Voortgangsrapportage 2013 AGENDA NETWERK NOORDOOST

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage 2013 AGENDA NETWERK NOORDOOST Bestemd voor: Colleges en raden en Staten van Netwerk Noordoost Van: Stuurgroep Netwerk Noordoost Datum: juli 2014 Inleiding Middels deze jaarlijkse voortgangsrapportage kijken wij graag met u terug op het jaar Wij geven u op deze wijze zoveel mogelijk inzicht wat er in 2013 binnen de kaders van de regionale afspraken van Netwerk Noordoost allemaal is gebeurd. Daarnaast laten we u zien hoe de Agenda zich al ontwikkelt tot een dynamisch netwerk, waarin diverse regionale speerpunten worden behandeld. Mocht u na het lezen van deze voortgangsrapportage nog vragen hebben, of een nadere toelichting op een aantal zaken willen hebben, dan kunt u dit natuurlijk via uw eigen organisatie doen, maar ook de ANNO-organisatie staat u graag te woord. Daarnaast attenderen we u nu al op de regiodag van 16 september 2014 waarin we ook weer zoveel mogelijk informatie over de diverse ontwikkelingen en de voortgang van de projecten met u willen delen.. Opzet van de voortgangsrapportage Inhoudsopgave VOORTGANGSRAPPORTAGE 2013 AGENDA NETWERK NOORDOOST... 1 INLEIDING... 1 OPZET VAN DE VOORTGANGSRAPPORTAGE AGENDA NETWERK NOORDOOST (ANNO) ONTWIKKELINGEN IN EVALUATIE ANNO OPGAVE VERMINDERING BESTUURLIJKE EN AMBTELIJKE DRUKTE Blauw/groen LOKETFUNCTIE IN DE REGIO- BOTTOM UP DE ORGANISATIE ANNO... 7 Pagina 1 van 58

2 4. FINANCIËN EN VOORTGANG ORGANISATIE ORGANISATIEKOSTEN BEGROTING ORGANISATIE RAPPORTAGE MEERJARENPLANNING ANNO (-2016) PRIORITAIRE PROJECTEN AMBITIEPROJECTEN VOORUITKIJKEN NAAR DE PERIODE NA COFINANCIERING LOBBY EUROPA HET RIJK KOOPERAASJE FRYSLÂN, DE MIENSKIP MEI-INOAR Jaarlijkse Bijeenkomst voor raads- en Statenleden en de regio Kafee NOF Ondernemers Startersavonden Gouden Driehoek Ambassadeurs Jongeren Braindrain Projectweek Dwaande DE SAMENWERKING BINNEN NETWERK NOORDOOST PROJECTEN Een kleine greep uit de projecten: Picknickbanken Noardlike Fryske Walden Kenniswerkplaats Regionale spreiding van voorzieningen Kollum watersportdorp OV arrangementen en visie gebruik spoor Dorpsontwikkelingsmaatschappijen (DOM s) Digitalisering Regiomarketing MONITORING SPEERPUNTEN BIJLAGEN Pagina 2 van 58

3 BIJLAGE I GETEKENDE REGIONALE AFSPRAKEN D.D. 26 APRIL BIJLAGE II AGENDA NETWERK NOORDOOST INCL. FERWERDERADIEL BIJLAGE III MEERJARENPROGRAMMA ANNO, JAARSCHIJF 2014 EN MJP JAARSCHIJF MJP T/M 2015 BIJLAGE BIJ REGIONALE AFSPRAKEN BIJLAGE IV SAMENVATTING FINANCIËN ORGANISATIEKOSTEN BEGROTING RESTBUDGET BIJLAGE V KENNISWERKPLAATS BIJLAGE VI PERSBERICHTEN IN FOTOGRAFIE Pagina 3 van 58

4 1. Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) Eind 2011, begin 2012 hebben de verschillende gemeenteraden en Provinciale Staten ingestemd met de afspraken ANNO (bijlage I) en de daarbij horende bijlagen: Agenda Netwerk Noordoost de uitwerking van het Sociaal Economisch Masterplan; Meerjarenprogramma ANNO; Handboek ANNO. Ondertekening van de afspraken op 26 april 2012 Dit heeft geresulteerd in de feestelijke ondertekening van deze afspraken op 26 april Door de Ondernemersfederatie Noordoost Fryslân (ONOF), MKB Noord, Kamer van Koophandel en Noardlike Fryske Wâlden (NFW) is die dag een ondersteuningsverklaring getekend. In september 2012 is de gemeente Ferwerderadiel ook toegetreden tot Netwerk Noordoost. In ons jaarverslag 2012 hebben wij u hier ook inhoudelijk over geïnformeerd. 2. Ontwikkelingen in 2013 In 2013 is er door de partijen vooral ingezet op het tot uitvoer brengen van projecten. Vanwege het economische klimaat is er net als in de rest van Nederland, meer dan ooit behoefte aan concrete acties en uitvoering. De diverse partners binnen de regio steken hier dan ook fors op in heeft in het teken gestaan van de uitvoering van ambitieprojecten en het verder ontwikkelen en uitvoeren van de prioritaire projecten. In bijlage III is aangegeven wanneer welke projecten zijn gestart en welke toezegging vanuit ANNOmiddelen daaraan ten grondslag ligt. Pagina 4 van 58

5 Daarnaast is er veel afstemming geweest tussen de verschillende partijen over de exacte vertaling en afwikkeling van de getekende ANNO afspraken. Het betekent voor de diverse partijen een andere wijze van samenwerking en vergt ook een cultuuromslag van de diverse partners. Aandachtspunt hierbij is dat de balans goed blijft tussen het formaliseren van de werkwijzen en het lean en mean houden van de organisatie om slagvaardig kunnen opereren zodat voortgang gewaarborgd blijft. 2.1 Evaluatie ANNO Eind 2013 is er een evaluatie uitgevoerd door Onderzoeks- en adviesbureau Partners+Pröpper over de samenwerking binnen ANNO. Aanleiding is de continue discussie omtrent de positionering van ANNO in relatie tot de ontwikkelingen binnen de provincie onder andere op het beleid van de streekagenda s. Daarnaast is er de toenemende behoefte om een doorkijk te krijgen naar de toekomst van de samenwerking. En tenslotte is er de verplichting in de samenwerkingsovereenkomst dat er elke twee of drie jaar een evaluatie zal plaatsvinden. Deze evaluatie concentreert zich op een drietal ontwikkelingen; - Aansluiting van de provinciale organisatie op de organisatie van ANNO; - Een nieuwe provinciale aanpak voor streekagenda s- die provinciebreed uitgerold wordt; - De ambitie tot het reduceren van bestuurlijke drukte in relatie tot het toevoegen van blauwgroen aan de samenwerkingsstructuur van Netwerk Noordoost. Voor deze evaluatie is binnen de 6 gemeenten, de provincie en de regionale partners een enquête uitgezet en is een aantal interviews afgenomen. De doelstellingen van het onderzoek zijn drieledig; - Het verkrijgen van inzicht in de wijze waarop de huidige samenwerking verloopt en in de resultaten hiervan; - Het zicht krijgen op relevante succesvoorwaarden om de toekomstige samenwerking verder te versterken en hierbij aansluitend het formuleren van praktische aanbevelingen hiertoe; - Een goede voorbereiding op toekomstige regionale samenwerking. De resultaten uit de evaluatie zijn geagendeerd voor een extra Stuurgroep in januari Vervolgens worden de conclusies en aanbevelingen door het Directeurenoverleg verder uitgewerkt en wordt het rapport met een procesvoorstel in mei/juni 2014 voorgelegd aan de verschillende colleges en raden en Staten. Pagina 5 van 58

6 2.2 Opgave vermindering bestuurlijke en ambtelijke drukte Het verminderen van bestuurlijke en ambtelijke drukte is een continu aandachtspunt. Voor alle regionale overlegstructuren wordt eerst gekeken of het binnen de ANNO-structuur kan worden opgepakt. Hierdoor wordt voorkomen dat er nieuwe overlegstructuren ontstaan, tenzij dit echt noodzakelijk is. Daarnaast worden bestaande structuren zoveel mogelijk gekoppeld en verbonden. Hiervoor vormen de themagroepen een centraal punt. Bestuurlijke overleggen ten aanzien van bijvoorbeeld wonen, cultureel erfgoed, Wadden, Lauwersmeer etc. worden zoveel mogelijk aan deze themagroepen gekoppeld. Over het algemeen zijn projectoverleggen minder goed te koppelen. Deze gaan inhoudelijk te diep op specifieke thema s of projecten in om goed tot hun recht te komen in een themagroep. Daarnaast verliezen de themagroepen in dat geval hun kracht Blauw/groen Belangrijk voor de integratie van de diverse overlegstructuren op de blauw/groene thema s is het advies van de heer Teije Dijk. Op verzoek van de overheidspartijen, en betrokken partijen in de themagroep Ruimte en Infra heeft hij onderzocht hoe de verschillende overlegstructuren en opgaves op het gebied van blauw/groen gekoppeld kunnen worden aan ANNO. En de regionale thema s op het gebied van grien en blau integraal worden opgepakt. Hierbij gaat het onder andere om de structuur rondom de diverse landinrichtingscommissies en de Noardlike Fryske Wâlden. Ook de rol en positie van Wetterskip Fryslân wordt hierin meegenomen. Op dit moment nemen zij deel aan de themagroep(en), en zijn zij belangrijke (bestuurlijke) partner bij de diverse bijeenkomsten in de regio. De Twijzeler Mieden Pagina 6 van 58

