Activiteitenverslag 2006

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Activiteitenverslag 2006"

Transcriptie

1 Activiteitenverslag 2006 Project: Activiteitenverslag 2006 Datum: juni 2007 Auteurs: Co van Reijen en Marc Cardon Stichting Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon: telefax: website:

2 Inhoud I Algemeen deel Naam en Rechtspersoonlijkheid Samenstelling Bestuur Organisatie Technocentrum op hoofdlijnen... 4 II Activiteiten en resultaten... 6 Verbreden en Verdiepen Zeeuwse Ontdek Kastelen... 6 Regioanalyse... 7 Het Loket... 8 Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs... 9 Pilot Doorlopend Ontdekken...10 Versterking BeroepsPraktijkVorming...11 ICT Audit...12 Toepassing van GPS techniek in de landbouw...13 Human Media Design...13 Techniek in Bedrijf...15 Techniekdagen PO...15 Vrienden van Elektro...16 Website/PR...17 Landelijk platform...17 STOeB Zeeland...18 Nieuwe opleidingen...19 Promotie Techniek...20 Bedrijf+School (voorheen Leren van bedrijven)...21 Mighty Machines...22 Clib Energie...23 Promotie Procesoperator...25 Ondernemingscentra...25 Proeve van bekwaamheid...26 Zeeuwse Zonnebootrace...27 Makelen en Schakelen...28 SPEERPUNTPLAN Expertisecentrum procestechniek...29 III Aandachtspunten en doelstellingen ICES/KIS...32 IV Financieel resultaat...34 V Overige Informatie...36 Activiteitenverslag

3 Datum afsluiting verslagperiode: 31 december 2006 I Algemeen deel 1. Naam en Rechtspersoonlijkheid Naam, adresgegevens Stichting Technocentrum Zeeland Bezoekadres: Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen Postadres: Postbus AA Vlissingen Telefoon: Telefax: post@technocentrumzeeland.nl Website: Rechtspersoonlijkheid Stichting Technocentrum Zeeland Het Technocentrum Zeeland is bij de KvK Zeeland ingeschreven onder nummer Namen directie De heer Co van Reijen en de heer Marc Cardon. 2. Samenstelling Bestuur Bestuursleden (situatie december 2006) 2.1.a Bestuursleden aangewezen, benoemd of voorgedragen door een onderneming: Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging De heer K. van de Vijver (voorzitter) De heer E.J. van t Westeinde MKB De heer A.H. Franse Syntens De heer J.H. Verburg * 2.1.b Bestuursleden aangewezen, benoemd of voorgedragen door een onderwijsinstelling: ROC Zeeland Mevrouw H. van Meerkerk ROC Westerschelde De heer A.A.J. Huijsmans (secretaris) Hogeschool Zeeland De heer A. de Buck Edudelta Onderwijsgroep De heer H. Laros 2.1.c Bestuursleden aangewezen, benoemd of voorgedragen door een lichaam van openbaar bestuur: Gemeente Vlissingen (namens VZG**) De heer A. Croné (penningmeester) Gemeente Terneuzen (,, ) De heer C.L. Liefting Gemeente Schouwen/Duiveland (,, ) De heer R.J. van der Wekken Provincie Zeeland De heer P. Filius * * Adviserende functie ** Vereniging Zeeuwse Gemeenten 2.1.d Er zijn geen overige bestuurders. Activiteitenverslag

4 Veranderingen bestuurssamenstelling ROC Zeeland: de plaats van de heer J. Lilipaly is ingenomen door mevrouw H. van Meerkerk (vanwege natuurlijk verloop ). Gemeente Vlissingen (namens VZG): de plaats van Mevrouw P.J.L.L.M. Walrave-Troost is ingenomen door de heer A. Croné (als gevolg van gemeenteraadsverkiezingen). Gemeente Schouwen Duiveland (namens VZG): de plaats van De heer W.G. Renden is ingenomen door de heer R.J. van der Wekken (als gevolg van gemeenteraadsverkiezingen). 3. Organisatie Technocentrum op hoofdlijnen Bij de inrichting van de organisatie van het Technocentrum Zeeland is gekozen voor een slanke organisatie gericht op de kernfuncties van het Technocentrum: makelen en schakelen, adviseren en monitoring en aansturing van lopende projecten. Daarnaast wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van kwaliteit en capaciteit bij de participerende organisaties. De organisatie is als volgt samengesteld: Directie De kern van de directiefunctie laat zich kort samenvatten als volgt: heeft inzicht en gezag in de regio en vormt het boegbeeld van het Technocentrum Zeeland in de externe netwerken (de markt); is belast met uitbouw van het Technocentrum Zeeland en de algemene leiding van het Technocentrum Zeeland en de onder de vlag van het Technocentrum uitgevoerde projecten; is de spil tussen de interne organisatie, de participanten in projecten, de leden van het Bestuur. Bureaumanager Naast de reguliere secretariële en administratieve taken levert deze medewerker ondersteuning aan projecten en projectmanagers. PR-manager Deze medewerker is verantwoordelijk voor de communicatie van het Technocentrum Zeeland en de diverse projecten afzonderlijk, naar buiten toe. Projectmanagers De projecten van het Technocentrum Zeeland worden aangestuurd door projectmanagers. Hierbij wordt deels gebruik gemaakt van door het TCZ ingehuurde projectmanagers en deels door projectmanagement bij de participanten in projecten. Activiteitenverslag

5 Organogram Technocentrum Zeeland Bestuur Directie Bureaumanager PR Manager Projectmanager Projectmanager Projectmanager 3.b De vestigingsplaats van het Technocentrum Zeeland is Vlissingen. 3.c van instellingen, bedrijven en overheden Buiten het bestuur om heeft het Technocentrum Zeeland goede contacten met de Provincie Zeeland, de Zeeuwse onderwijsinstellingen en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven (BZW, MKB Zeeland) alsook individuele bedrijven. Activiteitenverslag

6 II Activiteiten en resultaten Verbreden en Verdiepen Zeeuwse Ontdek Kastelen Technocentrum Zeeland (TCZ) is initiator, projectleider en mede-uitvoerder. In de eerste helft van 2006 is het project afgerond. Lopende activiteiten waren: Bedrijven zoeken voor gastlessen en bedrijfsbezoeken (TCZ), aansluitend op de lessen Ontdek Kasteel. In samenwerking met PABO en RPCZ, die scholen en bedrijven koppelde en het traject begeleidde. Techniekbegeleider op een school assisteert bij de implementatie van het Ontdek Kasteel (SMWO). Naschools aanbod op brede school, aansluitend op het Ontdek Kasteel (SMWO). Optimalisatie interactieve component toevoegen (TCZ). Afsluitende bijeenkomst gebruikersgroep (TCZ en zes deelnemende scholen). Afleveren update bij alle Zeeuwse Ontdek Kasteel scholen (De Ruiter & Fanoy). Digitale nieuwsbrief versturen om scholen te stimuleren tot gebruik mogelijkheid contact leggen met bedrijfsleven en gebruik interactieve website (TCZ). Afgerond juli 2006 Het gebruik van de Ontdek Kastelen op de Zeeuwse basisscholen ook op lange termijn te stimuleren en de continuïteit en kwaliteit ervan te waarborgen. De interactie tussen het Zeeuws bedrijfsleven en basisscholen verder te stimuleren, door middel van bedrijfsbezoeken en gastlessen alsmede het optreden als expert voor Ontdeknet, samenwerkingspartner van Ontdek Kasteel ten aanzien van een verdere verdieping van het Ontdek Kasteel. Technocentrum Zeeland PABO van de Hogeschool Zeeland RPCZ (Onderwijsbegeleidingsdienst) Ontdeknet (digitale leeromgeving op Internet) SMWO (Stichting Maatschappelijk Werk Oosterschelderegio) De Ruiter & Fanoy (educatieve boekhandel) 60 Zeeuwse bedrijven met technisch personeel, uit verschillende sectoren van verschillende grootte 220 Zeeuwse scholen uit het basisonderwijs met een Ontdek Kasteel Zeeuwse bedrijven met technisch personeel Pabo studenten De website is verder geoptimaliseerd (gebruikersvriendelijker gemaakt en interactief). Alle 220 Ontdek kasteel scholen zijn geïnformeerd en gestimuleerd meer te doen met het Ontdek kasteel via de website en de digitale nieuwsbrief. De gebruikersgroep Ontdek Kasteel heeft gefungeerd als klankbord. Activiteitenverslag

7 Eind januari 2006 hebben alle 220 scholen de update van het Ontdek Kasteel ontvangen (Versie 3.1; de revisie heeft plaatsgevonden in 2005). In totaal zijn er 60 Zeeuwse bedrijven betrokken bij het Ontdek Kasteel die gastlessen en bedrijfsbezoeken willen verzorgen voor scholen, aansluitend op de lessen van het Ontdek Kasteel. Er is een techniekbegeleidster ingezet om het Ontdek Kasteel te helpen implementeren. Er heeft naschools aanbod plaatsgevonden op een brede school, aansluitend op het Ontdek Kasteel, voor leerlingen uit groep 5 t/m 8. Er heeft afstemming plaatsgevonden met het VTB project. Het gebruik van de Ontdek Kastelen op de Zeeuwse basisscholen is gestimuleerd middels de uitgevoerde activiteiten. De kwaliteit is gewaarborgd door de update en de afspraken die er zijn gemaakt over eventuele aanpassingen in de toekomst. Er is een interactie tussen het Zeeuws bedrijfsleven en basisscholen op gang gebracht, door middel van bedrijfsbezoeken en gastlessen alsmede het optreden als expert voor Ontdeknet. Deze wordt gewaarborgd door het onderbrengen hiervan in een nieuw Technocentrum project Bedrijf+School. Binnen dit project wordt een database samengesteld van bedrijven, die willen meewerken aan gastlessen/bedrijfsbezoeken en docentstages, voor alle niveaus onderwijs (PO, VO, MBO en HBO). De website is ondergebracht bij de leverancier van het Ontdek Kasteel, de Ruiter & Fanoy. Door het toevoegen van de interactieve component kunnen scholen elkaar onderling stimuleren (tips, vragen enz.). Het Technocentrum behoudt de mogelijkheid om nieuwsbrieven te versturen. Het naschools techniekaanbod richting scholen, alsook de mogelijkheid voor ondersteuning middels een techniekbegeleider wordt via SMWO aangeboden. Jaarlijks doen tweedejaars PABO studenten een opdracht met het Ontdek Kasteel. PRCZ biedt standaard nascholingstrajecten aan scholen aan, inzake het werken met het Ontdek Kasteel. Techniek is breed onder de aandacht gebracht bij het basisonderwijs. Directie en leerkrachten zijn gestimuleerd meer te doen met techniek in het algemeen en het Ontdek Kasteel in het bijzonder. Leerkrachten raken meer vertrouwd met techniek. De kinderziektes zijn uit het Ontdek Kasteel gehaald door middel van de update. Leerlingen ervaren dat techniek leuk is. Regioanalyse Rol TCZ: Initiator en uitvoerder. Regioanalyse 2006 samengesteld op basis van deskresearch en updaten fieldresearch onder geïnterviewde sleutelfiguren uit 2004/2005. Verspreiding regioanalyse onder geïnteresseerden/belanghebbenden. Voorbereiden van verzamelen cijfermateriaal techniek vraag en aanbod. Lopend (jaarlijks doorlopende activiteit) Het in beeld brengen van knelpunten op het raakvlak van technisch onderwijs en bedrijfsleven in Zeeland, betreffende kenniscirculatie en -uitwisseling, benutting gezamenlijke apparatuur en aansluiting onderwijs arbeidsmarkt. Activiteitenverslag

