Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid Prof. dr. Hans Knoop NKCV, Nederlands Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid Prof. dr. Cees Tack Radboud universitair medisch centrum
Diabetes mellitus 1,1 miljoen Nederlanders in 2017 1 op de 10 mensen heeft diabetes type 1 Auto-imuunziekte en continue toevoeging insuline Nooit vakantie van diabetes Lichamelijke complicaties en psychosociale gevolgen
Prevalentie en verloop vermoeidheid 40% ervaart chronische vermoeidheid Chronische vermoeidheid: 6 maanden en langer Ernstige vermoeidheid Beperkingen in het dagelijks functioneren 76% blijft chronisch moe Goedendorp et al. Diabetes Care. 2014 Menting et al. Diabetes Research and Clinical Practice. 2016
Samenhang vermoeidheid en bloedsuikers HbA1c, complicaties, glucosewaarden Geen relatie met HbA1c (het gemiddelde van de bloedsuikerwaarden van de voorafgaande weken) Geen relatie met glucose variabiliteit Aantal diabetes-gerelateerde complicaties is voorspeller De vermoeidheid hoort er gewoon bij Goedendorp et al. Diabetes Care. 2014 Menting Voorbeeld et al. Diabetes voettekst Research juli 2018 and Clinical Practice. 2016
Cognitieve- en gedragsfactoren Slaapproblemen Fysieke inactiviteit Catastropheren over vermoeidheid Lage self-efficacy m.b.t. vermoeidheid Meer pijn Meer diabetes-gerelateerde stress Goedendorp et al. Diabetes Care. 2014 Menting Voorbeeld et al. Diabetes voettekst Research juli 2018 and Clinical Practice. 2016
Dia-Fit interventie Cognitieve gedragstherapie Blended-care: internetmodules en 5-8 behandelgesprekken 5 maanden behandelduur Doel: afname vermoeidheid en verbetering dagelijks functioneren Menting et al. Trials. 2015 Voorbeeld voettekst juli 2018
Dia-Fit interventie Modulaire en gepersonaliseerde zorg Doelen bepalen Regulatie slaapwaak ritme Activiteiten verdelen en opbouwen Helpende gedachtes Omgaan met pijnklachten Sociale omgeving Diabetes distress Doelen realiseren
Dia-Fit interventie Modulaire en gepersonaliseerde zorg Doelen bepalen Regulatie slaapwaak ritme Activiteiten verdelen en opbouwen Helpende gedachtes Omgaan met pijnklachten Sociale omgeving Diabetes distress Doelen realiseren
Dia-Fit interventie Modulaire en gepersonaliseerde zorg Doelen bepalen Regulatie slaapwaak ritme Activiteiten verdelen en opbouwen Helpende gedachtes Omgaan met pijnklachten Sociale omgeving Diabetes distress Doelen realiseren
Dia-Fit interventie Modulaire en gepersonaliseerde zorg Doelen bepalen Regulatie slaapwaak ritme Activiteiten verdelen en opbouwen Helpende gedachtes Omgaan met pijnklachten Sociale omgeving Diabetes distress Doelen realiseren
Dia-Fit interventie Modulaire en gepersonaliseerde zorg Doelen bepalen Regulatie slaapwaak ritme Activiteiten verdelen en opbouwen Helpende gedachtes Omgaan met pijnklachten Sociale omgeving Diabetes distress Doelen realiseren
Teksten, opdrachten en registraties Voorbeeld voettekst juli 2018
Effectiviteit Dia-Fit Leidt CGT tot een afname van vermoeidheid, beperkingen, HbA1c en glucose variabiliteit in de groep van patiënten die Dia-Fit volgen, vergeleken met een wachtlijstgroep? Voorbeeld voettekst juli 2018
Randomized controlled trial (RCT) 120 patiënten met diabetes type 1 en chronische vermoeidheid 60 directe start Dia-Fit 60 wachtlijst Geen andere lichamelijke of psychische aandoening die de vermoeidheid verklaart 4 meetmomenten [vóór randomisatie, na Dia-Fit of wachtlijst, korte-termijn (6 maanden), lange-termijn (2 jaar)] Werving in 5 ziekenhuizen en sociale media
Checklist Individuele Spankracht, range 8-56 Sickness Impact Profile, range 0-5799 Resultaten effectiviteit Ernst van vermoeidheid Beperkingen in het dagelijks functioneren 56 50 44 45,9 46 40,4 Dia-Fit Wachttijd 1000 900 800 700 929 855 792 Dia-Fit Wachttijd 38 600 32 26 20 14 26,5 500 400 300 200 100 326 8 Voor randomisatie Na Dia-Fit of wachttijd 0 Voor randomisatie Na Dia-Fit of wachttijd Menting et al. The Lancet Diabetes & Endocrinology. 2017 Voorbeeld voettekst juli 2018
Resultaten effectiviteit Klinisch relevante verbetering ( 34 Checklist Individual Strength & statistisch significante afname) HbA1c en glucosevariabiliteit Geen verbetering na behandeling Geen verschil tussen groepen Dia-Fit: 46 (77%) Wachtlijst: 15 (25%) Menting et al. The Lancet Diabetes & Endocrinology. 2017 Voorbeeld voettekst juli 2018
Werkingsmechanismen Dia-Fit Welke factoren verklaren de afname van vermoeidheid? Voorbeeld voettekst juli 2018
Werkingsmechanismen (mediatieanalyse) Verklarende factoren Dia-Fit interventie Afname vermoeidheid Voorbeeld voettekst juli 2018
Resultaten werkingsmechanismen Verklarende factoren Gerichtheid op vermoeidheid Negatieve opvattingen over de relatie symptomen & activiteit Ervaren controle over klachten Zelfgeraporteerde fysieke activiteiten Dia-Fit interventie Afname vermoeidheid Menting et al. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 2018 Voorbeeld voettekst juli 2018
Conclusie & discussie CGT voor chronische vermoeidheid en diabetes type 1 lijkt effectief in het verminderen van vermoeidheid en beperkingen Korte- en lange-termijn effecten Gedachten rondom vermoeidheid en activiteiten verklaren behandeleffect Meer aandacht voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 in wetenschap en praktijk
Juliane Menting j.menting@nivel.nl VRAGEN?