15% vvto en FLiPP: ervaringen en resultaten van vroeg vreemdetalenonderwijs. Rick de Graaff Platform vvto Nederland
|
|
- Guido Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 15% vvto en FLiPP: ervaringen en resultaten van vroeg vreemdetalenonderwijs Rick de Graaff Platform vvto Nederland
2
3 Literatuurstudie ICLON Leiden Expertisecentrum MVT
4 Wat zegt ander onderzoek over vvto? Kinderen kunnen heel goed meer talen tegelijk leren en gebruiken Didactiek aansluiten bij cognitieve ontwikkeling Veel aanbod en interactie Eerst luisteren en spreken, dan lezen en schrijven Grammatica heeft pas later zin Geen negatieve effecten voor schooltaalontwikkeling en andere leerdomeinen Geen negatieve effecten voor anderstalige leerlingen Hoeveelheid input lijkt belangrijker dan startleeftijd Vroeg starten lijkt vooral effectief in combinatie met veel input ( immersion )
5 VVTO in Europa Meeste landen beginnen vroeg (5-7 jaar) Vaak Engels, soms buurtaal of regionale taal Soms drie talen Soms groepsleerkracht, soms vakdocent, soms native taalassistent Nederland bereikt in kortere tijd relatief hoog niveau (Engels). Mogelijke oorzaken: Taalaanbod buiten het onderwijs Taalvaardigheid van leerkrachten?
6 Context 15 % vvto Proefproject basisscholen 15% contacttijd in het Engels Dus: niet alleen Engelse les, maar ook andere activiteiten in het Engels Ervaringsonderzoek: Wat zijn de ervaringen van de scholen die meedoen aan het proefproject 15% vvto met het aanbieden van vakinhoud in het Engels en Duits?
7 Deelnemers 12 scholen Engels, 1 school Duits BS Gerardus Majella, Cabauw Coöperatie Veerezon, Zwolle Groningse Schoolvereniging, Groningen KBS De Poort, Loenen Nicolaasschool, Oss OBS De Horn, Wijk bijduurstede OBS De Klinker, Oud-Beijerland OBS Passe-Partout, Rotterdam RKBS De Binckhorst - St. Jan, Laren RKBS De Kleine Wereld, Vaals (Duits) RKBS De Wilge, Hilversum RKBS Paulusschool, Hilversum Titus Brandsmaschool, Hilversum
8
9 Onderzoek Interviews Leerkrachten Schoolleiding Leerlingen Ouders Opvattingen, Uitvoering, Resultaten, Haalbaarheid, Wensen Observaties (28 lessen) Pedagogisch Aanbod Interactie Feedback
10 Enkele observatieresultaten Is de les gericht op betekenis en communicatie? Stelt de leerkracht open vragen? Is de feedback gericht op inhoud? Is de feedback gericht op vorm? Hoeveel procent van de les gebruikt de leerkracht Engels? Grp Vk >80% >80 Goed taalaanbod Gericht op betekenis en interactie Zowel groeps- als vakleerkrachten
11 Opvattingen leerkrachten Voordelen van CLIL in vvto Het is een natuurlijke manier van leren Het geeft een rijk lesaanbod Het stimuleert taal- en vakontwikkeling Nadelen van CLIL in vvto Planning en voorbereiding Niet geschikt voor elke leerling Niet geschikt voor elk vak
12 Belangrijkste resultaten interviews Alle deelnemersgroepen enthousiast 15% meestal nog niet bereikt: groeimodel Ongeveer helft van de tijd is Engels buiten de taalles Veel zelfontwikkelde materialen Als groeimodel ook voor andere scholen zinvol Talige en taaldidactische ondersteuning belangrijk
13 Effectenonderzoek naar VVTO Receptieve woordenschat en taalstructuur Engels Receptieve woordenschat Nederlands Begin en eind groep 1, eind groep 2 Samenwerking Universiteit Utrecht (Unsworth, Persson), Rijksuniversiteit Groningen (de Bot, Prins) en Europees Platform In opdracht van Ministerie OCW
14 Wordt er in één schooljaar vooruitgang geboekt in de Engelse woordenschat en taalstructuur? Ontwikkelt het Nederlands van vvto leerlingen zich volgens hun leeftijdsnorm?
