BBD: Bowel Bladder Dysfunction

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BBD: Bowel Bladder Dysfunction"

Transcriptie

1 BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014

2 Blaasdysfunctie: moeilijkheden bij vullen of ledigen van de blaas incontinentie overdag enuresis: nachtelijke incontinentie

3 cijfers Continentie overdag 4 jaar (2,4 +/- 0,6 j): tussen 2-4 jaar klaar om toilettraining te starten 92 % op 5 jaar, 99 % op 12 j Nachtelijke continentie 5-7 jaar (85 % op 10 j) Zuigeling 15-20x/d plassen (reflex) Normale frequentie op 5 jaar 4-7 x/d Blaascapaciteit: 2 tot 14 jaar : (leeftijd in jaar + 2) x 30 ml

4 etiologie Neurogene oorzaken: onderbreking in bezenuwing: congenitaal, verworven (traumatisch) Anatomische oorzaken: ectopische ureter, urethrakleppen, Functionele oorzaken: idiopathisch: vertraagde rijping, toilettrainingsmoeilijkheden,?

5

6 Incontinentie (overdag) 1. Overactieve blaas 2. Hypo actieve blaas 3. Dysfunctional voiding 4. Andere

7 1. Overactieve blaas Overactieve detrusorspier Frequente mictie Urgency Vaak ook incontinentie en urge-incontinentie Associatie met UTI Frequente associatie met constipatie (BBD) Behandeling Vaak spontane verbetering (soms pas tienerleeftijd) Vaste tijdstippen plassen (1,5-2u) Behandelen van constipatie/uti

8 2. Hypo actieve blaas Weinig frequent plassen (2-3x/d) Ophoudmaneuvers Toename blaascapaciteit met uitrekken van detrusorspier met verzwakken Grote residu s Risico op UTI Associatie met constipatie Soms incontinentie tgv overloop, urge Behandeling Constipatie of UTI behandelen Aansporen tot plassen (vaste tijdstippen) en volledige blaaslediging

9 3. Dysfunctional voiding Het niet kunnen ontspannen van de urethrasfincter en/of bekkenbodem tijdens het plassen Veroorzaakt door: neurologisch letsel: ruggenmergaandoening,.. geen neurologische afwijking Vaak geassocieerd met constipatie, soiling, encopresis Verhoogd risico op UTI, VUR, trabekelblaas Diagnose: urodynamisch onderzoek Behandeling is complexer: anticholinergica, alfa blokkers, plassen op vaste tijdstippen, gedragstherapie, relaxatie, biofeedback, (antibiotica, behandeling constipatie)

10 4. Andere Giechelincontinentie: meestal meisjes 7-15 j grote plas tijdens lachen etiologie? behandeling: anticholinergica? Methylphenidaat? Biofeedback? Vaginale reflux prepubertair nadruppelen binnen de 10 minuten na de mictie tgv labia-adhesie, tgv plassen met benen te weinig gespreid behandeling: labiae minora losmaken (oestrogenencrème bv. Aacefemine 1-2x/d), benen spreiden

11 Evaluatie blaasdysfunctie anamnese klinisch onderzoek aanvullende onderzoeken

12 anamnese Plasfrequentie, incontinentie-episodes, plasvolumes Symptomen van blaasdysfunctie: urgency, dysurie, ophoudmaneuvers, druppelen,. Stoelgangsfrequentie, bristol schaal, soiling, encopresis,.. Stress, gedrag Dieet: drinkgewoontes, Zindelijkheidstraining Familiale anamnese: renale, urologische problemen, blaasdysfunctie, Voorgeschiedenis: perinatale asfyxie, trauma, UTI Ontwikkeling

13 klinisch onderzoek Neurologisch onderzoek Inspectie onderrug: dimpel, lipoom, beharing, Perianale en genitale zone Abdomen / ppa: constipatie?

