V D L G r o e p j a a r V e r s L a G VDL Groep jaar V ers L a G 2011

Transcriptie

1 VDL Groep jaarverslag 2011

2 VDL Groep jaarverslag 2011 VDL Groep bv Hoevenweg AW Eindhoven, Nederland Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) info@vdlgroep.com

3 inhoud 3 Kerncijfers 4 Profiel 5 Groepsschema 7 Verslag van de Directie 35 Bericht van de Raad van Commissarissen 36 Controleverklaring 37 Werkmaatschappijen 49 Jaarrekening Toelichting 2

4 kerncijfers (bedragen x euro) Gecombineerde omzet Geconsolideerde omzet Bedrijfsresultaat Winst voor belastingen Winst voor belastingen / omzet 4,9% 6,6% 2,2% 4,9% 7,6% Netto winst Netto winst / omzet 3,8% 5,2% 1,6% 3,5% 5,6% Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa Cashflow (Des-)investeringen incl. inbreng Garantievermogen Totaal vermogen Garantievermogen / totaal vermogen 54,4% 52,8% 50,3% 49,6% 47,0% Netto winst / eigen vermogen 11,5% 14,3% 3,9% 11,7% 20,4% Medewerkers per 31 december

5 Profiel VDL Groep De VDL Groep is een internationale, industriële onderneming die zich toelegt op de ontwikkeling, productie en verkoop van halffabrikaten, bussen en eindproducten. Vanuit het hoofdkantoor in Eindhoven begeleidt zij haar werkmaatschappijen die zelfstandig functioneren en resultaatverantwoordelijk zijn. In 1953 werd met de oprichting van Metaalindustrie en Constructiewerkplaats P. van der Leegte de basis gelegd voor wat nu de VDL Groep is. Mede door gerichte acquisities - aanvankelijk in de toeleveringen en vanaf de jaren negentig ook in bussen en eindproducten - is de onderneming uitgegroeid tot een groep van inmiddels 80 werkmaatschappijen, verspreid over 17 landen en met medewerkers (per ). In de toeleveringsbranche is VDL toonaangevend op het gebied van metaalbewerking, mechatronische systemen en modulebouw, kunststofverwerking en oppervlaktebehandeling. De busdivisie bestaat uit chassis & chassis modules, touringcars, openbaarvervoerbussen, mini- & midibussen, speciale voertuigen en gebruikte bussen. De divisie eindproducten is veelomvattend: veersystemen voor de automotive industrie, warmte-, koel- en luchttechnische installaties, productieautomatiseringssystemen, installaties voor de olie-, gas- en petrochemische industrie, systemen voor de agrarische sector, zonnebanken, dakkoffers, containerhandlingsystemen, sigaren- en verpakkingsmachines, componenten voor bulkhandling en afzuiginstallaties en systemen voor explosie- en brandbeveiliging. Naast autonome groei streeft de VDL Groep ook naar groei door acquisities. Zij is voortdurend op zoek naar verbetering van haar producten en productieprocessen. Een dergelijke visie vereist een aantal voorwaarden: een modern machinepark, huisvesting gebaseerd op een goede logistiek, een kritisch kwaliteitsbeleid en natuurlijk gedegen vakmanschap. De VDL Groep investeert hierin en kan daardoor tegemoet komen aan de door de klant gestelde eisen. De VDL Groep heeft een vlakke organisatiestructuur met korte beleidslijnen. De bedrijfscultuur wordt gekenmerkt door de gemeenschappelijke VDL-filosofie van menselijke meerwaarde. Dit vormt de basis voor een hechte samenwerking tussen de bedrijven binnen de groep. 4

6 groepsschema VDL Groep VDL Nederland VDL Holding Belgium Toeleveringen Bussen Eindproducten VD Leegte Metaal VDL Gereedschapmakerij VDL TIM Hapert VDS Technische Industrie VDL Laktechniek VDL Belgium VDL Technics VDL Kunststoffen Helmondse Metaal Industrie NSA Metaalindustrie NSA Apparatenbouw VDL MPC VDL Parree VDL Staalservice VDL Lasindustrie RPI Componenten VDL Rotech VDL Systems VDL Postma VDL Industrial Modules VDL Konings VDL Wientjes Roden VDL Wientjes Emmen VDL Services VDL ETG Eindhoven VDL ETG Research VDL ETG Projects VDL ETG Almelo VDL ETG Singapore VDL ETG Suzhou VDL Network Supplies VDL Stokvis Parking Systems VDL Fibertech Industries VDL Bus & Coach VDL Bus Chassis (81%) VDL Bus Modules VDL Bus Heerenveen VDL Bus Venlo VDL Bus Roeselare APTS (70%) VDL Bus Valkenswaard VDL Bus & Coach Nederland VDL Bus & Coach France VDL Bus & Coach Italia VDL Bus & Coach Belgium VDL Bus & Coach Polska VDL Bus & Coach Deutschland VDL Bus & Coach Suisse VDL Bus & Coach Czech Republic VDL Bus & Coach Norge VDL Bus & Coach South Africa (70%) VDL Bus & Coach Serbia VDL Bus Center Nederland VDL Bus Center Deutschland VDL Bus Center France VDL Busland VDL Parts VDL Agrotech VDL Industrial Products VDL Steelweld VDL Steelweld UK Hapro International Hapro Deutschland VDL Klima Klima Warmtetechniek VDL Klima Belgium VDL Klima France VDL KTI VDL Delmas VDL Containersystemen VDL Containersysteme Deutschland VDL Weweler Weweler-Colaert VDL Weweler Parts Truck & Trailer Industry PMB-UVA International VDL USA VDL Middle East 5

7 6

8 2011 was, gezien de economische omstandigheden, een goed jaar voor de VDL Groep. Het eerste halfjaar was zelfs zeer goed, maar vanaf het derde kwartaal kregen we te maken met een aantal tegenvallers. Het faillissement van een grote klant in de VS, koersverliezen op één van onze deelnemingen en tegenvallende resultaten in de busdivisie. Uiteindelijk is 2011 qua omzet het beste jaar uit onze geschiedenis geworden, maar het resultaat is lager uitgekomen dan verwacht. Verslag van de directie De geconsolideerde omzet over 2011 is uitgekomen op 1,575 miljard euro, een stijging van 16% ten opzichte van de 1,354 miljard euro in Het netto resultaat bedroeg 66,0 miljoen euro ten opzichte van 76,8 miljoen euro in Hoewel dit duidelijk minder is dan het jaar ervoor, zijn wij hier niet ontevreden over. Het aantal medewerkers is nagenoeg gelijk gebleven: eind 2011 en eind Ondanks de onzekere economische situatie in Europa en de overheidsbezuinigingen in Nederland, is de VDL Groep in 2011 volop blijven investeren en innoveren. We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe producten en markten en spelen met onze innovatiekracht in op de meest actuele ontwikkelingen. Terugkijkend kunnen we stellen dat dit in 2011 een van onze grote krachten is geweest. Voor wat betreft de europroblematiek pleiten wij voor een meer commerciëlere benadering. Niet alleen een focus op bezuinigingen, maar ook bescherming van de Europese markt door middel van het heffen van invoerrechten, zoals ook vele andere landen en economische grootmachten in de wereld doen. Alleen dan kan de werkgelegenheid in de Europese Unie worden behouden en kunnen wij als sterk blok in de wereldeconomie onze positie handhaven. Daarnaast is voor ons, als industrieel bedrijf in Nederland, een degelijk industriebeleid met een gelijk speelveld in West-Europa essentieel. Dit is noodzakelijk om hier te blijven produceren. Goede kredietverlening, kredietverzekering, arbeidsflexibiliteit en technische opleidingen zijn van groot belang. De onvoldoende instroom van technische medewerkers baart ons zorgen, zeker met het oog op de toekomst. Als er vanuit de overheid gecoördineerd actie wordt ondernomen om de instroom van technici te vergroten, kan dit opgelost worden. Bijvoorbeeld door technische opleidingen goedkoper te maken en opleidingen waar nauwelijks werk voor is duurder te maken. Ook moet het imago van technische beroepen verbeterd worden. GECONSOLIDEERDE OMZET NETTO RESULTAAT (in miljoenen euro) 1600 (in miljoenen euro)

