Waterplan. Gemeente Stein. Gemeente Stein. augustus 2009

Transcriptie

1 Waterplan Gemeente Stein Gemeente Stein augustus 2009

2 Waterplan Gemeente Stein dossier : C registratienummer : LI versie : 5 Gemeente Stein augustus 2009 DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 INHOUD BLAD BESTUURLIJKE SAMENVATTING 3 1 INLEIDING Aanloop Geldigheidsduur Doel Karakter Leeswijzer 7 2 BESCHRIJVING PLANGEBIED Beschrijving ondergrond Beschrijving ruimtelijk gebruik 9 3 SAMENHANG Wet- en regelgeving Relatie met andere plannen 13 4 VISIE Ambities Doorkijk 18 5 REGENWATERSTRUCTUURKAART Ondergrond Kansen en knelpunten Maatregelen 22 6 MAATREGELENPAKKET 24 LI

4 6.1 Maatregelen Financiële aspecten Kosten Baten Prioritering 32 7 COLOFON 34 BIJLAGEN 1 Verslagen 2 Bodem 3 Ruimte en groen 4 Wet- en regelgeving 5 Samenhang 6 Regenwaterstructuurkaart 7 Maatregelen LI

5 BESTUURLIJKE SAMENVATTING De aanleiding voor het waterplan is ontstaan tijdens het opstellen van het Verbreed GRP. Het waterplan levert een verdere verbreding van het gemeentelijk waterbeleid waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Concrete maatregelen voor de korte termijn, de planperiode van het GRP, worden aangevuld met een lange termijnvisie. Daarnaast geeft het Waterplan invulling aan bestuurlijke afspraken die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Dit waterplan beslaat de periode Na deze periode en een evaluatie kan het waterplan worden geactualiseerd. Het eerste doel van het waterplan is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie van de gemeente en de waterbeheerders op duurzaam waterbeheer en het bieden van maatregelen waarmee deze visie kan worden gerealiseerd. Het waterplan richt zich op het stedelijk gebied en betrekt hierin de landelijke omgeving voor zover er een relatie ligt met de ambities binnen het stedelijk gebied. Het tweede doel van het waterplan is om door samenwerking de efficiëntie en effectiviteit van maatregelen te verhogen. Anders gezegd: door samenwerking kan met minder inspanning minstens hetzelfde doel worden bereikt. De gemeente Stein is de afgelopen eeuw veranderd van een landelijk gebied tot een verstedelijkte omgeving, met veel infrastructuur zoals autosnelwegen, een spoorlijn en kanaal. Vanuit de oorspronkelijke situatie is de gemeente onder te verdelen in drie gebieden: het Maasdal, de steilrand en het plateau. Voor de regenwaterstructuur heeft ieder gebied eigen kenmerken die knelpunten vormen of kansen bieden. We noemen voor het Maasdal een goede doorlatendheid van de grond en het risico van hoogwater, op de steilrand is er een natuurlijke helling waarlangs het water kan afstromen om de beekdalen te voeden en tenslotte het plateau met een diepe grondwaterstand en een matige geschiktheid voor infiltratie. De visie van het waterplan sluit aan bij de missie van de gemeente Stein: Stein wil zich profileren als een kwalitatief hoogwaardige, groene woongemeente met leefbare kernen. Visie: Water maakt groen, het versterkt de kwaliteit van de leefomgeving voor mens en natuur. Over 20 à 25 jaar zal het overtollig regenwater geen aanleiding meer zijn voor wateroverlast en zal het regenwater worden opgevangen en afgevoerd naar de bestaande en herstelde regenwaterstructuur. De verwerking van het regenwater zal zoveel als mogelijk zichtbaar zijn en via infiltratievoorzieningen en retentiebuffers worden afgevoerd richting beken en Maas. De controle van de afvoer zal sterk zijn vergroot en de overstorten vanuit de riolering op het oppervlaktewater worden tot een minimum beperkt. De waterkwaliteit wordt verder vergroot door bewuste keuzes te maken in bestrijdingsmiddelen tegen onkruid en gladheidbestrijding. LI

6 De visie wordt ondersteund door een aantal ambities. Deze ambities zijn tot stand gekomen door betrokkenheid van vele organisaties: gemeente, waterschap, Waterleidingmaatschappij Limburg, IVN, hengelsportverenigingen, IMD (Intergemeentelijke Milieudienst). De ambities richten zich onder andere op het herstel van de regenwaterstructuur en het menselijke aspect daarbij: 1) Scheiden van vuilwater en regenwater. 2) Verkleinen van afwaterende oppervlakken naar de riolering. 3) Water maakt groen: in verdroogde beekdalen en versterkt de stedelijke groenstructuur. 4) Water stroomt zichtbaar weg om te infiltreren of naar oppervlaktewater. 5) Overheid, inwoners en bedrijven zijn samen verantwoordelijk voor de verwerking van regenwater. 6) Maatregelen worden overwogen genomen met zorg voor de (leef)omgeving. 7) Mensen worden bewust (gemaakt) over de aanwezigheid van water en de omgang met water. We gaan genieten van blauwe kwaliteiten. De regenwaterstructuurkaart laat op één kaart een verhaal zien. De ondergrond toont het stedelijk gebied, de waterlopen en vijvers, de bestaande buffers en de waterkering. Ook is te zien waar de gemeente Stein al een begin heeft gemaakt met het herstel van de regenwaterstructuur door het afkoppelen van de verharde oppervlakken. Vervolgens zijn knelpunten in de riolering zichtbaar gemaakt, het gebied langs de Maas met risico van hoogwater, het plateau waar weinig waterlopen zijn en de bodem slecht doorlatend is. Tenslotte zijn de maatregelen aangegeven waarmee de ambities kunnen worden waargemaakt. De foto s zijn gemaakt in de gemeente Stein (behalve het waterspel) en dienen als voorbeeld voor nieuwe projecten in Stein. Het maatregelenpakket bestaat uit 24 onderdelen die in de komende 20 à 25 jaar worden uitgevoerd. Voor de planperiode bedraagt de investering door de gemeente Stein ,- en ,- door het waterschap Roer en Overmaas. De totale investering over 20 à 25 jaar is geraamd op ,-. Het grootste deel hiervan wordt gedekt door het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan). Naast een uitvoerig pakket uitvoeringsgerichte maatregelen zijn er ook budgetten opgenomen voor communicatie, educatie en promotie. Het is van groot belang om de inwoners en bedrijven te betrekken bij de plannen. Hierdoor ontstaat begrip, draagvlak en betrokkenheid. Tenslotte is er budget opgenomen om het beleid zodanig bij te stellen dat de maatregelen beter uitgevoerd kunnen worden en het herstel van de regenwaterstructuur op allerlei (vak)gebieden goed is te handhaven. Dit waterplan is een goede basis, maar om de ambities waar te maken, is er samenwerking nodig om de maatregelen uitgevoerd te krijgen. Samenwerking binnen de gemeente, met inwoners, waterschap andere organisaties en verenigingen zorgt voor optimale resultaten, draagvlak en uiteindelijk een succesvol waterplan. Het is een kans voor de gemeente Stein om zich te profileren. LI

7 1 INLEIDING 1.1 Aanloop Voordat het GRP door de gemeenteraad wordt vastgesteld, wil de gemeente Stein gezamenlijk met het waterschap Roer en Overmaas de waterhuishouding binnen haar grondgebied in bredere zin onderzoeken. Het waterplan wordt opgesteld om de ambities vast te leggen ten aanzien van een duurzaam waterbeheer. De aanleiding voor het waterplan is ontstaan tijdens het opstellen van het Verbreed GRP. Het waterplan levert een verdere verbreding van het gemeentelijk waterbeleid waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Concrete maatregelen voor de korte termijn, de planperiode van het GRP, worden aangevuld met een lange termijnvisie. Daarnaast geeft het Waterplan invulling aan bestuurlijke afspraken die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). 1.2 Geldigheidsduur 1.3 Doel Dit waterplan beslaat de periode De looptijd is daarmee parallel aan het Gemeentelijk Rioleringsplan. Op het einde van de looptijd wordt het waterplan geëvalueerd. Vervolgens kan het waterplan worden geactualiseerd. Het doel van het waterplan is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie van de gemeente en de waterbeheerders op duurzaam waterbeheer en het bieden van maatregelen waarmee deze visie kan worden gerealiseerd. Het waterplan richt zich met name op het stedelijk gebied. De landelijke omgeving wordt in dit plan betrokken voor zover er een relatie ligt met de ambities binnen het stedelijk gebied. LI

8 Het ander doel van het waterplan is om door samenwerking de efficiëntie en effectiviteit van maatregelen te verhogen. Anders gezegd: door samenwerking kan met minder inspanning minstens hetzelfde doel worden bereikt. 1.4 Karakter Het waterplan is vergelijkbaar met het gemeentelijk rioleringsplan (GRP), al is er geen wettelijke planverplichting. Net als in het GRP treft u in het waterplan een uitvoeringsprogramma aan. Het waterplan is een beleidstuk waarin ook de strategie wordt beschreven om de doelen te bereiken. In dit waterplan maken we onderscheid tussen maatregelen die in de planperiode worden genomen en maatregelen voor de middellange termijn. De oplossingsrichtingen zijn realistisch en haalbaar. Hiermee worden de ambities bereikt. Zowel het GRP als het waterplan kent een maatregelenpakket. Zoals de figuur hiernaast laat zien, is er een deel van de maatregelen dat in beide plannen voorkomt. Het is daarom belangrijk dat er afstemming is tussen het GRP en het waterplan. Het proces dat in Stein is gevolgd, is het volgende: 1) Er is een concept-grp opgesteld. 2) Het concept-grp is als vertrekpunt voor het waterplan gehanteerd. 3) De resultaten van het waterplan worden teruggekoppeld in het definitief GRP. Verder moeten we ons realiseren dat de financiering van GRP-maatregelen wordt gedekt door de rioolheffing. In de figuur hiernaast is dat het blauwe en paarse vlak. De aanvullende maatregelen vanuit het waterplan worden door andere middelen gefinancierd. Het waterplan wordt gedragen door de betrokken partijen. Deze partijen zijn actief betrokken bij de totstandkoming van het plan. Er zijn twee werksessies gehouden waarin we op een open wijze constructief op zoek zijn gegaan naar gezamenlijke ambities. Verslagen van werksessies en overleg zijn opgenomen in bijlage 1. De kracht van de samenwerking komt tot uiting in de ambities. Veel belangrijker dan de ambities is het vervolg: de realisatie van de ambities. Ook in die fase is de samenwerking de sleutel tot succes. Dit waterplan biedt de gemeente Stein een unieke kans om zicht te profileren als een waterbewuste en duurzame gemeente in Limburg. LI

9 1.5 Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft het plangebied, de ondergrondse situatie, het bovengronds ruimtegebruik, de uitstraling en beleving van het gebied. Ook komt in hoofdstuk 2 de samenhang met andere plannen aan bod en de relevante wet- en regelgeving. In hoofdstuk 3 wordt de visie beschreven. Waar willen we staan over 20 à 25 jaar en hoe zien we de verre toekomst van 2050 voor ons. Hoofdstuk 4 richt zich op de regenwaterstructuurkaart. Dit hoofdstuk geeft een toelichting op de kaart die als bijlage is opgenomen. De regenwaterstructuurkaart geeft een beeld van de kansen en knelpunten. Waar kan regenwater worden afgekoppeld, welke voorzieningen zijn er mogelijk, waar liggen prioriteiten. In hoofdstuk 5 wordt het maatregelenpakket nader besproken. Er wordt beschreven welke maatregelen zijn voorzien, de kosten die hiermee gemoeid zijn, de baten die worden verwacht, de subsidiemogelijkheden en de kostentoedeling over de betrokken partijen. Onder de noemer priotering wordt ook een planning gegeven voor de komende planperiode en de langere termijn. LI

10 2 BESCHRIJVING PLANGEBIED 2.1 Beschrijving ondergrond Als we vanuit de ruimte neerdalen naar de gemeente Stein, zien we dat de gemeente deels is gelegen in het Maasdal en deels in het hoger gelegen plateau Kerensheide en omstreken. We hanteren in dit waterplan de term plateau voor het gedeelte van Stein dat niet in het Maasdal ligt. Een nadere beschrijving is onder punt 3 gegeven. In bijlage 2 treft u meer achtergrondinformatie over de bodem aan. In de bodemopbouw en het grondwatergedrag is het onderscheid tussen Maasdal en plateau ook terug te vinden. Op basis van dit gegeven hebben we de gemeente Stein in gebieden verdeeld. Met de ondergrond bedoelen we de kenmerken van de bodem: grondsoort en grondwater(stand). De gemeente Stein is grofweg te verdelen in drie gebieden. Van west naar oost noemen we de gebieden die in de figuur hiernaast zijn afgebeeld: 1. Het Maasdal (oranje omcirkeld): dit gebied bevindt zich globaal tussen het Julianakanaal en de Maas. Het gebied kenmerkt zich door de invloed van de Maas. Onder een kleilaag bevindt zich een zand- en grindpakket. Het grondwater ligt redelijk dicht onder het maaiveld. 2. De steilrand (rode stippellijn): dit gebied is de steile helling tussen het Maasdal en het plateau (meer oostwaarts). In de steilrand komen locaties voor waar het grond water vanuit het plateau aan het oppervlak komt. Bijvoorbeeld ten zuiden van Elsloo zijn er vele bronnetjes te vinden. Het water stroomt op korte afstand, eventueel via een greppel of beek, in de Maas. 3. Het plateau (paars omcirkeld): Dit gedeelte kent ook hoogteverschillen, maar dat zijn meer glooiingen. Het kenmerkt zich er wel door, dat het hoger gelegen is ten opzichte van de Maas. Het grondwater wordt op veel grotere diepte aangetroffen (5 tot 10 meter minus maaiveld). De bovenste laag van de bodem bestaat uit een dikke leem- of lösslaag. De dikte kan plaatselijk tot 5 à 6 meter oplopen, maar varieert sterk. De dikke leem- of Lösslaag is slecht doorlatend. LI

