Welbevinden bij kinderen met CI. Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welbevinden bij kinderen met CI. Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen"

Transcriptie

1 Welbevinden bij kinderen met CI Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

2 Inhoud Inleiding Beschrijving van het welbevinden en de school resultaten van kinderen met een CI op de lange termijn. Gerelateerd aan de hoor en talige mogelijkheden Eerste implantaties bij kinderen in 1990 In deze periode verschuiving van de indicatie voor CI aanvankelijk geen bruikbaar restgehoor op relatief latere leeftijd CI Vanaf 2004 standaard na 5 jaar uitgebreid onderzoek Veel vragen over meerwaarde CI op linguistisch en sociaal gebied

3 Verloop leeftijd bij implantatie 100% n= 30 n= 82 n= 137 n= % 60% 40% >8 >6 > % 0%

4 Subject data 60 kinderen Prelinguaal doof Inclusie op basis van klinische follow up na 5 jaar Onderwijs op scholen voor kinderen met normale leermogelijkheden / IQ (Regulier of Speciaal) In maanden range gemiddelde sd Leeftijd bij implantatie Leeftijd 5 jaar na CI

5 Onderzoeksinstrumenten Auditieve Spraakperceptie (foneemscore NVA lijst) Begrip van gesproken taal (Reijnell/TvK) Voor de 5- jaars evaluaties: Schoolresultaten (opgevraagde data oa: CITO) Welbevinden (gestructureerd interview met psycholoog)

6 Auditieve ontwikkeling mnd NVA foneemscore Regulier 87% SH setting 82% Dovenonderwijs 66% Open open set phoneme foneem recognitio herkenning (%) Follow follow up up in in maanden months

7 Begrip van gesproken taal Regulier SH setting Dovenonderwijs Taalleeftijdsequivalent language age equiva Kalenderleeftijd chronological age Horende norm Hoor toestel ref

8 Onderwijssetting 5 jaar na CI Regulier onderwijs 45% Doven onderwijs 37% SH setting 18%

9 Schoolresultaten per setting 100% 90% 80% Percentage (%) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% A B C D E 0% Dovenonderwijs SH setting Regulier norm setting

10 Relatie spraakverstaan en taalachterstand

11 Relatie tussen spraakverstaan en CITO scores

12 Relatie taalachterstand en CITO score

13 Welbevinden per onderwijssetting 100% 80% Welbevinden 60% 40% weerbaar coping kwetsbaar 20% 0% Dovenonderwijs SH setting Regulier setting

14 Sociale interactie met horende leeftijdsgenoten 100% 90% Mate van contact 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% kwetsbaar coping weerbaar altijd vaak regelmatig soms geen

15 Sociale interactie met dove leeftijdsgenoten 100% 90% Mate van contact 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% kwetsbaar coping weerbaar altijd vaak regelmatig soms geen

16 Conclusies kinderen met goede auditieve mogelijkheden CI biedt 85% van deze kinderen goede auditieve mogelijkheden Dit biedt in principe voldoende mogelijkheden voor adequate gesproken taalontwikkeling (70%) Deze kinderen (63%) volgt auditief aangeboden onderwijs De 45% kinderen die regulier onderwijs volgen behalen vergelijkbare leerresultaten als hun horende klasgenoten Kinderen in SH of reguliere settings hebben regelmatig tot vaak contact met leeftijdsgenoten De ouders van kinderen in sh of regulier onderwijs melden weinig psycho sociale problemen

17 Conclusies kinderen met beperkte auditieve mogelijkheden Het auditieve effect van CI blijft bij 15 % zeer beperkt, Bij deze kinderen blijft het taalniveau beperkt Deze kinderen zitten in het Dovenonderwijs 85% van de kinderen in het Dovenonderwijs scoort benedengemiddeld op de CITO, slechts 15% scoort op C-niveau Slechts de helft van deze kinderen heeft regelmatig of vaker contact met dove of horende leeftijdsgenoten. Hun ouders melden voor bijna de helft van de kinderen dat ze niet goed in hun vel zitten. Voor de overige kinderen geldt dat de meesten het redden indien ze intensieve ondersteuning krijgen. 10% van de kinderen is weerbaar

18 Discussie CI heeft enorm veel effect voor deze kinderen Een kleine groep kinderen heeft er weinig profijt van Deze kinderen zitten goed op hun plek binnen het dovenonderwijs De grote groep kinderen in het reguliere onderwijs zit goed in hun vel Het blijven echter kinderen met een gehoorsprobleem waarvoor in meer of mindere mate zeer specifieke ondersteuning nodig blijft