9 Omzet De gecombineerde omzet over 2011 is uitgekomen op 1,719 miljard euro. Ten opzichte van de 1,472 miljard euro in 2010 is dit een stijging van 17%. Ook de onderlinge leveringen zijn toegenomen euro mln euro mln Gecombineerde omzet Onderlinge leveringen Geconsolideerde omzet De buitenlandse omzet is in verhouding sterker gestegen dan de binnenlandse omzet. Dit komt onder andere door een aantal grote orders voor productieautomatiseringssystemen voor de automotive markt in Engeland en orders voor LED-machines die in Singapore worden vervaardigd euro mln % euro mln % Buitenland Binnenland In 2011 hebben we wereldwijd aan 114 landen producten geleverd. De buitenlandse omzet, verdeeld over de verschillende continenten, ziet er als volgt uit: Europa 726 miljoen euro (42 landen), Azië 151 miljoen euro (30 landen), Noord-Amerika 117 miljoen euro (2 landen), Afrika 30 miljoen euro (19 landen), Zuid- en Midden-Amerika 4 miljoen euro (17 landen) en Oceanië 3 miljoen euro (3 landen). Als we de omzet verdelen over de diverse landen zien we dat naast Nederland de VS en de ons omringende landen Duitsland, Groot-Brittannië en België onze grootste markten zijn. OMZET PER LAND (in miljoenen euro) Nederland 544 Duitsland 181 VS 115 Groot-Brittannië 114 België 105 Frankrijk 72 Singapore 69 Italië 60 Zweden 39 Noorwegen 29 Dubai (VAE) 29 Zwitserland 23 Polen 18 Ghana 17 Israël 17 Tsjechië 14 Spanje 13 Overig 116 8

10 Divisies Als we de gecombineerde omzet van de VDL Groep opsplitsen naar de divisies toeleveringen, bussen en eindproducten, blijkt dat de stijging in 2011 ten opzichte van 2010 komt door de bijdrage van de divisies toeleveringen en eindproducten. De busdivisie heeft nog steeds last van de crisis euro mln % euro mln % Toeleveringen Bussen Eindproducten Toeleveringen De omzet in de divisie toeleveringen is gestegen van 751 miljoen euro in 2010 naar 918 miljoen euro in Deze omzetstijging van 22% is voor het grootste deel te danken aan de sterke semiconductor-, LED- en zonneenergiemarkt en de automotive industrie die in het afgelopen jaar zijn aangetrokken. Het resultaat van de divisie toeleveringen was in 2011 positief. Afhankelijk van de economische ontwikkelingen zien de vooruitzichten in de divisie toeleveringen er redelijk uit. VDL verwacht voor 2012 dat de omzet van de toeleveringsdivisie licht zal dalen. Als we de ontwikkeling van de omzet en orderportefeuille over het laatste halfjaar bekijken, zien we een redelijk stabiel beeld euro mln % euro mln % Mechatronische systemen Metaalbewerking Kunststofverwerking Oppervlaktebehandeling TOELEVERINGEN Mechatronische systemen 61% Metaalbewerking 32% Kunststofverwerking 6% Oppervlaktebehandeling 1% 9

11 Mechatronische systemen en modulebouw De opgaande trend in deze sector heeft zich in de eerste helft van 2011 doorgezet. Daar is in de tweede helft van het jaar echter wel een kentering in opgetreden. Met name de markten voor productieapparatuur voor zonnecellen en LED-verlichting kregen te maken met verzadiging van de behoefte als gevolg van overinvesteringen in China. De markt voor productieapparatuur voor de halfgeleidermarkt daarentegen, bleef ondanks aanvankelijke twijfels naar aanleiding van de discussies rondom de euro, redelijk op peil. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een omzetniveau dat ruim 100 miljoen euro hoger lag dan in Voor 2012 is een voorzichtig optimisme op zijn plaats. De sterke groei van het gebruik van tablet PC s en smartphones in de wereld is een sterk fundament voor de verdere ontwikkelingen van de halfgeleiderindustrie. Ook voor LED lijken vraag en aanbod weer beter gebalanceerd, wat weer gekoppeld is aan het steeds oplopende marktaandeel van LED voor verlichtingstoepassingen. Dit zal leiden tot een herstel van het activiteitenniveau voor deze markt in de tweede helft van het jaar. Het herstel van de solarindustrie zal waarschijnlijk langer duren. We zullen ons dit jaar daarom met onze systemen meer gaan focussen op de medische markt, waar we in 2011 reeds een aantal successen hebben geboekt. In het eerste kwartaal van 2012 lijken de markten voor hightech kapitaalgoederen tamelijk stabiel en gezien de redelijk gevulde orderportefeuille op dit moment, verwachten we dat de omzet voor mechatronische systemen en modulebouw in 2012 ergens tussen die van 2010 en 2011 zal uitkomen. Metaalbewerking Ook de omzet in de sector metaalbewerking is sterk (23%) gestegen: van 239 naar 295 miljoen euro. Hier ligt de oorzaak met name in het aantrekken van de automotive industrie. Maar ook in andere markten zoals de voedingsmiddelenindustrie, de afvalverwerkende industrie en de energiemarkt was groei te zien. Wederom geldt dat de spreiding van onze markten één van onze sterke punten is. In het afgelopen jaar hebben we onze investeringen in de meest geavanceerde machines weer opgevoerd en de productieprocessen verder geautomatiseerd en gerobotiseerd. Hierdoor kunnen wij nu gemakkelijker inspelen op de toegenomen vraag. Door continue te investeren in innovatie en verbetering van processen, kunnen wij onze internationale concurrentiepositie behouden. In 2012 zal dit investeringsbeleid worden voortgezet. Ondanks de stijgende grondstofprijzen zijn de vooruitzichten voor 2012 tamelijk positief. De orderportefeuille in de sector metaalbewerking is op dit moment redelijk goed gevuld. Als de economie goed blijft draaien en de situatie in Europa stabiel blijft, verwachten we dit jaar voor de sector metaalbewerking een lichte groei. 10