8 Technocentrum Zeeland, projectleider. Vertegenwoordigers van Zeeuws bedrijfsleven uit de technische sectoren en Zeeuwse opleidingsinstituten Scholingsinstituten Zeeland Technisch bedrijfsleven Zeeland Brancheorganisaties Zeeland Zeeuwse overheden Platform Bèta Techniek Ministerie van Onderwijs Andere belanghebbenden Regioanalyse 2006 samengesteld in conceptvorm (begin 2007 definitief). Regioanalyse verspreid onder geïnteresseerden/belanghebbenden (begin 2007). Voorbereiding onderzoek onderwijs en bedrijfsleven voor in kaart brengen technische cijfers. Ontwikkeling van nieuwe projecten aan de hand van de gesignaleerde knelpunten. Bewustwording bij het bedrijfsleven inzake knelpunten techniek in Zeeland. Opzet database met technische cijfers vraag en aanbod. Trends en ontwikkelingen kunnen op lange termijn gevolgd worden. Belanghebbende partijen zien het Technocentrum steeds meer als de spin in het (techniek)web en zijn zich meer bewust van de Zeeuwse situatie en de knelpunten die er zijn. Het Loket Technocentrum Zeeland is uitvoerder en facilitator. Makelen en schakelen van opleidingen. Vragen van participanten inzake bedrijfsopleidingen komen binnen bij Het Loket. Deze worden indien gewenst gebundeld met vragen van overige participanten om de groep vol te krijgen. Dan wordt er gezocht naar de beste oplossing bij de opleiders. Lopend. Opleidingen zoveel mogelijk in Zeeland door Zeeuwse opleiders te laten uitvoeren. Daarnaast kennis en faciliteiten in Zeeland te behouden. 123 participanten (Zeeuwse bedrijven en andere organisaties) Diverse opleiders Technocentrum Zeeland Personeel Zeeuws Bedrijfsleven Zeeuwse opleiders Via Het loket zijn er in 2006 zo'n 3600 cursisten ingeschreven. In 2005 was dat nog zo'n 2200 cursisten. In 2006 waren er 20 Zeeuwse opleiders bij Het Loket betrokken. Gezien de toenemende scholingsaanvragen was het noodzakelijk ook niet Zeeuwse opleiders te benaderen. Ten aanzien van de doelgroep MKB is het targetaantal nieuwe participanten van 20 niet gehaald. De reden hiervan was dat het moeilijk bleek het MKB te interesseren voor het Loket en er onvoldoende Activiteitenverslag

9 tijd beschikbaar was om de target te realiseren. Daardoor is ook de gestelde target van 300 cursisten te realiseren via MKB participanten niet gehaald. De gestelde kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen, met uitzondering van de doelgroep MKB zijn ruimschoots gehaald. De totale omzet target voor 2006 was gesteld op ,- en bedroeg uiteindelijk ,- Het Loket is voornemens een zelfstandige organisatie te worden om zo de continuïteit te waarborgen. Het Loket heeft zich een positie verworven in Zeeland. De Zeeuwse kennisinfrastructuur is versterkt. Opleidingen hebben doorgang gekregen in Zeeland. Het Loket heeft een adviesgroep in het leven geroepen en een aantal netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs Jongeren zonder startkwalificatie richting kwalificerende leerwerktrajecten krijgen. De Regionale Meld- en Coördinatiefuncties voeren het geheel uit. Het Technocentrum heeft een adviserende rol. Lopend Per jaar plaatsing van 250 jongeren zonder startkwalificatie in kwalificerende trajecten. Het ministerie van OCenW Het ministerie van sociale en economische zaken De Taskforce Jeugdwerkloosheid Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA) De gemeentes (middels de RMC s en SOZA s) Het voortgezet onderwijs De regionale opleidingscentra De drie Zeeuwse centra voor werk en inkomen (CWI s) De Zeeuwse jeugdhulpverlening De Zeeuwse jeugdreclassering De raad voor kinderbescherming Politie/justitie De Taskforce Jeugdwerkloosheid Projecten als: Skool, POS, De Loods De re-integratiebedrijven (ook m.b.t. de Workfirst-uitvoering) De Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging (BZW) Midden- en Klein Bedrijf (MKB) Zeeland ( leerbanen-project) Jongeren zonder startkwalificatie Zeeuwse bedrijven waar jongeren geplaatst kunnen worden Er zijn in doelgroepjongeren geplaatst in kwalificerende trajecten. Het operationele doel lag op 250. Activiteitenverslag

10 In de werkwijze van de gemeentes vindt steeds inbedding van de methodiek van werken plaats maar ook een doorontwikkeling van netwerkfuncties als het Jongerenloket. Er is een grote slag geslagen in de ontwikkeling van de netwerksamenwerking: Het platform Jongeren Leren Werken Zeeland is opgericht en functioneert adequaat. Het onderwerp kwalificatie van doelgroepjongeren middels leerwerktrajecten staat inmiddels hoog op de agenda bij bestuurders, uitvoerders en beleidsmakers. Pilot Doorlopend Ontdekken Rol Technocentrum: Initiator, projectleider en mede-uitvoerder. Voortbordurend op het Ontdek Kasteel en in het kader van een doorlopende leerlijn is er voor het VMBO lesmateriaal ontwikkeld en uitgetest. Het projectteam, bestaande uit een school voor PO, een VMBO school, Technocentrum Zeeland, RPCZ, Pabo van de Hogeschool Zeeland en Ontdeknet (digitale leeromgeving gericht op samenwerking tussen leerlingen in het onderwijs en experts in de maatschappij) heeft eerst een thema gekozen voor het te ontwikkelen lesmateriaal (productieproces waar verschillende onderwerpen gecombineerd aan de orde komen: metaal, chemie, verpakking, marketing). Daar zijn door Ontdeknet geschikte reeds aanwezige Zeeuwse experts bij geselecteerd. Vervolgens is het lesmateriaal (Drop, van mal tot verkoop) door het projectteam ontwikkeld en uitgetest in twee 1 e klassen van het VMBO. In groepjes van vier hebben leerlingen met behulp van de twee experts (via Ontdeknet), aan de hand van een ontwikkeld opdrachtenboekje het traject Drop, van mal tot verkoop in acht lesuren doorlopen. Tenslotte hebben leerlingen van groep 8 PO het resultaat op locatie beoordeeld en kregen de winnaars prijzen. Het traject is geëvalueerd door de leerlingen en de leden van het projectteam. Het resultaat was positief. Afgerond in juni 2006 De interesse voor techniek die bij leerlingen op het basisonderwijs middels het Ontdek Kasteel tot stand is gebracht, vasthouden en verrijken in de eerste klas van het voortgezet onderwijs, door middel van ontdekkend leren, samenwerken en contacten met het bedrijfsleven. De resultaten van het pilotproject zijn adoptief, dat wil zeggen toepasbaar voor andere VO scholen in Zeeland, op meerdere schoolniveaus inzetbaar alsook te integreren in het bestaande onderwijssysteem. Basisschool De Sprong, Koudekerke (PO) Scholengemeenschap Scheldemond, Vlissingen (VO) Pabo van de Hogeschool Zeeland, Vlissingen (HBO) RPCZ, Vlissingen (Onderwijsbegeleidingsdienst) Technocentrum Zeeland, Vlissingen Ontdeknet, Amsterdam (Elektronische leeromgeving) Expert(s) uit Zeeuws bedrijfsleven: o Elopak, Terneuzen (producent verpakking van papier en karton, > 200 werkzame personen) o ROC Zeeland, Vlissingen (MBO opleiding WTB) Activiteitenverslag

11 Leerlingen 1 e klas VMBO Techniekdocenten 1 e klas VMBO De ontwikkeling van het concept Doorlopend Ontdekken, een doorlopende leerlijn PO-VO, uitgaande van de activiteiten uit het Ontdek Kasteel. Een kant en klaar leertraject Drop, van mal tot verkoop binnen Doorlopend Ontdekken, voor de invulling van acht technieklessen of een blok PSO (Praktische Sector Oriëntatie) voor de 1 e klas VMBO. Het leertraject bestaat uit een opdrachtenboekje voor de leerling, een docentenhandleiding inclusief materialenlijst, beoordelingslijst jury en vragenlijst leerlingen. Het leertraject is vrij te gebruiken door scholen voor voortgezet onderwijs. Een plan van aanpak voor soortgelijke, zelf door scholen te ontwikkelen leertrajecten voor de 1 e klassen voortgezet onderwijs. Het contact tussen primair onderwijs en voortgezet onderwijs is verstevigd. Werkvormen uit het PO zijn voortgezet in het VO. De leerlingen van zowel PO als VO hebben binnen een voor hen herkenbare context (drop, verpakking enz.) kennis gemaakt met verschillende elementen van techniek. Leerlingen en docenten hebben ervaringen opgedaan met een elektronische leeromgeving. Leerlingen hebben contact gehad met experts uit het werkveld techniek. Zowel leerlingen als docenten beoordeelden het leertraject positief. Scheldemond heeft het leertraject weer uitgevoerd in schooljaar 2006/2007. Het Technocentrum heeft een kennismakingsbijeenkomst Ontdek Kasteel / Doorlopend Ontdekken georganiseerd voor techniekdocenten van het voortgezet onderwijs. De deelnemende scholen hebben belangstelling om het ontwikkelde leertraject Drop, van mal tot verkoop uit te proberen c.q. te gebruiken. Eén school kwam met een concreet idee voor een nieuw leertraject. Dit heeft geresulteerd in een vervolgproject Doorlopend Ontdekken. Het ontwikkelde lesmateriaal is aan alle Zeeuwse VO scholen beschikbaar gesteld. Ervaring opgedaan met realiseren van een doorlopende leerlijn. Mogelijkheden zijn zeker aanwezig om het uit te bouwen. Versterking BeroepsPraktijkVorming Doel is om met name te komen tot een BPV-handboek voor de clusters Techniek van beide ROC s in Zeeland. Zodoende krijgen de bedrijven in Zeeland met maar één opzet van de BPV te maken, onafhankelijk het ROC waar de deelnemer van afkomstig is. Daarnaast is het ook de bedoeling dat dit nieuwe handboek is gericht op het competentie gericht leren. Voor het maken van dit handboek is gebruik gemaakt van de know-how van CINOP in Den Bosch. Na het opzetten van de eerste concepten is steeds terug gekoppeld naar de scholen, naar zowel het management als naar de BPV-docenten. Gaandeweg het project is ervoor gekozen om een splitsing aan te brengen in een visiedocument en een handboek. Wat nog ontwikkeld moet worden zijn formats t.b.v. de opdrachtenboeken en beoordelingsprotocollen. Technocentrum heeft een meedenkende rol. Lopend Activiteitenverslag

