Zwemwaterprofiel Peddelpoel Actualisatie 2010

Transcriptie

1

2 Zwemwaterprofiel Peddelpoel Actualisatie 2010 Archimedesweg 1 Piet van der Wee postadres: Dianne Slot postbus 156 Afd. Beleid / Monitoring 2300 AD Leiden Registratienummer: telefoon (071) Versie definitief Oplage: 10 telefax (071) April 2011

3 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Hoogheemraadschap van Rijnland

4 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inleiding Aanleiding Leeswijzer Uitgevoerde werkzaamheden Methode Locatiebezoeken Beschrijving zwemlocatie Situering en beschrijving Hydrologie en hydromorfologie Kenmerken van de zwemlocatie Peddelpoel Begrenzing van de zwemwaterzone Analyse historisch waterkwaliteit Bacteriologische kwaliteit Waterkwaliteit volgens de oude Europese zwemwaterrichtlijn Historische data analyse in relatie tot weersomstandigheden Waterkwaliteit volgens de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn Blauwalgenprofiel Mogelijke risicobronnen Beoordeling van gezondheidsrisico s Bacteriën Toelichting gebruikte kentallen spreadsheet ZWEMPROF Resultaten en analyse Blauwalgen Overige pathogene ziekteverwekkers Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aandachtspunten en maatregelen Actualisatie zwemwaterprofiel...24 Bijlage 1. Resultaten risicoberekening spreadsheet ZWEMPROF versie Bijlage 2. Bacteriologische waterkwaliteit en weersinvloeden...27 Bijlage 3. Data blauwalgen en fysisch chemische toestandvariabelen...29 Bijlage 4. Berekening toetswaarden...34 Hoogheemraadschap van Rijnland 3

5 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Hoogheemraadschap van Rijnland

6 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Samenvatting Het opstellen van een zwemwaterprofiel voor de zwemwaterlocaties is een verplichting voor de waterkwaliteitsbeheerder in de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC). In een zwemwaterprofiel worden de bronnen, de verontreinigingsroutes en de locatiespecifieke eigenschappen in kaart gebracht en worden de eventueel benodigde maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit geïnventariseerd. Dit zwemwaterprofiel heeft betrekking op de zwemwaterlocatie de Peddelpoel. In 2006 is het eerste zwemwaterprofiel opgesteld. Dit rapport is een actualisatie van het zwemwaterprofiel van De Peddelpoel is gelegen in het recreatiegebied Spaarnwoude tussen Amsterdam, Haarlem en Velsen. De beheerder van deze zwemlocatie is het recreatieschap Spaarnwoude. Veilige zwemzone In het zwemwaterprofiel is de begrenzing van de zwemwaterzone bepaald. Het resultaat is dat het gedeelte tussen het zuidelijke- en het noordelijke strandje als zwemzone is aangewezen. Het zwemwatermeetpunt ROP30921 ligt in de zwemwaterzone. De afmetingen van de speelvijver zijn ongeveer 120 m breed en 210 meter lang met daarin een eiland. Het eiland in het midden van de plas is verbonden met loopbruggen. De zwemzone heeft een oppervlakte van ongeveer m². De waterdiepte is maximaal 1,4 meter. Bacteriologische zwemwaterkwaliteit De bacteriologische kwaliteit van het zwemwater in de Peddelpoel is volgens de richtlijn 2006/7/EC Goed. De mogelijke bronnen van bacteriologische verontreiniging in de Peddelpoel zijn watervogels en afspoeling van de eilanden waar veel vogels aanwezig zijn. Uit metingen van 2006 blijkt dat zwemmers vrijwel geen invloed hebben op de bacteriologische waterkwaliteit. De watervogels zijn vermoedelijk de grootste bron. Om een goede zwemwaterkwaliteit te garanderen is het van belang dat de watervogels worden geweerd uit de Peddelpoel. Door het eiland in de plas goed te onderhouden, regelmatig te maaien of de inrichting aan te passen wordt het voor watervogels mogelijk onaantrekkelijk om hier te verblijven. Ook het regelmatig legen van prullenbakken en het verwijderen van zwerfvuil is van belang. Specifiek onderzoek naar bacteriën die voornamelijk door vogels worden verspreid, is van belang bij verslechtering van waterkwaliteit. Hierbij wordt gedacht aan Campylobacter. Blauwalgen In het Peddelpoel is de kans op bloei van toxische blauwalgen groot. De afgelopen jaren zijn in deze vijver hoge concentraties blauwalgen en drijflagen aangetroffen. Het is het raadzaam om de fysisch chemische toestandsvariabelen in de vijver zelf een jaar uitgebreid te monitoren. Deze meetsessie kan het beste met een tussenpoos van enkele jaren herhaald worden. Veranderingen in de waterkwaliteit kunnen zo opgemerkt worden. Deze onderzoeksmaatregel is de verantwoordelijkheid van de waterkwaliteitsbeheerder. Overige verontreinigingen Gezondheidsrisico s door andere ziekteverwekkers zijn in de Peddelpoel niet te verwachten. Doorstroming De doorstroming van de Peddelpoel is zeer gering. Alleen aan de oostzijde van de Peddelpoel is uitwisseling van water mogelijk Hoogheemraadschap van Rijnland 5

7 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Aandachtspunten zwemwaterlocatiepeddelpoel Onderwerp Maatregel Wie Blauwalgen Metingen fysisch chemische parameters Rijnland gedurende één jaar en eventueel fytoplankton met tussenpoos van enkele jaren Bacteriologische waterkwaliteit Invloed van watervogels beperken door eiland goed te onderhouden of anders in te richten en prullenbakken regelmatig legen en zwerfvuil opruimen Recreatieschap Spaarnwoude Actualisatie zwemwaterprofiel Het zwemwaterprofiel voor de Peddelpoel is met deze rapportage voor de eerste keer geactualiseerd. In 2006 is het eerste zwemwaterprofiel opgesteld. De beoordeling van de zwemwaterkwaliteit wordt jaarlijks op basis van de meetreeks van de afgelopen vier badseizoenen vastgesteld. Voor de Peddelpoel wordt de zwemwaterkwaliteit ingedeeld in de kwaliteitsklasse goed. Deze indeling is gebaseerd op de gegevensset uit de badseizoenen en is dus nog een indicatieve beoordeling. Op basis van de beoordeling van de zwemwaterkwaliteit goed volgt dat het zwemwaterprofiel voor de Peddelpoel over vier jaar, in 2014, moet worden geactualiseerd. 6 Hoogheemraadschap van Rijnland

