Middelen, delictgedrag en leefstijltraining. Marscha Mansvelt

Transcriptie

1 Middelen, delictgedrag en leefstijltraining Marscha Mansvelt

2 Inhoud Hoe gaat de Waag om met middelengebruik als risicofactor voor delictgedrag? Leefstijltraining

3

4 1. Alcohol is de meest sociaal geaccepteerde vorm van drugs Niet waar 2. Het is niet schadelijk als je op je 16 e veel drinkt, omdat de hersenen zich veel sneller Niet waar herstellen als je jong bent 3. Vrouwen zijn gevoeliger voor alcohol Waar 4. Rijden onder invloed van cannabis is (nog) niet strafbaar omdat -in tegenstelling tot gebruik van alcohol- men juist voorzichter gaat rijden na gebruik. 5. Vooral de hersenen ondervinden de meeste schade van het gebruik van cannabis Niet waar Niet waar

5

6 Definitie Problematisch middelengebruik = een patroon van onaangepast gebruik van een middel dat significante beperkingen of lijden veroorzaakt (DSM IV)

7 Cijfers Conclusie Engels en Amerikaans onderzoek: Strafbaar gedrag en verslaving zijn allebei uitingsvormen van impulsiviteit en een levensstijl gericht op gewin op de korte termijn. Daarnaast kan verslaving aanleiding geven tot strafbaar gedrag en vice versa. Binnen justitiële settings varieert het percentage verslaafden, afhankelijk van de definitie en de setting, tot 70-75%.

8 Literatuur Fazel, S., Bains, P., & Doll, H. (2006). Substance abuse and dependence in prisoners: a systematic review. Addiction, 101, Bennett, P.T., Holloway, K., & Farrington, D. (2008). The statistical association between drug misuse and crime: a meta-analysis. In press. Perry, A., Coulton, S., Glanville, J., e.a. (2006). Interventions for drug-using offenders in the courts, secure establishments and the community. Cochrane Database of Systematic Reviews, 19;3:CD

9 Cijfers (vervolg) Kader Jeugd Volwassen Verplicht 50% 44,4% Vrijwillig 12,1% 39,9 % * Analyse over 6714 dossiers in 2012 (de Waag)

10 Cijfers (vervolg) Meest gebruikte middelen: Alcohol (28,8%-misbruik; 12% afhankelijkheid), cannabis (22,8%- afhankelijkheid; 10,7%- misbruik) Cocaïne (7,3%- misbruik; 7,2% afhankelijkheid)

11 Ontwikkelingen binnen de Waag mbt middelenproblematiek Tot halverwege 2010 werken met de richtlijn verwervingscriminaliteit: cliënten die alleen vermogensdelicten plegen en dit uitsluitend doen om hun middelengebruik te bekostigen EN bij cliënten die een klinische detox behoeven verwijzing naar de verslavingszorg

12 Ontwikkelingen binnen de Waag mbt middelenproblematiek(vervolg) Met behulp van werkgroepen aanscherping van het behandelbeleid op basis van de behandelrichtlijnen voor Alcoholstoornissen en Dubbeldiagnoses( middelengerelateerde problematiek waar mogelijk binnen de Waag-behandeling integreren. Gestart werd met twee pilotvestigingen, de Waag Flevoland en de Waag Rijnmond.

13 Ontwikkelingen binnen de Waag mbt middelenproblematiek (vervolg) Nu: Standaard aandacht voor diagnostiek van problematisch middelengebruik Leefstijltraining maakt op alle vestigingen deel uit van het behandelaanbod Samenwerking met verslavingszorg

14 Stroomschema procedure Telefonisch screening screening Aanmelding Intake Multidisciplinair overleg RT/BP Multidisciplinair overleg Behandeling Schriftelijk Verwijzer Verwijzer Verwijzer

15 Wat is leefstijltraining? Kortdurende training gericht op het beheersen van middelengebruik (of gokken) Cognitief-gedragstherapeutische basis 4 of 10 sessies

16 Wetenschapelijke basis Evidence-based programma (MATCH, 1997; Rietdijk, 1990) Uit onderzoek blijkt dat behandeling van verslaving recidiveverlagend is (Easton, Mandel, Hunkele, Nick, Rouisaville & Caroll, 2007)

17 Vier varianten leefstijltraining (LFST) LFST I: 4 individuele sessies van 45 minuten. LFST II: 10 individuele sessies van 45 minuten. De onderdelen uit LFST I worden hier uitvoeriger en meer op de persoon toegespitst. Aanvulling is een individuele functieanalyse van het gebruik en een aantal op maat te kiezen keuzesessies.