11 De kwaliteit van het grondwater is een belangrijk aandachtspunt. De stroming van het grondwater is gericht naar de Maas, van zuidoost naar noordwest. Oostelijk van de gemeente Stein is het terrein gelegen van Chemelot. Vanuit het verleden zijn er een aantal verontreinigingen in de bodem aanwezig die heel langzaam richting Maas bewegen. Dat geldt ook voor de oude gipsdeponie ten noorden van de kern Stein. Door de langzame stroming heeft de natuur tijd om de verontreiniging af te breken. Het betekent wel dat terughoudend moet worden omgegaan met infiltratie in dit gebied. Door infiltratie kan de stroomsnelheid worden vergroot. Het gevolg is dat de verontreiniging niet is opgeruimd voordat het de Maas bereikt. Met name laag-urmond (ten westen van het Julianakanaal) en het zuidelijk deel van het bestemmingsplan Kanaalboulevard zijn gebieden waar infiltratie wordt afgeraden. Op laatstgenoemde locatie is gekozen voor een gescheiden stelsel met afwatering naar het kanaal. De kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater is een onderwerp waar het Waterleidingbedrijf Limburg (WML) zorg voor heeft. De WML neemt in Panheel Maaswater in voor de productie van drinkwater. Ook vanuit deze invalshoek is het belangrijk dat de kwaliteit van het Maaswater niet verslechtert, maar liever nog verbetert. Een bijdrage die het waterplan van de gemeente Stein hierin kan leveren is de zorg omtrent de grondwaterkwaliteit. In de vorige alinea is beschreven welke bodem- en grondwaterverontreiniging aanwezig. Daarnaast heeft de toepassing van bestrijdingsmiddelen een negatief effect op de kwaliteit van het Maaswater. Een derde zorgpunt betreft de medicijnrijke afvalstroom, afkomstig van bijvoorbeeld ziekenhuizen en bejaardentehuizen. 2.2 Beschrijving ruimtelijk gebruik De gemeente Stein is de laatste decennia sterk verstedelijkt. Een eeuw geleden was er sprake van een agrarisch gebied. De prenten op de volgende pagina tonen de kernen Urmond, Stein en Elsloo in Tegenwoordig is een groot deel van de gemeente Stein door toenemende bebouwing en wegen verhard. Ook wordt de gemeente doorkruist door allerlei grote infrastructurele werken: het Julianakanaal, de spoorlijn Roermond-Maastricht, de A79 Brussel-Aken en aan de oostgrens de A2 Eindhoven-Maastricht. De Maas vormt de westgrens. Omdat hoogwater in het verleden tot grote overlast heeft geleid, zijn er waterkeringen aangelegd ter bescherming van de woonkernen. In het gebied tussen Meers en Urmond gaat Rijkswaterstaat ingrijpende veranderingen aanbrengen met de uitwerking van het plan de Grensmaas. Ook wordt het Julianakanaal aangepast. Passeerstroken en verbredingen bij Elsloo zijn gepland. In bijlage 2 is een korte toelichting gegeven op de aanpassing van het Julianakanaal. LI

12 De ontwikkelingen rondom de Grensmaas en de verbreding van het Julianakanaal worden onder regie van Rijkswaterstaat uitgevoerd. Er zijn meerdere studies uitgevoerd waarbij consequenties voor de omgeving grondig zijn onderzocht. Vanuit dit waterplan geeft de gemeente Stein het aandachtspunt mee dat de ecologsiche waarde in en om het Julianakanaal er zeer bij is gebaat indien er bijvoorbeeld rekening wordt gehouden met paai- en schuilplaatsen voor vis. In de afgelopen jaren is de waterkwaliteit sterk verbeterd en is de visstand in de breedte toegenomen. Het systeem blijft kwetsbaar door de verschillende belangen en functies die er spelen: scheepvaart, recreatie en natuur. Voor het watersysteem betekent de verstedelijking een veel snellere afstroming van regenwater. Vroeger kwam dat water terecht in de bodem als grondwater of in beken en de Maas. Nu stroomt veel neerslag via de riolering naar de zuivering. Dat is om meerdere redenen niet gewenst. Tijdens zware neerslag raakt het rioolstelsel meerdere keren per jaar overbelast. Het rioolstelsel kan dan niet direct al het regenwater afvoeren. Via overstorten komt dan verdund rioolwater terecht in het oppervlaktewater. Ook ontstaan er plassen water op straat, of soms erger, er treedt water binnen in woningen of bedrijfspanden. Daarnaast is het zonde om schoon regenwater te vermengen met vuil water en te transporteren naar de zuivering. De laatste jaren is de bewustwording bij overheden sterk toegenomen. Ook in de gemeente Stein zijn projecten uitgevoerd waarbij het regenwater zoveel mogelijk in het gebied wordt geïnfiltreerd in de bodem of gebufferd. Als voorbeeld noemen we het gemeentehuis, de omgeving sporthal Nieuwdorp en Kerensheide. Bij reconstructies van wegen, maar ook bij nieuwbouw of herinrichtingen is er een groeiende aandacht voor de verwerking van neerslag. LI