8 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Inleiding 1.1 Aanleiding De nieuwe Europese Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC) is in maart 2006 van kracht geworden. Deze richtlijn schrijft voor dat de waterbeheerder voor elk zwemwater een zwemwaterprofiel opstelt. In de nieuwe zwemwaterrichtlijn staat dat alle zwemwateren aan het einde van het badseizoen van 2015 ten minste moeten voldoen aan de kwaliteit aanvaardbaar. Tevens moeten dan realistische en evenredige maatregelen zijn genomen om het aantal zwemwateren als uitstekend of goed te doen toenemen. In deze nieuwe EU-zwemwaterrichtlijn worden naast monitoring ook beheersmaatregelen van belang. Dit betekent dat per zwemwaterlocatie naast kwaliteitsgegevens van het oppervlaktewater vooral ook informatie beschikbaar moet zijn over de wijze waarop de zwemwaterkwaliteit wordt beïnvloed. Dit komt erop neer dat de beheerder van iedere zwemwaterlocatie een inschatting moet maken van de bronnen die de zwemwaterkwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. De risico s en bedreigingen voor het zwemwater worden vastgelegd in een zwemwaterprofiel. Volgens de zwemwaterrichtlijn geeft een zwemwaterprofiel een compleet beeld van alle veiligheid- en gezondheidsrisico s op de zwemlocatie. De waterbeheerder is verantwoordelijk voor de waterkwaliteitsmaatregelen voor veiligheid en hygiëne. Een zwemwaterprofiel is in eerste instantie bedoeld om inzicht te krijgen in de fecale verontreinigingsbronnen en routes en richt zich op de indicatoren voor fecale verontreinigingen: Escherichia Coli (E. Coli) en Intestinale Enterococcen (nieuwe zwemwaterrichtlijn) of thermotolerante en totaal bacteriën van de coligroep en fecale streptococcen (oude zwemwaterrichtlijn). Daarnaast verschaft het zwemwaterprofiel inzicht in mogelijke problemen door cyanobacteriën, overige macroalgen en/of fytoplankton. Andere gezondheidsbedreigende risico s zoals ziekte van Weil, botulisme, zwemmersjeuk, et cetera worden niet specifiek genoemd in de richtlijn maar worden in dit zwemwaterprofiel wel meegenomen. Het hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor het waterkwaliteitsbeheer van 50 zwemwaterlocaties: 42 officiële locaties en 8 potentiële locaties (stand van zaken augustus 2010). Voor alle officiële locaties heeft het hoogheemraadschap van Rijnland een zwemwaterprofiel opgesteld. In dit rapport is de actualisatie van het zwemwaterprofiel voor de Peddelpoel beschreven. In 2006 is het zwemwaterprofiel voor Peddelpoel opgesteld. 1.2 Leeswijzer Na deze inleiding worden in hoofdstuk 2 de uitgevoerde werkzaamheden beschreven. In hoofdstuk 3 volgt een beschrijving van de zwemlocatie en hoofdstuk 4 bevat een analyse van de waterkwaliteit en het blauwalgenprofiel. Vervolgens komen de potentiële risicobronnen in hoofdstuk 5 aan bod. Een beschrijving van de gezondheidsrisico s en bronnenanalyse is uitgewerkt in hoofdstuk 6.Tot slot staan in hoofdstuk 7 de conclusies en aanbevelingen. Hoogheemraadschap van Rijnland 7

9 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Uitgevoerde werkzaamheden 2.1 Methode Voor het opstellen van zwemwaterprofielen zijn enkele rapporten opgesteld waarin een gestructureerde aanpak van diverse facetten wordt beschreven: Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (RIZA/Grontmij, 2005): bacteriologische verontreinigingsbronnen KRW en oppervlaktewater (RIZA/DHV, 2005): afbakening van de zwemlocatie Handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen (RIZA/DHV, 2007): blauwalgen Voor zover mogelijk, is voor het opstellen van dit zwemwaterprofiel bij deze rapporten aangesloten. Figuur 2.1 Routekaart voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (bron: Handreiking) Een zwemwaterprofiel omvat de volgende aspecten (zie ook figuur 2.1): Algemene beschrijving van de zwemwaterlocatie Er wordt een algemene beschrijving van de locatie gegeven waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: algemene gebiedsbeschrijving, hydromorfologie en hydrologie, de begrenzing van de zwemwaterzone, gegevens ten aanzien van problemen en zwemverboden zoals meldingen van gezondheidsklachten (zwemmersjeuk, botulisme) en bloei van blauwalgen Analyse data historische waterkwaliteit De microbiologische data van de laatste drie à vijf jaar vormen de basis voor de historische waterkwaliteit. In geval van hoge concentraties wordt gekeken of er een trend zichtbaar is die wijst op invloed van weersomstandigheden, een relatie met bepaalde bronnen of een relatie met een bepaalde periode in het jaar waarop de verhogingen plaatsvinden 8 Hoogheemraadschap van Rijnland

10 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Identificatie van potentiële bronnen van bacteriologische verontreiniging Op basis van de hiervoor beschreven gegevens, het locatiebezoek en het gesprek met de locatiebeheerder, wordt een lijst van alle potentiële verontreinigingsbronnen opgesteld Beoordeling gesignaleerde verontreinigingsbronnen Met behulp van een eenvoudig spreadsheetmodel (ZWEMPROF) wordt de invloed van de bronnen geschat Evaluatie en conclusies Alle gegevens uit de voorgaande stappen worden naast elkaar gelegd en bekeken. Hierbij wordt bepaald welk van de mogelijke bronnen daadwerkelijk relevant zijn voor de waterkwaliteit op de zwemlocatie Aanbevelingen Als er geen problemen worden geconstateerd bestaat er weinig aanleiding om maatregelen te nemen. Als er wel duidelijke verontreinigingsbronnen zijn gevonden of als er onduidelijkheid is over de betrouwbaarheid van de resultaten, wordt een doorkijk gegeven naar mogelijke maatregelen 2.2 Locatiebezoeken Bij voorkeur wordt een zwemwaterlocatie en de omgeving ervan een keer bezocht op een moment dat de stranden daadwerkelijk door bezoekers gebruikt worden. Immers dan kan een goede indruk van de hygiëne verkregen worden omdat ook zwemmers zelf een bron van bacteriële verontreinigingen kunnen zijn. Hoogheemraadschap van Rijnland 9

11 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Beschrijving zwemlocatie 3.1 Situering en beschrijving De Peddelpoel ligt in het recreatiegebied Spaarnwoude aan de westzijde van Zijkanaal B en ten noorden van de A9 bij Velserbroek (zie figuur 3.1) Figuur 3.1 locatie De Peddelpoel Nevenfuncties Behalve zwemwater heeft de Peddelpoel geen andere functies. KRW status De Peddelpoel is niet gelegen in een KRW waterlichaam Toekomstige plannen Er zijn geen plannen bekend. 10 Hoogheemraadschap van Rijnland