12 11

13 12

14 Kunststofverwerking De omzet in de kunststofsector is met 19% gestegen: van 47 miljoen euro in 2010 naar 56 miljoen euro in Ook in deze sector heeft het aantrekken van de automotive industrie een sterke invloed op de stijging gehad. Daarnaast hebben we ons aandeel in de markt voor consument gerelateerde producten vergroot en zijn nieuwe markten succesvol aangeboord, zoals die van stadionstoelen. Voor de ontwikkeling van een volledig kunststof kinderbuggy hebben we diverse prijzen gewonnen, waaronder de ESEF Award 2012 in de categorie innovatieve materiaaltoepassingen. Onze kunststofbedrijven ontwikkelen zich steeds meer als systeemleverancier en bekwamen zich in het value added engineering, waarbij samen met de klant de productontwikkeling wordt gedaan. Vanwege de toenemende vraag naar complete samenstellingen en ook naar grotere producten hebben we bij alle kunststofbedrijven weer flink geïnvesteerd in nieuwe spuitgietmachines met grotere sluitkrachten, tot aan 2000 ton toe. Tevens is er geïnvesteerd in productieautomatisering, waardoor projecten die voorheen naar lagelonenlanden gingen nu weer bij ons worden uitbesteed. Met de toevoeging van VDL Fibertech Industries aan de sector kunststof verwerking bieden we een nog breder scala aan kunststofproducten. Met carbon en glas versterkt kunststof hebben we onze positie op de medische markt verder versterkt en tevens nieuwe afzetgebieden gevonden. De orderportefeuille van de totale kunststofsector is momenteel goed gevuld. Ondanks de sterke stijging van de grondstofprijzen zijn de vooruitzichten voor 2012 positief. Oppervlaktebehandeling Ook in de sector oppervlaktebehandeling is de omzet gestegen: van 8 naar 9 miljoen euro (13%). We hebben ons marktaandeel op de Duitse markt verder weten te vergroten en ook de markt in Nederland is verder aangetrokken. In 2011 is het transportsysteem van de kataforese-lakinstallatie vernieuwd. Hierdoor hebben we meer productiecapaciteit gecreëerd. In 2012 wordt geïnvesteerd in een nieuwe kataforeselakoven, waardoor de output met nog zo n 20% omhoog zal gaan. De orderportefeuille is momenteel tamelijk goed gevuld en de verwachtingen voor 2012 zijn redelijk te noemen. 13

15 Bussen In de busdivisie is de omzet licht gedaald van 426 miljoen euro in 2010 naar 405 miljoen euro in 2011 (-5%). Met name in de openbaarvervoersector in Nederland en België werden door de overheid bijna geen bussen vervangen, omdat er op vele fronten wordt bezuinigd. Te lage verkoopaantallen in combinatie met grote investeringen in productontwikkeling en productieoptimalisatie hebben geleid tot hoge kosten en een negatief resultaat in de busdivisie. De bussenmarkt blijft een moeilijke markt die nog steeds last heeft van de crisis. Maar onze investeringen lijken nu hun vruchten af te werpen. Voor de busdivisie verwachten wij dat 2012 een beter jaar wordt dan We hebben in 2011 weer flink geïnvesteerd om onze busproductie te optimaliseren en de kwaliteit van de bussen verder te verhogen, onder andere door meer te automatiseren en robotiseren. Daarnaast investeren we in ons internationale verkoop- en servicenetwerk en in de ontwikkeling van nieuwe producten en innovaties op het gebied van duurzame aandrijftechnieken. VDL Bus & Coach heeft in de afgelopen jaren gebouwd aan een premium merk en een dito productprogramma neergezet. Het verheugt ons dat er in de markt sprake is van een grote acceptatie van het nieuwe uniforme VDL-bussenmerk. Met de kernmodellen Citea en Futura gaan we nu verder werken om dit positieve beeld ook daadwerkelijk om te zetten in grotere verkoopaantallen. In het eerste kwartaal van 2012 zag de busdivisie haar omzet met 7% stijgen ten opzichte van het eerste kwartaal van 2011: van 97 naar 104 miljoen euro. Er is reeds een aantal grote orders voor openbaarvervoerbussen gescoord en ook de verkoop van touringcars lijkt iets aan te trekken. Hoewel stabiel (rond de 200 miljoen euro) is onze orderportefeuille nog onvoldoende gevuld. In 2012 zal de focus liggen op het nog intensiever bewerken van zowel onze thuismarkten als de exportmarkten en blijven we kritisch op de kosten euro mln % euro mln % Touringcars Openbaarvervoerbussen Parts & services Chassis & chassis modules Gebruikte bussen Hoogwaardig Openbaar Vervoer Mini- & midibussen

16 BUSSEN Touringcars 38% Openbaarvervoerbussen 30% Parts & services 12% Chassis & chassis modules 9% Gebruikte bussen 6% Hoogwaardig Openbaar Vervoer 3% Mini- & midibussen 2% Touringcars In 2011 is in de sector touringcars zowel de omzet als het aantal afleveringen toegenomen. De omzet is gestegen van 122 miljoen euro naar 152 miljoen euro. Werden er in 2010 nog 535 bussen afgeleverd, in 2011 waren dit er 599. Ondanks dat de touringcarsector nog steeds last heeft van de crisis, hebben wij toch onze afzet weten te vergroten, mede dankzij de succesvolle ontvangst van ons nieuwe touringcarmodel Futura. Ook verdere expansie op de Zweedse en Engelse markt heeft hieraan bijgedragen. In de van oudsher belangrijke markten, Duitsland, Italië en Engeland, zagen wij een stijging van onze afzet. In Zweden, een voor ons relatief nieuwe markt, hebben wij ook vaste voet aan de grond gekregen. Onze focus op exportmarkten begint zijn vruchten af te werpen. Onze marktaandelen op de thuismarkten Nederland en België zijn echter niet gegroeid en daarom zullen wij in 2012 onze aandacht mede hierop richten. De internationale bussenbeurs Busworld 2011 in Kortrijk, België, is voor VDL Bus & Coach goed verlopen. De nieuwe Futura is enthousiast ontvangen en uitgeroepen tot Coach of the Year Het feit dat we nu zowel de titel International Bus of the Year voor de Citea als International Coach of the Year voor de Futura mogen voeren, toont aan dat wij met onze producten tot de internationale topklasse behoren. De nieuwe Futura is de basis voor een modulaire productfamilie en alle toekomstige touringcars van VDL zullen hierop voortbouwen. Openbaarvervoerbussen De sector openbaarvervoerbussen heeft een moeilijk jaar achter de rug met zowel een daling in omzet (38%) als in aantal afgeleverde bussen. In 2011 zijn er 539 voertuigen geleverd ten opzichte van 925 in Vanwege de eerder genoemde bezuinigingen in Nederland en België zijn er minder tenderaanvragen geweest. Wel zagen we kans om een mooie serie Citea s te leveren aan onze hoofdstad Amsterdam. Ook op de Scandinavische markt hebben we door de economische omstandigheden aldaar in 2011 matig gescoord. In de verre exportlanden, zoals Jamaica, hebben we wel successen behaald. Deze exportlanden zien wij als groeimarkten. Dit geldt ook voor het Midden-Oosten, een voor ons belangrijke regio. De mega-order van 518 bussen voor Dubai is medio 2011 volledig uitgeleverd en de Citea s rijden naar volle tevredenheid. 15