12 Doel is te komen tot één BPV-handboek voor alle technische opleidingen van de beide ROC s in Zeeland. Voor aanvang van het project waren de handboeken van beide ROC s niet gelijk. ROC-Westerschelde, Terneuzen ROC Zeeland, Vlissingen CINOP, Den Bosch Alle technische opleidingen binnen de beide ROC s. Een ontwikkeld concept voor het BPV-handboek. Binnenkort gaan alle opleidingen over op het competentie gericht leren. Hierbinnen zal het nieuwe handboek zijn plaats vinden. In Zeeland wordt er op een eenduidige wijze gehandeld als het gaat om BPV voor het cluster techniek. Dit is bedrijven, ROC s en studenten van belang. Ook andere clusters zijn geïnteresseerd in het ontwikkelde materiaal. ICT Audit De ICT-audit is een instrument waarmee op efficiënte wijze, web-based, een gewenst ICTcompetentieprofiel in beeld gebracht kan worden, vastgesteld kan worden of een persoon aan dat profiel beantwoordt, hiaten in beeld gebracht kunnen worden en een gedetailleerd scholingsplan kan worden gegenereerd. Daarna is het mogelijk om via e-learning, aangevuld met workshops, voor elke kandidaat een training op maat aan te bieden. ROC Westerschelde zal de gehele ICTopleiding van alle MBO-deelnemers baseren op de ICT-audit en op de trainingen die zijn ontwikkeld. Daarnaast zal worden gekeken hoe het systeem bij ROC Zeeland kan worden ingezet. ROC Westerschelde zal de ICT-audit ook gebruiken om trainingen voor bedrijven beter op maat te kunnen aanbieden. Technocentrum heeft een meedenkende rol. Lopend. Voorziene einddatum eind 2007 Web-based ICT-auditsysteem voor deelnemers van de ROC-opleidingen, medewerkers van een ROC en medewerkers van bedrijven ontwikkelen. Een pilot draaien met 75 deelnemers. Doel: ICTaudit systeem beschikbaar voor de Zeeuwse ROC s en HZ om deelnemers en andere klanten beter van dienst te zijn m.b.t. ICT-trainingen. ROC Westerschelde Het systeem, ICT-audit en training trajecten zijn ontwikkeld en samengesteld door de afd. E- learning van ROC Westerschelde en de ICT-docenten van ROC Westerschelde. ROC Zeeland Eind 2007 zal op ROC Zeeland een pilot worden uitgevoerd met deelnemers en medewerkers. De audit zal in het kader van het Zeeuws Digitaal Portfolio worden bekend gemaakt. Deelnemers van ROC s, studenten HZ, medewerkers van onderwijsinstellingen, medewerkers van Activiteitenverslag

13 bedrijven en instellingen buiten het onderwijs. Ontwikkeling ICT-audit cursisten. Het gebruik van de ICT-audit past bij de beslissing van ROC Westerschelde, ROC Zeeland en HZ om het Zeeuws Digitaal Portfolio te gaan gebruiken ter ondersteuning van competentiegericht leren. Na implementatie van deze tool, krijgen deelnemers meer onderwijs op maat. Toepassing van GPS techniek in de landbouw In 2006 is lesmateriaal ontwikkeld om kennis te maken met GPS technieken in het algemeen en in het bijzonder de toepassingen binnen de landbouw. Het lesmateriaal bestaat uit een theoretisch en een praktisch deel en is uitgetest. Technocentrum heeft een meedenkende rol. Lopend In 2006 hebben 36 deelnemers en 5 docenten de training gevolgd. Een aantal deelnemers heeft de kennis die opgedaan is in deze training weten aan te wenden voor nieuwe toepassingen. De geformeerde Task Force waarin ZLTO, Rusthoeve, KMWP, Dienst Landbouw Voorlichting, ZAJK en Groen College Goes zitten, stimuleert GPS toepassingen in de landbouw. Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder: Grootste akkerbouw bedrijf in Nederland (2100 hectare, 15 personeelsleden) Practical Training Center uit Dronten: de praktijkschool Akkerbouw voor alle AOC s in Nederland. Groen College Goes Docenten en deelnemers aan de 3 en 4 jarige plantenteelt opleidingen (akkerbouw en fruitteelt). De aanvankelijk niet beoogde doelgroepen zitten nu in de Task Force satelliettechniek, dit is een onverwachte meeropbrengst van het project. In 2006 is het opleidingsprogramma opgesteld, is het lesmateriaal gemaakt. De instructielessen vinden plaats in Door een brede belangstelling voor GPS techniek is de Task Force ontstaan waarin initiatieven op dit gebied gebundeld worden. Ontwikkeld lesmateriaal is opgenomen in het curriculum en wordt verder uitgebreid met nieuwe toepassingen. De Task Force borgt de samenwerking over de partijen heen. Nieuwe technieken beschikbaar voor onderwijs en bedrijfsleven. Human Media Design Activiteitenverslag

14 Human Media Design (HMD) kan worden gedefinieerd als de ontwikkeling van concepten, ontwerpen en realisatie van ICT systemen ten behoeve van de communicatie tussen mensen. Er is veel vraag naar mensen die een goede scholing hebben gehad op dit gebied. Het project ontwikkelt een onderwijsprogramma dat hierin voorziet. Activiteiten: Cursusontwikkeling: Een belangrijke activiteit is het ontwikkelen van cursussen. In samenspraak met het bedrijfsleven wordt vastgesteld welke onderwerpen in deze cursussen moeten worden opgenomen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan Man-Machine Interaction, User Centered Design, Digitale Media, Creativiteit, Grafische Vormgeving, Cognitieve Psychologie, Web Technologie, Document Engineering en Content Management, Gaming en Computer Graphics. Curriculumstuurgroep: Eens per kwartaal komt de curriculumstuurgroep bijeen met als doel nadere afstemming van het curriculum en cursusinhoud. De stuurgroepvergadering bestaat uit mensen uit het bedrijfsleven en Hogeschool Zeeland. De stuurgroep houdt zich in eerste instantie bezig met het uitzetten van de grote lijnen. Naarmate het project vordert en het onderwijsprogramma meer vorm krijgt zal de stuurgroep steeds meer een controlerende functie krijgen. Technocentrum Zeeland participeert in de stuurgroepvergaderingen. Lopend: nog in uitvoering. De verwachting is dat het project conform planning- in december 2007 wordt afgerond. Er is een grote behoefte aan deskundigen op het raakvlak van ICT en Communicatie. Hogeschool Zeeland wil graag in samenwerking met het bedrijfsleven onderwijs ontwikkelen dat inspeelt op dit aandachtsgebied en dat hiermee tegemoet komt aan de vraag vanuit het bedrijfsleven. Een gewenst neveneffect is dat er meer studenten kiezen voor een technische opleiding of een technische specialisatie. Meer instroom (en later uitstroom) van technische studenten (met een sociaal gezicht). Een directe invloed van het bedrijfsleven op het curriculum waardoor studenten met de juiste bagage starten met het uitoefenen van hun beroep. Een voor de partners vrij toegankelijk media en usability lab. Hierin kunnen innovatieve media producten worden ontwikkeld. Hogeschool Zeeland Bedrijfsleven ICT: Nedbase, TiDi Graphics, WIT Web Design, Ibuildings, Webinvent, De Wilde Zeeuw Gemeente Vlissingen Technocentrum Zeeland ICT Bedrijven Docenten en studenten Hogeschool Zeeland Het project is gestart in Er is een drietal stuurgroepvergaderingen geweest. Deze hebben geresulteerd in een beschrijving van de beroepspraktijk (illustraties) en een inventarisatie van voor HMD relevante kenniscomponenten, vaardigheden en persoonskenmerken. De resultaten van het project worden vastgelegd in een beschrijving van het onderwijsprogramma. Dit onderwijsprogramma bestaat uit diverse modules die ieder een aspect van het vakgebied HMD belichten. Het cursusaanbod resulteert in een onderwijsprogramma met een generieke opzet. Dit wil zeggen dat nieuwe onderwerpen relatief eenvoudig kunnen worden opgenomen in het programma. Activiteitenverslag

15 De samenwerking blijft bij beëindiging van dit project actueel en nodig. Hierbij kan worden gedacht aan de bijdrage van het bedrijfsleven bij de evaluatie van het onderwijsprogramma. Het project geeft een impuls aan het onderwijs op het gebied van ICT en Communicatie. Dit betekent: Een verhoogde aantrekkingskracht van technische opleidingen. Een invulling van het onderwijsprogramma dat tegemoet komt aan de groeiende vraag aan deskundigen op het raakvlak ICT en communicatie in de regio Zeeland. Goede en actuele aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven op dit terrein. Techniek in Bedrijf Uitvoeren en coördineren van concrete acties gericht op verhoogde instroom van leerlingen in het technisch beroepsonderwijs in Zeeuws Vlaanderen. Technocentrum heeft een adviserende rol. In uitvoering (L), is doorlopend programma. Verhoging van de instroom in de technische opleidingen. Bedrijven: Dow Chemical, Yara, Cargill, Outokumpu Scholen: ROC Westerschelde, VO scholen in Zeeuws Vlaanderen Leerlingen (bo/vo) Ouders Docenten van ROC Westerschelde en VO scholen Zeeuws Vlaanderen Diverse acties uitgevoerd (o.a. Samen Handen Ineen); voorlichting, docentenstages/dagen, ouderavonden, open dagen. Door de ondernomen acties is een netwerk van diverse stakeholders ontstaan. De instroom in de MBO opleiding procestechniek is fors verhoogd. De beeldvorming bij ouders wordt via de ouderavonden direct in positieve zin bijgesteld. VO docenten hebben een beter beeld gekregen van de procestechniek. Techniekdagen PO In november 2006 is er in vervolg op de succesvolle Techniekdagen 2005, door het Technocentrum Zeeland (projectleider), in samenwerking met RPCZ (onderwijsbegeleidingsdienst) en de PABO van de Hogeschool Zeeland en het Zeeuws Platform Duurzame Energie een Techniekdag voor het basisonderwijs georganiseerd. Het programma bestond uit een plenair gedeelte waar gastlessen en bedrijfsbezoeken in de praktijk werden toegelicht, alsmede het werken in hoeken. In vier parallelle workshopsessies konden deelnemers, in twee rondes, zelf aan de slag. De middag werd afgerond Activiteitenverslag