12 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Hydrologie en hydromorfologie De Peddelpoel staat in open verbinding met Zijkanaal B. Het waterpeil is m NAP en ligt hiermee ongeveer 30 cm hoger dan het gemiddeld Rijnlandse boezempeil. Zijkanaal B wordt onder andere van water voorzien vanuit het duingebied, dat via hoger gelegen watergangen tussen de Noordspaarndammerpolder en polder De Velserbroek naar Zijkanaal B loopt (zie figuur 3.2, links). In droge perioden zal er weinig aanvoer zijn, en zal het zijkanaal B op peil blijven door water uit het IJ (bij Spaarndam). Bij de A9 zit een stuw op -0.35m NAP. Het normale peil van het Noordzeekanaal en het IJ is m NAP. Wanneer het peil in het IJ hoger wordt dan -0.35m NAP en het peil in het noordelijke deel van Zijkanaal is lager dan m NAP zal er water vanuit het IJ naar zijkanaal B stromen. Er blijkt ook nog een mogelijkheid te zijn om water aan de noordzijde van zijkanaal B via een duiker rechtstreeks uit het Noordzeekanaal in te laten. Deze duiker is niet in gebruik. De doorstroming van de Peddelpoel is zeer gering. Alleen aan de oostzijde van de Peddelpoel is uitwisseling van water mogelijk. Het overtollige water stroomt af in zuidelijke richting op het IJ wat in verbinding staat met zijkanaal C (zie figuur 3.2, rechts). Figuur 3.2 Hydrologische situatie de Peddepoel Hoogheemraadschap van Rijnland 11

13 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Kenmerken van de zwemlocatie Peddelpoel Algemeen Beheerder Waterkwaliteitsbeheerder Recreatieschap Spaarnwoude Hoogheemraadschap van Rijnland Afmetingen zwemlocatie Totaal wateroppervlak zwemzone m² Globaal 200 x 80 meter Bezoekersaantallen Bezoekersaantallen zijn onbekend, geschat wordt dat gemiddeld het bezoekersaantal 30 per dag bedraagt en op een mooie zomerdag circa 100 Voorzieningen Kiosk Sanitaire voorzieningen Vuilnisbakken Drijflijnen Toezicht Speeltoestellen Bodem Onderhoud Nee Toiletten Ja Nee Nee Nee De waterbodem is klei Geen bijzonderheden bekend In figuur 3.3 zijn een aantal overzichtsfoto s weergegeven. Noordzijde bij loopbrug Westzijde bij loopbrug Figuur 3.3 Overzichtsfoto s Bijzonderheden Geen 12 Hoogheemraadschap van Rijnland

14 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Begrenzing van de zwemwaterzone Voor het zwemwaterprofiel is het van belang om te weten binnen welke grenzen de zwemwaterlocatie zich bevindt. Voor het vaststellen van de grenzen van het zwemwater is het protocol voor zwemwaterlocaties in binnenwater uit het rapport KRW en oppervlaktewater. Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water, juni 2005 toegepast. In dit protocol wordt de zwemzone bepaald door een maximale waterdiepte van 1,50 m en 50 m vanaf de oever of het zwemstrand. Aan de hand van de beslisboom voor protocol binnenwater is de zwemwaterzone in de Peddelpoel afgeleid. De zwemstranden in de Peddelpoel liggen op een redelijke afstand (ca 100 m) van elkaar, waardoor bij toepassing van de beslisboom uit het protocol twee zwemwaterzones ontstaan. De afstand tussen de twee zwemwaterzones is echter gering. Gezien de geringe afstand tussen de zwemwaterzones, zijn de locatiespecifieke handreikingen uit het protocol van toepassing verklaard: Bij een zwemwaterlocatie met meerdere strandjes kan de waterbeheerder besluiten de zwemwaterzones als één aaneengesloten zwemwaterzone te beschouwen, mits zij niet worden gescheiden door een gevaar opleverende situatie. Dit betekent dat bijna de gehele vijver is aangewezen tot zwemwaterzone (zie figuur 3.4). Figuur 3.4 Zwemzone Peddelpoel Hoogheemraadschap van Rijnland 13

15 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Analyse historisch waterkwaliteit De zwemwaterkwaliteit wordt ieder zwemseizoen door Rijnland tweewekelijks onderzocht. De zwemwaterkwaliteit van de Peddelpoel wordt sinds 1992 door Rijnland bepaald. In 2008 is de meetlocatie verplaats van de zuidwestzijde naar de noordzijde omdat hier meer bezoekers werden aangetroffen. De situering van het meetpunten is in tabel 4.1 en in figuur 3.4 vermeld. Tabel 4.1 Meetpunt waterkwaliteit Peddelpoel Omschrijving Code X-coördinaat Y-coördinaat Peddelpoel ROP Peddelpoel (meetlocatie tot 2008) ROP Bacteriologische kwaliteit De bacteriologische parameters van de oude zwemwaterrichtlijn ( totaal bacteriën van de coligroep, thermotolerante bacteriën van de coligroep en fecale streptococcen 76/160/EEG ) zijn met de komst van de nieuwe zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC) vervangen door Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen. Deze indicatoren leveren een betere koppeling tussen de fecale verontreiniging in zwemwater en gezondheidseffecten. In tabel 4.2 zijn de normen van de nieuwe en de oude richtlijn weergegeven. De eindbeoordeling van de nieuwe richtlijn is afwijkend van de oude richtlijn. Bij de nieuwe richtlijn zijn vier categorieën (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht). Bij de oude richtlijn zijn drie categorieën (goed, aanvaardbaar en slecht). Een toelichting op de zwemwaterbeoordeling volgens beide richtlijnen is opgenomen in bijlage 4. Tabel 4.2 Risicowaarden nieuwe en oude zwemwaterparameters in kve/100 ml of MWA/100 ml Parameter Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit EU-richtlijn t/m 2008 KVe/100 ml KVe/100 ml Coli thermotolerant 100 (80%) 2000 (95%) Coli totaal 500 (80%) (95%) EU-richtlijn vanaf 2009 MWA/100 ml MWA/100 ml MWA/100 ml Escherichia Coli 500 (95 percentiel) 1000 (95 percentiel) 900 (90 percentiel) Intestinale Enterococcen 200 (95 percentiel) 400 (95 percentiel) 330 (90 percentiel) Waterkwaliteit volgens de oude Europese zwemwaterrichtlijn Om een beeld te vormen van de historische waterkwaliteit zijn de toetsresultaten van de laatste vijf jaar in tabel 4.3 gerubriceerd. In 2007* is op de locatie aan de zuidwestzijde (ROP30911) bemonsterd. Tabel 4.3 beoordeling zwemwaterkwaliteit Peddelpoel 76/160/EG jaar TT Coli / E coli Totaal Coli Eindoordeel 2006* onvoldoende ** goed onvoldoende 2007* aanvaardbaar goed aanvaardbaar 2008 aanvaardbaar goed aanvaardbaar 2009 aanvaardbaar nb aanvaardbaar 2010 goed nb goed * In 2006 en 2007 was het reguliere meetpunt van de Peddelpoel op de locatie aan de zuidwestzijde (ROP30911). ** In 2006 is ten behoeve van het opstellen van het zwemwaterprofiel ook op meetlocatie ROP30921 gemeten. Deze locatie kreeg het oordeel onvoldoende. De officiële meetlocatie was toen nog ROP30911 dat in 2006 het oordeel goed kreeg, en in 2007 weer regulier is gemeten. In 2008 is de locatie in overleg met de provincie Noord-Holland verplaatst van de zuidwestzijde naar de noordzijde. 14 Hoogheemraadschap van Rijnland