7 2.3 Loketfunctie in de regio- Bottom up Met ingang van 1 januari 2014 is de provinciale afdeling Plattelânsprojekten beëindigd. De Europese regelingen pmjp en Leader zijn in 2014 niet van kracht. Mogelijk dat er voor de regio in 2015 nieuwe kansen voor Europese (leader) middelen zijn wordt daarmee een overgangsjaar, waarop in 2013 sterk is geanticipeerd. Er is overleg geweest over de wijze waarop de provinciaal nog beschikbare subsidiemiddelen voor regionale bottom up initiatieven in de ANNO-regio uitgezet zouden kunnen worden. Met provinciaal beschikbare middelen wordt een loketfunctie in de regio gevormd waar regionale partijen en inwoners terecht kunnen met hun vragen. Daarnaast is via het subsidie loket een bescheiden bedrag beschikbaar voor de stimulering van een aantal maatschappelijke initiatieven (Bottom up). Op deze wijze kan het loket vanaf 1 januari open blijven met minimale extra inzet. De exacte wijze en organisatie van het loket wordt uitgewerkt met het gebiedsplatform en begin 2014 voorgelegd aan de SG ANNO. 3. De organisatie ANNO Alle colleges hebben ingestemd met het in het jaarverslag 2012 aangekondigde voorstel om de organisatie ongewijzigd te bestendigen voor de duur van de regionale afspraken zoals die op 26 april 2012 zijn aangegaan. Dit betekent dus dat de organisatie ANNO tot minimaal 1 januari 2016 blijft bestaan. Echter, in 2013 heeft ook de provinciale werkwijze van werken met streekagenda s middels de afdeling Streekwurk steeds meer vorm gekregen. Dit heeft in meer of mindere mate ook invloed op de wijze waarop ANNO vormgegeven wordt. Duidelijk uitgangspunt bij de vorming van de diverse streekagenda s in Fryslan is maatwerk per regio. Bovendien zijn er in ANNO bepaalde werkafspraken en structuren vastgelegd waardoor niet zomaar naar een andere invulling van ANNO kan worden overgegaan zonder dit eerst voor te leggen aan de raden en Staten. In de eerder genoemde evaluatie uit 2013 wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan deze ontwikkeling en de wijze waarop dit binnen ANNO eventueel opgepakt kan worden. Als opgemerkt, heeft het regionaal werken met de Agenda Netwerk Noordoost ook in 2013 centraal gestaan. Hierbij ging het o.a. om: Verbindingen leggen met de regio om invulling te geven aan Kooperaasje Fryslân; Het in gang zetten van de verdere invulling van de Agenda Netwerk Noordoost op het gebied van o.a. Natuur, Landschap, Water en cultureel erfgoed en bottom up; Het bundelen van overleggen en uitlijnen van overleggen via de themagroepen om zo te komen tot minder en efficiënter bestuurlijke overleg; Het optimaliseren van de administratie die door de provincie wordt uitgevoerd; Het optimaliseren van de vergaderstructuur en de bijhorende formats voor besluitvorming, rapportage en informatie; Pagina 7 van 58

8 Het ontwikkelen van nieuwe communicatiemiddelen of aanhaken bij bestaande, zoals de website het Ondernemersmagazine. Presentaties zowel intern als extern over de structuur van ANNO en het zichtbaar laten zijn van ANNO via o.a. social media. Processen optimaliseren om zo tot een zo daadkrachtig mogelijke uitvoering van de diverse projecten te kunnen overgaan. 4. Financiën en voortgang organisatie 4.1 Organisatiekosten 2013 Op basis van de huidige administratieve gegevens is de verwachting dat de uitgaven 2013 binnen de begroting 2012 vallen en dat er zelfs sprake is van een overschot 2013 ( ). Het overschot van 2012 wat opgenomen is in de begroting 2013 is hierbij inbegrepen. Een nadere onderbouwing van de jaarcijfers 2013 is in bijlage IV terug te vinden. In het financieel overzicht vindt u de hoogte van het restbudget voor organisatiekosten in de jaren 2012 en De Stuurgroep heeft reeds eerder besloten om de begrotingsoverschotten beschikbaar te houden voor ANNO om zo activiteiten te kunnen dekken die bijdragen aan de uitvoering van de Agenda, zowel voor wat betreft de organisatie als het regionale ANNO programma. Om aanspraak te kunnen maken op deze overschotten zal steeds een apart voorstel en daarmee een apart besluit van de Stuurgroep nodig zijn. Een deel van het overschot van 2013 wordt gebruikt voor de dekking van de opdracht voor de Evaluatie ANNO. 4.2 Begroting organisatie 2014 Voor het jaar 2014 is in de begroting gerekend met eenzelfde kostenniveau als in Zie bijlage IV. In de begroting is een extra werkplek opgenomen voor de Kenniswerkplaats (zie hoofdstuk 9.2). Deze werkplek wordt gedekt uit het overschot Rapportage MeerjarenPlanning ANNO (-2016) prioritaire projecten Eind 2011 hebben de gemeenteraden en Provinciale Staten de Meerjaren Planning ANNO (MJP) vastgesteld. In de MJP is vastgelegd welke bijdragen vanuit de 22.7 miljoen provinciale ANNO-gelden en vanuit de 30.7 miljoen gemeentelijke begroting aan prioritaire projecten en ambitieprojecten worden toegekend. Ook zijn in de MJP de bijdragen aan de randvoorwaardelijke zaken zoals organisatie en regiomarketing vastgelegd. De MJP geeft daarnaast inzage in de verwachte planning van de toekenningen. Pagina 8 van 58

9 Bijdragen 2013 Eind 2013 heeft de Stuurgroep de MJP met jaarschijf 2014 vastgesteld. Dit geeft een indicatie van de te verwachten aanvragen en daarmee toe te kennen bijdragen in De definitieve toekenning vindt uiteindelijk plaats door de daartoe bevoegde partij. De MJP met jaarschijf 2014 is toegevoegd als bijlage III. Voor 2013 heeft de Stuurgroep de volgende aanvragen van prioritaire projecten en randvoorwaardelijke zaken, conform vastgesteld MJP geaccordeerd: Kenniswerkplaats ,-- Regiomarketing ,-- 1e fase stationsgebied Buitenpost- Voorstraat ,-- 1e fase stationsgebied Feanwâlden- integrale planvoorb Cofinanciering Waddenfonds Sud Ie ,-- Energie uit Hout ,-- Pilot breedband ,-- 1 e fase beschermde dorpsgezichten (DOM s) ,-- 1 e fase Feanwâlden Place Keeping ,-- Inclusief de bijdrage aan de verschillende ambitieprojecten betekent dit een bijdrage aan de diverse projecten in 2013 van ,--. In 2012 was reeds ,-- toegekend. Prognose 2014 Voor 2014 worden binnen ANNO de volgende aanvragen verwacht: Kansen in Kernen, planvoorbereiding diverse kernen en uitvoering Garijp Overige fasen stationsgebied Buitenpost, met focus directe omgeving rond het station in Buitenpost Verdere voorbereiding en uitvoering stationsgebied Feanwâlden, met sterke koppeling richting ambitieprojecten rondom openbaarvervoer en Kansen in Kernen. Skûlenboarch Volgende fase pilot glasvezel Regiomarketing e fase DOM s- revolving fund deel Laatste fase placekeeping In totaal leidt dit tot een prognose in 2014 van aan beschikt bedrag. Met deze voor 2014 verwachte aanvragen zijn nagenoeg alle projecten binnen ANNO in uitvoering! De planning van de aanvragen rondom Kansen en Kernen is mede afhankelijk van de planning rondom De Centrale As. Pagina 9 van 58

10 Rapportage vrijval Binnen de ANNO middelen is een overcommitering opgenomen van Op dit moment worden alle overschotten gereserveerd voor de dekking van deze overcommitering. Voor 2014 zullen de financiële gevolgen van de niet volledige toekenning van Sud Ie nader uitgewerkt worden. Binnen de bijdrage van 22,7 mln. tot 2016 voor ANNO projecten wordt nu 3,7 mln. vooreerst niet toekend. 6. Ambitieprojecten De Agenda Netwerk Noordoost kent prioritaire projecten en ambitieprojecten. Ambitieprojecten zijn visieprojecten die regionale thema s verder uitwerken naar een concrete projectenlijst. Deze zijn bedoeld om projecten uit de Agenda verder te verbinden en meer focus te leggen op die regionale thema s. De Agenda van Netwerk Noordoost bestond tijdens de ondertekening op 26 april 2012 in totaal uit dertien ambitieprojecten. Door de toetreding van Ferwerderadiel is er een extra ambitieproject (Noordoost aan het Wad) bijgekomen, waardoor er nu in totaal veertien ambitieprojecten zijn. De financiering van dit nieuw toegevoegde ambitieproject is onderdeel van de financiële afspraken die in het kader van de toetreding Ferwerderadiel zijn gemaakt. Voortgang De ambitieprojecten lopen volop. Van de 14 ambitieprojecten is een aantal reeds afgerond en lopen er waar mogelijk vervolgacties. De projecten Noordoost aan het Wad, Structuurversterking Landbouw, Werken en Leren en Zorg zitten nog in een opstart fase en kennen nog geen concrete bestuursopdracht. Dit heeft te maken met het feit dat deze projecten nauw verbonden zijn met een aantal beleidsterreinen en projecten die sterk in ontwikkeling zijn zoals; verkenning naar verbreding ANNO met blauw/ groene thema s, de drie transitieopgaves van de gemeenten en het provinciale programma Noordoost aan het Wad. Het goed formuleren van de opgave binnen deze ambitieprojecten vergt meer tijd. Pagina 10 van 58

11 De uitkomst van de ambitieprojecten moet ingebed worden in Netwerk Noordoost. Bovendien vormen de opgaven die geformuleerd worden in de ambitieprojecten, de invulling van de eventuele volgende fase ANNO. Voor de ambitieprojecten hebben de diverse partijen gelden beschikbaar gesteld. De uitvoering van de verschillende ambitieprojecten verloopt binnen de hiervoor opgestelde begroting. Er worden geen wijzigingen voorzien. 1 Visieontwikkeling spoorweg/stationslocaties Afronding 1 e kwartaal Daarna direct verder met vervolg. 2 Nieuwe OV-arrangementen Afronding 1e kwartaal Daarna direct verder met vervolg. 3 Visie ontwikkeling digitale Afronding medio 2014 diensten 4 Integrale aanpak Afgerond. Vervolg demografische ontwikkeling loopt inmiddels. 5 Regionale afstemming Afgerond. Vervolg voorzieningen - opgepakt als kader voorzieningenspreidingsplan Integrale aanpak demografische ontwikkeling. 6 Integrale aanpak Afgerond- vervolg in Lauwersmeer opgave SG Lauwersmeer. 7 Regionale aanpak Afgerond brede waterrecreatie Noordoost opgave regio Project loopt zeer voorspoeding. Eind december was er een bestuurlijke conferentie. Begin 2014 wordt het project afgerond met daarbij een concreet uitvoeringsplan voor het vervolg. Visieontwikkeling spoorweg/stationslocaties en Nieuwe OVarrangementen is samen 1 ambitieproject geworden. Project loopt volop. Er wordt gewerkt aan een website met digitale diensten die naar verwachting medio 2014 online is. Is opgepakt via diverse regionale bijeenkomsten en heeft geresulteerd in de Regioconsultatie - Demografische ontwikkelingen anticipeerregio Noordoost Fryslân. In 2014 wordt het vervolg opgepakt; Transitie Atlas van NOF. Project is afgerond en het onderzoek is opgeleverd aan de colleges en raden. Presentatie van het onderzoek 27 januari Het vervolg van dit project wordt opgepakt onder integrale aanpak demografische ontwikkeling. Project is afgerond en dient als input voor de Stuurgroep Lauwermeer en bijhorende uitvoeringsorganisatie. Het plan is medio 2013 opgeleverd en wordt als belangrijke verbinding tussen de Pagina 11 van 58

