s-hertogenbosch Mei 2012 Rapport van het inspectiebezoek aan CDzorg te Heeze op 10 april 2012

Transcriptie

1 s-hertogenbosch Mei 2012 Rapport van het inspectiebezoek aan CDzorg te Heeze op 10 april 2012

2 Inleiding Op 10 april 2012 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een inspectiebezoek gebracht aan CDzorg te Heeze. Dit inspectiebezoek maakt onderdeel uit van het toezicht op nieuwe toetreders, die vallen onder de Kwaliteitswet zorginstellingen. CDzorg is een zorginstelling zoals bedoeld in deze wet. Tevens is er een melding over CDzorg bij de inspectie binnen gekomen. Deze melding betrof het onbevoegd handelen in de zorg van de directeur. Het doel van dit inspectiebezoek is om nader kennis te maken met CDzorg en na te gaan of voldoende voorwaardenscheppende maatregelen zijn getroffen die moeten leiden tot het bieden van verantwoorde zorg. Korte beschrijving van de organisatie CDzorg is ontstaan in april Het initiatief tot het oprichten van CDzorg komt van vader en dochter. De dochter is de directeur van CDzorg. CDzorg levert momenteel zorg aan drie cliënten, voor één cliënt is de zorg nog in een opstartfase. CDzorg levert persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding en huishoudelijke hulp. De doelgroep is somatische cliënten, maar er zijn in het cliëntenbestand ook cliënten met een andere indicatie. De zorg wordt geleverd op basis van PGB. CDzorg heeft een WTZi toelating aangevraagd en gekregen in Er is geen contract met een zorgkantoor of een gemeente. De directeur zelf (de dochter) levert zorg aan cliënten. De directeur heeft geen diploma in de zorg en is net gestart met een opleiding tot verzorgende. De vader levert persoonlijke begeleiding binnen CDzorg. Vader is maatschappelijk werker. Vader staat niet op de loonlijst en heeft daarmee de status van vrijwilliger. Verder zijn er twee medewerkers; één medewerker met een diploma verzorgende (niet IG) en één medewerker zonder diploma in de zorg (net begonnen met de opleiding SPW). Daarnaast maakt CDzorg sinds kort gebruik van een verpleegkundige, niveau 4 die niet op de loonlijst staat (ZZP er). Zij zal worden ingezet bij de intakegesprekken en verder geen zorgtaken op zich nemen. Twee eerder ingezette medewerkers met een verzorgende IG opleiding zijn niet meer aan de organisatie verbonden. Bevindingen De inspectie beoordeelt CDzorg op 24 onderwerpen. Per onderwerp staat aangegeven of documentatie is aangetroffen en toegepast wordt in de praktijk. De directeur was tijdens het aangekondigde bezoek niet aanwezig. Tijdens het bezoek is gesproken met de vader van de directeur, zijn zorgdossiers en documenten ingezien. Indien noodzakelijk wordt de score toegelicht in de kolom toelichting. Ook de onderwerpen die niet aan bod komen en naar oordeel van de inspectie risicovol zijn voor de kwaliteit van zorg binnen uw organisatie, benoemt de inspectie onder het kopje overige opmerkingen. Document 1 Aanwezig Toelichting Ja/deels/nee/nvt 1 Zorgplan Deels Zorgplannen zijn niet getekend door de cliënt,waardoor het informed consent niet aantoonbaar is. Geen verslagen van evaluaties met de cliënt Niet smart geformuleerd. Bewaartermijn voldoet niet. Tegenstrijdigheden in de dossiers tussen de plannen en de daadwerkelijke uitvoering. 1 Zie bijlage Pagina 2 van 9

3 2 Klachtenregeling/ klachtencommissie Nee 3 Medezeggenschap Nee 4 Afspraken tussen hoofdaannemer en n.v.t. onderaannemer 5 Samenwerkingsafspraken met Nee ketenpartners 6 Personeelsopbouw: beschikbaarheid deskundigheid in relatie tot de doelgroep Nee 7 Kopie van relevante diploma s van medewerkers en/of zelfstandigen Deels Klachtenregeling voldoet niet aan wet, geen commissie. De gewenste deskundigheid in relatie tot gevraagde zorg is onvoldoende. Meerdere medewerkers beschikken niet over diploma s in de zorg. 8 Kopie verklaring omtrent gedrag van Nee medewerkers en/of zelfstandigen 9 Kopie BIG-register van medewerkers en/of Ja zelfstandigen die BIG-geregistreerd dienen te zijn 10 Gedragscode Ja 11 Inschrijving bij het kwaliteitsregister of Nee keurmerk van de medewerkers en/of zelfstandigen 12 Opleidingsplan Nee Er is geen opleidingsplan. Twee medewerkers volgen een opleiding in de zorg. 13 Kwaliteitscertificaat Nee 14 Lidmaatschap brancheorganisatie Nee 15 Uitsluitingscriteria cliënten Nee 16 Meldingen incidenten patiënten (MIP) Nee 17 Uitvoeringsprotocollen van voorbehouden en risicovolle handelingen Deels Protocollen voldoen niet aan de normen. Medewerkers houden zich niet aan de voorschriften in de protocollen. 18 Toets bekwaamheid van medewerkers en/of zelfstandigen van voorbehouden en risicovolle handelingen Deels Slechts voor een beperkt aantal onderwerpen. Medewerker heeft een bewijs van volgen cursus, maar is volgens opleiding niet bevoegd. Er worden voorbehouden en risicovolle handelingen uitgevoerd waarbij de bevoegdheid en bekwaamheid van de medewerkers die de handelingen uitvoeren, niet kan aantonen. 19 Beleid vrijheidsbeperkende maatregelen Deels Beleid is intramuraal gericht en komt niet overeen met uitgesproken visie Pagina 3 van 9

4 20 Medicatiebeleid Deels Beleid voldoet niet aan eisen. 21 Meldcode huiselijk geweld en Ja kindermishandeling 22 Gebruikersvergunning n.v.t. 23 Notulen van de laatste drie werkoverleggen Nee Vader heeft frequent individueel contact met medewerkers. 24 Kopie van een aantal functioneringsgesprekken Deels De inspectie heeft slechts één verslag gezien. Gesprekken worden gevoerd door de vader van de directeur. Overige opmerkingen De deskundigheid van de medewerkers staat in het geheel niet in relatie tot de uitgevoerde zorgtaken. De directeur voert voorbehouden en risicovolle handelingen uit, zonder enige scholing of opleiding hiertoe. Zij is niet bevoegd deze handelingen uit te voeren. Ook zijn geen uitvoeringsverzoeken van de arts aanwezig. Hoewel de directeur een cursus heeft gevolgd voor één specifieke voorbehouden handeling, is de inspectie van mening dat de bevoegdheid en de bekwaamheid ernstig in het geding is. Tijdens het toezichtbezoek is aangegeven dat de inspectie wenst dat deze situatie op korte termijn wordt beëindigd. De enige verzorgende dient nu de voorbehouden handelingen alleen uit te voeren. De bekwaamheid van deze medewerker is echter niet aangetoond. Ook is niet voldaan aan de overige randvoorwaarden voor het uitvoeren van voorbehouden handelingen waardoor ook deze ene medewerker niet bevoegd is de handeling uit te voeren. Het feit dat van de vier medewerkers, maar één medewerker de opleiding heeft om dagelijks uit te voeren risicovolle en voorbehouden handelingen te verrichten (maar ze pas zou mogen uitvoeren als aan overige randvoorwaarden zou zijn voldaan), maakt de continuïteit van zorg zeer kwetsbaar. De protocollen zijn van diverse bronnen en de actualiteit is onduidelijk. Hoewel de protocollen van de CDzorg bij een handeling voorschrijven dat dit door een verpleegkundige moet worden uitgevoerd, wordt dit in de praktijk uitgevoerd door de directeur zonder zorgopleiding. De verpleegkundige heeft nog geen contract. Zij zal niet worden ingezet voor zorgtaken maar slechts bij intake gesprekken. De inspectie maakt zich hierdoor zorgen over de kwaliteit van de geboden zorg. CDzorg dient de kwaliteit en continuïteit van zorg te waarborgen. Er wordt op geen enkele manier gehandeld volgens de richtlijnen van de medicatieveiligheid. Hoewel de vader wordt ingezet voor de begeleiding van cliënten als vrijwilliger, is er geen vrijwilligersbeleid. Ook de functie van onafhankelijk vertrouwenspersoon wordt uitgevoerd door de vader. Er zijn geen uitsluitcriteria en geen ketenafsprakenmet zorgorganisaties. Per keer bekijkt de vader of de zorg die gevraagd wordt kan worden geboden door CDzorg. De directeur is in opleiding voor verzorgende IG en volgens vader loopt zij stage in haar eigen bedrijf. Ze wordt daarbij begeleid en beoordeeld door haar werknemer de enige verzorgende. De inspectie vraagt zich af of de verzorgende de directeur op een objectieve manier kan beoordelen. Belangenverstrengeling lijkt hierbij aanwezig Pagina 4 van 9