16 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 In de afgelopen jaren was de bacteriologische waterkwaliteit (totaal bacteriën en thermotolerante colibacteriën ) in de Peddelpoel wisselend van onvoldoende ** tot goed. Hierbij moet worden opgemerkt dat de beoordeling van 2006 berust op alle metingen die zijn uitgevoerd. Het eindoordeel dat is gerapporteerd aan de EU was goed omdat de overschrijdingen van de zwemwaternorm mochten worden vervangen door de resultaten van de heranalyses. Een grafische weergave van de gemeten concentraties staat in figuur 4.1 (thermotolerante coli) en figuur 4.2 (totaal coli) 3000 jaartrend TT Coli / E coli Peddelpoel - ROP Coli TT in KVe/100ml % % maanden Figuur 4.1 Bacteriologische waterkwaliteit zwemwater Peddelpoel - Thermotolerante Coli De rode lijn in figuur 4.1 geeft de grens aan tussen een aanvaardbare kwaliteit en een slechte kwaliteit (95 % van de meetwaarden moeten lager zijn dan 2000 Kve/100 ml. voor een score van een aanvaardbare kwaliteit). De blauwe lijn in de figuur geeft de scheiding aan tussen een goede en een aanvaardbare kwaliteit (80% van de meetwaarden moeten lager zijn dan 100 KVe/100 ml. voor een score van een goede kwaliteit). Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage 4. Hoogheemraadschap van Rijnland 15

17 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Jaartrend TOT Coli Peddelpoel - ROP % Coli TOT in KVe/100 ml % maanden Figuur 4.2 Bacteriologische waterkwaliteit zwemwater Peddelpoel Totaal Coli De rode lijn in figuur 4.2 geeft de grens aan tussen een aanvaardbare kwaliteit en een slechte kwaliteit (95 % van de meetwaarden moeten lager zijn dan Kve/100 ml voor een score van een aanvaardbare kwaliteit). De blauwe lijn in de figuur geeft de scheiding aan tussen een goede en een aanvaardbare kwaliteit (80% van de meetwaarden moeten lager zijn dan 500 KVe/100 ml voor een score van een goede kwaliteit). Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage Historische data analyse in relatie tot weersomstandigheden Om mogelijke verontreinigingbronnen te ontdekken wordt vaak gezocht naar eventuele relaties met weersomstandigheden. Een relatie tussen fecale bacteriën en neerslag kan wijzen op riooloverstorten in de buurt van de zwemlocatie, of verhoogde afspoeling van meer fecaliën verontreinigd regenwater van de aanliggende oevers. In bijlage 2 zijn de gegevens van neerslag, temperatuur en bacteriën voor de jaren 2006 t/m 2010 in grafieken weergegeven. Uit de gegevens van de jaren 2006 tot en met 2010 is geen duidelijk verband waar te nemen tussen hevige neerslag en waterkwaliteit, met uitzondering van een meting in augustus Er is ook geen duidelijke relatie tussen warme dagen en fecale verontreiniging. Ook in de vakantieperiode wanneer de meeste bezoekers worden verwacht is er geen verhoging van colibacteriën te constateren. Uit veldwaarnemingen van Rijnland tijdens de bemonsteringen zijn in de periode 2006 t/m 2010 slechts enkele bezoekers aangetroffen. Uit tellingen van 2006 blijkt dat er op een warme dag 100 bezoekers de locatie bezoeken (zie zwemwaterprofiel Peddelpoel 2008) Waterkwaliteit volgens de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn Om beeld te krijgen van wat de wijziging aan parameters voor de kwaliteitsbeoordeling van het zwemwater betekent, zijn in het zwemseizoen 2006 en 2008 de oude en de nieuwe parameters door Rijnland gemeten. Vanaf 2009 zijn alleen de nieuwe parameters (E.Coli en Intestinale Enterococcen) gemeten. 16 Hoogheemraadschap van Rijnland

18 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 De beoordeling volgens de nieuwe richtlijn is weergegeven in tabel 4.4. Hierin is per jaar ter indicatie een oordeel van de zwemwaterkwaliteit gegeven. De zwemwaterkwaliteit van de Peddelpoel wordt in 2006 beoordeeld als goed. Het eindoordeel van de zwemwaterkwaliteit van de Peddelpoel voor de periode 2008 t/m 2010 is goed. De eindbeoordeling berust op een aaneengesloten periode van vier meetseizoenen. Voor de Peddelpoel zijn nog gegevens van vier aaneengesloten seizoenen beschikbaar. Hierdoor is het eindoordeel ook een indicatie. Tabel 4.4 Bacteriologische kwaliteit zwemwater volgens de nieuwe EU-richtlijn (2006/7/EC) jaar Escherichia coli Int. Enterococcen Eindoordeel 2006 goed goed goed 2007 niet gemeten 2008 uitstekend goed goed 2009 uitstekend goed goed 2010 uitstekend uitstekend uitstekend Eindoordeel uitstekend goed goed Een grafische weergave van de gemeten concentraties staat in figuur 4.3 (Escherichia coli) en figuur 4.4 (Intestinale Enterococcen) jaartrend Escherichia coli Peddelpoel - ROP pct 90 pct E Coli in MWA/100 ml pct maand uitstekend goed aanvaardbaar slecht 500 (95 pct) 1000 (95 pct) 900 (90 pct) >900 (90 pct) Figuur 4.3 Bacteriologische waterkwaliteit zwemwater Peddelpoel E.Coli De blauwe lijn in figuur 4.3 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode stippellijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden) Het toetsoordeel, berekend over de periode , voor Escherichia Coli is uitstekend. Hoogheemraadschap van Rijnland 17