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen Doel van de studie Evaluatie van het spraakverstaan, woordenschat en verbaal IQ bij kinderen met een auditieve beperking Spraakverstaan twee

Nadere informatie

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria

Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Spraakverstaan met CI resultaten en verruimde indicatiecriteria Peter-Paul Boermans Jeroen Briare Janette van Dijhuizen Johan Frijns Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten Leids Universitair Medisch

Nadere informatie

Leesvaardigheid DSH leerlingen 2000

Leesvaardigheid DSH leerlingen 2000 Na tien jaar leesonderwijs passende resultaten? Loes Wauters Harry Knoors Simeacongres Passende Antwoorden, Lunteren, 12 april 2012 Leesvaardigheid DSH leerlingen 2000 Hoofdstuk 2 laat zien dat de begrijpend

Nadere informatie

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI

Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Guido Cattani (Bsc. Audioloog, M. SEN, UMC Utrecht, afdeling KNO) gcattani@umcutrecht.nl Trudi de Koning (Klinisch linguïst UMC Utrecht) Opbouw presentatie Inleiding

Nadere informatie

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o.

Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers. Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Temporele verwerking van prelinguaal en postlinguaal dove CI-gebruikers Anke de Ruiter Klinisch fysicus-audioloog i.o. Inhoud Spraakverstaan CI-gebruikers Normaalhorenden Onderzoeksvraag I Methode, resultaat,

Nadere informatie

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING Merle Boerrigter, MSc Dr. Anneke Vermeulen Prof. Henri Marres Prof. Emmanuel Mylanus Dr. Margreet Langereis Radboudumc Hearing&Implants

Nadere informatie

Over de grenzen van de Audiologie. NGT of CI? Stijn Tilanus Ad Snik

Over de grenzen van de Audiologie. NGT of CI? Stijn Tilanus Ad Snik Over de grenzen van de Audiologie NGT of CI? Stijn Tilanus Ad Snik Twintig jaren CI bij kinderen; a moving target NGT technologie Ook effektief? Relatie gehoorverlies en optimale score met AHO (65 db SPL)

Nadere informatie

Ten geleide. Wij hopen dat u als lezer en gebruiker van dit boekje veel nuttige informatie aantreft, zodat u zich helemaal Wegwijs in CI voelt.

Ten geleide. Wij hopen dat u als lezer en gebruiker van dit boekje veel nuttige informatie aantreft, zodat u zich helemaal Wegwijs in CI voelt. Ten geleide Cochleaire implantatie (CI) is de standaard audiologische zorg voor ernstig slechthorende en dove kinderen. CI biedt deze kinderen diverse auditieve mogelijkheden. Hoe ver een individueel kind

Nadere informatie

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen

Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Spraakproductie als voorspeller van spraakperceptie na CI bij prelinguaal dove volwassenen Centrum voor Audiologie en Hoorimplantaten (CAHIL), LUMC Janette van Dijkhuizen Peter-Paul Boermans Jeroen Briaire

Nadere informatie

Vroege spraak- en taalontwikkeling

Vroege spraak- en taalontwikkeling Vroege spraak- en taalontwikkeling Margreet Langereis Viataal Cochleair Implant Centrum Nijmegen/Sint-Michielsgestel 17 maart 2006 Inhoud presentatie Wat is taal? Mijlpalen op gebieden van de taalontwikkeling

Nadere informatie

Samenvatting. 11 Samenvatting

Samenvatting. 11 Samenvatting Samenvatting Cochleaire implantatie (CI) is een ingreep die tot doel heeft de gehoorstoornis van mensen met aangeboren of verworven doofheid te verminderen. Het implantaat stimuleert via elektroden die

Nadere informatie

Kinderen met (erns,g) gehoorverlies

Kinderen met (erns,g) gehoorverlies Kinderen met (erns,g) gehoorverlies tussen wal en schip? Emmanuel Mylanus, Margreet Langereis Anneke Vermeulen, Ellie van Knegsel Marloes Sparreboom, Ad Snik NVA, Utrecht 26 sept 214 Classifica,e gehoorverlies

Nadere informatie

ERGOTHERAPIE NA UITVAL WEGENS DEPRESSIE

ERGOTHERAPIE NA UITVAL WEGENS DEPRESSIE ERGOTHERAPIE NA UITVAL WEGENS DEPRESSIE Dr. Hiske Hees Psycholoog Afdeling Stemmingsstoornissen AMC Psychiatrie 20 maart 2013 Depressie Veelvoorkomend:11-21% Recidiverend: 50-90% Ernstige beperkingen in

Nadere informatie

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning

Nadere informatie

Cochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. enkele aantallen. enkele aantallen. een vergelijking België - Nederland

Cochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. enkele aantallen. enkele aantallen. een vergelijking België - Nederland ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Cochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. Leo De Raeve, ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Zonhoven-België

Nadere informatie

Inhoud. Gelijk aan gele katern Artikel 4 slechthorend:

Inhoud. Gelijk aan gele katern Artikel 4 slechthorend: é!"#$$ Inhoud - Historie van regelgeving en huidige regelgeving - Enige resultaten van - Overeenkomsten en verschillen tussen kinderen met hoortoestellen en met CI - Voorstellen voor toekomstige regelgeving

Nadere informatie

VANGNET. Team Gezinsbegeleiding Nijmegen

VANGNET. Team Gezinsbegeleiding Nijmegen VANGNET Team Gezinsbegeleiding Nijmegen WELKOM. Adriënne Baaijens Dajen Fluttert ons product.. een verbinding tussen zorg en onderwijs? Filmpje eendjes Vangnet het ontstaan Behoefte van ouders (van kinderen

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise test Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam Dank Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN test pdin Casuistieken/Voorbeelden Spraakverstaan in ruis Aanvulling op toon- en

Nadere informatie

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Het effect van ondersteunende gebaren op woordleren bij dove/slechthorende kinderen en kinderen met een taalontwikkelingsstoornis Lian van Berkel-van Hoof

Nadere informatie

Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van kinderen met een auditieve beperking Anneke Vermeulen Frans Coninx

Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van kinderen met een auditieve beperking Anneke Vermeulen Frans Coninx Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van kinderen met een auditieve beperking Anneke Vermeulen Frans Coninx Afdeling Speciaal Onderwijs en Revalidatie, Universiteit Keulen Institut fur

Nadere informatie

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Het effect van ondersteunende gebaren op woordleren bij dove/slechthorende kinderen en kinderen met een taalontwikkelingsstoornis Lian van Berkel-van Hoof

Nadere informatie

Onderwijsindicatiestelling van slechthorende kinderen

Onderwijsindicatiestelling van slechthorende kinderen Onderwijsindicatiestelling van slechthorende kinderen 1. De indicatiestelling van slechthorende kinderen 2. Casuïstiek Annemiek Voor in t Holt Lectoraat Dovenstudies 1 Korte introductie Lectoraat Dovenstudies

Nadere informatie

Emotionele ontwikkeling van jonge dove kinderen met een Cochleair Implantaat (CI)

Emotionele ontwikkeling van jonge dove kinderen met een Cochleair Implantaat (CI) Emotionele ontwikkeling van jonge dove kinderen met een Cochleair Implantaat (CI) Drs. Lizet Ketelaar Leiden Universiteit Ontwikkelingspsychologie www.emoties1tot5.nl Deze presentatie Kinderen met een

Nadere informatie

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED)

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) #onderwijsvgt TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) Dr. Maartje De Meulder (Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal) Marieke Kusters (Doof Vlaanderen) WIE ZIJN WIJ? Dr. Maartje De Meulder, Adviescommissie Vlaamse

Nadere informatie

KLANKONTWIKKELING BIJ BABY S MET GEHOORVERLIES

KLANKONTWIKKELING BIJ BABY S MET GEHOORVERLIES KLANKONTWIKKELING BIJ BABY S MET GEHOORVERLIES Van der Lem symposium, 21 september 2018 Lizet Ketelaar 1 ACHTERGROND Klankontwikkeling vormt de basis voor gesproken taal Klankontwikkeling verloopt anders

Nadere informatie

30 jaar (na)zorg CI in Nederland

30 jaar (na)zorg CI in Nederland 30 jaar (na)zorg CI in Nederland Hoe verder? Wendy Huinck, Emmanuel Mylanus, Arjan Verhoeven, Henri Marres Radboud universitair medisch centrum, afdeling KNO, Hearing & Implants, Nijmegen Donders Institute

Nadere informatie

Indicatie cluster 2 bij kinderen met een CI. Rens Leeuw CI-team Nijmegen Sint-Michielsgestel Viataal

Indicatie cluster 2 bij kinderen met een CI. Rens Leeuw CI-team Nijmegen Sint-Michielsgestel Viataal Indicatie cluster 2 bij kinderen met een CI Rens Leeuw CI-team Nijmegen Sint-Michielsgestel Viataal Inhoud - Historie van regelgeving en huidige regelgeving - Enige resultaten van kinderen met CI - Overeenkomsten

