V Rapport van het inspectiebezoek op 31 januari en 1 februari 2017 aan team 3 en 4 van Thuiszorg Oss Centrum van Stichting BrabantZorg

Transcriptie

1 V Rapport van het inspectiebezoek op 31 januari en 1 februari 2017 aan team 3 en 4 van Thuiszorg Oss Centrum van Stichting BrabantZorg

2

3 Rapport van het inspectiebezoek aan de Wellen thuiszorg te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 Inhoud 1 Inleiding Taak IGZ Doelstelling bezoek Onderzoeksmethode Schets thuiszorgorganisatie 4 2 Samenvattend oordeel en maatregelen Samenvattend oordeel Maatregelen 6 3 Resultaten Cliënt centraal Integrale zorg Veiligheid Professionele autonomie van de wijkverpleegkundige Sturen op kwaliteit 10 Pagina 3 van 11

4 Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Oss Centrum te Oss op 31 januari en 1 februari Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft op 31 januari en 1 februari 2017 een bezoek gebracht aan BrabantZorg, teams 3 en 4 van Thuiszorg Oss Centrum, met als uitvalsbasis het kantoor in locatie de Wellen te Oss. In dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen en haar oordeel. Indien nodig geeft de inspectie aan welke maatregelen zij van BrabantZorg verwacht naar aanleiding van de bevindingen. 1.1 Taak IGZ De inspectie bewaakt en bevordert de kwaliteit en veiligheid van zorg. We zien erop toe dat zorgaanbieders en -besturen professioneel handelen binnen de weten regelgeving, hun veldnormen respecteren en zich blijven inspannen voor verdere verbetering van de zorg. De verwachtingen en behoeften van patiënten en cliënten zijn daarbij een belangrijk uitgangspunt. De inspectie gaat in het toezicht uit van vertrouwen in de intrinsieke motivatie van zorgaanbieders om de best mogelijke zorg te verlenen. 1.2 Doelstelling bezoek Het doel van het inspectiebezoek was om een oordeel te geven over de kwaliteit en veiligheid van de zorg die BrabantZorg levert aan cliënten thuis. 1.3 Onderzoeksmethode Tijdens het toezichtbezoek gebruikte de inspectie een toezichtinstrument gebaseerd op het toetsingskader Toezicht op de zorg thuis 1. Het toetsingskader bevat de volgende thema s: 1. Cliënt centraal 2. Integrale zorg 3. Veiligheid 4. Professionele autonomie van de wijkverpleegkundige 5. Sturen op kwaliteit Het toezichtbezoek was van tevoren aangekondigd, bevatte onaangekondigde elementen en bestond uit de volgende onderdelen: - presentatie door de bestuurder en gesprek; - gesprek met de planner van de zorg en keuze van cliënten en routes; - gesprek met de wijkverpleegkundige en een afvaardiging van team 1; - gesprek met de wijkverpleegkundige en een afvaardiging van team 2; - afzonderlijke gesprekken met vier cliënten en na mondelinge toestemming inzage in hun zorgdossier. Waar mogelijk spreekt de inspectie ook mantelzorgers 2 ; - meelopen met zorgmedewerkers bij diverse zorgmomenten; - presentatie van de bevindingen door de inspectie en gesprek. 1.4 Schets thuiszorgorganisatie BrabantZorg is een grote organisatie in het zuiden van Nederland met 35 locaties waar mensen wonen en waar verpleging, verzorging en behandeling wordt geboden. Daarnaast biedt BrabantZorg hulp bij het huishouden en geriatrische revalidatie. Verder levert BrabantZorg thuiszorg aan ongeveer 2500 cliënten. Circa 47 thuiszorgteams leveren zorg in de wijk of thuiszorg in een gebouw bij een locatie. 1 Het toetsingskader staat op 2 Een huisbezoek, gesprek met de cliënt en inzage in het dossier vinden nooit plaats zonder toestemming van de cliënt. 4

