Hydraulische aspecten Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving kosten aanleg Jaar aanleg

Transcriptie

1 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls Hydraulische aspecten Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving kosten aanleg Jaar aanleg Rioolvergroting / afkoppelen Vaartstraat , Rioolvergroting / afkoppelen Moutheuvel , Uitvoering Steenwegstraat , Grondwatermeetnet , Aanbrengen overstortregistratie , Maatregelen Waterplan 7a/b: Omgeving Kruisstraat en , Rioolvergroting / afkoppelen van Oldenbarneveldstraat , Rioolvergroting / afkoppelen R. de Beerenbroucklaan , Maatregelen Waterplan 4: Stein, omgeving , Maatregelen Waterplan 9: Maasband Kern , Maatregelen Waterplan 16: Catsop, Weg achter de , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan , mtrgln waterplan 15a/b ,

2 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls BTW hoog 19,00% Kosten klein onderhoud en Bedrijfsvoering geen BTW 0,00% Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving jaarlijkse kosten begin eind H/L/geen BTW 1 ophogen 20 st putranden , h kolken reinigen 2x/ jaar , h subsidie afkoppelen , h exploitatie lasten , h 72215,39 10 Personeel en belasting , geen 0 12 exploitatie lasten , h 73212,32 13 Personeel en belasting , geen 0 14 exploitatie lasten , h 74205,83 16 Personeel en belasting , geen

3 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls Plankosten Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving kosten Jaar cyclus 1 Overstort Steenwegstraat , Onderzoek waterbodem 5.000, situatie evaluatie WBL/NEN/RIE , actualiseren WVO-vergunning 5.000, Educatie bewustwording "Water in de Stad" , communicatie , promotie , actualiseren kostendekkingplan 8.000, bijwerken kaartmateriaal 5.000, opstellen GRP , Herberekening BrP , Meten en monitoren grondwater 5.000,

4 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls BTW hoog19,00% Onderhoud en inspectie BTW laag 6,00% Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving jaarlijkse kosten begin eind h/l/geen BTW 1 zie kosten klein onderhoud en bedrijfsvoering totaal - -

5 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls Bijdragen Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving kosten Jaar Eindjaar

6 Opdrachtgever Gemeente Stein Opdrachtomschrijving GRP Projectnummer Auteur/Verificatie S. Bontemps / S. Rijken Status Variant 2 Versiedatum Bestandsnaam S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisatiefonds (091013).xls Renovatie Alle bedragen zijn exclusief BTW nr Omschrijving kosten aanleg Jaar uitvoer , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

7 Breijn B.V. Blz: 1 Opdrachtgever Gemeente Stein Berekening gebaseerd op Lineair Omschrijving GRP Rente 4,00% Projectnummer Startbedrag egalisatiefonds ,00 Versiedatum Bestand S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egajaarlijkse verandering rioolheffing tot ,0% #WAARDE! 0,0% Scenario : A-2008 Aanvangsjaar scenario 2009 Jaartal Boekwaarde excl. BTW BTW Boekwaarde incl. BTW UITGAVEN FINANCIELE GEGEVENS Lopende investeringen Hydraulische aspecten Bijkomende rioleringswerken Renovatie Kapitaallasten excl. BTW BTW Kapitaallasten incl. BTW Investering excl. BTW BTW 19% Investering incl. BTW Boekwaarde excl. BTW BTW 19% Boekwaarde incl. BTW Kapitaallasten excl. BTW BTW 19% Kapitaallasten incl. BTW Investering excl. BTW , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , BTW 19% Investering incl. BTW Boekwaarde excl. BTW BTW 19% Boekwaarde incl. BTW Kapitaallasten excl. BTW BTW 19% Kapitaallasten incl. BTW Investering excl. BTW BTW 19% Investering incl. BTW Boekwaarde excl. BTW BTW 19% Boekwaarde incl. BTW Kapitaallasten excl. BTW BTW 19% Kapitaallasten incl. BTW