14 aanvullende onderzoeken Urineonderzoek: microscopisch, kweek, stick Bloedname Beeldvorming enkel indien: verdacht voor neurologische of anatomische afwijkingen geen effect van therapie UTI, VUR proteïnurie: nierschade? Echo nieren,blaas Mictiecystografie MRI lumbosacraal Uroflow (Urodynamisch onderzoek)

15 Behandeling conservatieve aanpak medicamenteuze behandeling andere

16 conservatieve aanpak Vermindering van de klachten in % 1. Aanpakken van plasgedrag: Normale plasgewoonten uitleggen en afwijkend plasgedrag bekijken Vast plasschema opmaken: om de 1,5-3 u Juiste plashouding, volledig leegplassen, geen buik pers gebruiken Plaskalender opmaken: uur, volume, incontinentie, stoelgang, drank, Beloningssysteem (voor meewerken!) Bekkenbodemkinesitherapie te overwegen 2. Behandel constipatie (in % van kinderen met blaasdysfunctie aanwezig!) 3. Bij meisjes: vermijd urethritis/vaginitis: geen bubbelbaden, zepen beperken, goede hygiëne

17 medicamenteuze behandeling Anticholinergica: ontspannen detrusorspier Meest gebruikte : Oxybutynine (Ditropan ): (0,1-)0,2 mg/kg/dosis, 3x/dag Andere: Tolterodine (Detrusitol ): minder neveneffecten, minder efficiënt; 5-10 j: 2x1 mg/d Solifenacine (Vesicare ): minder neveneffecten, dosis? Neveneffecten: constipatie, droge mond, flushing, warmteintolerantie, centraal zenuwstelselklachten (agitatie, sedatie, nachtmerries, verwarring, hallucinaties) Alfa blokkers: ontspannen blaashals en detrusorspier Bv. Terazosine = startdosis: 0,5 mg/d, max 5 mg/d, s avonds Neveneffecten: hypotensie, asthenie, hoofdpijn, slaperigheid, nausea

18 (andere behandelingen) Biofeedback Elektrostimulatie Botox Heelkunde Katheterisatie intermittent

19 BBD: Bowel Bladder Dysfunction Erg frequente associatie: 50 % van de kinderen met blaasdysfunctie heeft darmdysfunctie 3 hypothesen: 1. Druk van gevuld rectum op blaasachterwand 2. Urethra en anale sfincter 1 eenheid met zelfde bezenuwing 3. Erg gevuld rectum waardoor langdurige contractie bekkenbodem en daardoor niet ontspannen van urethra: dyscoördinatie Behandeling: eerst darmdysfunctie (constipatie) aanpakken, nadien blaasdysfunctie! Constipatie incontinentie overdag enuresis

20 O ka pi Bekkenbodemkliniek voor kinderen AZ Turnhout Dr. Liesbet Vercammen, kindergastro-enterologie Dr. Leen Geyskens, kinderarts Bekkenbodemkinesisten Kinderdiëtisten

21 O ka pi Oppuntstelling Kaka Pipi problemen bij kinderen

22 Kiko meets Okapi!

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten

Nadere informatie

Dr. E. Verlinden Marjan Claes

Dr. E. Verlinden Marjan Claes Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte

Nadere informatie

Incontinentie bij kinderen

Incontinentie bij kinderen Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar

Nadere informatie

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,

Nadere informatie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed

Nadere informatie

Workshop/QUIZ richtlijnen

Workshop/QUIZ richtlijnen Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie

Ongewild plassen. Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum

Ongewild plassen. Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Ongewild plassen Erik Van Laecke Kinderuroloog UZ Gent Dr. Erik Van Laecke Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Kinderurologen - kindernefrologen Kinderbekkenbodemkinesisten Kinderpsychologen Pediatrische

Nadere informatie

UROLOGIE achtergronden casusschetsen

UROLOGIE achtergronden casusschetsen UROLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. 1 april 2003 herzien maart 2004 Casusschets 1 UROLOGIE ACHTERGRONDEN