5 Rapport van het inspectiebezoek aan de Wellen thuiszorg te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 Daarvan zijn een aantal regionaal verpleegkundige teams. Dit zijn teams met verpleegkundigen niveau 4 en 5, waar zowel thuiszorg- als intramurale teams een beroep op kunnen doen in acute situaties en bepaalde verpleegtechnische handelingen. BrabantZorg heeft in totaal 5500 medewerkers in dienst en 3800 vrijwilligers. Het uitgangspunt van BrabantZorg is het concept positieve gezondheid volgens de visie van Machteld Huber. De visie van BrabantZorg op kwaliteit is een samenspel tussen ervaren kwaliteit, professionele kwaliteit, eigen regie en veiligheid als basis. Professionals zijn verantwoordelijk voor het leveren van de kwaliteit die nodig is om dit samenspel tot stand te brengen. In het verlengde daarvan is de organisatie bezig met de omslag naar zelforganiserende teams. Het streven daarbij is om maximaal acht tot twaalf medewerkers in een team te hebben, zodat cliënten vaste gezichten zien. Zelforganisatie betekent in dit geval niet dat de teammanagers wegvallen. Volgens BrabantZorg komt ervaren kwaliteit tot stand door samen te leren met alle betrokkenen in de gehele keten van vraag en zorg. Dit doet BrabantZorg door zelfevaluatie in teams, visiteren tussen teams en continue auditeren door auditteams. Het plan is om de cliëntervaringen continue te meten en niet eens in de twee jaar zoals nu het geval is. Het uitgangspunt is dat kwaliteit begint op individueel, team-/locatieniveau en gaat over verbeteren en leren. Daarom worden kwaliteitsspeerpunten op locatieniveau bepaald in samenspraak met klanten, professionals en teams. Pagina 5 van 11

6 Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Oss Centrum te Oss op 31 januari en 1 februari Samenvattend oordeel en maatregelen 2.1 Samenvattend oordeel De zorg die BrabantZorg biedt is ruim voldoende. De inspectie zag bij het bezoek medewerkers, die met passie hun beroep uitoefenen. Medewerkers wisten veel over hun cliënten en werkten cliëntgericht. Tijdens het meelopen met zorgmedewerkers zag de inspectie dat er een goed contact was tussen de zorgmedewerker, de cliënt en mantelzorgers. Wijkverpleegkundigen hadden een aantoonbaar aandeel in het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de zorgverlening en waren nauw betrokken bij de zorg. De samenwerking tussen teamleden en met externe zorgverleners verliep goed. In de visie van BrabantZorg is de definitie van gezondheid van Machteld Huber opgenomen. Deze definitie was vertaald voor medewerkers en terug te zien in de zorgverlening. Het belang van de dialoog was doorgevoerd, bijvoorbeeld in het contact met de cliënt, kleine teams en in het contact met de cliëntenraad en medewerkers. BrabantZorg besteedde daarnaast veel aandacht aan leren en verbeteren door zelfreflectie, intervisie, visitaties en audits. Op het gebied van het cliëntdossier constateerde de inspectie een aantal verbeterpunten. Tijdens de presentatie van de bevindingen van de inspectie en het gesprek hierover bleek dat bestuurder en medewerkers het voornemen en de bereidheid hebben om daarmee aan de slag gaan. 2.2 Maatregelen De inspectie vertrouwt erop dat de zorgaanbieder verbetermaatregelen neemt op de punten waar de geboden zorg niet geheel aan de normen voldeed. De inspectie gaat ervan uit dat de informatie in hoofdstuk 3 hiervoor voldoende handvatten biedt. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder controleert of de zorg die overige teams bieden, ook aan alle getoetste normen voldoet. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder zo nodig passende maatregelen treft. De inspectie sluit hierbij het inspectiebezoek af. 6

7 Rapport van het inspectiebezoek aan de Wellen thuiszorg te Oss op 31 januari en 1 februari Resultaten Hieronder staan de oordelen per norm en een toelichting daarop. Het oordeel geeft aan in welke mate de betreffende norm is gerealiseerd. Legenda In dit rapport hebben de kleuren en de beoordelingen de volgende betekenis: S slecht Het merendeel van de criteria wordt niet nageleefd. Verbetering is zeer noodzakelijk. O onvoldoende De criteria worden gedeeltelijk nageleefd. Dit vraagt om verbetering. V voldoende Nagenoeg alle criteria worden nageleefd. Het kan nog beter. G goed De criteria van de norm worden nageleefd. Verdere verbeteringen leiden tot excellente zorg. Cliënt centraal 1.1 De cliënt krijgt zorg die aansluit bij zijn zorgbehoeften. 1.2 De cliënt krijgt zorg die bijdraagt aan kwaliteit van leven. 1.3 De cliënt krijgt de hulp en gelegenheid om zo veel mogelijk zelf de regie te voeren over de zorg thuis, de zorg sluit daar op aan. S O V G 1.1 De cliënten die de inspectie sprak waren tevreden over de zorg die BrabantZorg leverde en voelden zich gehoord in hun zorgbehoeften. Medewerkers hadden de omstandigheden van cliënten goed in beeld en de zorg werd aangepast op veranderende situaties. Dit zag en hoorde de inspectie. Niet in alle dossiers was de sociaal/emotionele zorg goed beschreven, terwijl uit de gesprekken met cliënten en tijdens de ronde bleek dat daar wel structureel aandacht voor was. 1.2 De inspectie zag dat de medewerkers van de thuiszorgteams rekening hielden met wat de cliënt echt belangrijk vindt. Daarnaast bevorderden medewerkers de zelfredzaamheid van cliënten zo veel mogelijk. Bij een cliënt met vergeetachtigheid die net was verhuisd boden medewerkers in het begin meer zorg en bouwde dat daarna langzaam af. De cliënt kon op die manier wennen aan de situatie en leerde steeds meer zelf te doen. 1.3 Cliënten kregen hulp en gelegenheid om zo veel mogelijk zelf de regie te voeren over de zorg thuis. Medewerkers stimuleerden cliënten om dingen zo veel mogelijk zelf te regelen en boden hulp indien dit nodig was. Bij een cliënt hadden de mantelzorgers problemen om iets geregeld te krijgen bij het WMO-loket. De wijkverpleegkundige schoot hier te hulp en regelde dezelfde dag nog dat de cliënt kreeg wat ze nodig had. Cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers hadden toegang tot hun papieren zorgdossier dat thuis lag en tot het digitale zorgdossier middels een inlogcode. Pagina 7 van 11

