gemeente Eindhoven Raadsbijlage Voorstel tot herontwikkeling van het Cultureel Centrum De Effenaar en directe omgeving

Transcriptie

1 r Wr+ gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke en Culturele Zaken Raadsbijlage nummer Sp Inboeknummer 9yVooySsS Beslisdatum B&W 8 maart 1998 Dossiernummer 8 t o. sop Raadsbijlage Voorstel tot herontwikkeling van het Cultureel Centrum De Effenaar en directe omgeving 1 Inleiding In deze raadsbijlage doen wij u een voorstel over de toekomstige huisvesting van De Effenaar, het onderbrengen van de Stichting Pop-Ei in de nieuwe accommodatie en het opwaarderen van de omgeving. Indien u instemt met de wijze waarop wij het probleem benaderen, betekent dit dat u over een viertal maanden een definitief besluit kunt nemen over de meest wenselijke (stedenbouwkundige) oplossing voor De Effenaar en omgeving. In de door ons voorgestelde aanpak bouwen wij een voorfase in, die wordt benut om de bouwstenen te verzamelen waarop u een gefundeerd besluit kunt nemen. 2 Voorgeschiedenis Op 25 april 1995 hebben wij een besluit genomen over de situering en uitbreiding van Cultureel Centrum De Effenaar. Uitgangspunt hierbij was het zoveel mogelijk handhaven van de beeldwaarde en herkenbaarheid van het complex, onder gelijktijdige verbetering van de accommodatie als cultureel centrum van deze tijd Inmiddels was het inzicht gegroeid dat niet alleen de historische waarde van het huidige gebouw, maar gezien de ligging ook de kans om de levendigheid en uitstraling van de stad op deze plek te vergroten, een rol moet spelen bij de besluitvorming. Orn die reden is in tweede instantie een ambtelijke scenariostudie gedaan naar de ruimere ontwikkelingsmogelijkheden van dit gebied. Hierin is verkend of het mogelijk is het gebied rondom De Effenaar zodanig in te vullen dat een eigentijdse mix ontstaat van culturele en commerciele functies en mogelijk ook woningen. In een viertal modellen zijn keuzemogelijkheden en indicatief de financiele implicaties daarvan aangegeven. Wat de culturele component betreft, hebben wij er onze voorkeur voor uitgesproken om naast De Effenaar ook Pop-Ei op die plek te vestigen. Aan deze opvatting ligt ook een praktisch argument ten grondslag, namelijk de noodzaak een alternatief te vinden voor de huidige, zorgelijke huisvesting van Pop-Ei in de Zoutstraat (staat van het pand/overlast). De ambtelijke studie heeft geleid tot de volgende constatering: ten behoeve van een zorgvuldige besluitvorming dient een aantal zaken nader

2 Raadsbijlage nummer Sy te worden uitgewerkt; hiervoor moet externe expertise worden ingehuurd; gelet op het huidige gebouw als industrieel erfgoed enerzijds en de strategische ligging van dit gebouw (snijpunt van centrumgebied, Westcorridor en Dommelzone) anderzijds, is het verstandig twee opties te laten uitwerken; een optie die uitgaat van behoud van het bestaande, een andere die uitgaat van nieuwbouw. Wij hebben de problematiek, na behandeling in de commissie voor onderwijs, cultuur en volkshuisvesting op 18 februari 1998, uitvoerig in het college besproken. Een en ander heeft geleid tot het in deze raadsbijlage geformuleerde standpunt en daarop gebaseerd voorstel. 3 Probleemstelling Het op te lossen probleem is vierledig: a De Effenaar beschikt over een accommodatie die niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd (entree, garderobe, toiletten, opslag etc.) en qua aanbod onvoldoende mogelijkheden heeft om aan de wensen van de klant nu en in de toekomst tegemoet te komen. Daarmee dreigt zij haar concurrentiepositie te verliezen. Pop-Ei zit in een zorgelijke huisvestingssituatie en geeft overlast in een toch al relatief zwaar belaste omgeving; b het gebied rondom De Effenaar draagt te weinig bij aan de verlevendiging van de binnenstad en is te weinig geintegreerd in de strategische plannen met betrekking tot centrumgebied, Westcorridor en Dommelzone; c er dient een zorgvuldige afweging plaats te vinden wat bij renovatie/aanbouw en wat bij sloop/nieuwbouw kan worden gerealiseerd, uitgaande van een voorlopig indicatief investeringsbedrag van f ,ÃćâĆňâĂİ ; d het ontbreekt op dit moment aan een gedegen inzicht in de (financiele) mogelijkheden van beide alternatieven. Dit inzicht is gewenst om op basis daarvan te kunnen beoordelen welk beslag op potentieel beschikbare middelen nodig, verantwoord en mogelijk is. 4 Wijze van aanpak / oplossingsrichting grijze van aanpak. Vanaf 1997 zijn er gelden (f ,ÃćâĆňâĂİ structureel) voor vernieuwing van het Effenaar-pand in de gemeentebegroting opgenomen. Zonder nadere besluitvorming door uw raad kunnen deze in beginsel worden ingezet voor bovenbedoelde vernieuwing. Het laatste jaar is echter bij ons de overtuiging gegroeid dat tegelijk met het zoeken naar de beste oplossing voor De Effenaar naar een oplossing voor het hele gebied moet worden gekeken. Alvorens te willen investeren in een verdere uitwerkiing van plannen vanuit deze brede invalshoek (opdracht aan een architectenbureau) achten wij het van belang