12 Fryslân geformuleerd. diverse initiatieven gezien alsmede input voor het vervolg van ANNO. 8 Structuurversterking Landbouw Opstarten in kader verbreding Definitieve invulling vindt plaats wanneer verbreding Blauw/groen ook duidelijk is. Blauw/groen 9 Versterken ondernemersnetwerken Loopt Project loopt Heeft in 2013 tot diverse (kennis)bijeenkomsten met, voor en door ondernemers geleid. 10 Ontwikkeling sterke zorgsector Overleggen lopen. Formulering wacht op afstemming transitieopgaven. Door de transitieopgaven van de gemeenten ligt de focus vooral op dit onderdeel en de diverse vraagstukken die in dat traject al worden opgepakt. De insteek is de verkenning die in de regio gedaan is hierin mee te laten lopen en op te pakken wanneer de kaders rondom de transities duidelijk zijn. 11 Aanpak ambities Leren en Werken Afhankelijk afwikkeling Talint foar Fryslan. Verkenning koppelen aan Talint foar Fryslan 12 Noordoost aan het Wad Moet in 2014 vorm krijgen irt Programma Wadden. Formulering exacte aanpak opgestart. Behoeft afstemming met het provinciale traject rondom Programma Wadden. 13 Regiomarketing afgerond Er wordt in 2014 een nieuwe organisatie gevormd die aansluit bij de ontwikkelingen Fryslân breed met de samenvoeging van Fan Fryslân, Fryslân Marketing etc. 14 Aanpak Duurzaam Noordoost Project loopt, afgerond 2 e helft Met restmiddelen uitvoering gegeven aan een van de genoemde projecten, i.s.m. NFW en ondernemers. 7. Vooruitkijken naar de periode na 2015 De Agenda van Netwerk Noordoost is opgesteld voor de periode tot en met De financiële toekenning van de Agenda is geregeld in de MJP ANNO voor de periode tot en met De uitvoering van de Agenda loopt echter voor de periode tot en met 2030, wat betekent dat er een actuele financiële lange termijndoorkijk moet plaatsvinden om zo ook na 2015 door te kunnen. Pagina 12 van 58

13 Het was de insteek om in 2013 de doorkijk naar 2016 en 2017 te maken. Het gaat hierbij om de periode die aansluit op de periode die in de eerste vastgestelde meerjarenplanning (MJP t/m 2015) werd omschreven en begroot. Echter vanwege de verkiezingen en de diverse bezuinigingsopgaven binnen de gemeenten is het op dit moment niet mogelijk financiële focus aan te brengen voor de periode na Dit is voorbehouden aan de nieuwe gemeenteraden. Wanneer medio 2014 de diverse collegeprogramma s bekend zijn, zal op basis hiervan en op basis van de in de ambitieprojecten uitgesproken lijnen, een vertaalslag voor de periode na 2015 gemaakt worden. Ook speelt ten aanzien van deze doorkijk dat er eerst een besluit moet worden genomen om ook na 2015 de samenwerking binnen Netwerk Noordoost te continueren en zo ja op welke wijze. Voor de eventuele voortgang van ANNO is een nadere verkenning in 2014 noodzakelijk omdat er anders mogelijk een hiaat ontstaat in de periode Cofinanciering Een belangrijke taak is het verkrijgen van cofinanciering op de projecten. Deze cofinanciering kan op diverse manieren gestalte krijgen: bestaande regelingen, beleidsmatige ondersteuning, fondsen etc. Hierover vindt ook overleg plaats met onze lobbyisten in Den Haag en Brussel. Algemeen blijkt dat het verkrijgen van cofinanciering lastig is. Vooral ook private cofinanciering is in tijden van economische crisis moeilijk. Bovendien staan de gemeentelijke begrotingen sterk onder druk. Deze ontwikkelingen zijn een risico in de financiering van de Agenda. Eind 2012 is gestart met een nadere verkenning van dit risico. In 2013 is hier in de Stuurgroep van maart ook specifiek aandacht aan besteed. De Stuurgroep heeft het probleem ook onderkend en ook de urgentie om in deze tijd juist de middelen die beschikbaar zijn wel in te zetten voor de urgente zaken in de regio. Dit betekent dat voor projecten waar geen cofinanciering mogelijk is, deze projecten gefaseerd of versoberd uitgevoerd worden op basis van het beschikbare budget van gemeenten, provincie en derden. Hierbij zijn twee voorwaarden van belang; er is een nadrukkelijke inspanningsverplichting tot het vinden van cofinanciering en de bijdrage van de gemeente is minimaal hetzelfde als de provinciale bijdrage. Kijkend naar het probleem van de cofinanciering is de constatering dat private cofinanciering in veel gevallen op termijn nog wel wordt verwacht. Bijvoorbeeld bij het gereed komen van een plan investeert ook een aangrenzende ondernemer in zijn bedrijf. Ook bij een aantal corporaties worden investeringen vertraagd maar niet altijd per definitie ook uitgesloten. 8. Lobby Binnen de regio wordt sterk ingezet op lobby en daarbij horende diverse cofinancieringsmogelijkheden. Belangrijk onderscheid is hierbij de lobby richting het Rijk en de lobby richting Europa en Europese fondsen. Pagina 13 van 58

14 8.1 Europa Op dit moment worden veel fondsen en subsidieregelingen hervormd waardoor er nog moeilijk aansluiting kan worden gevonden. Ook tussen de Nederlandse overheid en Brussel is nog niet altijd duidelijkheid over de wijze waarop een aantal Europese (structuur)fondsen na 2014 weggezet wordt. In de loop van 2014 worden er in samenwerking met kennisinstellingen, Europa Decentraal en SNN masterclasses georganiseerd om aan te kunnen haken bij de nieuwe Europese mogelijkheden. Belangrijke inzet hierbij voor de regio is ook om een eventueel vervolg van het huidige regionale Interreg project Vital Rural Area (VRA) te realiseren. Dit eventuele nieuwe regionale Interreg project zal dan gekoppeld worden aan de Agenda van Netwerk Noordoost Het rijk Noordoost Fryslân is aangemerkt als anticipeerregio, omdat hier wordt ingespeeld op de gevolgen van demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsdaling. In totaal zijn er in Nederland 16 zogenoemde anticipeerregio s en 3 krimpregio s. Deze regio s hebben allen ondersteuning en van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), waarbij de krimpregio s diverse aanvullende maatregelen en financiële middelen toegekend hebben gekregen. De 3 krimpregio s hebben ook separate overleggen met diverse bestuurders en ministers in Den Haag. Tussen de anticipeerregio s was tot op heden geen afstemming. Netwerk Noordoost heeft het initiatief genomen een bijeenkomst te organiseren met bestuurders van deze 16 anticipeerregio s. Insteek was om elkaar bestuurlijk te leren kennen en zo informatie te delen maar vooral ook samen acties te kunnen ondernemen met betrekking tot de diverse ontwikkelingen die zich afspelen bij het Rijk. Deze bijeenkomst vond plaats op 25 april 2013 in Zeist in aanwezigheid van minister S.A. Blok van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Een groot aantal bestuurders van 14 van de totaal 16 anticipeerregio s in Nederland, die gezamenlijk ca. 100 gemeenten vertegenwoordigen, was hier aanwezig. Minister Blok sprak zijn waardering uit voor dit initiatief en gaf aan jaarlijks met de anticipeerregio s om tafel te willen. Hij wilde graag de dialoog met de anticipeerregio s aan gaan om mogelijke knelpunten in landelijk beleid te bespreken en te kijken waar effectiever met beschikbare middelen kan worden omgegaan. Tijdens korte pitches presenteerden vijf anticipeerregio s hun opgave en aanpak voor demografische ontwikkelingen. De pitches werden afgesloten met een boodschap voor de minister. Namens de anticipeerregio s heeft burgemeester Waanders van Dongeradeel de minister de vijf boodschappen op een ludieke manier aangeboden. Pagina 14 van 58

15 De bijeenkomst stond onder andere in het teken van kennismaking en kennisdeling. Daarnaast is afgesproken dat een kopgroep vanuit de anticipeerregio s nu aan de slag gaat met het formeren van een landelijk bestuurlijk platform met als doel (pro actief) de dialoog en lobby richting politiek Den Haag te realiseren. Het Ministerie van BZK heeft aangegeven hierbij te willen ondersteunen. De kopgroep die gevormd is bestaat uit vertegenwoordigers van Noordoost Fryslan, West Brabant, Achterhoek, Zuidoost Drenthe en Alblasserwaard Vijfheerenlanden, Noord Limburg. De kopgroep is een werkgroep als onderdeel van het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling (NNB). Gezamenlijk is deze kopgroep aanspreekpunt op diverse dossiers en ontwikkelingen binnen het Rijk. Vanuit dit overleg worden de bijeenkomsten met minister Blok (2 keer per jaar) voorbereid. Het laatste overleg met de minister was op 4 november Op de agenda stonden de volgende punten: - Rijksdiensten behouden in krimp- en anticipeergebieden - Werkgelegenheid - Herijking van het beleid op krimp en anticipeerregio s wat plaatsvindt in Leefbaarheid- noodzaak leefbaarheid regio s - Borging integrale aanpak demografische ontwikkeling. Het eerst volgende overleg met de minister is in juni Op 14 oktober bracht minister Stef Blok van Wonen en Rijksdiensten een werkbezoek aan Noordoost Fryslân. Tijdens het werkbezoek liet de regio zien wat zelf opgepakt wordt, waar de gevolgen van de bevolkingsdaling zichtbaar en voelbaar zijn en waar rijkssteun noodzakelijk is. Thema s waarop werd ingegaan zijn detailhandel, werkgelegenheid, wonen en leefbaarheid. De invulling en voorbereiding van dit overleg was niet alleen vanuit Noordoost Fryslan maar ook Fryslan-breed opgepakt. Blok praat met ondernemers over de Koemarkt in Feanwâlden Pagina 15 van 58

