Raadsvoorstel agendapunt

Transcriptie

1 Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : Datum : 16 augustus 2016 Programma : Sport Blad : 1 van 8 Cluster : Samenleving Portefeuillehouder: mw. M.J.T.G. van Beukering-Huijbregts Informatie bij : R. van Kleij /tel.nr. : r.v.kleij@ijsselstein.nl/1634 Evaluatiedatum : Onderwerp Zelfbeheer en privatisering buitensport Samenvatting Afgelopen periode is intensief gesproken met de gebruikers van sportpark Groenvliet over de mogelijkheden van zelfbeheer. Dit heeft geleid tot uitgangspunten (kader) en stappenplan voor een verregaande privatisering van het sportpark. Inleiding In het collegeprogramma is opgenomen om samen met de gebruikers van sportaccommodaties de mogelijkheden voor zelfbeheer te onderzoeken en een plan te maken voor realisatie. Afgelopen periode zijn er verschillende gesprekken gevoerd met voetbalverenigingen VVIJ en IJFC en hun beide stichtingen (respectievelijk Stichting sportondersteuning V.V.IJ en Stichting exploitatie sportaccommodatie Groenvliet). Dit heeft geleid tot voorliggend kader en stappenplan voor privatisering van sportpark Groenvliet in komende jaren. Het kader vormt tevens een opmaat voor mogelijke privatisering van sportpark IJsseloever. Wat willen we bereiken? De gemeente IJsselstein streeft naar een gezonde leefstijl voor alle groepen van de samenleving. Een sportaanbod dat past bij de IJsselsteinse inwoners, gebruikers en verenigingen vormt hiertoe een belangrijke voorwaarde. Samen met de gebruikers van buitensportaccommodaties zijn de mogelijkheden voor zelfbeheer onderzocht met als resultaat voorliggend kader en stappenplan voor de privatisering van sportpark Groenvliet komende jaren. Waarom willen we dit? 1. Argumenten Het onderhoud en beheer van buitensportaccommodaties vormt geen kerntaak van de gemeente IJsselstein. Door buitensportverenigingen en hun beheerstichtingen in de gelegenheid te stellen op adequate wijze het onderhoud zelf te verrichten, worden de sporters in IJsselstein baas over hun eigen accommodatie. Zij krijgen directe zeggenschap over en verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun buitensportaccommodatie. Naar verwachting zal dit leiden tot kwalitatief betere buitensportaccommodaties in IJsselstein, een grotere mate van tevredenheid onder de sporters in IJsselstein en geen (wezenlijke) stijging in de kosten voor beheer en onderhoud.

