PRAKTIJKBOEK ONTSLAG

ARBEIDSOVEREENKOMSTEN PRAKTIJKBOEK ONTSLAG uitgave 2011 Advocatenkantoor Claeys & Engels (bijgewerkt tot 15 februari 2011)

Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk # 2011 Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 B-2800 Mechelen Tel. 0800 40 300 www.kluwer.be info@kluwer.be ISBN 978-90-4653-493-9 D/2011/2664/427 BP/ONTPRB-YI11001 Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.

INHOUDSOPGAVE INH Voorwoord Inhoudsopgave III IX DEEL 1 1 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst ongeacht de wil van de partijen. Overmacht Overlijden Uitdrukkelijk ontbindend beding 7 Hoofdstuk 1. Overmacht 9 Afdeling 1. Inleiding en situering 9 Afdeling 2. Voorwaarden 9 1. Uitvoering volstrekt onmogelijk 9 2. Uitvoering definitief onmogelijk 9 3. Omstandigheden buiten de wil van de partijen om 10 4. Niet te voorziene overmacht 10 Afdeling 3. Wijze en ogenblik van de bee indiging van de arbeidsovereenkomst 10 Afdeling 4. Gevallen 11 1. Gevallen waarbij de overmacht werd aanvaard 11 1.1. Definitieve arbeidsongeschiktheid 11 1.2. Brand 12 1.3. Overheidsdaad 12 2. Gevallen waarbij de overmacht niet werd aanvaard 13 2.1. Faillissement of kennelijk onvermogen 13 2.2. Economische moeilijkheden 13 2.3. Sluiting van de onderneming wegens toepassing van de wetgeving op de vrijwaring van het leefmilieu 13 2.4. Gevangenschap 13 2.5. Staking 13 2.6. Schorsing of de afzetting uit het ambt 13 Hoofdstuk 2. Overlijden 15 Afdeling 1. Overlijden van de persoon van de werkgever 15 1. Principe 15 2. Uitzonderingen 15 2.1. Gevallen 15 2.2. Vergoeding 15 2.3. Tijdstip 16 Afdeling 2. Einde van de juridische persoon 16 1. Principe 16 2. Faillissement 16 2.1. De activiteit wordt door de curator niet verdergezet 16 2.2. De curator zet de activiteit verder 17 2.3. De curator draagt de onderneming over 17 3. Overdracht van de onderneming 17 Afdeling 3. Overlijden van de werknemer 17 1. Principe 17 2. Overlijden na de bee indiging van de arbeidsovereenkomst 18 2.1. Voor het van kracht worden van de opzegging 18 2.2. Tijdens het presteren van de opzegging 18 2.3. Na verbreking van de overeenkomst 18 3. Andere vergoedingen dan de opzeggingsvergoeding 18 Hoofdstuk 3. Ontbindende voorwaarde 19 Afdeling 1. Begrip 19 Afdeling 2. Voorwaarden 19 Afdeling 3. Gevallen 20 Kluwer IX

1. Door de wet verboden ontbindende voorwaarden 20 1.1. Celibaatsbeding 20 1.2. Beding inzake moederschap 20 1.3. Bereiken van de pensioenleeftijd 20 1.4. wettelijke schorsingsgronden 20 2. Bijzondere gevallen 20 2.1. Overheidsbeslissing 20 2.2. Werknemerspaar 20 2.3. Rendement van de werknemer 21 2.4. Slagen voor een examen 21 2.5. Beroepsuitoefeningsvoorwaarden 21 2.6. Medisch onderzoek 21 2.7. Uittreksel uit het strafregister 22 2.8. Faillissement 22 2.9. Stopzetting van de activiteiten 22 DEEL 2 23 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst bij onderlinge toestemming 27 Hoofdstuk 1. Inleiding en situering 29 Hoofdstuk 2. Modaliteiten 31 Afdeling 1. Modaliteiten betreffende het ogenblik van de bee indiging 31 1. Principes 31 2. Beperkingen 31 Afdeling 2. Financie le modaliteiten 31 Hoofdstuk 3. Vormvoorschriften en bewijsmiddelen 33 DEEL 3 35 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst van meerdere werknemers. Meervoudig ontslag Sluiting van onderneming Collectief ontslag 39 Hoofdstuk 1. Meervoudig ontslag 41 Afdeling 1. Meervoudig ontslag: arbeiders 41 1. PC voor industrie le metaalbewerking (111.01) 41 2. PC voor buitenmonteerders en metalen gebinten (111.03) 41 3. PC voor het garagebedrijf (112.00) 42 4. PSC voor de afhandeling op de luchthaven (140.08) 42 5. PSC voor de terugwinning van metalen (142.01) 42 6. PSC voor de elektriciens: installatie en distributie (149.01) 43 7. PSC voor het koetswerk (149.02) 43 8. PSC voor edele metalen (149.03) 43 9. PSC voor de metaalhandel (149.04) 44 Afdeling 2. Meervoudig ontslag: bedienden 44 1. PC voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid (209.00) 44 2. PC voor de erkende controleorganismen (219.00) 44 3. PC voor de bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de aanverwante bedrijfstakken (226.00) 45 Hoofdstuk 2. Sluiting van onderneming 47 Afdeling 1. Inleiding en situering 47 Afdeling 2. Onderneming en afdeling met minstens 20 werknemers 48 1. Onderneming 48 2. Afdeling 49 3. Drempel van minstens 20 werknemers 49 Afdeling 3. Sluiting van een onderneming 50 1. Voorwaarden 50 2. Overgang van onderneming 50 3. Tijdstip van de sluiting 50 4. Gelijkstellingen 51 4.1. In geval van verplaatsing van de exploitatiezetel of fusie van de onderneming 51 4.2. In geval van herstructurering van een onderneming 51 X Praktijkboek Ontslag 2011

Afdeling 4. Verplichtingen van de werkgever 51 1. Bijdragebetaling 51 2. Informatieplicht 51 2.1. Procedure van de informatieplicht 51 2.2. Sanctie 54 3. Sluitingsvergoeding 54 3.1. Recht op de sluitingsvergoeding 54 3.2. Bedrag van de sluitingsvergoeding 56 3.3. Termijn waarin de vergoeding moet betaald worden 57 3.4. Cumul van de sluitingsvergoeding met andere vergoedingen 57 3.5. Verjaring 57 3.6. Sluitingsvergoeding en sociale zekerheid 58 3.7. Fiscale behandeling van de sluitingsvergoeding 58 Afdeling 5. Waarborg van de door de werkgever verschuldigde betaling van lonen, vergoedingen en bijdragen bij sluiting van onderneming door het Sluitingsfonds 58 1. Algemeen 58 2. Tussenkomst van het Sluitingsfonds 59 2.1. Sluitingsvergoeding 59 2.2. Lonen, vergoedingen en voordelen 59 2.3. De overbruggingsvergoeding 61 2.4. Tegemoetkoming bij overmacht 62 2.5. Bijkomende vergoeding verschuldigd aan sommige beschermde werknemers 62 2.6. Aanvullende vergoeding bij brugpensioen 62 2.7. Tijdelijke werkloosheid 63 3. Toekenningsprocedure voor de tussenkomst van het Sluitingsfonds 63 4. Verplichtingen van de werkgever 63 INH Hoofdstuk 3. Collectief ontslag 65 Afdeling 1. Inleiding en situering 65 Afdeling 2. Procedure van inlichting en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers betreffende het collectief ontslag (CAO nr. 24, KB 24 mei 1976 en wet 13 februari 1998) 67 1. Onderneming en afdeling met minstens 20 werknemers 67 1.1. Minimumaantal werknemers 67 1.2. Onderneming 68 1.3. Afdeling 69 1.4. Uitsluitingen 70 2. Begrip collectief ontslag 70 2.1. Definitie 70 2.2. Termijn van 60 dagen 70 2.3. Ontslagen die betrekking hebben op de persoon van de werknemer 71 3. Informatie en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers over het voornemen tot collectief ontslag 71 3.1. Informatie en raadpleging 71 3.2. Kennisgeving van de schriftelijke mededeling betreffende het voornemen tot collectief ontslag 72 3.3. Bee indiging van de procedure van informatie en raadpleging 73 3.4. Sancties in geval van nietnaleving van de informatieverplichting door de werkgever 73 4. Kennisgeving van het collectief ontslag 75 5. Wachttermijn vooraleer tot collectief ontslag over te gaan 76 Afdeling 3. Vergoeding in geval van collectief ontslag (CAO nr. 10) 76 1. Onderneming met minstens 20 werknemers 76 1.1. Minimumaantal werknemers 76 1.2. Onderneming 77 1.3. Uitsluitingen 77 2. Begrip collectief ontslag 77 3. Vergoeding 78 3.1. Rechthebbenden 78 3.2. Bedrag 78 3.3. Periode van toekenning 79 3.4. Cumulatie 79 3.5. Compensatie met de andere voordelen 80 3.6. Bijzondere vergoeding en sociale zekerheid 80 3.7. Fiscale behandeling van de collectieve ontslagvergoeding 80 Kluwer XI