Nadere informatie

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het

Nadere informatie

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002

De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 AUDIOLOGISCHE NIEUWSBRIEF nr. 67 januari 2002 De wintervergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal plaatsvinden op Vrijdag 1 februari 2002 Plaats Beatrixgebouw, Jaarbeurs-congrescentrum,

Nadere informatie

Kinderen met een CI bilinguaal opgevoed

Kinderen met een CI bilinguaal opgevoed Kinderen met een CI bilinguaal opgevoed van een of/of mentaliteit naar een en/en benadering Maes, B., Rymen, L., & Ghesquière, P. (23). Leren met gebaren. De betekenis van gebarencommunicatie in het buitengewoon

Nadere informatie

Gehoorverlies bij kinderen

Gehoorverlies bij kinderen Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.

Nadere informatie

Taalontwikkeling van CIkinderen: Madell, horende kinderen? Gevoelige periodes voor de hersenen. Leo De Raeve ONICI

Taalontwikkeling van CIkinderen: Madell, horende kinderen? Gevoelige periodes voor de hersenen. Leo De Raeve ONICI Taalontwikkeling van CIkinderen: in de buurt van horende kinderen? Madell, 2012 Leo De Raeve ONICI Onafhankelijk Informatiecentrum over Cochleaire Implantatie Zonhoven-België http://www.onici.be VVL congres:

Nadere informatie

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Universitair Audiologisch Centrum KNO en EMGO+ instituut VU medisch centrum Amsterdam Marre Kaandorp Theo Goverts

Nadere informatie

Cliëntprofielen auditief en/of communicatief. Beknopte beschrijvingen. Cliëntprofiel 1 Cliënt met een gehoorstoornis in de leeftijd van 0 tot 1 jaar

Cliëntprofielen auditief en/of communicatief. Beknopte beschrijvingen. Cliëntprofiel 1 Cliënt met een gehoorstoornis in de leeftijd van 0 tot 1 jaar Cliëntprofielen auditief en/of communicatief Beknopte beschrijvingen 7 januari 2015 Cliëntprofiel 1 Cliënt met een gehoorstoornis in de leeftijd van 0 tot 1 jaar Door neonatale gehoorscreening kan bij

Nadere informatie

Educatieve risico s van kinderen met een CI in het regulier onderwijs

Educatieve risico s van kinderen met een CI in het regulier onderwijs Educatieve risico s van kinderen met een CI in het regulier onderwijs Promotoren: Paul Govaerts, Ingeborg Dhooge Co-promotor: Martine Coene Begeleidingscommissie: Leo De Raeve Stefanie Krijger MSc, FWO

Nadere informatie

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met

Nadere informatie

Not deaf enough. Matig slechthorende kinderen. Slechthorende kinderen in beeld. Onderzoek. Matig slechthorende kinderen 14-10-2013.

Not deaf enough. Matig slechthorende kinderen. Slechthorende kinderen in beeld. Onderzoek. Matig slechthorende kinderen 14-10-2013. 60 jaar NSDSK Matig slechthorende kinderen Problemen op het gebied van: Slechthorende kinderen in beeld Taalontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Evelien Dirks Moeller 2007 Current state of Knowledge

Nadere informatie

3.013 OU3,0 - 5 FES. 20,4. College voor Zorgverzekeringen. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen

3.013 OU3,0 - 5 FES. 20,4. College voor Zorgverzekeringen. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen 3.013 OU3,0-5 FES. 20,4 Zorgverzekeringen > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700

Nadere informatie

Wendy vd Bosch en Tanja v Hoef SIMEA 10-04-2014

Wendy vd Bosch en Tanja v Hoef SIMEA 10-04-2014 Wendy vd Bosch en Tanja v Hoef SIMEA 10-04-2014 Doel van vanmiddag presenteren van de huidige situatie stellingen en discussie uitwisselen van ideeën t.b.v. het vormen van een beleid passend bij de huidige

Nadere informatie

Siméa Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper

Siméa Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper Vertelvaardigheid: Kleuters versus kinderen met SLI Siméa 11-04-2013 Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper Inhoud Waar hebben we het over? Achtergrond Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie

Nadere informatie

Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI

Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI Bimodale aanpassing: afstemming van hoortoestel op CI Lidwien Veugen 1 J. Chalupper PhD 2 Prof. dr. ir. Ad Snik 3 Prof. dr. John van Opstal 1 Dr. Lucas Mens 3 1 Department of Biophysics, Donders Institute

Nadere informatie

Welbevinden van dove/slechthorende kinderen in groep 8

Welbevinden van dove/slechthorende kinderen in groep 8 Welbevinden van dove/slechthorende kinderen in groep 8 Simea Congres, 7 & 8 april 2011 Blok 25 Nina Wolters Harry Knoors Ludo Verhoeven Toon Cillessen Behavioural Science Institute ACHTERGROND PROJECT

Nadere informatie

Het symposium kreeg als titel De noden van CI-gebruikers in de moderne wereld.

