Urine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Urine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond"

Transcriptie

1 Urine incontinentie bij de hond Marjanne D. Zaal Specialist Chirurgie VSC De Wagenrenk Urine incontinentie bij de hond Presentatie van patiënt Sfinctermechanisme incompetentie (SMI( SMI) Castratie gerelateerde urine incontinentie Therapie- medicamenteus - chirurgisch - accupunctuur Screening M.D. Zaal op urine ectopische incontinentie bij de hond ureteren mei

2 Presentatie van patiënt anamnese onderzoek Signalement Actief en/of passief urine verlies Mate van incontinentie en tijdstip Mictie patroon Beeldvorming urinewegen Presentatie van patiënt onderzoek diagnose Echografisch onderzoek urinewegen ectopische ureter positie van de blaas openstaande sfincter punctie urine Urine onderzoek aanwezigheid secundaire ascenderende infectie 2

3 Presentatie van patiënt diagnose therapie Classificatie Urine incontinentie Neurogene oorzaak Niet neurogene oorzaak Bewust Onbewust Pu/Pd Urge inc. Gedrag Anatomische afwijking SMI Paradoxaal 3

4 Paradoxale incontinentie = Obstructieve incontinentie Bij partiële urethraobstructie, door hoge intravesicale druk, lekkage langs obstructie Urolithiasis Overgangsepitheelcelcarcinoom Dyssynergie Sfinctermechanisme incompetentie SMI Castratie verkregen insufficiënte nte sluiting van de urethra SMI Tonus urethra interactie neuromusculaire- vasculaire- en pas. elastische componenten Blaashals en urethra vormen buis met weerstand tegen urineflow 4

5 Pelvic bladder Naast tonus speelt positie blaashals en obesitas rol Bij caudale blaasligging en kortere urethra caudale verplaatsing bij (gaan) liggen Castratie gerelateerde urine incontinentie Castratie verandert componenten in de extracellulaire matrix in urogenitaal weefsel Receptoren voor oestrogeen, progesteron en gonadotrophines Metabolisme van collageen onder hormonale invloed Castratie hoger aandeel van collageen lager aandeel van spiervezels 5

6 Verandering verhouding spiervezels - collageen na castratie S. Ponglowhapan, theriogenology 2008 Verandering verhouding spierweefsel- collageen na castratie S. Ponglowhapan, theriogenology

7 Castratie gerelateerde urine incontinentie voorkomen 3-20% 3 geen verschil tussen OVE en OVE grotere rassen, 79% > 20 kg voor eerste loopsheid risico (Veronesi 08, Arnold '01) Therapie Medicatie Trans-urethraal collageen Colposuspensie/vasopexie Trans pelvicale sling 7

8 Medicatie Sympaticomimetica (75-90% effectief) Oestrogenen (65-75% effectief) toename sluiting urethra toename blaasvulling GnRH analogen toename blaasvulling Neurofysiologie 8

9 N. Hypogastricus (opslag urine) sympatische banen α-adrenerge receptoren contractie urethra β-adrenerge receptoren relaxatie blaas Pijnperceptie bij overvulling van de blaas N. Pelvicus (mictie) Parasympatische banen (cholinerg( cholinerg) Contractie m. detrusor en relaxatie urethra Druk receptoren in de blaaswand Relaxatie urethra door remming N. pudendus 9

10 N. Pudendus Contractie dwars gestreepte sfincter Rek-receptoren urethra Controle integriteit via de perineum reflex Fenylpropanolamine (Propalin, tensurin ) Selective α-1 adrenoreceptor agonist Dosering: : 1.5 mg/kg/over 2-3x 2 daags Bijwerking: braken, onrust, apathie, anorexie Contra-indicatie indicatie: : glaucoom, prostaathypertrofie 10

11 Ephedrine HCl (Enurace ) Minder selectief en stimuleert β-receptoren Dosering: : mg/kg in 2dd PO Meer bijwerking: : gastro-intestinale stoornissen, tachycardie, mydriasis.!gewenning! Contra-indicate: glaucoom Oestriol (Incurin ) Natuurlijk oestrogeen Zwelling urethraepitheel en toename aantal en gevoeligheid α receptoren Dosering: : 1 mg/dier/dag Bijwerking: atractief voor reuen, bloedverlies, zwelling vulva, zwelling melklieren, stomppyometra Contraindicatie: intacte teven 11

