie Gouda Tielweg 2010 8.000 Ericis Kantoren (verduurzaming panden) Gouda Antwerpseweg 5 2013 3.500 De Rivier Maatschappelijk Gouda Kampenringweg 47 2015 4.600 Vosko Kantoren (sloop en herontwikkeling) Gouda Houtmansgracht 2015 1.650 Transform Gouda Woningen Gouda Klein Amerika 20 2014 2.700 Bibliotheek Maatschappelijk 36

Transformatie overig vastgoed Goudse Poort Transformatie overig vastgoed op Goudse Poort waardoor multifunctionaliteit van de locatie is bevorderd (aanbeveling Stec 2008): Gemeente Locatie Jaartal M2-s Gebruiker Functie Gouda Tielweg 1 2014 1.475 Carwash XL Wasstraat Gouda Burgemeester van Reenensingel 125, 126 en 129 2015 Totaal 9.225 Ballorig Leisure Gouda Elburgplein 2013 30.000 Go-Stores PDV Gouda Rijsselseweg 1 2015 2.500 Hoornbeeck college School 37

Toekomstige transformatie Gouda Gemeente Locatie Jaartal M2-s Gebruiker/ Eigenaar Gouda Heuvellaan 2, 2a en 2b Gouda Harderwijkweg 1 2016 480 Merin Vastgoed 2016 2.900 Dutch Property Company Rembrandt 1 Functie Jongerenhuisvesting Horeca 38

Transformatie overig Midden-Holland Gemeente Locatie Jaartal M2-s Gebruiker/ Eigenaar Bodegraven- Reeuwijk Bodegraven- Reeuwijk Bodegraven- Reeuwijk Raadhuisweg 2015 1.500 (schatting) Goudseweg 179-181 Stationsplein 5 Functie Thomashuis/Herbergier Maatschappelijk / huisvesting 2016 3.000 Re-locatie (kantoor) functies vanaf bedrijventerrein Broekvelden/Groote Wetering Kantoren / bedrijfsactiviteiten 2016 750 Artsenmaatschap Zorgcentrum 39

Deel IV: Aanpak leegstand in Gouda Deel IV: Aanpak leegstand in Gouda Historie Uitgangspunten en aanpak leegstand Fase 1 - Analyse Fase 2 - Leegstandsinstrumentarium Samenwerking stakeholders 40

Aanpak leegstand in Gouda - Historie I.o.m. belangenvereniging Goudse Poort in 2012 Vlekkenplan opgesteld -> aanwijzen gebieden voor functieverruiming. Op basis van Vlekkenplan in 2013 nieuw bestemmingsplan Goudse Poort: reductie plancapaciteit -> deels functie kantoren wegbestemd, deels bestemming verruimd. In 2014 Economische Effect Rapportages Goudse Poort, Gouwespoor en Gouwestroom opgesteld -> bedrijventerreinen essentieel voor regionale economie, veel werkgelegenheid ondanks hoge leegstand. Alle terreinen scoren bovengemiddeld goed. In 2015 voor Goudse Poort aanvullend DPL BT laten opstellen -> kansen voor verduurzaming Goudse Poort. Structureel overleg tussen gemeente en ondernemersverenigingen voor verbetering bedrijventerreinen, aanpak veiligheid, uitstraling, onderhoud, bewegwijzering, parkmanagement. 41

Aanpak leegstand in Gouda Uitgangspunten en aanpak leegstand Focus: Goudse Poort en Gouwespoor Doel: behoud werkgelegenheid Samen optrekken met eigenaren en gebruikers Fase 1: analyse van de leegstand Fase 2: analyse maatregelen/ leegstandsinstrumentarium 42

Aanpak leegstand in Gouda Fase 1: Analyse Gemeente heeft eigen database leegstand ontwikkeld op basis van BAG en WOZ administratie. Ieder kwartaal update. Leegstand zichtbaar op adresniveau. 43

LOCATIE Aanpak leegstand in Gouda Fase 1: Analyse - vervolg Enquête uitgestuurd naar alle eigenaren met kantorenleegstand. Vragen over kwaliteit pand en omgeving. Enquête als basis voor kansenkwadrant. Kansenkwadrant basis voor aanwijzen transformatiegebieden. Besluitvorming over transformatie in samenspraak met taskforce leegstand. 195 + 97,5 0 KANSARM KANSLOOS KANSRIJK KANSHEBBEND 0 76,5 153 GEBOUW Voorbeeld kansenkwadrant: + Pand A Pand B Pand C Pand D Pand E Pand F 44

Aanpak leegstand in Gouda Fase 2: Leegstandsinstrumentarium Interne procedures gemeente op orde: commissie voor bouwinitiatieven en transformatie (CBI) ingesteld -> snelle reactie op transformatieverzoeken. Mogelijkheden leegstandsverordening onderzocht maar afgewezen. Onderzoek naar mogelijkheden herverkavelen en uitruil ontwikkelrechten loopt. Acquisitieaanpak voor kansrijke locaties in ontwikkeling. Verkennen verbeteren duurzaamheid van het terrein als kans d.m.v. onderzoek naar opwekken duurzame energie (gebiedsesco), verbeteren entree, sloop oude kantoren. 45

Aanpak leegstand in Gouda Samenwerking stakeholders Zomer 2014 Taskforce kantorenleegstand en transformatie opgericht, met vertegenwoordigers van eigenaren, makelaars en gemeente (wethouderniveau). Makelaar is voorzitter. Ondersteuning van landelijk expertteam kantoortransformatie. Deelname G32 leerkring leegstand -> landelijk netwerk. 46

Deel V: Voorbeeldprojecten in regio Midden- Holland Deel V: Voorbeeldprojecten in regio Midden-Holland 47

Deel V: Voorbeeldprojecten in regio Midden- Holland Gouda Vosko herontwikkeling en sloop kantoor Chocoladefabriek herontwikkeling maatschappelijk Politiebureau herontwikkeling wonen Bodegraven-Reeuwijk Thomashuis/Herbergier herontwikkeling maatschappelijk / huisvesting Politiebureau herontwikkeling zorgcentrum Kantoor Goudseweg hergebruik als kantoor en t.b.v. bedrijfsactiviteiten om ruimte te creëren op bedrijventerrein Broekvelden/Groote Wetering voor productiefuncties Zuidplas Rabobank herontwikkeling wordt onderzocht Krimpenerwaard Politiebureau herontwikkeling tot Gemiva woonlocatie 48