Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS"

Andreas de Backer
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek

2 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

3 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

4 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

5 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

6 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

7 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

8 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

9 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

10 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

11 hersenen blaas T10-L2 Pontien centrum Ruggenmerg Sympatisch adrenerg zenuwen sluitspier Spino-bulbo-spinale pathway sacraal centrum Parasympatisch cholinerg S2-S4

12 hersenen blaas Pontien centrum ruggemerg zenuwen sluitspier sacraal centrum

13 hersenen blaas Pontien centrum ruggemerg zenuwen sluitspier sacraal centrum

14 hersenen blaas Pontien centrum ruggemerg zenuwen sluitspier sacraal centrum

15 hersenen blaas Pontien centrum ruggemerg zenuwen sluitspier sacraal centrum

16 hersenen blaas Pontien centrum ruggemerg zenuwen sluitspier sacraal centrum

17 Gevolgen ureters detrusor sfincter urethra Intermittency, hesitantie, residu BLAASLEDIGINGSSTOORNISSE N Urgency, urgency incontinentie BLAASVULLINGSSTOORNISSEN Detrusor hypertrofie, VUJ obstructie, compliantieverlies Vesico-ureterale reflux, UTI s Nierfunctieverlies - pyelonefritis

BLAASVULLINGSSTOORNISSEN Detrusor hypertrofie, VUJ obstructie,

19 Multiple sclerose: aandoening Neuroinflammatoire ziekte (demyeliniserende plaques in witte stof CZS) Klinisch: tussen 20 en 50 jaar : 2-4:1

21 Multiple sclerose: verloop 85% relapsing remitting 50 % secundair progressief

22 Multiple sclerose: verloop Kurtzke Expanded Disability Status Scale (EDSS) Kurtzke et al Neurology 1983;33:

23 Multiple sclerose: urologische problematiek Niet levensbedreigend vaak verwaarloosd! Patiënt zoekt geen hulp onrealistische verwachtingen/slechte compliantie Zorgverlener vraagt niet achter urologische klachten biedt geen behandeling aan

24 Multiple sclerose: urologische problematiek 75% heeft LUTS NARCOMS registry (n=9688/16858) 70% vindt deze klachten ernstig tot matig storend voor QoL Marrie et al. Neurology 2007; 68: Kalsi et al. Ann Neurol 2007; 62:452-7

25 Bekkenbodem dysfunctie in MS 39-73% BLADDER BOWEL 75% SEXUAL 45-73% Borello-France et al. Mult Scler 2004;10:455 Nortvedt et al. Mult Scler 2001;343:938 Wiesel et al. Eur J Gastroenterol Hepatol 2001;13:441

26 Multiple sclerose Progressief Fluctuerend Spasticiteit OL bekkenbodem relaxatie stoornissen ( LUTS klachten) De Ridder et al Neurourol Urodyn 1998;17: Fowler et al J Neurol Neurosurg Psychiatry 2009;80:470-

27 Relatie tussen sfincteroveractiviteit en spasticiteit onderste ledematen 35% 23% 25% 17% minimaal Kruk of stok rolator rolstoel Bed legerig BBSO, medicamenteu s OAB medicamenteus, CI(S)C verblijfssonde, ingreep residu

28 L.U.T.S. Urgency/frequency Emptying disorders End stage PFMT Antimuscarinics CI(S)C Botulinum toxin Surgical diversion Permanent catheter

29 OAB in MS Survey in 9702 MS patients (NARCOMS) 65% (n=6263) moderate to severe OAB 51% treated 43% evaluated by urologist 21% (n=2034) moderate to great leakage Mahajan et al. J Urol 2010;183:1432-7

30 OAB and patient disability Mahajan et al. J Urol 2010;183:1432-7

31 OAB and disease duration Mahajan et al. J Urol 2010;183:1432-7

32 Bekkenbodem reëducatie bij MS Prospectieve RCT 35 met OAB klachten EDSS 6,5 RRMS Lucio et al. Clinics 2011;66(9):1563-8

33 Bekkenbodem reëducatie bij MS Awareness en contractie kracht 2x/w, gedurende 12 w met therapeut Interventie vs sham oefeningen Lucio et al. Clinics 2011;66(9):1563-8

34 Lucio et al. Clinics 2011;66(9):1563-8

35 Objectieve incontinentie Lucio et al. Neurourol Urodyn 2010;29:1410-

36 Symptoom specifieke QoL Lucio et al. Clinics 2011;66(9):1563-8

37 Levenskwaliteit Lucio et al. Clinics 2011;66(9):1563-8

38 Bekkenbodem reëducatie bij MS 50, 30 EDSS 6,5, PVR < 100 ml Randomisatie naar BBSO + biofeedback + electrostimulatie vs. geen R\ Vragenlijst over urinaire symptomen (score 0-10) Vahtera et al. Clin Rehabil 1997;11:211-9

39 Subjectieve ernst LUTS in MS Vahtera et al. Clin Rehabil 1997;11:211-9

40 Bekkenbodem reëducatie Geen effect of EDSS Geen effect of SF-36 Geen effect op urodynamische parameters

41 Bekkenbodem reëducatie Verbetering van LUTS klachten Vermindering van urineverlies In populatie ( en ) van RRMS met EDSS 6,5

42 BBSO +/- biofeedback +/- electrostimulatie 30, EDSS < 7,5 gerandomiseerd Wekelijkse sessie gedurende 9 weken McClurg et al. Neurourol Urodyn 2006;25:337-

43 BBSO +/- biofeedback +/- electrostimulatie Combination therapy decreases 24h leakage episodes, 24h pad test Combination therapy increases QoL No change in voiding frequency, nocturia, voided volumes McClurg et al. Neurourol Urodyn 2006;25: De Ridder et al. Acta Neurol Belg 1999;99:61-4

44 Conclusie Bekkenbodemspasticiteit speelt een belangrijke rol bij ontstaan van LUTS klachten in MS Parallel aan spasticiteit van OL ( EDSS) Bekkenbodemspasticiteit neemt toe met ziekteprogressie bij MS Evolutie naar blaasledigingsstoornissen (en nood aan sondage)

45 Conclusie Bekkenbodemtherapie heeft een gunstig effect op urinaire symptomen en levenskwaliteit bij EDSS < 6,5 Bekkenbodemdysfunctie speelt ook rol bij darm- en seksuele dysfunctie

46 Dank u! Dank U

Vergelijkbare documenten

Multiple Sclerose en urologie

Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen