Bijlage: Plan van aanpak verduurzamen gemeentelijk Vastgoed

Transcriptie

1 Bijlage: Plan van aanpak verduurzamen gemeentelijk Vastgoed Inleiding Op 11 febr heeft de Raad ingestemd de beleidsuitgangspunten en het (minimale) ambitieniveau zoals geformuleerd in de notitie Uitgangspunten verduurzamen gemeentelijke vastgoed van 5 januari De richting voor het verduurzamen van het gemeentelijke vastgoed ligt hiermee vast. In hoofdlijnen komt dit erop neer dat we circa 75% van onze kernvoorraad willen verduurzamen, waarbij 2 stappen in het label het minimale ambitieniveau is en label B het gemeentelijke streven. Tevens heeft de raad de wens geuit om, daar waar mogelijk, 75% van onze voorraad gebruik te laten maken van hernieuwbare energie. Wat betreft de beleidsdoelen sluit de gemeente tot nu toe aan bij de rijksdoelen uit het Energieakkoord. De uitkomst van het klimaatoverleg 2015 in Parijs is hierin nog niet verwerkt. Dit betekent op korte termijn minimaal label B of tweestappen, op middellange termijn (2030) naar een gemiddeld label A en op langere termijn (2050) naar een energieneutrale gebouwde omgeving. Energiebesparing draagt bij aan de (landelijke) milieudoelstellingen, waaronder het beperken van het energiegebruik en daarmee de CO 2 emissies. Uiteindelijke doel is om in 2050 een energie neutrale gebouwde omgeving te hebben. Bij de beleidsuitgangspunten hebben we de kernvoorraad 1 gedefinieerd als de voorraad die we, naar huidige inzichten, langer dan 5 jaar in beheer houden. De kernvoorraad is dynamisch; m.n. aantrekken en afstoten van gebouwen zijn hier debet aan. Om inzicht te krijgen in de huidige energieprestatie, de 0-situatie, hebben we voor 138 gebouwen een label op laten stellen. Voor 93 van deze gebouwen, de kernvoorraad, is een maatwerkadvies (EPA, EnergiePrestatieAdvies) opgesteld. We hebben nu inzicht in de 0-situatie van onze voorraad en weten hoe we onze kernvoorraad kunnen verduurzamen. We weten wat dit aan milieuwinst oplevert en wat het kost. De laatste stap is het daadwerkelijk uitvoeren en monitoren. In het bijgevoegde Plan van aanpak verduurzamen gemeentelijk vastgoed lichten we dit toe. 2. Samenvatting We hebben 138 labelplichtige gebouwen waarvan 93 tot de kernvoorraad behoren; We richten ons bij het verduurzamen alleen op de kernvoorraad, m 2 bvo verdeeld over 93 gebouwen; Na uitvoeren van de maatwerkadviezen 2 heeft 84% van de m 2 bvo (56% van de gebouwen) in 2020 een label A; 1% van de m 2 bvo heeft een label B; 15% heeft een label C of lager; Dit is hoger dan de door de raad geformuleerde ambitie; Door deze ingrepen besparen we: m3 gas per jaar, kwh energie per jaar 726 ton CO 2 uitstoot per jaar, in 15 jaar ruim ton CO 2. In geld uitgedrukt besparen we per jaar op energiekosten, gemiddeld 5,31/ m 2 bvo per jaar. In 15 jaar circa 3 miljoen; De investeringskosten hiervoor zijn begroot op ex btw ( 26,87/ m 2 bvo gemiddeld), structureel per jaar; Om te weten of we daadwerkelijk het verwachte resultaat behalen gaan we na uitvoering de gebouwen opnieuw labelen. Hiervoor verwachten we eenmalig nodig te hebben; Voor 16 gebouwen kan er op gebouwniveau een aanvullende verduurzamingsingreep (maatwerkadvies+) gedaan worden om ook deze naar een label A te krijgen of minimaal 2 stappen te laten stijgen; Voor circa ,- ex btw, structureel ,- incl. btw, extra kunnen we ook deze onrendabele investering, het maatwerkadvies+, uitvoeren. Hierdoor besparen we aanvullend 108 ton CO 2 per jaar, waardoor we in 15 jaar totaal ruim ton CO 2 besparen. In geld uitgedrukt besparen we dan per jaar op energiekosten, gemiddeld 5,61/ m 2 bvo per jaar. In 15 jaar circa 3,7 miljoen; 1 In de aantallen uit het vorige raadsvoorstel waren ook de niet labelplichtige gebouwen opgenomen, dit veroorzaakt de afwijking in de aantallen. 2 Gezien de uitkomst van de adviezen kiezen we ervoor om daar waar mogelijk direct naar label A te verduurzamen ipv via 2 stappen (B in 2020 en dan naar A in 2030). Dit achten wij legitiem omdat het merendeel van de kernvoorraad ook in 2030 nog in beheer is) 1