17 In april 2011 hebben we de nieuwste aanwinst voor de Citea range geïntroduceerd: een serieel hybride variant, welke vanaf het vierde kwartaal van 2011 in serieproductie is genomen. Voor deze veelbelovende nieuwe generatie hybride bussen zijn beschikbare technieken verbeterd en nieuwe technologieën toegepast. De Citea familie zal in de nabije toekomst worden gecompleteerd met een gelede variant. We zien een grote acceptatie in de markt van de Citea. In tegenstelling tot 2011 hebben we in 2012 dan ook reeds een aantal grote orders gerealiseerd in diverse West-Europese landen. Parts & services VDL Parts heeft, ondanks de terughoudendheid in de automotive sector, een redelijk goed jaar achter de rug, waarin de omzet nagenoeg gelijk is gebleven. Door de invoering van het nieuwe ERP-systeem SAP binnen VDL Bus & Coach en door optimalisatie van de interne processen, is de prestatie van VDL Parts verder verbeterd. Dit zowel op het gebied van onderdelenbeschikbaarheid alsook op het gebied van voertuiginformatie, welke met behulp van het Vehicle Information Portal (VIP) van VDL Parts online te raadplegen is. Naast onze gespecialiseerde reparatiewerkplaats VDL Busland, hebben de reparatiewerkplaatsen bij onze afzonderlijke busbedrijven ook een goed jaar achter de rug. De verwachtingen voor 2012 voor de sector parts & services zijn positief. Chassis & chassis modules De externe omzet van chassis- en modulebouwer VDL Bus Chassis is gestegen van 21 miljoen euro in 2010 naar 38 miljoen euro in Deze omzetstijging van producten geleverd buiten VDL Bus & Coach is voornamelijk het gevolg van de stijgende vraag naar chassis en chassis modules voor de openbaarvervoersector in exportlanden. Hoewel het totaal aantal afgeleverde chassis daalde van 980 in 2010 naar 960 in 2011, is het aantal chassis voor busbouwers buiten VDL Bus & Coach gestegen van 243 in 2010 naar 474 in Het productassortiment wordt in nauwe samenwerking met VDL Bus & Coach samengesteld. Naast de kwaliteitsverbeteringen van de bestaande producten heeft de aandacht op het gebied van engineering gelegen op de ontwikkeling van de volgende producten: Citea openbaarvervoerbussen, Futura toerbussen en chassis ten behoeve van de export. Daarnaast is een begin gemaakt met de omschakeling naar Euro 6 motoren voor het gehele assortiment. Met deze ontwikkelingen zal VDL Bus Chassis haar productassortiment verder uitbreiden met modules met lagere emissiewaarden conform de nieuwe wetgeving, hetgeen het milieu verder ten goede komt. Deze uitbreiding en rationalisatie van het productassortiment zijn het resultaat van de integrale productontwikkeling binnen de VDL Bus & Coach groep. In het komende jaar zullen de engineeringactiviteiten voornamelijk gericht zijn op de ontwikkeling van de Euro 6 voertuigen. In de productie vindt een continue verbetering plaats van het logistieke proces, wat leidt tot hogere kwaliteit en lagere kosten. De principes van lean manufacturing vormen de basis van de verdere productieoptimalisering. Ondanks de onzekere marktsituatie is de portefeuille sinds eind 2011 stijgende, waardoor het aantal leveringen in 2012 verder zal stijgen. Een grote order van chassis voor openbaarvervoerbussen in Groot- Brittannië in het eerste kwartaal geeft goede verwachtingen voor

18 17

19 18

20 Gebruikte bussen Het jaar 2011 is zoals verwacht een moeilijk jaar gebleken met een lichte verbetering in het laatste kwartaal. De omzet is met 10% gedaald en het aantal verkochte bussen is van 550 in 2010 gedaald naar 439 in De toenemende vraag naar Euro 4 en Euro 5 bussen, onder druk van steeds breder toegepaste milieueisen, heeft de waardes van de Euro 3 voertuigen sterk doen afnemen. De totale verkopen van touringcars is dan ook afgenomen. In 2011 is een aantal partijen openbaarvervoerbussen binnengekomen en verkocht onder andere in Italië. Deze partijen zijn ingeruild op nieuw geleverde bussen van VDL Bus & Coach. De uitdaging van VDL Bus Center is om deze partijen bussen via een uitbreiding en specialisatie van het bestaande netwerk te verkopen. Hierbij zal vooral de nadruk worden gelegd op Oost- en Zuid-Europese landen. De organisatie heeft in 2011 een aantal kostenbesparende maatregelen genomen die in de loop van 2012 hun resultaat zullen geven. Hoogwaardig Openbaar Vervoer De omzet in de sector Hoogwaardig Openbaar Vervoer is gestegen van 5 miljoen euro in 2010 naar 13 miljoen euro in In 2011 heeft Advanced Public Transport Systems (APTS) de levering van 4 fuel cell hybride Phileassen in 18 meter uitvoering aan Keulen en Amsterdam voltooid. Ze rijden sinds september in de dienstregeling. Deze fuel cell voertuigen rijden zonder uitstoot en dus emissievrij. Ook is de eerste Phileas trolleybus afgeleverd aan Pescara in Italië. De overige 5 volgen in In Istanbul, Turkije, rijden de 50 Phileassen van 26 meter nu naar volle tevredenheid van de klant. Hetzelfde geldt voor de voertuigen in Eindhoven en Douai, Frankrijk. De veiligheidscertificering voor het volledig geleid rijden in Douai zal naar verwachting in de eerste helft van 2013 zijn voltooid. Aansluitend zullen de voertuigen als tram worden ingezet in de dienstregeling. In 2011 is gestart met een elektrisch aangedreven Phileas, die middels inductie wordt geladen. In 2012 zal dit voertuig worden getest. APTS heeft in 2011 contracten afgesloten met Rimini in Italië (9 voertuigen) en Haifa in Israël (6 voertuigen). Op dit moment lopen nog onderhandelingen met diverse steden wereldwijd, die we in de loop van 2012 succesvol hopen af te ronden. Mini- & midibussen De omzet in de sector mini- & midibussen is gestegen van 8 miljoen euro in 2010 naar 10 miljoen euro in Het aantal geleverde voertuigen is echter gedaald: van 232 in 2010 naar 156 in Dit komt door een andere mix van bussen en het feit dat we veel reparatiewerkzaamheden en aanpassingen op bestaande voertuigen hebben verricht. Vanwege de reorganisatie van de politie in Nederland, is de markt voor politievoertuigen en ME-bussen in 2011 teruggelopen. Voor 2012 zijn de verwachtingen voor dit segment echter positief. Ook zien we groei in de markt voor defensievoertuigen, inrichtingen voor bedrijfswagens en speciale projecten. In het openbaarvervoer segment hebben we in 2011 met de MidCity sterker ingezet op internationale tenders. We hebben ons marktaandeel in Duitsland en Italië weten te vergroten. Voor 2012 ligt de focus tevens op Groot-Brittannië en Scandinavische landen. De Grand Award Mini Midi Bus, die we tijdens Busworld 2011 met de MidCity hebben gewonnen, onderstreept de kwaliteit van dit voertuig. De omzet van de afdeling schadeherstel is in 2011 nagenoeg gelijk gebleven. De orderportefeuille van de sector mini- & midibussen is op dit moment redelijk goed gevuld en de verwachtingen voor 2012 zijn dan ook positief. 19

