Uitwerking onderdelen werkplan

Transcriptie

1 Uitwerking onderdelen werkplan Het Nationaal Platform Data Model (NPDM) heeft een werkplan opgesteld om richting te geven aan de activiteiten voor de komende maanden en inzicht te krijgen in de benodigde ondersteuning. Een deel van de activiteiten wordt door het Centrum van Standaarden van Logius uitgevoerd. In dit document worden deze activiteiten uit het werkplan verder uitgewerkt tot een plan. Hieronder volgt per activiteit een eerste inventarisatie van de aandachtspunten en mogelijkheden met betrekking tot elke activiteit. Op basis van deze inventarisatie kan een voorlopige inschatting gegeven worden van de benodigde resources. BEHEER OPGESTELDE MESSAGE IMPLEMENTATION GUIDELINES... 2 HARMONISATIE VAN MIGS... 6 HELPDESK... 7 DEELNEMEN AAN PLATFORM OVERLEG... 8 OVERIG... 9 ONDERSTEUNING IMPLEMENTATIE DATA MODEL... 9 EXPORT DOCUMENTEN KVK... 9 TERMS OF REFERENCE... 9

2 Beheer opgestelde Message Implementation Guidelines Op dit moment maken verschillende publieke organisaties gebruik van het WDO Data Model (hierna Data Model). Daarbij stellen zij Message Implementation Guidelines (MIGs) op voor het gebruik van het Data Model in hun eigen processen. Ze zijn zelf verantwoordelijk voor de distributie en publicatie van deze MIGs. Het NPDM wil een centraal beheerde omgeving beschikbaar stellen voor de distributie en publicatie van alle MIGs (gerelateerd aan het Data Model) die in de publieke sector worden toegepast. Bij het realiseren van zo n omgeving spelen de volgende aspecten een rol: Bereikbaarheid / Toegankelijkheid Het kanaal waarover de informatie bereikbaar is moet op eenvoudige wijze toegankelijk zijn voor zowel overheidsinstanties als marktpartijen. Een lokale oplossing, zoals een intranet of gedeelde harde schijf is daarom niet mogelijk. Een oplossing op het internet is daarmee de meest voor de hand liggende, waarbij de voorkeur uit gaat naar een browser based toepassing, zoals een website of een wiki. Daarbij moet bepaald worden welke partijen toegang mogen krijgen: is de informatie openbaar beschikbaar of alleen voor geregistreerde gebruikers, dan wel is een deel openbaar en een deel alleen voor geregistreerde gebruikers? Voorstel is de informatie openbaar beschikbaar te stellen, zodat toegang laagdrempelig blijft en het bereik zo groot mogelijk is. Dit heeft ook als voordeel dat promotie en communicatie rondom het Data Model kan verwijzen naar deze omgeving. Een kanttekening hierbij is dat de MIG s van de Douane alleen zijn in te zien door geregistreerde gebruikers. Als vanuit de omgeving alleen verwezen wordt naar de Douane MIG s (zie ook Centraal vs Decentraal hieronder) is dit geen probleem aangezien de verwijzing dan vanzelf op bijvoorbeeld een login pagina uit komt. Vindbaarheid Naarmate het aantal geregistreerde MIGs toeneemt wordt het belangrijker dat gericht gezocht kan worden naar MIGs. Er zijn verschillende mogelijkheden denkbaar voor het zoeken van MIGs. De uiteindelijke beheeromgeving is bij voorkeur flexibel in het wijzigen en uitbreiden van de zoekmogelijkheden. Daarmee kan in eerste instantie begonnen worden met een eenvoudige zoekfunctionaliteit die op termijn wordt uitgebreid naarmate de collectie groter wordt. Een aantal voorbeeld, in toenemende complexiteit, zijn: o Zoeken op bestandsnaam o Zoeken op eigenschappen, zoals auteur, eigenaar, domein, technische implementatie (edifact vs xml),... o Zoeken op tekst in het document o Zoeken op toepassing van bepaalde gegevenselementen uit het WDO datamodel in de MIG o...