8 Breijn B.V. Blz: 2 Opdrachtgever Gemeente Stein Berekening gebaseerd op Lineair Omschrijving GRP Rente 4,00% Projectnummer Startbedrag egalisatiefonds ,00 Versiedatum Bestand S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 ScenaJaarlijkse verandering rioolheffing tot ,0% #WAARDE! 0,0% Scenario : A-2008 Jaar tal Expl.lasten excl. BTW UITGAVEN FINANCIELE GEGEVENS Klein onderhoud Plankosten Onderhoud en inspectie totaal BTW Expl.lasten incl. BTW Expl.lasten excl. BTW BTW 19% Expl.lasten incl. BTW Expl.lasten excl. BTW BTW 19% Expl.lasten incl. BTW Investeringen excl. BTW BTW 19% Investeringen incl. BTW Boekwaarde excl. BTW BTW Boekwaarde incl. BTW Kapitaallasten excl. BTW BTW Kapitaallasten incl. BTW Expl.lasten excl. BTW BTW 19% Expl.lasten incl. BTW Totale lasten

9 Breijn B.V. Blz: 3 Opdrachtgever Gemeente Stein Berekening gebaseerd op Lineair Omschrijving GRP Rente 4,00% Projectnummer Startbedrag egalisatiefonds ,00 Versiedatum Bestand S:\STEI\ \Diversen\bijlagen bij GRP\ GRP DEF\bijlage 10 Scenario lin, excl egalisajaarlijkse verandering rioolheffing tot 20 25,0% #WAARDE! 0,0% Scenario : A-2008 Aanvangsjaar scenario 2009 Jaar tal Bijdragen Heffing waterverbruik INKOMSTEN INCLUSIEF EGALISATIEFONDS Aantal heffingseenh. Rioolheffing per Opbr. Rioolheffing eenheid incl. BTW incl. BTW Rente egalisatiefonds incl. BTW BTW 19% Egalisatiefonds incl. BTW inflatie 2,00% Geindexeerde Geindexeerd investeringen in planperiode rioolheffing in planperiode incl. BTW , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,08

10 Bijlage 11 Klimaatverandering

11

12 Bijlage 12 Lozingen Wet Verontreiniging oppvlaktewateren

13 Lozingen Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (WVO) Momenteel zijn er zes vergunningstelsels van toepassing op water: Wet verontreiniging oppervlaktewateren, Wet verontreiniging zeewater, Wet op de waterhuishouding, Grondwaterwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken en de keuren van de waterschappen. Met de Waterwet worden deze gebundeld in de watervergunning. Dat betekent dat er in de toekomst voor alle handelingen in het watersysteem nog maar één vergunning nodig is. De vergunningverlener is de waterbeheerder: voor de regionale watersystemen het waterschap en voor het hoofdwatersysteem Rijkswaterstaat. De provincie blijft het bevoegde gezag voor bepaalde categorieën van grondwateronttrekkingen en de infiltraties ervan. Hoewel de omgevingsvergunning en de watervergunning niet gecombineerd worden, is het streven dat de gebruiker bij één loket terecht kan voor zowel de omgevingsvergunning als de watervergunning. Voor de gebruiker van het watersysteem moet duidelijk zijn wat wel en niet kan. In de huidige waterwetten is dit niet altijd zo. Er zijn diverse vergunningenstelsels die procedureel en inhoudelijk niet op elkaar aansluiten (Wet verontreiniging oppervlaktewateren, Wet verontreiniging zeewater, Wet op de waterhuishouding, Grondwaterwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken en de keuren van de waterschappen). In het wetsvoorstel worden al deze vergunningen geïntegreerd tot één vergunning. Dit is de watervergunning. Voor de gebruiker betekent dit dat in de toekomst voor alle handelingen in het watersysteem slechts één watervergunning nodig is. Voor de vergunningverleners betekent het dat bij de beoordeling voor een watervergunning op álle doelstellingen en kaders van de Waterwet moet worden getoetst. De gemeente zal belast worden met de zorgplichten voor overtollig hemelwater en grondwater in het stedelijke gebied. Momenteel is een wetsvoorstel in voorbereiding waarmee de Gemeentewet en de Wet op de waterhuishouding op dit punt worden gewijzigd. Deze wijziging wordt overgenomen in de Waterwet. Daarnaast is de gemeente belast met de lokale ruimtelijke inpassing van maatregelen op het gebied van waterkwantiteit en het uitvoeren van milieumaatregelen in het stedelijke gebied ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water. De bevoegdheid voor het nemen van deze maatregelen is niet verankerd in de Waterwet maar in de Wet ruimtelijke ordening en de Wet milieubeheer. De aansturing voor het nemen van de maatregelen volgt echter wel uit de Waterwet (normen en plannen). (bron:

14 Bijlage 13 Modelverordening

15

16

17

18

19

20

21

22 Bijlage 14 Collegenota KRW voorkeursvariant

23

24

25

26

27 Bijlage 15 Waterplan

28 Waterplan Gemeente Stein Gemeente Stein augustus 2009

29 Waterplan Gemeente Stein dossier : C registratienummer : LI versie : 5 Gemeente Stein augustus 2009 DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

30 DHV B.V. INHOUD BLAD BESTUURLIJKE SAMENVATTING 3 1 INLEIDING Aanloop Geldigheidsduur Doel Karakter Leeswijzer 7 2 BESCHRIJVING PLANGEBIED Beschrijving ondergrond Beschrijving ruimtelijk gebruik 9 3 SAMENHANG Wet- en regelgeving Relatie met andere plannen 13 4 VISIE Ambities Doorkijk 18 5 REGENWATERSTRUCTUURKAART Ondergrond Kansen en knelpunten Maatregelen 22 6 MAATREGELENPAKKET 24 Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

31 DHV B.V. 6.1 Maatregelen Financiële aspecten Kosten Baten Prioritering 32 7 COLOFON 34 BIJLAGEN 1 Verslagen 2 Bodem 3 Ruimte en groen 4 Wet- en regelgeving 5 Samenhang 6 Regenwaterstructuurkaart 7 Maatregelen Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

32 DHV B.V. BESTUURLIJKE SAMENVATTING De aanleiding voor het waterplan is ontstaan tijdens het opstellen van het Verbreed GRP. Het waterplan levert een verdere verbreding van het gemeentelijk waterbeleid waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Concrete maatregelen voor de korte termijn, de planperiode van het GRP, worden aangevuld met een lange termijnvisie. Daarnaast geeft het Waterplan invulling aan bestuurlijke afspraken die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Dit waterplan beslaat de periode Na deze periode en een evaluatie kan het waterplan worden geactualiseerd. Het eerste doel van het waterplan is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie van de gemeente en de waterbeheerders op duurzaam waterbeheer en het bieden van maatregelen waarmee deze visie kan worden gerealiseerd. Het waterplan richt zich op het stedelijk gebied en betrekt hierin de landelijke omgeving voor zover er een relatie ligt met de ambities binnen het stedelijk gebied. Het tweede doel van het waterplan is om door samenwerking de efficiëntie en effectiviteit van maatregelen te verhogen. Anders gezegd: door samenwerking kan met minder inspanning minstens hetzelfde doel worden bereikt. De gemeente Stein is de afgelopen eeuw veranderd van een landelijk gebied tot een verstedelijkte omgeving, met veel infrastructuur zoals autosnelwegen, een spoorlijn en kanaal. Vanuit de oorspronkelijke situatie is de gemeente onder te verdelen in drie gebieden: het Maasdal, de steilrand en het plateau. Voor de regenwaterstructuur heeft ieder gebied eigen kenmerken die knelpunten vormen of kansen bieden. We noemen voor het Maasdal een goede doorlatendheid van de grond en het risico van hoogwater, op de steilrand is er een natuurlijke helling waarlangs het water kan afstromen om de beekdalen te voeden en tenslotte het plateau met een diepe grondwaterstand en een matige geschiktheid voor infiltratie. De visie van het waterplan sluit aan bij de missie van de gemeente Stein: Stein wil zich profileren als een kwalitatief hoogwaardige, groene woongemeente met leefbare kernen. Visie: Water maakt groen, het versterkt de kwaliteit van de leefomgeving voor mens en natuur. Over 20 à 25 jaar zal het overtollig regenwater geen aanleiding meer zijn voor wateroverlast en zal het regenwater worden opgevangen en afgevoerd naar de bestaande en herstelde regenwaterstructuur. De verwerking van het regenwater zal zoveel als mogelijk zichtbaar zijn en via infiltratievoorzieningen en retentiebuffers worden afgevoerd richting beken en Maas. De controle van de afvoer zal sterk zijn vergroot en de overstorten vanuit de riolering op het oppervlaktewater worden tot een minimum beperkt. De waterkwaliteit wordt verder vergroot door bewuste keuzes te maken in bestrijdingsmiddelen tegen onkruid en gladheidbestrijding. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