19 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie jaartrend Intestinale Enterococcen Peddelpoel - ROP IE in MWA/100ml pct 90 pct 95 pct maand uitstekend goed aanvaardbaar slecht 200 (95 pct) 400 (95 pct) 330 (90 pct) > 330 (90 pct) Figuur 4.4 Bacteriologische waterkwaliteit zwemwater Peddelpoel Intestinale Enterococcen De blauwe lijn in figuur 4.3 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode stippellijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden) Het toetsoordeel, berekend over de periode , voor Intestinale Enterococcen is goed. Het toetsresultaat kan afwijken van de bovenstaande figuren 4.3 en 4.4, omdat het toetsoordeel berust op logaritmische waarden, standaarddeviatie en percentielen van de meetwaarden. Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage Blauwalgenprofiel Tot voor kort was het beeld dat blauwalgen in kleine ondiepe vijvers vrijwel niet voorkwamen. De laatste jaren blijkt het tegendeel. In kleine waterpartijen deed Rijnland tot 2007 alleen onderzoek naar de algensoort en het microcystinegehalten wanneer er drijflagen werden gevormd. In 2008 is het onderzoek op blauwalgen uitgebreid naar tweewekelijkse bemonsteringen voor de locaties waar in het verleden drijflagen zijn ontstaan. Vanaf 2010 worden op alle locaties standaard cyanochlorofylmetingen uitgevoerd om blauwalgen vroegtijdig te kunnen detecteren. De Peddelpoel is in de jaren enkel onderzocht op het reguliere zwemwaterprogramma en de basisparameters. In de periode is wel gecontroleerd op het ontstaan van drijflagen maar is niet de fytoplanktonsamenstelling bepaald. Vanaf 2010 zijn alle zwemwaterlocaties in Rijnland standaard onderzocht op toxische blauwalgen. Als eerste wordt gekeken naar het cyanochlorofylgehalte. Bij verhoogde waarden van cyanochlofyl wordt onderzoek gedaan naar de fytoplanktonsamenstelling. Fytoplanktonsamenstelling De fytoplanktonsamenstelling wordt onderzocht indien de cyanochlorofylmeting hoger is dan 12,5 μg/l. Vanaf de maand juli 2010 zijn hoge gehalten cyanochlorofyl gemeten in de Peddelpoel. Vanaf toen is bij elke bemonstering de algensamenstelling bepaald. In bijlage 3 is een tabel opgenomen met de fytoplanktonsamenstelling. De meest voorkomende soorten zijn Planktothrix en Woronichinia. Deze soorten zijn geen drijflaagvormers. 18 Hoogheemraadschap van Rijnland

20 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Toestandsvariabelen Behalve de zwemwaterparameters (temperatuur, doorzicht en zuurgraad) zijn van het meetpunt ROP30921 in de zwemzone van de Peddelpoel geen fysisch chemische waterkwaliteitsgegevens bekend. Het doorzicht is slecht en varieert in de zomer van 0,10 tot 0,30 m. De zuurgraad varieert van 8,1 tot 8,9. Van de overige basisparameters zoals stikstof, fosfor en chlorofyl zijn van de zwemwaterlocatie Peddelpoel geen gegevens bekend. Van het zijkanaal B zijn een aantal metingen in de periode juli t/m september 2010 uitgevoerd (meetpunt ROP30916). Bijlage 3 bevat een samenvattend overzicht van de beschikbare gegevens. Een beschouwing van de nutriënten in Zijkanaal B leert dat het water nutrientrijk is en dat de kans op bloei van blauwalgen groot is. De concentraties aan stikstof en fosfor zijn hoog. In aangegeven periode ligt de concentratie aan stikstof boven de MTR-norm (gemiddeld 2,5 mg N/l.) en fosfor varieert van 2 tot 15 keer de MTR- norm voor oppervlaktewater. De opgeloste vorm van fosfor (ortho fosfaat) varieert en is soms hoog Stikstof in opgeloste vorm is niet gemeten. De ratioverhouding van N:P (totaal) is laag en ligt rond de 10 of lager in de zomer. De stelregel is dat vooral bij lagere N:P (opgelost) verhoudingen van 5-10 veel blauwalgsoorten in het voordeel zijn ten opzichte van groenalgen, omdat zij stikstof uit de atmosfeer kunnen binden (bijvoorbeeld Anabaena sp. en Aphanizomenon). De chlorofylconcentratie is slechts eenmalig gemeten in Zijkanaal B en is hoog (ruim twee maal de norm van 100 μg/l). De chlorideconcentraties zijn zeer hoog en liggen rond de mg/l. Beoordeling blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie wordt geconcludeerd dat de kans op een toxische bloei van blauwalgen in de Peddelpoel groot is. Tijdens de bemonsteringen is gecontroleerd op het voorkomen van drijflagen of algen. In de periode 2006 t/m 2010 zijn geen drijflagen aangetroffen, maar in 2010 zijn wel grote aantallen toxische blauwalgen gemeten. Hoogheemraadschap van Rijnland 19

21 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Mogelijke risicobronnen In onderstaand overzicht wordt een beschrijving gegeven van de mogelijke bronnen voor bacteriële verontreinigingen. Risico bronnen Regenwaterlozingen/ overstorten Effluent RWZI Wegwater/afstromend hemelwater Ongerioleerde lozingen (Mest)water omringend agrarisch gebied Recreatievaart Jachthavens Beroepsvaart Wateraanvoer (Blauw)algen Planten Dieren Menselijke belasting Algemene indruk hygiëne Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nihil. Om deze reden wordt beïnvloeding van de zwemwaterkwaliteit als verwaarloosbaar geschat. Ja Nee. Voor zover bekend is er geen overmatige plantengroei in de zwemzone Ja. Watervogels zijn aangetroffen tijdens veldbezoek en de bemonsteringen. Honden zijn niet aangetroffen tijdens veldbezoeken. Daarom wordt aangenomen dat de zwemwaterkwaliteit hierdoor niet wordt beïnvloed. Ja. Goed 20 Hoogheemraadschap van Rijnland