13 In het stedelijk gebied valt op dat er vooral in delen van de kern Stein veel groenelementen aanwezig zijn: lanen, groenstrookjes, bermen en groene pleinen. Dat geldt veel minder voor Urmond en Elsloo. De gemeente Stein heeft een groenstructuurvisie opgesteld (zie ook bijlage 3). Uitgangspunt is het bereiken van een verbetering in de kwaliteit van het groen. Dit geldt zowel binnen de kernen als in het buitengebied. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan Stein, als kwalitatief hoogwaardige woongemeente met groene kernen. Groen in het straatbeeld wordt veel gewaardeerd. Het verhoogt de leefkwaliteit. Op gazons wordt gespeeld, voor ontspanning en recreatie gaan we naar het park. Er zijn ook nog andere positieve bijwerkingen. Bomen vangen fijnstof af van het verkeer en binden CO 2, groen versterkt het klimaat en reduceren geluidshinder. In de gemeente Stein zijn al een aantal voorbeelden zichtbaar waar de functie groen is gecombineerd met blauw. Dat betekent dat een aantal keren per jaar, tijdens flinke neerslag, een groenvoorziening gedeeltelijk dient als opvang van het regenwater. Vanuit die voorziening infiltreert het regenwater in de bodem. Voor de Westelijke Mijnstreek is een visie opgesteld onder de naam Groene Waarden. In bijlage 2 is een toelichting opgenomen. De ambitie voor de groene waarden in de regio Westelijke Mijnstreek is een robuuste groene structuur waarbij de barrières van oost naar west worden opgeheven. Dit zijn onder andere infrastructurele voorzieningen, maar ook grootschalige en intensief gebruikte agrarische gronden. In de gemeente Stein volgt de groenstructuur in noordzuidelijke richting de Maas. Om het stedelijk gebied is de landelijke omgeving gelegen. Het Maasdal aan de westzijde van de gemeente Stein wordt de komende decennia aangepast onder de noemer Grensmaas. Er worden nevengeulen aangelegd en natuur krijgt de kans om zich te ontwikkelen. Ten zuiden van Elsloo bevindt zich aan de voet van de steilrand een bronbos, waar vele beekjes ontspringen. De relatie met het stedelijk gebied is hier beperkt. Die relatie is wel noordelijker te vinden bij de Meeldertvloedgraaf, de Ur en de Broekbeek. Door de toegenomen verharding is de natuurlijke voeding van de beekjes sterk teruggelopen. De beken worden vooral gevoed door grondwater dat in de steilrand aan het oppervlak komt. Door de verstedelijking wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld. Het regenwater wordt immers via riolering afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Hierdoor is het brongebied verdroogd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Zonput aan de Kapelbergstraat in Oud Stein. LI

14 DHV B.V. Langs de beken en in het Maasdal is een zone aanwezig die wordt gebruikt voor recreatie. Er wordt gewandeld en gefietst. Ook zijn er in de gemeente Stein een tweetal kasteelvijvers en het recreatiepark Steinerbos. Dit stedelijk water heeft vooral een functie op het gebied van recreatie (Steinerbos) en vanuit de cultuurhistorie (kasteelvijvers). Op het Julianakanaal vinden we watertoerisme in de vorm van vissers en pleziervaartuig. Dat laatste betreft doorgaand verkeer. De beleving van het water in de gemeente Stein is heel divers. De natuur wordt gevoed door water. Dat levert bijzondere gebieden op zoals het bronbos ten zuiden van Elsloo. Water wordt ook gebruikt voor hobby, sport en ontspanning. En tijdens zware neerslag stroomt er wel eens water op plaatsen waar dat niet is gewenst. Gemeente Stein/Waterplan LI augustus 2009, versie

15 3 SAMENHANG 3.1 Wet- en regelgeving In de huidige samenleving hebben we te maken met wet- en regelgeving. Internationaal komt die vooral vanuit de EU. Denk hierbij vooral aan de Kaderrichtlijn Water (KRW). De Europese richtlijnen moeten door de Nederlandse regering worden vertaald naar wetten. Het Rijk maakt ook zelf wetten waarvan de meest relevante zijn: Wet Milieubeheer (Wm) en de Integrale Waterwet (Iww). De Iww treedt naar verwachting in het najaar van 2009 in werking en vervangt dan veel andere wetten die water gerelateerd zijn zoals de Wet verontreiniging oppervlaktewater, de Grondwaterwet en de Wet op de waterhuishouding. Het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) is een convenant overeenkomst tussen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Het NBW heeft als doel om ons watersysteem bestand te maken tegen klimaatsverandering, zeespiegelstijging, bodemdaling en verstedelijking. Daarnaast is er veel regelgeving door bijvoorbeeld provincie, waterschap en gemeente. In de bijlage 4 is een overzicht opgenomen van de relevante wet- en regelgeving met een korte toelichting per item. 3.2 Relatie met andere plannen Het waterplan is niet een plan dat op zichzelf staat. Het waterplan verbindt juist beleid en partijen. Door samenwerking kunnen meer doelen worden bereikt op een effectievere en efficiëntere wijze. In dit waterplan is nadrukkelijk gezocht naar gezamenlijke doelen. Daarom zijn veel partijen betrokken bij de totstandkoming van het waterplan. Veel partijen hebben voor hun eigen organisatie één of meerdere beleidstukken, vaak uitgesplitst per vakgebied of werkveld. In dit waterplan worden die beleidstukken als vertrekpunt gehanteerd. In de figuur hiernaast is dat gesymboliseerd door de pijlen vanuit de beleidstukken (grijze vlakken) te richten op het waterplan. Voorbeelden van beleidstukken zijn onder andere het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) en het concept (verbreed) GRP+ van de gemeente Stein, het Waterbeheersplan van het waterschap Roer en Overmaas. Op provinciaal niveau hebben we onder andere te maken met de POL-aanvulling Grensmaas van de provincie Limburg en van Rijkswaterstaat kennen we het Beheerplan Natura 2000 Grensmaas. In bijlage 5 is een overzicht opgenomen van de beleidstukken die als basis hebben gediend bij het opstellen van dit waterplan. LI

16 We hebben vervolgens gezocht naar een gezamenlijke visie waarmee we elkaars doelen kunnen bereiken of versterken. Op dat moment kunnen de pijlen in de figuur ook omgekeerd worden in de richting van de andere beleidstukken. De meerwaarde van het waterplan wordt dan werkelijkheid: het is een plan dat vanuit het centrale waterthema een schakel is tussen verschillende beleidstukken. Partijen worden door het waterplan met elkaar verbonden. Door het waterplan worden de verschillende ambities waargemaakt. LI

17 4 VISIE Bij de totstandkoming van de visie van dit waterplan is contact gezocht met vele partijen: overheden, natuurorganisaties, landbouworganisatie, watersportverenigingen en organisaties gericht op recreatie. Verslagen van de gehouden werksessie en contacten zijn opgenomen in de bijlage. Door te investeren in het overleg is een goede basis gelegd voor een gedragen plan. Ook heeft het overleg geleid tot begrip over en weer voor elkaars situatie. De visie van dit waterplan laat zich vertalen in een gezamenlijk duurzaam watersysteem dat wordt gedragen door de maatschappij. De visie is gericht op een periode van 20 à 25 jaar. Enerzijds is dat een termijn waarbinnen veel gerealiseerd kan worden. Anderzijds is het een periode waarbinnen ontwikkelingen en verwachtingen zijn te overzien. Dit komt de realiteitswaarde van het waterplan te goede. In paragraaf 4.2 wordt een doorkijk gegeven naar de verdere toekomst. Omdat hier meer onzekerheden meespelen is dat beeld abstracter. De visie sluit aan bij de missie van de gemeente Stein: Stein wil zich profileren als een kwalitatief hoogwaardige, groene woongemeente met leefbare kernen. Visie Water maakt groen, het versterkt de kwaliteit van de leefomgeving voor mens en natuur. Over 20 à 25 jaar zal het overtollig regenwater geen aanleiding meer zijn voor wateroverlast en zal het regenwater worden opgevangen en afgevoerd naar de bestaande en herstelde regenwaterstructuur. De verwerking van het regenwater zal zoveel als mogelijk zichtbaar zijn en via infiltratievoorzieningen en retentiebuffers worden afgevoerd richting beken en Maas. De controle van de afvoer zal sterk zijn vergroot en de overstorten vanuit de riolering op het oppervlaktewater worden tot een minimum beperkt. De waterkwaliteit wordt verder vergroot door bewuste keuzes te maken in bestrijdingsmiddelen tegen onkruid en gladheidbestrijding. LI

