Rapport van het. Informatief Huisbezoek 2016

Transcriptie

1 Rapport van het Informatief Huisbezoek 2016 Krimpen aan de Lek & Lekkerkerk Stichting Welzijn Ouderkerk en Nederlek Talmastraat GS Lekkerkerk

2 Inleiding Stichting Welzijn Ouderkerk Nederlek (WON) heeft al ruim 13 jaar het Informatief Huisbezoek (voorheen: signalerend huisbezoek) onder senioren als één van haar diensten. Deze huisbezoeken hebben als doel om zelfstandig wonende ouderen van 75 en (sinds dit jaar) 80 jaar te bezoeken en te informeren over de activiteiten en diensten op het gebied van wonen, welzijn, zorg, mobiliteit en financiën. Door in gesprek te gaan over deze gebieden wordt tevens geïnventariseerd en/of gesignaleerd waar behoefte is aan (meer) informatie, uitbreiding van diensten, aanpassing en/of verbetering van voorzieningen. De gesprekken worden gevoerd door ervaren vrijwilligers en duren ongeveer 1,5 tot 2 uur. De vragen en/of opmerkingen die vanuit het Informatief Huisbezoek naar voren komen, worden besproken en waar nodig actie op ondernomen. Alle vragenlijsten worden ingevoerd in het digitale systeem van Tympaan. Het Tympaan Instituut is een provinciaal onderzoeksbureau dat de vragenlijst heeft samengesteld en regelmatig aanpast aan de huidige ontwikkelingen in de samenleving. Iedere welzijnsorganisatie kan haar gegevens invoeren in een speciaal daarvoor ontwikkelde databank en een vergelijking maken met andere gemeenten in dezelfde. Het Tympaan instituut zal met ingang van 2017 stoppen met deze dienstverlening. De drie welzijnsstichtingen in de gemeente Krimpenerwaard hebben elkaar hierin gevonden en gaan zelfstandig verder met het informatief huisbezoek met een gezamenlijk opgestelde vragenlijst en scholing van vrijwilligers. Door de gemeente Krimpenerwaard zijn de adressen verstrekt van zelfstandig wonende senioren in Lekkerkerk en Krimpen aan de Lek die in 2016 de leeftijd van 75 of 80 jaar bereikten. Al deze inwoners hebben aan het begin van 2016 een brief namens de gemeente ontvangen met informatie over het informatief huisbezoek en de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen het verstrekken van hun adresgegevens aan de welzijnsstichting. Vervolgens zijn de adressen verdeeld over de vrijwilligers en hebben zij een afspraak gemaakt voor een Informatief Huisbezoek. In 2016 zijn er totaal 329 huisbezoeken afgelegd in Lekkerkerk en Krimpen aan de Lek. Aan het einde van dit rapport is een samenvatting opgenomen waaruit o.a. blijkt dat een verschuiving van de bezoekleeftijd gewenst is. Dit verslag van het informatief huisbezoek evenals het verslag van het informatief huisbezoek in Ouderkerk/Gouderak is ook digitaal te bekijken via onze website: Het verslag is opgedeeld in zeven thema s, t.w.: A. Algemene gegevens B. Wonen en woonomgeving C. Gezondheid D. Zelfredzaamheid huishouden E. Mobiliteit en vervoer F. Sociale contacten en vrijetijdbesteding Stichting Welzijn Ouderkerk Nederlek Lekkerkerk, mei 2017

3 A. Algemene gegevens geslacht N* % man vrouw * De letter N in de grafieken staat voor het aantal respondenten in Nederlek, het omvat de dorpskernen Lekkerkerk en Krimpen aan de Lek. In de volgende kolom is dat omgezet in een percentage en vervolgens treft u in de laatste kolom het percentage aan dat in onze van toepassing is. leeftijd N % jonger dan jaar jaar jaar jaar jaar of ouder burgerlijke staat N % gehuwd/samenwonend ongehuwd gescheiden weduwe/weduwnaar huishoudenssamenstelling N % alleenwonend samenwonend met partner samenwonend met andere familie anders 1 0 0

4 land van herkomst N % Nederland Turkije Marokko Suriname Nederlandse Antillen Indonesië/Nederlands Indië ander land Uit de gegevens blijkt dat in Nederlek nog veel van de respondenten gehuwd zijn c.q. samenwonen ten opzichte van de waarin een hoger percentage weduwe of weduwnaar is. Een verklaring hiervoor is ons niet bekend.