DEEL 4 81 Tegen ontslag beschermde werknemers 85 Hoofdstuk 1. Werkzekerheidsbedingen 87 Afdeling 1. Inleiding en situering 87 Afdeling 2. Geldigheid 87 Afdeling 3. Binding 87 1. In welke mate is de werkgever gebonden? 87 2. Hoe lang is de werkgever gebonden? 88 Afdeling 4. Waar zijn werkzekerheidsbedingen te vinden? 88 Afdeling 5. Sanctie 90 Hoofdstuk 2. Personeelsafgevaardigde in de ondernemingsraad of in het comite voor preventie en bescherming op het werk 93 Afdeling 1. Inleiding en situering 93 Afdeling 2. Bescherming 93 1. Principe 93 2. Bijzondere gevallen 94 2.1. Arbeidsovereenkomst met proefbeding 94 2.2. Reeds betekende opzeggingstermijn 94 2.3. Probleem met de verkiezingen 94 2.4. De beschermde werknemer wil akkoord gaan met het ontslag 94 3. Beschermingsperiode 94 3.1. Begin van de beschermingsperiode 94 3.2. Einde van de beschermingsperiode 96 Afdeling 3. Onterecht ontslag tijdens de beschermingsperiode 100 Afdeling 4. Ontslag door opzegging wegens economische of technische redenen 101 1. Het begrip «economische of technische redenen» 101 1.1. Geen wettelijke definitie 101 1.2. bijzondere-ontslagregelingswet 101 1.3. Paritair orgaan 101 1.4. Sluiting van een onderneming of een afdeling ervan 102 1.5. Het ontslag van een welbepaalde personeelsgroep 103 2. Bewijslast 104 3. Raadpleging van het paritair comite of de Nationale Arbeidsraad 104 3.1. Procedure 104 3.2. Beslissing 105 3.3. Controle 105 3.4. Sluiting van de onderneming bij faillissement 105 3.5. Beroep tegen de beslissing van het paritair orgaan 106 4. Tussenkomst van het arbeidsgerecht 107 4.1. Sluiting van de gehele onderneming of sluiting van een afdeling van de onderneming 107 4.2. Ontslag van een welbepaalde personeelsgroep 108 4.3. Beoordeling van de reden door de arbeidsgerechten 109 5. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst 110 Afdeling 5. Ontslag wegens dringende reden 110 1. Principe 110 2. Dringende reden 110 3. Voorafgaande erkenning 110 4. Voortzetting van de arbeidsrelatie 111 5. Procedure 111 5.1. Voornemen tot ontslag 111 5.2. Gevolgen van de uitspraak 121 5.3. Voorziening in cassatie 122 5.4. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst door de beschermde werknemer tijdens de procedure 123 Afdeling 6. Sanctie in geval van een onregelmatig ontslag 123 1. Gevallen van onregelmatig ontslag 123 1.1. Economische of technische redenen 123 1.2. Dringende reden 124 1.3. Impliciet ontslag ingevolge een belangrijke wijziging van essentie le arbeidsvoorwaarden 124 XII Praktijkboek Ontslag 2011

2. Beschermingsvergoeding 124 2.1. Reı ntegratie 124 2.2. Vergoeding 127 Afdeling 7. Beschermingsvergoeding en sociale zekerheid 129 1. Socialezekerheidsbijdragen 129 2. Werkloosheid 129 3. Ziekte- en invaliditeitsuitkeringen 129 4. Gezinsbijslagen 129 5. Pensioen 129 Afdeling 8. Fiscale behandeling 129 INH Hoofdstuk 3. Europese ondernemingsraad 131 Afdeling 1. Inleiding en situering 131 Afdeling 2. Bescherming 132 Afdeling 3. Beschermingsperiode 132 1. Begin van de beschermingsperiode 132 2. Einde van de beschermingsperiode 132 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 132 Afdeling 5. Sanctie 132 Afdeling 6. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 133 Afdeling 7. Fiscale behandeling 133 Hoofdstuk 4. Vakbondsafgevaardigde 135 Afdeling 1. Inleiding en situering 135 Afdeling 2. Bescherming 135 1. Bescherming op basis van de CAO nr. 5 135 1.1. Leden van de vakbondsafvaardiging 135 1.2. Plaatsvervangende leden 136 2. Leden van de vakbondsafvaardiging die tevens werknemersafgevaardigde zijn 136 3. Leden van de vakbondsafvaardiging die belast zijn met de opdrachten van het C.P.B.W. 136 4. Conventionele uitbreiding van de bescherming 136 Afdeling 3. Beschermingsperiode 137 1. Begin van de beschermingsperiode 137 2. Einde van de beschermingsperiode 137 Afdeling 4. Beperking aan de bescherming 138 1. Ontslagprocedure 138 2. Ontslag wegens dringende reden 139 Afdeling 5. Bewijslast 139 Afdeling 6. Sanctie 139 1. Onregelmatig ontslag 139 2. Betaling van een beschermingsvergoeding 139 2.1. Omvang van de vergoeding 139 2.2. Berekening van de vergoeding 140 2.3. Cumulatie met andere vergoedingen 140 Afdeling 7. Beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 140 1. Socialezekerheidsbijdragen 140 2. Werkloosheid 140 3. Ziekte- en invaliditeitsuitkeringen 140 4. Gezinsbijslagen 140 5. Pensioen 140 Afdeling 8. Fiscale behandeling 140 Afdeling 9. Bijzonder geval: een vakbondsafgevaardigde belast met de opdrachten van het comite voor preventie en bescherming op het werk 141 1. Bescherming 141 2. Beschermingsperiode 141 2.1. Begin van de beschermingsperiode 141 2.2. Einde van de beschermingsperiode 141 3. Ontslagprocedure 142 4. Sanctie 142 4.1. Reı ntegratie 142 4.2. Vergoeding 142 4.3. Cumulatie met andere vergoedingen 142 Kluwer XIII