18 4.1 Ambities In samenspraak zijn de ambities bepaald: Een toelichting op een aantal termen is van belang voor het juiste begrip van ambities: Afvalwater: Water, waarvan de eigenaar zicht ontdoet, wilt ontdoen of voornemens is zich te ontdoen. Dat water kan vuil zijn of schoon, dus ook neerslag en grondwater. De eigenaar is voor het openbaar gebied de gemeente, maar voor daken, opritten, terrassen en tuinen de bewoner, verhuurder of het bedrijf. Wateroverlast: Tijdens zware neerslag kan wateroverlast ontstaan wanneer het rioolstelsel de afvoer niet krijgt verwerkt. Water op straat is nog geen overlast zolang het een tijdelijke situatie betreft (maximaal circa een uur). Er is sprake van wateroverlast als afstromend regenwater of water uit de riolering in particuliere woningen en gebouwen stroomt: Waterhinder: Een tijdelijke situatie waarbij water op straat of percelen staat en de bereikbaarheid of doorgang wordt belemmerd. Ambitie Toelichting 1. Scheiden Afvoer van afvalwater wordt verder gescheiden. Vuilwater wordt afgevoerd naar de zuivering en hemelwater wordt binnen (deel)gebiedsgrenzen verwerkt. Afhankelijk van het gebied worden infiltratievoorzieningen of buffers met afvoer naar oppervlaktewater ingezet. De trits vasthoudenbergen-afvoeren is uitgangspunt. 2. Verkleinen afvoerend oppervlak De toename van het verhard oppervlak heeft geleid tot een situatie waarin neerslag heel snel tot afvoer komt. Enerzijds leidt het tot een verhoogde kans op wateroverlast in stedelijk gebied en beken die de afvoer niet aankunnen. Anderzijds wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld. Een derde aspect is het klimaat. Verharde oppervlakken warmen veel meer en sneller op dan de landelijke omgeving. In grote stedelijke gebieden ontstaat hierdoor een ongunstig (micro)klimaat. Het verminderen van afvoerende oppervlakken en verhardingen draagt bij aan een meer evenwichtige leefomgeving. Kansen doen zich voor bij herinrichtingen door toepassing van waterdoorlatende verharding of groene daken. De gemeente Stein grijpt kansen om verhardingen af te koppelen van de riolering. Particulieren worden gestimuleerd om te onttegelen. De terrassen en verhardingen in de tuin worden waterdoorlatend. LI

19 Ambitie (vervolg) Toelichting 3. Water maakt groen Een aantal brongebieden in de gemeente Stein lijdt onder de afgenomen toestroom van grondwater. Dat is het gevolg van minder neerslag die in de bodem wegzakt, omdat het oppervlak is verhard. Het verwezenlijken van de ambities 1 en 2 wordt zodanig gedaan, dat de neerslag ten goede komt aan de grondwatervoorraad en met name de verdroogde brongebieden. De beken en locaties als de Zonput worden daardoor op termijn weer gevoed met water, waarmee de oorspronkelijke situatie is hersteld. Binnen deze ambitie behoort ook de versterking van het groen in het stedelijk gebied en de directe omgeving hiervan. De uitbreiding van stedelijk groen gaat hand in hand met het versterken van de groene belevingswaarde van de kernen. De groene gebieden worden zo ingericht dat ze ook een blauwe (water)functie hebben, duurzaam zijn en op een efficiënte manier worden beheerd. Ook de aangrenzende ecologische verbindingszones (EVZ) bij Graetheide en Catsop worden versterkt door elementen met een blauw-groene functie. In het hellende landelijk gebied zijn lijnvormige groenstroken aangebracht. Dit versterkt de natuurlijke waarden, belemmert een snelle oppervlakkige afstroming van water en gaat bodemerosie tegen. 4. Zichtbaar water De laatste generaties zijn gewend dat afvalwater, schoon of vuil, zonder problemen in de grond verdwijnt en wordt afgevoerd. Kennis van het rioolstelsel is zeer beperkt waardoor het begrip bij calamiteiten er vaak niet is. Parallel aan het scheiden van de afvoer van schoon en vuil water moet de bewustwording groeien. De ideale manier is het zichtbaar maken van afstromend (schoon) water. Het natuurlijk stelsel van samenvloeiing, afstromen en infiltreren wordt in een stedelijk jasje gegoten. Beleving van water wordt aantrekkelijk gemaakt door het aanleggen van waterspeelplaatsen en andere speelse elementen die tegelijkertijd een educatieve functie hebben. Water op straat wordt leuk! 5. Verantwoordelijkheid delen De vervuiler betaalt, is een algemeen geaccepteerd systeem. Voor neerslag en grondwater geldt dit principe ook. Iedereen is verantwoordelijk voor het water op haar/zijn eigen perceel. Vaak kan met eenvoudige ingrepen de situatie sterk worden verbeterd. Het gemeentelijk rioolstelsel, maar ook de rioolwaterzuivering en de waterlopen zijn hier bij gebaat. Dat komt de maatschappij en dus ook iedere individuele partij ten goede. De gemeente gaat op zoek naar andere partijen om haar taken nog beter te kunnen uitvoeren. Kennisbundeling met andere gemeenten is daarbij een speerpunt. Het Waterpanel is op initiatief van de provincie Limburg opgezet. Het vormt een ideale omgeving om ervaringen van Limburgse gemeente uit te wisselen. LI