12 Testosteron (Sustanon ) Androgeen steroid Dosering: : 2.2mg/kg Bijwerking: toename geslachtsdrift, pijnlijke erectie, oedeem Contra-indicatie indicatie: intacte reu,, neoplasie GnRH analogen Suprelorin 4.7mg desloreline Castratie stijging LH en FSH GnRH depot daling LH en FSH (?) Geen verschil in spiegel plasma gonadothrophines Continue afgifte van GnRH direct effect op de blaas 12

13 Screening op ectopische ureteren Preciese classificatie fenotype + dna-ondezoek ophelderen erfelijkheid Entlebucher Sennenhund: HD, katarakt, PRA Appenzeller Sennenhund: patellaluxatie, HD, ED Hartelijk dank voor uw aandacht! 13

mw. dr. Willemijn Windt

mw. dr. Willemijn Windt + Farmacologische beïnvloeding van mictie Gewild of ongewild mw. dr. Willemijn Windt Uroloog io 24 september 2012 + Casus 82 jarige man COPD exacerbatie Al langere tijd gaat plassen moeilijker 1e dag na

Nadere informatie

Incontinentie Inleiding Anatomie Hoe merk ik dat mijn hond incontinent is?

Incontinentie Inleiding Anatomie Hoe merk ik dat mijn hond incontinent is? Incontinentie Inleiding Om met de deur in huis te vallen: incontinentie (onvrijwillig urineverlies) is iets anders dan de echte onzindelijkheid, waarbij de hond zijn ontlasting en/of urine in huis deponeert

Nadere informatie

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek

Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan. Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Urineincontinentie bij vrouwen Dr. Peter De Wil, uroloog Kliniek Sint Jan Ontmoetingsavond 4/4/2019 MCH Wezembeek Wanneer urine incontinentie? Als de druk in de blaas hoger is dan de druk in de urethra!

Nadere informatie

MICTIESTOORNISSEN. Algemeen. Risicofactoren. Fysiologie

MICTIESTOORNISSEN. Algemeen. Risicofactoren. Fysiologie MICTIESTOORNISSEN Inhoudsopgave Algemeen... 1 Risicofactoren... 1 Fysiologie... 1 Pathofysiologie... 2 Werkingsmechanisme van geneesmiddelen die de mictie beïnvloeden... 3 Geneesmiddelen waarbij mictiestoornissen

Nadere informatie

Gevoel in de lagere urinewegen

Gevoel in de lagere urinewegen Gevoel in de lagere urinewegen Van Meel Tom David MPhty PhD Najaarscongres Pelvired 1 december 2012 Parnasse-Deux Alice Gevoelssensatie in de lagere urinewegen Sensatie van Blaasvulling Sensatie van niet

Nadere informatie

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d )

Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Is er meerwaarde van urodynamica? (U d ) Workshop bijscholingsdag urotherapie 23 maart 2018 Aart Klijn, kinderuroloog Voor wie zou U d meerwaarde hebben? Kinderen die bij een urotherapeut komen: Kinderen

Nadere informatie

BD/2012/REG NL 9867/zaak II. BIJSLUITER

BD/2012/REG NL 9867/zaak II. BIJSLUITER BD/2012/REG NL 9867/zaak 240600 15 II. BIJSLUITER BD/2012/REG NL 9867/zaak 240600 16 BIJSLUITER ENURACE 10, 10 mg tabletten voor honden 1. NAAM EN ADRES VAN DE VERGUNNINGHOUDER VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Incurin 1 mg tablet 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: Oestriol 1 mg/tablet Zie rubriek

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2013/REG NL 109554/zaak 359202 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Ast Beheer B.V. te Oudewater

Nadere informatie

Multiple Sclerose en urologie

Multiple Sclerose en urologie Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Ypozane 1,875 mg tabletten voor honden Ypozane 3,75 mg tabletten voor honden Ypozane 7,5 mg tabletten voor honden Ypozane

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL ENURACE 10, 10 mg tabletten voor honden. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat: Werkzaam bestanddeel 8,1

Nadere informatie

Nieuwsbrief Babyklasse teven 4-6 mnd. Yvonne Verschoor Comm Kynologie Prov Zuid Holland / Utrecht. Babyklasse teven 4-6 mnd - langstokhaar