5 B. Wonen en woonomgeving soort woning N % eengezinswoning bovenwoning (flat/appartement) met lift bovenwoning (flat/appartement) zonder lift benedenwoning aanleunwoning groepswonen speciale ouderenwoning/levensloopbestendige woning anders Huur- of koopwoningen N % koopwoning huurwoning woonduur in huidige woning N % 0-4 jaar jaar jaar jaar of meer

6 problemen in woning N % nee ja, ik voel mij niet veilig in mijn woning ja, de kwaliteit van mijn woning is niet goed (tocht, vocht, etc.) ja, er zijn woningaanpassing nodig (traplift, aangepast toilet, verlaagd aanrecht, beugels, douchezitje, drempelhulp) ja, er zijn veiligheidsvoorzieningen nodig (bv inbraakpreventie) Ja, anders problemen in woning aanleiding tot verhuizen N % nee ja, op korte termijn (binnen één jaar) ja, op langere termijn (niet binnen één jaar) totaal problemen in woonomgeving N % nee ja, ik voel mij niet veilig in de buurt ja, er zijn veiligheidsvoorzieningen nodig (verlichting, zebra's, et cetera) ja, belangrijke voorzieningen zijn niet bereikbaar (winkels, postkantoor, et cetera) ja, anders problemen in woonomgeving aanleiding tot verhuizen N % nee ja, op korte termijn (binnen één jaar) ja, op langere termijn (niet binnen één jaar) totaal

7 Informatiebehoefte instanties wonen N % nee ja, bewonersorganisatie/vereniging van eigenaren ja, woningbouwvereniging/woning corporatie ja, huurcommissie ja, wijk- en buurtbeheer ja, wijktoezicht/wijkagent Ja, WMO-loket ja, anders Opmerkelijk is dat 57% van de respondenten nog in eengezinswoning woont ten opzichte van 42 de. Slechts een klein percentage geeft aan binnen één tot drie jaar te willen verhuizen. De woonduur in de huidige woning is bij veel respondenten 30 jaar of meer. Voor de welzijnsstichting is het belangrijk om te weten dat de publiciteit voor senioren niet alleen bij seniorencomplexen verspreid moet worden maar door de gehele dorpskernen. 13 respondenten geven aan dat er woningaanpassingen nodig zijn en 16 respondenten hebben problemen in de woonomgeving. Deze klachten zijn door de vrijwilliger opgenomen en doorgegeven aan de adviseur Welzijn die dit heeft verwerkt c.q. de inwoner heeft doorverwezen naar de juiste instantie. In enkele gevallen heeft de adviseur zelf contact opgenomen met de betreffende instantie om de vraag/klacht te bespreken.

8 C. Gezondheid gezondheidsbeleving respondenten N % ja, zeer gezond ja, redelijk gezond nee, matig gezond nee, zeer ongezond gezondheidsproblemen N % nee ja gehoorproblemen ja, specifieke gezichtsproblemen (naast gewone bril) ja, evenwichtsstoornissen ja, bewegingsproblemen ja, spier- en gewrichtsklachten Ja, COPD (klachten aan luchtwegen ja, diabetes ja, hoge bloeddruk ja, slaapproblemen ja, hartklachten ja, problemen met het geheugen ja, angstgevoelens ja, somberheidsklachten ja, anders beperkingen vanwege gezondheidsproblemen N % nee ja, bij mijn persoonlijke verzorging ja, bij het regelen van het huishouden ja, bij mobiliteit/verplaatsen ja, bij het aangaan van sociale contanten

9 gebruik medicijnen/hulpmiddelen N % nee ja, medicijnen ja, een visueel hulpmiddel (bril, loep en dergelijke) ja, een auditief hulpmiddel (gehoorapparaat) ja, stok/kruk(ken) ja, rollator ja, rolstoel ja, scootmobiel ja, anders Informatiebehoefte instanties gezondheid N % nee ja, over medicijnen ja, over valpreventie ja, over hulpmiddelen ja, over paramedische zorg (fysiotherapie, ergotherapie e.d.) ja, over rolstoelvoorzieningen, woningaanpassingen of vervoersvoorzieningen ja, over persoonlijke verzorging/verpleging ja, over dagopvang/ -besteding ja, over dagbehandeling/ -verzorging ja, over begeleiding (RIAGG) ja, over persoonsgebonden budget (PGB) ja, anders De gezondheidsproblemen liggen op alle terreinen lager dan de provinciale cijfers. De meest voorkomende problemen bij de respondenten zijn hoge bloeddruk, spier- en gewrichtsklachten, hartklachten en bewegingsproblemen. Deze gezondheidsproblemen zorgen bij veel mensen voor beperkingen bij de mobiliteit. Deze beperking is wel herkenbaar bij de Stichting WON die daar diverse diensten voor heeft en samenwerking heeft gezocht met andere vervoersmogelijkheden. Onder het kopje mobiliteit komt dit verder aan de orde.

10 D. Zelfredzaamheid huishouden Wordt het huishouden zelfstandig gedaan N % ja ja, met weinig hulp ja, met veel hulp nee beperkingen bij huishouden N % nee ja, bij het doen van licht huishoudelijk werk ja, bij het doen van zwaar huishoudelijk werk ja, bij het doen van lichte klussen in en om het huis ja, bij het doen van zware klussen in en om het huis ja, bij het doen van boodschappen ja, bij het bijhouden van de administratie ja, bij het regelen van de financiën/belastingen ja, anders hulp bij het huishouden N % nee ja, bij licht huishoudelijk werk ja, bij zwaar huishoudelijk werk ja, bij lichte klussen in en om het huis ja, bij zware klussen in en om het huis ja, bij het doen van boodschappen ja, bij het invullen van allerlei formulieren ja, bij het regelen van de financiën/belastingen ja, anders 7 2 3

11 hulpbronnen bij huishouden N % partner overige familie vrienden/kennissen buren/vrijwilliger uit de buurt professionele hulp van organisatie Informatiebehoefte instantie zelfredzaamheid N % nee ja, over welzijn ouderen/ouderenadviseur ja, over hulp bij het huishouden ja, over vrijwillige hulpverlening ja, over hulp bij financiële zaken ja, over personenalarmering ja, over kapper of pedicure aan huis ja, over tuinonderhoud of klussendienst ja, anders Gebleken is uit het Informatief Huisbezoek dat meer dan de helft van de respondenten het huishouden nog zelfstandig runt. Wel geeft men aan met name bij zwaar huishoudelijk werk of zware klussen in en om het huis hulp nodig te hebben. Veel hulp wordt geboden van de partner en/of overige familieleden. Ook geeft ruim 51% aan hulp te krijgen van een professionele hulp. Bij Stichting WON komen steeds meer aanvragen binnen voor tuinonderhoud. Helaas is het tot op heden niet mogelijk om dit aan te kunnen bieden middels vrijwilligers. Het komende jaar hopen we naar een oplossing te zoeken door bijv. samenwerking met jongeren.

12 E. Mobiliteit en vervoer mobiliteit buitenshuis N % ja, heel goed ja, redelijk goed nee, matig nee, slecht beperkingen bij mobiliteit en vervoer N % nee ja, bij lopen ja, bij fietsen ja, met uithoudingsvermogen ja, bij gebruik van eigen auto ja, met bereikbaarheid van openbaar vervoer (bus, tram, metro, trein niet binnen 500 meter ja, bij gebruik OV-chipkaart ja, anders gebruik voorzieningen voor mobiliteit en vervoer N % nee ja, van krukken/rollator ja, van rolstoel ja, van brommobiel ja, van scootmobiel ja, van aanpassingen in eigen auto ja, van reguliere taxi ja, van alternatief openbaar vervoer (CVV, regiotaxi, Hopper) ja, anders 5 2 4