20 Ambitie (vervolg) Toelichting 6. Weloverwogen maatregelen De volksgezondheid is een groot goed. De aanleg van riolering heeft sterk bijgedragen aan de volkshygiëne, meer nog dan de medische wetenschap. Het scheiden van de afvalwaterstromen mag niet leiden tot problemen. Het behoud van een goede grondwaterkwaliteit is nodig voor de generaties na ons. Het verwerken van afvalwater in de (deel)gebieden gebeurt daarom op een verantwoorde en veilige manier. Daar hoort ook bij dat overheid én burger bewust zijn van de werking van het systeem. 7. Mens en water Water is het centrale thema in dit plan. Ambities zijn gericht op een betere ecologie, een duurzaam systeem, veiligheid en verantwoording nemen. Deze laatste ambitie betreft de relatie tussen mens en water. De bewustwording van mensen voor de omgang met water wordt gestimuleerd, mensen worden geprikkeld. Water gaat in toenemende mate een centrale rol spelen in ons dagelijks leven. Zo ontstaat een situatie waarin we ons prettig voelen, bewust omgaan met onze (natte) leefomgeving en kunnen genieten van de (blauwe) kwaliteiten. Als we er samen werk van maken zijn de ambities haalbaar. Dit plan levert de aanzet, maar is nog geen garantie voor resultaten. Met het vaststellen van het waterplan zal ook de intentie moeten worden uitgesproken om de doelen te gaan realiseren. De betrokken partijen zullen serieus en constructief aan de slag gaan om de ambities te verwezenlijken. De periode van 20 à 25 jaar maakt de haalbaarheid van de ambities mogelijk. In die periode gaan zich kansen voordoen, we krijgen te maken met technische ontwikkeling en voortschrijdend inzicht. Dit alles vergroot de mogelijkheden om de ambities te verzilveren. Het vraagt van ons wel betrokkenheid, een actieve houding en meedenken met de andere partij. 4.2 Doorkijk De aanwezigheid van water op deze planeet, maakt de aarde speciaal. We zetten een flinke stap in de toekomst. De doorkijk naar de omgang met water in de verre toekomst schetst een abstracter beeld. Technische ontwikkelingen maken het mogelijk dat riolering overbodig wordt. Regenwater stroomt zichtbaar via de straat weg, maar blijft zoveel mogelijk binnen het gebied. Het wordt hergebruikt waardoor we besparen op het huidige drinkwaterverbruik. Uiteindelijk komt het regenwater ten goede aan de grondwatervoorraad, of wordt het gedoseerd afgevoerd naar een beek of de Maas. LI

21 Het vuilwater bestaat uit waardevolle grondstoffen, bijvoorbeeld voor de productie van (kunst)mest. Zoals we in 2009 papier, blik en glas inzamelen, wordt dat in de toekomst verder uitgebreid. Daarmee vullen we de belofte in om duurzaam met onze planeet om te gaan. Het gebruik van de ruimte is in de toekomst nog intensiever. De natuur en de menselijke leefomgeving bestaan naast elkaar. We gaan verantwoord om met onze omgeving. We zijn ons bewust van het belang om kwaliteit in ecologie, wonen en werken te behouden. LI

22 5 REGENWATERSTRUCTUURKAART Dit hoofdstuk is een toelichting op de kaart zoals die als bijlage 6 bij dit waterplan is opgenomen. De regenwaterstructuurkaart vertelt het verhaal over de omgang met water in de gemeente Stein. Welke maatregelen zijn er nodig om ambities te realiseren? Waar zijn de maatregelen voorzien? Hoe groot zijn de maatregelen? Wat is de prioriteit van de maatregelen? Deze informatie wordt gepresenteerd op een ondergrond van de gemeente Stein. Het geheel toont de toekomstige structuur voor de afstroming van regenwater in de gemeente Stein. 5.1 Ondergrond De ondergrond van de regenwaterstructuurkaart toont in grijze tint het stedelijk gebied. Het oppervlaktewater is in een blauwe kleur weergegeven. In een lichte groene kleur hebben we de groenelementen toegevoegd. Deze drie elementen zijn de basis van de kaart. Ook de bestaande voorzieningen zijn in de ondergrond opgenomen. Dat zijn bijvoorbeeld de bergbezinkbassins van de rioolstelsels, de retentiebassins en gebieden met een gescheiden rioolstelsel. De bergbezinkbassins vinden we vooral aan de randen van de bebouwing. De retentiebassins treffen we aan langs de beken en droogdalen op strategische locaties ter bescherming van het benedenstrooms gebied. Gescheiden rioolstelsels komen verspreid door de gemeente voor. 5.2 Kansen en knelpunten Op de ondergrond zijn kansen en knelpunten aangeduid. Dat hebben we gedaan door arceringen te plaatsen op de locaties waar dat van toepassing is. Kansen zijn in groen aangegeven en knelpunten in rood. Een voorbeeld van een knelpunt is de grondwaterkwaliteit in de omgeving van de gipsdeponie ten noorden van de kern Stein. Dit belemmert de mogelijkheden van infiltreren. Door infiltratie van neerslag zou de verontreiniging zich (sneller) kunnen gaan verplaatsen naar de Maas. Als voorbeeld voor een kans noemen we de stedelijke omgeving van de (oude) brongebieden. Het afkoppelen van hemelwater van de riolering kan hier ten gunste van de voeding van de beken en bronnen worden gerealiseerd. Bij de toekenning van de termen kans of knelpunt hebben we een positieve grondhouding aangenomen. Daardoor staan er groene termen op de tekening die op het eerste gezicht misschien een knelpunt lijken. Het blijkt echter dat door een positieve benadering sommige knelpunten zijn om te zetten naar kansen. LI

23 In de volgende tabel hebben we per ambitie de knelpunten en kansen benoemd. Er zijn kansen en knelpunten die bij meerdere ambities zijn genoemd. En er zijn kansen en knelpunten die wellicht ook nog bij andere ambities kunnen worden vermeld. Dit overzicht moet vooral als een samenhangend geheel worden gelezen waarbij de indeling per ambitie minder relevant is. De verticale indeling is dus belangrijker als de horizontale indeling. Ambitie Knelpunten Kansen 1. Scheiden -afvoer van woningen en gebouwen is grotendeels gemengd -toegankelijkheid tot afvoerleidingen is slecht -nieuwbouw en verbouwingen -renovaties van wijken 2. Verkleinen afvoerend oppervlak -er is veel en toenemende erfverharding -mensen gaan steeds ruimer wonen 3. Water maakt groen -bruikbaar water wordt via riolering afgevoerd -beekdalen en bronnen zijn verdroogd -groen is beperkt aanwezig -groenzones zijn niet ingericht voor waterfunctie 4. Zichtbaar maken -veel gemengde afvoer -beperkte ruimte -onbekendheid bij publiek 5. Verantwoordelijkheid delen -lozers zijn gemengd stelsel gewend -burgers hebben nauwelijks kennis van riolering 6. Weloverwogen maatregelen -hoogwaterrisico in Maasdal -slechte doorlatendheid op plateau -locale verontreiniging (gipsdeponie) -wateroverlast en waterhinder 7. Mens en water -verbreding Julianakanaal: talud wordt een wand -burgers hebben nauwelijks kennis van riolering -groeiende bewustwording bij burgers -duurzame ambities bij bedrijven -reconstructies van wegen en wijken -kansen voor scheiden creëert wateraanbod -ruimte creëren in bestemmingsplannen -herinrichtingen en reconstructies -water heeft aantrekkingskracht (fontein, vijver, beek) -nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan, nieuw beleid -campagnes zoals Nederland leeft met water -duurzame ambities bij bedrijven -Grensmaas, kans voor natuur, recreatie, toerisme -ingrepen in rioolstelsel -campagnes zoals Nederland leeft met water -educatieve instellingen en organisaties, belangengroeperingen -water heeft positieve uitstraling, trekt recreanten en toeristen LI