16 met een techniekquiz. Afgerond in december 2006 Zeeuwse basisscholen enthousiast houden voor techniekonderwijs. Zeeuwse basisscholen mogelijkheden bieden om het techniekonderwijs te verbreden en verdiepen. Input verkrijgen van docenten voor de invulling van het onderdeel Bouw zelf een mini Zonnebootje van de Zonnebootrace, bedoeld voor het basisonderwijs. Technocentrum Zeeland, RPCZ (onderwijsbegeleidingsdienst) PABO van de Hogeschool Zeeland Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling (projectleider Zonnebootrace) Jacobusse Tweewielers, Heinkenszand (fietsenmaker: bedrijfsbezoek/gastles Ontdek Kasteel) Directie, techniekcoördinatoren en docenten van Zeeuwse basisscholen en hun eventuele hulpouders Ontdek Kasteel. 113 docenten van het basisonderwijs en hulpouders Ontdek Kasteel zijn geïnspireerd ten aanzien van techniek, het werken met het Ontdek Kasteel en het contact leggen met het bedrijfsleven, aanvullend op de technieklessen. Voor de invulling van het onderdeel van het project Zonnebootrace is input ontvangen. De PABO van de Hogeschool Zeeland geeft een vervolg aan de Techniekdagen, door deze in 2007 te organiseren voor het basisonderwijs. Men overweegt hier een structureel karakter aan te geven. Docenten van het basisonderwijs zijn gestimuleerd meer te doen met techniek in het algemeen en het Ontdek Kasteel in het bijzonder. Vrienden van Elektro Vrienden van Elektro is (in navolging van andere Elektro vriendenkringen in het land) een samenwerkingsverband van regionale bedrijven. Het doel ervan is om in samenwerking met het TCZ en de ROC s de in- en uitstroom van mensen in de elektrotechniek te bevorderen. Technocentrum heeft een adviserende rol. Lopend het betrekken van een 15-tal elektrotechnische bedrijven in de regio betere relatie onderwijs en elektrobedrijven (Duale bedrijfsverkenning) bekendheid en imago elektrotechniek vergroten instroom en gediplomeerde uitstroom bevorderen promotie onderwijs en doorstromingsprogramma s techniekambassadeurs Activiteitenverslag

17 transfer vriendenkringen naar andere branches Electrotechnische bedrijven Brancheorganisaties in de electrotechniek ROC Zeeland VMBO scholen: Scheldemond, Nehalennia, Pontes, CWS, Calvijn Technocentrum Zeeland Elektrotechnische bedrijven Leerlingen/cursisten VMBO en MBO Er zijn drie bijeenkomsten georganiseerd voor het bedrijfsleven en onderwijs onder andere over afstemming met andere programma s/projecten. Afstemming met andere Vrienden van Elektro in Nederland: hechte samenwerking met Nijmegen. De partijen zijn voornemens Vrienden van Elektro onder te brengen in een stichting. Hiermee is een verankering gewaarborgd. Meer samenwerking tot stand gekomen tussen bedrijven en scholen. Website/PR Onderhouden website Lopend Actueel houden van de website. Technocentrum Zeeland Overheid Technisch bedrijfsleven Technisch onderwijs Een up to date website. Website wordt vermeld in alle communicatie-uitingen van het Technocentrum Zeeland. De website is een informatiemedium voor belanghebbenden. Informatieverstrekking belanghebbenden. Landelijk platform Activiteitenverslag

18 Gezamenlijk overleg Technocentra. Lopend Afstemming, uitwisseling kennis en ideeën, bepaling gemeenschappelijke standpunten. Alle Technocentra n.v.t. n.v.t. n.v.t. Onderlinge afstemming en uitwisseling. STOeB Zeeland STOeB staat voor Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven en is bedoeld om de instroom in de MBO techniekopleidingen (BOL 3 en 4) te bevorderen. De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. Het project wordt gefinancierd door de deelnemende bedrijven middels een jaarlijkse contributie en een vergoeding per geleverd stageuur van de leerling. De toename van het aantal leerlingen wordt o.a. bewerkstelligd door: toename van het aantal BPV- (= stageverlenende) bedrijven. Technocentrum heeft een adviserende rol. Lopend. Het gesubsidieerde project wordt 1 juli 2007 afgerond. STOEB Zeeland beoogt een belangrijke impuls te geven aan een verhoogde en verbeterde instroom in de BOL technische opleidingen. Dit is zowel in het belang van beide Zeeuws ROC s als in het belang van de Zeeuwse arbeidsmarkt. Vanwege de verhoogde en verbeterde instroom in de BOL technische opleidingen zal de productiekracht van de provincie Zeeland zich beter sterker ontwikkelen. Het streven is om de instroom in de technische sectoren werktuigbouw, elektrotechniek, bouwkunde, bouw-infra-techniek en procestechniek jaarlijks met 40 leerlingen te laten toenemen. Onderwijsinstellingen: ROC Westerschelde ROC Zeeland Technocentrum Zeeland Bedrijfsleven: bijna 90 Zeeuwse bedrijven Leerlingen uit het VMBO en HAVO die toelaatbaar zijn tot de BOL opleidingen techniek Zeeuws bedrijfsleven Activiteitenverslag

19 STOEB Zeeland is gepositioneerd binnen een netwerk van lokale -en provinciale overheid, arbeidsmarkt en werkgeversorganisaties. Het aantal deelnemende bedrijven is uitgebreid. De contacten met de Zeeuwse (VMBO)-scholen zijn aangescherpt. Twee digitale nieuwsbrieven. STOeB wordt door beide ROC s met eigen middelen voortgezet met ingang van schooljaar 2007/2008. Het effect van STOeB Zeeland is dat de terugval in de cursistenaantallen een halt is toegeroepen. Steeds meer bedrijven, waaronder ook het MKB, zien het belang van deze aanpak om aan hun vervangingsvraag te kunnen voldoen. Nieuwe opleidingen Er zijn drie onderzoeken uitgevoerd: Het uitvoeren van een peiling naar de interesse voor de Associate Degree voor de opleiding Civiele Techniek (CT) en Bouwkunde (B) van de Hogeschool Zeeland. Het uitvoeren van een peiling naar de interesse in c.q. de behoefte aan keuzevakken/modules Water keren en beheren binnen de opleiding Civiele Techniek van de Hogeschool Zeeland. Het uitvoeren van een onderzoek onder afgestudeerden van de opleidingen Civiele Techniek en Bouwkunde om na te gaan waar deze mensen werkzaam zijn, in welke functie en in hoeverre de opleiding aansluit op de praktijk. Technocentrum heeft zitting in de klankbordgroep. Afgerond december 2006 Associate Degree CT en B: nagaan hoe groot de interesse is vanuit de in- en uitstroomkant, voor welke vorm de interesse het grootst is: deeltijd, duaal of voltijd, welke functies deze afgestudeerden eventueel kunnen vervullen in het werkveld en welke kennis en vaardigheden potentiële werkgevers belangrijk vinden binnen het samen te stellen curriculum. CT Water keren en beheren: nagaan hoe groot de interesse is vanuit de in- en uitstroomkant, welke functies deze afgestudeerden eventueel kunnen vervullen in het werkveld en welke vakgebieden potentiële werkgevers belangrijk vinden binnen het samen te stellen curriculum. Aansluiting CT en B op arbeidsmarkt: nagaan bij welke soort organisaties/bedrijven en in welke functies oud-studenten van deze opleidingen werken, welke kennis en vaardigheden die opgedaan zijn bij de HZ actief wordt gebruikt, welke niet wordt gebruikt en welke men mist, welke eisen de werkgever stelt aan de afgestudeerde qua kennis en vaardigheden en welke trends er zichtbaar zijn in dit werk- en leergebied. Technocentrum Zeeland Hogeschool Zeeland Marketingbureau Mary Remijnse, marktonderzoek Bouwend Nederland, brancheorganisatie Activiteitenverslag

20 Maljaars Consulting, advies Zeeuwse bouwbedrijven Zeeuwse VO, MBO en HBO scholieren Zeeuwse MBO werknemers uit de bouw Associate Degree CT en B: MBO examenklas studenten van de opleidingen Bouwkunde en Infra/GWW; technische MBO-ers werkzaam in de bouwsector en potentiële werkgevers van technische MBO-ers en HBO-ers in de bouwsector. CT Water keren en beheren: Havo/VWO examenklas leerlingen met een technisch profiel en potentiële werkgevers van afgestudeerden van de opleiding Civiele Techniek met de module Water keren en beheren. Aansluiting CT en B op arbeidsmarkt: afgestudeerden en werkgevers van afgestudeerden. Associate Degree CT en B: inzicht in de mate van haalbaarheid CT Water keren en beheren: inzicht in de mogelijkheden van de module qua haalbaarheid en inhoud Aansluiting CT en B op arbeidsmarkt: inzicht in de punten waar de opleidingen nog beter afgestemd kunnen worden op de praktijk. Associate Degree CT en B: onvoldoende haalbaar dus niet gestart CT Water keren en beheren: module wordt ontwikkeld Aansluiting CT en B op arbeidsmarkt: opleidingen worden verder geoptimaliseerd Opleidingen Civiele Techniek en Bouwkunde sluiten beter aan op de behoeften op de arbeidsmarkt en CT ook op de interesses van potentiële studenten. Promotie Techniek Het samenwerkingsverband Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland 2006 (BTZ) is verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering van de Zeeuwse beroepenorientatiedagen. De BTZ is gehouden op 21 t/m 23 november 2006 op 3 locaties in Goes. Technocentrum heeft een meedenkende rol. Afgerond. Operationele doelen: Organiseren van drie Beroepenoriëntatiedagen Techniek Zeeland (BTZ) op 21 t/m 23 november 2006 voor 3 e jaars VMBO-leerlingen op 3 locaties in Goes. Organiseren van busvervoer tussen de VMBO-scholen en de locaties in Goes. Bekendheid geven aan het evenement (PR en werving leerlingen/werknemers). Het uiteindelijke doel is: Verbeteren van de voorlichting over en het ervaring opdoen met beroepen en functies in de technische sector. Het corrigeren van een mogelijk onjuiste en/of onvolledige beeldvorming van de technische sectoren die met een negatief imago hebben te kampen. Verbeteren van de aansluiting VMBO-MBO en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten door Activiteitenverslag