2 Aanvullend op de maatwerkadviezen verwachten we nog 8 gebouwen te kunnen aansluiten op het warmtenet, de aansluitkosten hiervoor bedragen ,- incl. btw. We stellen 4 daken beschikbaar voor de postcode roos (energiecentrales), de investeringskosten worden uit crowdfunding gedekt; Voor 4 gebouwen zien we mogelijkheden SDE subsidie aan te vragen en daar circa 1000 PV cellen te plaatsen, de kosten hiervoor ramen we op ,-, structureel maximaal ,- per jaar incl btw, afhankelijk van de hoogte van de SDE subsidie; 3. Huidige (kern)voorraad (0-meting) 3.1 Labelplicht Sinds een aantal jaren is het bij verhuur en/of verkoop verplicht een energielabel te overleggen. Bepaalde panden zijn daarvan vrijgesteld, waaronder monumenten en gebouwen met een oppervlak kleiner dan 50 m 2. Om aan deze plicht te voldoen, maar ook om te kunnen monitoren, hebben we voor alle 138 panden waarvoor dat verplicht is, een label aangevraagd. Dit label moet eens per 10 jaar geactualiseerd worden. Dit label, en dan met name de daaraan gekoppelde Energie Index (EI) is de basis voor verdere monitoring. 3.2 Energielabels (0-meting) In totaal is m 2 verdeeld over 138 gebouwen gelabeld. Tabel 1 geeft een overzicht van de huidige situatie zowel in als in m 2 bvo als in aantallen. Tabel 2 geeft dit overzicht voor de huidige kernvoorraad. Tabel 1 Overzicht labelplichtige gebouwen (138 ) 2016 Label Aantal BVO (m²) % BVO A B % C % D % E % F G % niet gelabeld % Totaal % Tabel 2 overzicht kernvoorraad (93) in 2016 Label Aantal BVO (m²) % BVO A % B C % D % E F G % Totaal % Samenvatting huidige (kern)voorraad De omvang van onze labelplichtige voorraad bestaat uit m 2 bvo verdeeld over 138 gebouwen 5 van de m 2 verdeeld over 28 gebouwen, heeft een label A; Van die labelplichtige voorraad behoort m 2, verdeeld over 93 gebouwen, tot de kernvoorraad (langer dan 5 jaar in beheer); 58% van de m 2 kernvoorraad, verdeeld over 25 gebouwen, heeft een label A; 2

3 4. Te behalen verduurzamingsresultaat (maatwerkadviezen) 4.1 Maatwerkadvies kernvoorraad Bij de uitvraag voor het EnergiePrestatieAdvies (EPA) hebben we gevraagd om, afhankelijk van het huidige label, per gebouw een aantal maatregelpakketten uit te werken. Per gebouw is op basis van deze maatregelpakketten een maatwerkadvies geformuleerd. Uitgangspunt bij het maatwerkadvies is een terugverdientijd op gebouwniveau van het uit te voeren maatregelpakket van maximaal 15 jaar. Van 16 gebouwen uit de kernvoorraad, ca m 2 bvo, is verduurzamen alleen mogelijk indien we accepteren dat de investering zich niet terugverdient. Bij het opstellen van de maatregelenpakketten, is gevraagd om de besparing 3 op energie en daarmee de reductie op de CO 2 uitstoot (procentueel), de kosten en de baten inzichtelijk te maken. Daarnaast zijn mogelijke maatregelen in beeld gebracht voor het gebruik van duurzame energie (warmtenet, PV cellen). De geraamde kosten voor het uitvoeren zijn de extra kosten van verduurzamen ten opzichte van het meest recente MJOP. De kosten die voortkomen uit het MJOP zijn reeds opgenomen in de begroting en zijn daarom hier buiten beschouwing gelaten. Op basis van de gekozen uitgangspunten is aangegeven wat het nieuwe label kan worden. In tabel 3 is de huidige situatie afgezet tegen de te behalen resultaten in Tabel 3 situatie voor (2016) en na (2020) uitvoering maatwerkadvies kernvoorraad Labels 2016 BVO BVO 2020 A B C D E F G Eindtotaal Grafiek 1 situatie in m 2 bvo 2016 Grafiek 2 situatie