2 Raadsvoorstel Blad: 2 van 8 2. Alternatieven Aan het beheer, onderhoud en eigendom van de sportaccommodaties en voorzieningen op sportpark Groenvliet is op verschillende wijze invulling gegeven. De natuurgrasvelden vormen het eigendom van de gemeente en worden volledig beheerd en onderhouden door de gemeente (gemeentelijk beheer). Sommige kunstgrasvelden vormen, evenals de kantines en sommige was- en kleedlokalen het eigendom van de sportverenigingen/beheerstichtingen (zijn reeds geprivatiseerd). De overige was- en kleedlokalen vormen het eigendom van de gemeente en worden tegen vergoeding beheerd/onderhouden door de sportverenigingen/beheerstichtingen (zelfstandig beheer). De algehele beheer- en onderhoud situatie is ondoorzichtig, omslachtig en complex. Voor het ene sportveld is de gemeente verantwoordelijk, voor het andere sportveld de sportvereniging/beheerstichting. De huidige invulling van beheer, onderhoud en eigendom op sportpark Groenvliet kan worden gecontinueerd en zo mogelijk geoptimaliseerd zonder een wezenlijke bijstelling van taken, verantwoordelijkheden en eigendom. Naar verwachting zal dit niet leiden tot een kwaliteitsverbetering, meer efficiency en/of een grotere tevredenheid onder sporters in IJsselstein. 3. Kanttekeningen a) Privatisering buitensport In acht op de tien gemeenten is één of meer van de buitensportaccommodaties geprivatiseerd. Het gaat hier met name om tennisaccommodaties. Iets meer dan de helft (53%) van de gemeenten heeft voetbalaccommodaties die (gedeeltelijk) zijn geprivatiseerd. In zeer sterk stedelijke (33%) en sterk stedelijke (32%) gemeenten zijn voetbalaccommodaties minder geprivatiseerd dan in weinig stedelijke (63%) en niet stedelijke gemeenten (65%). Gelet op het beleidsvoornemen van gemeenten om (meer) te privatiseren zal dit aandeel in de toekomst naar verwachting toenemen 1. Ervaringen in andere gemeenten wijzen uit dat privatisering van sportparken en/of sportvelden niet altijd succesvol verloopt. Navolgende oorzaken worden hierbij herhaaldelijk genoemd: - De vereniging/beheerstichting is te klein om de benodigde bestuurlijke continuïteit te kunnen bieden - Er is onvoldoende kennis en/of financiële discipline aanwezig - Er worden onvoldoende financiële middelen ter beschikking gesteld - Privatisering is niet toekomstbestendig - Privatisering bemoeilijkt de uitvoering van gemeentelijk sportbeleid In het privatiseringstraject in de gemeente IJsselstein voorziet in maatregelen om voorgaande te voorkomen. b) Sportpark Groenvliet wordt mogelijk niet volledig geprivatiseerd Het Stappenplan voor de privatisering van sportpark Groenvliet (zie bijlage) voorziet vooralsnog in een stapsgewijze privatisering van vijf van de zeven sportvelden (inclusief eventuele verlichting en veldinrichting) op sportpark Groenvliet alsook de keepershoek en de was- en kleedlokalen die in gebruik zijn bij voetbalvereniging IJFC die nog in gemeentelijk eigendom zijn. Een drietal sportvelden (VVIJ-1; VVIJ-4 en IJFC-5), enkele kleine sportvelden (VVIJ-A en VVIJ-B) evenals de beide voetbalkantines en tribunes zijn reeds geprivatiseerd. Vooralsnog is er geen concreet stappenplan om te komen tot de privatisering van het openbaar groen (bomen en bosschages), de overige terreininrichting (o.a. entree en paden), de velden VVIJ-3 en VVIJ-2 en de was- en kleedlokalen die in gebruik zijn bij voetbalvereniging VVIJ. De Stichting sportondersteuning V.V.IJ. staat welwillend tegenover de gemeentelijke ambitie om te komen tot verdere privatisering van sportpark Groenvliet. Met de Stichting sportondersteuning V.V.IJ. is aanvullend overleg nodig om te komen tot een stappenplan voor de privatisering van de sportvelden en was- en kleedlokalen die in gebruik zijn bij voetbalvereniging V.V.IJ. Dit overleg is gaande met de intentie om dit voor einde 2016 afgerond te hebben. 1 Bron: Exploitatie en beheer van buitensportaccommodaties. Mulier Instituut (2013)