3 Voorstel is in eerste instantie te beginnen met de eerste twee zoekmogelijkheden: bestandsnaam en eigenschappen. Centraal vs decentraal Er moet zoveel mogelijk gestreefd worden naar het voorkomen van redundante opslag van informatie (MIGs). Een keuze die hierin gemaakt kan worden is de topologie van opslag en toegang: o Centraal De MIGs kunnen centraal worden opgeslagen in de beheerde omgeving. Publieke organisaties die MIGs opstellen plaatsen deze dan in de centrale omgeving. Voordeel is dat er een overzichtelijke omgeving ontstaat die centraal beheerd kan worden. Nadeel is dat de opsteller van een MIG zelf ook een lokale beheeromgeving heeft waardoor de MIGs dus op meerdere plaatsen worden opgeslagen. o Decentraal Het is ook mogelijk om de opslag van de MIGs bij de opstellende organisaties te houden. De centrale beheeromgeving werkt dan alleen met verwijzingen naar de verschillende lokale beheeromgevingen. Voordeel hierin is dat de opstellende organisatie kan blijven werken in de eigen beheeromgeving, en dus ook volledig in controle blijft. Extra complexiteit ontstaat echter wel doordat de centrale beheeromgeving verwijzingen moet kunnen maken naar de MIGs in de lokale beheeromgevingen. Ook ontstaat extra beheerlast doordat die verwijzingen up-to-date gehouden moeten worden. Voorstel is beide mogelijkheden te ondersteunen, waarbij in eerste instantie de decentrale opslag waarschijnlijk het meest wordt toegepast. Beheer Het beheer van de omgeving kan in een aantal onderdelen worden gesplitst: o Technisch beheer De omgeving moet worden gehost en beheerd. Dit kan worden uitbesteed aan een externe partij. o Applicatie Beheer Hieronder valt bijvoorbeeld het onderhoud op de vormgeving van de omgeving (structuur en layout, informatie m.b.t. de omgeving, etc.), maar ook het uitbreiden van functionaliteit. Dit kan afhankelijk van de gekozen oplossing (per onderdeel) door het Centrum voor Standaarden gedaan worden of door de hiervoor bedoelde externe partij. o Content Beheer Het beheer van de MIGs kan, ook weer deels afhankelijk van de gekozen oplossing, op verschillende manieren worden ingericht: De eigenaar van een MIG plaatst deze zelf in een centrale omgeving

4 De eigenaar van een MIG maakt zelf een verwijzing in de centrale omgeving naar de eigen omgeving. De eigenaar van een MIG levert deze aan het Centrum voor Standaarden aan waarna het CvS de MIG in de centrale omgeving beschikbaar stelt. De eigenaar van een MIG meldt een verwijzing naar de eigen omgeving aan het Centrum voor Standaarden waarna het CvS de verwijzing in de centrale omgeving op neemt. Een nieuwe versie van een MIG kan voorgaande versies overschrijven, maar hoogstwaarschijnlijk is dit niet wenselijk. Er is dus ook versiebeheer op de content nodig. Voorstel: Het Centrum voor Standaarden voert zowel Applicatie als Content Beheer uit. De omgeving zal verschillende versies van MIG s ondersteunen waardoor deze naast elkaar zichtbaar zijn. Documentatie Afhankelijk van de gekozen oplossing moet documentatie worden opgesteld en beschikbaar gesteld over bijvoorbeeld: o Gebruik van de omgeving o Voorwaarden en procedure van registreren o Beheer van de omgeving o Beheer van de content o... Technische implementatie Deze wordt bepaald door de te kiezen beheeromgeving (zie hieronder). Een aantal criteria is: o File based MIGs zijn bestanden, dus voor beheer is een 'file-based' oplossing nodig. o opslag medium o backup o distributie-wijze De meest voor de hand liggende mogelijkheden voor een beheer omgeving zijn: Website Een eenvoudige website kan gebruikt worden voor de distributie en publicatie van de MIGs. Het voordeel hiervan is dat de hosting eenvoudig te realiseren is en alles geheel in eigen hand blijft. Een belangrijk nadeel is dat alle onderdelen van de website zelf moeten worden opgezet, de betreft de structuur van de website en het beheer van de inhoud, maar ook bijvoorbeeld authorisatie en authenticatie als dat nodig is en zoekfunctionaliteit. Hiervoor kunnen uiteraard standaard componenten worden ingezet, maar de onderhoudbaarheid van het geheel wordt snel complexer naarmate de site groter wordt.