Het symposium kreeg als titel De noden van CI-gebruikers in de moderne wereld. Sedert enkele jaren is VLOK-CI lid van EURO-CIU. Deze vereniging groepeert bijna alle Europese verenigingen rond het CI. EURO-CIU organiseert, samen met een vereniging uit één van de aangesloten Europese

Nadere informatie

Participatie ondanks slechthorendheid

Participatie ondanks slechthorendheid Participatie ondanks slechthorendheid Focus van het audiologisch onderzoek Joost Festen, afdeling KNO/Audiologie Participatie aan de hand van twee voorbeelden: Een doofgeboren kind dat kan spelen met kinderen

Nadere informatie

Leo De Raeve, Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen

Leo De Raeve, Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen Leo De Raeve,

Nadere informatie

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik

Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Ontwikkeling van een breedbandige cijfer-in-ruis test voor klinisch gebruik Cas Smits Theo Goverts, Joost Festen, Hans van Beek, Lotte Knight, Elina Ooms Inhoud Achtergrond en reden van ontwikkeling Ontwikkeling

Nadere informatie

CI-ON en bilaterale CI in Nederland: de stand van zaken

CI-ON en bilaterale CI in Nederland: de stand van zaken CI-ON en bilaterale CI in Nederland: de stand van zaken Dr.ir. C. Smits, klinisch fysicus-audioloog KNO-Audiologie VU medisch centrum Amsterdam Inhoud CION Doelstellingen CION Bilaterale CI bij kinderen

Nadere informatie

Use it or loose it Kolb, 1989

Use it or loose it Kolb, 1989 Use it or loose it Kolb, 1989 LICHTPERCEPTIE: Bij ontbreken lichtwaarneming eerste 4 mnd degeneratie zenuwvezels retina naar visuele cortex. Volledig cataract eerste 4 mnd totale blindheid Volledig cataract

Nadere informatie

Neuro Zti electodes. Doel van de studie. Exclusie criteria. Selectie criteria 31/10/2017

Neuro Zti electodes. Doel van de studie. Exclusie criteria. Selectie criteria 31/10/2017 Bilaterale cochleaire implantatie met het Neuro Zti system van Oticon Medical Wendy Huinck, Lucas Mens, Sebastian Ausili, Martijn Agterberg, Emmanuel Mylanus Hearing & Implants, Radboudumc Nijmegen Donders

Nadere informatie

% % DOOF IN BEELD Dove mensen laten van zich horen! Het fotoboek Doof in Beeld geeft een kijkje in de wereld van de dove medemens. Het boek toont een portret van twaalf dove mensen, gefotografeerd in

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op school

Monitor de Bibliotheek op school Monitor de Bibliotheek op school In de Monitor dbos zijn aan de leerkrachten twee vragen gesteld over kinderen met leesproblemen. De Monitor is ingevuld door 8816 leerkrachten van groep 4 t/m 8. Gemiddeld

Nadere informatie

Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie

Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie Dr Wencke de Wildt Directeur behandelzaken Jellinek GZ psycholoog VGCT 2016 Inhoud 15 jaar cognitieve

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

Sikkelcelziekte. Hersenschade: 30-60% silent infarct op MRI

Sikkelcelziekte. Hersenschade: 30-60% silent infarct op MRI Sikkelcelziekte 1000 kinderen in NL Erfelijke, chronische bloedarmoede Sikkelvormige rode bloedcellen Vernauwingen in bloedvaten Schade in alle organen Hersenschade: 30-60% silent infarct op MRI Gevolgen

Nadere informatie

ONICI NIEUWSBRIEF. Jaargang 7, n 14 December 2009

ONICI NIEUWSBRIEF. Jaargang 7, n 14 December 2009 ONafhankelijk Informatiecentrum over Cochleaire Implantatie ONICI NIEUWSBRIEF Jaargang 7, n 14 December 2009 WELKOM Ondanks de grote drukte op het einde van het jaar, zijn we er weer in geslaagd om tijdig