3 Raadsvoorstel Blad: 3 van 8 Na afronding van het huidige Stappenplan voor de privatisering van sportpark Groenvliet zal circa 80% van het sportpark zijn geprivatiseerd. Mogelijk dat hier nog (delen) van het openbaar groen en de velden en was- en kleedlokalen die momenteel in gebruik zijn bij voetbalvereniging V.V.IJ. aan worden toegevoegd. c) BTW-Sportbesluit Wanneer wordt voldaan aan de gelegenheid tot het bieden van sportbeoefening (het ter beschikking stellen van accommodaties en randvoorwaardelijke zaken) kan op basis van het BTW Sportbesluit een BTW belaste exploitatie worden gevoerd tegen het lage (6%) BTW tarief. Dit maakt het mogelijk om de betaalde belastingen over investeringen (o.a. aanleg sportvelden) en exploitatie terug te vorderen. Deze mogelijkheid is financieel voordelig voor de eigenaar van sportvelden en accommodaties, doorgaans (beheer)stichtingen of gemeenten. Ook de gemeente IJsselstein voert een BTW belaste exploitatie voor de sport. Een arrest van het Hof van Justitie van de EU (Bridport and West Dorset Golf Club- arrest, 19 december 2013, C-495/12) vormt aanleiding voor een discussie of het hiervoor genoemde Sportbesluit dient te wijzigen. In dit arrest oordeelt het Hof van Justitie dat de btw-vrijstelling voor sportbeoefening niet alleen geldt voor de diensten van sportorganisaties aan hun leden, maar ook voor de diensten aan niet-leden. Op grond hiervan kan worden geconcludeerd dat het ter beschikking stellen van sportaccommodaties door gemeenten en/of beheerstichtingen ook onder de btw-vrijstelling dient te vallen. Daarmee zou ook de mogelijkheid tot het terugvorderen van belastingen over investeringen en exploitatie (een financieel voordeel) komen te vervallen. De staatssecretaris van financiën heeft bij de behandeling van Belastingplan 2016 evenwel aangegeven vooralsnog geen budgettaire ruimte te zien om een eventuele wetswijziging door te voeren. Dit laat onverlet dat er een risico bestaat ten aanzien van de aftrek van voorbelasting. Hierbij kunnen ook de herzieningsbepalingen en/of overgangsregelingen een rol gaan spelen. Wat gaat het kosten? Huidige begroting De actuele gemeentelijke kosten voor het beheer en onderhoud aan sportpark Groenvliet kunnen als volgt nader gespecificeerd worden. Op basis van bovenstaande specificatie kan geconcludeerd worden dat de gemeentelijke kosten voor de exploitatie en onderhoud van sportpark Groenvliet jaarlijks gemiddeld bijna bedragen.

4 Raadsvoorstel Blad: 4 van 8 Actualisatie meerjarig onderhoudsplan (MJOP) Om een actueel beeld te krijgen van de kosten voor (groot en klein) onderhoud en investeringen is door externe deskundigen (bureau Inspectrum) het meerjarig onderhoudsplan (MJOP) voor sportpark Groenvliet geactualiseerd (zie bijlage) op basis van een technische kwaliteitsopname. De financiële gevolgen van het geactualiseerde MJOP Groenvliet kunnen als volgt gespecificeerd worden. Op basis van bovenstaande specificatie kan geconcludeerd worden dat de gemeentelijke kosten voor de exploitatie en onderhoud van sportpark Groenvliet op basis van het geactualiseerde MOP jaarlijks gemiddeld circa bedragen. Financiële consequenties privatisering Het kader voor de geleidelijke privatisering van sportpark Groenvliet (zie bijlage) omvat de navolgende financiële uitgangspunten: 1. Boekwaarde Boekwaarde op balans gemeente dient te worden voldaan door de stichting/vereniging. Deze is zeer gering tot niets op het moment van renovatie en/of groot onderhoud. 2. Groot onderhoud Kosten voor renovatie en/of vervanging komen voor rekening gemeente in het jaar dat de uitvoering van groot onderhoud staat gepland in het MJOP. De uitvoering wordt verzorgd door de stichting/vereniging. De financiële bijdrage vanuit de gemeente vormt een jaarlijkse bijdrage ter grootte van de gemiddelde vrijvallende kapitaallasten. 3. Regulier onderhoud Op basis van het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) Groenvliet ontvangt de stichting/vereniging jaarlijks een 80% financiële bijdrage voor regulier seizoensgebonden en jaarlijks onderhoud. De stichting/vereniging wordt verantwoordelijk voor uitvoering van betreffend onderhoud. Eventuele eerdere afspraken omtrent onderhoudsbijdragen komen daarbij te vervallen. De onderhoudsbijdrage is reeds geïndexeerd. 4. Huurpenningen De vereniging hoeft niet langer een gebruiksvergoeding (huur) te betalen aan de gemeente voor het gebruik van de sportvelden. Door het recht van opstal ontstaat evenwel de financiële verplichting tot retributie. Ten opzichte van de actualisatie meerjarig onderhoudsplan (MJOP) verloopt de geleidelijke privatisering van sportpark Groenvliet nagenoeg budgetneutraal voor de gemeente IJsselstein en worden er voldoende financiële middelen verstrekt aan de stichtingen/verenigingen om op adequate wijze uitvoering te geven aan klein- en groot onderhoud en vervanging.

