561 Ziekte- en invaliditeitsverzekering Borstvoedingspauzes

Transcriptie

1 Borstvoedingspauzes 1. Definitie - Wat : Vanaf 1 juli 2002 hebben de werkneemsters recht op pauzes van een half uur tijdens de werkuren om hen in staat te stellen borstvoeding aan hun pasgeboren kind te geven en/of melk af te kolven. Deze pauzes worden niet door de werkgever vergoed, maar door de ziekteverzekering. - Looncode : geen - Punteringscode : BP 2. Basis - Verdrag nr. 183 betreffende de herziening van het verdrag betreffende de moederschapsbescherming, gesloten in de Internationale Arbeidsorganisatie; - K.B. van 21 januari 2002 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 80 van 27 november 2001, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, tot invoering van een recht op borstvoedingspauzes; - Advies nr van de NAR. 3. Begunstigden Vanaf 1 juli 2002 hebben de werkneemsters, gebonden door een arbeidsovereenkomst met hun werkgever, recht op dagelijkse borstvoedingspauzes tijdens de werkuren. Het gaat dus om een recht : de werkgever kan de aanvraag van een werkneemster niet weigeren. Deze borstvoedingspauzes hebben tot doel de moeder in staat te stellen borstvoeding te geven en/of melk af te kolven. 4. Toekenningsvoorwaarden Werkneemsters hebben recht op borstvoedingspauzes tot 7 maanden na de geboorte van hun kind. Dit recht kan tot 9 maanden verlengd worden in uitzonderlijke omstandigheden die verband houden met de gezondheidstoestand van het kind (bijvoorbeeld premature geboorte van het kind). Deze uitzonderlijke omstandigheden moeten aan de hand van een medisch getuigschrift bewezen worden. Uitgave 01/01/2012 1/5 951/561.08

2 5. Bedrag 5.1. Hoegrootheid De borstvoedingspauzes worden als arbeidsduur beschouwd, maar worden niet door de werkgever vergoed. De werkneemster heeft evenwel recht op een uitkering ten laste van de sector ziekte- en invaliditeitsverzekering. De werkneemster ontvangt hetzelfde bedrag als de moederschapsuitkering : 82% van haar onbegrensde loon Aanvraag van de uitkering De werkgever zal een attest voor het RIZIV invullen. Dit attest moet het aantal uren borstvoedingspauzes en het gemiddeld uurloon van de werkneemster vermelden. 6. Overgangsbepalingen 7. Uitvoeringsmodaliteiten 7.1. Waar kan de werkneemster de borst geven of melk afkolven? De werkneemster moet over een geschikt lokaal beschikken waar zij haar kind kan voeden of melk afkolven. Voor de geschiktheid van dit lokaal wordt er verwezen naar de criteria van artikels 88, 5de lid, 100 en 101, 3 van het ARAB (onopvallende, goed verluchte, goed verlichte, propere en behoorlijk verwarmde plaats). De werkneemster en de werkgever kunnen wel een andere plaats overeenkomen; in de CAO nr.80 wordt onder meer verwezen naar de bedrijfscrèche, een crèche buiten de onderneming of de woonplaats van de werkneemster Duur van de pauzes De werkneemster heeft, naar gelang van de duur van ononderbroken prestaties per arbeidsdag, recht op één of twee pauze(s), die dezelfde arbeidsdag moet(en) worden genomen. De werkneemster met een effectieve arbeidsduur van minstens 7,5 uur per dag heeft recht op twee pauzes van een half uur per dag. Deze pauzes kunnen worden opgenomen in twee periodes van een half uur of in één periode van een uur. Werkneemsters die minimum 4 uur per dag werken, hebben recht op een pauze van een half uur. De werkneemsters die op één arbeidsdag minder dan 4 uur presteren, hebben dus geen recht op een pauze. De duur van de pauzes is bij de duur van de prestaties van de arbeidsdag inbegrepen. Uitgave 01/01/2012 2/5 951/561.08

3 Voorbeeld : Een werkneemster werkt 18 uur per week : één dag 3 uur, een andere dag 7 uur en een derde dag 8 uur. - zij krijgt geen pauze voor de dag waarop zij 3 uur werkt, omdat haar arbeidsprestaties geen 4 uur bereiken; - zij heeft recht op één pauze voor de dag waarop zij 7 uur werkt. Concreet neemt zij op die dag een pauze en werkt zij effectief 6,5 uur; - zij heeft recht op twee pauzes voor de dag waarop zij 8 uur werkt. Concreet neemt zij op die dag twee pauzes van 30 minuten (of een pauze van 1 uur) en werkt zij dus effectief 7 uur. De VBO-circulaire 2001/50 die over de CAO nr.80 werd geschreven, stelt uitdrukkelijk dat het feit dat de werkneemster een traject moet afleggen om bijvoorbeeld naar de crèche te gaan, haar het recht niet geeft om de duur van de borstvoedingspauzes te verlengen. De pauze blijft beperkt tot een half uur of twee maal een half uur per arbeidsdag. Een vrouw die zich in een dergelijke situatie bevindt, zal dan waarschijnlijk haar melk overdag afkolven en zich aan het eind van de dag vroeger naar haar baby begeven Wanneer mag de werkneemster de pauze(s) nemen? De werkneemster moet met de werkgever overeenkomen wanneer ze de pauzes neemt. Bij gebrek aan akkoord moeten de pauzes worden genomen onmiddellijk vóór of na de rusttijden waarin het arbeidsreglement voorziet. Het tijdstip van deze pauzes kan later nog gewijzigd worden in functie van de evolutie van de borstvoeding Kennisgeving aan de werkgever De werkneemster moet haar werkgever 2 maanden vooraf verwittigen van haar voornemen gebruik te maken van de borstvoedingspauzes. In onderling akkoord tussen werkgever en werknemer kan deze termijn ingekort worden. De kennisgeving gebeurt met een aangetekende brief of door overhandiging van een geschrift waarin het duplicaat door de werkgever voor ontvangst wordt ondertekend Bewijs van de borstvoeding Naar keuze van de werkneemster moet de borstvoeding bewezen worden aan de hand van een attest van Kind en Gezin/O.N.E. of een geneeskundige verklaring. Dit attest of deze verklaring moet elke maand aan de werkgever worden overhandigd Ontslagbescherming De ontslagbescherming wordt gebaseerd op de moederschapsbescherming. De werkneemster die gebruikt maakt van haar recht op borstvoedingspauzes is beschermd tegen ontslag om redenen die verband houden met de borstvoeding of met het afkolven van melk. Deze bescherming geldt vanaf het ogenblik waarop zij de werkgever heeft laten weten dat zij van plan is haar recht op deze pauzes uit te oefenen, tot het verstrijken van een termijn van één maand die ingaat op de dag die Uitgave 01/01/2012 3/5 951/561.08

4 volgt op het verstrijken van de geldigheid van het attest van Kind en Gezin of van het medisch attest. De werkgever moet dus bewijzen dat hij zijn werkneemster ontslaat voor een reden die geen verband houdt met de borstvoeding of het afkolven van melk. Op verzoek van de werkneemster moet de werkgever deze reden schriftelijk aan haar meedelen. Indien blijkt dat er geen voldoende reden voorhanden is, of dat de ingeroepen reden wel degelijk met de borstvoeding te maken heeft, dan is de werkgever een forfaitaire schadevergoeding verschuldigd die gelijk is aan het brutoloon van 6 maanden, bovenop de normale vergoedingen bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Deze forfaitaire vergoeding kan niet gecumuleerd worden met de in geval van ontslag van een zwangere vrouw verschuldigde vergoeding (artikel 40, 3de lid van de arbeidswet van 16 maart 1971) Zwangerschapstests Het IAO-Verdrag nr. 183 betreffende de moederschapsbescherming stelt duidelijk dat de werkgever niet mag eisen van een vrouw die bij hem komt solliciteren een zwangerschapstest te ondergaan of een attest te overhandigen waaruit blijkt dat ze al dan niet zwanger is. Op dit verbod kan er maar afgeweken worden wanneer de aangeboden job schadelijk zou kunnen zijn voor de veiligheid of de gezondheid van een zwangere werkneemster. 8. Te controleren punten 9. Boekhoudkundige aanrekening 10. Gevolgen Het gaat om een schorsing van de arbeidsovereenkomst die evenwel niet door de werkgever als zodanig wordt bezoldigd. Aangezien deze pauzes als arbeidstijd worden beschouwd, vraagt de NAR ook in haar advies dat deze pauzes met effectief gepresteerde uren gelijkgesteld worden, wat het genot van de socialezekerheidsrechten betreft. 11. Bijlagen Uitgave 01/01/2012 4/5 951/561.08

5 12. Opmerkingen Algemeen Gezien de korte duur van de pauzes stelt deze maatregel de vrouw niet in staat om haar kind effectief te voeden maar geeft haar enkel de mogelijkheid om haar melk af te kolven. Het lijkt dan ook aangewezen, ofschoon de CAO hierover niets zegt, een koelkast te voorzien om de flesjes met afgekolfde melk te bewaren In het bijzonder ten aanzien van onze vrouwelijke bus- en tramchauffeurs Ook voor bus- en tramchauffeurs is de borstvoedingspauze een recht. Indien deze pauzes niet kunnen georganiseerd worden in haar eigen werkplanning heeft zij recht op een aangepaste dienst, waarin deze pauzes wel kunnen voorzien worden (voor de bepaling van de arbeidsduur wordt de effectief uitgevoerde dienst in acht genomen). De dienst zal toegewezen worden in functie van dienstnoodwendigheden, en het moment van de pauzes in onderlinge afspraak. Uitgave 01/01/2012 5/5 951/561.08