Notitie intergemeentelijke structuurvisie

Transcriptie

1 Notitie intergemeentelijke structuurvisie oktober 2011

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Wettelijke verplichting Integraal of thematisch Thema's Produkt Rolverdeling en bemensing Procedure en inspraak Financiële paragraaf...7 pagina 2 van 7

3 1. Inleiding In een structuurvisie geeft een overheid de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid aan en haar rol en taakopvatting dienaangaande. Daarmee maakt zij richting de burgers en andere overheden haar ruimtelijke voornemens bekend, hoe zij om wil gaan met ruimtelijke aanvragen, op welke ruimtelijke ontwikkelingen wordt gestuurd, en welke integrale ruimtelijke visie zij op het grondgebied heeft. Eind 2010 hebben de gemeenten Nuth en Voerendaal zich bestuurlijk uitgesproken voor het verkennen van de mogelijkheden om op het gebied van ruimtelijke ordening samen te werken. De gemeenteraad van een gemeente kan in samenwerking met de raden van aangrenzende gemeenten voor een gebied behorende tot het grondgebied van de betrokken gemeenten een structuurvisie vaststellen. Voor de gemeenten Nuth en Voerendaal biedt dit de mogelijkheid om gezamenlijk een integrale ruimtelijke visie voor hun grondgebied te ontwikkelen die enerzijds op punten concreter is dan de Parkstad-visie en anderzijds onderwerpen regelt die in de Parkstadvisie niet aan bod zijn gekomen. 2. Wettelijke verplichting In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) die op 1 juli 2008 in werking is getreden, is onder andere bepaald dat gemeenten ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening voor het gehele grondgebied een of meer structuurvisies moeten vaststellen. De structuurvisie is in de Wro een verplichte planvorm voor overheden om de strategische keuzes aangaande de ruimtelijke ontwikkeling binnen hun grondgebied voor de lange termijn vast te leggen. In de toelichting op de Wro worden de volgende functies van een structuurvisie genoemd: afwegingskader voor ruimtelijke beslissingen; inzet van uitvoeringsinstrumentarium (bovenplanse kosten), de toelichting stelt daarover: 'Bovenplanse kosten kunnen voor meerdere locaties of gedeeltes daarin in de exploitatieopzet worden opgenomen in de vorm van een fondsbijdrage, indien er voor deze locaties of gedeeltes een structuurvisie is vastgelegd welke aanwijzingen geeft over de bestedingen die ten laste van het fonds kunnen komen'; communicatiemiddel, het maakt aan belanghebbenden inzichtelijk tegen welke achtergrond en op welke wijze besluiten tot stand komen; middel voor afstemming met overige overheden. De structuurvisie is ingevolge de Wro vormvrij. Een keuze voor een structuurvisie in klassieke vorm, dat wil zeggen een combinatie van teksten en kaarten lijkt voor de hand te liggen. Gezien de beperkte thema's die in de structuurvisie aan bod komen, kan het gebruik van kaarten beperkt blijven. De Wro schrijft voor de structuurvisie digitaal wordt gemaakt, hiervoor bestaat onder de RO Standaarden 2008 de praktijkrichtlijn gemeentelijke structuurvisies. 3. Integraal of thematisch De structuurvisie gaat primair uit van vastgestelde of geldende beleidslijnen, die zijn vastgelegd in beleidsdocumenten en rapportages. Er dient sprake te zijn van een totaalvisie op thema-niveau waarin bestaande plannen zijn verwerkt. De structuurvisie incorporeert het ruimtelijke beleid van hogere overheden en instanties, heeft het vigerende lokale beleid als uitgangspunt en is afgestemd op dan wel ligt aan de basis van de bestemmingsplannen voor het buitengebied. De visie vormt het startpunt voor door de gemeenten en derden geïnitieerde ontwikkelingen. pagina 3 van 7

4 Er kunnen in hoofdlijnen twee soorten structuurvisies worden onderscheiden: de integrale structuurvisie en de thematische structuurvisie. In de integrale structuurvisie komen allerlei onderwerpen aan bod, bijvoorbeeld wonen, werken, recreatie en natuur. De integrale structuurvisie sluit daarmee aan op het klassieke structuurplan. De wet biedt ook de mogelijkheid om een structuurvisie voor een aspect of thema te maken. Deze structuurvisie kan naast of aanvullend op andere structuurvisies van de gemeente worden gemaakt. Deze vorm biedt de mogelijkheid om een structuurvisie te wijden aan de vertaling van de instrumenten van het Limburgs Kwaliteitsmenu. Deze vorm van structuurvisie kan als aanvulling worden gebruikt wanneer al een structuurvisie aanwezig is waarin nog geen kwaliteitsinstrumentarium is opgenomen, of juist vooruitlopen op een integrale structuurvisie om met spoed het kwaliteitsinstrumentarium in te voeren. In dat laatste geval is het wenselijk wanneer er een goede brede ruimtelijke basis aanwezig is in de vorm van visies, structuurplannen, landschapsplannen etc. De thematische structuurvisie kan één of meer thema's bevatten. Indien gewenst kan de structuurvisie direct of na enige tijd worden uitgebreid met andere thema's. De twee gemeenten zijn tot de conclusie gekomen dat het wenselijk is om de structuurvisie met een beperkt ambitieniveau in te steken. Daarmee wordt bedoeld dat geen volledig integrale visie wordt opgesteld waarin alle beleidsthema's aan bod komen. Deze keuze is gebaseerd op drie argumenten: de structuurvisie Parkstad regelt al een aantal thema's. De samenwerking beperkt zich tot die thema's waarbij een meer concrete uitwerking wenselijk is zoals onder meer het LKM en toerisme/recreatie; het LKM moet op korte termijn worden vastgelegd in een structuurvisie. Hoe meer onderwerpen in de structuurvisie worden opgenomen, hoe langer de doorlooptijd zal zijn; een volledig integrale structuurvisie betekent een zware belasting op de beschikbare ambtelijke capaciteit. Bij een thematische aanpak is deze belasting lager. 4. Thema's Zoals hiervoor beschreven zijn de twee gemeenten tot de conclusie gekomen dat het wenselijk is om de structuurvisie themagericht in te steken. Dit biedt de mogelijkheid om gefaseerd thema's uit te werken. Bovendien zijn sommige thema's bij de ene gemeente al uitgekristalliseerd terwijl de andere gemeente op dit gebied nog beleid moet ontwikkelen. De themagerichte structuur van de structuurvisie maakt het mogelijk dat bepaalde thema's gezamenlijk worden opgepakt, terwijl andere thema's meer separaat worden opgepakt maar uiteindelijk wel landen in het integrale document. De thema's die in de structuurvisie aan bod kunnen komen zijn: Natuur en Landschap Recreatie Werk en Economie Verkeer Deze thema's worden hierna toegelicht. Natuur/Landschap (incl. Limburgs Kwaliteitsmenu) Voor de beide landelijke gemeenten is een aantrekkelijk buitengebied een rijk bezit. Om dit zo te houden en waar mogelijk verder te ontwikkelen moeten keuzes worden gemaakt. Zo dient pagina 4 van 7

5 bijvoorbeeld vorm te worden gegeven aan het Limburgs Kwaliteitsmenu (LKM). De provincie Limburg vraagt gemeenten om uitwerking en uitvoering te geven aan het Limburgs Kwaliteitsmenu. De gemeenten zullen dit in hun ruimtelijke beleid moeten doen. De gemeentelijke structuurvisie is de planfiguur waarin het gemeentelijk kwaliteitsbeleid moet worden verankerd. In de Grondexploitatiewet (Grex-wet), als onderdeel van de Wro, is opgenomen dat gemeenten in de zogenaamde anterieure fase een bijdrage aan een ruimtelijke ontwikkeling kunnen vragen. Deze (financiële) bijdrage kan alleen worden gevraagd wanneer dit in een structuurvisie is geregeld. Voor bovenplanse verevening stelt de Wro de structuurvisie dus verplicht. Omdat in het Limburgs Kwaliteitsmenu naast het direct uitvoeren van kwaliteitsverbeteringen ook nadrukkelijk de mogelijkheid wordt geboden om een (financiële) bijdrage te vragen (= bovenplanse verevening) heeft de provincie geadviseerd om op gemeentelijke niveau het vragen van bijdragen te verankeren in de structuurvisie. Het uitgangspunt van het gemeentelijk kwaliteitsmenu dient altijd in de structuurvisie te worden opgenomen, dit vormt de basis van de verankering van het beleid. Het gaat hier om het aangeven van de relatie russen ontwikkeling, verlies aan omgevingskwaliteit, compensatie, ruimtelijke afweging en kwaliteitsverbeteringen. Daarnaast zullen beide gemeenten ook moeten uitwerken hoe zij kwaliteit beoordelen of hoe zij omgaan met het advies van een regionale kwaliteitscommissie. Toerisme en recreatie Voor de landelijke gemeenten in Parkstad liggen er kansen op het gebied van recreatie. Uitbouw van de wandel-, fiets- en ruiterroutes, kamperen bij de boer, Bed & Breakfasts, passende horeca etc. Dit vereist samenwerking door partijen binnen de gemeente, maar ook samenwerking tussen gemeenten en met andere organisaties. Er dient een goed klimaat te zijn voor initiatieven op dit gebied waarbij deze ontwikkelingen wel bij de landelijke gemeenten moeten passen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het maximeren van toeristisch/recreatieve voorzieningen, het aanduiden van toeristische netwerken die de gemeentegrenzen overstijgen en bijvoorbeeld het centraliseren van hippische voorzieningen. Gelet op de gemeentegrens - overstijgende recreatieve structuren ligt samenwerking tussen Nuth en Voerendaal op dit vlak voor de hand. Werk en economie Gemeente Nuth acht het van belang om naast de bedrijventerreinen De Horsel en De Steeg ook daarbuiten voor gewenste bedrijvigheid een goed vestigingsklimaat te creëren. Ook de gemeente Voerendaal vindt het wenselijk om buiten het bedrijventerrein Lindelaufer Gewande voor bepaalde bedrijvigheid in een goed vestigingsklimaat te voorzien. Tevens bestaan er binnen Voerendaal concrete plannen voor de uitbreiding van het bedrijventerrein Lindelaufer Gewande. Verkeer Op het onderwerp Verkeer zijn er verschillen tussen beide gemeenten. In de gemeente Nuth gebeurt er nogal wat op verkeersgebied met de eventuele realisering van de Buitenring. De gemeente Voerendaal krijgt te maken met de aanpassing van knooppunt Kunderberg. Beide gemeenten dienen aan te geven hoe zij de bereikbaarheid kwantitatief en kwalitatief op peil willen houden. pagina 5 van 7

6 5. Produkt Het eindproduct is gebaseerd op de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de diverse beleidsnotities van andere overheden. Tevens is de inbreng van burgers en maatschappelijke organisaties verwerkt. De visie zal bevatten: 1. Algemene beleidregels. 2. Een beleidskaart. 3. Concrete uitspraken over bepaalde onderwerpen. 4. Voorzieningen en instrumenten in het kader van het LKM. Waar mogelijk is er afstemming tussen de gemeenten Voerendaal en Nuth. 6. Rolverdeling en bemensing De uitvoering van de opdracht wordt begeleid door een ambtelijke projectgroep. Er zal periodieke terugkoppeling plaatsvinden door de projectgroepleden met de betrokken portefeuillehouders. Daarnaast zal op een aantal ijkmomenten terugkoppeling plaatsvinden op collegeniveau en via de raadscommissies richting raad. De planning voor het opstellen van de structuurvisie zal in beide gemeente worden afgestemd op de beleidsontwikkeling op aangrenzende terreinen, bijvoorbeeld in relatie tot de bestemmingsplannen voor het buitengebied die in beide gemeenten worden herzien. Dit betekent dat eind 2012 een visie in concept gereed moet zijn. 7. Procedure en inspraak Voor de totstandkoming van een structuurvisie zijn de volgende procedurestappen van belang. 1. Bekendmaken Het voornemen om een structuurvisie op te stellen moet worden bekendgemaakt. Daarbij worden de mogelijkheden en de planning voor overleg en inspraak aangegeven. In de bekendmaking wordt in grote lijnen het proces geschetst. Burgers en belanghebbenden zijn op deze wijze op de hoogte van het voornemen van de gemeenten en weten wanneer zij een inbreng kunnen leveren. De bekendmaking vindt zo vroeg mogelijk in het proces plaats. Ontwerp plan opstellen In deze periode wordt het beleid geformuleerd en vindt het vooroverleg plaats met andere overheden. Tevens worden de stakeholders geconsulteerd. De gemeenten bepalen zelf op basis van hun eigen inspraakverordening op welke wijze inspraak zal worden georganiseerd. Gepoogd wordt deze op elkaar af te stemmen. 2. Besluitvorming Na besluitvorming over het ontwerp wordt dit ter visie gelegd. Inspraakreacties en adviezen worden verzameld en het standpunt van de gemeente verwerkt in een nota. De (eventueel aangepaste) structuurvisie wordt samen met de nota voorgelegd aan de gemeenteraden, waarna deze hierover besluiten. De vastgestelde structuurvisies worden vervolgens gepubliceerd. pagina 6 van 7

7 3. Doorwerking In de uitvoeringsparagraaf van de structuurvisie wordt aandacht besteed aan de uitvoering van het voorgenomen beleid. Het kwaliteitsmenu en de mogelijkheden uit de Grex-wet hebben een belangrijke rol in de uitvoering. 8. Financiële paragraaf De verwachting is dat voor het opstellen van de structuurvisie niet direct een extern bureau ingeschakeld hoeft te worden. Het beleid kan gezamenlijk door de samenwerkende gemeenten worden geformuleerd. Voor digitalisering van de structuurvisie zal mogelijk wel een extern bureau worden ingeschakeld. De hoogte van de kosten is afhankelijk van de definitieve keuze voor al dan niet samenwerken. Samenwerking maakt het project iets goedkoper omdat bepaalde kosten kunnen worden gedeeld en de ambtelijke belasting wordt verdeeld. Een schatting is dat de externe kosten circa ,- bedragen. De ambtelijke inzet is hier niet onder begrepen. pagina 7 van 7