Nadere informatie

De verblijfsduur van V&Vklanten. instellingen. Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Update

De verblijfsduur van V&Vklanten. instellingen. Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Update De verblijfsduur van V&Vklanten in intramurale instellingen Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor Update 28-02-2018 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Ontwikkelingen van de huidige populatie

Nadere informatie

Implantatie van een Auditory Brainstem Implant voor de behandeling van ernstige, enkelzijdige tinnitus

Implantatie van een Auditory Brainstem Implant voor de behandeling van ernstige, enkelzijdige tinnitus Implantatie van een Auditory Brainstem Implant voor de behandeling van ernstige, enkelzijdige tinnitus M.J.C. VAN DEN BERGE, AIOS KNO UMCG J.M.C. VAN DIJK, J.D.M. METZEMAEKERS, A. MAAT, R.H. FREE, P. VAN

Nadere informatie

CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN

CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN CENTRAAL AUDITIEVE EN COGNITIEVE VERWERKING IN OUDERE VOLWASSENEN: LEEFTIJD EN WERKGEHEUGEN K. Vermeire L. Schenus S. Auwers M. De Sloovere 1 NVA Wintervergadering, 31 januari 2014, Utrecht, NL INTRODUCTIE

Nadere informatie

Bijdragen aan een grotere wereld

Bijdragen aan een grotere wereld Bijdragen aan een grotere wereld CI-teams en hun ervaring met cochleaire implantatie van dove kinderen met bijkomende beperkingen Nina Wolters-Leermakers en Jet Isarin Dertig tot 40 procent van de dove

Nadere informatie

Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b))

Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b)) Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b)) Met behulp van onderstaande opdracht kun je met behulp

Nadere informatie

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden.

HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden. HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden Rob Drullman 18 & 20 mei 2019 AuDidakt Audicienscongres 1 Inhoud Waarom hoortraining?

Nadere informatie

Algemene informatie. Afdeling taal.com. onderwijs- en zorgprogramma s met bijzondere aandacht voor taal en communicatie

Algemene informatie. Afdeling taal.com. onderwijs- en zorgprogramma s met bijzondere aandacht voor taal en communicatie Algemene informatie Afdeling taal.com onderwijs- en zorgprogramma s met bijzondere aandacht voor taal en communicatie In deze bundel geven we informatie over De trajecten en departementen De organisatie

Nadere informatie

Resultaten van het onderzoek naar het welbevinden van hoogbegaafde leerling in PO en VO naar de inschatting van hun ouder(s)

Resultaten van het onderzoek naar het welbevinden van hoogbegaafde leerling in PO en VO naar de inschatting van hun ouder(s) Resultaten van het onderzoek naar het welbevinden van hoogbegaafde leerling in PO en VO naar de inschatting van hun ouder(s) (door Willem Wind, ikbenhoogbegaafd.nl, 9 oktober 2018) Samenvatting De vragenlijst

Nadere informatie

Capaciteit van het auditief korte termijn- en werkgeheugen en de relatie met taalbegrip bij kinderen met een Cochleair Implantaat

Capaciteit van het auditief korte termijn- en werkgeheugen en de relatie met taalbegrip bij kinderen met een Cochleair Implantaat Capaciteit van het auditief korte termijn- en werkgeheugen en de relatie met taalbegrip bij kinderen met een Cochleair Implantaat In de leeftijd van 6 tot 14 jaar Masterthesis Taal- en Spraakpathologie

Nadere informatie

Kenmerken van peuters met een taalontwikkelingsstoornis

Kenmerken van peuters met een taalontwikkelingsstoornis Kenmerken van peuters met een taalontwikkelingsstoornis Maartje Kouwenberg (Auris) & Bernadette Vermeij (NSDSK) Anne Spliet (Pento) en Karin Wiefferink (NSDSK) Inhoud Doel van het onderzoek Achtergrond

Nadere informatie

Leren horen als nooit tevoren

Leren horen als nooit tevoren Hogeschool Zuyd Heerlen Faculteit Gezondheidszorg & Techniek Opleiding Logopedie Leren horen als nooit tevoren Een update van het Curriculum Hoortraining: een leidraad voor hooropvoeding en -revalidatie

Nadere informatie

Richtlijn indicatie bilaterale cochleaire implantatie voor doofblinde volwassenen