21 Eindproducten De omzet in de divisie eindproducten is met 34% gestegen, van 295 miljoen euro in 2010 naar 396 miljoen euro in Ook hier is de positieve invloed van de automotive industrie merkbaar, met name in de sector veersystemen en productieautomatiseringssystemen. De divisie eindproducten, waar het herstel zich in het derde kwartaal vorig jaar heeft ingezet, laat nu een stabiel beeld zien. Het resultaat over 2011 was positief. Het jaar 2012 is goed van start gegaan. De omzet in het eerste kwartaal bedroeg 102 miljoen euro en dat is een flinke verbetering (12%) ten opzichte van de cijfers van het eerste kwartaal in 2011 (91 miljoen euro). De orderportefeuille is goed gevuld: 187 miljoen euro eind eerste kwartaal van dit jaar ten opzichte van 137 miljoen euro eind eerste kwartaal van VDL verwacht voor 2012 een lichte groei van de divisie eindproducten euro mln % euro mln % Veersystemen Warmtewisselaars Productieautomatiseringssystemen Systemen voor de agrarische sector Sigaren- en verpakkingsmachines Zonnebanken en dakkoffers Containerhandlingsystemen Systemen voor de industriële sector EINDPRODUCTEN Veersystemen 32% Warmtewisselaars 24% Productieautomatiseringssystemen 18% Systemen voor de agrarische sector 7% Sigaren- en verpakkingsmachines 7% Zonnebanken en dakkoffers 6% Containerhandlingsystemen 4% Systemen voor de industriële sector 2% 20

22 21

23 22

24 Veersystemen De totale omzet van deze sector is fors gestegen van 98 miljoen euro in 2010 naar 127 miljoen euro in 2011 (30%). VDL Weweler heeft ruim 30% van de Europese markt in handen. Vooral Duitse trailerbouwers maken gebruik van de Apeldoornse veersystemen. Om minder afhankelijk te zijn van de Europese markt is het bedrijf momenteel zeer actief in Noord-Amerika en Brazilië, waar nu nog andere veersystemen worden gebruikt, maar waarvoor het VDL Weweler veersysteem juist uitermate geschikt zou zijn. In Australië en Zuid-Afrika is VDL Weweler in haar segment al marktleider. Het bedrijf begint in april van 2012 met de bouw van een nieuwe fabriek in Apeldoorn. Hier wordt verder gewerkt aan de optimalisatie van het productieproces om een nog sterkere positie in de markt te bewerkstelligen. De Belgische vestiging Weweler-Colaert heeft de vraag naar vervangingsonderdelen voor vrachtwagens opnieuw zien toenemen. Het bedrijf, dat marktleider is in de vervangingsmarkt in Europa, heeft het afgelopen jaar ook buiten Europa haar positie verder weten te versterken. Ook VDL Weweler Parts, onze vestiging in Nederland die vervangingsonderdelen voor trucks en trailers levert, heeft een beter jaar dan 2010 achter de rug. De orderportefeuille van de totale sector veersystemen is redelijk goed gevuld en voor 2012 wordt een verdere groei verwacht. Warmtewisselaars De omzet van de sector warmtewisselaars is met 15% gestegen van 82 miljoen euro in 2010 naar 94 miljoen euro in De algehele marktsituatie voor VDL Klima is positief, langzaam worden er weer meer projecten gerealiseerd. Wel merken we dat de markt voor groene energieopwekking zoals windenergie het moeilijk heeft, aangezien overheidsstimuleringsprogramma s vanwege de bezuinigen veelal zijn stopgezet. Hierdoor is het voor de duurdere, innovatieve groene technologieën moeizaam concurreren met conventionele processen. De scheepsbouwmarkt is echter stabiel na de extreme teruggang in de voorgaande jaren. In de olie- en gasmarkt zien we een langzame verbetering in investeringen. De vraag naar energie is weer stijgende en de olieprijs is hoog, wat investeringen in de energieopwekking en offshore markt stimuleert. Mede daardoor hebben ook VDL Delmas in Berlijn (Duitsland) en VDL KTI in Mol (België) een goed jaar achter de rug. VDL Delmas kende zowel een groei van de engineerings- als productieactiviteiten. De werkzaamheden bij VDL KTI waren gelijkmatig verdeeld over de productie van hoogspanningsmasten en projecten voor de olie- en gassector. Naast de traditionele markten, zijn er in 2011 warmtewisselaars geleverd aan Korea, Zuid-Afrika en Chili. De orderportefeuilles in nagenoeg alle marktsegmenten zijn gestegen en de verwachtingen voor 2012 zijn dan ook voor de gehele sector warmtewisselaars positief. 23