Hoofdstuk 5. Moederschapsbescherming 143 Afdeling 1. Inleiding en situering 143 Afdeling 2. Bescherming 143 1. Algemeen 143 2. Proeftijd 143 3. Impliciet ontslag 143 Afdeling 3. Beschermingsperiode 144 1. Algemeen 144 2. Begin van de beschermingsperiode 144 3. Einde van de beschermingsperiode 144 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 144 1. Dringende reden 144 2. Redenen vreemd aan de lichamelijke toestand als gevolg van de zwangerschap of van de bevalling 145 Afdeling 5. Bewijslast 145 Afdeling 6. Sanctie 145 1. Nietigheid van de opzegging 146 1.1. Betekening van een opzeggingstermijn 146 1.2. Betaling van een opzeggingsvergoeding 146 2. Betaling van een bijzondere beschermingsvergoeding 146 2.1. Omvang van de vergoeding 146 2.2. Berekening van de vergoeding 146 2.3. Cumulatie met andere vergoedingen 146 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 146 Afdeling 8. Fiscale behandeling 147 Hoofdstuk 6. De vader die de moeder vervangt 149 Afdeling 1. Inleiding en situering 149 Afdeling 2. Bescherming 149 Afdeling 3. Beschermingsperiode 149 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 149 1. Dringende reden 149 2. Redenen vreemd aan het vaderschapsverlof 150 Afdeling 5. Bewijslast 150 Afdeling 6. Sanctie 150 1. Forfaitaire schadevergoeding 150 2. Berekening 150 3. Cumulatie met andere vergoedingen 150 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 150 Afdeling 8. Fiscale behandeling 150 Hoofdstuk 7. Borstvoedingspauze 151 Afdeling 1. Inleiding en situering 151 Afdeling 2. Bescherming 151 Afdeling 3. Beschermingsperiode 151 1. Begin van de beschermingsperiode 151 2. Einde van de beschermingsperiode 151 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 151 1. Dringende reden 151 2. Redenen vreemd aan de fysieke toestand als gevolg van de borstvoeding en/of het afkolven van melk 152 Afdeling 5. Bewijslast 152 Afdeling 6. Sanctie 152 1. Forfaitaire schadevergoeding 152 2. Berekening 152 3. Cumulatie met andere vergoedingen 152 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 152 Afdeling 8. Fiscale behandeling 152 Hoofdstuk 8. Adoptieverlof 153 Afdeling 1. Inleiding en situering 153 Afdeling 2. Bescherming 153 XIV Praktijkboek Ontslag 2011

Afdeling 3. Beschermingsperiode 153 1. Begin van de beschermingsperiode 153 2. Einde van de beschermingsperiode 153 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 153 1. Dringende reden 154 2. Redenen vreemd aan de opname van het adoptieverlof 154 Afdeling 5. Bewijslast 154 Afdeling 6. Sanctie 154 1. Forfaitaire schadevergoeding 154 2. Berekening 154 3. Cumulatie met andere vergoedingen 154 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 154 Afdeling 8. Fiscale behandeling 154 INH Hoofdstuk 9. De onder de wapens geroepen of wederopgeroepen werknemer 155 Afdeling 1. Inleiding en situering 155 Afdeling 2. Bescherming 155 Afdeling 3. Beschermingsperiode 155 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 156 1. Dringende reden 156 2. Voldoende reden 156 Afdeling 5. Bewijslast 156 Afdeling 6. Sanctie 156 1. Nietigheid van de opzegging 156 1.1. Betekening van een opzeggingstermijn 156 1.2. Betaling van een opzeggingsvergoeding 157 2. Betaling van een bijzondere beschermingsvergoeding 157 2.1. Voorwaarden 157 2.2. Bedrag van de beschermingsvergoeding 157 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 157 Afdeling 8. Fiscale behandeling 157 Hoofdstuk 10. Politiek mandataris 159 Afdeling 1. Inleiding en situering 159 Afdeling 2. Bescherming 159 Afdeling 3. Beschermingsperiode 159 1. Begin van de beschermingsperiode 159 2. Einde van de beschermingsperiode 160 2.1. De werknemer deelt het voornemen om kandidaat te zijn wel mee, doch is uiteindelijk geen kandidaat 160 2.2. De werknemer is kandidaat, doch niet verkozen 160 2.3. De werknemer is verkozen 160 Afdeling 4. Beperkingen van de bescherming 160 1. Dringende reden 160 2. Redenen vreemd aan de kandidatuur of het politiek mandaat van de werknemer 161 Afdeling 5. Bewijslast 161 Afdeling 6. Sanctie 161 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 161 2. Berekening van de vergoeding 161 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 161 Afdeling 8. Fiscale behandeling 161 Hoofdstuk 11. Educatief verlof 163 Afdeling 1. Inleiding en situering 163 Afdeling 2. Bescherming 163 Afdeling 3. Beschermingsperiode 163 1. Begin van de beschermingsperiode 163 2. Einde van de beschermingsperiode 163 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 164 1. Dringende reden 164 2. Redenen vreemd aan de aanvraag tot educatief verlof 164 Afdeling 5. Bewijslast 164 Kluwer XV

Afdeling 6. Sanctie 164 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 164 2. Berekening van de vergoeding 164 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 164 Afdeling 8. Fiscale behandeling 164 Hoofdstuk 12. De werknemer die opmerkingen heeft gemaakt bij de wijziging van het arbeidsreglement 165 Afdeling 1. Inleiding en situering 165 Afdeling 2. Bescherming 165 Afdeling 3. Beschermingsperiode 165 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 165 1. Dringende reden 165 2. Redenen vreemd aan het inschrijven van de opmerkingen 166 Afdeling 5. Bewijslast 166 Afdeling 6. Sanctie 166 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 166 2. Berekening van de vergoeding 166 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 166 Afdeling 8. Fiscale behandeling 166 Hoofdstuk 13. Invoering van nieuwe technologiee n 167 Afdeling 1. Inleiding en situering 167 Afdeling 2. Bescherming 167 Afdeling 3. Beschermingsperiode 168 Afdeling 4. Beperking aan de bescherming 168 1. Dringende reden 168 2. Redenen vreemd aan de invoering van de betrokken nieuwe technologie 168 Afdeling 5. Bewijslast 168 Afdeling 6. Sanctie 169 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 169 2. Berekening van de vergoeding 169 3. Cumulatie van deze vergoeding met andere vergoedingen 169 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 169 Afdeling 8. Fiscale behandeling 169 Hoofdstuk 14. Werknemer die verzoekt een einde te maken aan zijn tewerkstelling met nachtprestaties om terug te keren naar een regime met dagprestaties 171 Afdeling 1. Inleiding en situering 171 Afdeling 2. Bescherming 171 Afdeling 3. Beschermingsperiode 171 1. Begin van de beschermingsperiode 171 2. Einde van de beschermingsperiode 171 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 172 1. Dringende reden 172 2. Redenen vreemd aan het verzoek om een einde te stellen aan de tewerkstelling in een nachtregime 172 Afdeling 5. Bewijslast 172 Afdeling 6. Sanctie 172 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 172 2. Berekening van de vergoeding 172 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 172 Afdeling 8. Fiscale behandeling 173 Hoofdstuk 15. Tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van prestaties tot een halftijdse betrekking 175 Afdeling 1. Inleiding en situering 175 1. Algemeen 175 2. Recht op voltijds tijdskrediet 175 3. Recht op tijdskrediet met vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking 175 4. Recht op 1/5-loopbaanvermindering 176 5. Loopbaanvermindering voor werknemers van 50 jaar en ouder 176 6. Gemeenschappelijke procedure tot aanvraag 177 XVI Praktijkboek Ontslag 2011