3 Raadsbijlage nummer Sz te weten of u met deze benadering van de problematiek kunt instemmen. Dit om nodeloze inspanningen en kapitaalvernietiging te voorkomen. Als uitvloeisel van bovenstaande gedachtegang staan wij een gefaseerde aanpak VOOI. Fase 0. Deze fase behelst het (doen) ontwikkelen van twee schetsontwerpen met financiele vertaling. Mede op aandringen van de commissie voor onderwijs, cultuur en volkshuisvesting om de eerste fase (onderzoeksfase) zo snel mogelijk te laten starten, is reeds opdracht aan Architectenbureau M.V.R.D.V. gegeven. In deze opdracht is uitgegaan van twee varianten op basis van het Programma van Eisen en op basis van de volgende prioriteitsvolgorde: 1 voorkeursvariant: verbouw/aanbouw; 2 mogelijke variant: nieuwbouw. Architectenbureau M.V.R.D.V. is na zorgvuldige afweging gekozen, nadat op grond van tevoren opgestelde criteria twee bureaus (M.V.R.D.V. en een Eindhovens bureau) waren geselecteerd. Het gekozen bureau heeft het laatste jaar diverse prijzen gewonnen en heeft vooral naam gemaakt door het ontwerp en de bouw van de nieuwe VPRO-villa in Hilversum. Fase 1. Deze fase start nadat u een beluit hebt genomen over: - de twee schetsontwerpen; - de financiele dekking; ÃćâĆňâĂİ de organisatie van het vervolgtraject (projectaanpak). De oplossingsricbting. Richtinggevend voor het kiezen van een oplossing zijn de Programma s van Eisen van De Effenaar en Pop-Ei. Deze zijn als bijlage in het dossier gevoegd en liggen voor u ter inzage. Het Programma van Eisen van De Effenaar is reeds getoetst ten behoeve van de besluitvorming in 1995, op grond waarvan via het programma-akkoord vanaf 1997 een bedrag is gereserveerd van f ,ÃćâĆňâĂİ op jaarbasis. Dit Programma van Eisen is thans nog actueel. Het voorziet vooral in aanpassing van een aantal voorzieningen aan de eisen van deze tijd en in uitbreiding van de grote zaal (tot staande bezoekers) en de bouw van een kleine zaal (300 staande bezoekers) teneinde ook in de toekomst de marktpositie van De Effenaar veilig te stellen. Totaal benodigde vloeroppervlak: m2. Het Programma van Eisen van Pop-Ei voorziet in uitbreiding van repetitieruimtes, workshopruimtes en vergroting van ruimtes als de studio, podiumzaal, kleedkamers en kantoren. De behoefte aan uitbreiding is niet ingegeven door functieuitbreiding, maar door het oplossen van bestaande knelpunten als lange wachtlijsten voor repetities en workshops, een te kleine podiumzaal en een gebrek aan opberghokken voor apparatuur

4 Raadsbijlage nummer sz Totaal benodigde vloeroppervlak: m2. De oorspronkelijk gevraagde m2 (nu 900 m2) is teruggebracht tot m2. Gelet op de thans beschikbare ruimte en rekening houdend met de duurdere grond op de nieuwe locatie achten wij dit redelijk. Als gevolg van de aard van de activiteiten van zowel De Effenaar als Pop-Ei worden bijzondere eisen aan het milieu (geluidsoverlast) gesteld. Tenslotte nog enige opmerkingen over activiteitencentrum 2B. In 1984 besloten wij het pand Dommelstraat 2b te handhaven in afwachting van de ontwikkeling van een definitieve bestemming voor het perceel. Het activiteitencentrum 2B is hiervan op de hoogte gesteld. Er is geen contract tussen gemeente en bedoelde gebruikers. Juridisch gezien betekent dit het volgende: bij een sloopvergunning kunnen belanghebbenden bezwaar indienen en (aan de President van de Rechtbank) een voorlopige voorziening vragen; de gemeente moet dan rekening houden met een vertraging van ongeveer een maand; voor het overige is er een civielrechtelijke relatie, waarbij het van belang is dat de gemeente tijdig aan de gebruikers aangeeft dat het gebruik moet worden beeindigd. Naast de Programma s van Eisen dienen, gelet op de probleemstelling, de potenties van de omgeving bepalend te zijn voor de te kiezen oplossing. Bij de opdracht aan het architectenbureau hebben in dit verband twee invalshoeken een rol gespeeld: 1 handhaving van de bestaande karakteristiek van het gebouw in het kader van het industrieel erfgoed; 2 een optimale benutting van de unieke ligging van deze plek. Vanuit de gedachte dat het ene uitgangspunt (behoud bestaande) tot op zekere hoogte te combineren is met het andere (nieuwbouw) is de volgende opdracht aan het architectenbureau geformuleerd: het vervaardigen van twee gedetailleerde schetsontwerpen voor Cultureel Jongerencentrum De Effenaar en de directe omgeving op basis van de volgende twee ontwikkelde scenario s: A uitbreiding/vernieuwbouw met zoveel mogelijk behoud van de bestaande industriele gebouwen; B volledige nieuwbouw waarbij het behoud van een deel van de bestaande bebouwing niet wordt uitgesloten. Bij elk scenario wordt rekening gehouden met een eventuele aanvulling van het programma met een twintigtal woningen, waardoor uiteindelijk een viertal varian-

5 v Wr++ Raadsbijlage nummer Sy ten ontstaan: A1 met woningen; A2 zonder woningen; Bl met woningen; B2 zonder woningen. De ontwerpstudie heeft tot doel om: a een gefundeerde keuze te kunnen maken tussen scenario A en B; b de mogelijkheden voor het onderbrengen van additionele functies zoals Pop-Ei en/of andere functies in een ontwerp met De Effenaar te verkennen en de consequenties daarvan voor het ruimtegebruik, organisatie van het programma en de verschijningsvorm voor het gebouw en voor de plek; c inzicht te krijgen in de financiele consequenties van beide scenario s. Wij hebben er, gezien de reputatie van het bureau, alle vertrouwen in dat de ontwerpen, ieder met hun eigen accent, tegemoetkomen aan ook bij u levende wensen. Mocht dit onverhoopt niet het geval zijn, dan is de gemeente vrij een oplossing via een ander bureau te zoeken. Dit heeft wel verlies van de ontwerpkosten tot gevolg. De kosten voor het maken van twee schetsontwerpen zijn f ,ÃćâĆňâĂİ exclusief BTW. De dekking hiervan kan worden gevonden in het vanaf 1997 voor de renovatie van De Effenaar gereserveerde bedrag van f ,ÃćâĆňâĂİ. In de ambtelijke scenariostudie zijn bij de diverse varianten grove ramingen gedaan van de kosten. Deze indicatieve bedragen lopen van zo n f ,ÃćâĆňâĂİ tot f ,ÃćâĆňâĂİ. De scenariostudie vormt een van de uitgangspunten voor de ontwerpstudie van architectenbureau M.V.R.D.V. Ramingen hebben in dit stadium dus nog een indicatief karakter. Als voorlopig indicatief investeringsbedrag gaan wij uit van f ,ÃćâĆňâĂİ. 5 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Het primaire doel bestaat uit een zodanige herontwikkeling van de locatie waar thans De Effenaar is gelegen dat daarmee een adequate huisvesting voor de lange termijn voor dit cultureel centrum wordt gerealiseerd. Bovendien wordt met de voorgestelde oplossing beoogd dat de Stichting Pop-Ei verlost wordt van de huidige zorgelijke huisvesting in de Zoutstraat en organisatorisch en gebouwtechnisch een onafhankelijke plek krijgt nabij De Effenaar. Tenslotte wordt, met het oog op de potenties van de locatie, gepoogd een gefundeerde keuze mogelijk te maken tussen herontwikkeling van het gebied, uitgaande van renovatie/aanbouw en herontwikkeling, uitgaande van sloop/nieuwbouw. 6 Gevolgen van de aanpak Indien u instemt met de voorgestelde aanpak heeft dat als consequentie dat u

6 Raadsbijlage nummer Sy binnen vier maanden na besluitvorming twee schetsontwerpen beschikbaar hebt, op grond waarvan u een gefundeerde keuze kunt maken. 7 Resultaten van overleg / inspraak Stichting De Effenaar en Stichting Pop-Ei kunnen zich in dit voorstel vinden. 8 Communicatie Niet van toepassing. 9 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor onderwijs, cultuur en volkshuisvesting hebben wij gehoord. Haar advies hebben wij voor u ter inzage gelegd. De opmerkingen van de commissie hebben wij in dit voorstel verwerkt. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.

7 Raadsbijlage nummer Sp Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 maart 1998, nr. 57; gelet op het advies van de commissie voor onderwijs, cultuur en volkshuisvesting; besluit: 1 in te stemmen met de gekozen benadering om niet alleen de nieuwbouw van De Effenaar sec te bezien, maar daarin ook de huisvesting van de Stichting Pop-Ei en de directe omgeving te betrekken; 2 in te stemmen met de gekozen aanpak/oplossingsrichting om in eerste instantie twee schetsontwerpen te laten maken, zodat later een gefundeerde keuze kan worden gemaakt tussen herontwikkeling van het gebied met als uitgangspunt behoud van het bestaande en herontwikkeling met het accent op nieuwbouw; 3 de vanaf 1997 in de gemeentebegroting opgenomen middelen ten behoeve van de huisvesting van De Effenaar en Pop-Ei als zodanig te blijven reserveren. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 6 april R. Welschen, voorzitter. C. Tetteroo, secretaris