25 Productieautomatiseringssystemen Het jaar 2011 is een zeer succesvol jaar geweest voor productieautomatiseerder VDL Steelweld. Door grote opdrachten voor het leveren van productielijnen aan diverse fabrieken van Jaguar, Landrover, Volvo en Ford, is er een recordomzet van 72 miljoen euro behaald en zijn er tientallen nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd. Door vervolgorders zal de stijgende lijn zich in 2012 voortzetten. Ook buiten de automotive industrie timmert VDL Steelweld goed aan de weg. Zo is er in 2011 samen met andere VDL-bedrijven succesvol een Automatic Guided Vehicle ontwikkeld en is er een assemblagelijn ingericht voor het seriematig produceren van isolatiepanelen voor koelinstallaties. Tevens zijn we gestart met het opzetten van een assemblagelijn voor een multifunctionele landbouwmachine, waarvan de onderdelen bij verschillende VDL-bedrijven geproduceerd worden. De orderportefeuille voor 2012 is zeer goed gevuld en biedt goede perspectieven voor de toekomst. In 2012 zal de focus vooral gericht zijn op het succesvol doorvoeren van de nieuwe opdrachten en het verder versterken van de organisatie. Daarnaast zullen we verder bouwen aan de relatie met onze klanten. Vanzelfsprekend blijven we werken aan diverse productinnovaties en aan de ontwikkeling en optimalisatie van productiemethodes. Systemen voor de agrarische sector VDL Agrotech heeft een goed jaar achter de rug. De omzet is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van De afzet van voersystemen voor de Europese markt, waar men nog steeds druk doende is de legbatterijen te vervangen door alternatieve huisvestingsystemen, blijft een belangrijke bijdrage leveren aan het totaal. Er is een lichte verbetering geweest in de projectenmarkt, die sinds 2009 door de crisis enigszins op slot zat. Daarnaast heeft VDL Agrotech in nieuwe markten vaste voet aan de grond gekregen, waar onder andere Afrika een voortrekkersrol in heeft gespeeld. Mede gezien de goed gevulde orderportefeuille eind 2011 is de verwachting voor 2012 positief, mits de eurokoers niet verder stijgt en de grondstofprijzen niet te veel toenemen. Dit geldt onder andere voor de grondstoffen voor veevoer. Daarnaast hebben we te kampen met de prijsstijging van energie en derhalve grondstoffen als kunststof en metaal, waardoor de productprijzen ook stijgen in deze zeer prijsgevoelige markt. Internationaal gezien lijkt de terughoudendheid van banken ten aanzien van kredietverschaffing een rem op investeringen te zijn. Productinnovatie en een nog grotere geografische marktspreiding zijn de sleutels tot verdere groei en succes van de activiteiten van VDL Agrotech. Eind 2011 hebben we enkele nieuwe innovatieve producten gelanceerd en deze zijn inmiddels goed in de markt ontvangen. Sigaren- en verpakkingsmachines Het jaar 2011 is voor PMB-UVA International een bijzonder goed jaar geweest, zowel in de divisie verpakkingsmachines als in de divisie sigarenmachines. Kenmerkend is dat er vooral verkopen zijn geweest van producten die de laatste jaren zijn ontwikkeld met een of meerdere unieke eigenschappen. Daarnaast is de gemiddelde seriegrootte van de te bouwen machines toegenomen. Na de sterke groei in 2010 heeft deze zich in 2011 voortgezet, met een omzetstijging van ruim 17%. Mede door het actief streven om als innovatieleider in de markt bekend te staan, heeft ons in die groei geholpen. De nieuwe activiteiten in het leveren van spin off producten met bewezen technologie geeft veel naamsbekendheid en draagt direct en indirect bij aan het resultaat. De toenemende spreiding over meerdere multinationals, waarbij we als voorkeursleverancier zijn geregistreerd, geeft veel vertrouwen voor het doorzetten van deze groei. De vooruitzichten zijn positief en de verdere groeimogelijkheden worden in 2012 uitgebouwd. 24

26 Zonnebanken en dakkoffers De omzet van Hapro International, producent van zonnebanken, autodakkoffers en fietsendragers, laat in 2011 een lichte daling zien. Met name de markt voor professionele zonnebanken staat nog steeds onder zware druk. De voortdurende economische en de financiële crisis die vooral voelbaar is in Zuid-Europa speelt hierin een grote rol. Daarnaast wordt nieuwe EU-regelgeving in tal van landen verschillend ingevoerd, waardoor grote verwarring ontstaat en ondernemers niet bereid zijn te investeren. De markt voor professionele bruiningsapparatuur zal in 2012 nog steeds op een laag niveau blijven. De markt voor particuliere zonnebanken blijft tot op heden stabiel. De markt voor dakkoffers is eveneens stabiel. Deze blijft over 2012 naar verwachting gelijk in omzet ten opzichte van Gezien het relatief lage aankoopbedrag van een koffer wordt hier niet zo zeer gevreesd voor een teruglopende consumentenvraag. Met de lancering van een nieuw gamma fietsendragers tweede helft 2012 wordt een verbreding van het productenpakket doorgevoerd, wat zich moet vertalen in een belangrijk stuk extra omzet in de toekomst. Containerhandlingsystemen De omzet van VDL Containersystemen is in vergelijking met 2010 met ruim 38% gestegen. Op alle fronten is vooruitgang geboekt en VDL Containersystemen kan terugkijken op een goed jaar. In de 12½ jaar dat VDL Containersystemen nu bestaat, is een gezond en stabiel dealernetwerk opgebouwd, dat voor een goede orderintake heeft gezorgd. In de crisistijd ( ) is veel tijd en energie in training en opleiding gestoken. De complete productie is gemoderniseerd, zowel in de lasserij door de toevoeging van twee robots, als in de montageafdeling waar nu volgens de lean principes wordt gewerkt. Ook is stevig gewerkt aan productuitbreiding, waardoor VDL Containersystemen zich nog sterker kan profileren in de havensector. Het eerste kwartaal van 2012 is boven verwachting gestart. Over het gehele jaar genomen verwachten wij een stabiel beeld en ongeveer op hetzelfde niveau uit te komen als Systemen voor de industriële sector VDL Industrial Products heeft een goed jaar achter de rug voor wat betreft het aantal uitgevoerde orders en gerealiseerde omzet. De afzet is met name in de levensmiddelenbranche redelijk constant gebleven. Op het gebied van de roterende sluizen zijn in 2011 de nodige nieuwe ontwikkeltrajecten opgestart en met succes testen uitgevoerd op een aantal modellen voor wat betreft explosiebestendigheid. Wat betreft de export van roterende sluizen is het eveneens een goed jaar geweest en in verschillende landen is duidelijk sprake van een toename van afzetmogelijkheden. In de markt voor afzuiginstallaties zijn de bouwgerelateerde industrieën terughoudend ten aanzien van investeringen. In met name de foodsector is er een aantal zeer aansprekende projecten gerealiseerd, waarbij in nauwe samenwerking met OEM ers en installateurs processen zijn beveiligd tegen brand- en explosiegevaar. Ondanks de terughoudendheid in sommige branches zijn wij vol vertrouwen over het jaar 2012, mede gesteund door de zeer goed gevulde orderportefeuille op dit moment. 25