15 FLiPP: Huidige analyses Wat is het effect van het taalvaardigheidsniveau van de leerkracht? Kinderen met moedertaalspreker leerkracht Kinderen met moedertaalspreker plus leerkracht op A- of B-niveau ERK Kinderen met leerkracht op B-niveau ERK Kinderen met leerkracht op C-niveau ERK Wat is het effect van buitenschools taalcontact? Wat is het effect van aantal minuten les per week?
16 Meer weten? kom naar FLiPP-middag op 12 december in Amersfoort! meld je aan via
Ervaringsrapport Proefproject 15% vvto
Ervaringsrapport Proefproject 15% vvto English corner op de Paulusschool in Hilversum augustus 2012 Deborah van Loon Wim Setz Onder begeleiding van prof.dr. Rick de Graaff Universiteit Utrecht in opdracht
Nadere informatieMeer kansen door internationaal basisonderwijs
Meer kansen door internationaal basisonderwijs Initiatiefvoorstel D66, VVD en Groenlinks Oktober 2013 Amsterdam is een wereldstad en de meest internationale stad van het land. De haven, het toerisme, de
Nadere informatieBeroepsproducten. Tweetalig basisonderwijs vanaf groep 1. Voorbereiding pilot Tweetalig primair onderwijs. Media, Informatie en Communicatie
Beroepsproducten Tweetalig basisonderwijs vanaf groep 1 Voorbereiding pilot Tweetalig primair onderwijs Foto: Jacqueline van Kuler Jacqueline van Kuler Studentnummer: 500636373 Media, Informatie en Communicatie
Nadere informatieIntensivering en vroeg beginnen met Engels. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Intensivering en vroeg beginnen met Engels SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2016 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, Enschede Mits de bron wordt vermeld,
Nadere informatieFactsheet Tweetalig Primair Onderwijs
Factsheet Tweetalig Primair Onderwijs Vervolgmeting schooljaar 2016/17 Maarten Wolbers Evelien Krikhaar Cindy Teunissen Rick de Graaff Sharon Unsworth Bianca Leest Karien Coppens Tessa Jenniskens Januari
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van
Nadere informatieEngels voor kleuters
Engels voor kleuters Een eerste verkenning naar de vormgeving van vroeg vreemdetalenonderwijs in Nederland Liv Persson Volgens cijfers van het Europees Platform geven steeds meer basisscholen Engelse les
Nadere informatieOnderzoek Zuid-Afrika
Onderzoek Zuid-Afrika Tweede taalverwerving en tweede taalonderwijs Engels als tweede taal in het basisonderwijs Naam: Kimberly Vermeulen Studentnummer: S1077859 Klas: PLV3B Datum: 20-04-2015 Inhoudsopgave
Nadere informatieDoeltaal is voertaal. Engels geven in het Engels. Whitepaper. Doeltaal is voertaal Marion Ooijevaar, 30 januari Introductie
Engels geven in het Engels Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten
Nadere informatieMinisterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 44 44 F 070 333 44 00 www.rijksoverheid.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 44 44 F 070 333 44 00 www.rijksoverheid.nl Betreft Reactie op schriftelijke inbreng van de vaste
Nadere informatieIn artikel 18 van de Wet op de expertisecentra wordt na het tweede lid een lid
Voorstel van Wet tot wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van het onderwijs te geven in de Engelse, Duitse
Nadere informatieKwaliteitsverschillen in VVTO: een case study
Kwaliteitsverschillen in VVTO: een case study Marinka van Holten 3230090 Taal- en Cultuurstudies HR: Taalontwikkeling en taalvariatie Bachelor Eindwerkstuk 07 juli 2011 Eerste lezer: Rick de Graaff Tweede
Nadere informatieBrochure versie 1 februari 2015
Brochure versie 1 februari 2015 Pilot tweetalig primair onderwijs in Nederland Op 1 januari 2014 is onder leiding van het EP Nuffic een pilot gestart voor een beperkt aantal basisscholen met als doel invoering
Nadere informatieEngels in het basisonderwijs: wel of niet vroeg beginnen?