in m 2 bvo in 2020 Vierkante meters % Vierkante meters % 1% 3%8%3%1% 4% 9% 58% 84% A B C D E F G A B C D E F G Met de aanzienlijke verbetering van de labels per m 2 bvo (en object) worden naar verwachting de volgende besparingen gerealiseerd: 726 ton CO 2 per jaar m 3 aardgas per jaar kwh per jaar 4.2. Extra verduurzamingsmogelijkheden kernvoorraad (maatwerkadvies +) Het voorgestelde maatwerkadvies voldoet ruimschoots aan de geformuleerde beleidsuitgangspunten. Ondanks dat is het mogelijk om een extra verduurzamingsslag te maken door het uitvoeren van een maatwerkadvies+ pakket. Dit kan door, naast het maatwerkadvies, ook niet rendabele investeringen (terugverdientijd jaar jaar) uit te voeren. De voorraad wordt daarmee nog duurzamer. Dit vergt een extra, onrendabele, investering van circa ,- ex btw. In tabel 4 worden de resultaten weergegeven indien de raad voor deze optie zou kiezen. De gemeente heeft dan geen label F en G panden meer in haar kernvoorraad. Tabel 4 situatie voor (2016) en na (2020) uitvoering maatwerkadvies+ 3 Zowel in Kwh, m3, GJ s als financieel 3

4 Labels 2016 BVO BVO 2020 A B C D E F G Eindtotaal Grafiek 1 situatie in m 2 bvo 2016 Grafiek 3 situatie in m 2 bvo in 2020 Vierkante meters % Vierkante meters % 6% 4% 9% 58% 86% A B C D E F G A B C D E F G Door het uitvoeren van het, onrendabele, maatwerkadvies+ heeft 86% van de m 2 bvo kernvoorraad in 2020 een label A. Dit zijn 61 gebouwen. Hierdoor wordt naar verwachting 834 ton CO 2 per jaar bespaart, dit komt neer op een aanvullende besparing van 108 ton CO 2 per jaar ten opzicht van het maatwerkadvies. 4.3 Warmtenet De afgelopen periode zijn 4 panden aangesloten op het warmtenet. Daarnaast zitten 8 panden in de contractfase voor daadwerkelijke aansluiting. Daar waar het tracé bekend was, is in het maatwerkadvies al rekening gehouden met de mogelijke aansluiting. Voor een aantal gebouwen is om uitlopende redenen, bijvoorbeeld nu al label A, geen maatwerkadvies afgegeven of geen aanpassing nodig. Vanuit milieu overwegingen is voor deze gebouwen gekeken naar mogelijke aansluiting op het warmtenet. Gezien het geplande tracé zien we mogelijkheden in de periode circa 8 panden extra aan te sluiten. De aansluitkosten bedragen 5.000,- ex btw per pand. 4.4 PV cellen In het kader van duurzame energie kan gedacht worden aan PV cellen als gebouwgebonden voorziening. In de maatwerkadviezen is deze optie uiteindelijk niet meegenomen omdat de berekende terugverdientijd zonder SDE-subsidies op dit moment langer dan 15 jaar is 4. In het kader van de milieudoelstellingen, een energieneutrale gebouwde omgeving in 2050, valt er voor te pleiten deze voorziening nu alvast te treffen bij een specifiek aantal gebouwen. We denken hierbij aan gebouwen met een A label, waar sprake is van een hoog elektragebruik overdag (v.b. eigen huisvesting), een geschikte aansluiting op het net en een groot geschikt dakoppervlak. We stellen daken beschikbaar voor energiecentrales, de postcoderoos. Het dak van de brandweerkazerne is op deze wijze vol gelegd met panelen. Om nog meer inwoners van Ede van deze mogelijkheid gebruik te laten maken, hebben we vier geschikte daken, verdeeld over diverse postcodes, geselecteerd. De investering loopt via de coöperatie Vallei-Energie en vergt geen investering van de gemeente. Daarnaast willen we voor vier panden, waaronder een deel eigen huisvesting, SDE subsidie aanvragen. Deze subsidie is nodig om bij grootverbruikers de investering in PV cellen rendabel te maken. We verwachten hiermee circa 1000 PV panelen te kunnen plaatsen. 5. Aanpak uitvoering 4 Uitgangspunt maatwerkadvies was een terugverdientijd van maximaal 15 jaar 4

5 Zoals in de notitie Uitgangspunten verduurzamen gemeentelijk Vastgoed aangegeven hebben we, met de Trias Energetica in gedachte, vorm gegeven aan de maatwerkadviezen. Met ditzelfde gedachtegoed willen we vorm geven aan de uitvoering hiervan. Doel is om de ambitie onder punt 4, te behalen verduurzamingsresultaat, in 2020 te halen. Stap 1: beperk de energievraag: Dit doen we door onze gebouwen te verduurzamen naar label A, B, of 2 stappen, waardoor het energieverbruik, en daarmee de CO 2 uitstoot, daalt. De maatwerkadviezen geven ons hiervoor het handvat. Dit betekent in de periode een opgave van m 2 bvo, verdeeld over 68 gebouwen, ofwel gemiddeld 17 gebouwen per jaar. We kiezen daarbij de insteek om zoveel mogelijk te starten met die m 2 s (gebouwen) waar de grootste energiebesparing, en dus beperking van de CO 2 uitstoot, te behalen valt. Uit de berekeningen blijkt dat circa 50% van de besparing, maar ook van de kosten, bij de binnensport 5 (gymzalen, sporthallen) terecht komt. Daarnaast voeren we uit bij logische momenten, zoals (grootschalige) onderhouds- en verbouwwerkzaamheden. Stap 2: gebruik energie uit hernieuwbare (duurzame) bronnen. Dit doen we enerzijds door uitvoering te geven aan stap 1. Aanvullend zullen we kansen pakken die zich voordoen, bijvoorbeeld aansluiten op het warmtenet indien de gelegenheid zich voordoet (tracé warmtenet) en plaatsen van PV cellen (zonnepanelen) op gebouwen indien (subsidie)middelen beschikbaar zijn of initiatieven (postcoderoos) daarom vragen. Eind 2016 zullen we een uitvraag doen voor het plaatsen van PV cellen. Parallel aan dit traject stellen we een aantal strategisch gelegen gebouwen (daken) ter beschikking voor de verdere uitrol van de postcode roos (vergelijk dak brandweerkazerne). De aansluiting op het warmtenet en het plaatsen van PV cellen op daken is een doorlopend proces. Beide opties kunnen relatief makkelijk zelfstandig uitgevoerd worden en vormen geen belemmering voor de structurele aanpak onder stap 1. De huidige beschikbare middelen (MJOP) voor het vervangen van de CV ketels gaan we gebruiken om de aansluiting op het warmtenet te realiseren waardoor dit budgettair neutraal kan verlopen. Stap 3 gebruik eindige (fossiele) energiebronnen efficiënt. Als alles gedaan is uit stap 1 en 2 is het zaak om alle installaties, maar ook niet gebouwgebonden apparatuur zoals computers, verlichting, witgoed enz., zo efficiënt mogelijk te laten werken. Hierdoor wordt het gebruik van fossiele energie zo veel mogelijk beperkt. Het onderdeel installaties is meegewogen in stap 1. Voor alle niet gebouwgebonden apparatuur ligt de opgave bij de huurder/gebruiker en valt buiten de scope van de afdeling Vastgoed. Met de programmamanager duurzaamheid is afgetast of we de huurder kunnen stimuleren om energiezuinige apparatuur aan te schaffen.. De afdeling Samenleving en beleid zou kunnen onderzoeken hoe zij duurzaamheid bij de gesubsidieerde huurders kan stimuleren. Hiermee kan verder invulling gegeven worden aan stap 3 van de Trias Energetica. 6. Financiële gevolgen, kosten, baten en dekking Het realiseren van deze opgave in 4 jaar tijd, vergt een forse inspanning in de begeleiding, voorbereiding en uitvoering. Daarnaast zal er met de huurders overlegt moeten worden gezien de impact van sommige ingrepen en de financiële consequenties. Mogelijkerwijs betekent dit zelfs dat een huurder tijdelijk niet in het gebouw terecht kan. 6.1 Kosten De kosten voor het te behalen resultaat zijn in beeld gebracht. Naast de directe investeringskosten ( ,- ex btw ( 26,87/m 2 bvo) 6, structureel ,- incl btw per jaar) krijgen we te maken met kosten voor het opnieuw labelen, kosten voor projectbegeleiding, voorbereiding, directievoering en toezicht op de uitvoering, aansluitkosten op het warmtenet en mogelijk plaatsen van PV cellen. De kosten voor herlabelen hebben we op basis van onze raamovereenkomst begroot op ,-. Zoals in 4.2 aangegeven is het mogelijk een extra verduurzamingsslag te maken. Dit betekent ook niet-rendabele investeringen (uit het maatwerkadvies+) uitvoeren. In totaal vergt dit een extra investering van circa ,-,structureel ,- incl btw per jaar. 6.2 Baten De baten betreffen primair de milieudoelstellingen, dat is uitgangspunt van beleid. Die baten zijn hiervoor benoemd. 