Nieuwsbrief Babyklasse teven 4-6 mnd. Yvonne Verschoor Comm Kynologie Prov Zuid Holland / Utrecht. Babyklasse teven 4-6 mnd - langstokhaar Nieuwsbrief 2013-07 Provinciale Clubmatch Zuid Holland, bij de kpg. Rijnmond Hele mooie weersverwachtingen twee weken voor de clubmatch, dus de vraag was: wel een tent of geen tent. Omdat een week vooraf

Nadere informatie

BIJSLUITER. ENURACE 50, 50 mg tabletten voor honden

BIJSLUITER. ENURACE 50, 50 mg tabletten voor honden II. BIJSLUITER BIJSLUITER ENURACE 50, 50 mg tabletten voor honden 1. NAAM EN ADRES VAN DE VERGUNNINGHOUDER VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE Registratiehouder:

Nadere informatie

BBD: Bowel Bladder Dysfunction

BBD: Bowel Bladder Dysfunction BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden

Nadere informatie

Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen.

Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen. Blaas retentie post partum Doel Het voorkómen en vroegtijdig opsporen van mictie- en blaasproblemen rond de partus, en deze te behandelen. Achtergrond informatie Tijdens en na de partus kan de mictie moeizamer

Nadere informatie

röntgen diagnostiek röntgen diagnostiek röntgen diagnostiek opname DS en VD correct belicht / laag kv onbewogen goed zijdelings

röntgen diagnostiek röntgen diagnostiek röntgen diagnostiek opname DS en VD correct belicht / laag kv onbewogen goed zijdelings röntgen diagnostiek opname DS en VD correct belicht / laag kv onbewogen goed zijdelings röntgen diagnostiek buitenzijde detail in de buik organen: grootte, ligging, vorm, inhoud röntgen diagnostiek buitenzijde

Nadere informatie

CHAPTER 8. Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch)

CHAPTER 8. Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch) CHAPTER 8 Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch) 100 Samenvatting 8.1 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 8.1.1 Inleiding 8.1.1.1 Incontinentie tijdens de zwangerschap en na de baring Bekkenbodem

Nadere informatie

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht De gidsbijprostaatkanker -Uroloog 4-6-2019 Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht Inhoud Wat zijn de stappen die de patiënt doorloopt als mogelijk sprake is van prostaatkanker. 1. Incidentie

Nadere informatie

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2

Nadere informatie

Incontinentie bij kinderen

Incontinentie bij kinderen Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar

Nadere informatie

De prostaat. Anatomie van de prostaat. Blaashals. Urineblaas. Zaadblaasjes. Ejaculatiekanaal. Prostaat. Urinebuis. Zaadblaasjes. Prostaat.

De prostaat. Anatomie van de prostaat. Blaashals. Urineblaas. Zaadblaasjes. Ejaculatiekanaal. Prostaat. Urinebuis. Zaadblaasjes. Prostaat. De prostaat Anatomie van de prostaat Blaashals Zaadblaasjes Prostaat Zaadblaasjes Prostaat Prostaatgebied Ejaculatiekanaal Urineblaas Urineblaas Overgangszone Kapsel van bind- en spierweefsel Centrale

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Uitscheiding van urine. Transport urine AFI1. Nieren 2 Urine. Vanuit de nierpapillen druppelt urine in het nierbekken.

Anatomie / fysiologie. Uitscheiding van urine. Transport urine AFI1. Nieren 2 Urine. Vanuit de nierpapillen druppelt urine in het nierbekken. Anatomie / fysiologie Nieren 2 Urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 1 Uitscheiding van urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 2 Transport urine Vanuit de nierpapillen

Nadere informatie

2007 American Medical Systems, Inc. Alle rechten voorbehouden. Order Number: 600345-08

2007 American Medical Systems, Inc. Alle rechten voorbehouden. Order Number: 600345-08 American Medical Systems, Inc. World Headquarters 10700 Bren Road West Minnetonka, MN 55343 USA Phone: 952 930 6000 Fax: 952 930 6157 www.americanmedicalsystems.com www.greenlightforbph.com American Medical

Nadere informatie

Dr. E. Verlinden Marjan Claes

Dr. E. Verlinden Marjan Claes Dr. E. Verlinden Marjan Claes Urineverlies gedurende de dag bij een kind oud genoeg om blaascontrole te hebben Primair : blijvende natte broeken na potjestraining (3-4 jaar) Secundair : herval van natte