27 Nieuwe bedrijven Qua overnames was het een rustig jaar voor de VDL Groep. Na de overname van kunststofbedrijf LRS (van Philips Healthcare), het huidige VDL Fibertech Industries, op 1 januari 2011, hebben we geen overnames meer gedaan of nieuwe bedrijven opgericht. VDL Fibertech Industries is gespecialiseerd in de productie van composieten (carbon en glas versterkt kunststof). Hiermee worden onder andere patiëntentafelbladen voor röntgen- en MRI-apparatuur voor de medische industrie gemaakt. Daarnaast worden composiet onderdelen ook toegepast in de hightech machinebouw en de transportsector. Bij het bedrijf gevestigd in Best werken zo n 50 medewerkers. Investeringen In 2011 heeft de VDL Groep voor 52 miljoen euro geïnvesteerd. De helft in bedrijfspanden en de andere helft in machines en overige bedrijfsmiddelen. Bij VDL ETG Almelo is de bouw van de inpandige grote cleanroom (1.000 m²) medio 2011 afgerond. Gelijktijdig is bij VDL Parree in Sevenum het nieuwe magazijn (3.000 m²) in gebruik genomen. Het oude magazijn wordt nu aangepast voor een nieuwe grote spuitgietmachine die daar geplaatst moet gaan worden in de loop van Eind 2011 is de nieuwe montagehal (3.000 m²) van VDL Systems in Uden opgeleverd en zijn we bij VDL Wientjes in Emmen gestart met de bouw van een nieuwe hal van m², deels voor productie en deels voor opslag. Medio 2012 zal deze in gebruik worden genomen. Daarna zal de tweede fase van start gaan, waarin de expeditieruimte wordt omgebouwd tot een matrijzenkluis. Overigens worden zowel het nieuwe magazijn van VDL Parree als van VDL Wientjes Emmen verwarmd door de afvalwarmte van de spuitgietmachines. Een mooi voorbeeld van duurzaam energiebeleid. In 2011 hebben we niet alleen nieuwe panden gebouwd, maar ook een pand aangekocht. Het huurpand van VDL ETG in Singapore is nu officieel van de VDL Groep en deze fabriek gaan we verder uitbreiden met een nieuwbouw van m² in drie bouwlagen. Het totale project zal medio 2013 worden opgeleverd. Ook bij andere bedrijven zijn we weer gaan investeren, waardoor verdere expansie mogelijk wordt. Voor VDL Weweler in Apeldoorn is in 2011 grond aangekocht en in de eerste helft van 2012 wordt gestart met de bouw van een fabriek van m². Begin 2013 zal deze in gebruik worden genomen. Voor Klima Warmtetechniek in Hamont-Achel, België, hebben we eveneens grond gekocht. Daar zal medio 2012 worden gestart met de nieuwbouw van een pand van m² en de verwachting is dat dit medio 2013 opgeleverd kan worden. In totaal beschikt de VDL Groep momenteel over m² bedrijfsoppervlakte en dit zal in de komende jaren verder toenemen. Zeker nu we voor toekomstige uitbreiding een kavel van m² met een optie op nog eens m² hebben gekocht op het nieuwe Kempisch Bedrijvenpark in Hapert. Ook in machines en overige bedrijfsmiddelen zijn we in 2011 over de hele linie weer meer gaan investeren. Ons totale beleid is afgestemd op innoveren in producten en productiemethoden. Wij zijn continu op zoek naar de beste technieken en investeren in de meest geavanceerde machines. Dagelijks zijn we bezig met de nieuwste ontwikkelingen om onze concurrentiepositie in de wereldmarkt te verstevigen. 26

28 27

29 28

30 Technische innovatie is bij VDL een onderdeel van innovatief ondernemerschap, waarbij creativiteit en durf tot vernieuwing de boventoon voeren. Hierbij spelen onze medewerkers een grote rol, die onder andere door middel van opleidingen op een steeds hoger niveau worden gebracht. Dat ons innovatief investerings beleid haar vruchten afwerpt, blijkt onder andere uit de twee prestigieuze, internationale prijzen die wij hebben gewonnen voor onze nieuw ontwikkelde bussen: voor de openbaarvervoerbus Citea hebben wij de Bus of the Year 2011 in de wacht gesleept en voor de touringcar Futura de Coach of the Year In 2012 willen we de investeringen weer verder opschroeven en circa 90 miljoen euro vrijmaken voor nieuwe gebouwen, machines en optimalisatie van productieprocessen. Medewerkers Het aantal medewerkers van de VDL Groep is nagenoeg gelijk gebleven: eind 2010 en eind In de eerste twee kwartalen zagen we een groei naar een piek van medewerkers medio 2011 en vanaf het derde kwartaal weer een krimp. De flexibele schil van uitzendkrachten is in deze tijden van wispelturige economie onontbeerlijk. MEDEWERKERS (per 31 december) In 2011 hebben we met de Gemeenschappelijke Ondernemingsraad meerdere malen overleg gevoerd. Het overleg is, evenals voorgaande jaren, te karakteriseren als open, constructief en direct. In Nederland waren gespreksonderwerpen onder meer het prognoserapport dat vertrouwen toonde voor de toekomst. Achteraf kan gezegd worden dat de prognose, ondanks enkele tegenvallers, toch is gehaald. Het PC-plan is in samenspraak met de Ondernemingsraad uitgevoerd. Daarnaast is op verzoek van de Ondernemingsraad de reiskostenvergoeding woon-werkverkeer aangepast. Deze aanpassing is op 1 juni 2011 geëffectueerd. Tevens is gebruik gemaakt van de fiscale ruimte reiskostenvergoeding. De Ondernemingsraad heeft dit punt, mede op initiatief van de OR van VDL ETG, onder de aandacht gebracht. Verder is het onderwerp veiligheidsbrillen, en met name de vergoeding hiervoor, door de Ondernemingsraad aan de orde gesteld. Ook is nog gesproken over het wegvallen van de spaarloonregeling en de beperking van de levensloopregeling per 1 januari Hiervoor komt in 2013 een zogenoemde vitaliteitregeling in de plaats. 29

31 MEDEWERKERS NAAR GEOGRAFISCHE SPREIDING (per 31 december 2011) Nederland (75%), waarvan in Noord-Brabant België 838 (12%) Rest van Europa 318 (4%) Rest van de wereld 606 (9%) Totaal medewerkers MEDEWERKERS NAAR DIVISIE (per 31 december 2011) Toeleveringen (54%) Bussen (26%) Eindproducten (18%) Hoofdkantoor Nederland en België 125 (2%) Totaal medewerkers Ook het sociaal overleg binnen de Belgische VDL-ondernemingen is op een positieve en harmonieuze manier gevoerd. Binnen de ondernemingsraden werden heel wat socio-economische materies op een constructieve manier behandeld. Ook in de Comités PBW werden belangrijke thema s met betrekking tot het bevorderen van de veiligheid en het welzijn op het werk op een positieve manier aangepakt. Daarnaast was het verzuimpercentage onderwerp van gesprek. VDL blijft investeren om zo veel als mogelijk te voorkomen dat klachten aan gewrichten en ledematen (rug, knie, etc.) toenemen. Naast maatregelen vanuit werkgeverskant, proberen we ook steeds onze medewerkers aan te sporen om problemen te signaleren of voorstellen te doen voor verbetering. Het belang van veiligheid, orde en netheid kwam vaak aan de orde. In alle bedrijven merk je de verhoogde alertheid voor onveilige situaties. Het is duidelijk dat dit onderwerp sterk leeft bij iedereen. Daarnaast zijn er initiatieven genomen om het kortdurende verzuim naar beneden bij te stellen. Een ander aandachtspunt was een goede opvolging van onze tijdelijke krachten, een correcte evaluatie hiervan en het aanwerven van goed opgeleide en gemotiveerde mensen. Graag spreken wij onze grote waardering uit voor de inzet en betrokkenheid van onze medewerkers in het afgelopen jaar. Mede door de goede samenwerking hebben we in 2011 de hoogste omzet uit de geschiedenis van de VDL Groep behaald. Maatschappelijk verantwoord ondernemen De VDL Groep is als familiebedrijf van oudsher sterk betrokken bij haar leef- en werkomgeving. Het zijn immers de mensen en de omgeving waarvan je als onderneming afhankelijk bent om te blijven voortbestaan. Voor ons is het dan ook vanzelfsprekend om een bijdrage te leveren aan een duurzame ontwikkeling van de maatschappij. 30