5 Raadsvoorstel Blad: 5 van 8 De financiële consequenties van een geleidelijke privatisering van sportpark Groenvliet kunnen als volgt nader gespecificeerd worden. Op basis van bovenstaande specificatie kan geconcludeerd worden dat de gemeentelijke meerkosten voor de geleidelijke privatisering van sportpark Groenvliet op basis van het geactualiseerde MOP jaarlijks gemiddeld circa bedragen. Dit bedrag kan binnen de programma begroting worden gevonden. Financiële consequenties borgstelling Ter verkrijging van een banklening om te kunnen investeren in de aanleg en renovatie van sportvelden en opstallen, verlangen bankinstellingen van beheerstichtingen een gemeentegarantie. Dit was tot op heden te doen gebruikelijk en zal ook in de toekomst het geval zijn bij de verdere privatisering van sportpark Groenvliet. Instemming met voorliggend kader tot privatisering van sportpark Groenvliet betekent een impliciete bereidheid tot verstrekken van een gemeentegarantie (borg) in voorkomende gevallen. Conform het gemeentelijke beleid wordt een investering door een (beheer)stichting uitsluitend gegarandeerd voor een maximaal bedrag ter grootte van 50% indien de Stichting Waarborgfonds voor de Sport (SWS) zich garant stelt voor de overige 50%. Dit onder de voorwaarde dat er naar rato van verleende zekerheid hypotheek wordt gevestigd. Elk individueel verzoek tot garantstelling zal worden beoordeeld door het college van B&W waarbij de gemeenteraad in de gelegenheid wordt gesteld, haar wensen of bedenkingen kenbaar te maken. Personele consequenties Een deel van de onderhoudswerkzaamheden aan sportpark Groenvliet wordt uitgevoerd door Reinigingsbedrijf Midden-Nederland (RMN) in opdracht van de gemeente IJsselstein. Dit betreft met name het niet sportveld gebonden onderhoud, zoals het openbare groen, de sloten et cetera. In totaal wordt er jaarlijks bijna 560 uur inzet door de RMN gepleegd tegen aan kosten. Bij de voorgestane geleidelijke privatisering van sportpark Groenvliet worden deze werkzaamheden stapsgewijs doch niet volledig afgebouwd. In mindere mate vergt het beheer en onderhoud gemeentelijke personele inzet van de afdelingen strategie en vastgoed. Door de privatisering van sportpark Groenvliet zal betreffende inzet tot een minimum beperkt worden. Gezien de omvang van de onderhanden zijnde werkzaamheden, kan dit niet als negatief worden aangemerkt. Contractuele consequenties Voor de uitvoering van een deel van de onderhoudswerkzaamheden op sportpark Groenvliet doet de gemeente IJsselstein een beroep op de firma Scholman. Als resultaat van een openbare aanbesteding heeft betreffende firma een meerjarig contract met de gemeente verworven met een financiële omvang van circa op jaarbasis. Dit contract heeft een looptijd tot einde 2017 en