Nadere informatie

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats)

OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats) OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats) 1. Welke van onderstaande beweringen is onjuist? A. Patiënten met testiculaire feminisatie hebben als chromosomenpatroon

Nadere informatie

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient

Nadere informatie

Osteopathische geneeskunde. De blaas en de prostaat. Luc Peeters & Grégoire Lason

Osteopathische geneeskunde. De blaas en de prostaat. Luc Peeters & Grégoire Lason Osteopathische geneeskunde De blaas en de prostaat Luc Peeters & Grégoire Lason De blaas en de prostaat Luc Peeters & Grégoire Lason Copyright door Osteo 2000 bvba 2013. Niets uit deze opgave mag worden

Nadere informatie

M.M.P. Willemsen 1. Embryologische fase. Toepassing van de bekkenanatomie. Mariska Willemsen MSPT De rol van de bekkenfysiotherapeut

M.M.P. Willemsen 1. Embryologische fase. Toepassing van de bekkenanatomie. Mariska Willemsen MSPT De rol van de bekkenfysiotherapeut De rol van de bekkenfysiotherapeut Toepassing van de bekkenanatomie MSPT 09-09 - 2016 Arts Patiënt met incontinentie/prolaps Aandoening/ziekte Medische diagnose Bekkenfysiotherapeut Patiënt met incontinentie/

Nadere informatie

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Verlost van een vergrote prostaat

Patiënteninformatie. Verlost van een vergrote prostaat Patiënteninformatie Verlost van een vergrote prostaat 1 GreenLight -lasertherapie Uw arts heeft vastgesteld dat de symptomen waar u last van hebt het gevolg zijn van benige prostaathyperplasie (BPH), ook

Nadere informatie

COLPOSUSPENSIE ALS CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN URINAIRE INCONTINENTIE BIJ DE TEEF

COLPOSUSPENSIE ALS CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN URINAIRE INCONTINENTIE BIJ DE TEEF UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2013-2014 COLPOSUSPENSIE ALS CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN URINAIRE INCONTINENTIE BIJ DE TEEF door Amelie C. CATTEUW Promotor: Prof. Dr. H. de Rooster

Nadere informatie

Incontinentie Praktische aanpak

Incontinentie Praktische aanpak Incontinentie Praktische aanpak Vragen Vooraf? JJ Wyndaele 1 2 Incontinentie is de toestand waarbij ongewild urineverlies optreedt Normale toestand = geen urineverlies 3 4 Continentie: anatomofysiologisch

Nadere informatie

UROLOGIE achtergronden casusschetsen

UROLOGIE achtergronden casusschetsen UROLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. 1 april 2003 herzien maart 2004 Casusschets 1 UROLOGIE ACHTERGRONDEN

Nadere informatie

Verdiepingsmodule. Urineweginfecties: controleren of verwijzen? Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting

Verdiepingsmodule. Urineweginfecties: controleren of verwijzen? Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting Urineweginfecties: controleren of verwijzen? 1. Toelichting Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van juli 2005 Een patiënt met een urineweginfectie krijgt vaak alleen een recept mee, ziet soms

Nadere informatie

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam

OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden. De blaas de baas. Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam OAB, urodynamica en behandelingsmogelijkheden De blaas de baas Pieter M. Groenendijk Uroloog MC Haaglanden, Den Haag/Leidschendam Iets over mijzelf Uroloog in het MCH sinds 2011, hiervoor 8 jaar in RdGG

Nadere informatie

Follow-up van antenataal vastgestelde afwijkingen van het urogenitale stelsel

Follow-up van antenataal vastgestelde afwijkingen van het urogenitale stelsel Follow-up van antenataal vastgestelde afwijkingen van het urogenitale stelsel Ruud Nijman en Rien Nijman Drs. R.G. Nijman, arts-assistent Kindergeneeskunde, Medisch Centrum Rijnmond-Zuid, Rotterdam Prof.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee november 2013. Blaasproblemen bij de hond en kat zijn een veelvuldig voorkomend probleem...

Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee november 2013. Blaasproblemen bij de hond en kat zijn een veelvuldig voorkomend probleem... Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee november 2013 Blaasproblemen bij de hond en kat zijn een veelvuldig voorkomend probleem... Regelmatig zien wij honden en katten met blaasproblemen, die vaak

Nadere informatie

PowerPoint presentatie

PowerPoint presentatie PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

Oxybutyninechloorhydraat heeft een antispasmodische/anticholinerge werking.