22 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Beoordeling van gezondheidsrisico s 6.1 Bacteriën Bij de Handreiking bij het opstellen van een zwemwaterprofiel hoort een spreadsheetmodel, genaamd ZWEMPROF, om de invloed van de bronnen te kunnen schatten. Indien uit deze eenvoudige berekeningen geen relevante beïnvloeding van een verontreinigingsbron of -route wordt gevonden kan hiermee worden volstaan. Opgemerkt wordt dat met deze spreadsheet alleen gezondheidsrisico s ten gevolge van fecale verontreinigingen (E. Coli en intestinale Enterococcen) bepaald worden. Gezondheidsrisico s door blauwalgen en andere ziekteverwekkers zoals zwemmersjeuk of botulisme en chemische verontreinigingen, moeten afzonderlijk beoordeeld worden. Voor alle geïdentificeerde bronnen zijn de kentallen in de spreadsheet ingevuld, zie bijlage 1. De uitkomsten van de berekening zijn in dezelfde bijlage te vinden Toelichting gebruikte kentallen spreadsheet ZWEMPROF Afmetingen zwemzone en waterdiepte Het oppervlak van de vijver bedraagt m². De vijver is zodanig ingericht dat het totale oppervlak van de vijver als zwemzone wordt aangemerkt. Als gemiddelde diepte voor de plas is een waarde van 0,8 m aangenomen. De lengte van de gezamenlijke stranden bedraagt 200m. Zwemmers Het aantal zwemmers is niet bekend. Daarom is een ruwe schatting gemaakt op basis van het gezamenlijke oppervlak van de ligweide en strand. Het oppervlak bedraagt ruwweg m². Als wordt uitgegaan van een benodigd oppervlak van minimaal 6 m 2 per bezoeker op een topdag, komt dat neer op 650 bezoekers/zwemmers op een topdag. Voor een normale zomerse dag zijn de aantallen op een topdag met een factor 3 gedeeld. In ZWEMPROF is gerekend met het aantal bezoekers als zwemmers. Uit ZWEMPROF komt naar voren dat zwemmers als afzonderlijke bron geen invloed hebben op de zwemwaterkwaliteit. Dit geldt ook voor een topdag. Watervogels Tijdens de bemonsteringen zijn vrijwel geen watervogels in de vijver waargenomen. Op het strand zijn wel feces aangetroffen. In ZWEMPROF wordt uitgegaan van 40 watervogels in de zwemzone. Uit ZWEMPROF komt naar voren dat watervogels als afzonderlijke bron een geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit hebben. Bij halvering van het aantal watervogels hebben de vogels geen invloed op de zwemwaterkwaliteit, maar een verdubbeling van de watervogels heeft een wezenlijke invloed (zie bijlage 1) Resultaten en analyse Risico s door fecale verontreinigingbronnen Uit ZWEMPROF volgt dat voor de Peddelpoel de afzonderlijke bronnen geen grote invloed hebben op de zwemwaterkwaliteit. De bronnen samen, hebben een geringe tot wezenlijke invloed op de zwemwaterkwaliteit. Opgemerkt wordt dat de resultaten voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd. Er hoeft niet direct sprake te zijn van een normoverschrijding, maar hiermee wordt vooral aangeduid dat watervogels van invloed zijn op de bacteriologische waterkwaliteit. Een bacteriële verontreiniging hoeft niet homogeen verdeeld te zijn in de waterfase. Zo kan bij bemonstering van het oppervlaktewater een verontreiniging die is veroorzaakt door enkele watervogels al een overschrijding geven van de zwemwaterkwaliteit. Hoogheemraadschap van Rijnland 21

23 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Blauwalgen Gezondheidsrisico s door toxische blauwalgen zijn aanzienlijk in de Peddelpoel (zie 4.2). De waterkwaliteit is nutriëntrijk. De verhouding van stikstof:fosfor is laag waardoor blauwalgen in het voordeel zijn ten opzichte van groenalgen. In 2010 is gedurende het badseizoen de cyanochlorofylconcentratie bepaald en indien nodig de algensamenstelling. Aan de hand van de meetresultaten is door de provincie Noord-Holland gewaarschuwd voor de aanwezigheid van blauwalgen. 6.3 Overige pathogene ziekteverwekkers Er zijn geen meldingen van ziekteverschijnselen bekend bij het recreatieschap Spaarnwoude, de provincie Noord-Holland of Rijnland. 22 Hoogheemraadschap van Rijnland

24 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie Conclusies en aanbevelingen 7.1 Conclusies Bacteriologische kwaliteit In de beschouwde periode 2006 tot en met 2009 werd de bacteriologische waterkwaliteit beoordeeld als aanvaardbaar en in 2010 als goed. Deze beoordeling is van 2006 t/m 2008 op basis van de parameters van de oude richtlijn (76/160/EEG), en van 2009 en 2010 op basis van de nieuwe parameter Escherichia Coli, getoetst aan de normen van de oude richtlijn. In 2006 en zijn de nieuwe bacteriologische parameters Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen gemeten. De concentraties van deze parameters waren in deze jaren een aantal keer licht verhoogd. Op basis van deze gegevensset wordt de zwemwaterkwaliteit volgens de nieuwe richtlijn (2006/7/EC) beoordeeld als goed. Deze beoordeling is vrijwel gelijk aan de beoordeling van de oude richtlijn. Bacteriologische verontreinigingbronnen In de Peddelpoel zijn watervogels de grootste beïnvloedingsfactor van de zwemwaterkwaliteit. De berekende invloed is echter gering Voor 40 watervogels in de zwemzone is een gering effect te verwachten, maar voor een groter aantal (ca 80 vogels) wordt een wezenlijke invloed berekend. Blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie en ervaringen van de jaren , is de kans op een bloei van toxische blauwalgen in de Peddelpoel groot. Dit betekent dat in het zwemseizoen de locatie minder geschikt is om te zwemmen. Overig Gezondheidsrisico s door andere ziekteverwekkers zijn niet te verwachten. 7.2 Aandachtspunten en maatregelen Bacteriologische waterkwaliteit De zwemwaterkwaliteit van de Peddelpoel valt volgens de huidige richtlijn in de categorie goed (resultaat 2010) en volgens de nieuwe richtlijn eveneens in de categorie goed (resultaat ). De zwemwaterkwaliteit geeft dus geen directe aanleiding dat maatregelen nodig zijn. Toch zijn een aantal aandachtspunten van belang om een goede waterkwaliteit te behouden: Om watervogels te weren is het goed om de locatie onaantrekkelijk te maken voor vogels. Het eiland in de plas regelmatig maaien zodat er geen hoge begroeiing ontstaat dat aantrekkelijk is voor watervogels of het eiland anders inrichten. Afvalbakken legen en zwerfvuil verwijderen na druk bezochte dagen. Blauwalgen De kans op bloei van toxische blauwalgen in de Peddelpoel is groot. Het is het raadzaam om de fysisch chemische toestandsvariabelen in de Peddelpoel een jaar uitgebreid te monitoren. Deze meetsessie kan het beste met een tussenpoos van enkele jaren herhaald worden. Veranderingen in de waterkwaliteit kunnen zo opgemerkt worden. Deze onderzoeksmaatregel is de verantwoordelijkheid van de waterkwaliteitsbeheerder. Hoogheemraadschap van Rijnland 23