8 Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Oss Centrum te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 Integrale zorg 2.1 De wijkverpleging werkt samen/stemt af met de informele zorgverleners van de cliënt. S O V G 2.2 De cliënt ontvangt integrale zorg doordat de wijkverpleging samenwerkt in de zorg. 2.3 De cliënt ontvangt integrale zorg doordat de wijkverpleging samenwerkt met zorgverleners van andere zorgorganisaties. 2.1 Medewerkers stemden de zorg goed af met mantelzorgers en maakten duidelijke afspraken over de taakverdeling. Daarnaast hadden medewerkers overbelasting van mantelzorgers goed in beeld. De verpleging ondernam acties om de overbelasting tegen te gaan. Bij één cliënt die de inspectie sprak waren de mantelzorgers bij de start van de zorg overbelast. De wijkverpleging had oog voor de overbelasting en bood in het begin extra zorg, zodat de mantelzorgers even op adem konden komen. Daarna bouwde de wijkverpleging de zorg langzaam af in overleg met de mantelzorgers. De wijkverpleging stelde zich flexibel op als er iets veranderde in de actuele situatie van de mantelzorger. 2.2 Tussen de medewerkers van de thuiszorgteams was een goede samenwerking. De vaste medewerkers leken goed op de hoogte van de afspraken rondom de cliënt. Ook merkte de inspectie in positieve zin op dat de dossiervoering en de rapportage kort en bondig waren. Het cliëntdossier is een middel om de onderlinge samenwerking te waarborgen. De inspectie constateerde dat niet alle papieren dossiers bij de cliënt thuis actueel waren en dat sommige dossiers vooral een somatische insteek hadden. In het dossier werd onderscheid gemaakt tussen korte termijn doelen en langlopende, chronische zorg. Bij de chronische zorg waren niet altijd doelen geformuleerd. De evaluatie was wel aanwezig, maar stond ergens in de rapportage, waardoor deze niet altijd goed terug te vinden was. 2.3 Het management en de wijkverpleging spanden zich voldoende in om de samenwerking met externe zorgverleners goed te laten verlopen. Er was een goed contact met huisartsen en apothekers. Daar waar dat nodig werd geacht, nam het management de overstijgende contacten met huisartsen voor hun rekening. 8

9 Rapport van het inspectiebezoek aan de Wellen thuiszorg te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 Veiligheid 3.1 Risico s in de woonomgeving van de cliënt worden tijdig gesignaleerd door de wijkverpleging en besproken met de cliënt. S O V G 3.2 De uitvoering van voorbehouden en risicovolle handelingen en de toepassing van medische technologie gebeurt veilig. 3.3 De medicatieveiligheid van de cliënt is geborgd. 3.4 De cliënt heeft een veilige zorgrelatie met zijn formele of informele zorgverleners. 3.1 Medewerkers signaleerden risico s in de woonomgeving en bespraken dit met de cliënt, maar dit was niet altijd voldoende terug te vinden in de cliëntdossiers. Zo was het valrisico bij een cliënt besproken, maar was dit niet terug te vinden in het zorgdossier. 3.2 In de cliëntdossiers waren uitvoeringsverzoeken aanwezig voor voorbehouden handelingen en binnen de organisatie waren duidelijke afspraken wie welke handelingen mocht uitvoeren. Indien nodig werd eerst het regionaal verpleegkundig team ingezet, totdat de eigen medewerkers voldoende bevoegd en bekwaam waren om zelf de zorg op zich te nemen. Daarnaast had de organisatie een scholings-/big-commissie. Medewerkers moesten er zelf voor zorgen dat ze de theoretische scholing volgden. De praktijktoets vond plaats als de handeling daadwerkelijk gevraagd werd. 3.3 Medewerkers beoordeelden bij elke cliënt in hoeverre de cliënt de medicatie zelf kon innemen met behulp van een BEM 3 -score. In het cliëntdossier was deze BEMscore terug te vinden. Cliënten bij wie de thuiszorg de medicatie toediende, hadden een aftekenlijst en actueel medicatieoverzicht in het cliëntdossier. Bij risicovolle medicatie werd de dubbele controle uitgevoerd door de cliënt of door middel van beeldbellen. Indien de cliënt de tweede controle uitvoerde wist de cliënt precies waar hij/zij op moest letten. 3.4 Medewerkers waren er goed van doordrongen dat vrijheidsbeperking in principe niet wordt toegepast in de thuissituatie. De inspectie vond het positief dat de organisatie een aandachtsfunctionaris huiselijke geweld in dienst had en dat medewerkers ook hiervan op de hoogte waren en er ook gebruik van maakten. Medewerkers waren niet op de hoogte van de Leidraad Veilige Zorgrelaties. 3 BEM: Beheer eigen medicatie Pagina 9 van 11