Oxybutyninechloorhydraat heeft een antispasmodische/anticholinerge werking. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Oxybutynine Sandoz 5 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Het werkzame bestanddeel is oxybutyninechloorhydraat (5 mg). Voor een volledige lijst van hulpstoffen

Nadere informatie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed

Nadere informatie

Urine-incontinentie. Ph.E.V. Van Kerrebroeck en G. van Koeveringe. 5.2 Oorzaken en vormen van incontinentie 82

Urine-incontinentie. Ph.E.V. Van Kerrebroeck en G. van Koeveringe. 5.2 Oorzaken en vormen van incontinentie 82 81 Urine-incontinentie Ph.E.V. Van Kerrebroeck en G. van Koeveringe.1 Inleiding 82.2 Oorzaken en vormen van incontinentie 82.2.1 Stressincontinentie 83.2.2 Urgency-incontinentie 8.2.3 De neurogeen gestoorde

Nadere informatie

BIJLAGE I 1. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I 1. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN The European Agency for the Evaluation of Medicinal Products BIJLAGE I 1. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 7 Westferry Circus, Canary Wharf, London, E14 4HB, UK Switchboard: (+44-171) 418 8400 Fax:

Nadere informatie

Anatomie van de bekkenbodem. Dr. Carine Petré, medische beeldvorming

Anatomie van de bekkenbodem. Dr. Carine Petré, medische beeldvorming Anatomie van de bekkenbodem Dr. Carine Petré, medische beeldvorming BEKKENBODEM complexe multifunctionele eenheid : - actieve en passieve steun van viscerale organen - regelt continentie - coördineert

Nadere informatie

Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose. Omschrijving

Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose. Omschrijving Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Onvruchtbaarheid is het onvermogen om drachtig te worden. Onvruchtbaarheid bij vrouwelijke honden (teven) en katten (poezen)

Nadere informatie

Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD

Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno 2017 dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD Schildklierfunctiestoornissen Hyperthyreoïdie Subklinische hyperthyreoidie Hypothyreoïdie Subklinische

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar FYSIOLOGIE VAN DE MICTIE BIJ DE TEEF. door. Renske A. SUETERS

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar FYSIOLOGIE VAN DE MICTIE BIJ DE TEEF. door. Renske A. SUETERS UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2008-2009 FYSIOLOGIE VAN DE MICTIE BIJ DE TEEF door Renske A. SUETERS Promotor: prof. dr. Stanislas U. Sys Literatuurstudie in het kader van de

Nadere informatie

Cysto-Urethrografie (bij kinderen) retrograad

Cysto-Urethrografie (bij kinderen) retrograad Cysto-Urethrografie (bij kinderen) retrograad 1 2 Geachte mevrouw, meneer Deze brochure is een uitgave van de dienst radiologie van het Sint- Andriesziekenhuis Tielt. Hiermee willen we u graag wat meer

Nadere informatie

Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove. Bekkenfysiotherapeut

Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove. Bekkenfysiotherapeut Naam Bekkenfysiotherapeut Titel proefschrift/thesis Samenvatting Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove Ja Pelvic Floor Function and Disfunction in a general female population Algemeen Het hoofdonderwerp van

Nadere informatie

Vrouwelijke factoren 1/3. Mannelijke factoren 1/3. Gemengde factoren 1/3. Onbekende Oorzaken 10 %

Vrouwelijke factoren 1/3. Mannelijke factoren 1/3. Gemengde factoren 1/3. Onbekende Oorzaken 10 % Vrouwelijke factoren 1/3 Mannelijke factoren 1/3 Gemengde factoren 1/3 Onbekende Oorzaken 10 % -Ovulatie stoornissen (PCOS) -Tubaire pathologie -Infectie (PID) -Endometriosis -Uteriene afwijkingen -Cervicale

Nadere informatie

Dokter, onze zoon/dochter pubert te vroeg/te laat. Dr. R. Zeevaert Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt

Dokter, onze zoon/dochter pubert te vroeg/te laat. Dr. R. Zeevaert Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Dokter, onze zoon/dochter pubert te vroeg/te laat Dr. R. Zeevaert Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit

Nadere informatie

Als een donderslag bij heldere hemel

Als een donderslag bij heldere hemel Als een donderslag bij heldere hemel Ruud van der Kruijk, neuroloog Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Mede namens Sarah Vermeer, neuroloog Rijnstate, Peter Coppens huisarts te Ulft en Rik van Dijk huisarts

Nadere informatie

Gynaecologie hormonen RozenbergSport.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5

Gynaecologie hormonen RozenbergSport.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5 Rozenberg.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5 Inhoud Zwangerschap Bloedverlies Contraceptie Menopauze E FSH LH Oestrogeen ovaria LH regulering menstruele cyclus endometrium proliferatie estradiol 17β: FFA mobilisatie

Nadere informatie

Tabletten 50 mg bevatten 50 mg nilutamide als werkzaam bestanddeel Tabletten 150 mg bevatten 150 mg nilutamide als werkzaam bestanddeel

Tabletten 50 mg bevatten 50 mg nilutamide als werkzaam bestanddeel Tabletten 150 mg bevatten 150 mg nilutamide als werkzaam bestanddeel NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Anandron 50 mg Anandron 150 mg KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Tabletten 50 mg bevatten 50 mg nilutamide als werkzaam bestanddeel Tabletten 150 mg bevatten 150 mg

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN 1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:

Nadere informatie

Ovulatie-inductie. Gynaecologie. Beter voor elkaar

Ovulatie-inductie. Gynaecologie. Beter voor elkaar Ovulatie-inductie Gynaecologie Beter voor elkaar 2 Inleiding In deze folder leest u meer over de gang van zaken rond ovulatie-inductie. Dit is een behandeling voor vrouwen die graag zwanger willen worden,

Nadere informatie

Blaasstenen bij de Engelse Bulldog

Blaasstenen bij de Engelse Bulldog Blaasstenen bij de Engelse Bulldog Er zijn een aantal verschillende blaasstenen die bij alle honden kunnen voorkomen, daarnaast zijn er blaasstenen die rasspecifiek zijn. Deze laatste groep blaasstenen

Nadere informatie

Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog

Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Urge-incontinentie Marina Hovius, uroloog Anatomie Terminologie Prevalentie Onderzoek Co-morbiditeit Conservatieve maatregelen Medicamenteuze therapie Operatieve therapie Anatomie Terminologie: richtlijn

Nadere informatie

Voortplanting. De teef

Voortplanting. De teef Voortplanting De teef Algemeen De vruchtbare periode bij de teef wordt de loopsheid genoemd. Deze periode duurt ongeveer 3 weken. De eerste loopsheid zal meestal optreden tussen 6 en 12 maanden leeftijd,

Nadere informatie

Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen

Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen Anneke Nieuwint MSPT, Marjolein Zuijdweg MSPT, Christa Vorsterman van Oijen MSPT. Toolkit voor bekkenfysiotherapeuten werkzaam met kwetsbare ouderen 15 november

Nadere informatie

PSA Vlaanderen vzw. psavlaanderen@hotmail.com www.psa-vlaanderen.be. Prostaatkanker. Omdat weten belangrijk is!

PSA Vlaanderen vzw. psavlaanderen@hotmail.com www.psa-vlaanderen.be. Prostaatkanker. Omdat weten belangrijk is! PSA Vlaanderen vzw psavlaanderen@hotmail.com www.psa-vlaanderen.be Prostaatkanker Omdat weten belangrijk is! Informatie over de prostaat Informatie over de prostaat Wat is de prostaat? De prostaat is

Nadere informatie

Medicatie, diabetes en verminderde nierfunctie. Lieke Mitrov-Winkelmolen Ziekenhuisapotheker

Medicatie, diabetes en verminderde nierfunctie. Lieke Mitrov-Winkelmolen Ziekenhuisapotheker Medicatie, diabetes en verminderde nierfunctie Lieke Mitrov-Winkelmolen Ziekenhuisapotheker Diabetes medicatie en verminderde nierfunctie Kort overzicht Verminderde nierfunctie Metabolisme/eliminatie van

Nadere informatie

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling 1/5 GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING suburethrale sling Geachte patiënt, Deze informatiebrochure werd geschreven door de Belgische Associatie van Urologie (BAU) en dankzij het Verbond der Belgische Beroepsvereniging