13 informatiebehoefte vervoersmogelijkheden N % nee ja, over trein met 60+-korting ja, over bus/tram met 65+-korting ja, over specifiek aanvullend vervoer voor ouderen ja, over lokale voorzieningen als regiotaxi, Hospitax, Hopper et cetera ja, over OV-chipkaart ja, anders Bij mobiliteit en vervoer bestaan er beperkingen in het uithoudingsvermogen, waardoor het lopen en fietsen bemoeilijkt worden.13% van de respondenten maakt gebruik van alternatief openbaar vervoer. Stichting WON heeft een paar jaar geleden het ziekenhuisvervoer/bijzonder particulier vervoer opgestart. Van deze vrijwillige vervoersdienst wordt bijzonder veel gebruik gemaakt. Daarnaast is vorig jaar Bus Dichtbij (een initiatief van Stichting Dagbesteding Krimpenerwaard) gestart met meer publiciteit rondom het rijden voor particulieren met de (rolstoel)bus. Deze dienst mag nog meer onder de aandacht worden gebracht.

14 F. Sociale contanten en tijdsbesteding voldoende sociale contacten N % ja, ruim voldoende ja, voldoende nee, onvoldoende nee, zeer onvoldoende belemmeringen bij sociale contacten N % nee ja, kinderen/kleinkinderen wonen te ver weg ja, broers/zussen, overige familieleden wonen te ver weg ja, vrienden-/kennissenkring wordt kleiner ja, buren tonen geen belangstelling ja, ik durf zelf niet zo goed contacten aan te gaan ja, ik voel mij wel eens onveilig ja, ik ben bang voor iemand uit mijn omgeving ja, anders ongewenste behandeling door omgeving N % nooit af en toe vaak totaal goede vrijetijdsbesteding N % ja, heel goed ja, redelijk goed nee, matig nee, slecht totaal

15 beperkingen bij vrijetijdsbesteding N % nee ja, ik heb het te druk met mantelzorg ja, ik heb nauwelijks of geen hobby's ja, ik heb niemand die met mij wil meedoen ja, ik heb geen geld om deel te nemen aan activiteiten voor ouderen ja, ik ken de mogelijkheden van activiteiten voor ouderen niet ja, ik durf niet deel te nemen aan activiteiten voor ouderen ja, anders deelname mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding N % nee ja, van dienstencentrum ouderen (wijkcentrum/club- en buurthuis ja, van beweegactiviteit ja, van vrijwilligersorganisatie (bijvoorbeeld Zonnebloem) ja, van ouderenbond ja, van levensbeschouwelijke, religieuze instelling ja, anders eenzaamheidsgevoelens N % nooit af en toe vrij vaak nee, slecht totaal

16 Informatiebehoefte instanties vrijetijdsbesteding N % nee ja, dienstencentrum ouderen (wijkcentrum/club- en buurthuis) ja, beweegactiviteit ja, mantelzorgondersteuning ja, vrijwilligersorganisatie (bijvoorbeeld Zonnebloem) ja, ouderenbond ja, levensbeschouwelijke, religieuze instelling ja, anders Van de respondenten geeft 96% aan (ruim) voldoende sociale contacten te hebben. 4% vindt zijn/haar contacten onvoldoende of vindt zijn/haar vrijetijdsbesteding matig. Als grootste reden wordt gemeld ik heb geen/nauwelijks hobby s. De adviseur van Stichting WON denkt indien gewenst - graag mee over een passende vrijetijdsbesteding en is begin 2016 gestart met het inzetten van netwerkcoaches die samen met de betreffende inwoner bekijkt waar hij aan zou willen deelnemen en hoe dit te realiseren. 10 respondenten durven aan te geven vrij vaak last te hebben van eenzaamheidsgevoelens. Voor Stichting WON is dit een belangrijk aandachtspunten in haar werkzaamheden de komende jaren. Dit jaar is een begin gemaakt dankzij een donatie van het Oranje Fonds met diverse workshops Zin in Ouder worden waar men met elkaar in gesprek gaat over relaties aangaan, dagbesteding, negatieve gevoelens, drempelvrees, etc.