Nadere informatie

Multiple Sclerose en urologie

Multiple Sclerose en urologie Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen

Nadere informatie

Urodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle

Urodynamicadag Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving. Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle Urodynamicadag 2016 Workshop tracés ontleden en beknopte verslaggeving Dr Anne-Françoise Spinoit & Mevr Inge Ragolle st art stop First sensation Pves k urge Full bladder Pv es Normal filling Pabd = Pa

Nadere informatie

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN 1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:

Nadere informatie

OBSTIPATIE BIJ KINDEREN boweldysfunction. Dr. Liesbet Vercammen Kindergastro-enterologie AZ Turnhout

OBSTIPATIE BIJ KINDEREN boweldysfunction. Dr. Liesbet Vercammen Kindergastro-enterologie AZ Turnhout OBSTIPATIE BIJ KINDEREN boweldysfunction Dr. Liesbet Vercammen Kindergastro-enterologie AZ Turnhout Normaalwaarden neonaat: 90% meconium < 24 u. zuigeling 0-3 maanden: BV: gemiddeld 3 x per dag ontlasting.

Nadere informatie

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d )

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen

Nadere informatie

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van

Nadere informatie

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!

Nadere informatie

Symbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog.

Symbolen. De plas- en drankkalender: overdag ongelukje ongelukje opgestaan s nachts plassen overdag s nachts om te plassen. droog. De plas- en drankkalender: In de vorige bladzijden probeerden we duidelijk te maken dat bedplassen verschillende oorzaken kan hebben. Een van de meest frequente objectieve stoornissen is dat de nachtelijke

Nadere informatie

Urine incontinentie bij vrouwen

Urine incontinentie bij vrouwen Urine incontinentie bij vrouwen Ellen van der Linden, uroloog Mesos Annemiek ter Horst, bekkenfysiotherapeut stelling Uitgaand van een standaardpraktijk van 2350 patiënten, verwacht je ongeveer 30 vrouwen

Nadere informatie

PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN

PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN A1008 Wat is het probleem? Wanneer uw kind last heeft van natte (onder)broeken overdag, terugkerende blaasontstekingen of bedplassen is er mogelijk sprake van een verkeerd aangeleerd

Nadere informatie

Multiple sclerose en blaasklachten

Multiple sclerose en blaasklachten Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag

Nadere informatie

Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen

Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen Dr. An Bael Kindernefrologie Plascentrum ZNA PAOLA Kinderziekenhuis Antwerpen Blaas- en bekkenbodemstoornissen bij kinderen klinische problemen: Incontinentie

Nadere informatie

Proctologie voor de huisarts

Proctologie voor de huisarts Proctologie voor de huisarts overzicht en nieuwe mogelijkheden Dr. Yves Pirenne Dr. Dirk Vervloessem Algemene Heelkunde Huisartsensymposium 22 maart 2014 Proctologische aandoeningen Frequente pathologie

Nadere informatie

Bijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker

Bijscholingsdag urotherapie Aart Klijn Edith Dekker Bijscholingsdag urotherapie 2015 Aart Klijn Edith Dekker Workshop casuïstiek Doel: van elkaar leren Opzet: casus, diagnose, discussie, verloop, urologische beeld, valkuilen. Casus 1: Maud Leeftijd: 12

Nadere informatie

Laatste inzichten over medicatie bij LUTS. Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk

Laatste inzichten over medicatie bij LUTS. Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk Laatste inzichten over medicatie bij LUTS Bijscholing Kinderurotherapie 16 maart 2016 Marleen van den Heijkant FEAPU Wenen, Oostenrijk Introductie ICCS Consensus document Daytime Urinary Incontinence (DUI)