16 9. Kooperaasje Fryslân, de Mienskip Kooperaasje Fryslân, de Mienskip is een belangrijk onderdeel in de Agenda Netwerk Noordoost. Om goed invulling te kunnen geven aan de regionale opgave en ambities zal het vooral SAMEN moeten gebeuren dus met diverse maatschappelijke partners, inwoners etc. Belangrijk hierbij is om de haalbaarheid, slagvaardigheid en de focus van de Agenda niet uit het oog te verliezen. De regio zet vooral ook in op inhoudelijke, concrete stappen en niet alleen beleid en ideeën. Dit is een belangrijk uitgangspunt voor Kooperaasje Fryslân: we moeten vooral op gelijkwaardig niveau praten over zaken die we ook waar kunnen maken. Over en weer is verwachtingsmanagement belangrijk. Partijen die meedoen halen niet alleen, maar brengen ook. Niet voor de vorm meepraten, maar elkaar echt vinden op die zaken die ertoe doen en waar partijen gezamenlijk ook echt iets mee kunnen. Focussen op dat waar ook de verantwoordelijkheid van de verschillende partijen ligt. Samenwerken gebeurt niet alleen binnen Netwerk Noordoost en de projecten en thema s die hier spelen. De diverse gemeenten en de provincie zijn buiten de Agenda op de diverse terreinen ook actief met burgerparticipatie en belangengroepen. Zowel bij beleidsvorming als uitvoering is er veel interactie met partijen in de regio. Zij brengen kennis en ervaring uit deze trajecten in de Agenda en de beleidsinformatie die hieruit naar voren komt wordt ingebracht in de Agenda. Binnen de diverse themagroepen zijn regionale partijen vertegenwoordigd zoals: Gebiedsontwikkelingscommissie De Centrale As, ONOF, NFW, Wetterskip. Daarnaast is een aantal partijen direct of indirect en in meer of mindere mate betrokken bij de uitvoering van de Agenda Netwerk Noordoost. Dit kan zijn op bijvoorbeeld projectniveau of belangrijk klankbord voor de regio. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om KvK, MKB, VNO-NCW, onderwijs, partijen vanuit de regiotafels (onderwijs, corporatie, huisartsen, zorginstellingen), de diverse ondernemersverenigingen via de ONOF, Dwaande ambassadeurs en gebiedsplatform. Voorbeelden hiervan zijn: - Het project Kansen in Kernen waar dorpsbelangen, ondernemers en bewoners betrokken zijn bij het maken van de plannen - Het ambitieproject Waterrecreatie Noordoost Fryslân - Het project Duurzaamheid waarin met diverse ondernemers uit Noordoost Fryslân invulling is gegeven aan dit project. - Ondernemersnetwerken waarbinnen diverse activiteiten door de ONOF in samenwerking met de regio worden georganiseerd om de ondernemersstructuur binnen de regio te versterken. Pagina 16 van 58

17 Noordoost Fryslân TOP-regio voor waterrecreatie Tijdens de regio bijeenkomst voor raads- en Statenleden, ondernemers, dorpsbelangen en bestuurders in september in het Streekhûs Noardeast Fryslân in Burgum is de Visie waterrecreatie Noordoost Fryslân en het bijbehorende projectenboek gepresenteerd. De opgave die geformuleerd is moet nu opgepakt gaan worden door de regio. Hierbij is een aantal projecten laaghangend fruit, maar kent een aantal projecten een ook veel grotere financiële opgave. Voor de huidige ANNO periode is het van belang om de input daar waar mogelijk op te pakken en te borgen in een eventuele volgende fase ANNO. Omdat er op dit moment geen extra formatie of investeringen mogelijk zijn, vindt inzet op het vervolg vooral plaats binnen de ambtelijke medewerkers Recreatie en Toerisme, binnen de regiomarketingcampagne Dwaande en door ondernemers zelf. Wethouder Pytsje De Graaf overhandigt de Watervisie aan Henri Geursen van de ONOF Pagina 17 van 58

18 9.1 Mei-inoar Belangrijk onderdeel van een goede regionale samenwerking is het verbinden van het regionale Netwerk. In dat kader speelt er van alles ook buiten de structuur van Netwerk Noordoost om, maar wel in verbinding met Netwerk Noordoost, bijvoorbeeld via betrokken partijen als NFW, Wetterskip, ONOF, onderwijs, burgerinitiatieven etc. Ieder jaar worden er bijeenkomsten georganiseerd in, voor en door de regio. Eén van deze bijeenkomsten is de regiodag. Deze bijeenkomst wordt vooral ook benut om de regio en de raden en Staten bij te praten over alle ontwikkelingen in de regio. Jaarlijkse Bijeenkomst voor raads- en Statenleden en de regio In 2013 was de regiodag op 23 september. Diverse bestuurders, raads- en Statenleden, regionale partners, ondernemers, jongeren, dorpsbelangen etc. waren aanwezig om met elkaar stil te staan bij de ontwikkelingen, opgaven en successen in de regio Noordoost Fryslan. De aanmeldingen waren talrijk en overschreden de maximale capaciteit van 250 deelnemers. Voor 2014 wordt dan ook gekeken naar een aangepaste opzet waarbij meer deelname mogelijk is. Centraal hierbij stonden thema s als leegstand, burgerparticipatie, jongeren, bereikbaarheid, contact tussen overheden en burgers, werkgelegenheid en het belang van actie. Pagina 18 van 58

19 NO-Fryslân toont zich Dwaande tijdens streekhuismiddag We moatte de jongerein ek in takomst biede kinne yn dit gebiet. Dêrom de oprop oan de ûndernimmers yn Noardeast-Fryslân om in traineeplak beskikber te stellen oan krekt ôfstudearre jongerein. Dit passet binnen it plan fan de provinsje om 180 trainees yn Fryslân oan in wurkplak te helpen. Aldus gebiedsgedeputeerde Johannes Kramer tijdens een drukbezochte bijeenkomst voor raads- en statenleden, ondernemers, dorpsbelangen en bestuurders gisteren in het Streekhûs Noardeast Frylsân in Burgum. Om jongeren in het gebied te houden is niet alleen werkgelegenheid en bereikbaarheid van belang, maar ook een goede digitale snelweg. Gedeputeerde Sietske Poepjes benadrukte het belang van een goede digitale infrastructuur in de regio. Een vertegenwoordiger van dorpsbelang Wierum constateert dat de voorzieningen in zijn dorp verdwijnen en wil weten wat de provincie en gemeenten hier aan gaan doen. Gedeputeerde Kramer gaf aan graag met de mienskip middels een spreekuur in gesprek te gaan, om te horen wat er leeft. De bijeenkomst in het streekhuis bestond uit een paneldiscussie en verschillende flitspresentaties van partijen die werken voor en met de mienskip aan de toekomst van Noordoost Fryslân. Daarna konden de bezoekers zich in carrouselvorm laten informeren over de ambities van deze partijen. Zo zijn de lokale omroepen Kanaal 30 en RTV NOF een mooi voorbeeld van samenwerking binnen het gebied. Gezamenlijk bedienen zij de hele regio. Of zoals uit de zaal terugkwam: Sizzen is neat, dwaande is in ding! Pagina 19 van 58

20 Aanwezigen konden zich middels carrousels laten informeren over de voortgang en ontwikkelingen van ANNO, De Centrale As, De Kenniswerkplaats en Noardlike Fryske Walden. Ook was het mogelijk om diverse stands te bezoeken van regionale partners en diverse projecten. Onder andere de volgende partners en projecten presenteerden zich deze avond; ANWB/VVN Plattelânsprojekten Regiomarketing Dwaande vaarweg Lemmer Delfzijl Wetterskip Fryslân Ondernemersfederatie ONOF Lokale Omroepen Kanaal 30 en RTV NOF Markant Friesland Vital Rural Area (VRA) DorpsOntwikkelings Maatschappijen (DOM s) Extra sneltrein Leeuwarden-Groningen (ESGL) WerkNOF Waterfront Burgum Spreidingsplan voorzieningen Ontwikkeling station Buitenpost Kollum Watersportdorp Tijdens de bijeenkomst was een livewall aanwezig waar ook via de sociale media interactief een bijdrage kon worden geleverd. Ook in 2014 wordt een dergelijke bijeenkomst georganiseerd, waarbij mensen worden geïnformeerd over de diverse zaken die spelen in de regio. Deze bijeenkomst is ook bedoeld als belangrijk contactmoment tussen alle betrokken politieke, regionale en maatschappelijke partijen op de integrale thema s van de Agenda. Pagina 20 van 58

21 Kafee NOF Voor ondernemers, regionale partijen en alle overige belangstellenden is elke laatste donderdag van de maand Kafee NOF. Kafee NOF is een bijeenkomst voor iedereen die iets heeft met de toekomst van Noordoost Fryslân. Om elkaar te ontmoeten, kennis te delen, ideeën te bespreken, te brainstormen of samen te werken. Gewoon ontspannen netwerken. Kafee NOF te gast in De Vangpijp in Engwierum Kafee NOF wordt georganiseerd door ondernemers met ondersteuning van Netwerk Noordoost. Ondernemers zijn een belangrijke doelgroep. Immers, werkgelegenheid en een goed ondernemersklimaat zijn heel belangrijk voor de economie van de regio. Eind 2013 is voorlopig de laatste Kafee NOF geweest omdat de initiatiefnemer vanwege andere werkzaamheden de organisatie niet meer kon voortzetten. Kafee NOF dient echter wel door ondernemers gedragen en georganiseerd te worden. Daarom is er overleg met een aantal andere ondernemers om Kafee NOF in een mogelijk nieuwe vorm in 2014 voort te zetten. ANNO speelt hierbij een faciliterende rol, ten eerste om de ondernemers nu bij elkaar te krijgen om de mogelijkheden voor een vervolg op Kafee NOF te bespreken, en indien relevant, ook bij de organisatie daarvan. Uitdrukkelijk speelt ANNO geen inhoudelijke rol. Ondernemers Een belangrijke intermediair om met de ondernemers te communiceren is de ONOF. Het is lastig om alle bedrijfsverenigingen in Noordoost Fryslân apart te betrekken en te informeren over de Agenda. De rol van de ONOF als koepel van deze ondernemers is dan ook heel belangrijk. De ONOF streeft ernaar een steeds betere dekking te krijgen en zo een nog meer representatieve vertegenwoordiging voor de ondernemers te kunnen zijn. Het ondernemersmagazine Noordoost Fryslân, met daarin een regionale bijdrage door Netwerk Noordoost, is ook een belangrijk communicatiemiddel. De raden en Staten ontvangen een exemplaar hiervan. Het magazine is ook te downloaden op Pagina 21 van 58