5 Deze mogelijkheid is daarom niet aan te bevelen. Content Management System (CMS) Een CMS is een standaard product voor het beheren en aanbieden van de inhoud van (bijvoorbeeld) een website. Zowel de tekstuele inhoud als de MIGs kunnen op deze manier beheerd worden. Veel zaken die in een eenvoudige website zelf opgezet moeten worden, zoals authorisatie, authenticatie, zoeken, beheer, etc. worden door het CMS product standaard geleverd. Dit is dus een groot voordeel in vergelijking met een zelfbouw website. Een nadeel van een CMS is dat de vorm waarin informatie wordt aangeboden en de mogelijkheden voor zoeken etc. vaak door het product worden voorgeschreven. Hierin is niet altijd even veel flexibiliteit beschikbaar. Deze mogelijkheid is daarom ook niet aan te bevelen. Semantische Wiki Een Semantische Wiki combineert deels de voordelen van de twee voorgaande mogelijkheden. De basisfunctionaliteit, zoals beheer, authorisatie, authenticatie, zoeken, etc., wordt door de Wiki software geleverd. De manier waarop informatie getoond wordt, welke zoekmogelijkheden beschikbaar worden gesteld etc. kunnen vervolgens zelf geconfigureerd worden. Daarbij blijft het nadeel bestaan t.o.v. een CMS dat meer inhoud zelf moet worden gemaakt en dat de layout, structuur zelf moet worden onderhouden. Het is natuurlijk wel zo dat veel van de opzet slechts eenmalig gedaan hoeft te worden. Het Centrum voor Standaarden heeft goede ervaringen met (semantische) Wiki s voor wat betreft beheer, mogelijkheden voor zelf aanpassen en uitbreiden, bereikbaarheid, vindbaarheid etc.. Met name de Body of Knowledge zoals opgenomen in de Wiki van het SBR project vormt hier een goed voorbeeld van, aangezien hierin de vindbaarheid van documenten op basis van zoekcriteria een belangrijke rol speelt. Het toepassen van een (semantische) Wiki lijkt dan ook de meest voor de hand liggende oplossing. Tevens is de Semantische Wiki onderdeel van de enterprise architectuur van Logius en dit heeft daarom ook de voorkeur.

6 Harmonisatie van MIGs Op dit moment stellen de verschillende publieke organisaties eigen MIGs op. In het kader van administratieve lastenverlichting en toenemende samenwerking op het terein van toezicht wil het NPDM die verschillende MIGs harmoniseren. De eerste stappen die in het werkplan onderkend zijn omvatten het vaststellen van een eenduidig formaat, harmonisatie van (de gegevens in) de MIGs en afstemming van de procedures voor beheer, distributie en publicatie van MIGs. Het laatste punt, beheer, distributie en publicatie, wordt feitelijk al ingevuld door de hierboven beschreven activiteit. De harmonisatie naar een eenduidig formaat bestaat uit een aantal stappen: Inventarisatie van bestaande MIGs Een inventarisatie van zowel nationaal als internationaal reeds bestaande MIGs moet inzicht geven in: o De gewenste informatie van verschillende organisaties o De bestaande overeenkomsten en verschillen in de gehanteerde formaten. Hierdoor kan gestart worden vanuit de grootste gemene deler. De verschillen moeten vervolgens worden afgestemd. Afstemmen Op basis van de inventarisatie van verschillen wordt afgestemd welke verschillen fundamenteel zijn en waar feitelijk dezelfde informatiebehoefte op een andere manier wordt ingevuld. In het eerste geval zal de specifieke informatiebehoefte waarschijnlijk worden toegevoegd aan het gemeenschappelijke formaat. In het tweede geval zal één gemeenschappelijke invulling gekozen kunnen worden. Uitwerking Op basis van de inventarisatie en de afstemming kan een gemeenschappelijk formaat worden uitgewerkt. Hiervoor zijn op dit moment al de volgende aandachtspunten onderkend: o Het pyramide model kan gebruikt worden om te komen tot een zo generiek mogelijke basis waarboven telkens meer specifieke onderdelen geplaatst worden. Dit is waarschijnlijk de beste manier om specifieke informatiebehoeften voor één of een beperkt aantal organisaties in het formaat op te nemen. o Onderscheid maken tussen Edifact vs XML.