5 Vooralsnog gaan we ervanuit dat de btw op de binnensport verrekend kan worden, in de financiële paragraaf is daar rekening mee gehouden; 6 Dit zijn de gemiddelde kosten verdeeld over de daadwerkelijk te verbeteren m 2 s, de baten zijn ook over die m 2 s bereken (zie stap 1) 5

6 Naast de milieudoelstelling verwachten we ook een financieel voordeel te behalen op de exploitatie van ca , - per jaar (kosten gemiddeld 5,31 per m 2,, huurverhoging gem. 2,- per m 2 ). Zonder nadere afspraken komt dit bij de huurder/ de gebruiker terecht, de split incentive. Waar het de eigen gemeentelijke huisvesting betreft, of beleidsprogramma s, vloeit dit voordeel terug naar de gemeentebegroting. Het uitvoeren van het maatwerkadvies+ (zie 4.2) betekent een extra investering van ca ,- ex btw voor m 2 ofwel 43,73/ per m 2. Het voordeel hiervan bedraagt 2,44 per m 2,, de huurverhoging bedraagt gemiddeld 3,- per m 2. Het totale voordeel loopt op tot ,- per jaar. Tabel 5 Samenvatting kosten, voordeel en huurverhoging (bedragen ex btw) Advies Investeringskosten kosten/m2 voordeel/m 2 per jaar huurverhoging/m2 per jaar maatwerkadvies ,87 5,31 ca 2,- maatwerkadvies ,73 2,44 ca 3,- 6.3 Dekking Naar aanleiding van het amendement van 11 februari 2016 stelt de raad dat De kosten van de ingreep dienen daar waar mogelijk terugverdiend te worden uit de huur 7. Indien dit markttechnisch of anderszins niet mogelijk is, dan dienen de kosten te worden betaald uit de beleidsprogramma s die door deze ingreep (subsidie)voordeel hebben als gevolg van lagere exploitatielasten. Daarnaast geeft de raad aan op basis van de uitkomsten van de maatwerkadviezen bij de Perspectiefnota of zo spoedig mogelijk erna met een aanvullend raadsvoorstel te komen om onze ambitie te verwezenlijken. Een deel van de kosten, waaronder aansluitkomsten, kosten voor projectbegeleiding enz. zijn incidentele kosten. Daarnaast gaan we versneld een deel van het onderhoud in combinatie met verduurzamingsingrepen uitvoeren. De kosten van de verduurzamingsingrepen zijn begroot op ,- ex btw. Er van uitgaand dat de helft van de kosten met btw belast is, leidt dit tot een structurele kapitaallast van ,- incl btw per jaar. Deze kapitaallast wordt gedekt door hogere huuropbrengsten, gemiddeld circa 2,-/m2 bvo per jaar. Bij het berekenen van de huurverhoging rekening wordt gehouden met een afschrijvingstermijn van 20 jaar (nota afschrijvingsbeleid). De terugverdientijd van de maatregel is maximaal 15 jaar. Dit betekent dat gemiddeld 8 over de voorraad gezien de gebruiker vanaf het begin een licht voordeel heeft. Tabel 6 geeft een overzicht van de incidentele kosten en de posten waaruit we de dekking voorstellen. 9 Tabel 7 gaat in op de structurele kosten. Tabel 6 kostenraming incidentele kosten (alle bedragen incl btw) en dekking Incidentele Onderdeel Dekking kosten ,- kosten herlabelen Eenmalig extra bedrag van ,-, programmabegroting kosten voor, projectvoorbereiding, begeleiding, directie en toezicht ( ) verdeeld over: : : : : Programma Duurzaamheid Aansluitkosten warmtenet voor 8 gebouwen in de periode ( ) onderhoudsbudget (vervanging CV ketels) 7 Voor woningen treedt de Wet energieprestatievergoeding woningen in september 2016 in werking. Verhuurder en huurder moeten het samen eens worden over de hoogte van de vergoeding. Er komt nog een aanvullende regeling die huurders de garantie gaat bieden dat hun totale woonlasten niet te veel stijgen. 8 De investering en het voordeel varieert per gebruiker, in het plan van aanpak wordt uitgegaan van gemiddelden. 9 Geraamd omdat er nog geen aanbesteding heeft plaatsgevonden. En ex btw omdat we voor sport verwachten de btw te kunnen blijven verrekenen 6