22 Startersavonden De ONOF en ANNO-gemeenten organiseren regelmatig, in samenwerking met de Kamer van Koophandel informatieavonden voor startende bedrijven met als doel het ondernemersklimaat te versterken. De cyclus "Dwaande met je bedrijf" bood in 6 modules inzicht in sterke en zwakke kanten, de belangrijkste wetten en regels, effectieve marketing, financiën en belastingen. Ook was er een workshop die ondersteunt bij het schrijven van een eigen ondernemersplan. Verschillende bedrijven, zoveel mogelijk uit de regio, delen hun kennis en zijn betrokken bij de organisatie van deze bijeenkomsten. Nieuw dit jaar was een speciale avond voor het starten van een bedrijf vanuit een uitkering. Het UWV en het Bureau Zelfstandigen Friesland verleenden hieraan hun medewerking. Startende ondernemers enthousiast over serie Dwaande met je bedrijf De gemeente Achtkarspelen heeft onlangs voor de derde keer, in samenwerking met de andere gemeenten binnen het samenwerkingsverband Netwerk Noordoost en de Kamer van Koophandel, informatieavonden voor startende ondernemers georganiseerd. Ook deze keer was de belangstelling groot: rond de 50 mensen hebben deelgenomen aan de cyclus. In 6 modules kregen ondernemers inzicht in hun sterke en zwakke kanten, de belangrijkste wetten en regels, effectieve marketing, financiën en belastingen. Ook kon een workshop gevolgd worden waarin een eigen ondernemersplan geschreven werd. Op verzoek van de deelnemers is er nog een extra avond aan toegevoegd over social media. Jaarlijks organiseert de ONOF een ledenbijeenkomst. Hier zijn ook de diverse overheden voor uitgenodigd. Dit jaar stond dit in het teken van het gemeenschappelijke aanbestedingsbeleid wat de gemeenten in Noordoost Fryslân hebben vastgesteld. De ondernemers hadden de gemeenten opgeroepen om tot een gezamenlijk aanbestedingsbeleid te komen wat de gemeenten vervolgens ook opgepakt hebben. Gouden Driehoek Om ook in Noordoost Friesland de samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven verder te brengen is Stichting De Gouden Driehoek opgericht. Een netwerkorganisatie voor onderwijsinstellingen, ondernemers en overheden uit de regio. De Gouden Driehoek is er van overtuigd dat er kansen liggen in Noordoost Fryslân, zowel voor inwoners als voor het bedrijfsleven en organiseert daarom regelmatig Techniekdagen. Hiermee speelt De Gouden Driehoek in op de sterk toenemende vraag aan technisch geschoold personeel de komende jaren. Dit geldt ook voor de regio Noordoost Fryslân, waar veel technische bedrijven gevestigd zijn. Pagina 22 van 58

23 Techniekdag maart 2013 Op de website is diverse informatie te vinden over de in 2013 gehouden techniekdagen. Ambassadeurs De regio werkt ook met ambassadeurs. Deze zijn verenigd binnen de regiomarketingcampagne Dwaande. De ambassadeurs zijn ondernemers binnen de regio die een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van de regio. Zij vormen tevens een belangrijke koppeling met andere regionale partners. In 2014 vormen een 4tal ambassadeurs het 1 e aanspreekpunt (de Raad) voor de regio. Zij gaan een primaire rol vervullen op de thema s wonen en werken in de regio. De ambassadeurs: Alfa Accountants en Adviseurs Fryslân uit Kollum, Biddle uit Kootstertille, Daniël Pijnacker b.v. uit Kollum, De Pleats in Burgum, Dokkumer Vlaggen Centrale,, Jansma Burdaad, Jilderda bloemen in Damwâld, Kapenga Wonen uit Buitenpost, Land Transport in Harkema, Landal Esonstad, Pilat & Pilat uit Twijzel, Meulen en Baarsma uit Dokkum, PTH Groep in Kollumerzwaag, Raadsma uit Dokkum, Rabobank Burgum-De Lauwers, Sterc Bureau voor Internet & Marketing uit Surhuisterveen, VDM Woningen uit Drogeham, Zorgnetwerk Noord - regio Noordoost Fryslân, NDDI, PrangerRosier, Kits Reclame, Biddle, Stertil, Jancooks4you. Het ambassadeursnetwerk groeit continu. Jongeren Het is lastig om de hele regio te bereiken, vooral ook om fysiek mensen te spreken breder dan de bestaande partijen die reeds in diverse bekende netwerken zitten. Daarom is het experimenteren met nieuwe vormen van communicatie nog steeds een belangrijk aandachtspunt. Vooral wordt dan gekeken naar het bereiken van jongeren die nadrukkelijk aangeven: jullie praten zonder ons over onze toekomst. In dat kader zijn de jongeren ook uitgenodigd voor de regiodag om ook hun stem hier te laten horen. Pagina 23 van 58

24 Er wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht met bestaande en bij bestaande projecten en initiatieven; Jonge Friezen Foarut (samen met de regio Noardwest verder oppakken), WerkNof (initiatief van jongeren om hoger opgeleide jongeren in de regio te houden), projectweek Dwaande met het Lauwerscollege, onderzoek braindrain Noordoost Fryslân (onderzoek onder 1600 schoolverlaters in NOF). Ook het onderling verbinden van deze initiatieven is van belang. Braindrain De van oorsprong Friese studente Bestuurskunde aan de Universiteit Twente, Dineke Wagenaar, doet in opdracht van Netwerk Noordoost onderzoek naar de veronderstelde uitstroom van hogeropgeleide jongeren uit Noordoost Fryslân. Wagenaars onderzoek richt zich op hogeropgeleide dertigers die oorspronkelijk uit Noordoost Fryslân komen. Het Lauwers College Buitenpost en het Dockinga College Dokkum verlenen hun medewerking door het beschikbaar stellen van de namen van oud-leerlingen die via o.a. social media benaderd worden. Het gaat hierbij om oud-leerlingen, die nu tussen de 28 en 32 jaar zijn, en die hun HAVO of Vwo-diploma op het Lauwers College of het Dockinga College hebben behaald. Projectweek Dwaande Tijdens een inspiratiesymposium op 12 maart voor docenten van CSG Lauwers College en OSG Singelland in Surhuisterveen lieten het onderwijsveld, de overheden en ondernemers zien wat er in Noordoost Fryslân gebeurt voor de toekomst van de jongeren van nu. Ook de basisschooldirecteuren in en rond Surhuisterveen waren uitgenodigd voor het symposium. Deze inspiratiesessie diende ter voorbereiding op de projectweek die in de laatste week van het schooljaar plaatsvond. Circa 250 leerlingen van klas 1 en 2 van beide scholen namen in juni gedurende 3 dagdelen deel aan de projectweek die in het teken stond van Noordoost Fryslân nu en in de toekomst. Singelland en het Lauwers College zijn de eerste scholen in Noordoost Fryslân die zo concreet met dit onderwerp aan de slag gaan. De inspiratiesessie had als thema: Onderwijs, overheid en ondernemers samen dwaande in Noordoost Fryslân! Sprekers waren Eise van der Sluis over De kracht van Netwerk Noordoost, Rianne Vos van de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân en Henk Everts, initiator Innovatiehuis Lauwersdelta Buitenpost. Pagina 24 van 58

25 10. De samenwerking binnen Netwerk Noordoost De partijen kijken terug op een succesvol Het succes van de samenwerking is op verschillende manieren merkbaar en zichtbaar geweest. Gezamenlijk brengt de regio de belangen van de regio in landelijk beleid en politieke programma s via verschillende kanalen onder de aandacht. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft reeds eerder al haar waardering uitgesproken voor de wijze waarop de gemeenten en de provincie gezamenlijk anticiperen op de toekomst. Deze samenwerking gaat verder dan de Agenda alleen: Gesprekspartner BZK Prominent aan tafel als het gaat om de dossiers rondom demografische ontwikkeling (zie hoofdstuk 7) Europese programma s en samenwerking Voortzetting samenwerking met diverse regio s buiten Nederland in het programma van Vital Rural Area. Gezamenlijk aanbestedingsbeleid De zes gemeenten die samenwerken binnen ANNO hebben tijdens de jaarbijeenkomst van de ONOF op 4 februari 2013 hun gezamenlijk inkoop- en aanbestedingsbeleid gepresenteerd. De gemeenten spelen hiermee in op de wens van het bedrijfsleven om als regio een eenduidig inkoopbeleid te hanteren en hiermee de kansen voor het bedrijfsleven te optimaliseren. Het gezamenlijke inkoop- en aanbestedingsbeleid biedt ruimere mogelijkheden om de werken, leveringen en diensten door regionale bedrijven te laten uitvoeren, wat kansen oplevert voor de werkgelegenheid in de regio. Het beleid geeft een kader waarbinnen inkopen en aanbestedingen van de gemeenten op een professionele, efficiënte, eenduidige en transparante wijze geregeld worden. Daarnaast biedt gezamenlijk beleid ook voor de gemeenten voordelen, doordat de markt op uniforme wijze wordt benaderd. Het inkoopbeleid sluit aan op de nieuwe aanbestedingswet. Dit gezamenlijke inkoop- en aanbestedingsbeleid is tot stand gekomen in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven (ONOF) en MKB-Nederland Noord, KvK en VNO-NCW. Gezamenlijke inzet op Talint foar Fryslan Op verzoek van de ONOF heeft de regio vroegtijdig gekeken hoe regionaal ingezet kan worden op de provinciale regeling voor Talint foar Fryslan. Dit heeft veel overleg en afstemming en de nodige flexibiliteit van onder andere de ondernemers vereist maar uiteindelijk is er door samenwerking tussen de werkgeversteams in de regio, de ONOF en Netwerk Noordoost een aanzienlijk aantal aanvragen tot stand gekomen. Ook het vervolg traject steken de regionale ondernemers en overheden samen in door onder andere collectieve opleidingsuren. Hierdoor ontstaat dynamiek tussen de diverse talinten maar ook tussen de overheden en ondernemers. Pagina 25 van 58