21 een nadrukkelijker relatie met (de praktijk van) beroepen en functies ten behoeve van een gemotiveerde keuze. Kenniscentra: Kenniscentrum Avantis Kenniscentrum Fundeon Kenniscentrum Innovam Kenniscentrum Kenteq Kenniscentrum Vapro-OVP Scholen: ROC Westerschelde ROC Zeeland Overige participanten: Zeeuwse bedrijven 3 e jaars VMBO-leerlingen en hun docenten van scholen boven de Westerschelde. De BTZ heeft plaatsgevonden op 21 t/m 23 november 2006 op 3 locaties in Goes. In totaal hebben e jaars leerlingen van VMBO-scholen boven de Westerschelde aan de activiteiten deelgenomen. Leerlingen zijn van school naar de 3 locaties met bussen vervoerd. De BTZ is in woord en beeld geweest in een interview op Omroep Zeeland radio op dinsdag 21 november en in de PZC van donderdag 23 november Het samenwerkingsverband heeft besloten het organiseren van de BTZ voort te zetten. In grote lijnen kan het programma van 2006 weer voor de volgende keer worden gebruikt. De belangstelling voor opleidingen bouwkunde (niveau 2) en voor schilderen is toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Uit enquêtes die gehouden zijn onder leerlingen en docenten van het VMBO blijkt dat de BTZ als zinvol wordt ervaren. Bedrijf+School (voorheen Leren van bedrijven) Technocentrum: initiator, projectleider en uitvoerder. Er is een database opgezet van Zeeuwse bedrijven/organisaties welke scholen kunnen benaderen voor gastlessen, bedrijfsbezoeken en docentstages. Het is bedoeld voor alle onderwijsniveaus van technische opleidingen en voor de technieklessen in het basisonderwijs en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs. De database is op Internet te raadplegen en heeft verschillende zoekfuncties, zoals regio, soort activiteit (gastles, bedrijfsbezoek of docentstage), inhoud activiteit en onderwijsniveau (po, vo, mbo, hbo). Werkgevers kunnen technische werkopdrachten plaatsen voor MBO en HBO studenten. Werkgevers van technisch personeel zijn aangeschreven en bezocht om de interesse tot meewerking te wekken. MKB Zeeland en BZW steunen het initiatief en hebben een aanbevelingsbrief opgesteld. Op het moment dat er een substantieel aantal bedrijven in de database zit (rond de 100), start de intensieve communicatie richting de scholen. Dat staat gepland voor Lopend (doorlopend project) Het intensiveren van de contacten tussen het (technisch) onderwijs en het technisch bedrijfsleven in de vorm van gastlessen, bedrijfsbezoeken en docentstages door het ontwikkelen van een gemakkelijk te gebruiken en onderhouden database, die vrij toegankelijk is via Internet. De Activiteitenverslag

22 uiteindelijke doelen zijn kenniscirculatie tot stand te brengen tussen onderwijs en bedrijfsleven en meer jonge mensen te interesseren voor technische opleidingen en beroepen. Technocentrum Zeeland MKB Zeeland BZW Zeeuwse bedrijven en organisaties met technisch personeel, uit alle sectoren en van alle grootten Docenten en leerlingen/studenten uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs Zeeuwse werkgevers met technische functies Website gerealiseerd inclusief database op Wervingsfolder ontwikkeld. Commitment van BZW en MKB Zeeland Ongeveer 80 deelnemende bedrijven/organisaties Handleidingen voor scholen en bedrijven ontwikkeld, voor gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages en technische werkopdrachten. Project loopt door, voorlopig onder projectleiding van het Technocentrum Zeeland. In de toekomst is de formule eenvoudig over te dragen aan geïnteresseerde belanghebbenden. Veel bedrijven zijn betrokken bij het instroomprobleem van technische opleidingen en leveren een bijdrage aan het oplossen van het probleem. Mighty Machines Leerlingen van het VMBO maken kennis met de wereld van de Mighty Machines zoals die door loonwerkbedrijven worden gebruikt. Tevens worden ze op school voorgelicht over het beroepenveld. Dit d.m.v. leeractiviteiten op school en een bezoek aan een bedrijf in de regio Zeeland. Hier werken de leerlingen een middag mee op het bedrijf. Deze bedrijven kunnen zowel agrarisch als cultuurtechnisch werk aanbieden. Technocentrum heeft een meedenkende rol. Lopend Promoten van de opleiding Loonwerk binnen het VMBO. Inzicht geven m.b.t. de opleiding Loonwerk, Beroepenveld. Kennis laten maken met de opleiding zoals deze wordt verzorgd op het MBO. Aantal leerlingen wat kiest voor een opleiding Loonwerk MBO te verhogen. (Interne doorstroom) Samenwerking bevorderen tussen bedrijfsleven en onderwijs/school. Ondernemingen: Gebr. J&A van de Dries, Agrarisch en Cultuurtechnisch Loonwerk Guiljam Hoek, Agrarisch en Cultuurtechnisch Loonwerk Activiteitenverslag

23 Hoekman Loonbedrijf, Agrarisch Loonwerk Fa. Gebr. Kloosterman, Cultuurtechnisch Loonwerk A. Knuit Loonbedrijf, Agrarisch Loonwerk Fa. Markusse & Zn, Agrarisch en Cultuurtechnisch Loonwerk Marcusse Wissenkerke VOF Loonbedrijf, Agrarisch Loonwerk J.R. v.d. Wekken en Zn B.V., Agrarisch en Cultuurtechnisch Loonwerk Kennisinstellingen: Groen College Goes, MBO en VMBO Overige participanten: Cumela, overkoepelend orgaan Loonwerkbedrijven Leerlingen die dit jaar slagen voor het VMBO of HAVO en 16 jarigen zonder afgeronde opleiding. De deelnemende leerlingen vonden het zeer leerzaam en leuk. Dit bleek uit de evaluatie na deze dag. De meeste leerlingen hebben meteen een leer/werkbedrijf gevonden, dankzij deze dag. Het beeld wat de leerlingen hadden van een Loonwerkbedrijf is nu explicieter en men weet beter wat het werk inhoudt. De operationele doelen zijn zeker bereikt bij de leerlingen die die dag aanwezig waren. Samenwerking met bedrijfsleven was zeer goed. Product Loonwerkintroductiedag, kan 1 op 1 worden doorgegeven aan andere scholen. De intentie bestaat om de dag volgend schooljaar weer te organiseren. Leerlingen hebben een beter beeld van de sector. Clib Energie Competentiegericht Leren In de Beroepspraktijk energiesector. Het project is gericht op de landelijk ontwikkeling, uitwerking en invoering van een vernieuwd opleidingsmodel voor het technisch onderwijs in de energiesector. Gedurende de looptijd van CLIB Energie krijgen deelnemers de gelegenheid zich te oriënteren op de mogelijkheden in de energiesector. Daartoe hebben productieen distributiebedrijven in de energiesector leerplaatsen beschikbaar gesteld. Deelnemers die aan het project deelnemen volgen technische opleidingen volgens het CLIB model, dat is afgeleid van het MTS+ concept. Het gaat om de technische opleidingen Werktuigbouw/Elektrotechniek, Installatietechniek (WEI), Algemene Onderhoudstechnieken en Procestechniek (AOT/PT). In Zeeland is gestart met (WEI) oriëntatiedagen voor de leerlingen van de ROC s. In een later stadium zullen leerlingen volledig deelnemen aan het opleidingsprogramma volgens het Clib model. In de regio is een regionale beleidsgroep en een regionale ontwikkelgroep geformeerd waarin de belangrijkste energiebedrijven EPZ en DELTA met de betrokken scholen ROC Westerschelde en ROC Zeeland overleggen over de uitvoering van prestaties en de realisatie van de opleidingen. Een geformeerde regionale ontwikkelgroep produceert de prestaties (uit te voeren praktijkopdrachten bij de bedrijven). Het project wordt aangestuurd door een landelijk beleidsteam met daarin de projectleiders van de deelprojecten, de vertegenwoordigers van bedrijven, een O&O fondsvertegenwoordiger en een voorzitter. Een landelijke ontwikkelgroep (met vertegenwoordigers van de scholen en bedrijven per regio) is gericht op de uitwisseling en beoordeling van de kwaliteit van conceptuele ontwikkeling m.b.t. het onderwijsmodel en het ontwikkelde werk (modellen, prestaties, proeven en trainingen). Deze beleidsgroep komt gemiddeld 6 x per jaar bijeen. Activiteitenverslag

24 Het Technocentrum is projectleider. De deelnemende bedrijven en ROC s hebben een vertegenwoordiging in de regionale beleidsgroep. Daarnaast leveren de bedrijven samen met de scholen de bemensing van de ontwikkelgroep die de prestaties ontwikkelen. Lopend Aantrekkelijk opleidingsmodel technisch onderwijs met verminderde uitval (o.a. door toepassing van de prestatiebank). Opleiding van minimaal 20 deelnemers in de energiesector. Landelijk dient er een plan te komen voor de bekostiging van vernieuwd technisch onderwijs in de toekomst. Dynamisch uitstroom kwalificatie model. Dit alles moet leiden tot het verminderen van de kwalitatieve en kwantitatieve knelpunten in de personeelsvoorziening in de energiesector en in het technisch onderwijs. Participerende organisaties zijn: EPZ, energie productie, 450 fte. Delta, energiedistributie, 1000 fte AO Consult, Advies en Consultancy, 15 fte ROC Zeeland en ROC Westerschelde Technocentrum Zeeland O&O fonds Beoogde doelgroepen zijn leerlingen van het ROC (VMBO) die kiezen voor een opleiding in de energietechniek. Bij de energie bedrijven (productie en distributie) en onderaannemers zal er verandering optreden door een hogere instroom leerlingen als toekomstige potentiële werknemers. De komende jaren ontstaat door uitstroom een groot tekort aan werknemers. De producten en diensten uit het project zijn er met name voor de energiebedrijven (nieuwe instroom) en de ROC s die een op maat gesneden opleiding kunnen aanbieden. Er is een regionale beleidsgroep opgezet en een daaraan gekoppelde ontwikkelgroep. Realisatie uitbreiding met Delta als distributiebedrijf en met ROC Zeeland als consortiumpartner. Bereikt effect is dat niet alleen de productie maar ook de distributie vertegenwoordigd is. Opzet, coördinatie en uitvoering regionale ontwikkelgroep WEI met betrokken bedrijven en ROC s die met elkaar prestaties schrijven (plm. 50 in 2006). Lopende activiteit is het opzetten van een ontwikkelgroep voor de AOT/PT. WEI oriëntatieperiode gerealiseerd (stageperiode) van ROC Westerschelde leerlingenbij EPZ (20 leerlingen van de landelijk 100 leerlingen). Promotionele activiteiten richting een VMBO en een Basisschool (energiebus met een excursie) voor instroom in de WEI, AOT/PT. (van beide één school van de in totaal 10 ROC s en plm. 250 basisscholen in Zeeland). De resultaten worden verankerd doordat er op termijn concrete convenanten worden getekend tussen bedrijven en scholen om te komen tot voldoende instroom (verankeren in reguliere processen). Landelijke afspraken over het beheer en onderhoud van de prestatiebank. Clib opleidingstrajecten worden opnemen in het HR beleid van de bedrijven. Ontwikkelen van een digitale beroepenpas voor de energiesector. Het project heeft effect op de kwantitatieve en kwalitatieve knelpunten in de personeelsvoorziening Activiteitenverslag