7 Tabel 7 kostenraming structurele kosten (alle bedragen incl. btw) en dekking Structurele Onderdeel Kosten Structurele kosten verduurzaming kernvoorraad ( ) volgens maatwerkadvies Dekking binnen de financiële kaders 10 waaronder huurafspraken Plaatsen PV cellen Dekking uit SDE subsidies en huurafspraken kosten verduurzaming kernvoorraad volgens Maatwerkadvies+ (onrendabele investeringen) Structureel extra per jaar. 6.4 Kanttekening en risico s: 1. maatwerkadvies+ Door uitvoering te geven aan de maatwerkadviezen kan de gemeente Ede haar kernvoorraad naar een flink hoger ambitieniveau brengen dan in de beleidsuitgangspunten geformuleerd. Er ligt een kans om een nog hoger ambitieniveau te behalen door uitvoering te geven aan een maatwerkadvies+. Kanttekening hierbij is dat de maatregelen uit dit maatwerkadvies+ onrendabel zijn. Dit betekent dat voor het uitvoeren van deze + eenmalig extra middelen van circa ,- ex btw nodig zijn. Door het uitvoeren van het, onrendabele maatwerkadvies+ heeft 86% van de m 2 bvo kernvoorraad in 2020 een label A. Dit zijn 61 gebouwen. Met het uitvoeren van het maatwerkadvies+ wordt naar verwachting 834 ton CO 2 per jaar bespaart, dit komt neer op een aanvullende besparing van 108 ton CO 2 per jaar ten opzicht van het maatwerkadvies. We beperken zo de totale CO 2 uitstoot met met 834 ton per jaar. 2. gebruikersgedrag De uitkomsten van de adviezen zijn gebaseerd op Vabi software (cf BRL 9501, voorzien van software attest) waarin het energiegebruik van de afgelopen jaren is opgenomen. Het huurdergedrag blijft van invloed op het daadwerkelijk behalen van de energiebesparing. Een goede voorlichting kan dit ondersteunen. We vragen aandacht om dit binnen het programma duurzaamheid, en mogelijk ook binnen de afdeling Samenleving en Beleid als het gaat om gesubsidieerde gebruikers, op te gaan pakken. 3. overeenstemming huurder In de meeste gevallen zal voorafgaand overleg en overeenstemming met de huurder nodig zijn. We concluderen dat ca 80% van de verduurzamingsopgave betrekking heeft op gebouwen van 5 huurders. Hiervan heeft circa 50% betrekking op binnensport. De overige 20% heeft betrekking op 30 kleinere huurders. 4. PV cellen bij grootverbruikers Veel van onze gebruikers vallen onder het begrip grootverbruiker. Uit de markt horen we steeds vaker dat plaatsen van PV niet rendabele is zonder SDE subsidies. Binnenkort kunnen we deze subsidies weer aanvragen. Zonder SDE zal de dekking volledig uit de huur opgebracht dienen te worden. Dit vergt een kritische beoordeling van de gebouwen waar we PV cellen willen plaatsen. Beoordelingsfactoren hierbij zijn beschikbaar dakoppervlak, huidige aansluiting, voornamelijk elekra gebruik overdag en restant levensduur van het gebouw. 5. Gemeente als gebruiker De gemeente is naast huurder van gebouwen, ook gebruiker van een groot aantal m 2 s uit de kernvoorraad. Hiervan heeft het merendeel label A. Om toch de duurzaamheidsambtitie van de gemeente uit te laten stralen, zal voor de betreffende eigen huisvesting de focus liggen op gebruik van duurzame en hernieuwbare energie (wamtenet, (aanvullend) plaatsen van PV cellen). Zoals gezegd is het plaatsen van PV cellen zonder SDE subsidie niet rendabel. Wel voldoen onze daken aan de beoordelingfactoren, beschikbaar, gebruik overdag en restant levensduur. Risico's 1. vertraging en/of geen overeenstemming met huurder. De raad