33 DHV B.V. De visie wordt ondersteund door een aantal ambities. Deze ambities zijn tot stand gekomen door betrokkenheid van vele organisaties: gemeente, waterschap, Waterleidingmaatschappij Limburg, IVN, hengelsportverenigingen, IMD (Intergemeentelijke Milieudienst). De ambities richten zich onder andere op het herstel van de regenwaterstructuur en het menselijke aspect daarbij: 1) Scheiden van vuilwater en regenwater. 2) Verkleinen van afwaterende oppervlakken naar de riolering. 3) Water maakt groen: in verdroogde beekdalen en versterkt de stedelijke groenstructuur. 4) Water stroomt zichtbaar weg om te infiltreren of naar oppervlaktewater. 5) Overheid, inwoners en bedrijven zijn samen verantwoordelijk voor de verwerking van regenwater. 6) Maatregelen worden overwogen genomen met zorg voor de (leef)omgeving. 7) Mensen worden bewust (gemaakt) over de aanwezigheid van water en de omgang met water. We gaan genieten van blauwe kwaliteiten. De regenwaterstructuurkaart laat op één kaart een verhaal zien. De ondergrond toont het stedelijk gebied, de waterlopen en vijvers, de bestaande buffers en de waterkering. Ook is te zien waar de gemeente Stein al een begin heeft gemaakt met het herstel van de regenwaterstructuur door het afkoppelen van de verharde oppervlakken. Vervolgens zijn knelpunten in de riolering zichtbaar gemaakt, het gebied langs de Maas met risico van hoogwater, het plateau waar weinig waterlopen zijn en de bodem slecht doorlatend is. Tenslotte zijn de maatregelen aangegeven waarmee de ambities kunnen worden waargemaakt. De foto s zijn gemaakt in de gemeente Stein (behalve het waterspel) en dienen als voorbeeld voor nieuwe projecten in Stein. Het maatregelenpakket bestaat uit 24 onderdelen die in de komende 20 à 25 jaar worden uitgevoerd. Voor de planperiode bedraagt de investering door de gemeente Stein ,- en ,- door het waterschap Roer en Overmaas. De totale investering over 20 à 25 jaar is geraamd op ,-. Het grootste deel hiervan wordt gedekt door het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan). Naast een uitvoerig pakket uitvoeringsgerichte maatregelen zijn er ook budgetten opgenomen voor communicatie, educatie en promotie. Het is van groot belang om de inwoners en bedrijven te betrekken bij de plannen. Hierdoor ontstaat begrip, draagvlak en betrokkenheid. Tenslotte is er budget opgenomen om het beleid zodanig bij te stellen dat de maatregelen beter uitgevoerd kunnen worden en het herstel van de regenwaterstructuur op allerlei (vak)gebieden goed is te handhaven. Dit waterplan is een goede basis, maar om de ambities waar te maken, is er samenwerking nodig om de maatregelen uitgevoerd te krijgen. Samenwerking binnen de gemeente, met inwoners, waterschap andere organisaties en verenigingen zorgt voor optimale resultaten, draagvlak en uiteindelijk een succesvol waterplan. Het is een kans voor de gemeente Stein om zich te profileren. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

34 DHV B.V. 1 INLEIDING 1.1 Aanloop Voordat het GRP door de gemeenteraad wordt vastgesteld, wil de gemeente Stein gezamenlijk met het waterschap Roer en Overmaas de waterhuishouding binnen haar grondgebied in bredere zin onderzoeken. Het waterplan wordt opgesteld om de ambities vast te leggen ten aanzien van een duurzaam waterbeheer. De aanleiding voor het waterplan is ontstaan tijdens het opstellen van het Verbreed GRP. Het waterplan levert een verdere verbreding van het gemeentelijk waterbeleid waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Concrete maatregelen voor de korte termijn, de planperiode van het GRP, worden aangevuld met een lange termijnvisie. Daarnaast geeft het Waterplan invulling aan bestuurlijke afspraken die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). 1.2 Geldigheidsduur 1.3 Doel Dit waterplan beslaat de periode De looptijd is daarmee parallel aan het Gemeentelijk Rioleringsplan. Op het einde van de looptijd wordt het waterplan geëvalueerd. Vervolgens kan het waterplan worden geactualiseerd. Het doel van het waterplan is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie van de gemeente en de waterbeheerders op duurzaam waterbeheer en het bieden van maatregelen waarmee deze visie kan worden gerealiseerd. Het waterplan richt zich met name op het stedelijk gebied. De landelijke omgeving wordt in dit plan betrokken voor zover er een relatie ligt met de ambities binnen het stedelijk gebied. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

35 DHV B.V. Het ander doel van het waterplan is om door samenwerking de efficiëntie en effectiviteit van maatregelen te verhogen. Anders gezegd: door samenwerking kan met minder inspanning minstens hetzelfde doel worden bereikt. 1.4 Karakter Het waterplan is vergelijkbaar met het gemeentelijk rioleringsplan (GRP), al is er geen wettelijke planverplichting. Net als in het GRP treft u in het waterplan een uitvoeringsprogramma aan. Het waterplan is een beleidstuk waarin ook de strategie wordt beschreven om de doelen te bereiken. In dit waterplan maken we onderscheid tussen maatregelen die in de planperiode worden genomen en maatregelen voor de middellange termijn. De oplossingsrichtingen zijn realistisch en haalbaar. Hiermee worden de ambities bereikt. Zowel het GRP als het waterplan kent een maatregelenpakket. Zoals de figuur hiernaast laat zien, is er een deel van de maatregelen dat in beide plannen voorkomt. Het is daarom belangrijk dat er afstemming is tussen het GRP en het waterplan. Het proces dat in Stein is gevolgd, is het volgende: 1) Er is een concept-grp opgesteld. 2) Het concept-grp is als vertrekpunt voor het waterplan gehanteerd. 3) De resultaten van het waterplan worden teruggekoppeld in het definitief GRP. Verder moeten we ons realiseren dat de financiering van GRP-maatregelen wordt gedekt door de rioolheffing. In de figuur hiernaast is dat het blauwe en paarse vlak. De aanvullende maatregelen vanuit het waterplan worden door andere middelen gefinancierd. Het waterplan wordt gedragen door de betrokken partijen. Deze partijen zijn actief betrokken bij de totstandkoming van het plan. Er zijn twee werksessies gehouden waarin we op een open wijze constructief op zoek zijn gegaan naar gezamenlijke ambities. Verslagen van werksessies en overleg zijn opgenomen in bijlage 1. De kracht van de samenwerking komt tot uiting in de ambities. Veel belangrijker dan de ambities is het vervolg: de realisatie van de ambities. Ook in die fase is de samenwerking de sleutel tot succes. Dit waterplan biedt de gemeente Stein een unieke kans om zicht te profileren als een waterbewuste en duurzame gemeente in Limburg. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

36 DHV B.V. 1.5 Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft het plangebied, de ondergrondse situatie, het bovengronds ruimtegebruik, de uitstraling en beleving van het gebied. Ook komt in hoofdstuk 2 de samenhang met andere plannen aan bod en de relevante wet- en regelgeving. In hoofdstuk 3 wordt de visie beschreven. Waar willen we staan over 20 à 25 jaar en hoe zien we de verre toekomst van 2050 voor ons. Hoofdstuk 4 richt zich op de regenwaterstructuurkaart. Dit hoofdstuk geeft een toelichting op de kaart die als bijlage is opgenomen. De regenwaterstructuurkaart geeft een beeld van de kansen en knelpunten. Waar kan regenwater worden afgekoppeld, welke voorzieningen zijn er mogelijk, waar liggen prioriteiten. In hoofdstuk 5 wordt het maatregelenpakket nader besproken. Er wordt beschreven welke maatregelen zijn voorzien, de kosten die hiermee gemoeid zijn, de baten die worden verwacht, de subsidiemogelijkheden en de kostentoedeling over de betrokken partijen. Onder de noemer priotering wordt ook een planning gegeven voor de komende planperiode en de langere termijn. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

37 DHV B.V. 2 BESCHRIJVING PLANGEBIED 2.1 Beschrijving ondergrond Als we vanuit de ruimte neerdalen naar de gemeente Stein, zien we dat de gemeente deels is gelegen in het Maasdal en deels in het hoger gelegen plateau Kerensheide en omstreken. We hanteren in dit waterplan de term plateau voor het gedeelte van Stein dat niet in het Maasdal ligt. Een nadere beschrijving is onder punt 3 gegeven. In bijlage 2 treft u meer achtergrondinformatie over de bodem aan. In de bodemopbouw en het grondwatergedrag is het onderscheid tussen Maasdal en plateau ook terug te vinden. Op basis van dit gegeven hebben we de gemeente Stein in gebieden verdeeld. Met de ondergrond bedoelen we de kenmerken van de bodem: grondsoort en grondwater(stand). De gemeente Stein is grofweg te verdelen in drie gebieden. Van west naar oost noemen we de gebieden die in de figuur hiernaast zijn afgebeeld: 1. Het Maasdal (oranje omcirkeld): dit gebied bevindt zich globaal tussen het Julianakanaal en de Maas. Het gebied kenmerkt zich door de invloed van de Maas. Onder een kleilaag bevindt zich een zand- en grindpakket. Het grondwater ligt redelijk dicht onder het maaiveld. 2. De steilrand (rode stippellijn): dit gebied is de steile helling tussen het Maasdal en het plateau (meer oostwaarts). In de steilrand komen locaties voor waar het grond water vanuit het plateau aan het oppervlak komt. Bijvoorbeeld ten zuiden van Elsloo zijn er vele bronnetjes te vinden. Het water stroomt op korte afstand, eventueel via een greppel of beek, in de Maas. 3. Het plateau (paars omcirkeld): Dit gedeelte kent ook hoogteverschillen, maar dat zijn meer glooiingen. Het kenmerkt zich er wel door, dat het hoger gelegen is ten opzichte van de Maas. Het grondwater wordt op veel grotere diepte aangetroffen (5 tot 10 meter minus maaiveld). De bovenste laag van de bodem bestaat uit een dikke leem- of lösslaag. De dikte kan plaatselijk tot 5 à 6 meter oplopen, maar varieert sterk. De dikke leem- of Lösslaag is slecht doorlatend. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

38 DHV B.V. De kwaliteit van het grondwater is een belangrijk aandachtspunt. De stroming van het grondwater is gericht naar de Maas, van zuidoost naar noordwest. Oostelijk van de gemeente Stein is het terrein gelegen van Chemelot. Vanuit het verleden zijn er een aantal verontreinigingen in de bodem aanwezig die heel langzaam richting Maas bewegen. Dat geldt ook voor de oude gipsdeponie ten noorden van de kern Stein. Door de langzame stroming heeft de natuur tijd om de verontreiniging af te breken. Het betekent wel dat terughoudend moet worden omgegaan met infiltratie in dit gebied. Door infiltratie kan de stroomsnelheid worden vergroot. Het gevolg is dat de verontreiniging niet is opgeruimd voordat het de Maas bereikt. Met name laag-urmond (ten westen van het Julianakanaal) en het zuidelijk deel van het bestemmingsplan Kanaalboulevard zijn gebieden waar infiltratie wordt afgeraden. Op laatstgenoemde locatie is gekozen voor een gescheiden stelsel met afwatering naar het kanaal. De kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater is een onderwerp waar het Waterleidingbedrijf Limburg (WML) zorg voor heeft. De WML neemt in Panheel Maaswater in voor de productie van drinkwater. Ook vanuit deze invalshoek is het belangrijk dat de kwaliteit van het Maaswater niet verslechtert, maar liever nog verbetert. Een bijdrage die het waterplan van de gemeente Stein hierin kan leveren is de zorg omtrent de grondwaterkwaliteit. In de vorige alinea is beschreven welke bodem- en grondwaterverontreiniging aanwezig. Daarnaast heeft de toepassing van bestrijdingsmiddelen een negatief effect op de kwaliteit van het Maaswater. Een derde zorgpunt betreft de medicijnrijke afvalstroom, afkomstig van bijvoorbeeld ziekenhuizen en bejaardentehuizen. 2.2 Beschrijving ruimtelijk gebruik De gemeente Stein is de laatste decennia sterk verstedelijkt. Een eeuw geleden was er sprake van een agrarisch gebied. De prenten op de volgende pagina tonen de kernen Urmond, Stein en Elsloo in Tegenwoordig is een groot deel van de gemeente Stein door toenemende bebouwing en wegen verhard. Ook wordt de gemeente doorkruist door allerlei grote infrastructurele werken: het Julianakanaal, de spoorlijn Roermond-Maastricht, de A79 Brussel-Aken en aan de oostgrens de A2 Eindhoven-Maastricht. De Maas vormt de westgrens. Omdat hoogwater in het verleden tot grote overlast heeft geleid, zijn er waterkeringen aangelegd ter bescherming van de woonkernen. In het gebied tussen Meers en Urmond gaat Rijkswaterstaat ingrijpende veranderingen aanbrengen met de uitwerking van het plan de Grensmaas. Ook wordt het Julianakanaal aangepast. Passeerstroken en verbredingen bij Elsloo zijn gepland. In bijlage 2 is een korte toelichting gegeven op de aanpassing van het Julianakanaal. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

39 DHV B.V. De ontwikkelingen rondom de Grensmaas en de verbreding van het Julianakanaal worden onder regie van Rijkswaterstaat uitgevoerd. Er zijn meerdere studies uitgevoerd waarbij consequenties voor de omgeving grondig zijn onderzocht. Vanuit dit waterplan geeft de gemeente Stein het aandachtspunt mee dat de ecologsiche waarde in en om het Julianakanaal er zeer bij is gebaat indien er bijvoorbeeld rekening wordt gehouden met paai- en schuilplaatsen voor vis. In de afgelopen jaren is de waterkwaliteit sterk verbeterd en is de visstand in de breedte toegenomen. Het systeem blijft kwetsbaar door de verschillende belangen en functies die er spelen: scheepvaart, recreatie en natuur. Voor het watersysteem betekent de verstedelijking een veel snellere afstroming van regenwater. Vroeger kwam dat water terecht in de bodem als grondwater of in beken en de Maas. Nu stroomt veel neerslag via de riolering naar de zuivering. Dat is om meerdere redenen niet gewenst. Tijdens zware neerslag raakt het rioolstelsel meerdere keren per jaar overbelast. Het rioolstelsel kan dan niet direct al het regenwater afvoeren. Via overstorten komt dan verdund rioolwater terecht in het oppervlaktewater. Ook ontstaan er plassen water op straat, of soms erger, er treedt water binnen in woningen of bedrijfspanden. Daarnaast is het zonde om schoon regenwater te vermengen met vuil water en te transporteren naar de zuivering. De laatste jaren is de bewustwording bij overheden sterk toegenomen. Ook in de gemeente Stein zijn projecten uitgevoerd waarbij het regenwater zoveel mogelijk in het gebied wordt geïnfiltreerd in de bodem of gebufferd. Als voorbeeld noemen we het gemeentehuis, de omgeving sporthal Nieuwdorp en Kerensheide. Bij reconstructies van wegen, maar ook bij nieuwbouw of herinrichtingen is er een groeiende aandacht voor de verwerking van neerslag. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

40 DHV B.V. In het stedelijk gebied valt op dat er vooral in delen van de kern Stein veel groenelementen aanwezig zijn: lanen, groenstrookjes, bermen en groene pleinen. Dat geldt veel minder voor Urmond en Elsloo. De gemeente Stein heeft een groenstructuurvisie opgesteld (zie ook bijlage 3). Uitgangspunt is het bereiken van een verbetering in de kwaliteit van het groen. Dit geldt zowel binnen de kernen als in het buitengebied. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan Stein, als kwalitatief hoogwaardige woongemeente met groene kernen. Groen in het straatbeeld wordt veel gewaardeerd. Het verhoogt de leefkwaliteit. Op gazons wordt gespeeld, voor ontspanning en recreatie gaan we naar het park. Er zijn ook nog andere positieve bijwerkingen. Bomen vangen fijnstof af van het verkeer en binden CO 2, groen versterkt het klimaat en reduceren geluidshinder. In de gemeente Stein zijn al een aantal voorbeelden zichtbaar waar de functie groen is gecombineerd met blauw. Dat betekent dat een aantal keren per jaar, tijdens flinke neerslag, een groenvoorziening gedeeltelijk dient als opvang van het regenwater. Vanuit die voorziening infiltreert het regenwater in de bodem. Voor de Westelijke Mijnstreek is een visie opgesteld onder de naam Groene Waarden. In bijlage 2 is een toelichting opgenomen. De ambitie voor de groene waarden in de regio Westelijke Mijnstreek is een robuuste groene structuur waarbij de barrières van oost naar west worden opgeheven. Dit zijn onder andere infrastructurele voorzieningen, maar ook grootschalige en intensief gebruikte agrarische gronden. In de gemeente Stein volgt de groenstructuur in noordzuidelijke richting de Maas. Om het stedelijk gebied is de landelijke omgeving gelegen. Het Maasdal aan de westzijde van de gemeente Stein wordt de komende decennia aangepast onder de noemer Grensmaas. Er worden nevengeulen aangelegd en natuur krijgt de kans om zich te ontwikkelen. Ten zuiden van Elsloo bevindt zich aan de voet van de steilrand een bronbos, waar vele beekjes ontspringen. De relatie met het stedelijk gebied is hier beperkt. Die relatie is wel noordelijker te vinden bij de Meeldertvloedgraaf, de Ur en de Broekbeek. Door de toegenomen verharding is de natuurlijke voeding van de beekjes sterk teruggelopen. De beken worden vooral gevoed door grondwater dat in de steilrand aan het oppervlak komt. Door de verstedelijking wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld. Het regenwater wordt immers via riolering afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Hierdoor is het brongebied verdroogd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Zonput aan de Kapelbergstraat in Oud Stein. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

