Toxicomanie en acute psychiatrische hulp. Dr. Jürgen De Fruyt Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventie AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV

Transcriptie

1 Toxicomanie en acute psychiatrische hulp Dr. Jürgen De Fruyt Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventie AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV

2 Belangen conflict Ik gaf in de voorbije vijf jaar lezingen op symposia gesponsord door, woonde congressen bij gesponsord door, maakte deel uit van adviesorganen van: AstraZeneca, Boehringer Ingelheim, Bristol-Myers Squibb, Eli Lilly and Company, GlaxoSmithKline, Janssen-Cilag, Lundbeck en Servier.

3 Perspectieven vanuit de spoedeisende psychiatrie. Epidemiologie Organisatie Kliniek Aanpak Besluit

4 Epidemiologie Hoge prevalentie van (ernstige) psychische stoornissen Onderbehandeling en uitstel van behandeling Hoge unmet need : 6.250/ inwoners per jaar! Bruffaerts et al., 2017

5 Epidemiologie Nood aan hulpverlening: laagdrempelig, snelle toegang, adequate & gestandaardiseerde zorg, met aandacht voor zorg continuïteit Tendens: Toenemende hulpvraag Vooral in spoedgevallendiensten Vaak n.a.v. crisis Bruffaerts et al., 2017

6 Epidemiologie EPSI/CrEM Brugge (2016): 2577 aanmeldingen (8,5% spoed) 40% t.g.v. middelen gebruik! ECCAM (2011) 1 ste middel 2 de middel 3 de middel Alcohol 50% 27% 18% Cannabis 11% 18% 21% Sedativa 11% 22% 14% Opiaten 11% 7% 17% Stimulantia 8% 22% 25% Hallucinogenen 0% 1% 2%

7 Organisatie EPSI Brugge CrEM & Case Management MCT 2012 Binnen een (supra)regionaal netwerk (HA, PAAZ, PZ, CGG, drugcentra ) Multidisciplinaire equipe bedden 24/24u, 7/7d 40% enkel contact op spoed 60% opname op crisisdienst: 2 dagen Andere crisiseenheden en (psychiatrische) spoeddiensten?

8 Organisatie Fortress model Gatekeeper model Treatment model Crisisgericht handelen: inschatten van crisis, interventie & planning, follow-up & nazorg

9 Kliniek ECCAM Primair Secundair Totaal Middelen 58% 42% 100% Suïcidepoging 10% 2% 12% Suïcidaliteit 9% 7% 16% Psychotisch 8% 4% 12% Depressief 8% 21% 29% Agressie 3% 3% 6% Andere 4% 19% 23% EMCDDA Primair Agitatie/agressie 27 Angst 19 Hallucinaties 7 Psychose 6 ECCAM, 2011; EMCDDA, 2016

10 Kliniek Intoxicatie, onthouding, vraag naar aanpak misbruik Comorbiditeit met primair andere psychiatrische stoornis Desorganisatie in emoties, denken & gedrag met vermoeden van misbruik

11 Kliniek Gedaald bewustzijn Intoxicatie met alcohol, sedativa, opioïden, cannabis Verhoogd bewustzijn Intoxicatie met amfetamines, cocaïne, PCP Gestoorde stemming, oriëntatie, concentratie & geheugen Bij intoxicatie en onthouding van middelen Andere oorzaken van veranderd bewustzijn Bv. auto-intoxicatie, trauma

12 Aanpak Medische klaring Klinisch + aanvullend technisch onderzoek Drug analyse Bloed (alcohol, benzo s) Urine diagnose 100% betrouwbaar = moment opname, geen info over tijdsverloop

13 Aanpak Intoxicatie: Alcohol, sedativa, cocaïne & amfetamines, hallucinogenen, opioïden Onthouding Alcohol, sedativa, cocaïne & amfetamines, hallucinogenen, opioïden

14 Aanpak Onthouding alcohol Vitamine B 1 substitutie Afbouw & oplaad schema Lorazepam, diazepam of clorazepaat Onthouding opioïden Buprenorfine afbouw schema Comfort behandeling!!! Sedativa, lage dosis SGA s, centraal werkende alphaadrenerge agonisten?

