Kwaliteit van spel ANNERIEKE BOLAND, Hogeschool ipabo BKK WETENSCHAPSCONGRES 1 NOVEMBER 2016
Drie sneeuwmannen! jkjl
Volgen van aandacht Mundy et al (2007)
Gedeelde aandacht initiëren Mundy et al (2007)
Gedeelde aandacht initiëren (Mundy et al. 2007)
Hoe jonger een kind aandacht volgt en vooral aandacht stuurt, hoe groter de woordenschat met 18 en met 24 maanden. (Beuker e.a., 2013; Mundy e.a., 2007)
Wat stimuleert taalverwerving? 1. Gedeelde ervaringen in (deels) vertrouwde situaties. (Carpenter e.a. 1998) 2. Volwassenen die taalaanbod afstemmen op aandacht van het kind. (Akthar e.a., 1991; Rollins & Snow, 1999) 3. Behoefte/noodzaak om zelf te communiceren en gelegenheid. (Swain, 2005)
Spelen en taalontwikkeling Spel georiënteerd ( programmagericht) Meer woorden geleerd Diepere woordkennis Woorden vaker gebruikt en ook in nieuwe contexten (Van Oers & Duikers, 2012)
1.Hoge betrokkenheid
2.Vrijheid / eigen initiatief
3.Regels in het spel 1. Sociale regels 2. Technische regels 3. Conceptuele regels 4. Strategische regels (Van Oers, 2013, 2014)
Rol van professional - betrokkenheid verhogen - kindinitiatief uitlokken (inspireren) en ondersteunen - regels in het spel ondersteunen en zo nodig inbrengen
Hoe? De speelleeromgeving Het kind De volwassene
toegankelijkheid 18
19
20
21
22
23
24
De speelleeromgeving Het kind De volwassene: Dagschema en aanbod
Vooruitkijken-speelwerkenterugkijken Vooruitkijken: Kinderen maken eigen plannen voor speelwerktijd. (Hohmann & Weikart, 2007) 26
Vooruitkijken-speelwerkenterugkijken Speelwerken: Kinderen brengen hun plannen (deels) ten uitvoer. Terugkijken: Kinderen vertellen en denken over wat ze hebben gedaan. (Hohmann & Weikart, 2007) 27
Speelleeractiviteiten op initiatief van de leerkracht Voorwaarden: - Activiteiten sluiten aan bij interesses en ontwikkeling van kinderen. - Activiteiten stimuleren kinderen tot zelf ondervinden en zelf problemen oplossen. (Hohmann & Weikart, 2007)
Ruimte voor kindinitiatief? 29
30
31
32
De speelleeromgeving Het kind De volwassene: interactie
Verbinding - intersubjectiviteit
Spelbegeleiding: de drie V s Verkennen Verbinden Verrijken (Dorian De Haan, 2012)
Verkennen Hoe observeert nabijheid u kleuters 1. Rust nemen, 2. Kijken en luisteren 3. Empathie, inleven (o.a. Singer, 2013, De Haan, 2012, Kaleidoscoop)
Verbinden: spiegelen, handelingsgericht observeren
Verrijken: verdieping, iets nieuws, taaldenken
De 3 V s
Meespelen Professional Neemt er tijd en rust voor Gaat mee in betekenissen van het kind Spiegelt gedrag van het kind Koppelt taal aan spelervaring
De drie V s Gijs: Sara: Kom uit bed, we gaan de verjaardag vieren. Oké, ik ben de moeder, dus ik ga de taart bakken. Mandy: En ik ben kleine zus. Juf: Sara: Juf: Sara: Juf: Sara: Mag ik meehelpen met de taart? Ja hoor. Ik heb nog nooit een taart gebakken, misschien kan jij dat aan mij vertellen, hoe het moet. Je pakt de schaal [pakt een rode schaal] en je doet meel erin. Hoeveel meel? Dat weet ik niet.
Gijs: Juf: Sara: Juf: Dat staat op het pak Oh, waar op het pak? Ik ga even kijken, hier staat iets, maar kan het niet lezen. Misschien kan iemand het lezen? Sara: Ja, Gijs wel. Gijs: Juf: Gijs: Doe 150 gram in een kom. Dus om een taart te bakken moeten we 150 gram meel in een kom doen. [stilte] Ik denk met de weegschaal. Sara pakt de weegschaal.
Met de ogen van kinderen Zelf nieuwsgierig zijn Zelf onderzoeken Zelf ontdekken Zelf spelen. Meedoen met kinderen
De volwassene weet het al Bloemen zijn rood, de lucht is blauw. Dit is een.vie vierkant. Kijk maar naar mij. Nee, zo niet. Je moet het zo doen. Pak nu die andere maar. Dat klopt niet. Dat kan niet zo. Dat mag niet. Wees voorzichtig. Nu gaan we Luister goed!
De volwassene onderzoekt en ontdekt ook Vertel eens Oh je, wat nu? Hé? Hoe doe jij dat? Wat wil je doen? Hoe kunnen we dat aanpakken? Wat denk jij? Oh. (STILTE) Ik snap het niet. Ja, dat zou misschien wel kunnen. Mmm, toch vraag ik me af Ok, maar hoe zit het dan met
Opvoeding, educatie Socialisatie: cultuuroverdracht Kwalificatie: kennis en vaardigheden Subjectwording: persoonlijke ontwikkeling, uniciteit (Gert Biesta, 2012)
Een kind.is een nieuw mens in de wereld die er al was. is een mens in wording. (Hannah Arendt, 1954)
Contact: a.boland@ipabo.nl
Consequenties? Observeren Onderling pedagogische aanpak bespreken Leren van collega s Persoonlijke coaching en trainingen Educatief programma