Een aantal kenmerken van cursus in het algemeen Relatie met basisactiviteiten Voorbeeld van een pedagogische situatie
|
|
- Karel Verbeek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Cursussen algemeen Gerrit Fronik Inhoudsopgave Samenvatting Achtergronden Peter Petersen Kees Both Henk Hansma Een aantal kenmerken van cursus in het algemeen Praktische uitwerkingen Relatie met groepering Relatie met ruimte Relatie met leerplan Relatie met basisactiviteiten Relatie met tijd Voorbeeld van een pedagogische situatie Literatuur Samenvatting In onderstaande opmerkingen van kinderen en groepsleiders is te lezen tegen welke problemen we aan lopen bij het begrip cursussen in een jenaplanschool. Om er maar een uit te lichten: vindt de cursus plaats in de stamgroep, in (verkapte) jaargroepen, niveaugroepen, cursusgroepen of in instructiegroepen. In dit hoofdstuk willen we een kader aangeven waarmee in de groep gewerkt kan worden. Opmerkingen van kinderen Het is leuker als je zelf mag bepalen wat je wanneer doet, omdat je soms ergens zin in hebt en soms niet ( groep 6) Soms gaat de juf iets uitleggen, terwijl we het in dezelfde tijd allang zelf hadden kunnen doen. (groep 6)
2 Het is soms wel stom, maar je leert er wel van ( groep 4/5) Een meester of juf hoeft niet gelijk alles uitgebreid uit te leggen; alleen als iemand aangeeft dat hij het nog niet snapt ( groep 8) * Ik vind het niet leuk als het te makkelijk is. Ik vind het niet leuk als ik een antwoord telkens meteen weet. ( groep 8) Opmerkingen van een groepsleider Kinderen vinden het leuk om na te denken over een planning en doen ook beter hun best als ze zelf gekozen hebben. Ik heb veel niveauverschillen in de groep. Ik vind het lastig daar mee om te gaan. De kinderen kijken zelf hun werk na. Dat vinden ze prachtig. Ik moet ze nog wel beter leren daarmee om te gaan. Dat ze bijvoorbeeld niet het goede antwoord overschrijven. En dat lukt ook, want uiteindelijk willen ze het het liefst zelf ontdekken. (citaten uit: Zin in School van Luc Stevens e.a. ) Achtergronden We gaan hier kort in op verschillende bronnen die de cursus als onderwerp hebben. Dit doen we, omdat velen wat betreft cursussen niet goed weten waarom we de dingen doen zoals we ze doen Peter Petersen Petersen heeft het in Het Kleine Jenaplan (pagina 59 en verder) over: Inleidingscursussen Daarin wordt minimumleerstof van rekenen, spelling, aardrijkskunde en geschiedenis overgedragen. Er wordt gewerkt met leerlijnen. Inscholingscursussen Hierin komen vaardigheden, leerstof of werktechnieken aan bod die in een korte periode aangeleerd kunnen worden, bijvoorbeeld het gebruik van de atlas. Petersen geeft hier overigens aan dat deze cursussen niet gegeven worden in een vast schema of in een voor alle kinderen hetzelfde tempo. Ieder kind mag zelf uit maken waar en wanneer hij gebruik wil maken van deze inscholingsmomenten. Oefencursussen Naar behoefte wordt een deel van de groep of de hele groep bijeengebracht worden, bijvoorbeeld bij een bijzonder rekenkundig vraagstuk die een uitvoeriger, voor allen bestemde toelichting van de groepsleiding vergen Kees Both