25 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Tabel 7.1 Aandachtspunten Onderwerp Maatregel Wie Blauwalgen Metingen fysisch chemische parameters Rijnland en eventueel fytoplankton met tussenpoos van enkele jaren Bacteriologische waterkwaliteit Invloed van watervogels beperken door Recreatieschap Spaarnwoude eiland goed te onderhouden. Legen prullenbakken en opruimen zwerfvuil Recreatieschap Spaarnwoude 7.3 Actualisatie zwemwaterprofiel Afhankelijk van de zwemwaterindeling waarin de zwemlocatie volgen de EU-zwemwaterrichtlijn wordt ingedeeld, moet het zwemwaterprofiel regelmatig geactualiseerd worden (zie tabel 7.2). Het zwemwaterprofiel voor de vijver van de Peddelpoel is met deze rapportage voor de eerste keer geactualiseerd. Tabel 7.2 Actualisatieschema zwemwaterprofiel Zwemwaterindeling Actualisatie zwemwaterprofiel vindt ten minste plaats om de uitstekend Alleen als de indeling verandert in goed, aanvaardbaar of slecht goed Vier jaar bevredigend/aanvaardbaar Drie jaar slecht Twee jaar De zwemwaterindeling wordt jaarlijks op basis van de meetreeks van de afgelopen vier badseizoenen vastgesteld. Op basis van de gegevensset uit de badseizoenen kan een redelijk betrouwbare inschatting voor de indeling worden gedaan. Van de Peddelpoel wordt de bacteriologische waterkwaliteit ingedeeld in kwaliteitsklasse goed. Totaal oordeel E. Coli intestinale Enterococcen Peddelpoel - ROP30921 Goed Uitstekend Goed Op basis van bovenstaand toetsoordeel moet het zwemwaterprofiel voor de Peddelpoel over vier jaar, in 2014, worden geactualiseerd, tenzij de komende jaren de waterkwaliteit van de Peddelpoel slechter wordt beoordeeld. 24 Hoogheemraadschap van Rijnland

26 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Hoogheemraadschap van Rijnland 25

27 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Bijlage 1. Resultaten risicoberekening spreadsheet ZWEMPROF versie 2.3 Gemiddeld aantal per dag: Aantal bij extreme drukte: Afstand tot zwemplek (m) Fractie naar zwemwater zwemmers Schepen: 200 Aantal boten per dag 650 Aantal boten extreem druk recreatievaart nvt nvt 0 beroepsvaart nvt nvt 0 Continue bronnen nvt nvt 10 nihil Locale bronnen nvt nvt nihil Dieren op strand / zwemzone Aantal honden per dag Aantal paarden per dag 0 0 Aantal watervogels Dieren buiten zwemzone Aantal honden per dag Aantal paarden per dag Aantal watervogels Incidentele bronnen Riooloverstort nvt nvt Ongezuiverd water nvt nvt Afstromend water nihil nihil Locale bron nvt nvt Agrarisch achterland nvt nvt Bijdrage bronnen Naam locatie: De Peddelpoel Datum beoordeling: legenda EC Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (E.c <200KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (E.c tussen 200 en 500KVE/100ml) Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (E.c tussen 500 en 900KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (E.c >900KVE/100ml) legenda IE Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (IE <100KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (IE tussen 100 en 200KVE/100ml) Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (IE tussen 200 en 330KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (IE >330KVE/100ml) gemiddeld EC zeer druk EC gemiddeld IE zeer druk IE eindoordeel EC eindoordeel EC Zwemmers verdeeld over zone gemiddeld zeer druk Recreatievaart RWZI 0 0 eindscore IE eindscore IE Agrarisch achterland 0 0 gemiddeld zeer druk RioolOverstort gemengd stelsel 0 0 gescheiden stelsel 0 0 Lozingen slachthuis of mestverwerkend bedrijf 0 0 Ongezuiverde lozingen 0 0 Afstromend wegwater 25 3 Beroepsvaart 0 0 Jachthavens 0 0 Watervogels binnen zwemzone Watervogels buiten zwemzone Dieren op het strand binnen zwemzone Dieren op het strand buiten zwemzone Lokale bron (Incidenteel) 0 0 Lokale bron (continue belasting) 0 0 Zwemmers op een kluitje Hoogheemraadschap van Rijnland

28 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Bijlage 2. Bacteriologische waterkwaliteit en weersinvloeden In onderstaande grafieken is de bacteriologische waterkwaliteit van de Peddelpoel in relatie tot de neerslag en maximum luchttemperatuur weergegeven. De neerslag en temperatuurgegevens zijn afkomstig van meetstation Schiphol ( KNMI). neerslag mm / temp. C neerslag - temperatuur - Coli TT - Coli TOT week max temp neerslag Coli TT Coli TOT coli in KVe/100 ml neerslag mm / temp. C temperatuur - neerslag - Coli TT - Coli TOT 2007* Coli in KVe/100 ml week 0 temperatuur neerslag Coli TT Coli TOT Hoogheemraadschap van Rijnland 27

29 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 neerslag mm / temp. C temperatuur - neerslag - E Coli - IE week E Coli en IE in MWA/100 ml temperatuur neerslag E Coli IE temperatuur - neerslag - E coli - IE neerslag mm / temp. C maanden temperatuur neerslag E coli IE E coli en IE in MWA/100ml 60 temperatuur - neerslag - E coli - IE neerslag mm / temp. C E coli en IE in MWA/100ml maanden 0 temperatuur neerslag E Coli IE 28 Hoogheemraadschap van Rijnland

30 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Bijlage 3. Data blauwalgen en fysisch chemische toestandvariabelen Peddelpoel: overzicht van de gegevens blauwalgenonderzoek 2010 Bij meetwaarden van meer dan 12.5 ug/l cyanochlorofyl is de fytoplanktonsamenstelling bepaald. In onderstaande figuur is de fytoplanktonverdeling (in aantal cellen/ml.) weergegeven. Peddelpoel aantal cellen/ml Woronichinia Planktothrix Microcystis Aphanizomenon Anabaena datum In onderstaande tabel is het gemeten gehalte aan cyanochlorofyl en is de fytoplanktonsamenstelling van de Peddelpoel gerubriceerd. Datum cyanochlorofyl Anabaena Aphanizomenon Microcystis Planktothrix Woronichinia totaal blauwalgen 26-apr 12, mei 15, mei jun 9,18 9-jun 12, jun 6,2 22-jun 0,66 28-jun 3,85 5-jul 21, jul 54, jul jul 76, aug 68, aug 67, aug 48, aug 38, sep 24, sep 22, sep sep 10 Hoogheemraadschap van Rijnland 29