5 Conclusies Het feit dat er een klik is tussen de medewerker en de cliënt en de cliënt tevreden is, is niet voldoende voor het bieden van kwalitatief verantwoorde zorg. Er zijn een aantal wettelijke eisen waaraan CDzorg niet voldoet en is aan een groot aantal voorwaardenscheppende zaken nog onvoldoende invulling gegeven. Op basis van bovenstaande bevindingen trekt de inspectie de volgende conclusies: CDzorg voldoet niet of slechts deels aan de voorwaardenscheppende onderwerpen 1,2,3,5,6,7,12,15,16,17,18,19 en 20. Te nemen maatregelen De inspectie roept de directeur apart op voor een gesprek. Zij mag geen risicovolle en voorbehouden handelingen uitvoeren totdat aan alle voorwaarden voor bevoegdheid en bekwaamheid is voldaan. Ook andere medewerkers van CDzorg mogen slechts indien voldaan wordt aan alle voorwaarden deze handelingen uitvoeren. De inspectie wil binnen één week de garantie dat de kwaliteit en continuïteit van zorg is gewaarborgd of dat dit deel van de zorg door een andere zorgorganisatie wordt overgenomen. De inspectie verwacht vóór 20 april 2012 van CDzorg te vernemen wat CDzorg heeft geregeld om deze kwaliteit en continuïteit betreffende de risicovolle en voorbehouden handelingen te waarborgen. Ook dient binnen één week voldaan te worden aan de richtlijnen voor medicatieveiligheid voor ten minste de medicatieopdracht en het uitzetten en toedienen. De daarvoor ondernomen acties dienen ook voor 20 april 2012 aan de inspectie te worden toegezonden. Indien dit onvoldoende geregeld is, zal de inspectie overwegen maatregelen te nemen. Voor de overige onderwerpen verwacht de inspectie uiterlijk 22 juni 2012 te ontvangen: - een kopie geanonimiseerd zorgplan conform het Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg; - een klachtenregeling conform de Wet klachtrecht cliënten zorgsector artikel 2, lid 2 en een klachtenreglement opgesteld door klachtencommissie conform de Wet klachtrecht cliënten zorgsector artikel 2, lid 3; - een regeling waarin beschreven staat op welke wijze de gemeenschappelijke belangen van uw cliënten worden behartigd conform de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen; - samenwerkingsafspraken met ketenpartners; - beleid met betrekking tot ontwikkeling van personeel; - opleidingsplan; - plan van aanpak implementatie kwaliteitssysteem; - uitsluitingscriteria cliënten; - beleid omtrent meldingen incidenten patiënten (MIP); - aangepaste uitvoeringsprotocollen van voorbehouden en risicovolle handelingen; - beleid ten aanzien van bevoegd- en bekwaamheden van medewerkers en/of zelfstandigen met betrekking tot voorbehouden en risicovolle handelingen; - beleid vrijheidsbeperkende maatregelen; - medicatiebeleid dat voldoet aan de huidige richtlijnen Pagina 5 van 9