7 Helpdesk Het NPDM wil een helpdesk beschikbaar stellen voor (potentiële) gebruikers van het Data Model. Bij het inrichten van een helpdesk zijn de volgende vragen van belang: Welk Service Level Agreement is van toepassing? o Wie mag de helpdesk benaderen en over welke onderwerpen. o Bereikbaarheid Alleen tijdens kantooruren, 24/7,... o Gewenste responstijd Hierbij kan onderscheid gemaakt worden in eerste respons (terugkoppelen dat vraag is ontvangen en op welke termijn antwoord verwacht kan worden) en het daadwerkelijke antwoord. o Bemensing 1 e, 2 e, 3 e lijns support. o Management rapportages Middels welke kanalen is de helpdesk te benaderen? In ieder geval mogen de kanalen niet persoons gebonden zijn zodat overdraagbaarheid, beschikbaarheid etc. gegarandeerd kunnen worden. Uitgangspunt is ook dat de helpdesk via de Logius Service Desk benaderd wordt. Voorbeelden: o Telefonisch gebruik maken van bestaande Logius Service Desk o algemeen adres, bijv wdo@logius.nl, eventueel gekoppeld aan helpdesk applicatie o Post algemeen postadres van Logius o Response Form op website / wiki stuurt door naar adres Het proces rondom de helpdesk, met name ook in de relatie met de Douane, moet nader uitgewerkt worden.

8 Deelnemen aan platform overleg Dit is een vast terugkerende taak waarbij de rol die van inhoudelijk specialist is. In eerste instantie meer als toehoorder en om informatie te krijgen (zoals wat is gewenst, wat speelt er, etc.). Vervolgens daadwerkelijk in de rol van inhoudelijk specialist, vraagbaak, quality control, haalbaarheid controleren etc. Afhankelijk van hoe de rol zich ontwikkelt bestaat de hoeveelheid benodigde tijd per overleg uit de componenten: Voorbereiding Reistijd Deelname Nabereiding Het is op dit moment nog niet duidelijk met welke frequentie het platform overleg wordt gehouden, uitgangspunt in de resourceplanning is vier keer per jaar.

9 Overig Ondersteuning implementatie Data Model Het werkplan noemt als activiteit het faciliteren van de ondersteuning bij implementatie van het Data Model. Om deze activiteit verder uit te kunnen werken moet eerst de vraag beantwoord worden wat het ambitieniveau en exacte taakverdeling hierin is: Wat is de aard van de ondersteuning die Logius/CvS gaat leveren? Wie is/zijn de beoogde expert(s): medewerkers van de Douane of van Centrum voor Standaarden? Is dit meer dan de helpdesk zoals beschreven in een bovenstaande activiteit?... Export documenten KvK KvK stelt middels een applicatie (Digitale Afgifte Export documenten) export documenten beschikbaar voor ondernemers. Momenteel is de uitvoer van deze applicatie nog op papier, maar er wordt momenteel voorgesorteerd naar electronische uitvoer. In een eerste kennismakingsgesprek is deze applicatie kort besproken en heeft KvK aangegeven op korte termijn nog niet met het Data Model aan de slag te gaan. Afgesproken is dat we elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen. Waar mogelijkheden voor de KvK naar voren komen zullen deze proactief aan hen gecommuniceerd worden. Terms of Reference Het NPDM zal de huidige Terms of Reference verder aanvullen. Deze verdere afbakening volgt in principe uit de uitwerking van de activiteiten uit het werkplan, waaronder de activiteiten die in dit document worden uitgewerkt.