Nadere informatie

Incontinentie Praktische aanpak

Incontinentie Praktische aanpak Incontinentie Praktische aanpak Vragen Vooraf? JJ Wyndaele 1 2 Incontinentie is de toestand waarbij ongewild urineverlies optreedt Normale toestand = geen urineverlies 3 4 Continentie: anatomofysiologisch

Nadere informatie

Stoelgangreëducatie bij kinderen

Stoelgangreëducatie bij kinderen Stoelgangreëducatie bij kinderen Renson Catherine UZ Gent Bekkenbodemtherapie urotherapie 1 Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Kinder-bekkenbodemkinesisten Kinder-psychologen Pediatrische verpleegkundigen

Nadere informatie

Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog

Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal aan. Opgelet!

Nadere informatie

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter

Nadere informatie

Programma. Ketenzorg Arnhem

Programma. Ketenzorg Arnhem Programma 17.30 Incontinentie/ Valpreventie 18.30 Bijdrage ergotherapeut 19.00 Pauze 19.10 Pitch Verbeterplan 20.30 Pauze 20.45 Waarom ouderenzorg, Take home Message 21.00 Afsluiting Incontinentie: Mictie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Bekkenbodemfysiotherapie

Patiënteninformatie. Bekkenbodemfysiotherapie Patiënteninformatie Bekkenbodemfysiotherapie 1. Inhoud 1. Inhoud... 2 2. Bekkenbodemspieren... 3 3. Toilethoudingen... 4 Plashouding... 4 Stoelganghouding... 4 4. Algemene adviezen... 5 Drankschema...

Nadere informatie

Parkinson Blaas en Darm problemen

Parkinson Blaas en Darm problemen Parkinson Blaas en Darm problemen 7 november 2015 JP Kerklaan, Neuroloog Stellingen 1. Obstipatie komt weinig voor bij ziekte van parkinson 2. Vaak s nachts plassen past niet bij parkinson 3. Problemen

Nadere informatie

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2

Nadere informatie

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden De blaas de baas Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam Iets over mijzelf Uroloog in het MCH sinds 2011, hiervoor 8 jaar in RdGG

Nadere informatie

URINEWEGINFECTIE BIJ KINDEREN

URINEWEGINFECTIE BIJ KINDEREN URINEWEGINFECTIE BIJ KINDEREN A1001 Inleiding Bij ongeveer zes procent van de kinderen met koorts zonder een duidelijke oorzaak wordt een urineweginfectie gevonden. In de eerste levensmaanden en rond de

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

ALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk

ALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk Marjan Claes Kinesitherapeute ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk www.marjanclaes.be marjan.claes@gza.be 03/443.38.67 Inhoud 1. Wat is zindelijk zijn

Nadere informatie

URINEWEGINFECTIE BIJ KINDERE FRANCISCUS GASTHUIS

URINEWEGINFECTIE BIJ KINDERE FRANCISCUS GASTHUIS URINEWEGINFECTIE BIJ KINDERE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Bij ongeveer zes procent van de kinderen met koorts zonder een duidelijke oorzaak wordt een urineweginfectie gevonden. In de eerste levensmaanden

Nadere informatie

Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen.

Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen. Blaas retentie post partum Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen. Achtergrond informatie Tijdens en na de partus kan de mictie moeizamer

Nadere informatie

Workshop Bekkenfysiotherapie & biofeedback

Workshop Bekkenfysiotherapie & biofeedback Workshop Bekkenfysiotherapie & biofeedback Hanna van Asma Bekkenfysiotherapeut, gespecialiseerd in kinderen met zindelijkheidsproblemen Bekken&Bodem Bekkenfysiotherapie Zwolle Marja Schoenmakers Kinderfysiotherapeut,

Nadere informatie

Urineweg-infecties bij kinderen. Loes Tanja kinderarts

Urineweg-infecties bij kinderen. Loes Tanja kinderarts Urineweg-infecties bij kinderen Loes Tanja kinderarts Wat is een urineweginfectie (UWI)? Een combinatie van klinische leeftijdsgebonden kenmerken en de aanwezigheid van bacteriën in een betrouwbaar afgenomen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit

Nadere informatie

Sacrale Neurostimulatie voor Fecale Incontinentie.. Dr. Henk Thieren Dr.Jean-Marc Gillardin Abdominale Heelkunde AZ Sint-Lucas Brugge Overzicht : Definities + Scores. Cijfers bekkenbodempathologie. Geschiedenis

Nadere informatie

Anale fissuur. Centrum voor Algemene Heelkunde. Dr. Tom Feryn. www.dokterferyn.be

Anale fissuur. Centrum voor Algemene Heelkunde. Dr. Tom Feryn. www.dokterferyn.be Centrum voor Algemene Heelkunde Dr. Tom Feryn www.dokterferyn.be Anale fissuur www.proctologiekliniek.be www.facebook.com/doktertomferyn www.youtube.com/doktertomferyn Wat is een anale fissuur? Een anale

Nadere informatie

mw. dr. Willemijn Windt

mw. dr. Willemijn Windt + Farmacologische beïnvloeding van mictie Gewild of ongewild mw. dr. Willemijn Windt Uroloog io 24 september 2012 + Casus 82 jarige man COPD exacerbatie Al langere tijd gaat plassen moeilijker 1e dag na

Nadere informatie

Gevoel in de lagere urinewegen

Gevoel in de lagere urinewegen Gevoel in de lagere urinewegen Van Meel Tom David MPhty PhD Najaarscongres Pelvired 1 december 2012 Parnasse-Deux Alice Gevoelssensatie in de lagere urinewegen Sensatie van Blaasvulling Sensatie van niet

Nadere informatie

Geboren met extra kleppen!

Geboren met extra kleppen! Geboren met extra kleppen! Stida Vreede-ten Brink Verpleegkundig consulent kindernefrologie Gespecialiseerd in stoma,continentie en huidverzorging UMCG Beatrixkinderziekenhuis Groningen Functioneren

Nadere informatie

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Reparatie van de vaginale prolaps Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Anatomie van het vrouwelijk bekken Wat is vaginale prolaps? verzakking van de blaas, baarmoeder en/of darm Types prolaps Voorste vaginaal

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Enuresis. Terminologie ICCS international child continence society. Terminologie ICCS. Terminologie ICCS international child continence society

Enuresis. Terminologie ICCS international child continence society. Terminologie ICCS. Terminologie ICCS international child continence society Enuresis international child continence society Enuresis: intermittent incontinence of urine while sleeping, synonymous with (intermittent) nocturnal incontinence. The term is used regardless of whether

Nadere informatie

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN INTERLINE Bekkenbodemproblematiek Concept dd 27 maart 2007 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mw Adams, 46 jaar, komt op het spreekuur voor een uitstrijkje. Voor het inbrengen van het speculum vraagt u haar wat

Nadere informatie

Successen & failures in de urotherapie. E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut

Successen & failures in de urotherapie. E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut Successen & failures in de urotherapie E.C van der Kuur, kinderarts P. Schutte, bekkenfysiotherapeut - Casus 1 - Discussie second opinion - Casus 2 - Discussie management van verwachtingen casus 1-2016:

Nadere informatie

plasbuis ontspannen zich.

plasbuis ontspannen zich. Hoe werkt het plassen normaal? De blaas lijkt op een ballon, die groter en kleiner kan worden afhankelijk van de hoeveelheid vocht die erin zit. Aan het uiteinde van de blaas zitten de sluitspieren (kinderen

Nadere informatie

De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding

De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding I. Inhoud Op 25 mei 2010 heeft de Federale Raad voor

Nadere informatie

TIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

TIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! TIKA, Team Incontinentie Kinderen Arnhem en omgeving Uw kind heeft een afspraak op de polikliniek Kindergeneeskunde van Rijnstate voor poep- en/of plasproblemen. In deze folder leest u wat u van dit bezoek