25 in de energiesector. Betere afgestemde opleiding op de energiebedrijven en mogelijke baan garanties. Promotie Procesoperator ROC Zeeland heeft contacten gelegd met VMBO-scholen; gastlessen verzorgd voor een aantal scholen, deelgenomen aan de open dag chemie en doedag en geparticipeerd in PZW. Bij Thermphos hebben excursies en snuffelstages plaatsgevonden. Technocentrum heeft een adviserende rol. Lopend Leerlingen vmbo-2 helpen oriënteren bij hun sectorkeuze op een zodanige wijze dat ze gestimuleerd worden te kiezen voor techniek (gastlessen, doedagen, excursies etc.). Na de sectorkeuze in leerjaar 3 en 4 promoten van de specifieke richting proces- en laboratoriumtechniek. De nadruk ligt hier op het versterken en verdiepen van het beroepsbeeld en het wegnemen van vooroordelen over het specifieke beroep (gastlessen, oriëntatiedagen, snuffelstage, voorlichtingsavonden, excursies), ROC Zeeland, cluster Techniek VMBO Thermphos Technocentrum Zeeland Leerlingen uit vmbo-2, vmbo-3 en vmbo-4 Verbetering van de beeldvorming van leerlingen t.a.v. de procesindustrie. Contact gelegd met scholen voor komend schooljaar. Intentie om het jaarlijks uit te voeren. Beeldvorming is geoptimaliseerd. Scholen tonen actief interesse om deel te nemen. Ondernemingscentra In 2006 is een aanvang gemaakt met de voorbereiding van het project. Lopend De doelstelling van het project is te komen tot een gezamenlijk aanbod van op ondernemerschap gerichte cursusonderdelen. Deze cursusonderdelen dienen via de elektronische leeromgeving aangeboden te worden aan alle departementen/sectoren van de drie onderwijsinstellingen. In het project wordt ook de structuur omschreven waarbinnen dit kan geschieden. Dit met speciale aandacht voor de technische opleidingen. Nulmeting: bij de start van het project in 2006 was er geen doelgerichte structuur om op Activiteitenverslag

Activiteitenverslag 2007

Activiteitenverslag 2007 Activiteitenverslag 2007 Project: Activiteitenverslag 2007 Datum: juni 2008 Auteurs: Co van Reijen en Marc Cardon Stichting Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon: 0118-486810

Nadere informatie

het Ontdek Kasteel: SPRINGLEVEND

het Ontdek Kasteel: SPRINGLEVEND een onderzoek onder de Zeeuwse basisscholen naar het gebruik van het Ontdek Kasteel februari 2010 Technocentrum Zeeland Pabo, Hogeschool Zeeland RPCZ INHOUD 1. Inleiding... 3 2. Doelstelling onderzoek...

Nadere informatie

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science.

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science. INLEIDING Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van

Nadere informatie

Ga als docent eens enkele dagen op docentstage bij een bedrijf! Via www.bedrijfplusschool.nl kunt u bedrijven vinden, die hieraan willen meewerken.

Ga als docent eens enkele dagen op docentstage bij een bedrijf! Via www.bedrijfplusschool.nl kunt u bedrijven vinden, die hieraan willen meewerken. Ga als docent eens enkele dagen op docentstage bij een bedrijf! Via www.bedrijfplusschool.nl kunt u bedrijven vinden, die hieraan willen meewerken. VOORWOORD Om meer jongeren te interesseren voor techniek

Nadere informatie

Woerdens Techniek Talent

Woerdens Techniek Talent Woerdens Techniek Talent Werkgroep Promotie en werving Concept Activiteitenplan 2013/2014 versie 3.0, Woerden, 23-08- 2013 Aanleiding Het Woerdens Techniek Talent is een initiatief van onderwijsinstellingen,

Nadere informatie

Samenvatting effecten en resultaten Masterplan CGO Zuid-Holland

Samenvatting effecten en resultaten Masterplan CGO Zuid-Holland BIJLAGE: Samenvatting effecten en resultaten Masterplan CGO Zuid-Holland Pagina 1: Effecten bij leerlingen Effecten bedrijven - onderwijs Toelichting: De percentages onder het kopje Nul zijn de uitersten

Nadere informatie

Activiteitenverslag 2005

Activiteitenverslag 2005 Activiteitenverslag 2005 Project: Activiteitenverslag 2005 Datum: Juni 2006 Auteurs: Co van Reijen en Marc Cardon Stichting Technocentrum Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon: 0118-486810 telefax:

Nadere informatie

Zoekt u vakantiewerkstudenten op MBO/HBO niveau? Dan kunt u terecht bij TWZ.

Zoekt u vakantiewerkstudenten op MBO/HBO niveau? Dan kunt u terecht bij TWZ. Zoekt u vakantiewerkstudenten op MBO/HBO niveau? Dan kunt u terecht bij TWZ. VOORWOORD Om meer jongeren te interesseren voor techniek en daarnaast het contact en de kennisuitwisseling tussen bedrijven

Nadere informatie

Genderscan mbo Techniek

Genderscan mbo Techniek Genderscan mbo Techniek Doelen Pamflet Meer meisjes in mbo Techniek Aandacht voor gender in Techniek- en ICT-opleidingen wordt een vaste waarde binnen mbo-scholen Voorlichtingsactiviteiten die een brede

Nadere informatie

Toptechniek en Techniekpact. Een duurzame route

Toptechniek en Techniekpact. Een duurzame route Toptechniek en Techniekpact Een duurzame route Toptechniek en Techniekpact Een duurzame route In, door en uitstroom in de Techniek Techniekpact 3 Actielijnen: Kiezen voor techniek Leren in de techniek

Nadere informatie

Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1

Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1 Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1 Samenwerking van vijf Gelderse ROC s Organisatiestructuur Overlegstructuur Prestatie indicatoren 1 oktober 2012 Organisatiestructuur RxH Functie: Stuurgroep/klankbord

Nadere informatie

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg Afsprakenkader Partners in Leren en Werken in Zorg en Welzijn Zeeland ViaZorg 2014 Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad INHOUD Inleiding 1. Hoe kunnen de opleidingen kwalitatief beter en vooral uitdagender?

Nadere informatie

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORD & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Activiteitenverslag 2009

Activiteitenverslag 2009 Activiteitenverslag 2009 Project: Activiteitenverslag 2009 Datum: juni 2010 Auteurs: Mary Remijnse / Co van Reijen / Dick Schipper Stichting Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon:

Nadere informatie

index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant

index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant Inhoudsopgave 1. Mbo Techniek... 3 1.1 Deelnemers mbo techniek... 3 1.1.1 Onderwijsinstellingen... 3 1.1.2

Nadere informatie

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE CONVENANT ASSOCIATE DEGREE 3 juli 2018 Partijen: 1. de vereniging MBO Raad, statutair gevestigd en kantoorhoudend te (3447 GM) Woerden aan het adres Houttuinlaan 6, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de

Nadere informatie

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Uitvoeringsplan 1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Programma: Welzijn van dieren 2. Samenvatting programmaonderdeel: Dierenwelzijn krijgt vanuit de maatschappij steeds meer

Nadere informatie

Actieprogramma Techniekpact Zeeland

Actieprogramma Techniekpact Zeeland Actieprogramma Techniekpact Zeeland 2017-2020 Speerpunt 1 - Leren in techniek: Kwalitatieve en kwantitatieve afstemming van het aanbod voortgezet- en beroepsonderwijs Actielijn 1: Realiseren van strategisch

Nadere informatie

KRAAMTALENT KNELPUNTEN BEDRIJVEN DOELSTELLINGEN PROJECTPLAN KNELPUNTEN ROC'S GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE

KRAAMTALENT KNELPUNTEN BEDRIJVEN DOELSTELLINGEN PROJECTPLAN KNELPUNTEN ROC'S GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE KRAAMTALENT GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE donderdag 7 juni 2012 - dia 2 KNELPUNTEN BEDRIJVEN ONDERTEKENING CONVENANT 27-01-2010 Verouderd personeelsbestand Afname animo bij jongeren voor de Kraamzorg Door

Nadere informatie

VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO

VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO April 2014 Kenschets 1963 Ons onderwijsbestel 1963 (opmaat voor Mammoetwet ) Van Mammoet 1968 Industriële vormgeving: lineair

Nadere informatie

Overzicht uitwisselingen schooljaar

Overzicht uitwisselingen schooljaar Overzicht uitwisselingen schooljaar 2010-2011 In schooljaar 2010-2011 zijn er 39 uitwisselingen geweest. Iedere uitwisseling heeft een verbeteradvies voor het praktijkleren opgeleverd. 1/2/3 Docent vmbo

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S

PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S 1. Inleiding Dit plan van aanpak vormt een onlosmakelijk onderdeel van het convenant loonwerkonderwijs AOC s. In dit plan van aanpak zijn de uit te voeren

Nadere informatie

Welkom in TECHNUM! KwaliteitsKring Zeeland 14-02-08

Welkom in TECHNUM! KwaliteitsKring Zeeland 14-02-08 Welkom in TECHNUM! KwaliteitsKring Zeeland 14-02-08 TECHNUM in vogelvlucht Wat is Technum Welke participanten Waarom noodzakelijk Waar we voor staan Wat onze ambities zijn TECHNUM Zelfstandige onderwijsvoorziening

Nadere informatie

Kiezen voor technologie Regio Zeeland. Verlenging 2016

Kiezen voor technologie Regio Zeeland. Verlenging 2016 Kiezen voor technologie Regio Zeeland Verlenging 2016 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Talent in Zicht in 2016... 4 3. Regionaal arrangement... 5 4. Netwerk in de regio... 6 5. Loketfunctie in de regio...

Nadere informatie

Create to explore yourself'

Create to explore yourself' Het Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht Onlosmakelijk verbonden met de Omgeving de Samenleving Bedrijven en Maatschappelijke organisaties Leren & Samenleving als natuurlijke bondgenoot van leerlingen

Nadere informatie

HAN en duurzame energie

HAN en duurzame energie Beroepsonderwijs tijdens de energie transitie HAN en duurzame energie Van buiten naar binnen. Tinus Hammink programma-manager SEECE Hogeschool van Arnhem en Nijmegen HBO en topsectoren; keuze van HAN 1.

Nadere informatie

Nadere subsidieregels Euregionaal Onderwijs

Nadere subsidieregels Euregionaal Onderwijs PROVINCIAAL BLAD Officiële naam regeling: Citeertitel: Naam ingetrokken regeling: Besloten door: Onderwerp: Nadere subsidieregels Euregionaal Onderwijs Nadere subsidieregels Euregionaal Onderwijs Nadere

Nadere informatie

Aanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht

Aanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht Aanbevelingen en Actieprogramma Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht 2 Aanbevelingen ter verbetering van (de aantrekkelijkheid van) het VMBO naar aanleiding van het VMBO

Nadere informatie

Projectplan Monitor bevordering arbeidsparticipatie (2009-2012)

Projectplan Monitor bevordering arbeidsparticipatie (2009-2012) -1- Projectplan Monitor bevordering arbeidsparticipatie (2009-2012) 1 Aanleiding voor het project Arbeidsparticipatie is een belangrijk onderwerp voor mensen met een chronische ziekte of functiebeperking

Nadere informatie

Voor vakmensen voor de toekomst

Voor vakmensen voor de toekomst Voor vakmensen voor de toekomst D66 Gelderland wil een klimaatneutrale en toekomstbestendige provincie zijn. Dat betekent windmolens plaatsen, zonneweides aanleggen en elk huis in Gelderland energieneutraal

Nadere informatie

Datum: Adviserend

Datum: Adviserend Oplegvel 1. Onderwerp Versterken techniekonderwijs Holland Rijnland 2. Rol van het Platformtaak volgens gemeente samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang Het cofinancieringsfonds Holland

Nadere informatie

CONCEPT-Business model Werkplein Campus

CONCEPT-Business model Werkplein Campus CONCEPT-Business model Werkplein Campus Introductie Stichting Werkplein Campus het Bildt De stichting Werkplein Campus wil door het innoveren van het beroepsonderwijs samen met het bedrijfsleven opleidingen

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Techniek Pact Zeeland 1.0

Voortgangsrapportage Techniek Pact Zeeland 1.0 Voortgangsrapportage Techniek Pact Zeeland 1.0 Voorjaar 2017 heeft het 3O-overleg het Techniek Pact Zeeland vastgesteld. Huis van de Techniek is gevraagd om de in het Techniek Pact Zeeland (TPZ) beschreven

Nadere informatie

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs.