3 In Jenaplan 21 staan in het hoofdstuk WERK (pagina 98 en verder) staan behartenswaardige zaken over cursussen. Hij onderscheidt: Inleidingscursussen, gericht op het zelfstandig hanteren van werkmiddelen. Inscholingscursussen, gericht op het verwerven van kennis en vaardigheden. Daaronder vallen o o langlopende cursussen, bijvoorbeeld voor rekenen, spelling e.d. kortlopende cursussen, bijvoorbeeld kaartgebruik, grafieken, kunstzinnige technieken, computergebruik e.d. Keuzecursussen. Gericht op het ontwikkelen van persoonlijke bekwaamheden van kinderen, zoals kunstzinnige technieken, sterrenkunde en Duits. Kees Both wijst op het gevaar dat ook een jenaplanschool kan ontaarden in een cursusfabriek. Temeer omdat veel methodes geschreven zijn voor het jaarklassensysteem. Hij noemt een bruikbaar criterium: wat kan nu al door de kinderen in Wereldoriëntatie toegepast worden. Wat dat betreft is het schema op pagina 116 van het Concept zeer verhelderend. Je leert zaken in de cursussen om het toe te passen binnen WO Henk Hansma Hansma heeft het in Kansrijke Taal beschreven als: Beheersingsleren: oefenen, trainen, met inzicht oefenen. Kennis en vaardigheden onthouden en beheersen; in een meer lineair leerproces (leerlijnen); de groepsleiding of de leerlijn bepaalt wat het kind stap voor stap leert; het zijn afgeronde eenheden gericht ingezet, met ondersteuning door kring en instructie. Toepassingsleren:experimenteren, ontdekken en ontwerpen. Kennis en vaardigheden gebruiken, toepassen en integreren; een meer concentrisch leerproces; uitdagende leersituaties en materialen, dus een rijke en doordachte leeromgeving met ondersteuning door kring en instructie. Bovenstaande invalshoeken van Petersen, Both en Hansma worden ondersteund door de recente opvattingen over het leren van kinderen, onder andere vanuit het sociaal constructivisme ( zie elders in Groeien en Bloeien.) Een aantal kenmerken van cursus in het algemeen Minimale parate kennis voor allen en maximale individuele kennis Meer homogene groepen, met onderverdelingen; zakelijke, doch pedagogische leiding, sobere taal.
4 Zelfwerkzaamheid bevorderen: eerst zelf de leerwegen laten zoeken; napraten over de beste leerwegen ( dialoog) opdrachten die verschillende wegen mogelijk maken ( meervoudige intelligentie.) Werkmiddelen gebruiken ( b.v. ICT) Prestaties in gezonde wedijver: - recht doen aan de zaak - uiterlijk keurig verzorgd - eerlijk, geen nabootsing Praktische uitwerkingen Relatie met groepering Elke jenaplanschool kan groeperingsvormen zoeken die passen bij de eigen situatie. Allerlei mogelijkheden liggen open. Het is wel zaak te blijven letten op het doel van deze groeperingsvorm. Met andere woorden: het is goed om rekening te houden met de punten die hierboven genoemd zijn. Geen cursus met als doel de cursus: je leert iets ( beheersingsleren) om het toe te passen binnen WO. ( toepassingsleren) Relatie met ruimte Daaruit volgt dat de te kiezen ruimte aangepast moet worden aan het doel. De omstandigheden zoals gebrek aan ruimte, storende activiteiten, aantal kinderen vereisen een doordachte keuze Relatie met leerplan Het leerplan, schoolplan geeft de mogelijkheid de leerlijnen te omschrijven die in verschillende cursussen, vooral de langlopende, gebruikt worden. Soms kunnen dat leerlijnen zijn die in een methode ontwikkeld zijn. Een oud adagium luidt: je moet als groepsleiding boven de methode staan (zie ook de uitspraken van de kinderen boven aan dit artikel Relatie met basisactiviteiten Zoals aangegeven kan een cursus niet los staan van de andere basisactiviteiten zoals gesprek, spel en viering. In de (grote of kleine) kring kunnen cursuselementen aan bod komen: taal en WO. In de cursus moet gebruik gemaakt worden van spel, soms in combinatie met werkmiddelen. Tenslotte kan in de viering aan de schoolgemeenschap getoond worden wat er geleerd is en hoe het in WO toegepast kan worden.
5 Relatie met tijd Zoals velen aan den lijve ondervonden hebben heeft de cursus de neiging zich uit te breiden (nog meer spelling instructie!) en meer tijd op te slorpen ten koste van de tijd in de stamgroep; zeker als er een of meer methodes gebruikt worden. Een kritische blik op de bestaande praktijk is aan de orde. Er is niets tegen methodes, wel tegen de manier waarop zij soms gebruikt worden Voorbeeld van een pedagogische situatie In jenaplanschool is een project vanuit Kansrijke Taal gestart over de ontwikkeling van de schilderkunst in de loop der eeuwen. De schoolwoonkamer is ingericht met verschillende hoeken en werkplekken: een atelier waarin schilderingen worden gemaakt van renaissanceschilders, pointilisten, kubisten, impressionisten, enz. De producten hangen in historische volgorde aan de muren. Een biografieschrijfhoek: van beroemde en minder beroemde schilders wordt een biografie gemaakt die als muurkranten aan de muur worden gehangen. Een hoek waar interessante boeken liggen over schilderkunst. Een hoek waar prentenboeken worden gemaakt in een bepaalde stijl. Een werkplek waar drukwerk vervaardigd wordt. Een plek waar gedebatteerd kan worden over schilderkunst: wat vind ik mooi en waarom. Al deze hoeken en werkplekken vereisen korte instructies: hoe met deze werkplek om te gaan, hoe technieken gebruikt kunnen worden en wat het doel van de werkplek is. Doel is echter dat het geleerde toegepast kan worden in WO en in dit geval in de Kunstzinnige vorming Literatuur Hierbij een overzicht van een aantal bronnenboeken dat goed te gebruiken zijn bij de vormgeving van cursussen in het algemeen. Het didactische werkvormenboek: bijzonder veel soorten (meer dan 100 )werkvormen die veelal ook in de basisschool te gebruiken zijn. Coöperatief leren geeft veel suggesties. Eigenlijk voor iedere groepsleiding een must. De Rozentuin geeft op bladzijde 17 een goed instrument van basisregels vakmanschap om kinderen te begeleiden. Instrumenten voor Interne Begeleiders: geeft vele vragenlijsten, checklisten en andere instrumenten die te gebruiken zijn bij cursussen. Effectieve instructie van Veenman geeft veel handvatten om de instructie doeltreffend te laten zijn. Kansrijke Taaldidactiek geeft achtergronden, maar ook veel praktische zaken om bijvoorbeeld taal inderdaad Kansrijk te maken. Dat s andere Taal, bouwstenen voor levend taalonderwijs. Hierin staat ook een groot aantal leerlijnen aangegeven die goed te gebruiken zijn. Basisboek ICT didactiek een boek vol suggesties hoe ICT in te passen is bij instructie en andere leergebieden. Piet Hoogeveen en Jos Winkels ( 2005) Het didactische werkvormenboek ISBN
6 Joep van Vugt ( 2002) Coöperatief leren binnen adaptief onderwijs ISBN NJPV: De Rozentuin. Koos Bokhorst, Peter de Vries (2004):Instrumenten voor Interne Begeleiders ISBN x Henk Hansma (2001)Kansrijke Taaldidactiek ISBN NJPV en Freinetbeweging: Dat s andere taal, Bouwstenen voor levend taalonderwijs. John Bronkhorst (2002): Basisboek ICT didactiek ISBN: En vele websites, zoals www. Ontwerpatelier www. TOMscholen www. jenaplan.nl: met name artikelen uit Mensenkinderen.
6.15.4.4 Relatie met basisactiviteiten. 6.15.4.6 Een pedagogische situatie rondom bewegingsonderwijs
Bewegingsonderwijs Jaap Meijer Inhoudsopgave 6.15.1 Samenvatting 6.15.2 Hoe te gebruiken 6.15.3 Achtergronden 6.15.4 Praktische uitwerkingen 6.15.4.1 Relatie met groepering 6.15.4.2 Relatie met ruimte
Nadere informatie1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf
De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende
Nadere informatieKernwoorden: gesprek, participatie kinderen, gelijkwaardigheid, gemeenschap, burgerschapsvorming
Kinderparticipatie Gerrit Fronik Inhoudsopgave 6.6.1 Samenvatting 6.6.2 Hoe te gebruiken 6.6.3 Achtergronden 6.6.3.1 Kinderparticipatie in het algemeen 6.6.3.2 Kindervergadering 6.6.4 Praktische uitwerkingen
Nadere informatieJenaplanschool Lindekring. brengt de wereld dichterbij. Liesmortel 19, 5435 XH St.Agatha. 0485-311611 info@lindekring.nl www.lindekring.
Liesmortel 19, 5435 XH St.Agatha. 0485-311611 info@lindekring.nl www.lindekring.nl In het kleine dorp St.Agatha vindt u een school van de toekomst. Jenaplanschool Lindekring brengt de wereld dichterbij
Nadere informatiePortfolio. Gerrit Fronik. Inhoudsopgave. 1 Uitgangspunten. 1.1 Basisprincipe 17. 1.2 Basisprincipe 19
Portfolio Gerrit Fronik Inhoudsopgave 1 Uitgangspunten 1.1 Basisprincipe 17 1.2 Basisprincipe 19 2 Dat rapporteren kan zijn 3 Portfolio 1.3 Naast cognitieve doelen is er veel aandacht voor opvoedingsdoelen
Nadere informatieONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK
ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieWAT IS DALTONONDERWIJS?
WESTERKIM EN DALTON DALTONONDERWIJS Westerkim vindt het belangrijk rekening te houden met de mogelijkheden van het kind en de verschillen tussen kinderen. Aandacht voor ieder kind, zelfstandigheidsbevordering,
Nadere informatieRAAMPLAN OPLEIDING JENAPLAN-BASISONDERWIJS
RAAMPLAN OPLEIDING JENAPLAN-BASISONDERWIJS De opleiding voor het Diploma Jenaplanonderwijs is voorbehouden aan daartoe erkende opleidingen. Deze erkenning (licentie) vindt plaats door de Nederlandse Jenaplanvereniging
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatie1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren
Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieLESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase
HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO Hoofdfase LESBESCHRIJVING Jongere kind - Oudere kind Semester 1-2 - 3-4 - 5* Student: Linda Ouwendijk Studentnummer: 0813937 Paboklas: 2F Datum: 19-01-2010 Stageschool + BRIN:
Nadere informatieJENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND. Ieder kind is uniek!
JENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND Ieder kind is uniek! WAT IS JENAPLANONDERWIJS? Nederland telt circa 7000 scholen voor basisonderwijs. In Nederland heeft iedere school de vrijheid om zijn eigen onderwijsconcept
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieHET RITMISCH WEEKPLAN in de Rozentuin
HET RITMISCH WEEKPLAN in de Rozentuin De schoolleider aan het woord We hebben al weer lang geleden de overgang gemaakt van een strak en weinig flexibel rooster naar een ritmisch weekplan. De daarin aangegeven
Nadere informatieOpbrengstgericht taalonderwijs
Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieLeren op een prachtige school
Meerwerf basisschool Tuindorpschool www.meerwerf.nl Leren op een prachtige school midden in Den Helder R Rust en ruimte In het oude centrum van Den Helder ligt onze prachtige Tuindorpschool. Al generaties
Nadere informatieJuf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis
Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis Inleiding: Al eerder schreef ik het ebook `het kan zonder groepsplan`. In veel scholen ervaren leerkrachten het maken van groepsplannen als
Nadere informatieBROCHURE TIENER COLLEGE
BROCHURE TIENER COLLEGE School is niet een voorbereiding op het leven, maar is het leven zelf. John Dewey loopbaan wilt vervolgen. Door het werken met een speciaal voor jou samengesteld programma willen
Nadere informatieBeleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek
Beleid (hoog)begaafdheid Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Uitgangspunt missie en visie n Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken
Nadere informatieHet flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.
Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders
Nadere informatieOnderwijs in een combinatiegroep
KWALITEITSKAART Organisatie Onderwijs in een combinatiegroep PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieHet dagelijks leven in de stamgroep: de omgang met elkaar (uit de Rozentuin)
Het dagelijks leven in de stamgroep: de omgang met elkaar (uit de Rozentuin) Beelden Het is een kwartier voor schooltijd. De groepsleider is, zoals altijd, al in zijn lokaal aanwezig voor de laatste voorbereidingen
Nadere informatieEen Jenaplanschool is ervaringsgericht:
Observatie gericht op Jenaplanonderwijs De zes kwaliteitskenmerken van een Jenaplanschool met bijbehorende indicatoren. (bron: Boek: Jenaplan, een school waar je leert samenwerken ) Een Jenaplanschool
Nadere informatieAlles over. Blink Wereld Geschiedenis. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieBROCHURE TIENER COLLEGE
BROCHURE TIENER COLLEGE School is niet een voorbereiding op het leven, maar is het leven zelf. John Dewey loopbaan wilt vervolgen. Door het werken met een speciaal voor jou samengesteld programma willen
Nadere informatieVoorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord
Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven
Nadere informatieOpdrachten bij hoofdstuk 1
Opdrachten bij hoofdstuk 1 1.1 Het portfolio op jouw opleiding Ga na met welke portfolio s er binnen jouw pabo gewerkt wordt. Probeer in handboeken en studiegidsen van je opleiding omschrijvingen van het
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatiePlan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika
Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga
Nadere informatieVoorbereiding assessment
Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende
Nadere informatieStudievaardigheden van A tot Z
Geschreven door Patricia Hendrikx Studievaardigheden van A tot Z Actief leren Actief leren is het tegenovergestelde van passief leren. Bij actief leren doe je meer dan alleen de leerstof doorlezen. Je
Nadere informatieRekenen staat vijf keer in de week op het rooster. We werken met de vierde versie van de methode De wereld in getallen.
Rekenen Rekenen staat vijf keer in de week op het rooster. We werken met de vierde versie van de methode De wereld in getallen. Niet alle kinderen rekenen even makkelijk en vlot. Onze methode houdt daar
Nadere informatieAlles over. Blink Wereld geschiedenis. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieAlles over. Blink Wereld Natuur en Techniek. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Blink Wereld Natuur en Techniek Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen
Nadere informatieAlles over. Blink Wereld aardrijkskunde. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieTijdsplanning werkstuk groep 5
Naam: Groep 5 Tijdsplanning werkstuk groep 5 Wat wanneer Aan de juf het onderwerp van maandag 21 januari 2013 mijn werkstuk doorgeven inleveren opdracht 1 maandag 28 januari 2013 inleveren opdracht 2 donderdag
Nadere informatieERVAAR JE EIGEN KOERS OP DE KLEINE KAPITEIN!
ERVAAR JE EIGEN KOERS OP DE KLEINE KAPITEIN! Zelf De Kleine Kapitein is een kleinschalige school waar onderwijs op maat gegeven kan worden. We vinden het belangrijk kinderen te stimuleren om te ontdekken
Nadere informatieLerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Stageopdracht Effectief leren
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn 2015-2016 Stageopdracht Effectief leren 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werken aan competenties... 3 Praktijkopdracht Effectief leren... 3 Bijlage 1: Beoordelingsformulier...
Nadere informatieKantelnieuwsbrief De Pijler
Kantelnieuwsbrief De Pijler Vroeger/Nu Woensdag 12 april 2017 Extra nieuwsbrief over De Kanteling op De Pijler Deze speciale nieuwsbrief gaat over de onderwijsontwikkelingen op De Pijler. We nemen u mee
Nadere informatieSabine Sommer is Interne begeleider van de bovenbouw.. Zij gaat vooral over de zorg van de kinderen.