26 Zonnepanelen op publieke daken Op de langste dag van het jaar, vrijdag 21 juni, namen de samenwerkende gemeenten in Noordoost Fryslân en het Wetterskip Fryslân tegelijkertijd zonnepanelen in gebruik. Dat gebeurde symbolisch door het gezamenlijk onthullen van een paneel bij de gymzaal aan de Ljurk in Dokkum door de Noordoost Friese bestuurders. Hiermee werd de eerste stap gezet in de uitvoering van het gezamenlijke plan voor duurzaamheid in Noordoost Fryslân. Onthulling eerste zonnepaneel door de NO Friese bestuurders Hoe gaan de Noordoost Friese bestuurders om met duurzaamheid? Bekijk het filmpje dat zij maakten over duurzaamheid: ESGL Netwerk Noordoost is aangeschoven bij het ESGL (extra sneltrein Groningen Leeuwarden) overleg over de spoorlijn Leeuwarden-Groningen. Deze spoorverbinding loopt grotendeels door de regio. Een aantal belangrijke stationsontwikkelingen en infrastructurele ontwikkelingen spelen een grote rol in de regio. Door als deelnemer aan te schuiven praat de regio nu direct mee en kan zo de integraliteit en de win-win situaties voor de regio uitnutten. De Skieding (N358) De partijen binnen Netwerk Noordoost hebben zich hard gemaakt voor (aanpassen van de plannen rond) de ontwikkeling rondom de N358 (Skieding) die van invloed is op de veiligheid en verkeersstromen in de hele regio. De ONOF is hierbij een belangrijke partner. Spreker op congressen en bijeenkomsten Netwerk Noordoost heeft het project Dorpsontwikkelingsmaatschappijen (DOM s) mogen presenteren op een congres van het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling. Netwerk Noordoost is gevraagd als spreker op een aantal bijeenkomsten over de meerwaarde maar ook over de valkuilen van samenwerking aan een sociaal economisch sterke regio. Pagina 26 van 58

27 Regiomarketingcampagne De Regiomarketingcampagne Noordoost Fryslân echt mooi loopt nu 3 jaar en heeft met de term Dwaande tot nu toe groot succes. De campagne wordt de komende jaren verder uitgerold. Eind 2013 is er een voorstel gedaan voor een nieuwe structuur waarin ingespeeld wordt op de ontwikkelingen rond de provinciale marketingorganisatie en VVV Lauwersland. Hierbij is overleg geweest met diverse ondernemers in de regio om tot een goede nieuwe structuur te komen. Convenant Bedrijventerreinen Noordoost Fryslân heeft als eerste regio in Fryslân een bedrijventerreinen convenant gesloten. Dit bedrijventerreinen convenant wordt binnen de regio geëvalueerd. Twitter Netwerk Noordoost is op twitter actief onder de Door te twitteren vergroten we onze naamsbekendheid en zijn we meer zichtbaar in de regio en daarbuiten. Hiermee biedt de regio ook een platform voor regionale partijen om gebruik te maken van een groter bereik Projecten In 2013 is hard gewerkt aan de verschillende visie- ambtitieprojecten en prioritaire projecten uit de Agenda. De diverse projecten zijn gepresenteerd tijdens de Regiodag in september (zie 8.1) en op de website zijn de diverse projecten ook terug te vinden. Hier zijn ook achterliggende documenten te downloaden. In bijlage VI is een lijst te vinden met alle persberichten die in 2013 zijn verstuurd wat een goede indruk geeft van de diverse activiteiten in de regio. Pagina 27 van 58

28 Een kleine greep uit de projecten: Picknickbanken Noardlike Fryske Walden Op 23 mei onthulde gedeputeerde Johannes Kramer bij Stania State in Oentsjerk de eerste van elf in de regio verspreide, unieke en interactieve picknickbanken. Om toeristen en inwoners te laten zien hoe mooi en uniek ons Nationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden is, zijn er elf picknickbanken ontworpen. Deze zijn allemaal voorzien van een interactief, kleurrijk tafelblad met de Falkplankaart met informatie over de omgeving gericht op zowel toeristen als inwoners van het gebied. De banken staan op locaties waar de verscheidenheid van het landschap goed naar voren komt, informatievoorziening veelal al aanwezig is (bijvoorbeeld een museum) en bezoekers via het tafelblad en QR codes een beeld krijgen hoe bijzonder dit stukje Fryslân is. Naast Stania State zijn de picknickbanken te vinden bij Museum De Sûkerei in Damwâld, Landbouwmuseum De Brink in Veenklooster, Jachthaven De Rijd in Kollum, Botanische tuin De Kruidhof in Buitenpost, De Spitkeet in Harkema, Paviljoen De Leyen in Rottevalle, Passantenhaven de Komerk in Eastermar, Streekmuseum-Volkssterrenwacht in Burgum, De Zilveren Maan in De Westereen en Jachthaven Oudega in Oudega (sm). Dit initiatief is tot stand gekomen door samenwerking tussen de vereniging Noardlike Fryske Wâlden, Staatsbosbeheer en de bij het Nationaal Landschap betrokken gemeenten. Gedeputeerde Kramer onthult de eerste picknickbank bij Stania State Kenniswerkplaats In de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân werken studenten, docenten, onderzoekers, lectoren en professoren van de groene onderwijs- en onderzoeksinstellingen samen met niet-groene kennisinstellingen en betrokkenen zoals ondernemers, overheden, experts, gebruikers en burgers en vinden innovatieve oplossingen voor plattelands- en (sub)urbane vraagstukken. De projecten zijn kennisintensief: het gaat om kennis ontsluiten, ontwikkelen, toepassen, evalueren en verspreiden. Pagina 28 van 58

29 In 2013 kende de Kenniswerkplaats een sterke groei van deelnemers zowel vanuit de kennisinstellingen als vanuit de regio. De aansluiting tussen de Kenniswerkplaats en ANNO wordt steeds makkelijker en sneller gelegd. Afgelopen jaar is de Kenniswerkplaats zich veel meer gaan richten op een programmatische aanpak, dit betekent dat we minder losse, kleine projecten uitvoeren en ons richten op deelprojecten die onderdeel uitmaken van een programma. Langdurige samenwerkingsvormen zijn ontstaan en intensieve kennisontwikkeling heeft plaatsgevonden. Het afgelopen jaar zijn binnen de Kenniswerkplaats drie programma s ontwikkeld: Better Wetter, Kringlopen en Place Keeping. Er zijn 38 deelprojecten uitgevoerd waarbij meer dan 300 studenten betrokken waren vanuit 7 verschillende kennisinstellingen (op (v)mbo, hbo en wo niveau). Een uitgebreid verslag van de Kenniswerkplaats is opgenomen in de bijlage VI Voor meer informatie: Regionale spreiding van voorzieningen In de periode is onderzoek gedaan door de Rijksuniversiteit Groningen, wat de gevolgen zijn van de bevolkingsontwikkelingen voor de voorzieningen in de regio. Het resultaat daarvan is neergelegd in het rapport Naar een regionaal voorzieningenspreidingsmodel in Noordoost Fryslân Het rapport geeft inzicht in het benodigd aantal voorzieningen. Daarbij is uitgegaan van twee peiljaren: 2020 en Gemeenten staan voor complexe keuzes. Waar wordt wel en waar wordt niet meer in geïnvesteerd? Hoe kan een voorzieningenstructuur in stand worden gehouden met voldoende garanties voor leefbaarheid, bereikbaarheid, spreiding, mogelijkheden om actief mee te doen en te voorzien in behoeften op het gebied van onderwijs, welzijn, cultuur, sport. Het rapport geeft informatie die gebruikt kan worden bij het maken van dergelijke keuzes. Het rapport is nadrukkelijk geen blauwdruk voor de spreiding van de voorzieningen. Het geeft een aantal scenario s voor de voorzieningen basisscholen, voortgezet onderwijs, overdekte sportvoorzieningen, openlucht sportvoorzieningen, dorpshuizen en zwembaden in kaartbeelden. Deze scenario s kunnen gebruikt worden als richtlijnen en/of praatstukken om met de inwoners en maatschappelijke organisaties over de voorzieningen in hun gebied in gesprek te gaan. De regio, gemeenten en dorpsgemeenschappen kunnen op basis van deze scenario s hun eigen afwegingen en keuzes maken, of tot alternatieve scenario s komen. In het project Atlas van Noordoost Fryslân wordt het onderzoek naar het spreidingsmodel voorzieningen vervolgd en verbreed met de thema s wonen en zorg. Onder andere om in kaart te brengen wat in de toekomst nodig is op het gebied van wonen en zorg en welzijn. Ook hier wordt weer de relatie gelegd met de bevolkingsontwikkelingen (vergrijzing, minder jongeren, krimp). Vervolgens wordt met de resultaten van de beide onderzoeken een brede discussie in de regio gevoerd (interactief traject) om te kunnen komen tot aanvullende scenario s en gezamenlijk gedragen beleidsopties. Pagina 29 van 58

30 Kollum watersportdorp Eind december 2012 stemde de Stuurgroep, conform MJP ANNO, in met het verlenen van een bijdrage van ,- aan het project Kollum Watersportdorp. Het project Kollum Watersportdorp geeft een belangrijke impuls aan Kollum om zich als regionaal centrum verder te ontwikkelen op het gebied van watersport, als wisselplaats en toegangspoort tot het Lauwersmeergebied en de Waddenzee. In 2013 is volop ingezet op de uitvoering van Kollum. Enige vertraging werd veroorzaakt door het achterblijven van de geplande investeringen van ThÚs Wonen. In december 2013 heeft de stuurgroep ingestemd met een aanpassing van de fasering waardoor het project nu in volle vaart door kan. Pagina 30 van 58