Nadere informatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/25277

Nadere informatie

INCONTINENTIE. Inhoudstafel

INCONTINENTIE. Inhoudstafel INCONTINENTIE Informatie voor patiënten versie: 24 mei 2016 Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Hoe werkt een normale blaas? 3. Soorten urineverlies 4. Oorzaken en risicofactoren voor urineverlies 5. Welke onderzoeken

Nadere informatie

Omgaan met blaasproblemen

Omgaan met blaasproblemen Deze brochure kwam tot stand met medewerking van Leven met Multipele Sclerose uitgave 6 mevrouw Farida van Rey. Zij was werkzaam als artsonderzoeker in het Universitair Medisch Centrum St. Radboud en heeft

Nadere informatie

Blaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten. Dr Bertil Blok, uroloog

Blaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten. Dr Bertil Blok, uroloog Blaas disfunctie en behandeling botuline toxine in MS patienten Dr Bertil Blok, uroloog Disclosures Geen Leerdoelen Basiskennis van reden van blaasdisfunctie bij MS Inzicht in behandeling overactieve blaas

Nadere informatie

Incontinentie na radicale prostatectomie

Incontinentie na radicale prostatectomie Incontinentie na radicale prostatectomie Kinesitherapeutische bijdrage. Geuns Annemie 1 I. Inleiding Radicale prostatectomie is in de laatste jaren een veel voorkomende ingreep geworden. In vele gevallen

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling. Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling. Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante Bedrijfsnamen relaties met bedrijven Sponsoring Sanofi Takeda Nederland BV Teva Nederland

Nadere informatie

Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie

Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie. Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Acute aanpak en diagnostiek van urine retentie Frank Van der Aa Functionele en reconstructieve Urologie Neuro-urologie Anamnese Symptomen van blaasledigingstoornis? Recidiverende UTI? Incontinentie? Urgency?

Nadere informatie

Urine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond

Urine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond Urine incontinentie bij de hond Marjanne D. Zaal Specialist Chirurgie VSC De Wagenrenk Urine incontinentie bij de hond Presentatie van patiënt Sfinctermechanisme incompetentie (SMI( SMI) Castratie gerelateerde

Nadere informatie

Afdeling Kinderurologie. Sophia Kinderziekenhuis

Afdeling Kinderurologie. Sophia Kinderziekenhuis Afdeling Kinderurologie Sophia Kinderziekenhuis Op de afdeling Kinderurologie worden kinderen behandeld die een afwijking hebben aan de urinewegen en/of geslachtsorganen. Meestal zijn het aangeboren afwijkingen

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Kinderen met blaasproblemen

Kinderen met blaasproblemen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Kinderen met blaasproblemen z Kinderen met blaasproblemen 1 Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels

Nadere informatie

Op het potje. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders

Op het potje. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Op het potje over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Op het potje Wat is zindelijkheid? Je kind is zindelijk als het niet meer in zijn broek plast, overdag droog is en zelf op het potje of het toilet

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van absorberend en afschermend incontinentiemateriaal

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van absorberend en afschermend incontinentiemateriaal

Nadere informatie

Goedaardige Prostaatvergroting

Goedaardige Prostaatvergroting Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.

Nadere informatie

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org

Nadere informatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem Revalidatie Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem (BB) problematiek bekeken vanuit een andere invalshoek Revalidatie houdt behandeling in waarbij herstel van functie

Nadere informatie

Urine-incontinentie bij vrouwen

Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. Het is een veel voorkomend probleem. Een op de vier vrouwen jonger dan 65 lijdt aan

Nadere informatie

Post ICS 2014 Stress incontinentie. Jetske van Breda 28-11-2014

Post ICS 2014 Stress incontinentie. Jetske van Breda 28-11-2014 Post ICS 2014 Stress incontinentie Jetske van Breda 28-11-2014 Disclosure-slide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten (potentiële) Belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Inleiding. Wanneer start je best?