Afdeling 2. Bescherming 177 Afdeling 3. Beschermingsperiode 177 1. Begin van de beschermingsperiode 177 2. Einde van de beschermingsperiode 178 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 178 1. Dringende reden 178 2. Redenen vreemd aan het tijdskrediet of de vermindering van de arbeidsprestaties 178 Afdeling 5. Terugkeer in dezelfde of een gelijkwaardige functie 178 Afdeling 6. Bewijslast 179 Afdeling 7. Sanctie 179 1. Volledige schorsing 179 1.1. Beschermingsvergoeding 179 1.2. Berekening 179 2. Vermindering van de arbeidsprestaties 179 2.1. Vergoeding 179 2.2. Berekening 180 3. Cumulatie met andere vergoedingen 180 Afdeling 8. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 180 Afdeling 9. Fiscale behandeling 180 INH Hoofdstuk 16. Loopbaanonderbreking 181 Afdeling 1. Inleiding en situering 181 Afdeling 2. Bescherming 181 Afdeling 3. Beschermingsperiode 181 1. Begin van de beschermingsperiode 181 2. Einde van de beschermingsperiode 181 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 181 1. Dringende reden 182 2. Voldoende reden 182 Afdeling 5. Bewijslast 182 Afdeling 6. Sanctie 182 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 182 2. Berekening van de vergoeding 182 3. Cumulatie met andere vergoedingen 182 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 182 Afdeling 8. Fiscale behandeling 183 Hoofdstuk 17. Recht op deeltijdse arbeid na uitputting van het recht op loopbaanonderbreking 185 Afdeling 1. Inleiding en situering 185 Afdeling 2. Bescherming 185 Afdeling 3. Beschermingsperiode 185 1. Begin van de beschermingsperiode 185 2. Einde van de beschermingsperiode 185 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 185 1. Dringende reden 186 2. Voldoende reden 186 Afdeling 5. Bewijslast 186 Afdeling 6. Sanctie 186 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 186 2. Berekening van de vergoeding 186 3. Cumulatie met andere vergoedingen 186 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 186 Afdeling 8. Fiscale behandeling 187 Hoofdstuk 18. Loopbaanonderbreking voor palliatieve verzorging en loopbaanonderbreking met het oog op bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid 189 Afdeling 1. Beroepsloopbaanonderbreking voor palliatieve verzorging 189 Afdeling 2. Loopbaanonderbreking met het oog op bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid 189 Hoofdstuk 19. Ouderschapsverlof 191 Afdeling 1. Inleiding en situering 191 Afdeling 2. Bescherming 191 Kluwer XVII

Afdeling 3. Beschermingsperiode 191 1. Begin van de beschermingsperiode 191 2. Einde van de beschermingsperiode 192 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 192 1. Dringende reden 192 2. Voldoende reden 192 Afdeling 5. Bewijslast 192 Afdeling 6. Sanctie 192 1. Bijzondere beschermingsvergoeding 192 2. Berekening van de vergoeding 193 3. Cumulatie met andere vergoedingen 193 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 193 Afdeling 8. Fiscale behandeling 193 Hoofdstuk 20. Preventieadviseur 195 Afdeling 1. Inleiding en situering 195 Afdeling 2. Bescherming 195 Afdeling 3. Beperkingen aan de bescherming 196 1. Geen procedure 196 2. Procedure 196 2.1. Bescherming tegen ontslag 196 2.2. Bescherming tegen verwijdering uit de functie van preventieadviseur 200 2.3. Vervanging van de preventieadviseur van een externe dienst 200 Afdeling 4. Sanctie 200 1. In geval van bee indiging van de arbeidsovereenkomst 200 1.1. Schending van de procedure 200 1.2. Vergoeding 201 2. In geval van verwijdering uit de functie 201 2.1. Schending van de procedure 201 2.2. Vergoeding 202 Afdeling 5. Cumulatie met andere vergoedingen 202 Afdeling 6. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 202 Afdeling 7. Fiscale behandeling 202 Hoofdstuk 21. Vertrouwenspersoon die de preventieadviseur bijstaat inzake geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk 203 Afdeling 1. Inleiding en situering 203 Afdeling 2. Bescherming 203 Afdeling 3. Beschermingsperiode 203 Afdeling 4. Sanctie 204 Hoofdstuk 22. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van de milieucoo rdinator Vlaanderen 205 Afdeling 1. Inleiding en situering 205 Afdeling 2. Bescherming van de milieucoo rdinatorwerknemer 205 Afdeling 3. Beschermingsperiode 205 Afdeling 4. Sanctie 205 Hoofdstuk 23. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van de ophaler en vervoerder van gevaarlijke afvalstoffen Wallonie 207 Afdeling 1. Inleiding en situering 207 Afdeling 2. Bescherming 207 Afdeling 3. Beschermingsperiode 208 Afdeling 4. Sanctie 208 Afdeling 5. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 208 Afdeling 6. Fiscale behandeling 208 Hoofdstuk 24. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van een adviserend geneesheer bij het ziekenfonds 209 Afdeling 1. Inleiding en situering 209 Afdeling 2. Bescherming 209 Afdeling 3. Ontslag door de adviserend geneesheer 210 XVIII Praktijkboek Ontslag 2011

Hoofdstuk 25. Indiener van een klacht of rechtsvordering wegens de niet-naleving van de evenredige participatie op de arbeidsmarkt Vlaanderen 211 Afdeling 1. Inleiding en situering 211 Afdeling 2. Bescherming 211 Afdeling 3. Beschermingsperiode 211 1. Begin van de beschermingsperiode 211 2. Einde van de beschermingsperiode 211 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 212 1. Dringende reden 212 2. Redenen vreemd aan de klacht of de rechtsvordering 212 Afdeling 5. Bewijslast 212 Afdeling 6. Sanctie 212 1. Reı ntegratie 212 2. Forfaitaire schadevergoeding 213 2.1. Omvang 213 2.2. Berekening 213 2.3. Cumulatie met andere vergoedingen 213 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 213 Afdeling 8. Fiscale behandeling 213 INH Hoofdstuk 26. Indiener van een klacht of rechtsvordering inzake gelijke behandeling van mannen en vrouwen 215 Afdeling 1. Inleiding en situering 215 Afdeling 2. Bescherming 215 Afdeling 3. Beschermingsperiode 215 1. Begin van de beschermingsperiode 215 2. Einde van de beschermingsperiode 216 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 216 1. Dringende reden 216 2. Redenen vreemd aan de klacht of de rechtsvordering 216 Afdeling 5. Bewijslast 216 Afdeling 6. Sanctie 216 1. Reı ntegratie 216 2. Forfaitaire schadevergoeding 217 2.1. Omvang 217 2.2. Berekening 217 2.3. Cumulatie met andere vergoedingen 217 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 217 Afdeling 8. Fiscale behandeling 217 Hoofdstuk 27. De werknemer die een klacht heeft ingediend, een getuigenverklaring heeft afgelegd of een rechtsvordering heeft ingesteld betreffende geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk 219 Afdeling 1. Inleiding en situering 219 Afdeling 2. Bescherming 220 Afdeling 3. Beschermingsperiode 220 1. Begin van de beschermingsperiode 220 2. Einde van de beschermingsperiode 220 3. Kennisgeving van de ontslagbescherming 220 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 221 1. Dringende reden 221 2. Redenen vreemd aan de klacht, getuigenverklaring of rechtsvordering 221 Afdeling 5. Bewijslast 221 Afdeling 6. Sanctie 221 1. Reı ntegratie 221 2. Forfaitaire schadevergoeding 222 2.1. Omvang 222 2.2. Berekening 222 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 222 Afdeling 8. Fiscale behandeling 222 Hoofdstuk 28. Ontslagbescherming in het kader van de Anti-discriminatiewetten 223 Afdeling 1. Inleiding en situering 223 Afdeling 2. Bescherming 223 Kluwer XIX