31 OV arrangementen en visie gebruik spoor Netwerk Noordoost heeft in 2013 grootse stappen gezet voor wat betreft de wijze waarop de regio het openbaarvervoer wil vormgegeven. Hiervoor is een concept ontwikkeld waarbij een regionale centrale wordt opgericht waarbij allerlei vormen van vervoer regionaal kunnen worden gebundeld. In 2014 wordt tot verdere realisatie van dit concept overgegaan. Dorpsontwikkelingsmaatschappijen (DOM s) Het project duurzame beschermde dorpsgezichten is binnen de Agenda een prioritair project. Noordoost Fryslân heeft mooie dorpen met een sterke sociale samenhang en een prima zelforganiserend vermogen. De gemeente Dongeradeel werkt daarom al een tijdje samen met alle dorpsbelangen en andere externe partijen aan een leefbaarheidsplan. In eerste instantie richt het experiment zich op Holwerd, Ee, Metslawier en Paesens/Moddergat. Het is de bedoeling dat hiermee een werkwijze wordt ontwikkeld die uiteindelijk ook in andere dorpen in Dongeradeel en regio Noordoost Fryslân toegepast kan worden. De dorpen in Dongeradeel koesteren de kern en willen veelal voorkomen dat aan de randen nieuwbouw plaatsvindt terwijl de kern leegloopt. Het project beschermde dorpsgezichten Dongeradeel brengt perspectieven in beeld brengen laat zien dat er binnen de kernen ruimte is voor ontwikkeling, kwaliteit en diversiteit. Doelstelling is het behouden en het versterken van aantrekkelijke duurzame woonmilieus in en rond de vier beschermde dorpsgezichten Holwerd, Ee, Metslawier en Paesens/Moddergat. Het project richt zich primair op de particuliere woningvoorraad binnen de beschermde dorpsgezichten. Daarnaast zijn ook de overige gebouwen, de sociale omgeving, de openbare/private ruimte en de economie belangrijke punten van aandacht. Opvallend is dat het element duurzaamheid als een rode draad door het project loopt. De inwoners van de dorpen zijn betrokken bij het project en bepalen mee wat de werkwijze wordt in het eigen dorp. Inmiddels is er in elk van bovenstaande dorpen een dorpsontwikkelingsmaatschappij (DOM) opgericht. De gemeente staat hierbij op afstand en heeft voornamelijk een voorwaardenscheppende rol op juridisch en financieel gebied. De DOM s worden in Nederland als voorbeeld project gezien en vanuit dat perspectief is de DOM ook vaak te vinden als spreker op nationale bijeenkomsten. Digitalisering Noordoost Fryslân heeft het realiseren van een goed digitaal netwerk als prioritair doel gesteld. Op diverse fronten blijkt dat een goed digitaal netwerk randvoorwaarde is om in te kunnen spelen op de demografische ontwikkeling van de regio. Hiervoor heeft Netwerk Noordoost ook aansluiting gezocht bij overige betrokken partijen in Fryslân en de provincie. Er is een pilot in de gemeente Achtkarspelen waar samen met de Mienskip getracht wordt om een glasvezel tracé in de regio te realiseren. Pagina 31 van 58

32 Regiomarketing Noordoost Fryslân is echt mooi en dat wil de regio laten zien! Begin 2011 is de regio daarom gestart met een campagne Dwaande. Het Nationaal Park Lauwersmeer, Werelderfgoed Waddenzee, Nationaal Park De Alde Feanen, Nationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden en Elf-stedenstad Dokkum zijn prachtige parels van de regio en daar willen we met Dwaande meer bekendheid aan geven. Ondernemers, organisaties en overheid zijn daarom samen dwaande om de regio op de kaart te zetten. 11. Monitoring De provincie heeft aan Provinciale Staten toegezegd eind 2013 een monitoring te doen van de Agenda van Netwerk Noordoost op basis van de methode Waarglês. De verwachting is dat medio 2014 kwantitatieve gegevens van december 2013 hierover beschikbaar zijn. Op basis hiervan kan medio 2014 een monitoringsrapport aan de Staten en raden worden gepresenteerd van de periode t/m Met de provincie is overleg geweest over het gebruiken van de Methode Waarglês als monitorings instrument voor de Agenda. Het blijkt echter ook bij dit instrument lastig om de sociaal maatschappelijke componenten op postcodeniveau die kunnen worden geëxtraheerd te voorzien van de juiste consequenties. De resultaten (gerealiseerde projecten / prestaties) zijn wel te monitoren maar relatie leggen tussen de resultaten en effecten is wetenschappelijk moeilijk aan te tonen. Of de monitoring in 2014 op basis van Waarglês ook daadwerkelijk gedaan kan worden is derhalve nog niet duidelijk. Het is dan ook de vraag of de methode Waarglês of welke methode dan ook een goed beeld kan geven van de effecten van de gedane investeringen. 12. Speerpunten zal vooral in het teken staan van het uitwerken en uitvoeren van de conclusies en aanbevelingen uit de evaluatie ANNO van bureau Partners+Pröpper. Daarnaast wordt gekeken hoe het advies omtrent de blauw/groene thema s en de overlegstructuren wordt geïntegreerd. Deze twee onderdelen zijn belangrijk voor de vraag of en hoe de samenwerking na de periode ANNO (2016) doorgaat. Pagina 32 van 58

33 Daarnaast wordt in 2014 vooral ingezet op: Uitvoering van de regionale projecten en overige regionale opgaven De lobby richting het Rijk Inzetten op cofinancieringsmogelijkhedeninzetten op Europese fondsen Nieuwe regionaal Europees programma als opvolger van VRA Communicatie met de Mienskip of alternatieve communicatievormen Organiseren (regionale) bijeenkomsten om gezamenlijke opgave te realiseren Monitoring ANNO Verminderen bestuurlijke en ambtelijke drukte. In 2014 houden wij u via het Ondernemersmagazine Noordoost Fryslân, de nieuwsbrief dwaande, twitter, persberichten, de jaarlijkse Streekhûsbijeenkomst en hopelijk vele andere momenten op de hoogte van de ontwikkelingen binnen Noordoost Fryslân! Mocht er ondanks deze informatiemomenten aanvullende behoefte zijn aan informatie dan zijn wij hiertoe graag bereid. Netwerk Noordoost Florynwei 3c 9251 PM Burgum Bijlagen I. Getekende afspraken ANNO 26 april 2012 II. Agenda Netwerk Noordoost incl. Ferwerderadiel III. Meerjaren Programma ANNO, jaarschijf MJP 2013 IV. Samenvatting financiën 2013 V. Jaarverslag Kenniswerkplaats VI. Perslijst en persberichten Pagina 33 van 58

34 Bijlage I Getekende regionale afspraken d.d. 26 april 2012 Pagina 34 van 58

35 Pagina 35 van 58

36 Pagina 36 van 58

37 Pagina 37 van 58

38 Pagina 38 van 58

39 Pagina 39 van 58

40 Pagina 40 van 58

41 Pagina 41 van 58

42 Pagina 42 van 58

43 Pagina 43 van 58

44 Pagina 44 van 58

45 Pagina 45 van 58

46 Bijlage II Agenda Netwerk Noordoost incl. Ferwerderadiel De Agenda Netwerk Noordoost is te downloaden via Pagina 46 van 58

47 Bijlage III Meerjarenprogramma ANNO, jaarschijf 2014 en MJP jaarschijf 2013 Pagina 47 van 58

48 vastgesteld SG maart 2014 Meerjaren programma ANNO, jaarschijf 2014 Codering Project per themagroep Totale investering MJP Orginele begroting Totaal 2012 Bijdrage gemeente Bijdrage Provincie Gemeente Provincie Begroting 2013 Totaal 2013 Provincie Gemeente/ NFW(minim ale bedragen) Restant totaal Jaarplanning provinciale bijdragejaarplanning gemeentelijke bijdragen Prognose Provincie Provincie indicatief Gemeente/N indicatief FW(minimale bedragen) restsaldo/o verig Taakstellin g R&I AMBITIEPROJECTEN A3 Visie ontwikkeling gebruik spoorweg A8 Nieuwe OV arrangementen F1 Integrale aanpak Lauwersmeergebied K1 Aanpak duurzaam Noordoost PRIORITAIRE PROJECTEN A1 Optimaliseren secundair wegennet Upgrading De Skieding aantakking A4 Lauwerskwartier A9 Verknoping mobiliteitssystemen A10 OV knooppunt Quatrebras Vergroten leefbaarheid A13 Ferwerderadiel door bundeling verkeer (1e fase Flierterpen) pm pm pm - C2 Kansen in kernen overig D3 Wetterplan + centrumplan Burgum D4 Ontwikkeling Kollum; centrumplan, +G woonservicezone etc. (ERT) Ontwikkeling Buitenpost; Stationszone, Kruidhof, Centrumplan, D5 Voorstraat, Kruidhof (verbreden van activiteiten (NME) D6 Stationsgebied Feanwâlden transferium Feanwâlden bedrijfsverzamelgebouw D6 Ontwikkeling De Swette D6 Ontwikkeling Feanwalden D7 Westzijde Dokkum/ Haalbaarheidsvisie Kuorke Dokkum F2 Gebiedsvisie Halve klaverblad westereen/centrumplan westereen F3 Ontwikkeling ECO kwadrant F4 Súd Ie F5 Gebiedsontwikkeling Skûlenburg zuid (Ontsluitingsweg Skulenboarch)) Onderdeel F5 Gebiedsontwikkeling Skûlenburg noord (Ontwikkeling nat industrieterrein) F6 Gebiedsontwikkeling De Centrale As F8 Bedrijventerrein Doniaweg Hallum pm pm pm - - K3 Kollumerland Energie Neutraal K6 Energie uit hout K7 Duurzaam Burdaard & LEF pm ERT - - AMBITIEPROJECTEN B2 Visieontwikkeling digitale diensten Noordoost F7 Noordoost aan het Wad Visie Ambitieproject waterrecreatie G1 Noordoost Fryslân H1 Structuurversterking Landbouw H3 Versterken ondernemersnetwerk N1 Regiomarketing PRIORITAIREPROJECTEN B1 Pilot Breedband Glasvezel NO Fryslan (procesgeld) B3 Dorpshuis nieuwe Stijl E1 Bedrijventerreinconvenant G4 informatiepunten Noardlike Fryske Wâlden G5 Watersportstad Dokkum*a G6 Kollum Watersportdorp// Project wordt behandeld onder R&I D G7 Masterplan Earnewald G9 Recreatiepark Dantumadiel G11 Dokkumer IE pm pm pm - - H4 De Kenniskaart Algemeen Regiomarketing C1 D1 I1 S&L - - AMBITIEPROJECTEN Visie Ambitieproject Integrale aanpak demografische ontwikkelingen Visie Ambitieproject spreiding van voorzieningen Ontwikkeling sterke zorgsector Noordoost J3 Visie ambitieproject Werken en Leren PRIORITAIRE PROJECTEN C4 Beschermde dorpsgezichten C7 Sportstimulering pm Bundelingsgebied clusterkernen D2 Kollum - Buitenpost Ontwikkeling Feanwâlden D6 placekeeping I2 Lauwershage, recreatie en zorg I3 Pilot Doarpsomtinkers J4 De werkplaats Inzet in uren ambitieprojecten Organisatie Organisatie ANNO Totaal waarvan Ferwerderadiel aasluiting MJP basis Pagina 48 van 58