32 Wij tonen onze sociale betrokkenheid op diverse manieren, onder andere door sponsoring van verschillende sportclubs en maatschappelijke en culturele instellingen, maar ook door nauwe samenwerking met onderwijsinstellingen en overheid. Zo is VDL toonaangevend als het gaat om het creëren van werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking. Door middel van uiteenlopende succesvolle projecten hebben wij aangetoond dat ook een reguliere werkgever als VDL een betaalde baan kan bieden aan mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking. Het is vanuit sociaal en financieel oogpunt belangrijk dat ook deze mensen kunnen deelnemen aan de maatschappij. Op het gebied van arbo en milieu zet VDL zich in voor een duurzaam beleid. Energiebesparings- en afvalpreventieplannen en het recyclen van grondstoffen heeft onze voortdurende aandacht. Vele VDLbedrijven zijn ISO gecertificeerd. VDL heeft eigen verzuimcontroleurs. Het streven is vanaf dag één de reïntegratie van de medewerker op te starten, waarbij een persoonlijke aanpak voorop staat. Wij bouwen onze panden in eigen beheer en de mensen die dat vanuit VDL begeleiden, volgen de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen op de voet. Wij passen bijvoorbeeld bij nieuwbouwpanden warmte-koude-opslag toe om minder energie te verbruiken voor verwarming en koeling. Bij de ontwikkeling van onze producten is het maatschappelijk verantwoord ondernemen eveneens een integraal onderdeel. Op het gebied van bussen zijn wij op alle fronten bezig met schone technologie: van de schoonste diesel en hybride motoren tot fuel cell aandrijving (waterstof, emissieloos) en naaf-motoren (elektrisch rijden). In de divisies toeleveringen en eindproducten dragen wij bij aan het opwekken van duurzame energie. Wij werken met partijen samen om de technologie van zonnecellen fors te verbeteren. Tevens leveren wij bijvoorbeeld koelers voor windmolens en stuwdammen, waarmee op een milieuvriendelijke wijze energie wordt opgewekt. Ook maken wij machines voor de productie van de energiezuinige led-verlichting. Kortom, VDL streeft ernaar om innovatieve producten te maken die kostentechnisch zeer slim zijn geproduceerd en tevens bijdragen aan een duurzamere leefomgeving. Innovatie Ons totale beleid is afgestemd op innoveren in producten en productiemethoden. Wij zijn continu op zoek naar de beste technieken en investeren in de meest geavanceerde machines. Dagelijks zijn we bezig met de nieuwste ontwikkelingen om onze concurrentiepositie in de wereldmarkt te verstevigen. De VDL Groep heeft haar hoofdkantoor in Eindhoven en een concentratie van dochterbedrijven in Zuidoost-Brabant. Deze toptechnologie regio Brainport Eindhoven is in 2011 uitgeroepen tot de slimste regio ter wereld en is een goede thuisbasis voor ons bedrijf. Hier zijn wij in staat om samen met onderwijsinstellingen, overheid en andere bedrijven technisch hoogwaardige producten en projecten tot stand te brengen. Zo hebben wij een unieke samenwerking met diverse klanten, waarin wij als toonaangevend toeleverancier middels open innovatie werken aan de meest vernieuwende technieken. In 2011 hebben we bijna 60 miljoen euro uitgegeven aan research & development en werkten binnen VDL in totaal ruim 600 mensen aan R&D gerelateerde activiteiten. Daarmee staat de VDL Groep op de 12 e plaats in de Technisch Weekblad index en behoren wij tot de meest innovatieve ondernemingen van Nederland. Ook voor 2012 willen wij weer fors gaan inzetten op innovatie om onze positie verder te versterken. 31

33 Strategie De VDL Groep streeft naar een beheerste groei, waarbij het onder controle houden van de organisatie en het op peil houden van de financiële positie voorop staan. Het beleid van de VDL Groep is gericht op een voortdurende verbetering van haar concurrentiepositie. Essentieel daarbij is analyse en besparing van kosten. Ook wil de VDL Groep het hoogste kwaliteitsniveau bij alle werkmaatschappijen behouden. De investeringen zijn daarom afgestemd op vernieuwing, verbetering en uitbreiding van de producten en de productiemogelijkheden. Daarnaast geven wij binnen ons personeelsbeleid prioriteit aan de interne doorstroming van medewerkers. De VDL Groep hecht sterk aan het concurrerend blijven produceren in Nederland en Vlaams-België. Door te investeren, zowel in gedegen vakmanschap als in robotisering en automatisering, willen we onze concurrentiepositie op de internationale markt voortdurend verbeteren. Daarnaast stellen onze industriële activiteiten in Oost-Europa en Azië ons in staat de specifieke wensen van de klanten - aangaande productie in deze regio s - in te vullen. Door de verkoopvestigingen in diverse landen en het uitgebreide netwerk van importeurs en agenten kunnen we onze producten over de hele wereld verkopen. Ondanks de grootte van de VDL Groep en het steeds meer internationale karakter van het bedrijf, is en blijft VDL een familievennootschap. Vooruitzichten Het jaar 2012 is voor de VDL Groep redelijk goed van start gegaan met een aantal grote orders, maar de verwachtingen blijven voorzichtig. De omzet in het eerste kwartaal is licht teruggelopen: van 436 miljoen euro in 2011 naar 416 miljoen euro in Hetzelfde geldt voor de orderportefeuille: bedroeg deze in week 13 vorig jaar nog 684 miljoen euro, dit jaar bedroeg deze in dezelfde week 607 miljoen euro. Desalniettemin kunnen we zeker tevreden zijn, want het eerste kwartaal van 2011 was een van de beste kwartalen in onze geschiedenis. Het aantal medewerkers is nagenoeg gelijk gebleven eind eerste kwartaal 2011 en eind eerste kwartaal Ten opzichte van de medewerkers eind 2011 is er echter sprake van een lichte groei. Al met al verwachten we, mede gezien de nog steeds moeilijke situatie in Europa, dat zowel omzet als resultaat in 2012 nagenoeg gelijk zullen blijven aan Eindhoven, 16 april 2012 De Hoofddirectie, Wim van der Leegte (voorzitter) Wim Maathuis Jan Mooren Theo Toussaint Rini Vermeulen 32