6 Bijlage 1 Toelichting 1. Het zorgplan (Besluit Zorgplanbespreking AWBZ-zorg; maart 2009) Het zorgplan (ook wel behandelplan, leefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan genoemd) is een onderdeel van het zorgdossier. Aan de inhoud worden eisen gesteld: De zorgaanbieder is verplicht in samenspraak met de cliënt een zorgplan te maken. Binnen zes weken na aanvang van de zorgverlening moet de zorgaanbieder een zorgplan opgesteld hebben waarin in ieder geval de volgende onderwerpen aan bod komen: a. welke doelen worden met betrekking tot de zorgverlening voor een bepaalde periode gesteld, gebaseerd op de wensen, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt; b. op welke concrete wijze zullen de zorgaanbieder en de cliënt de gestelde doelen trachten te bereiken; c. wie is voor de verschillende onderdelen van de zorgverlening verantwoordelijk, op welke wijze vindt afstemming tussen meerdere zorgverleners plaats, en wie kan de cliënt op die afstemming aanspreken; d. met welke frequentie en onder welke omstandigheden gaat de zorgaanbieder de zorgverlening in samenspraak met de cliënt evalueren en actualiseren. Voor Bopz-aangemerkte instellingen moet het zorgplan tevens voldoen aan de eisen van de Wet Bopz. Het zorgdossier bevat voorts alle informatie die voor de zorg aan en de begeleiding en eventuele behandeling van de cliënt relevant is: - persoonsgegevens cliënt; - zorgovereenkomst; - diagnose(s); - toestemming voor uitvoering zorgplan; - naam en toestemming cliëntvertegenwoordiger voor uitvoering zorgplan (indien van toepassing); - verslag evaluatiegesprekken; Het zorgplan wordt minimaal een keer per jaar met alle relevante betrokkenen geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. - rapportage; Verslaglegging ten behoeve van de continuïteit van de dagelijkse zorg en uitvoering van het zorgplan; - naam behandelend (huis)arts en eventueel andere behandelaars; - actueel medicatieoverzicht, indien zorgaanbieder (een deel van) het medicatieproces overneemt; Een actueel medicatieoverzicht met soort medicatie, dosering en tijdstippen van medicatieverstrekking, naam voorschrijvend arts en leverend apotheker. Bij voorkeur wordt dit overzicht door de apotheker geleverd. Wanneer de instelling ook kraamzorg levert dient tevens in het dossier aanwezig te zijn: - temperatuurlijst moeder; - temperatuurlijst kind; - LIP-formulier; - overdracht naar de jeugdgezondheidszorg; - vochtbalans kind; - voedingsgerelateerde gegevens; - informatie over overleg met de verloskundige(n) Pagina 6 van 9

