Voorwoord Voor u ligt de infofolder van de bovenbouw (groepen 5 t/m 8). We creëren een doorgaande lijn in de ontwikkeling van kinderen en hun zelfstandigheid. Binnen deze bouw wordt zo gewerkt dat kinderen die meer behoefte hebben aan instructie deze krijgen, terwijl de groep zelfstandig aan het werk is. Er wordt gewerkt met weektaken en kinderen leren omgaan met uitgestelde aandacht. Binnen de periodetaken is het principe van onderwijs op maat een belangrijk uitgangspunt. Dit betekent dat het onderwijsaanbod wordt aangepast aan de behoeften van het kind, waardoor de inhoud van de weektaak per individu kan verschillen. In deze infofolder vindt u informatie over het reilen en zeilen in de doorstroombouw, de methodes die gebruikt worden, het huiswerk en overige praktische zaken. Per vakgebied zal aangegeven worden wat er belangrijk is voor dit vak en zullen er ook tips gegeven worden waardoor u als ouder ook een handje kunt helpen. Informatie op schoolniveau vindt u terug in de schoolgids. Deze kunt u raadplegen op onze website: www.bs-gerlachus.nl. Informatie over het huiswerk vindt u in het huiswerkprotocol. Ook dit is terug te vinden op de schoolwebsite. Als u vragen heeft die betrekking hebben op de ontwikkeling van uw kind, dan kunt u bij de leerkracht van uw kind terecht. Zij is het eerste aanspreekpunt. Wij wensen uw kind een hele plezierige en fijne tijd op onze school. 2
Lesmethodes Rekenen In de groepen 5 t/m 8 gebruiken wij voor rekenen de methode Wereld in getallen. De wereld in getallen is opgebouwd via de beproefde dakpanconstructie: oriëntatie, begripsvorming, oefenen en automatiseren. De leerkracht behandelt elk onderwerp eerst in de instructie, zo vaak als voor oriëntatie en begripsvorming nodig is. Daarna komt het onderwerp terug bij het zelfstandig oefenen en wordt het uiteindelijk door de kinderen geautomatiseerd. In de weektaak zijn de opgaven voor zelfstandig werken ondergebracht. Ieder kind zorgt zelf voor de afronding van de eigen weektaak door er dagelijks aan te werken. In de weektaak komt alleen reeds behandelde en bekende stof aan de orde. Zo leren de kinderen om zelf problemen op te lossen en hun werk te plannen. De oefensoftware is een vast onderdeel van de weektaak. Vanuit de weektaak wordt duidelijk verwezen naar de bijbehorende computeroefeningen die het kind moet maken. De weektaak is opgedeeld in drie niveaus: Minimum basis plus Kinderen kunnen zonder problemen overstappen en doorwerken op het volgende niveau. Op deze manier is er een goede verhouding tussen succeservaring en uitdaging. Dat zorgt voor motivatie en goede leerresultaten. Leerlijnen rekenen Getalbegrip hele getallen: In groep 7 werken de leerlingen in het getallengebied tot en met 1.000.000. De leerlingen leren de verschillende manieren van uitspreken en de schrijfwijze van grote getallen. Romeinse cijfers worden geïntroduceerd. Optellen en aftrekken: In groep 7 komt het optellen en aftrekken tot en met 1.000.000 en het cijferen tot en met 10.000 aan de orde. Gebruik van de structuur van het getal is belangrijk. Optellen en aftrekken met kommagetallen is een nieuw doel. Vermenigvuldigen: In groep 7 vermenigvuldigen leerlingen handig met grote getallen, samengestelde getallen en (afgeronde) kommagetallen. In groep 7 leren de leerlingen het cijferend vermenigvuldigen met hele getallen en kommagetallen. Delen: In groep 7 leren de leerlingen het delen met kommagetallen en het schattend delen. De staartsom (herhaald aftrekken) wordt in groep 7 geïntroduceerd. In eerste instantie wordt gedeeld met een kleine deler. 3