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs. De behoefte aan het delen van kennis en ervaring is groot! Samenwerking door kennis te delen en ervaringen uit te wisselen is essentieel om de verdere implementatie van ondernemend onderwijs efficiënt

Nadere informatie

Slim samenwerken binnen en tussen vmbo en mbo in Zeeland. Presentatie tbv Bustour Slim Samenwerken VNG 27 maart 2013

Slim samenwerken binnen en tussen vmbo en mbo in Zeeland. Presentatie tbv Bustour Slim Samenwerken VNG 27 maart 2013 Slim samenwerken binnen en tussen vmbo en mbo in Zeeland Presentatie tbv Bustour Slim Samenwerken VNG 27 maart 2013 Voorgeschiedenis (1) Taskforce Zeeland, opdracht minister Plasterk Maart 2010: rapport

Nadere informatie

Bijeenkomsten Regioanalyse Technocentrum Zeeland, april 2007

Bijeenkomsten Regioanalyse Technocentrum Zeeland, april 2007 Bijeenkomsten Regioanalyse Technocentrum Zeeland, april 2007 Er zijn door het Technocentrum Zeeland in april 2007 vier bijeenkomsten georganiseerd om input te genereren voor het kwalitatief deel van de

Nadere informatie

Betreft: cofinanciering voltijds hoogbegaafdenonderwijs Schouwen-Duiveland

Betreft: cofinanciering voltijds hoogbegaafdenonderwijs Schouwen-Duiveland Bedrijf X t.a.v. X adres adres dagtekening Betreft: cofinanciering voltijds hoogbegaafdenonderwijs Schouwen-Duiveland Geachte heer/mevrouw, Graag vragen wij uw aandacht voor het volgende. Voltijds hoogbegaafdenonderwijs

Nadere informatie

Richtlijn inschaling zij-instromers

Richtlijn inschaling zij-instromers Richtlijn inschaling zij-instromers Route: Staf, d.d. Bestuur, voorlopig besluit, d.d. 4 maart 2019 Directieoverleg, d.d. 14 maart 2019 GMR, d.d. 21 maart 2019 (verzenddatum 6 weken vooraf; d.d. 8 maart

Nadere informatie

Hoofdlijnenakkoord voor het inrichten van een Regionaal Arrangement Beroepsonderwijs Amsterdam

Hoofdlijnenakkoord voor het inrichten van een Regionaal Arrangement Beroepsonderwijs Amsterdam Afdeling Onderwijs, Jeugd en Educatie Team Onderwijs VO Hoofdlijnenakkoord voor het inrichten van een Regionaal Arrangement Beroepsonderwijs Amsterdam Betrokken partijen: De instellingen voor Beroepsonderwijs

Nadere informatie

examinering 2006-2007 Een overzicht van het eerste jaar Actieplan Examinering

examinering 2006-2007 Een overzicht van het eerste jaar Actieplan Examinering ACTIEPLAN examinering 2006-2007 Een overzicht van het eerste jaar Actieplan Examinering Inleiding In november 2006 hebben de AOC s naar aanleiding van de teleurstellende bevindingen van KCE en op verzoek

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014

De kracht van samenwerking. Brainport Development, 2014 1 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 2 De kracht van samenwerking Brainport Development, 2014 VAN KORTSLUITING NAAR CONTACT BETA CHALLENGE PROGRAMMA EEN LEERROUTE MAVO-MBO-HBO Henk

Nadere informatie

voor partners en betrokkenen www.civ-food-noord.nl 10 september 2014, Peet Ferwerda

voor partners en betrokkenen www.civ-food-noord.nl 10 september 2014, Peet Ferwerda Centrum voor innovatief vakmanschap Food Noord Update voor partners en betrokkenen www.civ-food-noord.nl 10 september 2014, Peet Ferwerda Dit is de eerste Update van het CIV Food Noord, waarmee we partners

Nadere informatie

Robotconsortium Brabant: Het robotproof maken van 300 bedrijven en 3000 werknemers in Brabant

Robotconsortium Brabant: Het robotproof maken van 300 bedrijven en 3000 werknemers in Brabant Robotconsortium Brabant: Het robotproof maken van 300 bedrijven en 3000 werknemers in Brabant Voorstel PACTvergadering Donderdag 1 februari 2018 Context Begin 2017 is door BrabantKennis, BrabantAdvies,

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Samen FIKS

Beleidsplan stichting Samen FIKS 2019 2021 Beleidsplan stichting Samen FIKS Andre Beeksma Samen FIKS 2019 2021 Beleidsplan stichting Samen Fiks 2019 2021 Vastgesteld dd. 30 januari 2019 Inleiding De Stichting Samen FIKS streeft er naar

Nadere informatie

Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Wat zijn mijn taken als onderwijsassistent?

Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Wat zijn mijn taken als onderwijsassistent? Onderwijsassistent Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Een school, een groepsleraar en een lokaal met vaak 25 of meer kinderen. Dat kan heel gezellig zijn voor de leerlingen, maar voor de leraar

Nadere informatie

Roadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH

Roadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH Roadmap Institute for Positive Health April 2016 Stichting IPH INTRODUCTIE VAN DE IPH ROADMAP De IPH roadmap schetst de resultaten die IPH de komende jaren wil realiseren. De weg naar de resultaten toe

Nadere informatie

FIGURES, FACTS & TRENDS

FIGURES, FACTS & TRENDS FIGURES, FACTS & TRENDS Scholingstrajecten voor immigranten, groep gemotiveerde, vaak hoog opgeleide statushouders INSTROOM VANUIT MEERDERE PERSPECTIEVEN Reguliere instroom vanuit VMBO naar BOL-opleidingen

Nadere informatie

Implementatieplan interactief beleid

Implementatieplan interactief beleid Implementatieplan interactief beleid (juni 2010 t/m mei 2011) Gemeente Weert, 15 juli 2010 Portefeuillehouder interactief beleid: wethouder H. Litjens Regisseur wijkgericht werken: Marianne Schreuders

Nadere informatie

Notitie : 6SVS-BVE N Van : secretariaat Status : vastgesteld door bestuur d.d Datum : 15 juni 2016 Betreft : jaarverslag 2015

Notitie : 6SVS-BVE N Van : secretariaat Status : vastgesteld door bestuur d.d Datum : 15 juni 2016 Betreft : jaarverslag 2015 Notitie : 6SVS-BVE.10014.N Van : secretariaat Status : vastgesteld door bestuur d.d. 01-06-2016 Datum : 15 juni 2016 Betreft : jaarverslag 2015 INLEIDING Deze notitie bevat het jaarverslag 2015 van de

Nadere informatie

FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED

FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED en met de Associate degree Hans Daale - Leido opzet Invoering van de associate degree als opleiding Flexibilisering, verticaal en horizontaal, van de beroepskolom

Nadere informatie

Masterclass: Techniek in het VMBO

Masterclass: Techniek in het VMBO Masterclass: Techniek in het VMBO en wat doen we er mee in het basisonderwijs? Contents Door wie?... 1 Inleiding.... 2 Workshops... 3 Samenvatting rapport In beeld bij het primair onderwijs Verbindend

Nadere informatie

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL ZUIDWEST & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

TECHNIEKPACT GELDERLAND

TECHNIEKPACT GELDERLAND TECHNIEKPACT GELDERLAND Nederland is als kenniseconomie gelukkig weer terug is in de top 5 van meest concurrerende economieën in de wereld. Die positie is bereikt door innovatieve bedrijven en kennisinstellingen

Nadere informatie

BASISGGEVENS. Naam Functie

BASISGGEVENS. Naam Functie 1 BASISGGEVENS Soort aanvraag:: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Centrum voor Top Techniek Terneuzen

Beleidsplan Stichting Centrum voor Top Techniek Terneuzen Beleidsplan 2019-2021 Stichting Centrum voor Top Techniek Terneuzen Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstellingen... 4 Uitgangspunten en ambities... 4 Duurzaam... 4 Innovatief technisch beroepsonderwijs...

Nadere informatie

LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE

LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE 1. Welkom en voorstellen 2. Human Capital Chemie en Actielijn 2 3. Wat is er tot nu toe gedaan? 4. Relatie met Vaksteunpunten Natuur- en Scheikunde 5. Wat is coaching

Nadere informatie

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Vastgesteld door het college van bestuur op 4 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg 13 oktober 2015 Goedgekeurd door de raad van toezicht 18 december 2015

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK SUBSIDIE REGIONAAL PROGRAMMA

PLAN VAN AANPAK SUBSIDIE REGIONAAL PROGRAMMA PLAN VAN AANPAK SUBSIDIE REGIONAAL PROGRAMMA 2012-2015 Betreft maatregel2 flexservice/flexopvang bij ROC s met specifieke inzet op mbo 3 en 4 Activiteit:MBO-loket / Instroomloket 16+ Uitvoerder:ROC Mondriaan,

Nadere informatie

UITVOERINGSCONVENANT TASKFORCE JEUGDWERKLOOSHEID, CWI EN DEFENSIE 2005 en 2006

UITVOERINGSCONVENANT TASKFORCE JEUGDWERKLOOSHEID, CWI EN DEFENSIE 2005 en 2006 UITVOERINGSCONVENANT TASKFORCE JEUGDWERKLOOSHEID, CWI EN DEFENSIE 2005 en 2006 PARTIJEN: - Taskforce Jeugdwerkloosheid (TFJW), vertegenwoordigd door J. de Boer; - Centrum voor Werk en Inkomen (CWI), vertegenwoordigd

Nadere informatie

Onderzoek naar Experimenten

Onderzoek naar Experimenten Onderzoek naar Experimenten doorlopende leerlijnen vo-mbo Samenvattende conclusies Conclusies en aanbevelingen uit het themaonderzoek naar experimenten doorlopende leerlijnen vo-mbo mei 2016 Voorwoord

Nadere informatie

ISEO Consult. voorbeelden uitgevoerde projecten

ISEO Consult. voorbeelden uitgevoerde projecten ISEO Consult voorbeelden uitgevoerde projecten E-LEARNING ONTWIKKELEN Type opdrachtgever: kenniscentrum Ontwikkel een e-learning module (inclusief toetsing) voor nieuwe medewerkers op tankstations. In