Engels in het basisonderwijs: wel of niet vroeg beginnen? Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen
Nadere informatieMet deze brief breng ik u op de hoogte van het plan van aanpak voor Engels in het primair onderwijs. 1
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs IPC 2400 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ
Nadere informatieOnderzoek Zuid-Afrika
Onderzoek Zuid-Afrika Tweede taalverwerving en tweede taalonderwijs Engels als tweede taal in het basisonderwijs Naam: Kimberly Vermeulen Studentnummer: S1077859 Klas: PLV3B Minor: Internationalisering
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 293 Primair Onderwijs Nr. 179 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieHoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/2008
Hoe ver is de lat voor taal opgeschoven? Stand van zaken talenbeleid basis- en secundair onderwijs Bijlage bij persbericht 16/12/28 Met de talenbeleidsnota De lat hoog voor talen. Goed voor de sterken,
Nadere informatieCurriculumontwikkelingen in het talenonderwijs Rick de Graaff
Curriculumontwikkelingen in het talenonderwijs Rick de Graaff Hoogleraar Tweetalig Onderwijs Universiteit Utrecht Lector Taaldidactiek & Onderwijs Hogeschool Inholland Je eigen ervaringen Hoe werden op
Nadere informatieVroeg vreemdetalenonderwijs in het primair onderwijs in Nederland stand van zaken per februari 2005 Ter informatie
Vroeg vreemdetalenonderwijs in het primair onderwijs in Nederland stand van zaken per februari 2005 Mei 2005, Dependance Europees Platform Den Haag, Elly Deelder en Anne Maljers 1 Ter informatie 1.1 Vroeg
Nadere informatieOmschrijving kwaliteitstandaard vvto Indicator nvt cruciaal
Kijkwijzer EarlyBird De kwaliteitstandaard vvto Engels is bedoeld om de kwaliteit van het vvto te beoordelen en te helpen verbeteren. Deze kwaliteitstandaard is als volgt opgebouwd: - De standaarden zijn
Nadere informatieEngels op topniveau. Cambridge Certificates voor alle leerlingen
Engels op topniveau Cambridge Certificates voor alle leerlingen Waarom? De toename van het gebruik van het Engels in de wereld is een feit. Het is de taal van veel games en websites, van veel films, televisieseries
Nadere informatieVooronderzoeksplan -Inge de Vries
Vooronderzoeksplan -Inge de Vries Begrijpend luisteren Deeltijdschakelklassen Enschede Overzicht Introductie onderwerp Probleemstelling en doel Opzet vooronderzoek Afsluiting Wat is begrijpend luisteren?
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 452 Internationalisering van het onderwijs Nr. 54 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 11 mei 2017 De vaste commissie voor Onderwijs,
Nadere informatieTWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK
TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht
Nadere informatieDeskresearch 6 februari Hello, how are you? Fedor Baarslag, MLI2014A S ENLI-CMT.XX.13. S Fedor Baarslag, versie 6 februari
Deskresearch 6 februari 2015 Hello, how are you? Fedor Baarslag, MLI2014A S962137 ENLI-CMT.XX.13 S962137 Fedor Baarslag, versie 6 februari 2015 1 Inhoudsopgave Voorblad pag. 1 Inhoud pag. 2 Inleiding en
Nadere informatieSTUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016
STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE
Nadere informatieZin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen
Zin in goed onderwijs Frans! Talige grondhouding Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid Frans Mia Vanden Waeyenbergh Pedagogisch begeleider Frans, CLIL en coördinatie MVT 1. Visie op goed taalonderwijs
Nadere informatieDatum 10 mei 2017 Schriftelijk overleg internationalisering van het onderwijs: nota naar aanleiding van het verslag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Internationaal Beleid Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ
Nadere informatieEngels op KBS De Rietkraag
2013-2014 Engels op KBS De Rietkraag Onderzoek naar het verbeteren van Engels op KBS De Rietkraag Stageleergroep: Rowy Tuïnk, Lisanne Stokkers, Nikki Tielbeek, Nanoe Lorkeers, Melissa Hogeboom, Laura Kleinherenbrink
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 322 Kinderopvang Nr. 299 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 25 april 2016 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatieHandleiding kwaliteit vvto Engels
Handleiding kwaliteit vvto Engels Inhoud 1 Inleiding 3 2 Ter voorbereiding 3 3 Startmoment 3 4 Het vvto-model 4 5 Toelichting op het vvto-model 6 6 Ideaalprofiel van vvto-leerkracht 9 7 Toelichting op
Nadere informatieAfstudeeronderzoek Internationaliseren in het onderwijs: over de implementatie van vvto Engels Onderzoeksverslag
[Geef een citaat uit het document of de samenvatting van een interessant punt op. Het tekstvak kan overal in het document worden neergezet. Ga naar het tabblad Hulpmiddelen voor tekstvakken als u de opmaak
Nadere informatieInitiatiefvoorstel. Initiatiefvoorstel van de raadsleden de heer Paternotte en de heer Toonk getiteld: Amsterdamse pilot tweetalig primair onderwijs.
Gemeenteblad Jaar 2014 Publicatiedatum * Onderwerp van de raadsleden de heer Paternotte en de heer Toonk getiteld: Amsterdamse pilot tweetalig primair onderwijs. Met deze voordracht stellen wij u voor
Nadere informatieZicht op vroeg vreemdetalenonderwijs
Zicht op vroeg vreemdetalenonderwijs Monitoringsonderzoek maximaal 15% Engels/Frans/Duits in het basisonderwijs KBA Nijmegen Expertisecentrum Nederlands Nijmegen, december 2017. Auteurs: KBA Nijmegen:
Nadere informatieTaalontwikkelend Lesgeven
Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs
Nadere informatieKatleen Vos. 13 februari 2017: CLIL in de focus
Katleen Vos 1 13 februari 2017: CLIL in de focus Jullie kunnen omschrijven wat CLIL betekent. Jullie kunnen de eigenschappen van een geslaagde CLILles opnoemen en toepassen. Jullie kennen aandachtspunten
Nadere informatieEngels in het Amsterdamse basisonderwijs. Onderzoek, Informatie en Statistiek
Engels in het Amsterdamse basisonderwijs In opdracht van: Onderwijs, Jeugd en Zorg Projectnummer: Lotje Cohen MSc Merel van der Wouden MSc dr. Esther Jakobs Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal Postbus,
Nadere informatieInleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds?
Inleiding 4 Engels in het basisonderwijs 5 Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6 Wat is Words&Birds? 6 Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van Words&Birds? 6 Met welk
Nadere informatieManifest. De toekomst van het tweetalig onderwijs in Nederland: kansrijk in nieuwe richtingen
Manifest De toekomst van het tweetalig onderwijs in Nederland: kansrijk in nieuwe richtingen Inleiding In januari 2016 kwam in Soesterberg een groep wetenschappers, schoolleiders en vertegenwoordigers
Nadere informatieOnderwijskundig Jaarplan ( OKJP) OnderwijsKundig JaarVerslag ( OKJV)
Werken aan kwaliteit op De Schakel Hieronder leest u over hoe wij zorgen dat De Schakel een kwalitatief goede (excellente) school is en blijft. U kunt ook gegevens vinden over de recent afgenomen onderzoeken
Nadere informatieEindverslag FLiPP November 2012
Eindverslag FLiPP November 2012 Sharon Unsworth¹, Kees de Bot², Liv Persson¹& Tineke Prins² (¹Universiteit Utrecht en ²Universiteit Groningen) Eindverslag FLiPP November 2012 In dit rapport wordt verslag
Nadere informatieEen open geest start hier GO! atheneum Tienen
Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk
Nadere informatieLaat elke leerling open bloeien
Laat elke leerling open bloeien Interview met Lies Strobbe over het CLIL-proeftuinenproject in het secundair onderwijs Door Carolien Frijns, CTO-medewerker In het CLIL-proeftuinenproject (2007-2010) volgden
Nadere informatieModerne onderwijskundige concepten
Werken aan kwaliteit op De Schakel Hieronder leest u over hoe wij zorgen dat De Schakel een kwalitatief goede school is en blijft. U kunt ook gegevens vinden over de recent afgenomen onderzoeken onder
Nadere informatieEngels in het basisonderwijs:
39 Engels in het basisonderwijs Engels in het basisonderwijs: een vak in ontwikkeling Auteur: Annette Thijs Het vak Engels in het basisonderwijs is in ontwikkeling. Sinds de invoering in 1986 is het gegroeid
Nadere informatieProduct Informatie Blad Toets Engels
Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van
Nadere informatieStill going strong? Uitkomsten van de vierde peiling EIBO in toekomstig perspectief. Symposium PPON 25 jaar, 7 november Prof. Dr.