Richtlijn indicatie bilaterale cochleaire implantatie voor doofblinde volwassenen Richtlijn indicatie bilaterale cochleaire implantatie voor doofblinde volwassenen juli 2015 INHOUD RICHTLIJN INDICATIE BILATERALE COCHLEAIRE IMPLANTATIE VOOR DOOFBLINDE VOLWASSENEN 1 INLEIDING 3 Aanleiding

Nadere informatie

Evaluatieonderzoek medium arrangement de Bolster ( )

Evaluatieonderzoek medium arrangement de Bolster ( ) Medium Arrangement D/SH Evaluatieonderzoek de Bolster Voortgangsverslag April 2014 Oktober 2015 Evaluatieonderzoek medium arrangement de Bolster (2014-2018) Daan Hermans & Annet de Klerk 1 September 2018

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM 7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van

Nadere informatie

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen De mening van Nederlandse logopedisten en audiologen Hanzehogeschool Margreet Luinge, Ellen de Wit, Karin

Nadere informatie

Presentatie - inhoud

Presentatie - inhoud Maakt inclusief onderwijs alle doven happy? Presentatie - inhoud Introductie Onderzoek Kwaliteit van leven Tolk in het onderwijs Resultaten Conclusies Presentatie Simea, 13 april 2012 1 Situatieschets

Nadere informatie

gebaren bij jonge kinderen met TOS

gebaren bij jonge kinderen met TOS Het gebruik van gebaren bij jonge kinderen met TOS Karin Wiefferink, Maaike Diender, Marthe Wijs, Bernadette Vermeij Vaak wordt in interactie met jonge kinderen met TOS de gesproken taal ondersteund met

Nadere informatie

Leeftijd specifieke zorg

Leeftijd specifieke zorg Leeftijd specifieke zorg Diagnostiek en behandeling van AML; focus op de oudere kwetsbare patiënt Moderator Maaike de Ruijter 1st author / speaker Prof. dr Gerwin Huls, UMCG Leeftijd specifieke zorg Ouderen

Nadere informatie

NVA 2017 Vakgroep Audiologie Simea

NVA 2017 Vakgroep Audiologie Simea Leren luisteren met solo-apparatuur: ergotherapie voor je oren? NVA 2017 annemiek.voorintholt@hetnet.nl Vakgroep Audiologie Simea Elevator Pitch Ervaringen met solo Positief / negatief Nieuwe handvatten

Nadere informatie

De verblijfsduur van V&Vklanten. instellingen. Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Update 2 maart 2019

De verblijfsduur van V&Vklanten. instellingen. Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Update 2 maart 2019 De verblijfsduur van V&Vklanten in intramurale instellingen Inzichten vanuit data van Zilveren Kruis Zorgkantoor Update 2 maart 2019 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Ontwikkelingen van de huidige populatie

Nadere informatie

Ind. 1.4: Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden

Ind. 1.4: Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden TOEKOMSTPERSPECTIEF EN ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF leerwinst en toegevoegde waarde. alternatief voor CITO eindtoets toekomstperspectief: leerprestaties, CITO-lovs ontwikkelingsperspectief: capaciteiten en

Nadere informatie

Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016

Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016 Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016 1 vastgesteld dd. 22 april 2014 door MT De missie Op de Nutsscholen geven wij eigentijds onderwijs, passend bij wat de leerlingen

Nadere informatie

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen In het schooljaar 2014-2015 is de kim-versie van Veilig leren lezen op de markt gekomen. Inmiddels zijn veel scholen al aardig gewend aan

Nadere informatie

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor een stagiaire met Ernstige Spraak- en taal Moeilijkheden (esm) in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires

Nadere informatie

EFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP. - eindrapport - dr. Marga de Weerd. Amsterdam, november 2009

EFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP. - eindrapport - dr. Marga de Weerd. Amsterdam, november 2009 EFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP - eindrapport - dr. Marga de Weerd Amsterdam, november 2009 Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam Tel.: +31 (0)20-5315315

Nadere informatie

Protocol Audiologische Diagnostiek. NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa

Protocol Audiologische Diagnostiek. NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa Protocol Audiologische Diagnostiek NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa Voorgeschiedenis Stand van zaken Protocol (inhoudelijk) Commentaar? Voorgeschiedenis (1) Slechthorendheid

Nadere informatie

Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode

Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode Spraakaudiometrie met het vrije veld als referentie; een implementatiemethode Mieke Janssens-bij de Vaate, Koen Rhebergen, UMC Utrecht. NVA wintervergadering, 2 februari 2018. Klinische praktijk spraakaudiometrie

Nadere informatie

Passend Onderwijs. voor dove en slechthorende leerlingen en voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis HERZIENE DRUK