Informatie over de gang van zaken in leerjaar 5 Sabine Sommer is Interne begeleider van de bovenbouw.. Zij gaat vooral over de zorg van de kinderen. ALGEMEEN Het allerbelangrijkste vinden wij dat de kinderen
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieAlles over. Naut. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Naut Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met
Nadere informatieJaarverslag 2015/2016
Jaarverslag 2015/2016 Terugblik Het afgelopen schooljaar hebben we binnen het team gewerkt met vijf actiegroepen, te weten: 1. Visie 2. Zorg en Begeleiding 3. Effectieve Instructie 4. Leerinhouden 5. Jonge
Nadere informatieSchooljaarverslag Christoffelschool Waalre
Schooljaarverslag 2015-2016 Christoffelschool Waalre In een notendop Doel Een gedragen visie, een heldere kijk op onze doelen Voor (nieuwe) ouders inzichtelijk maken wie wij zijn en hoe wij werken Ouders
Nadere informatieInformatiegids stamgroep 3/4 2015 2016
Informatiegids stamgroep 3/4 2015 2016 Openbare Jenaplan basisschool de Triolier en PSZ de Boemeltrein basisschool en peuterspeelzaal onder één dak Inhoud Voorwoord 3 Onze school missie en visie 4 Jenaplan
Nadere informatie3.1 De basisprincipes van het Jenaplan. 3.2 ICT en de kwaliteitscriteria. 4.1 we bieden mogelijkheden om te interageren met de computer
ICT en Jenaplan Gerrit Fronik Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 Hoe te gebruiken 3 Achtergronden 3.1 De basisprincipes van het Jenaplan 3.2 ICT en de kwaliteitscriteria 3.2.1 Een Jenaplanschool is ervaringsgericht
Nadere informatieKPB Observeren en differentiëren
2014-2015 Cursuscode: Cohort 2012: LGWKOD40P2 Cohort 2013: LGWKOD40P2 Cohort 2014: LGWKOD40P2 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Werken aan competenties 3 Praktijkopdracht observeren en differentiëren 3 Bijlage
Nadere informatie[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.
[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 8 3 Gebruiksaanwijzing
Nadere informatieHoe observeer je in de klas?
Hoe observeer je in de klas? Een vliegende start Donderdag 15 oktober 2015 Rosanne Zwart Welkom en voorstellen Ik begeleid startende docenten Ik werk op een school Ik werk op een universiteit of Hogeschool
Nadere informatieAlles over. Wijzer! Natuur en techniek. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wijzer! Natuur en techniek Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieUitwerking Leerlijn ICT Ogtb Titus Brandsma
Algemeen Uitwerking Leerlijn ICT Ogtb Titus Brandsma Maart 2015 o Groep 0/instroom: Afhankelijk van de ontwikkeling van het kind kunnen de muisvaardigheden geoefend worden door het programma Spelen met
Nadere informatieMeerbegaafden protocol
Meerbegaafden protocol Kardinaal de Jongschool 1. Doelstelling Er zijn grote verschillen in begaafdheid, tempo en belangstelling van kinderen. Naast zorg voor kinderen die minder snel mee kunnen meekomen,
Nadere informatieeindtermen basisonderwijs
STAM op schoolmaat eindtermen basisonderwijs inhoudstafel 1. inleiding...3 2. leergebied overschrijdende eindtermen...3 2.1. ICT...3 2.2. sociale vaardigheden...3 3. eindtermen leergebieden...4 3.1. muzische
Nadere informatie5. Toetsen om te leren
5. Toetsen om te leren Op Internet kwam ik dit bericht uit 1997 tegen: AMSTERDAM - De Montessorischolen voor voortgezet onderwijs halen slechtere eindexamenresultaten dan scholen van andere richtingen.
Nadere informatieTotaaloverzicht jenaplanoopleiding Versie: 24-3-2014
Totaaloverzicht jenaplanoopleiding Versie: 24-3-2014 1.Inleiding De opleiding voor het Diploma Jenaplanonderwijs is voorbehouden aan daartoe erkende opleidingen, als het bureau Jenaplanspecialist. Het
Nadere informatieH u i s w e r k b e l e i d
H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,
Nadere informatieBouwen & Bewaren Nieuwsflits
Bouwen & Bewaren Nieuwsflits Nummer 7 maart 2015 Geachte ouders/ verzorgers, U ontvangt Nieuwsflits B&B nummer 7. Dit keer komen de personeelsleden aan het woord die dagelijks met de kinderen werken binnen
Nadere informatieLeerplan/lessenserie Cultuur in de Spiegel:
kernteam Leerplan/lessenserie Cultuur in de Spiegel: Docent(en): Bestemd voor groep(en): Vak(ken)/vakgebied(en): Aantal leerlingen: Aantal weken/lessen Onderwerp Omschrijving Verantwoording keuze (Nr.
Nadere informatieTraining Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Nadere informatieTheoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden
Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen
Nadere informatieHUISWERKBELEID 1. AANLEIDING
HUISWERKBELEID 1. AANLEIDING In het schooljaar2013-2014 staat onder andere een beleidsplan over huiswerk centraal. Met dit nieuwe beleidsplan krijgen de leerkrachten een afgewogen werkinstrument ter beschikking.
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieRekenen staat vijf keer in de week op het rooster. We werken met de vierde versie van de methode De wereld in getallen.
Rekenen Rekenen staat vijf keer in de week op het rooster. We werken met de vierde versie van de methode De wereld in getallen. Niet alle kinderen rekenen even makkelijk en vlot. Onze methode houdt daar
Nadere informatieTiener College
Tiener College 2012-2013 Leren met kracht en passie Klaar voor de start Vanaf schooljaar 2012-2013 kun je kiezen voor het Tiener College in Gorinchem. We bieden een programmalijn voor leerlingen van 10-14
Nadere informatieOpleiding tot kindercoach met inzet van paarden
Opleiding tot kindercoach met inzet van paarden Inleiding Kinderen zijn volop in ontwikkeling. Coaching met behulp van paarden geeft op het terrein van denken, doen en voelen veel beweging.om al die veranderingen
Nadere informatieNieuws. Dalton. Hallo Allemaal, Ouders in de klas. Dit Daltonkrantje is gemaakt met inbreng van ouders, kinderen en leerkrachten.
Dalton Wat is Dalton? Wat doen we? -------------------------------------------------------------- Nieuws 2010-2011/1 ------------------------------------------------------------ Hallo Allemaal, Dit Daltonkrantje
Nadere informatieOpleiding bouwcoördinator
Opleiding bouwcoördinator Werken als bouwcoördinator vraagt veel van een meester of juf. Naast de verantwoordelijk voor een groep ook nog een team aansturen. Het is niet vanzelfsprekend dat een goede juf
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieAanpak van een cursus
Aanpak van een cursus Je gaat best op zoek naar een efficiënte manier van studeren. In het hoger onderwijs is het immers niet meer doeltreffend om alles op dezelfde manier aan te pakken. Je kan dus niet
Nadere informatieOnderwijskundig Jaarplan. CBS de Ark September 2013
Onderwijskundig Jaarplan CBS de Ark September 2013 In dit onderwijskundig jaarverslag vermelden we kort en bondig welke zaken prioriteit krijgen dit jaar en hoe we dit op gaan pakken. Uitwerking van de
Nadere informatieZelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST
Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST DE BRUG NAAR DE TOEKOMST Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven De basisschool is de brug naar de toekomst. Een
Nadere informatieSamenvatting tevredenheidsmeting ouders
Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Hierbij ontvangt u van mij een samenvatting van de uitkomsten van de tevredenheidsmeting, die begin november is afgenomen. We hebben deze in het team en met de MR
Nadere informatieDEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4)
Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product
Nadere informatiechecklist aanvraag buitenlands verblijf.docx ERASMUS PLACEMENT Schooljaar: Naam Voornaam Klas huidig schooljaar Adresgegevens:
checklist aanvraag buitenlands verblijf.docx 2016-08-18 ERASMUS PLACEMENT Schooljaar: Naam Voornaam Klas huidig schooljaar Adresgegevens: Aanvraag schooljaar 2015-2016 voor vertrek in schooljaar 2016-2017
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieVier in Balans-tool. Rapportage Teamlid
Vier in Balans-tool Rapportage Teamlid 1 Inleiding Deze tool is gebaseerd op het Vier in Balans-model en is aangevuld met elementen uit Didactiek en Leiderschap in Balans. Dit model vat samen wat er uit
Nadere informatieOgo en taal van methode naar bronnenboek
Ogo en taal van methode naar bronnenboek Help!! Wat nu?? Niet in 1 keer alles loslaten Gefaseerd invoeren van werken met OGO thema s Gefaseerd invoeren van taal binnen thema s ???Taaltrapeze en OGO???