24 DHV B.V. Voorbeelden van verzilverde kansen in de gemeente Stein zijn er al voldoende: het gemeentehuis is afgekoppeld, nieuwbouw wordt niet aangesloten, parkeerplaatsen worden voorzien van waterdoorlatende verharding en er zijn groen daken aangelegd. De vijverpartijen bij het kasteel van Elsloo en de ruïne van Stein worden graag bezocht door omwonenden en toeristen. De kasteelvijver van Elsloo heeft bovendien een rol van betekenis in de waterhuishouding van de omgeving. Ook de vijver bij de kasteelruïne van Stein kan hier een belangrijke rol in gaan spelen. 5.3 Maatregelen Op de regenwaterstructuurkaart zijn technische maatregelen op hoofdlijnen aangegeven. Per (deel)gebied worden de technische maatregelen gepresenteerd in termen van af te koppelen hectares en te bufferen kuubs. Er is gezocht naar haalbare oplossingsrichtingen die binnen een afgebakend gebied uitvoerbaar zijn. We hebben symbolen gebruikt voor de verschillende typen maatregelen: Gemeente Stein/Waterplan LI augustus 2009, versie

25 Een verticale pijl door een horizontale voor infiltratie. Dat kan een infiltratieriool zijn of waterdoorlatende verharding. Een pijl over een hellend oppervlak voor oppervlakkige afstroming. In het gebied van de steilrand kan neerslag over het oppervlak worden weggevoerd. Een verticale pijl door een verlaging. Hierbij denken we aan een wadi of infiltratiegreppel met een leegloop in de bodem. Een bakje met een golf erin voor een retentiebuffer. Een retentiebuffer vangt neerslag op waarna het langzaam leegstroomt naar het oppervlaktewater. Bij de maatregelen hebben we op de regenwaterstructuurkaart tekstueel de omvang aangegeven. Voor alle voorzieningen is het relevant om te weten hoeveel oppervlak er op is aangesloten. Bij een aantal typen is de inhoud relevant. De tekstuele toelichting zorgt ervoor dat u een indruk krijgt van de omvang en het effect. In hoofdstuk 6 worden deze maatregelen nog toegelicht. Hier ook maatregelen aan bod op het gebied van onderzoek, beleid, educatie en communicatie. LI

26 6 MAATREGELENPAKKET In dit hoofdstuk zijn de maatregelen beschreven die in de komende 20 à 25 jaar zijn voorzien. De uitvoering van het maatregelenpakket leidt tot het verwezenlijken van de ambities. De beschreven visie uit hoofdstuk 4 wordt realiteit. Het maatregelenpakket van het waterplan moet worden gezien als aanvulling (en deels overlap) van de maatregelen die zijn opgenomen in het gemeentelijk rioleringsplan. In de figuur bij paragraaf 1.3 is dat ook zo aangegeven. 6.1 Maatregelen Er zijn technische maatregelen en overige maatregelen. Bij overige maatregelen denken we aan onderzoek, beleidsvorming, educatie en communicatie. Technische maatregelen zijn meer uitvoeringsgericht: de aanleg van wadi s en retentiebassins, het inrichten van een oppervlakkige afstroming. Kortom de maatregelen die ook op de regenwaterstructuurkaart staan. Bij het uitwerken van de maatregelen hebben we gezocht naar een zekere uniformiteit of standaardisatie. De achterliggende gedachte is dat het toepassen van een beperkt aantal typen maatregelen het beheer en onderhoud vereenvoudigd. Veel verschillende systemen, met elk een eigen aanpak, leiden tot verhoogde exploitatiekosten. Ook is de kans groot dat, onbedoeld, de technische staat op den duur achterblijft bij het gewenste niveau. Uniformiteit wordt niet ten koste van alles doorgevoerd. Het is juist een uitgangspunt dat per (deelgebied) de meest geschikte maatregel wordt toegepast. De maatregel moet liefst zo effectief mogelijk zijn. In het maatregelenpakket zoals dat in dit hoofdstuk is beschreven, hebben we gezocht naar een goede balans tussen uniformiteit en effectiviteit. De maatregelen die worden voorgesteld zijn onder te verdelen in een beperkt aantal: infiltratie, wadi of infiltratiegreppel, oppervlakkige afstroming en buffers. Een toelichting op de maatregelen treft u aan in bijlage 7. Hieronder volgt een overzicht van de maatregelen zoals ze deels ook op de regenwaterstructuurkaart zijn aangegeven. Deze maatregelen dragen elk bij aan meerdere ambities zoals die zijn benoemd in paragraaf 4.1. De onderbouwing van de af te koppelen oppervlakken vindt u terug op de regenwaterstructuurkaart. Ook de locaties zijn op de regenwaterstructuurkaart aangegeven. De maatregelen worden op de meest gunstige plaatsen in het gebied uitgevoerd. Met name de wadi s, greppels en buffers zullen verspreid over meerdere locaties worden aangelegd. LI

27 1. Oud-Urmond, omgeving Gulickerstraat De maatregel betreft de aanleg van oppervlakkige afstroming naar het Julianakanaal. Het afgekoppeld oppervlak is 0,08 ha. Het belangrijkste aandachtspunt voor deze locatie is combinatie van de werkzaamheden met weg- en groenbeheer. Deze maatregel draagt ertoe bij dat water wordt gescheiden en het rioolstelsel minder wordt belast. Ook wordt de afvoer van regenwater zichtbaar. 2. Urmond, omgeving Odalaan Het gebied in de omgeving van de Odalaan wordt deels afgekoppeld van de riolering. De openbare verharding wordt geheel afgekoppeld, de daken voor 50%. In de aanwezige groenstructuur moet ruimte worden gezocht om wadi s aan te leggen. Voor de groenbeheerder is dit een kans om de groenstructuur te versterken. Het afgekoppeld oppervlak bedraagt 1,5 ha. 3. Stein, omgeving Zwartdriesstraat Het gebied in de omgeving van de Zwartdriesstraat wordt deels afgekoppeld van de riolering. De openbare verharding wordt geheel afgekoppeld, de daken voor 50%. In de aanwezige groenstructuur moet ruimte worden gezocht om wadi s aan te leggen. Voor de groenbeheerder is dit een kans om de groenstructuur te versterken. Het afgekoppeld oppervlak bedraagt 1,3 ha. 4. Stein, omgeving Nijverheidsweg Het betreft een gebied waar meerder bedrijven zijn gevestigd. Afkoppelen van 10,5 ha is hier mogelijk mits de bedrijven goed worden geïnformeerd en gestimuleerd om deel te nemen. Het is belangrijk om gezamenlijk te zoeken naar ruimte voor water. 5. Stein, omgeving Dieterenstraat Het plangebied biedt mogelijkheden om 0,4 ha af te koppelen en te laten afwateren naar wadi s. De openbare verharding wordt geheel afgekoppeld, de daken voor 50%. In de aanwezige groenstructuur moet ruimte worden gezocht om wadi s aan te leggen. Voor de groenbeheerder is dit een kans om de groenstructuur te versterken. 6. Stein, Centrumplan In dit gebied zijn ontwikkelingen voorzien die kansen bieden om de regenwaterstructuur en de beleving van water te versterken. Afkoppeling van 3,75 ha is mogelijk. Op de Heerstraat en het Raadhuisplein wordt een waterspel gemaakt. Dat waterspel moet goed worden ingepast in de nieuwe omgeving. De ondergrondse infiltratievoorziening wordt aangebracht onder de groenvoorziening aan de Ompaliusstraat en mag geen beperkingen stellen aan de gebruiksfuncties ervan. Met deze maatregel wordt de huidige wateroverlast in de directe omgeving bestreden. LI

28 7a. Stein, omgeving Kruisstraat Het plangebied wordt voorzien van oppervlakkige afstroming naar van de Broekbeek en de Ur. Er wordt 15,0 ha afgekoppeld. Het belangrijkste aandachtspunt voor deze locatie is het knelpunt in de riolering dat hier tot grote wateroverlast leidt. Deze maatregel draagt ertoe bij dat water wordt gescheiden en het rioolstelsel minder wordt belast. De afvoer van regenwater wordt zichtbaar weggeleid naar de verdroogde beekdalen en drooggevallen Zonput. 7b. Stein Broekbeek en Ur Het verdroogde gebied langs de Broekbeek en de Ur krijgt wordt gevoed vanuit de omgeving Kruisstraat (maatregel 7a). Er moet ruimte worden gecreëerd om via een retentie het water af te geven aan de beken in het beekdal. Hiermee wordt de regenwaterstructuur zichtbaar hersteld en krijgt de natuur betere mogelijkheden om zich te ontwikkelen. 8. Stein, kwantiteitsbuffers Ur Bij hevige regenval is de capaciteit van de Ur onvoldoende, waardoor overlast ontstaat in het oude gedeelte van Stein. Het realiseren van kwantiteitsbuffers, waarschijnlijk in de buurt van Oud Stein en Elsloo, draagt bij aan een betere afvoer van regenwater. Er wordt voorzien in twee kwantiteitsbuffers met een inhoud van m 3 en m Maasband. kern Maasband ligt vlak aan de Maas in een gebied waar door hoogwater de grondwaterstand sterk wordt beïnvloed. Toepassing van waterdoorlatende verharding is mogelijk mits er wordt voorzien in een hoogwatervoorziening. In de normale situatie infiltreert het regenwater in de bodem. Het afgekoppeld oppervlak bedraagt 1,5 ha. 10. Meers, kern De kern Meers bevindt zich in het Maasdal en in een gebied waar door hoogwater de grondwaterstand sterk wordt beïnvloed. Toepassing van waterdoorlatende verharding is mogelijk mits er wordt voorzien in een hoogwatervoorziening. In de normale situatie infiltreert het regenwater in de bodem. Het afgekoppeld oppervlak bedraagt 10 ha. LI

29 11. Julianakanaal De aanpassingen aan het Julianakanaal zetten de ecologie sterk onder druk. De kanaalverbreding gaat gepaard met het aanbrengen van verticale wanden in plaats van oevers met een talud. De paaiplaatsen en schuilmogelijkheden, die nu ook al beperkt zijn, moeten worden vergroot. Deze maatregel voorziet daarin. Deze maatregel ondersteunt daar het streven naar biodiversiteit en draagt bij aan de recreatieve waarde van het Julianakanaal. 12. Nieuwdorp, omgeving Heisteeg Het gebied in de omgeving van de Heisteeg wordt deels afgekoppeld van de riolering. De openbare verharding wordt geheel afgekoppeld, de daken voor 50%. In de aanwezige groenstructuur moet ruimte worden gezocht om wadi s aan te leggen. Voor de groenbeheerder is dit een kans om de groenstructuur te versterken. Het afgekoppeld oppervlak bedraagt 0,4 ha. 13. Elsloo, Bussinespark Stein Het betreft een bedrijventerrein waar 30% van de verharding wordt afgekoppeld, ofwel 17,0 ha. Om dit te bereiken is het nodig de bedrijven goed te informeren en te stimuleren om deel te nemen. Het is belangrijk om gezamenlijk te zoeken naar ruimte voor water. Aandacht voor risico s ten aanzien van de waterkwaliteit is bij bedrijventerrein extra van belang. Zeker wanneer het water naar diepere lagen wordt gevoerd om daar te infiltreren. Dat leidt mogelijk tot aanvullende voorzieningen. Het afkoppelen draagt bij aan de bestrijding van waterhinder. Het bestaande stelsel wordt minder belast. 14. Elsloo, omgeving St. Nicolaasstraat Julianastraat De lichte helling in het terrein en de aanwezigheid van het Julianakanaal maken het mogelijk om 12,0 ha af te koppelen van de riolering. Het regenwater wordt via oppervlakkige afstroming naar het Julianakanaal geleid. Het belangrijkste aandachtspunt voor deze locatie is combinatie van de werkzaamheden met weg- en groenbeheer. Deze maatregel draagt ertoe bij dat water wordt gescheiden en het rioolstelsel minder wordt belast. 15a. Catsop, kern Het plangebied wordt voorzien van oppervlakkige afstroming naar het dal van de Slakbeek. Er wordt 1,3 ha afgekoppeld. In het plangebied komt waterhinder voor. Door afkoppelen wordt dat bestreden. Bij de inrichting van de oppervlakkige afstroming moet erop worden gelet dat dit niet leidt tot verschuiving van het probleem. De afvoer van regenwater wordt zichtbaar weggeleid in een nieuwe regenwaterstructuur naar het dal van de Slakbeek. 15b. Catsop Slakbeek De oppervlakkige aanvoer uit de kern Catsop (maatregel 13a) voedt de Slakbeek. Er moet ruimte worden gecreëerd om via een retentie het water af te geven aan de beek. Hiermee wordt de regenwaterstructuur zichtbaar hersteld en krijgt de natuur betere mogelijkheden om zich te ontwikkelen. LI