10 Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Thuiszorg Oss Centrum te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 Professionele autonomie van de wijkverpleegkundige 4.1 De wijkverpleegkundige stelt zorgvuldig de (her-)indicatie. S O V G 4.2 De wijkverpleegkundige functioneert als kwaliteitsbevorderaar. 4.1 De organisatie heeft wijkverpleegkundigen niveau 5 in dienst voor het stellen van indicaties. De wijkverpleegkundigen stellen de indicatie. De inspectie zag dat wijkverpleegkundigen zelf nauw betrokken waren bij complexe casuïstiek. De wijkverpleegkundigen pakten goed hun rol op. Soms startte de verzorging echter de zorg al op voordat de wijkverpleegkundige in beeld was (in het geval van niet complexe zorg). Dit is niet conform beleidsregels en veldnormen. De CCP 4 -er stelde dan alvast het zorgplan op. Hier werd voor gekozen als de eigen wijkverpleegkundige van het team niet werkte. Omdat het om niet complexe zorg ging, werd niet de wijkverpleegkundige van een aanpalend team gevraagd de indicatie te stellen. Dit om te voorkomen dat de nieuwe cliënt meteen meerdere gezichten zou zien. De eigen wijkverpleegkundige stelde dan binnen een paar dagen alsnog de indicatie. Omdat de wijkverpleegkundigen zelf meewerkten in het (kleine) team waren ze volop betrokken bij de zorg en de evaluatie. 4.2 Wijkverpleegkundigen pakten hun rol als kwaliteitsbevorderaar en de organisatie bood daar ook de ruimte voor. De wijkverpleegkundigen werden ingezet in commissies en er was ruimte voor intervisie en reflectie. De wijkverpleegkundigen voelden zich gehoord en gesteund door het management. Sturen op kwaliteit 5.1 De zorgaanbieder organiseert zorg zo, dat dit leidt tot goede zorg. S O V G 5.2 De zorgaanbieder draagt zorg voor borging van kwalitatief en kwantitatief voldoende personeel en materieel met toedeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor het verlenen van goede zorg. 5.3 De zorgaanbieder draagt zorg voor het bewaken, beheersen en verbeteren van de kwaliteit van zorg. 5.1 De zorgaanbieder had een duidelijke visie die goed was doordacht en ook op de werkvloer merkbaar was. De inspectie vond het positief dat de organisatie bewust koos voor zelforganiserende (in plaats van zelfsturende teams), omdat dit beter bij 4 CCP: Cliënt contactpersoon 10

11 Rapport van het inspectiebezoek aan de Wellen thuiszorg te Oss op 31 januari en 1 februari 2017 de organisatie paste. De organisatie schepte voorwaarden voor intervisie en reflectie en ging achter wijkverpleegkundigen staan. 5.2 Het is positief dat de organisatie veel medewerkers met niveau 3 IG in dienst heeft, waardoor het juiste deskundigheidsniveau werd ingezet bij cliënten. De zorgorganisatie had de formatie en het ziekteverzuim goed in beeld en spande zich aantoonbaar in om daar een evenwicht in de brengen/te behouden. De inspectie merkt daarbij ook op dat de organisatie aandacht moet houden voor één van de thuiszorgteams dat qua formatie nog niet helemaal op sterkte was. De medewerkers ervoeren daardoor een hoge werkdruk. Een ander aandachtspunt was het feit dat uitzendkrachten geen toegang hadden tot het elektronische cliëntdossier. 5.3 De organisatie was voortdurend in dialoog met cliënten, mantelzorgers, medewerkers, het management en elkaar. Teams stelden jaarplannen op en wisten waaraan ze moesten werken. Daarnaast vonden regelmatig zelfevaluaties, visitaties en audits plaats. Pagina 11 van 11