17 G. Financiën rondkomen inkomen N % ja min of meer nee totaal hoogte inkomen N % minder dan volledige AOW alleen volledige AOW volledige AOW en een klein aanvullend pensioen (tot maximaal 100,00) volledige AOW en een aanvullend pensioen (meer dan 100,00) volledige AOW en een klein aanvullend pensioen (tot maximaal 200,00) volledige AOW en een aanvullend pensioen (meer dan 200,00) weet niet/geef ik geen antwoord op Informatiebehoefte regelingen rond financiën N % nee ja, huurtoeslag ja, zorgtoeslag ja, bijzondere bijstand ja, kwijtschelding gemeentelijke belasting ja, kwijtschelding waterschapsbelasting ja, gemeentelijke minimaregeling ja, verhuiskostenvergoeding om medische redenen ja, anders respondenten geven aan niet rond te kunnen komen van hun inkomen. In overleg heeft de adviseur Welzijn hier een gesprek over gehad en dit besproken c.q. hierin bemiddeld.

18 Nawoord Het informatief huisbezoek heeft als doel de ouderen (vroegtijdig) te informeren op alle gebieden die aan de orde komen in deze vragenlijst en hen op de hoogte te brengen van bestaande en nieuwe diensten en activiteiten binnen de eigen gemeente. Een bijkomende ervaring is dat de meeste ouderen het persoonlijke bezoek en gesprek met de vrijwilliger zeer waarderen. Even aandacht voor de persoonlijke situatie en iemand die de tijd heeft om te luisteren. Bij complexere vragen of situaties wordt altijd de adviseur Welzijn ingeschakeld die via een huisbezoek in gesprek gaat met de betreffende bewoner. De persoonlijke vragen en de ingevulde vragenlijsten leveren een hoop informatie op. De informatie kan gebruikt worden om eventuele nieuwe diensten op te zetten, publiciteit te besteden aan zaken waar vraag naar is of burgers beter te informeren over het adviesloket van Stichting WON waar men terecht kan met alle vragen over wonen, zorg, mobiliteit, financiën, vrijetijdsbesteding, et cetera. Daarnaast worden individuele vragen direct doorgespeeld naar de betreffende organisatie of contactpersoon. Dit verslag wordt toegestuurd aan diverse organisaties die mogelijk een rol van betekenis kunnen spelen op de onderwerpen zoals opgenomen in de vragenlijst. Stichting WON is ervan overtuigd dat deze persoonlijke huisbezoeken een belangrijke bijdrage leveren aan het in beeld brengen van het welzijn van haar burgers, ter voorkoming van eenzaamheid, evenals belangrijke knelpunten aan de orde kan brengen. Daarbij komen er belangrijke vragen of signalen naar voren die anders zeer waarschijnlijk niet of te laat naar voren zouden zijn gekomen. De laatste paar jaar is door vrijwilligers geconstateerd dat het bezoeken van de 75-jarigen niet meer op zijn plek is. Deze mensen geven aan zelf hun weg te kunnen zoeken of nog geen prijs te stellen op een dergelijk huisbezoek. Besloten wordt om in 2017 aan de 75- jarigen een brief gestuurd met de vraag zich aan te melden indien men belangstelling heeft voor een informatief huisbezoek. In 2017 ontvangen dan de leeftijdscategorieën 80-, 85- en 90 jarigen een brief met een voorgestelde bezoekdatum daarin. Het informatief huisbezoek komt tot stand dankzij de inzet van 7 enthousiaste vrijwilligers in Lekkerkerk en Krimpen aan de Lek die persoonlijk langs gaan bij de 75-jarigen en samen met hen de vragenlijst invullen. Ook dank aan onze vrijwilliger, Corrie Rutten, die nauwkeurige zorg draagt voor het invoeren van alle gegevens respectievelijk het omzetten van de informatie in tabellen en grafieken. Stichting Welzijn Ouderkerk Nederlek Mei 2017