Nadere informatieDoel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve leertijd en sociale vaardigheden.
Ontwikkelingslijn: Ontwikkelingsveld 2: Eigenaar: Coöperatief leren Tandemleren Inge Kiers Doel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve
Nadere informatieVerslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING
Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die
Nadere informatieOnderwijstechnieken.nl. Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan!
Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan! 1 Inhoudsopgave: Voorwoord pagina 3 Inleiding pagina 4 Hoofdstuk 1 Hoe een middel een doel werd pagina 5 Hoofdstuk 2 Waar het eigenlijk om gaat pagina
Nadere informatieHet gymnasium: iets voor jou?
Het gymnasium: iets voor jou? Stel jezelf eens de vraag... Ben ik nieuwsgierig? Heb ik een brede belangstelling? Hou ik van onderzoeken? Ben ik gek op cultuur? Houd ik van nieuwe dingen leren? Ben ik kritisch?
Nadere informatieJob Aid: Hoe kun je een responsiecollege vormgeven?
Job Aid: Hoe kun je een responsiecollege vormgeven? Doel van een responsie college Het is een plenaire bijeenkomst (PB) waar studenten vragen over de leerstof kunnen stellen. Zij moeten zich hiervoor altijd
Nadere informatieDe Klankhof t Kofschip waar iedereen tot zijn recht komt
Positionering De Klankhof en t Kofschip, Etten-Leur Kernwoorden: Je mag er zijn Vertrouwen Positief kijken naar jezelf en anderen Meervoudige intelligentie Samen de merkbelofte van De Klankhof t Kofschip:
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatieReflecteren met kinderen; leren door vragen Yvonne Kleefkens en José van Loo
Reflecteren met kinderen; leren door vragen Yvonne Kleefkens en José van Loo Jonge kinderen denken graag na over de wereld. Dat uit zich al heel vroeg in bijvoorbeeld de vragen die ze stellen: waarom,
Nadere informatie2013-2017. Huiswerkbeleid
01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het
Nadere informatieBeleidsstuk Zelfstandig Werken
School met de Bijbel Vaartweg 5 3754 Eemdijk 033-298 14 28 email: directie@smdb-eemdijk.nl website: www.smdb-eemdijk.nl Beleidsstuk Zelfstandig Werken IHOU 1. Inleiding 2. oelstellingen 3. Organisatie
Nadere informatieAlles over. Wijzer! Natuur en techniek. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wijzer! Natuur en techniek Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieRapport Docent i360. Test Kandidaat
Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het
Nadere informatieProjectdefinitie. Plan van aanpak
Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste
Nadere informatieGroepsgids. Groep 4/5/6
Groepsgids Groep 4/5/6 Wie werken er in de groepen 4-5-6: Jessica van Kempen Carla van Baarsen Moniek Campschreur j.vankempen@dezonnepoort.nl c.vanbaarsen@dezonnepoort.nl m.campschreur@dezonnepoort.nl
Nadere informatieNatuur. Geschiedenis. Aardrijkskunde. Methode WO in de basisschool. Naut. alles in 1. alles in 1 25% Natuniek. Brandaan 25% 13% 25% 13% Speutocht
Inhoudsopgave Methodes WO op de basisschool blz. 2 Keuze methoden & aansluiting op de visie van de school blz. 3 Gebruik van de software blz. 5 Aantal digiborden in de scholen blz. 9 Aantal computers in
Nadere informatieVier in Balans-tool. Individuele Rapportage
Vier in Balans-tool Individuele Rapportage 1 Inleiding Deze tool is gebaseerd op het Vier in Balans-model en is aangevuld met elementen uit Didactiek en Leiderschap in Balans. Dit model vat samen wat er
Nadere informatie