Inleiding. Wanneer start je best? 1 Inhoud Inleiding... 3 Wanneer start je best?... 3 Vanaf het eerste moment... 4 De eigenlijke zindelijkheidstraining... 4 Enkele aandachtspunten om op te letten... 4 Plashouding... 4 Drinkgewoonten...

Nadere informatie

Natte ongelukjes bij kinderen

Natte ongelukjes bij kinderen Sanne Steffens, Doreth Teunissen, Toine Lagro-Janssen Klinische les Natte ongelukjes bij kinderen Inleiding U herkent het vast wel: ouders die bezorgd op uw spreekuur komen en melden dat hun kroost met

Nadere informatie

hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting

hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting Kinderen met urine-incontinentie en/of urineweginfecties kunnen worden onderverdeeld in 3 groepen. ( de 4de groep, kinderen met een neurologische stoornis

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van absorberend en afschermend incontinentiemateriaal

Nadere informatie

ZINDELIJKHEIDSTRAINING

ZINDELIJKHEIDSTRAINING ZINDELIJKHEIDSTRAINING Dr. N. De Ronne, pediater, centraal adviserend arts Kind en Gezin DEFINITIE ZINDELIJKHEID Een kind is zindelijk wanneer het zijn urine en zijn stoelgang kan ophouden en wacht met

Nadere informatie

Samenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES

Samenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES Samenvatting JGZ richtlijnen Urine en Feces Deze samenvatting is een uitreksel van de uitgebreidere JGZ richtlijn Zindelijkheid URINE en FECES Concept versie 25 jan 2010, definitief voor proefimplementatie

Nadere informatie

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind.

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Inleiding Uw kind komt op de Plas&PoepPoli van Meander Medisch Centrum omdat het incontinent is voor

Nadere informatie

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal?

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal? Urologie Plasproblemen bij kinderen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, blaasontstekingen

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Afdeling urologie gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Uw afspraak 3 Wat is een urodynamisch onderzoek? 3 Voorbereiding op het onderzoek 4 Het onderzoek 4 Na het onderzoek 5 De uitslag

Nadere informatie

Handreiking. Urine-incontinentie

Handreiking. Urine-incontinentie Handreiking Urine-incontinentie Handreiking Urine-incontinentie Doelgroep Ouderen met: Klachten van urine-incontinentie (= iedere vorm van onwillekeurig verlies van urine). ¹ ² ³ Diagnostiek Vraag naar:

Nadere informatie

Komt een man bij de dokter

Komt een man bij de dokter Komt een man bij de dokter Over PSA en mictieklachten 11 november 2014 Prostaat Specifiek Antigeen eiwit geproduceerd door prostaatepitheel verhoogd bij afwijkingen van de prostaat prostaatontsteking

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting en conclusies

Chapter 10. Samenvatting en conclusies Chapter 10 Samenvatting en conclusies 139 140 Hoofdstuk 1 Geeft een overzicht van de geschiedenis van bekkenbodemdisfunctie en bekkenfysiotherapie, in Nederland en het buitenland. Dit proefschrift concentreert

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal aan. Opgelet!

Nadere informatie

Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge

Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december 2009 Ameye Martien Prostaat- en continentieverpleegkundige AZ Sint-Lucas Assebroek - Brugge Het normale plasgebeuren Biedt zelfsondage een oplossing? 1 december

Nadere informatie

Koortsige Urineweginfecties/ Pyelonefritis bij kinderen. Dr An Bael, kindernefrologie ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis

Koortsige Urineweginfecties/ Pyelonefritis bij kinderen. Dr An Bael, kindernefrologie ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Koortsige Urineweginfecties/ Pyelonefritis bij kinderen Dr An Bael, kindernefrologie ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Koorts of geen koorts? Urineweginfecties. Blaasontsteking= cystitis, geen koorts

