Speedpedelec Ledenavond Fietsersbond over de Speed-pedelec Datum: 20-11-2017 Notulen: Jules Meijerink Gespreksleider Friso van Weersum. Agenda 1. Opening door Saskia Kluit van het Landelijk Bureau 2. Presentatie Speedpedelec groep der Lage Landen, Martin de Vries 3. Presentatie ledenonderzoek speedpedelec, Douwtje de Vries van het Landelijk Bureau 4. Presentatie over het SWOV onderzoek door Willem Vlakveld van SWOV. 5. Werktafels: probleemoplossing 6. Afsluiting 1. Opening Saskia kluit (directeur FB) opent de avond, en heet iedereen welkom. Van de 60 aangemelde gasten is een deel helaas niet aanwezig. Doel van de avond is kennis te delen, het onderlinge begrip te vergroten en het formuleren van aandachtpunten voor de (toekomstige) inzet en standpunten van de FB t.a.v. de speedpedelec (SP) problemen inventariseren en proberen tot oplossingen te kome. De SP is vaker besproken op de ledenvergadering. Vanuit afdelingen zijn er verschillende vragen gekomen over het standpunt van de FB, en er is naar aanleiding hiervan een enquête uitgezet hoe de leden hierover denken. Moet het standpunt van de FB verder aangescherpt gaan worden?, is de vraag. De avond bestaat uit 3 korte presentaties en meerdere gesprekstafels. 2. Presentatie Speedpedelecgroep der lage landen Martin de Vries (voorzitter Kopgroep Speedpedelec Groep der Lage Landen), inleiding door een SP-rijder: Presentatie over motivatie om SP te rijden, ervaringen sinds 1-7-2017 en toekomst van de SP. Martin fietst vanwege beleving, gezondheid en ter recreatie. Gebruikt SP voor woon-werk belangrijkste motivatie is tijdwinst, milieu en ter vermijding van de file. SP rijdt als een fiets, maar door de
ondersteuning is de actieradius kan hij als vervanging van de auto voor woon-werk verkeer dienen. Wat gaat er goed: Fietsen op de rijbaan rijdt prima, naast smalle of drukke fietspaden. Intra-stedelijk gebied is het comfortabel rijden op de weg. Gaat prima overdag, minder in het donker. Wat gaat minder goed: Stress vanwege rijden op de weg: kleven, toeteren, snijdend inhalen, file rijden. Onzekerheid bij detectielussen op kruispunten omdat hij vaak niet geregistreerd wordt en dan werken de verkeerslichten niet. Grootste risico: Verkeersgedrag van andere fietsers is soms zeer slecht: slechte discipline en niet waarnemen en anticiperen (door rood rijden, oortjes in, op mobiel kijken, meerdere fietsers naast elkaar op het fietspad). Onmogelijke situaties bij wegen met meerdere rijstroken en 50+ km/h snelheid. Bij lage accu lading is snelheid gereduceerd tot 25-30 km/h of lager. Omrijden door woonwijken, terwijl er relatief rustige fietspaden zijn. Slechte verlichting van veel fietspaden en ontbreken zijbelijning maakt rijden in het donker gevaarlijk. Voorbeeld filmpje wordt getoond van autogedrag t.o.v. SP op de weg in Odijk. De SP-ers willen veilig kunnen rijden. De SP is een fantastisch vervoersmiddel dat zich op de middellange afstand (20-35 km) tussen fiets en auto in bevindt. De SP is een goede oplossing om mobiliteit in Nederland duurzamer te maken. Voor de SP rijders is er momenteel een urgente situatie om meer ruimte te krijgen gezien de slechte omstandigheden. De SP rijders willen meer: zij wensen de vrijheid om keuzes te kunnen maken, soms is het prima op weg, maar bij ongeschikte wegen wil men met aangepaste snelheid terug kunnen naar het fietspad. Er is een groot verschil tussen stad en streek. De SP groep der Lage Landen wil niet nog sterkere motoren op de fiets (500-700 watt is ruim voldoende). Oplossing: De SP opnemen in een aparte categorie, de infrastructuur op de schop en ruimte geven aan fietsinnovaties. 3. Presentatie ledenonderzoek speedpedelec
Douwtje de Vries, teamhoofd Communicatie en Vereniging: 3192 respondenten hebben de, resultaten enquête geheel ingevuld van enquête FB onder leden over SP: 3192 respondenten, waaronder 165 SP-rijders. 72% is man. De leeftijd van de deelnemers is relatief hoog (met een leeftijd tussen de 60-72 jaar). Overgrote deel is niet actief voor de FB.
De respondent wonen verspreid over heel Nederland. De meeste respondenten wonen en fietsen in de Randstad. 1 2 3 4 5 6 1. Totaal 2. Afdelingen 3. Fietsschool (12 respondenten) 4. Fietsrouteplanner 5. Meldpunt 6. Fietsen alle jaren Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de meeste leden de SP zien als iets nieuws (nieuwe categorie; geen fiets of brommer of snorfiets en sluiten daarmee aan bij pleidooi van de Fietsersbond om er een nieuwe categorie of er een onder categorie van te maken). Er is wel verschil te zien tussen de verschillende type vrijwilligers binnen de Fietsersbond. Mensen uit fietsschool (3. geven verkeersles op scholen) zien de SP als fiets of iets nieuws (50-50%).
SP-rijders zelf vinden het over het algemeen een fiets. Verschillen t.a.v. fiets: elektrische ondersteuning, je rijdt anders en harder, sommige respondenten verwachten netter gedrag dan bijvoorbeeld wielrijders, andere respondenten juist niet. Alle respondenten 20% van de respondenten vindt dat de SP altijd op rijbaan moet, 30% op de rijbaan daar waar mogelijk en 30% op het fietspad met max. 25 km/h. SP rijders Opvallend is dat een grote groep SP-rijders kiest voor het fietspad. Waarvan twee derde met snelheidsbeperking. En ongeveer een kwart zonder snelheidsbeperking wil kunnen fietsen.
65% van de leden vindt dat de FB zich in moet zetten voor de SP. Op welke manier dat zou kunnen is te zien in onderstaande grafiek: Antwoordcategorieën: Groen: Het is een brommer. Daar hoeft de Fietsersbond zich dus niet mee bezig te houden. Donker blauw: Het is een brommer met trapondersteuning. De Fietsersbond is voor fietsers die zich op eigen kracht voortbewegen en moet zich daarom verzetten tegen deze ontwikkelingen. Geel: Het is een ontwikkeling die de Fietsersbond niet kan tegenhouden. We moeten ons open opstellen en ervoor zorgen dat er goede regels komen. We moeten de belangen van kwetsbare fietsers niet uit het oog te verliezen. Licht blauw: Het zijn fietsers op hele snelle fietsen. Vergelijkbaar met ligfietsen en wielrenners. De Fietsersbond moet zich inzetten voor goede
voorzieningen voor SP-rijders. We moeten de belangen van kwetsbare fietsers niet uit het oog te verliezen. Opvallend is hier dat het overgrote deel van de respondenten vindt dat de Fietsersbond zich zou moeten inzetten voor de SP maar dat de belangen van kwetsbare fietsers niet uit het oog verloren mogen worden. Ongeveer 40% van het totaal (geel) vindt dat het een ontwikkeling is die de FB niet kan tegenhouden. 4. Presentatie SWOV onderzoek Wim Vlakveld (onderzoeker bij SWOV) licht het SWOV rapport toe: De SP is voor de wet een bromfiets met helmplicht en mag na 1 januari 2017 niet meer op het fietspad (voor SP die op kenteken gezet waren voor 1 januari 2017 was dat per 1 juli 2017). Je moet een achteruitkijk spiegel hebben. Het onderzoek: Fiets (SP) uitgerust met twee camera s, met GPS en accelerometer. Van de 29 deelnemers had 21 niet eerder SP gereden. Mensen werden verteld volgens de nieuwe wet en dus op de rijbaan te rijden. Er is na de test ook een vragenlijst ingevuld door de deelnemers. Geanalyseerde locaties voor de test: Binnen de BBK op de weg en solitaire fietspaden. Een 5-tal mensen heeft alle beeldmateriaal geanalyseerd. Resultaten: Gemiddeld 235 km gereden in test periode. Gemiddelde afstand van een rit is 13,3 km per rit. Tijdens deze proef is door de deelnemers 2% van de totale afstand gereden op solitaire fietspaden, 19% op de weg. 23% van de totale afstand is gereden op fietspad dat naast wegen lag: als reden werd aangevoerd dat het veiliger voelt of de afstand was daarmee korter. Snelheid fietspad was gemiddeld 29 km/u: op de rijbaan werd gemiddeld 32 km/u gereden. (Het SWOV hanteert een gem. snelheid voor fietsers van 15-18 km/u). Afstand in bepaalde snelheidscategorie: op fietspad 21% 25-30 km/u; op de rijbaan veel langzamer dan auto s. Hard remmen: geen verschil fietspad (5 keer per 100 km) of rijbaan (7 keer per 100 km). Drie ongelukken, waarbij één persoon een ongeluk kreeg met een spookrijdende fietser. Uit de analyse van data blijkt dat het rijden op de weg leidt tot duidelijke doorstromingsproblemen en irritatie op de rijbaan. Van de deelnemers vindt 86% de wet slecht tot zeer slecht. Conclusie onderzoek: Helmplicht wordt breed gesteund. De SP-rijder voelt zich niet veilig op de rijbaan. Op fietspad wordt harder gereden dan het overige fietsverkeer.