41 DHV B.V. Langs de beken en in het Maasdal is een zone aanwezig die wordt gebruikt voor recreatie. Er wordt gewandeld en gefietst. Ook zijn er in de gemeente Stein een tweetal kasteelvijvers en het recreatiepark Steinerbos. Dit stedelijk water heeft vooral een functie op het gebied van recreatie (Steinerbos) en vanuit de cultuurhistorie (kasteelvijvers). Op het Julianakanaal vinden we watertoerisme in de vorm van vissers en pleziervaartuig. Dat laatste betreft doorgaand verkeer. De beleving van het water in de gemeente Stein is heel divers. De natuur wordt gevoed door water. Dat levert bijzondere gebieden op zoals het bronbos ten zuiden van Elsloo. Water wordt ook gebruikt voor hobby, sport en ontspanning. En tijdens zware neerslag stroomt er wel eens water op plaatsen waar dat niet is gewenst. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

42 DHV B.V. 3 SAMENHANG 3.1 Wet- en regelgeving In de huidige samenleving hebben we te maken met wet- en regelgeving. Internationaal komt die vooral vanuit de EU. Denk hierbij vooral aan de Kaderrichtlijn Water (KRW). De Europese richtlijnen moeten door de Nederlandse regering worden vertaald naar wetten. Het Rijk maakt ook zelf wetten waarvan de meest relevante zijn: Wet Milieubeheer (Wm) en de Integrale Waterwet (Iww). De Iww treedt naar verwachting in het najaar van 2009 in werking en vervangt dan veel andere wetten die water gerelateerd zijn zoals de Wet verontreiniging oppervlaktewater, de Grondwaterwet en de Wet op de waterhuishouding. Het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) is een convenant overeenkomst tussen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Het NBW heeft als doel om ons watersysteem bestand te maken tegen klimaatsverandering, zeespiegelstijging, bodemdaling en verstedelijking. Daarnaast is er veel regelgeving door bijvoorbeeld provincie, waterschap en gemeente. In de bijlage 4 is een overzicht opgenomen van de relevante wet- en regelgeving met een korte toelichting per item. 3.2 Relatie met andere plannen Het waterplan is niet een plan dat op zichzelf staat. Het waterplan verbindt juist beleid en partijen. Door samenwerking kunnen meer doelen worden bereikt op een effectievere en efficiëntere wijze. In dit waterplan is nadrukkelijk gezocht naar gezamenlijke doelen. Daarom zijn veel partijen betrokken bij de totstandkoming van het waterplan. Veel partijen hebben voor hun eigen organisatie één of meerdere beleidstukken, vaak uitgesplitst per vakgebied of werkveld. In dit waterplan worden die beleidstukken als vertrekpunt gehanteerd. In de figuur hiernaast is dat gesymboliseerd door de pijlen vanuit de beleidstukken (grijze vlakken) te richten op het waterplan. Voorbeelden van beleidstukken zijn onder andere het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) en het concept (verbreed) GRP+ van de gemeente Stein, het Waterbeheersplan van het waterschap Roer en Overmaas. Op provinciaal niveau hebben we onder andere te maken met de POL-aanvulling Grensmaas van de provincie Limburg en van Rijkswaterstaat kennen we het Beheerplan Natura 2000 Grensmaas. In bijlage 5 is een overzicht opgenomen van de beleidstukken die als basis hebben gediend bij het opstellen van dit waterplan. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI

43 DHV B.V. We hebben vervolgens gezocht naar een gezamenlijke visie waarmee we elkaars doelen kunnen bereiken of versterken. Op dat moment kunnen de pijlen in de figuur ook omgekeerd worden in de richting van de andere beleidstukken. De meerwaarde van het waterplan wordt dan werkelijkheid: het is een plan dat vanuit het centrale waterthema een schakel is tussen verschillende beleidstukken. Partijen worden door het waterplan met elkaar verbonden. Door het waterplan worden de verschillende ambities waargemaakt. Gemeente Stein/Waterplan 10 augustus 2009, versie 5 LI