49 MJP t/m 2015 bijlage bij regionale afspraken Pagina 49 van 58

50 Bijlage IV Samenvatting Financiën 2013 Organisatiekosten 2013 Uitgaven BEGROOT Prognose jaarcijfers 2013 Organisatie Huisvesting Communicatie Algemeen/overig Budget 2011 opstart ANNO Totaal De jaarafsluiting 2013 is inmiddels definitief vastgesteld in de Stuurgroep van 13 maart Begroting 2014 Uitgaven Begroot 2014 Organisatie Huisvesting Bijeenkomsten/evenementen/lobby Communicatie en marketing Algemeen/onvoorzien Totaal Inkomsten Begroot 2014 Provincie Fryslan (uit ANNO budget) Gemeente Achtkarspelen Gemeente Dantumadiel Gemeente Dongeradeel Gemeente Ferwerderadiel Gemeenten Kollumerland cc Gemeente Tytsjerksteradiel Correctie bijdrage toetreding Ferwerderadiel naar restbudgetten Bijdrage restbudgetten kenniswerkplaats huisvesting Totaal Pagina 50 van 58

51 totalen Achtkarspelen Restbudget ORGANISATIEKOSTEN toelichting / toedeling inkomsten inkoop Ferwerderadiel (moet nog verrekend) 0 0 saldo gemeentelijke bijdragen Bijdrage Ferderadiel Saldo begroting (reeds dekking inkoop Fdiel) 0 Subtotaal: toedeling saldo op uitgaven begroting TOTAAL restbudget Herbestemming reeds besloten door SG Kenniswerkplaats kenniswerkplaats Proper en partners reservering vervolgopdracht Proper voorstel SG totaal herbestemming Saldo restbudgetten organisatiekosten, naar grootboek/terug AMBITIEPROJECTEN (nog geen afspraken over budget, vooralsnog nog niet verrekend) Ambitieprojecten over 2 jaar ivm toetreding F'diel TOTALEN organisatie en ambitieprojecten te verrekenen Pagina 51 van 58

52 Bijlage V Kenniswerkplaats Terugblik Kenniswerkplaats 2013 Wat is de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân? Samen met overheden, maatschappelijke organisaties, onderwijs & onderzoek het bedrijfsleven en de inwoners van Noordoost Fryslân nieuwe kennis over de leefomgeving opdoen en toepassen Samen de innovatiekracht van Noordoost Fryslân vergroten. Samen zorgen voor beter onderwijs voor het talent van morgen Samen aanbieden van betere scholing voor het talent van vandaag De Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân is van overheden, ondernemers én onderwijs. Samen werken wij aan een vitaal, ondernemend en vernieuwend Noordoost Fryslân. Wij verbinden vragen uit de regio met kennisinstellingen. Overheden, ondernemers en bewoners werken samen met onderwijs en onderzoek aan een vitaal Noordoost Fryslân. Kalenderjaar 2013 In 2013 zagen we een sterke groei van deelnemers binnen de Kenniswerkplaats zowel vanuit de kennisinstellingen als vanuit de regio. De aansluiting bij de Regio-agenda (ANNO) wordt steeds makkelijker en sneller gelegd. Afgelopen jaar is de Kenniswerkplaats zich veel meer gaan richten op een programmatische aanpak, dit betekent dat we minder losse, kleine projecten uitvoeren en ons richten op deelprojecten die onderdeel uitmaken van een programma. Langdurige samenwerkingsvormen zijn ontstaan en intensieve kennisontwikkeling heeft plaatsgevonden. Het afgelopen jaar zijn binnen de Kenniswerkplaats drie programma s ontwikkeld: Better Wetter, Kringlopen en Place Keeping. Er zijn 38 deelprojecten uitgevoerd waarbij meer dan 300 studenten betrokken waren vanuit 7 verschillende kennisinstellingen (op (v)mbo, hbo en wo niveau). Hieronder een aantal voorbeelden: Het programma Better Wetter Altenburg&Wymenga is partner van de Kenniswerkplaats. Samen werken wij aan het programma Better Wetter voor ecologie en economie. Een breed gedragen initiatief om met overheden, ondernemers en natuurorganisaties te komen tot toekomstbestendig waterbeheer in Noordoost Fryslân. In november kwamen circa 35 bestuurders, ambtenaren en andere belangstellenden van overheid, waterschap, onderwijs, natuurbeschermingsorganisaties en ondernemers samen voor een eerste kennismaking met Better Wetter. Pagina 52 van 58

53 De kern van de aanpak is dat rond elk thema ondernemers, onderzoekers en mensen uit de streek samen aan de slag gaan. Op dit moment voeren studenten van het Nordwin College, Hogeschool Van Hall Larenstein, WUR en NHL al diverse projecten uit binnen Better Wetter zoals op het gebied van natte teelten, nieuwe economische dragers, etc. Debat kringlooplandbouw "Zonder kringlooplandbouw is duurzame landbouw niet mogelijk" "Het nieuwe quotum is grond" en "Goed bemesten is een kunst die we verloren hebben" Over deze en andere stellingen debatteerden studenten, docenten, experts en agrariërs op donderdag 19 december. Nordwin College organiseerde dit debat ter afsluiting van het vak 'Bedrijf in balans' waarin studenten een periode van 9 weken agrariërs hebben ondersteund bij het invullen van de kringloopwijzer, een methodiek om de mineralenbalans op het bedrijf in kaart te brengen. De 90 aanwezigen werden door discussieleider Foppe Nijboer van de Noardlike Frykse Walden geprikkeld met stellingen en uitgedaagd hun mening te geven. Tijdens het debat bleek dat sommige studenten anders zijn gaan denken over kringlooplandbouw. Een student vertelde "We gebruiken vaak teveel kunstmest, mensen kunnen ook niet voor 3 dagen eten". Naar aanleiding van de resultaten uit de kringloopwijzer hebben de MBO studenten per agrariër een advies geschreven om het bedrijf verder te optimaliseren. Komend jaar gaan studenten van Hogeschool VHL in samenwerking met de vereniging Noardlike Fryske Wâlden met de kringloopwijzer aan de slag. Dit deelproject maakt onderdeel uit van het programma Kringlopen waarbinnen de Noardlike Fryske Walden een belangrijke partner is voor de Kenniswerkplaats. Pagina 53 van 58

54 Wetterwâlden Bûtenfjild De Kenniswerkplaats werkt intensief samen met de commissie Wetterwâlden Bûtenfjild. De commissie wil de karakteristieke eigenschappen en sterke punten van It Bûtenfjild benutten voor economische, ruimtelijke, culturele en recreatieve ontwikkelingen. Via de Kenniswerkplaats werken studenten van verschillende opleidingen aan projecten over vaarverbindingen, toerisme en recreatie, elektrisch varen en havenontwikkeling. Oege Hiddema en Sybren Ytsma van de commissie Wetterwâlden Bûtenfjild zien de samenwerking met de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân als een stevige aanvulling op hun netwerk: De actieve inbreng van de Kenniswerkplaats zorgt ervoor dat Wetterwâlden niet het zoveelste recreatieproject wordt, maar kan uitgroeien tot een plek van duurzame vernieuwing. De Kenniswerkplaats verbindt studenten met concrete kansen in hun eigen regio. Diverse deelprojecten zijn inmiddels vanuit de Kenniswerkplaats uitgevoerd, zoals: het ontwerpen en tekenen van een passantenhaven, variantenstudie van een overtoom, een inventarisatie naar mogelijkheden waterwegverbindingen, een haalbaarheidsstudie naar een Wetterterp en een digitale infrastructuur voor de commissie. De Kenniswerkplaats timmert volop aan de weg. Tijdens een lunchbijeenkomst in augustus met partners uit regio en onderwijs heeft er een gedachtewisseling plaatsgevonden over de stand van zaken in de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân. Als kwaliteiten van de Kenniswerkplaats werden genoemd: De hoeveelheid projecten Het enthousiasme waarmee door de betrokken partijen gewerkt wordt De verbinding met de agenda van de regio De verbinding tussen onderwijs en regionale partijen De samenwerking tussen (V)MBO, HBO en WO Pagina 54 van 58

55 Daarnaast zagen de deelnemers natuurlijk ook kansen voor verbetering. Zij hebben de volgende aanbevelingen gedaan: Zichtbaarheid vergroten In verband met het voorgaande: kennis delen Rol en positie van de deelnemende organisaties qua vernieuwing, inbedding en verdienmodel In 2014 is het streven om de sterke punten nog verder te ontwikkelen en de programmatische aanpak door te zetten. Daarnaast zal worden gewerkt aan het invulling geven van de aanbevelingen. Komend jaar samen met ú werken aan een vitaal, ondernemend en vernieuwend Noordoost Fryslân? Graag! Neem gerust contact op met Rianne Vos, manager van de Kenniswerkplaats voor een vrijblijvend gesprek , Of bezoek voor meer informatie onze website: Pagina 55 van 58

56 Bijlage VI Persberichten in 2013 Pagina 56 van 58

57 Pagina 57 van 58

58 Fotografie Foto s opgenomen in dit jaarverslag zijn afkomstig van; Binne Louw Katsma Provincie Fryslân Trees Flapper Hanneke Schmeink Eigen fotografie Streekhûs Noardeast Fryslân Pagina 58 van 58