Nadere informatie

Cardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus

Cardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Cardiovasculair risicomanagement Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Inhoud eerste uur Risicoprofilering Anamnese Lichamelijk Onderzoek Aanvullende diagnostiek Evaluatie en risicoschatting

Nadere informatie

Chapter 10. Nederlandse samenvatting

Chapter 10. Nederlandse samenvatting Chapter 10 Nederlandse samenvatting Incontinentie urinae, het ongewild verlies van urine, is een frequent voorkomend probleem bij vrouwen. De prevalentie (het vóórkomen) hiervan wordt geschat tussen de

Nadere informatie

Chirurgische technieken voor fecale incontinentie

Chirurgische technieken voor fecale incontinentie Chirurgische technieken voor fecale incontinentie Dr. S. Van den Broeck Dienst Abdominale-, Kinder- en Reconstructieve Heelkunde UZ Antwerpen Chirurgische technieken Anterieur Sfincterherstel Sacral Nerve

Nadere informatie

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen. Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen

Nadere informatie

Obstipatie en faecale incontinentie bij ouderen

Obstipatie en faecale incontinentie bij ouderen Obstipatie en faecale incontinentie bij ouderen when the going gets tough Judith Jonker Geriater Inhoud Obstipatie Definitie Prevalentie Typen Secundaire factoren Rode vlaggen Kliniek Behandelopties Fecale

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling

Nadere informatie

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,

DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, BD/2013/REG NL 8967/zaak 337554 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Vetoquinol B.V. te 'S-HERTOGENBOSCH

Nadere informatie

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Vragen bij de palliatieve helpdesks? Vragen bij de palliatieve helpdesks Pijn 43.5 % Obstipatie 15.1 % Misselijkheid 14.9 % Benauwdheid

Nadere informatie

Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen

Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Congres Kinderverpleegkunde 2.0 laat je upgraden! Rita van den Tooren-de Groot Kinderarts HMC Haaglanden Medisch Centrum Den Haag 27 september

Nadere informatie

Chronische bekkenpijn oorzaken en aanpak. Sanne Nooteboom, huisarts Doreth Teunissen, kaderhuisarts uro-gynaecologie

Chronische bekkenpijn oorzaken en aanpak. Sanne Nooteboom, huisarts Doreth Teunissen, kaderhuisarts uro-gynaecologie Chronische bekkenpijn oorzaken en aanpak Sanne Nooteboom, huisarts Doreth Teunissen, kaderhuisarts uro-gynaecologie Doel Deelnemers zijn in staat om: te exploreren o.a. door de belangrijkste alarmsymptomen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit

Nadere informatie

Wetenschappelijke evidentie (EBM) = generaliserend en protocollair Palliatieve zorg = individualiserend & creatief. p.vandomburg@orbisconcern.

Wetenschappelijke evidentie (EBM) = generaliserend en protocollair Palliatieve zorg = individualiserend & creatief. p.vandomburg@orbisconcern. Wetenschappelijke evidentie (EBM) = generaliserend en protocollair Palliatieve zorg = individualiserend & creatief p.vandomburg@orbisconcern.nl Palliatief Parkinson Kwaliteit i.p.v. genezen Dood is natuurlijk

Nadere informatie

URS Ureterorenoscopie

URS Ureterorenoscopie URS Ureterorenoscopie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 2 Na de operatie... 3 Bloedverdunners... 3 Mogelijke bijwerkingen van de operatie... 3 Ontslag... 5

Nadere informatie

Inleiding. Wat is endometriose. De symptomen

Inleiding. Wat is endometriose. De symptomen Endometriose Inleiding Ongeveer één op de tien vrouwen lijdt aan endometriose, een aandoening die niet alleen de gezondheid en vruchtbaarheid kan beïnvloeden maar ook haar carrière, emoties en seksualiteit.

Nadere informatie

hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting

hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting hoofdstuk 08 08-03-2001 15:24 Pagina 107 Samenvatting Kinderen met urine-incontinentie en/of urineweginfecties kunnen worden onderverdeeld in 3 groepen. ( de 4de groep, kinderen met een neurologische stoornis

Nadere informatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem Revalidatie Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem (BB) problematiek bekeken vanuit een andere invalshoek Revalidatie houdt behandeling in waarbij herstel van functie

Nadere informatie

Anti-hormonale therapie ja of nee?

Anti-hormonale therapie ja of nee? Anti-hormonale therapie ja of nee? Borstkanker symposium, 6 oktober 2018 Sissi Grosfeld, verpleegkundig specialist Anti-hormonale therapie Verschillende types borstkanker 70-80% hormoongevoelig Borstkanker

Nadere informatie

Samenstelling: Implantatiestift 'Depot' voor onder de huid (= subcutaan = s.c.) : 6,3 mg busereline-acetaat per stift

Samenstelling: Implantatiestift 'Depot' voor onder de huid (= subcutaan = s.c.) : 6,3 mg busereline-acetaat per stift Werkzame stof: Busereline Samenstelling: Implantatiestift 'Depot' voor onder de huid (= subcutaan = s.c.) : 6,3 mg busereline-acetaat per stift Neusspray, flacon 15 ml (100 doses): 0,15 mg busereline-acetaat

Nadere informatie

WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht

WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht Emmy Muller, Verpleegkundig Specialist WEC Groene Hartziekenhuis Gouda, ZorgBrug Commissielid chirurgische

Nadere informatie

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden - Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 De prostaat Diagnose prostaatkanker PSA-dilemma Reduceert mortaliteit en kans op metastasen

Nadere informatie

Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen

Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen Interuniversitaire cursus: Bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie. Thesis: Mictie problemen Guffens Katrien Jonniaux Marieke Mertens Elien Weynants Marlies Wynants

Nadere informatie

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING artificiële urinaire sfincter

GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING artificiële urinaire sfincter 1/6 GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING artificiële urinaire sfincter Geachte patiënt, Deze informatiebrochure werd geschreven door de Belgische Associatie van Urologie (BAU) en dankzij het Verbond der Belgische

Nadere informatie

Voor- en nadelen castreren en steriliseren van honden

Voor- en nadelen castreren en steriliseren van honden Voor- en nadelen castreren en steriliseren van honden De Amerikaanse dierenarts, Mw. Laura Sanborn, publiceerde in maart 2007 de resultaten van een onderzoek dat zij verrichtte naar de effecten van steriliseren

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Suprelorin 4,7 mg implantaat voor honden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: Desloreline

Nadere informatie

Maatschap Chirurgie. Hormonale therapie bij borstkanker

Maatschap Chirurgie. Hormonale therapie bij borstkanker Maatschap Chirurgie Hormonale therapie bij borstkanker Algemeen Uw specialist heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een aanvullende (preventieve) hormonale behandeling. In deze folder kunt

Nadere informatie

I S P R O G ESTERONBEPAL I N G H E T P E R F E C T E H U L P M I D D E L V O O R E E N V R U C H T B A R E A F L O O P B I J E E N

I S P R O G ESTERONBEPAL I N G H E T P E R F E C T E H U L P M I D D E L V O O R E E N V R U C H T B A R E A F L O O P B I J E E N I S P R O G ESTERONBEPAL I N G H E T P E R F E C T E H U L P M I D D E L V O O R E E N V R U C H T B A R E A F L O O P B I J E E N D E K K I N G? DE OESTRISCHE CYCLUS BIJ DE TEEF De oestrische cyclus is

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. PCOS (polycysteus ovariumsyndroom)

Informatie voor patiënten. PCOS (polycysteus ovariumsyndroom) Informatie voor patiënten PCOS (polycysteus ovariumsyndroom) z PCOS is de afkorting van polycysteus ovariumsyndroom. Letterlijk betekent dit dat er meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) in de eierstok

Nadere informatie

(potentiële) belangenverstrengeling

(potentiële) belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

Goedaardige Prostaatvergroting

Goedaardige Prostaatvergroting Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.

Nadere informatie

NIERKOLIEK NIERKOLIEK : DIAGNOSE NIERKOLIEK: ONDERZOEKEN. Zeer frequent voorkomend 1 op 10 Belgen. Tussen jaar. 75 % mannen

NIERKOLIEK NIERKOLIEK : DIAGNOSE NIERKOLIEK: ONDERZOEKEN. Zeer frequent voorkomend 1 op 10 Belgen. Tussen jaar. 75 % mannen NIERKOLIEK Zeer frequent voorkomend 1 op 10 Belgen Tussen 20-50 jaar 75 % mannen NIERKOLIEK : DIAGNOSE Klinisch : zeer typische pijn typische lokalisatie plots erg wisselend misselijkheid Klinisch onderzoek

Nadere informatie

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer

Nadere informatie