Passend Onderwijs. voor dove en slechthorende leerlingen en voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis HERZIENE DRUK HERZIENE DRUK SO/1502 Fotografie: Peter Strating Passend Onderwijs voor dove en slechthorende leerlingen en voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis februari 2015 Inleiding Deze brochure geeft

Nadere informatie

Cochleaire implantatie en logopedie

Cochleaire implantatie en logopedie Cochleaire implantatie en logopedie Nancy de Ruiter- Flokstra Logopediste NSDSK nderuiter@nsdsk.nl Het cochleaire implantaat Het CI-team Revalidatie en logopedie Het Cochleaire Implantaat Het oor Hoe een

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Summary in Dutch In dit proefschrift is verslag gedaan van 6 studies naar de bruikbaarheid van dynamische tests binnen handelingsgerichte diagnostiek. Het doel van dit onderzoek

Nadere informatie

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit

Nadere informatie

Cochleaire implantatie bij volwassenen

Cochleaire implantatie bij volwassenen Cochleaire implantatie bij volwassenen Sommige zeer ernstig slechthorende of dove mensen kunnen zelfs met krachtige hoortoestellen niet of nauwelijks spraakverstaan. Een cochleair implantaat (CI) kan ervoor

Nadere informatie

NVA najaarsvergadering De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis

NVA najaarsvergadering De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis NVA najaarsvergadering 2006 De bijdrage van tekst uit een automatische spraakherkenner aan het verstaan van spraak in ruis Adriana Zekveld, Sophia Kramer, Judith Kessens (TNO), Marcel Vlaming, Joost Festen,

Nadere informatie

Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels

Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels Judith Rispens J.E.Rispens@uva.nl Margreet van Koert, Patrick Snellings, Nihayra Leona, Maurits van der Molen, & Jurgen Tijms Inhoud ORWELL-project

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Marian Hickendorff & Jan Janssen Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode De LOVS-toetsen rekenen-wiskunde

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Zorgprogramma behandeling met verblijf doof/slechthorend 7. Zorgprogramma behandeling met verblijf taalontwikkelingsstoornis 11

Inhoudsopgave. Zorgprogramma behandeling met verblijf doof/slechthorend 7. Zorgprogramma behandeling met verblijf taalontwikkelingsstoornis 11 Zorgprogramma s met verblijf sector auditief en/of communicatief Zorgverzekeringswet 2017 Eindredactie: Status: Datum: Rob Bloem & Nicole Houdijk Definitief oktober 2016 1 2 Inhoudsopgave Inleiding 5 Ontwikkeling

Nadere informatie

Met een CI erbij-horend?! Ervaringen van ouders van kinderen met een CI die (deels) het regulier basisonderwijs volgen

Met een CI erbij-horend?! Ervaringen van ouders van kinderen met een CI die (deels) het regulier basisonderwijs volgen Met een CI erbij-horend?! Ervaringen van ouders van kinderen met een CI die (deels) het regulier basisonderwijs volgen Bauke Leijenaar Onderzoek in het kader van de Master Dovenstudies aan het Instituut

Nadere informatie

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Invloed van hoorrevalidatie bij Late rijping door slechthorendheid Cochleaire

Nadere informatie

D U TC H S U M M A RY Samenvatting In zowel westerse als diverse niet-westerse samenlevingen wordt veel waarde gehecht aan schoolprestaties. Ouders en docenten stimuleren kinderen al op jonge leeftijd

Nadere informatie

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University

Nadere informatie

Taalresultaten Giessenlanden. Toetsresultaten basisscholen en

Taalresultaten Giessenlanden. Toetsresultaten basisscholen en Taalresultaten Giessenlanden Toetsresultaten basisscholen 2014-2015 en 2015-2016 1 Taalresultaten Giessenlanden Toetsresultaten basisscholen 2014-2015 en 2015-2016 Rotterdam, juni 2016 CED-Groep: Ellen

Nadere informatie

Zelfbewust in het leven staan? Siméa-congres 12 april 2019

Zelfbewust in het leven staan? Siméa-congres 12 april 2019 Zelfbewust in het leven staan? Siméa-congres 12 april 2019 Corina Burggraaf - Maljers Doel Wat is identiteit? Ontwikkeling van identiteit Welke middelen en mogelijkheden zijn er hiervoor? 2 Wat is identiteit?

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito cursusboek2009.book Page 131 Thursday, March 30, 2017 3:23 PM Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode

Nadere informatie