7 2. Klachtenregeling/ klachtencommissie (Wet Klachtrecht cliënten zorgsector) Elke cliënt heeft de mogelijkheid om over de geboden zorg een klacht in te dienen bij de klachtencommissie van de instelling. Een klacht kan door de cliënt zelf of zijn vertegenwoordiger worden ingediend en heeft betrekking op een gedraging van de zorgaanbieder of van voor hem werkzame personen jegens de cliënt. Tijdens het bezoek worden de volgende criteria gehanteerd: - Er is een klachtenregeling conform bovengenoemde wetgeving en deze is onder de aandacht van cliënten gebracht. - De zorgaanbieder heeft een klachtencommissie conform bovengenoemde wetgeving. Deze bestaat uit ten minste drie leden waaronder een voorzitter die niet werkzaam is voor of bij de zorgaanbieder. - Zowel de cliënt als iemand die hem vertegenwoordigt, kan rechtstreeks bij de klachtencommissie een klacht indienen tegen de zorgaanbieder of diens personeel. 3. Medezeggenschap (Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen) Medezeggenschap betekent dat zowel cliënten als cliëntvertegenwoordigers als collectief invloed kunnen uitoefenen op besluiten in de organisatie die van invloed zijn op de positie van cliënten. De instelling heeft vastgelegd hoe zij deze medezeggenschap heeft geregeld en op welke onderwerpen zij advies inwint bij cliënt(vertegenwoordigers). De cliënten en hun vertegenwoordigers worden op een voor hen begrijpelijke manier en tijdig geïnformeerd over belangrijke wijzigingen in de organisatie. Tijdens het bezoek wordt gelet op de volgende zaken: Is er een regeling waarin vastligt hoe de medezeggenschap binnen de instelling is geregeld? Hebben cliënten aantoonbaar inspraak op het niveau van de eigen woon/zorglocatie (bijvoorbeeld in de vorm van een periodiek overleg met schriftelijke vastlegging)? Worden relevante beleidsbeslissingen tijdig besproken en heeft de mening van de cliënten een zichtbare invloed op het gevoerde beleid? 4. Deskundigheid personeel Deskundig personeel is in staat om de noodzakelijke en gevraagde zorgverlening en ondersteuning aan cliënten te bieden. Het personeel voldoet aan de eisen die aan de functie(s) worden gesteld en is waar nodig bekwaam en bevoegd om specifieke functie(s) uit te oefenen. Tijdens het bezoek wordt o.a. gelet op de volgende zaken: relevante diploma s van medewerkers/zelfstandigen, de aanwezigheid van verklaringen omtrent gedrag, gedragscode, BIG-registraties en functioneringsgesprekken; kwalitatief en kwantitatief voldoende aandacht voor (bij)scholing gericht op de ondersteuningsvragen van de cliëntgroepen (scholingsplan); uitsluitingscriteria cliënten; zijn de grenzen aan zorg duidelijk beschreven; bekwaamheid en bevoegdheid van medewerkers om voorbehouden en risicovolle handelingen uit te voeren. 5. Melding Incidenten Patiëntenzorg (MIP) De zorgaanbieder draagt zorg voor een interne meldingsprocedure voor fouten en (bijna-)ongevallen. De zorgaanbieder is van deze fouten en (bijna-) ongevallen op de hoogte en neemt corrigerende en preventieve maatregelen ter verbetering van de zorgverlening en ter voorkoming van herhaling Pagina 7 van 9

8 Bij het bezoek wordt o.a. gelet op: - de aanwezigheid van een MIP-procedure en een MIP-commissie; - de beschikbaarheid voor personeel van een meldformulier voor (bijna)incidenten. 6. Vrijheidsbeperkende maatregelen (Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) Bij vrijheidsbeperkende maatregelen gaat het om die maatregelen waardoor de cliënt in zijn vrijheid wordt beperkt. Mogelijke maatregelen zijn: gesloten kamer of afdeling, bedhekken, fixatie, afzondering, separatie, gecamoufleerde medicatie en gedwongen medicatie, vocht- en voedinginname. Indien er cliënten verblijven met een Bopz-status, dient de instelling te voldoen aan de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. Tijdens het bezoek wordt o.a. gelet op de volgende zaken: - heeft de instelling beleid ten aanzien van vrijheidsbeperking; - wordt vrijheidsbeperking toegepast en zo ja, vindt dit verantwoord en conform wet- en regelgeving plaats. 7. Medicatiebeleid Het medicatiebeleid van de organisatie bevat tenminste de beschrijving van de taken, verantwoordelijkheden en afspraken omtrent het gehele medicatieproces. Dit beleid is besproken met eventuele externe betrokkenen: de huisarts(en) en apotheker(s). Bij het bezoek wordt gelet op: - deskundigheid personeel op gebied van medicatieverstrekking; - aanwezigheid van medicatiebeleid Pagina 8 van 9

9 Bijlage 2 Wetgeving en veldnormen Het onderzoek is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen, waarvan de belangrijkste hieronder worden genoemd. Wetgeving: - Kwaliteitswet zorginstellingen; - Wet klachtrecht cliënten zorgsector; - Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen; - Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg; - Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (wet BIG); - Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO); - Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (wet Bopz). Veldnormen: - Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2005; - Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2007; - Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, visiedocument 2007; - Kwaliteitskader Verantwoorde zorg, Stuurgroep Verantwoorde zorg 2010; - Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, Pagina 9 van 9