Guy Bosmans, Patricia Bijttebier, Ilse Noens & Laurence Claes

Transcriptie

1 Inhoud Inleiding 11 Guy Bosmans, Patricia Bijttebier, Ilse Noens & Laurence Claes 1. De diagnostiek van intelligentie 13 Bea Maes, Stijn Smeets en Mark Schittekatte 1.1 Theorieën over het construct Ontwikkeling Dimensionele variatie van typische tot atypische ontwikkeling Instrumenten en strategieën Klassieke intelligentietesten Dynamische leertesten Ontwikkelingsschalen voor jonge kinderen Kritische evaluatie Relativiteit van de IQ-score Intelligentie op jonge leeftijd Profiel van cognitieve vaardigheden Gebrek aan differentiatie Factoren die de resultaten van een IQ-meting kunnen beïnvloeden Relevantie 30 Noot 31 Personalia 31 Literatuur Diagnostiek van aandacht, executieve functies en geheugen 37 Jurgen Lemiere en Ilse Noens 2.1 Aandacht Wat is aandacht? Hoe ontwikkelt aandacht? Hoe aandacht meten? Van normale variatie tot problemen en stoornissen Executieve functies Wat zijn EFs? Hoe ontwikkelen EFs? Hoe EFs meten? Van normale variatie tot problemen en stoornissen 50 5

2 2.3 Geheugen Wat is geheugen? Hoe ontwikkelt het geheugen? Hoe geheugen meten? Van normale variatie tot problemen en stoornissen Aandachtspunten bij psychodiagnostisch onderzoek naar aandacht, EFs en geheugen Welke instrumenten kiezen? Kritisch gebruik van de instrumenten Besluit 59 Personalia 59 Literatuur De diagnostiek van motoriek 63 Marleen Vanvuchelen en Hilde Van Waelvelde Theoretische achtergrond Motorische ontwikkeling Motorische controle en motorisch leren Classificatie van motorische problemen Ernst van motorische problemen Uitgangspunten voor de diagnostiek van motorische problemen Doel van diagnostiek van motorische problemen Aandachtspunten tijdens de diagnostiek van motoriek Rol van de kinderkinesitherapeut Diagnostische instrumenten Peabody Developmental Motor Scales 2 (PDMS-2) (Folio & Fewell, 2000) Motoriekschaal van de Bayley Scales of Infant and Toddler Development-Third Edition-NL (Bayley-III-NL, 2015) Pediatric Evaluation of Disability Inventory (PEDI-NL) (Wassenberg-Severijnen & Custers, 2005) Preschool Imitation and Praxis Scale (PIPS) (Vanvuchelen, 2014) Beery-Buktenica Developmental Test of Visual-Motor Integration 6th edition (Beery VMI) (Beery & Beery, 2012) Movement Assessment Battery for Children second edition (MABC-2) (Henderson, Sugden & Barnett, 2007) Vragenlijst voor Motorische Vaardigheden van Kleuters (VMVK) (Peersman & Van Waelvelde, 2007) Test of Gross Motor Development 2 (TGMD-2) Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency second edition (BOT-2) (Bruininks & Bruininks, 2005) Körper Koordinationstest für Kinder Nederlandse versie (KTK-NL) 77

3 Movement Assessment Battery for Children MABC-2 checklist (Schoemaker et al., 2012; Smits-Engelsman, 2010) Coördinatievragenlijst voor ouders (CVO) (Schoemaker, Reinders- Messeling & De Kloet, 2007; Schoemaker et al., 2006) Systematische Opsporing van Schrijfmotorische problemen 2-VL (SOS) (Van Waelvelde, De Mey & Smits-Engelsman 2014) Valkuilen tijdens de diagnostiek van motorische problemen Casus Tobias Besluit 82 Personalia 82 Literatuur De diagnostiek van spraak- en taalontwikkeling 85 Inge Zink 4.1 Theoretische achtergrond Visies over taalontwikkeling Componenten van taal en taalontwikkeling Fasen in de taalontwikkeling Dimensionele variatie van typische tot atypische ontwikkeling Instrumentarium Kritische evaluatie Belangrijke diagnostische vragen 104 Personalia 106 Literatuur De diagnostiek van gehechtheid 109 Guy Bosmans 5.1 Gehechtheid als theoretisch construct Gehechtheid als ontwikkelingsfenomeen Individuele verschillen in veilige versus onveilige gehechtheid Gehechtheidsdiagnostiek Misverstanden en mythes bij gehechtheidsdiagnostiek Gehechtheidsontwikkeling als verklaringsmechanisme in de diagnostiek 124 Personalia 125 Literatuur De diagnostiek van identiteit en zelfwaardering 129 Sofie Wouters, Koen Luyckx, Jessica Rassart en Karine Verschueren 6.1 Theorievorming over identiteit en zelfwaardering Identiteit Zelfwaardering 133 7

4 6.1.3 Onderlinge verbanden tussen identiteit en zelfwaardering Ontwikkeling van identiteit en zelfwaardering Identiteit Zelfwaardering Relatie met psychosociale aanpassing Identiteit Zelfwaardering Meting van identiteit en zelfwaardering Identiteit Zelfwaardering Conclusie 145 Personalia 146 Literatuur De diagnostiek van schema s, copingstijlen en schemamodi 153 Marleen Rijkeboer 7.1 Theoretische achtergrond Vroege disfunctionele schema s Copingstijlen Schemamodi Een integratief, dimensioneel model van schema s, copingstijlen en schemamodi Diagnostische methoden Inventarisatie van huidige problemen en de levensgeschiedenis Inventarisatie van schema s Inventarisatie van copingstijlen Inventarisatie van schemamodi Tips en valkuilen Toepassingsgebieden van schemagerichte diagnostiek 169 Noot 170 Personalia 170 Literatuur De diagnostiek van emotieregulatie 175 Eric Heyns Inleiding Emoties, emotieregulatie en psychopathologie De ontwikkeling van emotieregulatie Diagnostische instrumenten en methodieken voor onderzoek naar emotieregulatie bij kinderen en jongeren Verschillende informanten Verschillende methodieken 187

5 8.4.3 Focus op het procesmodel van emotieregulatie Verschillende leeftijden Twee casussen Enkele bedenkingen en aanbevelingen Besluit 195 Personalia 196 Literatuur 196 Personalia 199 Index 203 9