Inhoud. Woord vooraf 11. Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL Inleiding CLIL: een definitie 15

Transcriptie

1 Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL 15 1 Inleiding 15 2 CLIL: een definitie 15 3 CLIL als onderwijsvernieuwing: voorwaarden voor succes 19 4 Maatschappelijk draagvlak voor CLIL Een gunstige CLIL-context Aangetoonde positieve effecten van CLIL: het vier C s raamwerk 22 5 CLIL-kwaliteitseisen Kwaliteitseisen vanwege de overheid: de CLIL-standaard Kwaliteitseisen aan scholen: naar een CLIL-beleidsplan CLIL in het talenbeleidsplan van de school Een CLIL-ondersteunend personeelsbeleid CLIL-leermiddelen en -infrastructuur CLIL: een vrije keuze voor leerlingen CLIL-monitoring 38 5

2 6 Samenstelling van een CLIL-programma Keuze van de CLIL-leerkrachten Keuze van de instructietaal Keuze van de graad Keuze van de vakken CLIL-vakken of CLIL-projecten? Richting- of niet-richtingspecifieke vakken? Hoeveel CLIL-vakken? Welke CLIL-vakken? 51 7 Communicatie als sleutel tot succes 53 8 Besluit 54 DEEL 2. DE LEERKRACHT 55 1 Stap 1: Zelfevaluatie van de competenties van CLIL-leerkrachten Competentiedomein CLIL-context Competentiedomein instructietaal Competentiedomein CLIL-didactiek 58 2 Stap 2: Klasmanagement in een vreemde taal Engels Uitspraak Woordenschat Invloed van het Nederlands of het Frans Schoolvakken school subjects Enkele afkortingen Feedback en aanmoediging Spraakkunst De tijden in het Engels the tenses Much en many Adjectieven en bijwoorden adjectives and adverbs Betrekkelijke bijzinnen en voornaamwoorden relative clauses and pronouns 71 6

3 2.1.4 Vakjargon Vakoverstijgend CLIL-woordenboek Vakspecifieke woordenboeken Online tools Meer weten? Classroom English Grammatica en woordenschat Frans Uitspraak Woordenschat en formules Vocabulaire de la classe Schoolvakken les matières Le vocabulaire de l ordinateur et d(e l) internet Communiquer dans la classe situations courantes Feedback en aanmoediging Grammaire Adjectieven en bijwoorden adjectifs et adverbes Betrekkelijke bijzinnen en voornaamwoorden pronoms relatifs De vervoegingen in het Frans l accord du participe passé le subjonctif Vakjargon Vakspecifieke woordenboeken Nuttige naslagwerken Online tools Meer weten? Duits Inleiding Het Duits: een belangrijke CLIL-taal Mogelijkheden voor CLIL-Duits in Vlaanderen De Duitse taal op niveau C1 beheersen Het Klassendeutsch leren beheersen Voorwerpen benoemen en instructies geven Leerhandelingen benoemen en omschrijven Nominalstil in Verbalstil kunnen omzetten 136 7

4 2.3.7 Vakjargon Verwantschap tussen het Nederlands en het Duits benutten De opbouw van complexe nominale en verbale constituenten doorgronden Hoe goed is je CLIL-Duits? Een zelftest Stap 3: Kwaliteitscriteria voor CLIL-lessen Cognitivisme, leerprocessen en taalverwervingsprocessen Leerprocessen en cognitivisme Leer- en denkprocessen Oppervlakkige verwerking Diepe verwerking Taalverwervingsprocessen Kwaliteitsvereisten voor CLIL-lessen en -lesmateriaal Mogelijke selectiecriteria voor CLIL-leerinhouden Passende rijke talige input Passende moeilijkheidsgraad voor vakinhouden Uitdagen en motiveren Aard en moeilijkheidsgraad Stap 4: Enkele concrete voorbeelden en lessuggesties Geschiedenis in het Engels: de Industriële Revolutie (derde graad) Biologie in het Engels: What are living things made of? (derde graad) Les esthetica/kunstgeschiedenis in het Engels: de romantiek (derde graad) Stap 5: Evaluatie van CLIL-vakken Geïntegreerd evalueren Evaluatiecriteria Rapporteringsmodellen Tips 189 8

5 DEEL 3. MEER WETEN? Literatuur rond CLIL-toepassingen in Europese landen CLIL in België Theoretische literatuur rond CLIL Praktische literatuur rond CLIL Hulpmiddelen op het internet 196 Besluit 199 Referentielijst 201 9