6 Raadsvoorstel Blad: 6 van 8 betrekking op de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden op alle gemeentelijk sportvelden en voorzieningen op sportpark Groenvliet. Een deel van de deze velden en voorzieningen zal gedurende de looptijd van het contract met de firma Scholman worden geprivatiseerd. In overleg met de firma Scholman worden de mogelijkheden tot bijstelling of eventuele overheveling van contractuele verplichtingen bezien. Aangegane verplichtingen worden hoe dan ook gerespecteerd. Juridische consequenties Middels vestiging van een recht van opstal zal vorm worden gegeven aan de privatisering van sportpark Groenvliet. De gemeente blijft eigenaar van de kale grond. De privatiserende stichting wordt het eigenaar van het veld inclusief sporttechnische onderbouw. Het betreft een horizontale scheiding van (juridisch en economisch) eigendom. In de akte van recht van opstal wordt een verkoop regulerend beding opgenomen met de strekking dat de beheerstichting het recht van opstal niet mag vervreemden dan nadat zij de gemeente in de gelegenheid heeft gesteld het recht van opstal tegen dezelfde (symbolische) vergoeding te kopen. Voor de vestiging van een recht van opstal wordt een termijn van 10 jaar aangehouden met een intentie tot voortzetting. Deze termijn is gerelateerd aan de levensduur van voorzieningen en vormt een goede termijn om na evaluatie tot een eventuele herziening van (financiële) afspraken te komen. De termijn vormt tevens een geschikte termijn voor de beheerstichting om zich te bewijzen als goede eigenaar en beheerder van sportvelden en opstallen. Ultimo kan worden besloten tot een deprivatisering (niet opnieuw vestigen recht van opstal) mocht de privatisering in het geheel geen succes blijken. Ook in dit negatieve scenario vormt een termijn van 10 jaar een geschikte termijn met het oog op mogelijke nadelige financiële consequenties. Ter verkrijging van een gemeentelijke borgstelling zal de privatiserende stichting naar rato van de borgstelling hypotheek vestigen ten gunste van de gemeente. Wat gaan we daarvoor doen? Na besluitvorming wordt uitvoering gegeven aan het Stappenplan privatisering sportpark Groenvliet (zie bijlage) met inachtneming van het Kader privatisering sportpark Groenvliet (zie bijlage). Tevens worden de mogelijkheden bezien om ook het openbare groen, de terreininrichting en de sportvelden en was- en kleedlokalen die momenteel in gebruik zijn bij voetbalvereniging V.V.IJ. te privatiseren. Dit laatste eveneens vanuit het Kader privatisering sportpark Groenvliet. De verdere privatisering zal worden vervat in nieuwe overeenkomsten. Communicatie voortraject De afgelopen periode is er intensief overleg gevoerd met de voetbalverenigingen V.V.IJ en IJFC en hun beide stichtingen (respectievelijk Stichting sportondersteuning V.V.IJ en Stichting exploitatie sportaccommodatie Groenvliet). Ten behoeve van de verdere planvorming en uitwerking worden betreffende overleggen vervolgd. Het Kader privatisering sportpark Groenvliet is in samenspraak met Stichting exploitatie sportaccommodatie Groenvliet en voetbalvereniging IJFC vormgegeven en kan rekenen op hun initiële instemming. Communicatie besluit De voetbalverenigingen V.V.IJ en IJFC en hun beide stichtingen (respectievelijk Stichting sportondersteuning V.V.IJ en Stichting exploitatie sportaccommodatie Groenvliet) worden persoonlijk geïnformeerd over voorliggend raadsbesluit.

7 Raadsvoorstel Blad: 7 van 8 Voorstel Instemmen met voorgenomen privatisering van sportpark Groenvliet op basis van: a. Kader privatisering sportpark Groenvliet b. Stappenplan privatisering sportpark Groenvliet c. Geactualiseerd MJOP sportpark Groenvliet Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN IJSSELSTEIN, de secretaris, de burgemeester, J. van Delden mr. P.J.M. van Domburg Overzicht bijlagen: 1. Meerjarig onderhoudsplan sportpark Groenvliet. 2. Overzichtskaartje sportpark Groenvliet 3. Kader privatisering sportpark Groenvliet 4. Stappenplan privatisering sportpark Groenvliet

8 Raadsbesluit blad : 8 van 8 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 16 augustus 2016, zaaknummer BESLUIT: Tot privatisering van sportpark Groenvliet op basis van: a. Kader privatisering sportpark Groenvliet b. Stappenplan privatisering sportpark Groenvliet c. Geactualiseerd MJOP sportpark Groenvliet Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 22 september 2016 de griffier, de voorzitter, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg