Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels

Vergelijkbare documenten
Siméa Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper

Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma

Factsheet Tweetalig Primair Onderwijs

Het leren van Engels bij kinderen met TOS

Expressieve en receptieve taalvaardigheden van tweelingen: een vergelijkende studie met eenlingen

Voorspellers van morfosyntaxis bij kinderen met een cochleair implantaat. Overzicht. Introductie (1) Introductie (2) Introductie (3)

Hoe oefen je grammatica? Liesbeth Schenk Sonja van Boxtel TUDelft, ITAV Nederlands voor buitenlanders

Nederlandse samenvatting

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Adolescenten met een Middelenmisbruikstoornis Een onderzoek naar kwetsbaarheden

$% & ' & , -., /.., 0 )+ # ""1 2 # ""! 3 & &&- $# 4$"4# ""! & /

Simea 11 april 2019 Inhoud

Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4

Primaire progressieve afasie & Spontane-taalanalyse

Zelfregulerend leren kan je leren! Marloes Broeren Conferentie Effectief Leren 7 november 2018

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht


Visuele aandachtspanne. Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam

Sikkelcelziekte. Hersenschade: 30-60% silent infarct op MRI

Meedoen met de Monitor

Voorwoord. Kwaliteitskringproduct Beschrijvingen bij logopedische onderzoeken KK245 Woerden 2

The girl lesing a book : De verwerving van Engels als vreemde taal door leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) Ascha van Oene

Meedoen met de Monitor

Workshop. Dataverzameling. Van onderzoeksvraag naar data

De effectiviteit van het Viertaktmodel voor de passieve woordenschatuitbreiding van kinderen in groep 7 en 8 in het cluster 2 onderwijs

Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?

Pieter Bolderman Albert Schweitzer ziekenhuis MGPT Intern begeleider Maarten Gijssel

Persistent Grammatical Difficulties in Specific Language Impairment I. Duinmeijer

TOS en Dyslexie. De grenzen van mijn taal....zijn de grenzen van mijn wereld

Workshop. Dataverzameling. Van onderzoeksvraag naar data

12/04/2015. Effectieve behandeling van kleuters. morfosyntaxis bij kleuters met S- TOS. Morfosyntaxis. Thijs (4;9 jaar) Problemen in morfosyntaxis

INTAKE INTERVIEW. We help you improve your English language skills.

FAST LANE ENGLISH (FLE) Versterkt Engels in de bovenbouw VWO

Summary in Dutch Hoofdstuk 1

Awareness Questionnaire

Internationalisering in kinderopvang en basisonderwijs in Amsterdam

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid

De BLIKSEM-aanpak. Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands)

Spelend leren schrijven: van Juf-in-a-Box tot de app Monster Zoo

Taalontwikkeling bij kinderen met 22q11.2DS

Vroege spraak- en taalontwikkeling

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Profiel Professionele Taalvaardigheid

Joanne van Emmerik & Marianne Driessen 24 mei 2012 VAN MBO NAAR HBO?

Binnenklasdifferentiatie in de lerarenopleiding. Symposium Voorzitter: prof. dr. Kristof De Witte Discussiant: Els Tanghe

School 4.3. Eindrapport interventieonderzoek

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen

Alberta Language and Development Questionnaire (ALDeQ) Johanne Paradis, University of Alberta

Conferentie Studiesucces

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)

Bepalen van (docent)competenties in een meertalige opleiding A case study. Sylvia van der Weerden Radboud in to Languages 24 mei 2012

Adaptief onderwijs met ICT Alumni dag Inge Molenaar Universiteit van Amsterdam

De relatie tussen geboortekwartaal en schools succes in de eerste jaren van het lager onderwijs

Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen?

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.

Executief functioneren in relatie tot taal bij kinderen met ADHD en kinderen met SLI. Esther Parigger juni 2012

Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS

The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Q1000 Vaardigheden. Wat moet je weten over Q1000 Vaardigheden? Voor wie is Q1000 Vaardigheden interessant?

Praktijkonderzoek. Joke van Adrichem & Toos van der Smit

Wat je zegt ben je zelf De verhaalvlecht in de klas. Annette Scheper Katja Daamen Martina de Groot Margot Willemsen

Betrokken lezers in het vmbo

Taalkunstenaars in de dop, 19 november 2015, Fontys Hogescholen Sittard

Kenmerken van peuters met een taalontwikkelingsstoornis

Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren. Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar

Taal en Cognitie: Een Black Box Revelation. Esli Struys WOT/WOLEC, 10 mei 2011

De invloed van de zomervakantie op het leren van jonge kinderen. Pieter Verachtert, Jan Van Damme, Patrick Onghena & Pol Ghesquière

Dure woorden in het hoger onderwijs: wie betaalt de prijs?

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

IDS-2. Intelligentie- en ontwikkelingsschalen voor kinderen en jongeren. HTS Report. Jeroen De Vries ID Datum

Eabele Tjepkema Input curriculum opbouw meertalig onderwijs

De Nederlandse doelgroep van mensen met een LVB Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB)

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

Symbolische numerieke vaardigheden zijn even belangrijk voor rekenen als fonologisch bewustzijn voor lezen

Het concept cognitieve reserve

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar

TUSSENRAPPORTAGE PROJECT MIND. Februari 2019

Naam: Voornaam: Beginletter andere voornamen: Geboortedatum: Naam van de instelling waar het examen plaatsheeft:

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Begrijpend lezen. Cognitieve processen. Cognitieve processen. De ontwikkeling van cognitieve processen en individuele verschillen bij begrijpend lezen

Effectiviteit van de Wiet-Check

Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni Evy Visch-Brink

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

5/19/2019. Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Hoe zit dat dan? JA!

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Nieuwe lesmethoden ontwikkelen voor Nederlands en Engels

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog

Aansluiting Engels Een onderzoek naar de aansluitingsproblematiek van het vwo-vak Engels met de universiteit

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Intergenerationeel leren, family learning en family literacy. Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden

Welbevinden bij kinderen met CI. Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Clinical Evaluation of Language Fundamentals (CELF-4- NL ) 20 augustus 2010.

PWO False Beginners: onderzoeksopzet en resultaten Vanessa De Wilde, Geert De Meyer, Philip O Neill

Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen

15% vvto en FLiPP: ervaringen en resultaten van vroeg vreemdetalenonderwijs. Rick de Graaff Platform vvto Nederland

Transcriptie:

Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels Judith Rispens J.E.Rispens@uva.nl Margreet van Koert, Patrick Snellings, Nihayra Leona, Maurits van der Molen, & Jurgen Tijms

Inhoud ORWELL-project Talige voorspellers van Engels Nederlandse woordenschat en grammatica Engelse woordenschat en grammatica Aanvang van Engels op school Discussie Het ORWELL project 2

ORWELL ORWELL: Ral and Written English Language Learning Verschillen tussen kinderen ORWELL onderzoekt in groep 6-8: Voorspellers van Engelse vaardigheden Talig en niet talig o o Taal: woordenschat, grammatica, taalverwerking, lezen en spellen Niet-talig: geheugen; executieve functies; IQ; motivatie; ervaring met Engels Interventie o Ontwikkelen van een app Het ORWELL project 3

ORWELL Deze lezing: ORWELL onderzoekt in groep 6-8: Voorspellers van Engelse vaardigheden Talig en niet talig o o Taal: woordenschat, grammatica, taalverwerking, lezen en spellen Niet-talig: geheugen; executieve functies; IQ; motivatie; ervaring met Engels Verbetering van Engels onderwijs Het ORWELL project 4

Subsidies voor ORWELL Het ORWELL project 5

Het ORWELL team Universiteit van Amsterdam Taalwetenschap en psychologie Patrick Snellings Judith Rispens Margreet van Koert Nihayra Leona Jurgen Tijms Lisanne Naaktgeboren (assistent) Maurits van der Molen Julia Tunderman (assistent) Het ORWELL project 6

ORWELL 15 groepen op 7 scholen 6 scholen in Noord-Holland en 1 in Zuid-Holland Bijna 300 kinderen worden 3 jaar gevolgd vanaf groep 6 Voorspellers van het Engels (Nederlands, cognitieve maten, motivatie, blootstelling buiten school etc.) Het ORWELL project 7

Relatie tussen Nederlands en Engels als L2 Invloed van L1 op L2 Bij verwante talen positief: o grammaticale constructies verworven in L1 > L2 o Woordenschat: cognaten (Bosma, 2016) Bij niet verwante talen negatief (Blom & Paradis) Het ORWELL project 8

Relatie tussen Nederlands en Engels als L2 Transfer van NL naar Engels? Grammatica: beide Germaanse talen met overlappende kenmerken: Morfosyntaxis (persoonsvervoeging; meervoud; verleden tijd). Woordvolgorde anders in de bijzin o NL: omdat de jongen een appel eet o Engels: because the boy eats an apple Het ORWELL project 9

Relatie tussen woordenschat en morfosyntaxis Woordenschat hangt samen met morfosyntaxis Vervoegen van verleden tijd (Blom & Paradis, 2012; Rispens & de Bree, 2017; Marchman & Bates, 1994) Vervoegen van zelfst nw voor dimunitief Boersma et al. 2017 Effecten van lexicale frequentie bij vervoegingen: hoe vaker een vervoeging gebruikt wordt, hoe eerder / beter deze verworven wordt (Kidd & Kirjavainen, 2011; Rispens & de Bree, 2014; Boersma et al., 2017) Deze relatie gevonden bij NL kinderen, tweetalige kinderen en tweedetaalleerders Het ORWELL project 10

Effect van instructie op Engelse vaardigheid Instructie verschilt in: Startmoment (aanvang in groep ) Docent (native speaker of niet) Intensiteit Type lesmateriaal Etc.. Het ORWELL project 11

Effect van instructie op Engelse vaardigheid Onderzoek (ELLIE) van Prof Rick de Graaff en collega s (2017): Hoe eerder niet altijd hoe beter Native speakers niet per definitie beter dan NLdocenten Hoe zit dit in de ORWELL steekproef? Het ORWELL project 12

Onderzoeksvragen Is er een positieve transfer van het Nederlands naar het Engels? Samenhang tussen NL taken en Engels maten Is er een relatie tussen woordenschat en morfosyntaxis in het NL en het Engels? Samenhang woordenschatmaat en grammaticale taak Is er een effect van aanvang met Engels / type docent op de bassischool? Verschil late / vroege starters Verschil native / niet native docent Wat is de invloed van ervaring met Engels Het ORWELL project 13 buiten de schoolcontext

Methoden Proefpersonen 290 kinderen uit groep 6. Gem leeftijd 9;7 7 verschillende scholen 70 kinderen niet Nederlands als 1 e taal: buiten beschouwing gebleven Aanvang Engels: gr 2, 3, 5, 5, 7 (3 nog geen Engels in gr 6) Variatie in wel / geen native speaker Het ORWELL project van Engels 14

Methoden Taken NL: Woordenschat (PPVT); Grammatica (CELF) Engels: Woordenschat (PPVT); Grammatica (CELF) Het ORWELL project 15

Woordenschattoets Voorbeeld PPVT Engels Het ORWELL project 16

Grammaticataken Clinical Evaluation of Language Fundamentals Zinnen Samenstellen (Nederlandse grammaticataak) Semiproductief 13 items Sentence Structure (Engelse begripstaak) Begrip 26 items Word Structure (Engelse productietaak) Productie 12 items Het ORWELL project 17

Grammatica: zinnen samenstellen Nederlandse grammaticataak Het ORWELL project 18

Voorbeeld Engelse begripstaak Het ORWELL project 19

Voorbeeld Engelse Productie Dutch pupils' English skills 20

Vragenlijst over ervaring met Engels buiten de schoolcontext Online (social media / gamen) Offline (boeken lezen; tijdschriften) Menselijke interactie Het ORWELL project 21

Buitenschoolse Blootstelling aan het Engels Het ORWELL project 22

Methode Test batterij Klassikale sessies van ± 45-60 minuten Individuele sessies van ± 30 minuten Vragenlijsten (motivatie en ervaring met Engels) Het ORWELL project 23

Resultaten Woordenschat NL 66% [39.4] Woordenschat Engels 66% [55.6] Grammatica NL 63% [8.2] Grammatica begrip Engels 62% [16.2] Grammatica productie Engels 30% [3.6] M SD 11% [6.5] 11% [9.1] 22% [2.8] 18% [4.7] 25% [3.0] Het ORWELL project 24

Voorspellen van Engels zinsbegrip b SE B β p Woordenschat Engels 0.27 (0.19, 0.36) Woordenschat NL 0.07 (-0.02, 0.16) Ervaring met Engels 0.09 (0.03, 0.14) 0.03.57 <.001 0.04.10.064 0.03.17.001 Het ORWELL project 25

Voorspellen van Engelse productie Woordenschat Engels 0.18 (0.13, 0.24) Woordenschat NL 0.05 (0.00, 0.10) Grammatica NL 0.07 (-0.05, 0.16) Ervaring met Engels 0.07 (0.03, 0.12) b SE B β p 0.02.54 <.001 0.03.11.048 0.07.05.334 0.02.22 <.001 Het ORWELL project 26

Discussie Onderzoeksvraag 1: Is er samenhang tussen NL taken en Engelse maten? Zwakke significante samenhang tussen NL woordenschat en Engelse taalmaten NL woordenschat voorspelt Engelse verbuigingen (one book -> two books) Het ORWELL project 27

Discussie Onderzoeksvraag 2: Is er samenhang tussen woordenschat en grammatica (Engels)? > Engelse woordenschat voorspelt zowel morfosyntactische productietaak als zinsbegrip Het ORWELL project 28

Discussie Onderzoeksvraag 3: Is er een effect van aanvang met Engels / type docent op de bassischool? Geen verschillen tussen vroege starters en late starters op de Engelse woordenschat en grammaticamaten Geen verschil tussen de verschillende docenten Replicatie van de Graaff et al. (2017) Het ORWELL project 29

Discussie Onderzoeksvraag 4: Wat is de invloed van ervaring met Engels buiten de schoolcontext Positieve significante invloed op Engelse taalvaardigheid Het ORWELL project 30

Conclusie Geen significante invloed Nederlandse grammatica op Engelse grammatica Woordenschat belangrijk voor Engelse grammatica Kleine rol voor Nederlandse woordenschat Grote rol voor Engelse woordenschat Het ORWELL project 31

Voorlopige implicaties Orwell Belangrijk om aandacht te besteden aan Nederlandse woordenschat maar vooral aan Engelse woordenschat Inspelen op individuele verschillen Kinderen met lage scores Engelse woordenschat scoren ook lager op Engelse grammatica (verbuigingen) en zinsbegrip Het ORWELL project 32