15 Aanpak Ernstige agitatie Bij o.a. intoxicatie met amfetamines: Excited delirium syndroom R/ haloperidol 5-10mg plus promethazine 25-50mg of lorazepam 2-4mg (NICE 2015; Bak 2011) R/ benzodiazepines (Wilson 2012; Dorn 2013) R/ DHBP (Geerts 2017, Richards 1997) Plaats van bv. dexmedetomidine, ketamine? (Roosens 2017)

16 Aanpak Fases van verandering Precontemplatie Contemplatie Preparatie Actie Onderhoud Terugval Niet denken aan verandering, berusten in verslaving, geen controle gevoel, ontkenning Afwegen van voor- en nadelen van gedrag en voorgestelde verandering Oefenen met kleine veranderingen Definitieve actie tot verandering Behouden van nieuw gedrag over langere tijd Ervaren van normaal deel van het veranderingsproces

17 Aanpak Indicaties tot klinische (crisis) opname van Gestel 2011 Ernstige ontwenning (in VG) Acute psychiatrische comorbiditeit Dubbele verslaving Slechte gezondheid of steunsysteem

18 Aanpak Case management Cliëntgerichte interventie met de bedoeling de coördinatie en continuïteit van de zorg te verbeteren, in het bijzonder voor mensen met meervoudige en complexe zorgbehoeften Vanderplasschen 2004

19 Aanpak Case management 1. Beoordelen van problemen, behoeften en mogelijkheden 2. Planning, opstellen van doelen en zorgplan 3. Toeleiding naar, koppeling aan en coördinatie van diensten en opvang 4. Volgen, evalueren en bijstellen van zorg 5. Belangenbehartiging Vanderplasschen & Wolf 2005

20 Aanpak Beslissingsbekwaamheid: begrijpen onthouden op zich betrekken afwegen van keuzes uiten van keuze De Fruyt 2010

21 Aanpak Belangrijke anterograde amnesie bij patiënten met benzodiazepine intoxicatie Verwey-B, 2000/ woorden test (herhaling na 0-15 minuten): dag 1 < 2, gecorreleerd met benzodiazepine spiegel Foto herkenning op dag 2 (6 foto s, waaronder arts gezien op dag 1; herken je iemand, wie herken je, hoe ken je deze persoon) slechts ± 50% herkent de betrokken arts beperkte tot afwezige correlatie tussen sedatie (SR, OR) en benzodiazepine spiegel en score op 15-woorden test

22 Aanpak Dwang & drang Risico doelgroep voor dwang & drang maatregelen Middelen gebonden stoornissen: tweede meest frequente (28%) reden tot GO Schoevaerts 2014 Beslissingsbekwaamheid Begrijpen, onthouden, betrekken, afwegen van keuzes, nemen en uiten van beslissing + intellectueel en emotioneel inzicht vs. ontkenning (bewust, onbewust) + uitvoeren van beslissing: wil(skracht)

23 Besluit Patiënten met middelen gebonden stoornissen als kerntaak van spoedeisende psychiatrie! Geen evidentie voor scheiding tussen middelen gebonden en andere spoedeisende psychiatrie! Bescheiden aanbod van spoedeisende aanpak: focus op comfort en start van behandeling! Pleidooi voor betere organisatie van spoedeisende psychiatrie!

24 Spoedeisend psychiatrisch zorgpad Psychiatrische equipe op algemene spoed + crisiseenheden + mobiel crisisteam Met standaardisering van zorg Binnen goed opererend netwerk Effecten op: Aantal spoedaanmeldingen Aantal draaideurpatiënten Aantal langdurige opnames Opname duur Niet ingevulde zorgnood

25 Aanbevelingen Beleidsniveau Ontwikkeling en inbedding van spoedeisende psychiatrische netwerken: 3 componenten Structurele financiering van medisch-psychiatrische, psychologische en verpleegkundige functie Organisatie van zorg Schaalvergroting van de crisiseenheden Opgeven van onderscheid tussen al dan niet middelen gebonden crisis Formele netwerken tussen spoedeisend psychiatrisch netwerk, eerste en tweede lijn Microniveau Systematisch en gestandaardiseerd toepassen van een crisismodel