Getalbegrip kommagetallen: In groep 7 wordt, naast de tienden en de honderdsten ook met duizendsten gewerkt. Het positieschema ondersteunt bij het bepalen van de waarde van de cijfers in een getal en het vergelijken van kommagetallen. Breuken: In groep 7 leren de leerlingen, naast de begripsvorming (gelijkwaardigheid en vergelijken van breuken) ook breuken op te tellen en af te trekken. De leerlingen ontdekken de relatie tussen breuken, kommagetallen en procenten. Procenten: In groep 7 worden procenten geïntroduceerd. De leerlingen leren kortingen en de nieuwe prijs berekenen (handig, schattend of via de 1%regel). Ook de relatie tussen procenten, breuken en verhoudingen wordt gelegd. Geld: In groep 7 rekenen de leerlingen met geldbedragen (kommagetallen) in verschillende toepassingssituaties. Ook het schattend rekenen en afronden van geldbedragen komt expliciet aan de orde. Tijd: In groep 7 leren de leerlingen de relatie tussen de grootheden tijd en afstand (snelheid). Daarnaast rekenen de leerlingen met verschillende tijdseenheden zoals de seconde, minuut, uur, dag en jaar. Meten: In groep 7 werken leerlingen met kommagetallen bij de herleidingen van de standaardmaten. Daarnaast leren leerlingen het berekenen van de oppervlakte, omtrek en inhoud met een formule. Nieuw in groep 7 is temperatuur onder nul. Meetkunde: In groep 7 leggen de leerlingen de relatie tussen spiegelen en symmetrie. Daarnaast worden de verschillende aanzichten (positiebepalen en perspectief) van een bouwsel gekoppeld aan plattegronden. Zakrekenmachine: In groep 7 wordt de rekenmachine geïntroduceerd. De leerlingen maken berekeningen met hele getallen en kommagetallen. Ook maken ze van een deling en een breuk een kommagetal. Diversen: In groep 7 leren de leerlingen zelf diagrammen samen te stellen. De lijndiagram en de afstandtijdgrafiek zijn nieuw. Daarnaast leren ze verhoudingen toepassen bij o.a. bij het vergroten en verkleinen. Tips bij rekenen Indien uw kind een horloge heeft, laat hem/haar dit dan dragen. Zo leert en oefent uw kind de klok. Een digitale wekker naast het bed bevordert het begrijpen van de digitale klok. 4
(Deel)tafeltjes oefenen kan leuk zijn als je er een spelletje van maakt; wie weet het snelst de uitkomst of wie kan alleen de uitkomst van een tafeltje opzeggen? Laat uw kind helpen bij het uitvoeren van een recept. Zo oefent u de begrippen als kilo en gram. Om het ruimtelijk inzicht te verbeteren, kunt u samen met uw kind schattingen maken van bijvoorbeeld de kamer of een afstand die u gaat afleggen. Laat uw kind bij het boodschappen doen zelf afrekenen (kijken hoeveel wisselgeld je terugkrijgt, klopt het?) Taal en spelling In de unit 5 t/m 8 gebruiken wij voor taal/spelling de methode Taal actief. Taal actief is een resultaatgerichte methode met een duidelijk instructiemodel. De methode bestaat uit een leerlijn taal en een leerlijn spelling. Binnen de leerlijn taal worden de volgende vier domeinen in aparte lessen behandeld: woordenschat taal verkennen spreken & luisteren schrijven Vanaf dag één werken alle kinderen op hun eigen niveau. Direct na de instructie maken ze drie beginopdrachten. Op basis van het resultaat gaan kinderen aan de slag op hun eigen niveau. Ook in de instructie wordt gedifferentieerd. In deze methode zit de verlengde instructie en eventueel rt-materiaal goed opgenomen. Voor taalbegaafde kinderen heeft Taal actief een plusboek met uitdagende opdrachten. Tips bij taal en spelling Laat uw kind het boodschappenlijstje maken en u als ouder controleert of het goed is geschreven. Ga bij uw kind geen moeilijke woorden uit de weg, maar leg betekenis uit. Wanneer uw kind een berichtje of kaartje stuurt, maak het dan bewust van de werkwoordspelling. 5