heeft aangegeven dat dekking daar waar mogelijk binnen de huur plaatsvindt. Om de door u gewenste snelheid in het uitvoeringsproces te krijgen en te behouden is het een voorwaarde dat de voorbereidingstijd voor de uitvoering beperkt blijft. Wettelijk 11 gezien is het nodig om met elke huurder 10 Conform gemeentelijke nota Afschrijvingsbeleid en waarderen activa worden investeringen onder de niet geactiveerd 11 Voor woningen treedt de Wet energieprestatievergoeding woningen in september 2016 in werking. Verhuurder en huurder moeten het samen eens worden over de hoogte van de vergoeding. Er komt nog een aanvullende regeling die huurders de garantie gaat bieden dat hun totale woonlasten niet te veel stijgen 7

8 overeenstemming te bereiken over de (verbeterings)ingreep indien deze gepaard gaat met een huurverhoging. Daar waar sprake is van een noodzakelijke aanpassing van de huurprijs zullen we in overleg gaan met de huurder om tot overeenstemming te komen. Ervaring leert dat dit overleg niet alleen tijd kost maar ook leidt tot aanvullende gebruikerswensen. Omdat de grootste impact (ca 50%) ligt bij de grootste gebruiker (SSE), zullen we daar starten. Gezien de verdeling van de kosten (ca 80% van de kosten en baten en milieuwinst komt bij 5 grootste huurders terecht) verwachten wij dat binnen de wettelijke kaders en financiële spelregelen op te kunnen lossen. Bij de overige huurders, 20% van de verduurzamingsopgave, gaan we niet tot uitvoering over als we binnen niet tot overstemming kunnen komen. 2. uitvoeringsrisico Het maatwerkadvies is een goed instrument waar een gedegen rekenmodel aan ten grondslag ligt. Bij de (voorbereiding van de) uitvoering kunnen zich altijd onvoorziene zaken voordoen, waaronder het aanbestedingsresultaat. Een zorgvuldig proces en goede communicatie is een belangrijke voorwaarden voor sturing. 3. wijziging in portefeuile We verduurzamen de kernvoorraad, gebouwen die we verwachten langer dan 5 jaar in beheer te hebben. De dynamiek van de omvang van de kernvoorraad zit met name in het toevoegen van tussentijdse aankopen en/of nieuwbouw. We nemen de verduurzamingsopgave op in het vastgoedbeleid om ook bij wijzigingen duurzaamheid te borgen. 4. Geen SDE subsidie Zoals aangegeven is (SDE) subsidie een belangrijke voorwaarde voor de financiële rendabiliteit van PV cellen. Het niet verkrijgen van deze subsidie heeft tot nu toe geleid tot uitstel van het plaatsen van PV cellen. Zoals aangegeven is de gemeente zelf een van de grotere gebruikers. Wij adviseren de raad om vanuit onze voorbeeldfunctie, middelen beschikbaar te stellen voor PV cellen indien er geen SDE subsidie voor onze eigen panden beschikbaar komt. 7. Communicatie Alle betreffende huurders hebben in het voortraject een bericht gehad van de afdeling Vastgoed. Hierin zijn ze geïnformeerd over de duurzaamheidsambitie van de gemeente en het voornemen om hun pand te labelen en, voor zover van toepassing, van een maatwerkadvies te voorzien. Wij zullen het label beschikbaar stellen aan de huurders. Nadat de raad besloten heeft over het plan van aanpak zullen we in contact treden met de betreffende huurder(s) om de voorbereiding op te starten. 8. Besluitvorming: 1. De raad kennis te laten nemen van het Plan van aanpak verduurzaming gemeentelijke vastgoed ; 2. De raad voor te stellen akkoord te gaan met de voorgestelde uitvoering conform het maatwerkadvies uit het Plan van aanpak ; 3. De raad te adviseren, gezien de beperkte impact en de te bereiken milieuwinst, structureel een bedrag van beschikbaar te stellen voor de uitvoering van het maatwerkadvies+ bij de programmabegroting ; 4. De raad te vragen eenmalig een extra bedrag van ,- in de Programmabegroting beschikbaar te stellen voor het herlabelen na uitvoering; 8