Nadere informatie

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting Opdrachtgever: Bouwend Nederland Rotterdam, april 2013 Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting

Nadere informatie

Regeling impuls beroepsonderwijs voor landelijke organen 2000

Regeling impuls beroepsonderwijs voor landelijke organen 2000 OCenW-Regelingen Regeling impuls beroepsonderwijs voor landelijke organen Bestemd voor: landelijke organen en de Vereniging Colo Algemeen verbindend voorschrift Datum: 14 augustus Kenmerk: BVE/B/-29879

Nadere informatie

Communicatieplan t.a.v. energiebeleid. Peek Bouw & Infra BV

Communicatieplan t.a.v. energiebeleid. Peek Bouw & Infra BV Communicatieplan t.a.v. energiebeleid Peek Bouw & Infra BV Peek Bouw & Infra BV Wayensedijk 27 3992 LN HOUTEN Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1.0 Inleiding 1.1 Inleiding 1.2 Doelstellingen 2.0 Doelgroepen

Nadere informatie

3D-PROJECT HOOGEVEEN !!! Talentontwikkeling door wetenschap en techniek. Kansen zien is. De aanpak

3D-PROJECT HOOGEVEEN !!! Talentontwikkeling door wetenschap en techniek. Kansen zien is. De aanpak 3D-PROJECT HOOGEVEEN Rotaryclub Staphorst-Reestland Kansen zien is Er is een tekort aan technici en zonder goede technici is het lastig innoveren en zonder innovatie komen duurzame ontwikkelingen niet

Nadere informatie

Visie op macrodoelmatigheid en VHG-initiatief groene Hot-spots

Visie op macrodoelmatigheid en VHG-initiatief groene Hot-spots Samenwerken aan goed Groen Onderwijs: Visie op macrodoelmatigheid en VHG-initiatief groene Hot-spots De instroom van geschoolde medewerkers in de hoveniers- en groenvoorzienerssector komt veelal vanuit

Nadere informatie

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2 Cohort 2018 Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2. Je staat voor een lastige keuze. Je gaat een keuze maken tussen de drie profielen en deze keuze bepaalt voor een deel je toekomstmogelijkheden.

Nadere informatie

Opdrachtgever project Werknemer in opleiding : ministerie van OCW

Opdrachtgever project Werknemer in opleiding : ministerie van OCW Datum: 20 februari 2012 Ons kenmerk: JK1.12.009 Begeleidingsmodel Werknemer in opleiding Opdrachtgever project Werknemer in opleiding : ministerie van OCW Wout Schafrat Gijs van de Beek Preventie en duurzaamheid

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Partijen: Summa College, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw T. van Hoogstraten, Korein, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer P. Notten, Kinderopvanggroep,

Nadere informatie

Zeeuwse opleiding. Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject

Zeeuwse opleiding. Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject Deze opleiding is een initiatief van RPCZ, Scalda, HZ University of Applied Sciences, Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen, Kibeo, Kinderopvang Walcheren,

Nadere informatie

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden Concept versie; d.d. 28.01.2014 Inhoud: 1. Verantwoording 2. Doelen en gebruikswaarde van het Communicatieplan 3. Organisatie

Nadere informatie

Stichting ter bevordering van het onderwijs aan Hoogbegaafde kinderen en jongeren

Stichting ter bevordering van het onderwijs aan Hoogbegaafde kinderen en jongeren Stichting ter bevordering van het onderwijs aan Hoogbegaafde kinderen en jongeren Stichting Secundum www.secundum.nl info@secundum.nl Postadres: Secundum Postbus 2311 2002 CH Haarlem 1 Inhoudsopgave Inleiding

Nadere informatie

Nieuwe kans op extra instroom

Nieuwe kans op extra instroom Nieuwe kans op extra instroom Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn en

Nadere informatie

ROC Zeeland Plan van Aanpak. Curvi. Leren van elkaar vanuit de beroepspraktijk

ROC Zeeland Plan van Aanpak. Curvi. Leren van elkaar vanuit de beroepspraktijk ROC Zeeland Plan van Aanpak Curvi Leren van elkaar vanuit de beroepspraktijk versie 30 juni 2011 Inhoudsopgave 1. Projectbeschrijving... 3 1.1. Probleemstelling... 3 1.2. Uitwerking Oplossing... 3 1.3.

Nadere informatie

CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS

CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS Onderwijsstichting Arcade (openbaar primair onderwijs Coevorden Hardenberg) Openbaar primair onderwijs gemeente Emmen Stenden Hogeschool (PABO Emmen) 1 INHOUDSOPGAVE PREAMBULE...3

Nadere informatie

Zes nieuwe ICT-opleidingen voor het MBO

Zes nieuwe ICT-opleidingen voor het MBO Zes nieuwe ICT-opleidingen voor het MBO Servicemedewerker ICT De Servicemedewerker ICT zorgt ervoor dat iedereen beschikt over een goed functionerende pc. Aan de hand van procedures installeert hij hard-

Nadere informatie

Quickscan Techniek in. onderwijs en werkgelegenheid

Quickscan Techniek in. onderwijs en werkgelegenheid Quickscan Techniek in Brabant onderwijs en werkgelegenheid Visie in beeld Om te weten waarover we in Brabant praten, hebben we als Samenwerkingsverband Techniekplatforms Brabant voor u een aantal relevante

Nadere informatie

Activiteitenplan 2008

Activiteitenplan 2008 Activiteitenplan 2008 Technocentrum Zeeland Oktober 2007 Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon 0118 486810 telefax 0118 486811 e-mail post@technocentrumzeeland.nl website www.technocentrumzeeland.nl

Nadere informatie

Plan van aanpak Regionaal Convenant Noord- en Midden Limburg

Plan van aanpak Regionaal Convenant Noord- en Midden Limburg Plan van aanpak Regionaal Convenant Noord- en Midden Limburg Maart 2013 1 Inhoudsopgave Plan van aanpak Blz 2. Blz 3. Inhoudsopgave Doelstelling Speerpunten Inhoudelijke uitwerking speerpunt 1 Blz 4. Inhoudelijke

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK BIJLAGE 1

PLAN VAN AANPAK BIJLAGE 1 BIJLAGE BIJ AANVRAAG TL-Netwerk TECHNIEK LEERWERKPLEINEN EN STRATEN NETWERK NOORD-HOLLAND-NOORD JANUARI 2018 PLAN VAN AANPAK BIJLAGE 1 RIFMBO TL-Netwerk / Bijlage Plan van Aanpak Bijlage 1 Uitwerking van

Nadere informatie

Uw brief van. Bijlage(n)

Uw brief van. Bijlage(n) logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 6 april 2007 HO/CBV/2007/10020 Uw brief van Onderwerp Voortgang Deltaplan Bèta Techniek

Nadere informatie

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst Groen is overal en voor iedereen AOC s geven een breed scala aan opleidingen op het gebied van voedsel, natuur en leefomgeving. Zij verzorgen vmbo, mbo en

Nadere informatie

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten

Nadere informatie

ITTL. Informatietechnologie voor de Theoretische Leerweg van het VMBO

ITTL. Informatietechnologie voor de Theoretische Leerweg van het VMBO ITTL. Informatietechnologie voor de Theoretische Leerweg van het VMBO Het vak Informatietechnologie voor de Theoretische Leerweg van het VMBO ITTL is een algemeen vormend vak dat zich richt op de beroepspraktijk

Nadere informatie

Jaarplan Samen op weg naar een inclusieve arbeidsmarkt

Jaarplan Samen op weg naar een inclusieve arbeidsmarkt Jaarplan 2017 2 Jaarplan 2017 Gemeenten leggen de basis voor een gezonde, toekomstbestendige, inclusieve samenleving, waarin burgers actief en naar draagkracht deelnemen. Het A+O fonds Gemeenten ondersteunt

Nadere informatie

De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap

De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap Kwaliteitscentrum Examinering (KCE) Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsopleidingen

Nadere informatie

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context Functie Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Unitleider LD en evt. arbeidsmarkttoelage Management -> Overig management Beleid mede voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren Coördinatie van

Nadere informatie

Evaluatie. SECTORPLAN MEUBEL Duurzame inzetbaarheid op de kaart

Evaluatie. SECTORPLAN MEUBEL Duurzame inzetbaarheid op de kaart Evaluatie SECTORPLAN MEUBEL 2014-2016 Duurzame inzetbaarheid op de kaart Inhoud Inhoudsopgave Duurzame inzetbaarheid op de kaart...... 3 Relevante instrumenten aanbieden...... 4 Grafiek resultaten......

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs

MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs M201114 MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs MKB-ondernemers over ondernemen in het reguliere onderwijs drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, november 2011 MKB ziet wel brood in

Nadere informatie

Eindverslag School Ex Programma 2011

Eindverslag School Ex Programma 2011 Eindverslag School Ex Programma 2011 Inleiding Het School Ex Programma is de afgelopen twee jaren uitgevoerd met landelijke middelen voor jeugdwerkloosheid onder toezicht van de MBO-raad. In 2011 is het

Nadere informatie

EduDivers Werkplan 2017

EduDivers Werkplan 2017 kenniscentrum voor onderwijs en seksuele diversiteit EduDivers Werkplan 2017 Het jaar 2017 is voor EduDivers een overgangsjaar. De kern van financiering van EduDivers verloopt via de landelijke Onderwijsalliantie

Nadere informatie

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Het vmbo van de toekomst Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Voorstellen Mirjam Bosch, plv. directeur CSV Veenendaal Dennis Heijnens, adviseur bij Actis Advies Programma deelsessie

Nadere informatie

PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN

PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN PROCESBESCHRIJVING AANSLUITING PO-VO PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN SAMEN LEREN OVER REFERENTIENIVEAUS EN DIDACTIEK OM DE INHOUDELIJKE AANSLUITING TUSSEN PO EN VO IN GORINCHEM EN OMSTREKEN

Nadere informatie

Programma van Eisen m.b.t. leren in de Kinderopvang

Programma van Eisen m.b.t. leren in de Kinderopvang Programma van Eisen m.b.t. leren in de Kinderopvang Vastgesteld op 26-02-2010 De basis van het Programma van Eisen m.b.t. leren in de Kinderopvangorganisaties is het principe dat de Beroepspraktijkvorming

Nadere informatie

Norwin College, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer T. Stierhout

Norwin College, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer T. Stierhout Samenwerkingsovereenkomst van de bevoegde gezagen van de onderwijsinstellingen en de contactgemeente van de RMC-regio Friesland Oost 006 inzake het ondersteunen van overbelaste jongeren in het onderwijs,

Nadere informatie

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS

KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS - editie 2007 KWANTITATIEVE REGIOANALYSE TECHNISCH BEROEPSONDERWIJS REGIO MIDDEN- EN WEST-BRABANT - Samenvatting - Een initiatief van index Technocentrum Midden- en West-Brabant index Technocentrum Mozartlaan

Nadere informatie