31 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Zijkanaal B nutriënten meetpunt ROP30916 totaal fosfor en stikstof - Zijkanaal B 3 2,5 2 mg/l 1,5 1 0, datum FOSFAAT P-TOTAAL STIKSTOF-TOTAAL In bovenstaande grafiek zijn de totaal concentraties van fosfor en stikstof weergegeven. De gele stippellijn geeft de norm voor fosfor aan ( MTR 0.15 mg/l - zomergemiddelde). De rode stippellijn geeft de norm voor stikstof aan ( MTR 2.2 mg/l zomergemiddelde) Een lage N:P ratio geeft een hogere kans op een blauwalgenbloei. Dit is gebaseerd op direct beschikbaar stikstof of fosfaat ( in opgeloste vorm). Van Zijkanaal B zijn geen gegevens van opgelost stikstof beschikbaar. In onderstaande figuur is de verhouding tussen stikstof totaal en fosfor totaal gepresenteerd. verhouding N:P - zijkanaal B 20 mmol N : mmol P datum N mmol : P mmol N:P ratio van het meetpunt ROP30916 Zijkanaal B. Bij Een ratio hoger dan 10 neemt de kans op vorming van blauwalgen af. 30 Hoogheemraadschap van Rijnland

32 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Overige meetresultaten zijkanaal B: datum Chloride Ortho fosfaat Doorzicht Chlorofyl zuurgraad mg/l mg/l m ug/l Hoogheemraadschap van Rijnland 31

33 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Meetgegevens Peddelpoel zuurgraad Peddelpoel 9 8,8 8,6 8,4 ph 8,2 8 7,8 7,6 7, Zuurgraad Peddelpoel ( norm: MTR 6,5 9,0) jaar Doorzichtdiepte Peddelpoel 0,7 0,6 0,5 0,4 m. 0,3 0,2 0, Doorzicht Peddelpoel jaar 32 Hoogheemraadschap van Rijnland

34 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Overzicht van maxima en minima van fecale verontreiniging (KVe/100ml.), doorzicht (in m) en zuurgraad in de Peddelpoel. TT Coli TOT Coli E- Coli I.Enteroc. Doorzicht ph KVe/100 ml KVe/100 ml MWA/100 ml MWA/100 ml M (min) * norm ph 9.0 * meetlocatie ROP30911 ( zuidwest van de plas) Hoogheemraadschap van Rijnland 33

35 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Bijlage 4. Berekening toetswaarden De huidige zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC) verschilt op veel punten van de oude richtlijn 76/160/EG. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de veranderingen in de beoordelingssystematiek. Huidige EU-richtlijn (2006/7/EC) In de nieuwe beoordelingssystematiek wordt uitgegaan van een meetreeks over een periode van 4 jaren (het afgelopen badseizoen en de 3 voorgaande badseizoenen). De toetswaarden voor de nieuwe EU zwemwaterrichtlijn worden als volgt berekend: Van de gemeten hoeveelheid bacteriën in meest waarschijnlijke aantallen / 100 ml wordt de log 10 - waarde bepaald. (Als het resultaat een nulwaarde is, wordt de log 10 -waarde van de detectielimiet/rapportagegrens van de gebruikte analystische methode gebruikt) Van deze reeks wordt de rekenkundig gemiddelde waarde (1) en de standaarddeviatie (2) berekend De 90- en 95-percentielwaarden zijn de uitkomsten van de formules (3) en (4) 1) log10m1...log10mn = Q n 2) Std (reeks log10_m1 t/m log10_mn) 3) Q * Std 90-percentielwaarde = 10 4) Q * Std 95-percentielwaarde = 10 Voor de toetsing zijn de laagste meetwaarden gelijk aan de rapportagegrenzen die door het laboratorium zijn gehanteerd. Voor Escherichia coli is dit 60 MWA/100l. Voor intestinale enterococcen is dit 30 MWA/100 ml Indeling in vier verschillende kwaliteitsklassen (voor binnenwateren) Nieuwe EU-richtlijn Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit Slechte kwaliteit E Coli <500 ( 95-percentiel) <1.000 (95-percentiel) <900 ( 90-percentiel) >900 ( 90-percentiel) Intestinale Enterococcen <200 ( 95-percentiel) <400 (95-percentiel) <330 ( 90-percentiel) >330 ( 90-percentiel) in meeste waarschijnlijke aantallen per 100 ml (MWA/100 ml) Oude EU-richtlijn (76/160/EEG) Volgens de oude zwemwaternormering wordt uitgegaan van een meetreeks over één zwemseizoen. De kwaliteitsbeoordeling worden berekend aan de hand van het percentage aan overschrijdingen: Goed: 80% van de metingen voldoet aan de maximale norm van 100 kve per 100 ml voor thermotolerante bacteriën en 80% voldoet aan de maximale norm van 500 kve per 100 ml van het totaal aantal colibacteriën. Van de 11 metingen per badseizoen moeten er dus 9 metingen voldoen. Dus 9 van de 11 metingen moeten voldoen Voldoende: 95% van de metingen voldoet aan de maximale norm van kve per 100 ml aan thermotolerante bacteriën en 95% voldoet aan de maximale norm van kve per 100 ml van het totaal aantal colibacteriën. Dit betekent dat bij 11 metingen/badseizoen alle metingen moeten voldoen Een meting mag niet meer dan het maximale aantal bacteriën bevatten van kolonievormende eenheden aan thermotolerante bacteriën per 100 milliliter en niet meer dan kolonievormende eenheden aan het totaal aantal bacteriën van de coligroep per 100 milliliter Onvoldoende: Het percentage van 95% van de metingen voldoet niet aan de genoemde normen of de maximale waarden zijn overschreden 34 Hoogheemraadschap van Rijnland

36 Zwemwaterprofiel Peddelpoel actualisatie 2010 Huidige EU-richtlijn Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit Maximale waarde per meting Coli thermotolerant 100 ( 80 %) (95 %) Coli totaal 500 (80 %) (95 %) Aantallen in kolonievormende eenheden per 100 ml (kve/100 ml) Presentatie grafieken en berekening toetsresultaten: Voor het berekenen van de toetsresultaten en het presenteren van de grafieken zijn voor de meetresultaten die de waarden hebben van de rapportagegrens, getalswaarden van de helft van de rapportagegrens gebruikt. Analysemethode bacteriologische kwaliteit: Het microbiologisch onderzoek voor de parameters Escherichia coli en Intestinale enterococcen is in 2010 verricht volgens de volgende methoden: Parameter methode techniek periode Escherichia coli (MWA) NEN EN ISO microtiterplaat Intestinale enterococcen ISO membraanfiltratie Intestinale enterococcen NEN ISO microtiterplaat 2010 Hoogheemraadschap van Rijnland 35