Lezen Technisch lezen In de groepen 5 t/m 8 wordt de methode Estafette gebruikt voor het technisch lezen. Bij het werken met Estafette ligt het accent op het aanleren van een goede technische leesvaardigheid, waarbij onderscheid wordt gemaakt in correct lezen, vlot lezen en vloeiend lezen. Daarnaast wordt in de methode ook veel aandacht besteed aan leesplezier. Estafette verpakt alle leesdidactiek in instructies, gekoppeld aan leuke verhalen. Zo zijn alle oefeningen een voorbereiding op het met plezier lezen en beleven van teksten. Kinderen leren leesmoeilijkheden op hun eigen niveau aan te pakken. Er wordt gewerkt met 3 groepen in de klas: de goede lezers, de middengroep en risico lezers. Na een gezamenlijke start van de les gaat iedere groep aan de slag met de technisch leesopdrachten op zijn of haar eigen niveau. Daarnaast wordt er dagelijks door alle leerlingen een kwartier stil gelezen. Begrijpend lezen In de bovenbouw gebruiken wij voor begrijpend lezen de methode Nieuwsbegrip XL aangevuld met het hulpboek Cito begrijpend lezen. Nieuwsbegrip XL is een aanpak waarbij de kinderen teksten lezen over een actueel onderwerp. Aan de teksten zijn leesbegrip- en woordenschatoefeningen gekoppeld, met als doel leerlingen strategisch te laten lezen. De actualiteit motiveert leerlingen om de tekst te lezen. Met nieuwsbegrip oefenen de leerlingen 2 x per week de volgende leesstrategieën: voorspellen, ophelderen van onduidelijkheden, samenvatten, vragen stellen, relaties en verwijswoorden. Wereldoriëntatie Studievaardigheden In de groepen 5 t/m 8 gebruiken wij voor studievaardigheden de methode Blits. Studievaardigheden worden voor kinderen steeds belangrijker. Informatie is overal te vinden, zeker op internet. Maar hoe zoek je gericht? En waar vind je de juiste informatie en hoe verwerk je die? Met Blits leren kinderen het lezen, begrijpen en verwerken van allerlei informatiebronnen, via de vier onderdelen van studievaardigheden. De toetsen van Blits sluiten naadloos aan bij de toetsen van het Cito. Ze vormen dan ook een goede voorbereiding op de Cito-toetsen. 6
Alles-In-1 In de bovenbouw werken de kinderen wat betreft wereldoriëntatie met de projecten van Alles-in-1. Aan de hand van vijf zes weken durende thema s zullen de vakgebieden aardrijkskunde, geschiedenis en natuur/techniek aan bod komen. Bij deze projecten zullen de kinderen ook een toets maken over het wereld oriënterend deel van het project. Hierbij worden de onderdelen info en extra info getoetst. Afhankelijk van het thema kan het daarnaast ook voorkomen dat de tijdlijn of topografie getoetst wordt. Per thema worden 2 toetsen afgenomen, na week 1/m 3 en na week 4/5. Om te leren voor de toets krijgt elke leerling een samenvatting mee naar huis. Per project wordt er individueel of in groepsverband een werkstuk gemaakt. De werkstukken zijn gerelateerd aan het thema van Alles-in-1. Bij drie thema s maken de kinderen hun werkstuk of product op school. Bij twee thema s is het maken van het werkstuk een huiswerkopdracht. Het werkstuk dient geschreven te worden in eigen taal, zodat het ook mogelijk is voor uw kind om het zelf te presenteren. Bij het presenteren wordt gelet op het spreken, de inhoud en de hoeveelheid. Projecten schooljaar Milieu, Gouden Eeuw, Kleding, Europa en Energie Tips bij alles-in-1 Onderzoek heeft uitgewezen, dat meerdere keren (kort) leren beter werkt dan één keer langer leren. Bovendien kom je zo erachter wat je al onthouden hebt en wat nog niet. Tijdens Alles-in-1 hebben we in de klas en thematafel. Kijk eens met uw kind of u spullen heeft die geschikt zijn voor de thematafel, zodat het thema meer leeft in de klas. Nieuws presenteren Vijf keer per schooljaar presenteren de kinderen het nieuws in de klas. Hiervoor zoekt uw kind de dag van tevoren een geschikt artikel uit de krant en maakt hiervan een samenvatting in eigen woorden. Hij of zij presenteert het de dag erna voor de klas. Verkeer De groepen 5 t/m 8 werken voor het vakgebied verkeer met de Jeugd Verkeerskrant. In deze krantjes krijgen de kinderen de theorie aangeleerd en die vervolgens in 7