5.Werktafels: probleemoplossing Alle aanwezigen zijn verdeeld over een aantal werktafels. Aan die tafels worden de volgende onderwerpen besproken: Infrastructuur, Gedrag binnen bebouwde kom en buiten bebouwde kom (BBK), technologie, en wetgeving. De opdracht was een aantal problemen m.b.t. het onderwerp op tafel te leggen en daarvoor ook oplossingen te verzinnen. Men hoefde het niet eens te zijn over de problemen; iedere mening/standpunt telt. Iedere tafel kreeg ook de opdracht te formuleren waar de Fietsersbond aandacht aan zou moeten besteden en/of wat mogelijke actiepunten voor de vereniging moeten zijn. 1. Infrastructuur: (Piet van der Linden; landelijk bureau FB). Minder autobewegingen in woongebieden, meer ruimte voor de fietser. Snelfietsroutes moeten toegankelijk zijn voor SP-ers. Stappenplan: kansen liggen bij brede 50 km/h wegen binnen BBK, SP stroken of afwaarderen van 50 km/h wegen naar 30 km/h wegen. Kijken of infrastructuur van fietspaden verbreed kan worden om SP toegang te geven. Het is niet duidelijk welk criterium is gebruikt voor fietspaden in de provincie Gelderland open te stellen voor SP-ers. Mogelijk actiepunt Fietsersbond: Aanbeveling/richtlijnen aan CROW vragen om toegang van SP tot fietspaden te geven. 2. Technologie: (Jan Kelderman, FB Afdeling Arnhem): Trapkracht ondersteuning limiteren tot 4x eigen trapkracht (om de specificaties van SP-ers te reguleren), snelheid max 25 km/h is zeer locatie afhankelijk (Binnen of buiten BBK, maar ook breedte fietspad en aantal op- en afritten). Techniek in verhouding tot verkeersmentaliteit in NL vergelijken met het buitenland. Gezamenlijke lobby naar Tweede Kamer en provincies voor aanpassing van de infrastructuur (door FB in samenwerking met andere partijen). Voorstellen voor ledenraad: Moet de FB zich inspannen voor de SP? Moet er een snelheidsbeperking komen voor fietspaden binnen BBK? 3. Gedrag: Bellen lijkt een goede oplossing maar hoort iedereen die wel? (i.v.m. ouderdom, oortjes in, mobiel bellen, etc.). Een andere vraag was: kunnen mensen zich aanpassen daar waar gevraagd? Buiten BBK, moet je dan op de weg of mag je op fietspad? Snorfiets of scooter: bij introductie van brommer en snorscooter op het fietspad werd gezegd dat het zou wel meevallen voor fietsers qua gedrag maar viel/valt uiteindelijk niet mee. Hoe gaat dat voor de SP-er? Gedrag in NL is zich over het algemeen niet houden aan de regels. Mogelijke oplossingen: Bredere fietspaden (6 meter breed?) Automobilisten opvoeden: samen met CBR moet er een virtuele training ontwikkeld worden.
Gedrag? Onderzoeken of daar meer ruimte mogelijk is: Mag de SPer bijvoorbeeld wel op vrijwel ongebruikte fietspaden? Aktie punten FB: Met CBR gesprek aangaan over virtuele trainingsmodule. Acties op straat om aandacht te vragen voor SP op de rijbaan en het (brom)fietspad. Actie doen op social media om automobilisten meer bewust te maken van SP-ers op de rijbaan. 4. Wetgeving: Huidige wetgeving is verkeerd omdat de SP zich niet gedraagt als een brommer. SP moet als aparte categorie gezien worden. Veilig fietsen is belangrijk, ook voor de gewone fiets. Meer ruimte voor de fiets, minder voor de auto door innovatie van wetgeving. Wegenbelasting voor alle fietsen met ondersteuning? Autoluwe steden? Handhaven van wetgeving is een issue. Parkeergeld voor alle auto s in woonwijken. Voorbereiden nieuwe wetgeving: vrije keus van de e-bike (op de weg of fietspad met beperkte snelheid tot 25 of 30 km/u). 5. Gedrag: (Raymond Comvalius (SPer)): De SP kan niet gezien worden als potentieel nieuw probleem na de snorscooter. De huidige problemen met de snorscooter zijn ontstaan met een berijder die zich niet aan regels wenst te houden: geen snelheidsbeperking, geen helm en dat alles zonder inspanning. Indien deze groep zich richt op de categorie elektrisch ondersteunde fiets, is het zeer waarschijnlijk dat ze zich richten op de gewone e-bike en daarvan de snelheidsbeperking zullen omzeilen om daarna net zoals op de snorfiets ongecontroleerd hun gang te kunnen gaan. De SP is met zijn verplichte kenteken, verzekering en helm bij voorbaat niet interessant. Onwetendheid van automobilist is besproken. SP-er voelt zich niet veilig op de rijbaan en wil op het fietspad (moet een keuze zijn om daar met veilige snelheid te rijden als het te onveilig is op de rijbaan. Snelheid: voor de SP wordt 45 km/u als norm gehanteerd en dat is zwaar overdreven. Oplossingen: Snelheidsbeperking binnen BBK tot 30km/u beperken. Ook snelheidsbeperking voor fietspaden invoeren. 6. Technologie en alles wat daar bij komt kijken: (Peter van der Veer (fietsontwerper en SPer)): Er zijn voldoende technische oplossingen voor handhaving snelheid : het uitrusten van SP met automatisch snelheidsbegrenzers. Misschien niet mogelijk door privacy regels. Iemand die veel op SP rijdt ervaart snelheid niet echt als probleem. Conclusie: technisch is er veel mogelijk maar veel juridische problemen. De SP verdient volgens de groep ondersteuning door de FB omdat het veel meer voordelen heeft t.o.v. nadelen 6.Afsluiting Concluderend: Er lijkt binnen de Fietsersbond duidelijk steun te zijn voor een genuanceerde en open houding naar de SP, mits het belang van kwetsbare fietsers daarbij in het vizier wordt gehouden. Er is een aantal oplossingsrichtingen benoemd,
waar de Fietsersbond zonder discussieactie kan ondernemen om de positie van de SP te verbeteren. Denk aan de inzet voor brede fietspaden (vragen om CROW richtlijnen voor het mogelijk delen van fietsinfra bijvoorbeeld), inzetten op een aparte (onder-)categorie voor SP, toegang op SFR, ISA-achtige technieken en het informeren van automobilisten over de plaats van de SP op de rijbaan door bijvoorbeeld een virtuele lesmodule vanuit het CBR. Daarnaast is er een aantal onderwerpen geformuleerd waar de FB over zou moeten nadenken. Een maximum snelheid op het fietspad hoort daar bijvoorbeeld bij. Maar ook de meer fundamentele vraag of de Fietsersbond zich niet zou moeten willen specialiseren op fietsen met een maximum snelheid moet aan de orde komen op een ledenraad. Het landelijk bureau zal samen met het bestuur een bespreking op de ledenraad verder oppakken. Zowel afdelingen die zich in de aanloop naar deze avond hebben geroerd als de Speedpedelec Groep der Lage Landen worden daarbij betrokken.