Still going strong? Uitkomsten van de vierde peiling EIBO in toekomstig perspectief Symposium PPON 25 jaar, 7 november 2013 Prof. Dr. Ron Oostdam Hoogleraar-onderzoeksdirecteur Kenniscentrum Onderwijs
Nadere informatieCLIL in het basisonderwijs
Marion Ooijevaar, 3 januari 2019 Introductie Deze whitepaper verschijnt in een serie whitepapers over Engels in het basisonderwijs. De serie bespreekt verschillende onderwerpen die relevant zijn voor leerkrachten
Nadere informatieIn de praktijk: Engels in het basisonderwijs. Taal
Taal Engels in het basisonderwijs Het belang van toetsen bij Engels Uit de verdiepingsfase van Platform Onderwijs2032 blijkt een grote behoefte aan een betere aansluiting van het vak Engels in de overgang
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11. Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL Inleiding CLIL: een definitie 15
Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL 15 1 Inleiding 15 2 CLIL: een definitie 15 3 CLIL als onderwijsvernieuwing: voorwaarden voor succes 19 4 Maatschappelijk draagvlak voor CLIL 20
Nadere informatieTalent nl: een uniek kindcentrum!
Welkom bij Talent.nl, de christelijke basisschool van de Nieuwveense Landen. Met ons onderwijs sluiten wij aan bij de unieke manier van leren van uw kind - met hoofd, hart en handen. Belangrijk op onze
Nadere informatieHet Huis der Talen. «Immersie onderwijs in de provincie Luik» Luik 10.06.2013. Agnes De Rivière
Het Huis der Talen «Immersie onderwijs in de provincie Luik» Luik 10.06.2013 Agnes De Rivière Wie zijn wij? Opgericht in 2008 Platform Ondersteuning van de economische ontwikkeling in de regio. Promotie
Nadere informatieDe leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel.
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL Vergaderjaar 2014/15 34 031 Voorstel van wet tot wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid
Nadere informatieAfstudeeronderzoek Look before you leap! vvto op basisschool De Nijenoord
Dorien König Look before you leap! vvto Afstudeeronderzoek op basisschool De Nijenoord 1 Afstudeeronderzoek Look before you leap! vvto op basisschool De Nijenoord Dorien König Pabo Arnhem Klas: R4c Studentnummer:
Nadere informatieInleiding. Visie Beleid. Omgeving. Resultaat. Personeel. Beleid. Onderwijs. Leerlingen. Begeleiding. Communicatie. Cultuur.
Inleiding Deze quickscan helpt u inzicht te krijgen in de taalsituatie op uw school. Met de scan licht u uw school door op vier categorieën en elf wezenlijke aspecten van het taalbeleid en de taalsituatie
Nadere informatieENGELS als Tweede Taal
ENGELS als Tweede Taal o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org Inhoudsopgave Inhoud: 1. Inleiding 2. Keuze voor de Engelse taal (Why English?) 3. Vroeg vreemde talenonderwijs
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van
Nadere informatieInternationalisering in kinderopvang en basisonderwijs in Amsterdam
Internationalisering in kinderopvang en basisonderwijs in Amsterdam Folkert Kuiken, Afdeling Neerlandisitiek, f.kuiken@uva.nl MIME Expertmeeting Meertaligheid, Amsterdam, 11-10-2016 Inhoud 1. Inleiding:
Nadere informatieMedezeggenschapsstatuut Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Primair Onderwijs
Medezeggenschapsstatuut Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Primair Onderwijs Vastgesteld op 13 december 2016 door het bestuur van de Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Primair Onderwijs na instemming
Nadere informatieENGELS. Zijn er nog vragen?
ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.
Nadere informatieVisitatie Tweetalig Onderwijs Rapport
Visitatie Tweetalig Onderwijs Rapport School Farel College Amersfoort Rector/directeur Dhr. J. Rozema Adres Paladijnenweg 101 Postcode en Plaats 3813 DC Amersfoort Tel.nr/fax.nr 033 4229020 / 033 4728601
Nadere informatieSAMENVATTEND RAPPORT VAN HET INSPECTIEONDERZOEK
SAMENVATTEND RAPPORT VAN HET INSPECTIEONDERZOEK r.k.b.s. Vredeveldschool Plaats : Assen BRIN nummer : 07PA C1 Onderzoeksnummer : 288637 Datum onderzoek : 28 juni 2016 Datum vaststelling : concept
Nadere informatieProduct Informatie Blad Toets Engels
Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante
Nadere informatieINTAKE INTERVIEW. We help you improve your English language skills.
INTAKE INTERVIEW We help you improve your English language skills. Intakegesprek U heeft zich / bent aangemeld voor een training Engels. Voorafgaand aan de training vindt een intakegesprek plaats. In deze
Nadere informatieLeerwerktaak Bouwen aan grammatica
Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Titel Bouwen aan grammatica! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3
Nadere informatieDIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht
DIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat
Nadere informatieMet Sprongen Vooruit. Begeleiding startende leraren in regio Oost
Met Sprongen Vooruit Begeleiding startende leraren in regio Oost Deze brochure is een uitgave van de lerarenopleidingen van de Universiteit Twente en Hogeschool Windesheim. Enschede, februari 2014. Deze
Nadere informatieJong geleerd is oud gedaan? Engels in het Nederlandse basisonderwijs
Jong geleerd is oud gedaan? Engels in het Nederlandse basisonderwijs Nadine Oosterveer 3726290 Bacheloreindwerkstuk Taalwetenschap Faculteit Geesteswetenschappen Universiteit Utrecht Begeleider: Peter
Nadere informatieSchrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen
Liz Huisman Schrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen Modern, activerend en geïntegreerd schrijfonderwijs Het schrijfonderwijs is didactische en inhoudelijk op veel basisscholen
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van
Nadere informatieTweetalig Gymnasium Tweetalig Atheneum. Bilingual Education FOTO: PIETER TROOST
Tweetalig Gymnasium Tweetalig Atheneum 2015 CHRISTELIJK LYCEUM ZEIST Bilingual Education FOTO: PIETER TROOST Introductie leerjaar 1 FOTO: FOTO: JEROEN JEROEN SOETENS SOETENS Waarom tweetalig onderwijs?
Nadere informatieNaar andere schooltijden 2015-2016 Besluit
Naar andere schooltijden 2015-2016 Besluit KBS Kameleon Stradivariusstraat 159 3822 DP Amersfoort 033 4550488 kameleon@kpoa.nl www.kbskameleon.nl Inleiding Het bestuur van de stichting voor Katholiek Primair
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 234 Toekomstig sportbeleid 31 293 Primair Onderwijs Nr. 143 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter
Nadere informatieCPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2
Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan
Nadere informatieBIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED ENGELS/MVT
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED ENGELS/MVT Dit document beschrijft de visie op het leergebied Engels/moderne vreemde talen. In de visie worden de drie kerninhouden van het leergebied vanuit een drietal
Nadere informatieDe Kleine Prins Expertisecentrum
De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF
Nadere informatieTOETSINSTRUCTIE Begrijpend Lezen WEEK 20 Schooljaar 2013-2014
TOETSINSTRUCTIE Begrijpend Lezen WEEK 20 Schooljaar 2013-2014 Toelichting Hierbij ontvangt u de toetsinstructie behorende bij de toets van week 20. Erwor wordt deze week geen nieuwe strategie behandeld.
Nadere informatie30234 Toekomstig sportbeleid Primair Onderwijs. Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
30234 Toekomstig sportbeleid 31293 Primair Onderwijs Nr. 143 Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 29 januari
Nadere informatieMET SPRONGEN VOORUIT BEGELEIDING STARTENDE LERAREN IN REGIO OOST
MET SPRONGEN VOORUIT BEGELEIDING STARTENDE LERAREN IN REGIO OOST Met sprongen vooruit 2 Deze brochure is een uitgave van de lerarenopleidingen van de Universiteit Twente en Hogeschool Windesheim. Enschede,
Nadere informatieFLORENCIUS BASISSCHOOL
informatiegids FLORENCIUS BASISSCHOOL Leren begint met aandacht Welkom bij Florencius basisschool; de particuliere school die ideale condities creëert om kinderen te helpen het beste uit zichzelf te halen.
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieTaalgericht vakonderwijs voor Neerlandici en collega s van alle andere schoolvakken
. Taalvaardigheid Ronde 3 Ingrid Evers Instituut voor Leraar en School, Radboud Universiteit in Nijmegen Contact: i.evers@ils.ru.nl Taalgericht vakonderwijs voor Neerlandici en collega s van alle andere
Nadere informatieSchets van het onderwijsprogramma Route 3, jaar havo/vwo
Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12-16 jaar havo/vwo De leerlingen in route 3 (12 16) uitstroomprofiel havo/vwo kunnen instromen in verschillende fasen van het reguliere onderwijs: in de onderbouw
Nadere informatieWerkproces 1: Interpersoonlijk competent: De leerkracht is zich bewust van zijn houding en gedrag en de invloed daarvan op de groep.