Afdeling 3. Beschermingsperiode 224 1. Begin van de beschermingsperiode 224 2. Einde van de beschermingsperiode 224 Afdeling 4. Beperkingen aan de bescherming 224 1. Dringende reden 224 2. Redenen vreemd aan de klacht, getuigenverklaring of rechtsvordering 224 Afdeling 5. Bewijslast 224 Afdeling 6. Sanctie 224 1. Reı ntegratie 225 2. Vergoeding 225 2.1. Omvang 225 2.2. Berekening 225 Afdeling 7. De beschermingsvergoeding en de sociale zekerheid 226 Afdeling 8. Fiscale behandeling 226 DEEL 5 227 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens dringende reden 231 Hoofdstuk 1. Begrip en situering 233 Afdeling 1. Algemeen 233 Afdeling 2. Dringende reden in hoofde van de werknemer 234 Afdeling 3. Dringende reden in hoofde van de werkgever 234 Hoofdstuk 2. Beoordeling van de dringende reden 235 Afdeling 1. Principes 235 1. Beoordeling door de werkgever 235 2. Beoordeling door de werknemer 237 3. Beoordeling door de rechter 238 Afdeling 2. Bepaling in het arbeidsreglement of in de arbeidsovereenkomst 239 Afdeling 3. Gevallen 240 Hoofdstuk 3. Bewijs van de dringende reden 241 Afdeling 1. Bewijsmiddelen 241 Afdeling 2. Bekentenis van de werknemer al dan niet in aanwezigheid van de vakbondsafgevaardigde 242 1. Bekentenis 242 2. Bijstand van een vakbondsafgevaardigde 243 Hoofdstuk 4. Vormvoorwaarden 245 Afdeling 1. Algemeen 245 Afdeling 2. Betekening van het ontslag 245 1. Termijn van drie werkdagen 245 1.1. Aanvang van de termijn van drie werkdagen 245 1.2. Berekening van de termijn 250 1.3. Feiten die langer dan drie werkdagen bekend zijn 251 1.4. Voortdurende en/of herhaalde tekortkoming 251 1.5. Vroegere feiten 252 1.6. Periodes van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 253 1.7. Bewijs van de naleving van de termijn van drie werkdagen 253 1.8. Samenwerking moet onmiddellijk worden stopgezet 254 2. Vorm van de betekening van het ontslag 254 3. Ontslag door de bevoegde persoon 255 4. Sanctie 255 Afdeling 3. Kennisgeving van de dringende reden 256 1. Termijn van drie werkdagen 256 1.1. In hoofde van de werknemer 256 1.2. In hoofde van de werkgever 256 2. Vorm 256 3. Taal 257 3.1. In hoofde van de werknemer 257 3.2. In hoofde van de werkgever 258 4. Inhoud 258 4.1. In hoofde van de werknemer 258 4.2. In hoofde van de werkgever 259 XX Praktijkboek Ontslag 2011

Afdeling 4. Bewijs 259 1. In hoofde van de werknemer 259 2. In hoofde van de werkgever 260 Afdeling 5. Sanctie 260 1. In hoofde van de werknemer 260 2. In hoofde van de werkgever 260 Afdeling 6. Ingebrekestelling door de werkgever 260 INH Hoofdstuk 5. Keuze tussen ontslag wegens dringende reden of zelf gegeven ontslag 261 Hoofdstuk 6. Dringende reden en beschermde werknemers 263 Hoofdstuk 7. Gevallen 265 Afdeling 1. Afwezigheid op het werk 265 1. Te laat komen en/of te vroeg weggaan 265 1.1. Tekenen van insubordinatie 265 1.2. Tekenen van oneerlijkheid 265 2. Verlaten van de arbeidspost 266 3. Niet komen werken (afwezigheid) 266 3.1. Korte afwezigheid 266 3.2. Langdurige afwezigheid 267 4. Arbeidsongeschiktheid 268 4.1. Principe 268 4.2. Werknemer weigert of verzuimt zich aan de medische controle te onderwerpen 268 4.3. Werknemer oefent een andere activiteit uit tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid 269 Afdeling 2. Beschadigingen van goederen van de werkgever 270 Afdeling 3. Concurrentie en nevenactiviteit 270 Afdeling 4. Diefstal 271 1. Ontvreemden van goederen 272 2. Verrichten van verboden afprijzing 273 3. Omwisselen van promotiebons in baar geld 274 4. Aanwenden van andermans voordeelkaart 274 5. Toestaan dat bijna vervallen producten door ondergeschikten worden meegenomen 274 6. Gebruiken van een telefoon, fax, computer en dergelijke van de werkgever voor privédoeleinden 274 Afdeling 5. Dronkenschap drugs 274 1. Dronkenschap 275 1.1. Wat te verstaan onder het begrip dronkenschap? 275 1.2. Dronkenschap: tijdens of buiten de arbeidsuren? 275 1.3. Dronkenschap: een fout? 276 1.4. Probleem: vaststelling en bewijs van de dronkenschap 279 2. Drugs 281 Afdeling 6. Feiten uit het prive leven 282 Afdeling 7. Handtastelijkheden ongewenst seksueel gedrag 282 1. Handtastelijkheden 282 2. Ongewenst seksueel gedrag 283 Afdeling 8. Insubordinatie werkweigering 285 1. Principes 285 2. Voorwaarden 286 2.1. Persoon die het bevel geeft 286 2.2. Inhoud van het bevel 286 3. Praktijkgevallen 286 3.1. Niet-opvolgen van bevelen 286 3.2. Weigering van eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden 287 3.3. Arbeidstijdregelingen 288 3.4. Wijzigingen bij bedrijfsreorganisatie 289 3.5. Vakantie 289 3.6. Begeleidende omstandigheden 290 3.7. Veiligheid 291 3.8. Strijdigheden met de wet 291 4. Slotbemerkingen 292 Kluwer XXI

Afdeling 9. Kritiek en beledigingen 292 1. Uiten van kritiek 292 2. Beledigingen tegenover de werkgever 293 Afdeling 10. Misbruik van de bedrijfswagen 294 Afdeling 11. Misbruik van telecommunicatie en informatica 294 1. Controlerecht van de werkgever versus het recht op privacy van de werknemer 294 2. Bewijsprobleem 295 3. Voorbeelden van onregelmatig gebruik van computer en van telefoon 297 3.1. Oneerlijk gedrag 297 3.2. Ongeoorloofde toegang tot vertrouwelijke documenten 297 3.3. Beschadiging van het materiaal van de onderneming 297 3.4. Gebruik van de computer voor prive -doeleinden 298 3.5. Het internet 298 3.6. Telefoon 299 Afdeling 12. Oneerlijkheid en vervalsing 300 Afdeling 13. Onvoldoende rendement onbekwaamheid passiviteit 302 Afdeling 14. Precontractuele fout 302 Afdeling 15. Strafrechtelijke inbreuken 303 1. Strafrechtelijke vervolgingen 303 1.1. Feiten die aan de basis liggen van de strafrechtelijke vervolging staan vast 303 1.2. Feiten staan niet vast 304 2. Voorlopige hechtenis 305 2.1. Feit van de voorlopige hechtenis 305 2.2. Afwezigheid ten gevolge van voorlopige hechtenis 305 3. Strafrechtelijke veroordeling 306 3.1. Strafrechtelijke veroordeling zelf 306 3.2. Afwezigheid ten gevolge van een strafrechtelijke veroordeling 307 4. Buitenvervolgingstelling en vrijspraak 307 5. Feiten uit het privé-leven 307 6. Termijn voor de mededeling van het ontslag wegens dringende reden 308 7. Besluit 309 Afdeling 16. Staking 309 Afdeling 17. Dringende reden in hoofde van de werkgever 309 Hoofdstuk 8. Gevolgen 311 Afdeling 1. Ontslag wegens dringende reden door de werkgever 311 1. Gerechtvaardigde verbreking 311 1.1. Geen verbrekingsvergoeding 311 1.2. Schadeloosstelling 311 2. Niet-gerechtvaardigde verbreking 311 2.1. Verbrekingsvergoeding 311 2.2. Outplacement 312 2.3. Schadeloosstelling 312 2.4. Vergoeding wegens rechtsmisbruik of willekeurig ontslag 312 Afdeling 2. Ontslag wegens dringende reden door de werknemer 312 1. Gerechtvaardigde verbreking 312 1.1. Geen verbrekingsvergoeding 312 1.2. Schadeloosstelling 313 2. Niet-gerechtvaardigde verbreking 313 2.1. De verbrekingsvergoeding 313 2.2. Andere vergoedingen 313 Hoofdstuk 9. Eindafrekening Sociale zekerheid Sociale documenten 315 Afdeling 1. Eindafrekening 315 Afdeling 2. Sociale zekerheid 315 1. Bijdrage tot de sociale zekerheid 315 2. Werkloosheid 315 3. Ziekte en invaliditeitsverzekering 316 4. Gezinsbijslagen 316 5. Vakantie en vakantiegeld 316 6. Pensioenen 316 Afdeling 3. Sociale documenten 317 XXII Praktijkboek Ontslag 2011

Hoofdstuk 10. Modellen 319 Afdeling 1. Brief van ontslag door de werkgever wegens dringende reden te verzenden binnen 3 werkdagen na de kennisneming van de dringende reden 319 Afdeling 2. Brief voor de betekening van de dringende reden door de werkgever binnen 3 werkdagen na de betekening van het ontslag 319 Afdeling 3. Gelijktijdige ontslagaanzegging en betekening van de dringende reden binnen 3 werkdagen na kennisneming van de dringende reden 319 INH DEEL 6 321 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd, van de arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk en van de vervangingsovereenkomst 327 Hoofdstuk 1. Arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd 329 Afdeling 1. Inleiding en situering 329 1. Definitie 329 2. Voorwaarden 329 2.1. Grondvoorwaarden 329 2.2. Vormvoorwaarden 330 3. Sanctie bij niet-naleving van de voorwaarden 330 4. Geen opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd zonder onderbreking toe te schrijven aan de werknemer 330 4.1. Algemene regel 330 4.2. Uitzonderingen 331 Afdeling 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd 332 1. De overeenkomst neemt automatisch een einde op het voorziene tijdstip of na het verstrijken van de voorziene duur 332 2. De overeenkomst mag niet vroeger worden bee indigd dan op het voorziene tijdstip 332 2.1. Principe 332 2.2. Sanctie 332 2.3. Uitzonderingen 333 Hoofdstuk 2. Arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk 335 Afdeling 1. Begrip 335 1. Inleiding en situering 335 2. Voorwaarden 335 2.1. Grondvoorwaarden 335 2.2. Vormvoorwaarden 335 3. Sanctie bij niet-naleving van de voorwaarden 336 4. Geen opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een duidelijk omschreven werk zonder onderbreking toe te schrijven aan de werknemer 336 Afdeling 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk 336 1. De overeenkomst neemt automatisch een einde bij de voltooiing van het overeengekomen werk 336 2. De overeenkomst mag niet eenzijdig worden bee indigd vo o r de voltooiing van het overeengekomen werk 336 3. Uitzonderingen 337 3.1. Proefbeding 337 3.2. Arbeidsongeschiktheid 337 3.3. Andere uitzonderingen 337 Hoofdstuk 3. Vervangingsovereenkomst 339 Afdeling 1. Inleiding en situering 339 1. Definitie 339 2. Onderscheid 339 3. Voorwaarden 339 3.1. Grondvoorwaarden 339 3.2. Vormvoorwaarden 339 4. Sanctie bij niet-naleving van de voorwaarden 340 Afdeling 2. Bee indiging van de vervangingsovereenkomst 340 1. Vervangingsovereenkomst voor een bepaalde tijd (of voor een duidelijk omschreven werk) 340 2. Vervangingsovereenkomst voor onbepaalde tijd 341 2.1. Bee indiging bij de terugkeer van de vervangen werknemer 341 2.2. Bee indiging zonder terugkeer van de vervangen werknemer 341 Kluwer XXIII

3. Proefbeding 342 4. Algemene bee indigingswijzen 342 Hoofdstuk 4. Modellen 345 Afdeling 1. Bevestiging bee indiging arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd 345 Afdeling 2. Bevestiging bee indiging arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk 345 Afdeling 3. Bevestiging bee indiging vervangingsovereenkomst 345 DEEL 7 347 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst vóór de indiensttreding 351 Hoofdstuk 1. Inleiding en situering 353 Hoofdstuk 2. Prestatie van een opzeggingstermijn betaling van een opzeggingsvergoeding 355 Afdeling 1. De arbeidsovereenkomst bevat geen proefbeding 355 1. Ontslag met betekening van een opzeggingstermijn 355 1.1. Principe: het kan! 355 1.2. Duur van de te betekenen opzeggingstermijn 355 2. Bee indiging met betaling van een opzeggingsvergoeding 355 2.1. Begroting van de opzeggingsvergoeding 355 2.2. Berekening van de opzeggingsvergoeding 356 2.3. Bruto- of nettovergoeding? 356 Afdeling 2. De arbeidsovereenkomst bevat een proefbeding 356 1. Ontslag met betekening van een opzeggingstermijn 356 1.1. Principe: het kan onder bepaalde voorwaarden 356 1.2. Duur van de opzeggingstermijn 357 2. Bee indiging met betaling van een opzeggingsvergoeding 357 Hoofdstuk 3. Bijkomende schadevergoeding? Misbruik van ontslagrecht? 359 Hoofdstuk 4. Afwezigheid van aanvangsdatum in de arbeidsovereenkomst 361 DEEL 8 363 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst met proefbeding 367 Hoofdstuk 1. Inleiding en situering 369 Hoofdstuk 2. In aanmerking komende arbeidsovereenkomsten 371 Hoofdstuk 3. Geldigheidsvoorwaarden 373 Afdeling 1. Vormvereisten 373 1. Individueel geschrift 373 2. Inhoud van het geschrift 373 3. Tijdstip schriftelijke vaststelling van de proeftijd 373 Afdeling 2. Duur 374 1. Algemeen 374 1.1. Arbeiders 374 1.2. Bedienden 374 1.3. Handelsvertegenwoordigers 375 1.4. Dienstboden 375 1.5. Studenten 375 2. Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 375 2.1. Arbeiders 375 2.2. Bedienden 376 2.3. Dienstboden 376 2.4. Studenten 377 Hoofdstuk 4. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de proeftijd 379 Afdeling 1. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van een arbeider 379 1. Bee indiging tijdens de eerste 7 dagen van de proeftijd 379 2. Bee indiging na de eerste 7 dagen proeftijd 379 3. Bee indiging bij schorsing van de proeftijd 379 4. Voortzetting van de arbeidsovereenkomst na de bee indiging van de proeftijd 380 XXIV Praktijkboek Ontslag 2011