Nadere informatie

Urologie. Prostaatklachten

Urologie. Prostaatklachten Urologie Prostaatklachten Urologie Inleiding In deze folder vindt u informatie over prostaatklachten. Deze informatie is bedoeld om u inzicht te geven in de oorzaak van de klachten en de mogelijkheden

Nadere informatie

www.azstlucas.be > TOT TVT bij stressincontinentie Dienst urologie, andrologie en steenkliniek

www.azstlucas.be > TOT TVT bij stressincontinentie Dienst urologie, andrologie en steenkliniek www.azstlucas.be > Dienst urologie, andrologie en steenkliniek Inleiding 2 blaas urethra schaambeen In overleg met uw arts is besloten bij u een operatie te verrichten voor de behandeling van uw stressincontinentie.

Nadere informatie

Presentatie. ICCS 2006 Classificatie Urine-incontinentie bij kinderen. Kind is geen kleine volwassene. OAB Multifactorieel 22-4-2012

Presentatie. ICCS 2006 Classificatie Urine-incontinentie bij kinderen. Kind is geen kleine volwassene. OAB Multifactorieel 22-4-2012 Presentatie Overactieve Blaas op Kinderleeftijd Is er plaats voor Fysiotherapie? Overactieve blaas op kinderleeftijd Twee casussen Hoofdpuntendiagnostiek OABof OABb? Therapeutischeopties Fysiotherapie:

Nadere informatie

Chapter 10. Nederlandse samenvatting

Chapter 10. Nederlandse samenvatting Chapter 10 Nederlandse samenvatting Incontinentie urinae, het ongewild verlies van urine, is een frequent voorkomend probleem bij vrouwen. De prevalentie (het vóórkomen) hiervan wordt geschat tussen de

Nadere informatie

INTERMITTENT SONDEREN

INTERMITTENT SONDEREN INTERMITTENT SONDEREN 1 Wat is intermittent sonderen? Bij intermittente sondage wordt de blaas geledigd door het kort inbrengen van een sonde in de blaas. Wanneer de blaas leeg is wordt deze sonde onmiddellijk

Nadere informatie

BEHANDELING VAN STRESSINCONTINENTIE

BEHANDELING VAN STRESSINCONTINENTIE BEHANDELING VAN STRESSINCONTINENTIE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding In overleg met uw arts is besloten bij u een operatie uit te voeren ter behandeling van uw incontinentieklachten. Het doel van deze operatie

Nadere informatie

Blaasvolume trainen, hoe doe je dat?

Blaasvolume trainen, hoe doe je dat? Blaasvolume trainen, hoe doe je dat? Luitzen-Albert GROEN, kinderuroloog UZ Gent 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Wat is een normale blaascapaciteit Roberto Martınez-GarcıaNeurourology and Urodynamics

Nadere informatie

Bijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant

Bijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant Bijlage 6 Begeleiding incontinentie en enuresis Regionale transmurale afspraak Zuidoost Brabant Overdag nat Vóór 3 jaar: Uitleg, wegnemen druk/straf, positieve aandacht. Leg uit dat overdag nog niet zindelijk

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek Afdeling urologie.

Urodynamisch onderzoek Afdeling urologie. Urodynamisch onderzoek Afdeling urologie www.nwz.nl Inhoud Uw afspraak 3 Wat is een urodynamisch onderzoek? 4 Voorbereiding op het onderzoek 5 Het onderzoek 5 Na het onderzoek 6 De uitslag 7 Bijwerkingen

Nadere informatie

Vragen over plasgedrag

Vragen over plasgedrag Algemene gegevens: Voornaam kind:. Achternaam kind:.. Geslacht: jongen / meisje Geboortedatum kind: Invuldatum: Vragen over plasgedrag Urineverlies overdag Verliest uw kind urine in de broek? Z, op welke

Nadere informatie