Werkproces 1: Interpersoonlijk competent: De leerkracht is zich bewust van zijn houding en gedrag en de invloed daarvan op de groep. Competentie 1.1: Stimuleert een respectvolle omgang binnen de groep.
Nadere informatieEngelse taal. Kennisbasis Engelse taal op de Pabo
Engelse taal Belang van het vak Engels geven in het basisonderwijs is investeren in de mensen van de toekomst die studeren, werken en recreëren in verschillende landen van Europa en de wereld. Door de
Nadere informatieNieuwe ICT- ontwikkelingen op de AT- scholen
Nieuwe ICT- ontwikkelingen op de AT- scholen En wat heb ik eraan in de klas? Herman Rigter, 29 januari 2014 Inhoud Even terug in de Gjd en stand van zaken Projecten (Ad van der Wiel FoundaGon): toepassingen
Nadere informatieKerndoelen - ERK. Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2. Library en ERK 6
Kerndoelen - ERK Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2 en ERK 6 1 2 Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ook wel ERK) In de kerndoelen die door de overheid zijn
Nadere informatieCLIL aso, wetenschappen derde graad. Johan Delbaere
CLIL aso, wetenschappen derde graad Johan Delbaere Proeftuinproject St.-Lodewijkscollege Brugge Situering van het project Ondersteuning KUL bij toetsen Interne ondersteuning en samenwerking Uitdagingen
Nadere informatiepraktijk Kieswijzer vvto Engels
praktijk Kieswijzer vvto Engels Veel scholen overwegen te starten met Engels vanaf groep 1, een aantal start in groep 5. Voor een goed rendement en een doorlopende leerlijn is meer nodig dan een start
Nadere informatieEngels in het basisonderwijs
We doen dat in interactie met vele uiteenlopende partners uit kringen van beleid, schoolbesturen en -leiders, leraren, onderzoekers en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties (ouders, bedrijfsleven,
Nadere informatieZomerscholen. Kees Broekhof Sardes
Zomerscholen Kees Broekhof Sardes Agenda Kader: bestuursafspraken Doelgroepen Doelen en ambities Kwaliteit Kwantiteit Ervaringen in Utrecht en elders Bestuursafspraken zomerschool Doelgroepen: kinderen
Nadere informatieEabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com. Input curriculum opbouw meertalig onderwijs
Eabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com Input curriculum opbouw meertalig onderwijs Even voorstellen Leraar Basisonderwijs Onderwijskundige S-VIBer Supervisor Lid Kenniskring Fries en meertaligheid
Nadere informatieLeerwerktaak Spreken is goud!
Leerwerktaak Spreken is goud! Titel Spreken is goud! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch
Nadere informatieCONCLUSIE Aantal niveaus te laag
Bijlage 1. Opening door Gelbrich Feenstra. Zij werkt als onderwijsadviseur bij APS in Utrecht en sinds ruim een jaar is zij projectleider Engels bij het VLC. Wat was de aanleiding voor deze conferentie?
Nadere informatieSchets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar havo/vwo
Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, 12-16 jaar havo/vwo De leerlingen in route 3 (12 16) uitstroomprofiel havo/vwo kunnen instromen in verschillende fasen van het reguliere onderwijs: in
Nadere informatieVakken in het Engels. Over de hele wereld wordt CLIL toegepast. Vakintegratie met primary CLIL
Taal Vakintegratie met primary CLIL Vakken in het Engels Content and Language Integrated Learning (CLIL) is in opmars in het basisonderwijs. Hoe kun je verantwoord en praktisch met primary CLIL werken
Nadere informatieInspectierapport Teddy Kids BSO (BSO) Rijnsburgerweg BE Leiden Registratienummer
Inspectierapport Teddy Kids BSO (BSO) Rijnsburgerweg 35 2334BE Leiden Registratienummer 187657531 Toezichthouder: GGD Hollands Midden In opdracht van gemeente: Leiden Datum inspectie: 20-02-2018 Type onderzoek
Nadere informatie