5. Ontslag wegens dringende reden: eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden 380 6. Willekeurig ontslag 380 7. Beschermde werknemers 381 7.1. Clausules van vastheid van betrekking 381 7.2. Vakbondsafgevaardigde 381 7.3. Werknemersafgevaardigde bij de ondernemingsraad of bij het comite voor preventie en bescherming op het werk 381 7.4. Zwangere werkneemster 381 7.5. Andere categoriee n van beschermde werknemers 381 7.6. Bijzonder geval: arbeider met bediendenstatuut 381 8. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst vo ór de indiensttreding 382 Afdeling 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van een bediende 382 1. Opzeggingstermijn 382 1.1. Grond- en vormvoorwaarden 382 1.2. Aanvang 382 1.3. Schorsing van de opzeggingstermijn 383 1.4. Gevolgen van een nietige opzegging 383 1.5. Afwezigheidsdagen 383 1.6. Tegenopzegging door de bediende 383 1.7. Duur en einde van de opzeggingstermijn 383 1.8. Opzegging tijdens de eerste maand van de proeftijd 384 2. Opzeggingsvergoeding 384 2.1. Keuze tussen opzeggingstermijn en opzeggingsvergoeding 384 2.2. Grond- en vormvoorwaarden 384 2.3. Uitwerking 384 2.4. Vergoeding 384 3. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de eerste maand van de proeftijd 385 4. Ontslag wegens dringende reden eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden 385 5. Beschermde werknemers 385 5.1. Clausules van vastheid van betrekking 385 5.2. De vakbondsafgevaardigde 385 5.3. Werknemersafgevaardigde bij de ondernemingsraad of bij het comite voor preventie en bescherming op het werk 385 5.4. De zwangere werkneemster 386 5.5. Andere categoriee n van beschermde werknemers 386 6. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst vo ór de indiensttreding 386 Afdeling 3. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van een handelsvertegenwoordiger 386 1. Uitwinningsvergoeding 386 2. Saldo commissieloon 387 Afdeling 4. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van een student 387 INH Hoofdstuk 5. Modellen 389 Afdeling 1. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de proefperiode met een opzeggingstermijn (bediende) 389 Afdeling 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de proefperiode met vergoeding (bediende) 389 Afdeling 3. Onmiddellijke bee indiging na eerste 7 dagen (arbeider) 390 DEEL 9 391 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 395 Hoofdstuk 1. Inleiding en situering 397 Hoofdstuk 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst tijdens de schorsing 399 Afdeling 1. Kan de arbeidsovereenkomst worden bee indigd? 399 Afdeling 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst met een opzeggingstermijn 399 1. De uitvoering van de opzeggingstermijn wordt geschorst tijdens bepaalde schorsingsperiodes wanneer de opzegging uitgaat van de werkgever 399 1.1. Principe 399 1.2. Specifieke schorsingsgronden 400 Kluwer XXV

Afdeling 3. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst met betaling van een opzeggingsvergoeding 408 1. Principe 408 2. Schorsing wegens ziekte of ongeval: enkele bijzonderheden 409 2.1. Principes 409 2.2. Afwijkende regeling voor bedienden 409 2.3. Afwijkende regeling voor arbeiders 411 2.4. Afwijkende regeling voor studenten 412 3. Berekening van de opzeggingsvergoeding bij gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 412 DEEL 10 415 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor tewerkstelling van studenten 419 Hoofdstuk 1. Begrip studentenovereenkomst 421 Afdeling 1. Inleiding en situering 421 Afdeling 2. Studenten die in aanmerking komen 421 Afdeling 3. Uitgesloten categoriee n van studenten 421 Afdeling 4. Soorten studentenovereenkomsten 421 Afdeling 5. Vermoeden 422 Hoofdstuk 2. Formaliteiten 423 Afdeling 1. Schriftelijke overeenkomst bij aanvang van de tewerkstelling 423 Afdeling 2. Inhoud van de overeenkomst 423 Afdeling 3. Dimona-aangifte 423 Afdeling 4. Sanctie bij ontstentenis van een geschrift of niet-conform geschrift of geen Dimona-aangifte 424 Hoofdstuk 3. Bee indiging van de studentenovereenkomst 425 Afdeling 1. Voorafgaande opmerking: arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd 425 Afdeling 2. Bee indiging van de studentenovereenkomst met een opzeggingstermijn 425 1. Grondvoorwaarden 425 2. Vormvoorwaarden 425 3. Uitwerking van de opzegging 425 3.1. Aanvang 425 3.2. Schorsing van de opzeggingstermijn 426 3.3. Geen recht op afwezigheidsdagen 426 3.4. Duur van de opzeggingstermijn 426 Afdeling 3. Bee indiging van de studentenovereenkomst met een opzeggingsvergoeding 427 1. Algemeen 427 2. Opzeggingsvergoeding 427 Afdeling 4. Opzegging tijdens de proefperiode 428 1. Vereiste van een schriftelijke proefperiode 428 2. Duur 428 3. Bee indiging tijdens de proefperiode 428 Afdeling 5. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst vo o r de indiensttreding 428 Afdeling 6. Ontslag wegens dringende reden 429 Afdeling 7. Daden van de werkgever gelijk te stellen met de verbreking 429 DEEL 11 431 Beëindiging van de startbaanovereenkomst 435 Hoofdstuk 1. De startbaanovereenkomst 437 Afdeling 1. Inleiding en situering 437 Afdeling 2. Vormen van de startbaanovereenkomst 437 Hoofdstuk 2. Bee indiging van de startbaanovereenkomst 439 Afdeling 1. Principe 439 Afdeling 2. Vroegtijdig bee indigen 439 1. Principe 439 2. Uitzondering 439 3. Bijzonderheid: mogelijkheid om afwezig te blijven 439 XXVI Praktijkboek Ontslag 2011

DEEL 12 441 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst van een oudere werknemer Outplacement Brugpensioen Pensioen 445 INH Hoofdstuk 1. Outplacement 447 Afdeling 1. Vrijwillig outplacement collectieve arbeidsovereenkomst nr. 51 betreffende outplacement 447 1. Inleiding en situering 447 2. Instemming van de werknemer 447 3. Individueel onderhoud en mogelijke bijstand 447 4. Kostprijs 447 5. Duur van de opdracht 448 6. Hervatting van de opdracht 448 7. Onafhankelijkheid van de outplacementkantoren 448 8. Waarborgen 449 9. Arbeidsongevallenverzekering 449 9.1. Welke ongevallen moeten worden gedekt door dergelijke verzekering? 449 9.2. Sanctie 450 Afdeling 2. Verplicht outplacement CAO nr. 82 betreffende outplacement voor werknemers van 45 jaar en ouder die worden ontslagen 450 1. Inleiding en situering 450 2. Toepassingsgebied 451 3. Aanbod van outplacement door de werkgever 452 4. Kwaliteitscriteria van een geldig outplacementaanbod 453 5. Instemming door de werknemer 454 6. Tijdsduur van de opdracht 454 7. Afwezigheid tijdens opzeggingstermijn 455 8. Hervatting van de opdracht 455 9. Kostprijs 455 10. Sanctie van de werkgever 456 11. Sanctie van de werknemer 456 12. Onderneming in herstructurering 456 Hoofdstuk 2. Voltijds brugpensioen 459 Afdeling 1. Inleiding en situering 459 1. Algemeen 459 2. Vraagstelling van de werkgever 460 Afdeling 2. Het bestaan van een CAO 461 Afdeling 3. Leeftijd 461 1. Brugpensioen vanaf 60 jaar 461 2. Brugpensioen op 58 en 59 jaar 461 2.1. Lange loopbanen 462 2.2. Zware beroepen 462 2.3. Ernstige lichamelijke problemen 463 3. Brugpensioen vanaf 55, 56 of 57 jaar 464 4. Brugpensioen vanaf 56 jaar 464 4.1. Bijzonder stelsel voor de bouwsector en bij nachtprestaties 464 4.2. CAO nr. 97 465 4.3. Een loopbaan van 40 jaar effectieve prestaties 465 5. Brugpensioen vanaf 50 tot 55 jaar voor ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering 466 5.1. Vanaf 50 jaar 466 5.2. Wanneer is een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering? 467 6. Wanneer moet de leeftijd bereikt worden? 470 6.1. Bij de effectieve bee indiging van de arbeidsovereenkomst 470 6.2. Binnen de geldigheidsduur van de CAO 470 Afdeling 4. Beroepsloopbaan 471 1. Principe: 30 jaar (voor mannen) / 26 jaar (voor vrouwen) 471 1.1. Gelijkgestelde dagen 472 1.2. Bijzondere kredietjaren 473 2. Afwijkingen 474 2.1. Een beroepsverleden van 20 jaar of 10 jaar in dezelfde sector 474 2.2. Een beroepsverleden van 38 jaar 474 2.3. Een beroepsverleden van 33 jaar 474 Kluwer XXVII

2.4. Het brugpensioen vanaf 58 jaar 475 2.5. Een beroepsloopbaan van 40 jaar effectieve prestaties 475 3. Wanneer moet aan de ancie nniteitsvereiste voldaan zijn? 475 4. Welke ancie nniteitsvereiste is van toepassing? 476 Afdeling 5. Ontslag 476 1. Ontslag door de werkgever 476 2. Opzeggingstermijn 477 2.1. Duur van de opzeggingstermijn 477 2.2. Verkorting van de opzeggingstermijn van bedienden 478 2.3. Schorsing van de opzeggingstermijn 479 2.4. Sollicitatieverlof? 479 3. Overlegprocedure 480 3.1. Collectief overleg 480 3.2. Individueel overleg 480 4. Beschermde werknemers 481 Afdeling 6. Brugpensioenvergoeding 481 1. Werkloosheidsuitkering 482 1.1. Voltijdse werknemer 482 1.2. Vrijwillig deeltijdse werknemer 482 1.3. Indexering 483 1.4. Aanvraag uitkering 483 2. Bedrag van de brugpensioenvergoeding 483 2.1. Berekening van de aanvullende vergoeding overeenkomstig de CAO nr. 17 483 2.2. Afwijkende berekening 485 2.3. Wijziging van de aanvullende vergoeding 485 2.4. Sectorale regelingen 486 2.5. Betaling 486 2.6. Verjaring 486 2.7. Schuldenaar 487 2.8. Aanvulling bij de brugpensioenvergoeding 487 2.9. Betaling tot pensioengerechtigde leeftijd geen mogelijkheid van overgang naar vervroegd pensioen 488 3. Sociale bijdragen 488 3.1. Bijdragen ten laste van de bruggepensioneerde 488 3.2. Bijdragen ten laste van de werkgever 489 4. Fiscale inhoudingen 494 4.1. Brugpensioenvergoeding 494 4.2. Aanvullende vergoeding bovenop brugpensioen 496 Afdeling 7. Vervanging 497 1. Vervangingsverplichting 497 2. Vrijstelling van de vervangingsverplichting 497 2.1. Automatische vrijstelling 497 2.2. Vrijstelling toegestaan door de directeur van het werkloosheidsbureau 497 2.3. Vrijstelling verleend door de minister van Werk in geval van structurele vermindering van het personeelsbestand 498 2.4. Vrijstelling verleend door de minister van Werk in geval van onderneming in moeilijkheden of in herstructurering 498 3. Wie kan als vervanger aangeworven worden? 498 4. Termijn om over te gaan tot de vervanging 500 5. Duur van de vervangingsplicht 500 6. Controle van de vervanging 500 7. Sancties 500 Afdeling 8. Recht op werkloosheidsuitkeringen 501 1. Wachttijd 501 1.1. Voltijdse werknemers 501 1.2. Deeltijdse werknemers 502 1.3. Welke arbeidsdagen komen in aanmerking? 502 1.4. Berekening van het aantal arbeidsdagen 503 1.5. Vreemde en staatloze werknemers 503 2. Onvrijwillig zonder arbeid en zonder loon zijn 503 3. Geen voorlopige hechtenis noch vrijheidsberoving 504 4. Controle van de werkloosheid door de werkgever 504 Afdeling 9. Deelname aan de tewerkstellingscel 504 XXVIII Praktijkboek Ontslag 2011

Afdeling 10. Werkhervatting door de bruggepensioneerde 505 1. Toegelaten arbeid in het kader van de werkloosheid 505 1.1. Onbezoldigde activiteiten 505 1.2. Bezoldigde activiteiten 505 2. Behoud van de aanvullende vergoeding 506 Afdeling 11. Statuut van de bruggepensioneerde 507 Afdeling 12. Cumulatie met andere vergoedingen 509 Afdeling 13. Overgang van halftijds naar voltijds brugpensioen 509 1. Situering halftijds brugpensioen 509 2. Overgang van halftijds naar voltijds brugpensioen 509 2.1. Ontslag door de werkgever 509 2.2. Brugpensioenvergoeding 510 INH Hoofdstuk 3. Pensioen 511 Afdeling 1. Inleiding en situering 511 Afdeling 2. wettelijke pensioenleeftijd 511 Afdeling 3. Geen automatisch einde van de arbeidsovereenkomst 511 Afdeling 4. Verkorte opzeggingstermijnen voor bedienden bij het bereiken van de pensioenleeftijd 512 1. Opzegging door de werkgever 512 2. Opzegging door de bediende 513 Afdeling 5. Opzegging voor arbeiders bij het bereiken van de pensioenleeftijd 513 Afdeling 6. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd en voor een duidelijk omschreven werk 513 Afdeling 7. Recht op sollicitatieverlof 514 Afdeling 8. Overgang van halftijds brugpensioen naar pensioen 514 Hoofdstuk 4. Modellen 515 Afdeling 1. Overeenkomst voor individueel outplacement tussen werkgever en outplacementbureau (vrijwillige outplacement) 515 Afdeling 2. Outplacementovereenkomst tussen werkgever en werknemer (vrijwillige outplacement) 517 Afdeling 3. Outplacementovereenkomst tussen werkgever en werknemer los van de bee indiging van de arbeidsovereenkomst (vrijwillige outplacement) 517 Afdeling 4. Aanbod van geldig outplacement door de werkgever (verplicht outplacement) 519 Afdeling 5. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst van de bediende met het oog op de pensionering 519 DEEL 13 521 Beëindiging van de deeltijdse arbeidsovereenkomst 525 Hoofdstuk 1. Inleiding en situering 527 Afdeling 1. Definitie 527 Afdeling 2. Vormvoorwaarden 527 1. Voorwaarden 527 2. Sanctie 527 Afdeling 3. Publiciteitsvoorwaarden 528 1. Voorwaarden 528 2. Sanctie 528 2.1. Vermoeden van tewerkstelling volgens bekendgemaakt werkrooster 528 2.2. Vermoeden van voltijdse tewerkstelling 529 Afdeling 4. Minimale wekelijkse arbeidsduur 529 Hoofdstuk 2. Bee indiging van de arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid 531 Afdeling 1. Principe 531 Afdeling 2. Bee indiging van de deeltijdse arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd met een opzeggingstermijn 531 1. Vormvereisten 531 2. Duur van de opzeggingstermijn 531 2.1. Ancie nniteit 531 2.2. Loon 532 3. Aanvang van de opzeggingstermijn 532 4. Sollicitatieverlof 532 5. Schorsing van de opzeggingstermijn 533 Kluwer XXIX