18 Vier varianten LFST (vervolg) LFST III: groepsvariant van LFST I Bestaat uit 6 sessies van 2 uur in een groep. Bevat de elementen van LFST I. LFST IV: groepsvariant van LFST II Bestaat uit 12 sessies van 2 uur in een groep. Net als LFST II bevat deze training een functieanalyse en meer individueel toegespitste uitwerking van interventies.

19 Criteria LFST I (& III) Problematisch gebruik van: cannabis, alcohol, cocaine, XTC, amfetamine of gokken Maximaal 1 keer eerder behandeld Voldoende sociale integratie Enige motivatie

20 Criteria LFST II (& IV) Gebruik van meerdere middelen Stoppen met middelen is meerdere keren mislukt Enige motivatie

21 Exclusiecriteria Crisis Ernstige psychopathologie (zoals psychosen) Teveel psychosociale problematiek (per geval beoordelen) Extreme afhankelijkheid van een middel

22 Werkwijze Individueel/ groep Parallel traject Protocol Werkboeken Huiswerk

23 Inhoud Alle leefstijltrainingen bevatten: motivering / opstellen van een kosten- baten analyse van gebruik het opstellen van een trainingsplan zelfcontrolemaatregelen omgaan met risicosituaties en terugval (sociale) vaardigheden (bv. omgaan met sociale druk) evaluatie en afsluiting

24 Oefeningen LFST I en II Motivatie (voor- en nadelenbalans) Concrete doelen (trainingsplan) (Interne en externe) risicofactoren (dagboek)

25

26 Voor- en nadelen balans Voordelen Korte termijn Nadelen Korte termijn Het geeft ontspanning Mijn partner zeurt erover Het is lekker Lange termijn Lange termijn Mijn vrienden kijken ertegen op dat ik zoveel kan drinken Problemen met mijn partner worden steeds erger Ik kan me steeds moeilijker concentreren Ik kan me steeds moeilijker op andere manieren ontspannen

27 Oefeningen LFST I en II Motivatie (voor- en nadelenbalans) Concrete doelen (trainingsplan) (Interne en externe) risicofactoren (dagboek)

28 Vaststellen van de doelen Wil je stoppen of minderen? Als je gaat minderen: van hoeveel naar hoeveel? Per dag/ per week? Wanneer start je? Tot wanneer loopt de periode waarin je gaat stoppen of minderen?

29 Oefeningen LFST I en II Motivatie (voor- en nadelenbalans) Concrete doelen (trainingsplan) (Interne en externe) risicofactoren (dagboek)

30 Dagboek

31 Inhoud Motivatie (voor- en nadelenbalans) Concrete doelen (trainingsplan) (Interne en externe) risicofactoren (dagboek) Functie-analyse Alternatieve gedragingen (omgaan met trek en sociale druk) Betrekken omgeving Anticiperen op terugval / uitglijder; noodplan Keuzesessies

32 Functieanalyse Externe risicosituaties Interne risicosituaties Gedrag Effecten/gevolgen korte lange termijn termijn Met wie? Wat denkt je voordat je gaat gebruiken? Welk middel? Waar? Hoe voel je je lichamelijk voordat je gaat gebruiken? Hoeveel? Wanneer? Hoe voel je je emotioneel voordat je gaat gebruiken? Hoe lang is de tijdsperiode van het gebruik?

33 Keuzethema s (3 sessies) Sociale vaardigheden Sociaal netwerk Vrijetijdsbesteding Omgaan met somberheid Omgaan met boosheid

34 Keuzethema s (vervolg) Probleemoplossende vaardigheden Leren ontspannen Omgaan met geld Liegen

35 Eindevaluatie In hoeverre heb je je doel bereikt? Wat wil je de komende periode ten aanzien van het gebruik? Wat kun je doen om het bereikte resultaat vast te houden/ wat kun je doen om je doel alsnog te bereiken?

36 Samenvatting de Waag brengt op gestructureerde wijze in kaart of middelenproblematiek een rol speelt bij het delictgedrag Bij het werken aan terugvalpreventie hoort ook de aanpak van middelengebruik Dit doet de Waag met behulp van de leefstijltraining Voorwaarde voor verandering is motivatie

37 Contact

38 Handige sites (jongeren)