praktijklessen wordt geoefend. Daarnaast heeft groep 7/8 om het jaar verkeersexamen (schriftelijk en praktijk). Gymnastiek De gymles is iedere dinsdagochtend van 10.30 u tot 12.00 u. De kinderen hebben hiervoor een t-shirt, een korte broek en gymschoenen nodig. Leerlingen met lange haren dienen een elastiekje bij zich te hebben om het haar bij elkaar te binden en sieraden moeten af. Vanwege veiligheidsredenen kan het zijn dat kinderen zonder gymkleding niet kunnen meedoen. Indien uw kind niet mag of kan meedoen, zouden we van u daar graag bericht over ontvangen. Schrijven Er wordt gewerkt met de methode Pennenstreken. Nadat er in de groepen 1 t/m 4 een goede basis is gelegd voor het schrijven en de handschriftontwikkeling, werken de kinderen van de bovenbouw vooral zelfstandig aan hun schrijfwerk. Het doel hiervan is het ontwikkelen van een goed leesbaar, vlot geschreven en persoonlijk handschrift. Kinderen die hier meer begeleiding bij nodig hebben, krijgen hulp van de leerkracht. Ook tijdens andere lessen wordt er op het schrijfwerk gelet. Is er slordig gewerkt, dan moet het werk opnieuw worden gemaakt. 8
Organisatie Toetsen Methode toetsen Kinderen krijgen na een toets altijd hun punt te horen. Sommige toetsen mogen daarna mee naar huis, zoals toetsen van Alles-in-1 (info, extra info, Engels, topo) en verkeerstoetsen. Is het punt lager dan een 5,5 dan moet de ouder/verzorger deze toets tekenen voor gezien en vervolgens neemt de leerling de toets mee terug naar school. CITO toetsen In februari (M7) en juni (E7) wordt de ontwikkeling van uw kind bijgehouden in het CITO leerling onderwijs volgsysteem middels een aantal toetsen. Hier volgt een overzicht: CITO toetsen die wij afnemen Begrijpend lezen M7 Rekenen en Wiskunde M7 en E7 Technisch lezen (DMT en AVI) M7 en E7 Studievaardigheden E7 Spelling M7 en E7 Werkwoordspelling E7 Woordenschat M7 en E7 De uitslag van deze toetsen wordt eerst met de leerlingen besproken. Vervolgens wordt een uitdraai van deze resultaten toegevoegd aan het rapport waarna dit met ouders wordt besproken. Rapport Het schoolrapport krijgt uw kind 3 keer per jaar. Bij het eerste en tweede rapport worden alle ouder(s)/verzorger(s) uitgenodigd om samen de resultaten en het welbevinden te bespreken. Bij het derde rapport worden alleen de ouder(s) uitgenodigd waarvan de school vindt dat het belangrijk is om de voortgang te bespreken. Ouder(s) die niet worden uitgenodigd zijn natuurlijk vrij om ook een gesprek aan te vragen. Op het rapport geven wij geen cijfers die lager zijn dan een 5. Is het gemiddelde punt eigenlijk wel lager dan een 5 dan ziet u een opmerking op het rapport en wordt dit tijdens het rapportgesprek uitgelegd. 9
Huiswerk Leerlingen van de groepen 5 t/m 8 hebben een agenda nodig. Zij noteren hier zelf hun huiswerk in. Met de kinderen is afgesproken dat de agenda dagelijks op school aanwezig is en ook dagelijks mee naar huis gaat. U als ouders kunt dan zien welk huiswerk uw kind heeft en hem/haar helpen bij het plannen. Ook kunt u uw kind begeleiden bij het maken van het huiswerk. Uw kind kan het huiswerk in het algemeen zelfstandig maken. Hieronder volgt een opsomming van het huiswerk dat uw leerling iedere week krijgt. Huiswerk groep 7 Maandag: 1 taak slagwerk rekenen (2 bladzijdes). Woensdag: 1/2 taak slagwerk werkwoordspelling (1 bladzijde). Vrijdag: 1 taak slagwerk taal (2 bladzijdes). Wanneer het huiswerk vergeten wordt of niet voldoende gemaakt is, wordt hier een notitie van gemaakt: uw kind krijgt een kruisje. Om u hiervan op de hoogte te stellen, krijgt u een briefje ter ondertekening mee naar huis. Huiswerkhouding wordt beoordeeld op het rapport en speelt zeker mee met het advies naar het voorgezet onderwijs. Beoordeling huiswerk 0 = goed x = goed xx = ruim voldoende xxx = voldoende xxxx= onvoldoende Tips bij huiswerk Zorg dat wanneer uw kind bezig is met het huiswerk, er een woordenboek beschikbaar is zodat het kind zelf de betekenis kan opzoeken. Spreek een vaste dag af waarop huiswerk gemaakt dient te worden. Dit zorgt voor meer regelmaat en duidelijkheid. Begin op tijd. Kijkt u gerust mee wanneer uw kind het huiswerk maakt. Helpen of ondersteunen mag best. 10
Contact Op maandag, woensdag, donderdag en vrijdag werkt juf Lisa Scheepers in groep 7/8. Op dinsdag heeft zij studieverlof. Dit wordt ingevuld door meester Alessandro Bruisten. Wanneer u een afspraak wenst te maken voor een gesprek, kunt hiervoor vóór schooltijd of na schooltijd terecht bij de juf Lisa. Afmeldingen dienen telefonisch te gebeuren. Contact over kleine zaken zoals een afspraak voor de dokter, tandarts en dergelijke kunnen ook via de mail of middels een briefje doorgegeven worden. Na schooltijd kunt u uiteraard ook bellen. Juf Lisa: lisa.scheepers@innovo.nl Telefoonnummer: 043-6040759 Ook leerkrachten maken vaker gebruik van de mail om ouders op de hoogte te houden van actuele zaken. Mocht uw e-mail adres wijzigen, geef dat dan zo spoedig mogelijk door. Bijna alle briefjes gaan namelijk per mail. Verjaardagen Verjaardagen worden in groep 7/8 gevierd op verjaardagsmiddagen. Er wordt niet getrakteerd op de verjaardag zelf. De kinderen organiseren in groepjes van vier of vijf leerlingen een verjaardagsmiddag. Ze mogen dan iets gezonds trakteren en een leuke activiteit voor de klas organiseren. Ideeën voor deze middag bespreken ze van tevoren met de leerkracht. Schrijfgerei De kinderen van groep 5 t/m 8 schrijven met een rollerpen. Deze krijgen ze van school. Ook ander schrijfgerei (gum, etui, potlood en dergelijke) wordt door school verzorgd. Er zijn dus geen schrijfmaterialen van thuis meer nodig. Zijn de materialen kwijt of kapot, dan kan er op school tegen vergoeding een nieuw item gekocht worden. Vanaf groep 5 hebben de leerlingen wel een agenda (weekagenda) en een collegeblok met lijnen nodig. Klassendienst Omdat we samen zorg willen dragen voor onze klas, en om de zelfstandigheid te bevorderen, krijgen alle kinderen van groep 7 en 8 een taak in de klas waar zij verantwoordelijkheid voor dragen. Zo kan het zijn dat een leerling de klassenbibliotheek 11
bijhoudt, het oud papier ophaalt in de school of het bord schoonmaakt. Na een aantal weken worden de taken opnieuw verdeeld. Adviezen voortgezet onderwijs Vanaf groep 6 wordt er met u als ouder van gedachte gewisseld over het niveau van het voortgezet onderwijs van uw kind. Het voortgezet onderwijs bepaalt het niveau van uw kind voornamelijk op basis van de toets gegevens van groep 6 t/m groep 8, waarbij de resultaten voor begrijpend lezen en rekenen het zwaarst wegen. Om u alvast op de hoogte te stellen van de meest relevante richtingen van het voortgezet onderwijs volgt hieronder een overzicht. De scores die erbij vermeldt staan, geven aan welke scores uw kind moet hebben bij het Cito leerling onderwijs volgsysteem vanaf groep 6. VMBO Basisberoepsgerichte leerweg VMBO Kaderberoepsgerichte leerweg VMBO Theoretische leerweg HAVO VWO Atheneum VWO Gymnasium afwisselend D en E scores overwegend D scores C scores en enkele D scores overwegend B scores A scores en een enkele B score A en A+ scores op alle onderdelen Er zijn zowel op het VMBO als bij HAVO en VWO ook gecombineerde brugklassen mogelijk. 12