Jaarverslag Commissie van Toezicht Penitentiaire Inrichting Rotterdam Locatie De Schie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Commissie van Toezicht Penitentiaire Inrichting Rotterdam Locatie De Schie

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding De inrichting Samenstelling en mutaties van de Commissie van Toezicht Cijfers over Aantal beklagzittingen... 5 Aantal contacten met de Gedeco in Aantal medische klachten in Overzicht ingediende beklagschriften Overzicht soorten ingediende klachten per onderwerp in De toezichthoudende taak Hygiëne Veiligheid Bibliotheek, Onderwijs en Sport (BOS) Medische zaken Geestelijke verzorging Arbeid Voeding Gedeco Mentoraat Technische zaken Detentie en Re-integratiebegeleiding Externe contacten en voortgangscontrole En verder De adviestaak De bemiddelingstaak De rechtsprekende taak Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen Algemene conclusies Bijlagen Brief bibliotheek Managementoverzicht Managementoverzicht

3 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de Commissie van Toezicht (hierna ook: Commissie) van de Penitentiaire Inrichting Rotterdam, locatie De Schie. Het jaarverslag geeft naast enige statistische gegevens over omvang en aard van de ingediende klachten een impressie van de waarnemingen die de leden van de Commissie van Toezicht hebben opgedaan tijdens hun werkzaamheden voor De Schie. Ook zijn de belangrijkste gesprekspunten opgenomen die tijdens de vergaderingen van de Commissie van Toezicht, al dan niet in aanwezigheid van de directie, de revue hebben gepasseerd. De Commissie van Toezicht streeft ernaar de klachten van gedetineerden zoveel mogelijk door bemiddeling af te doen. De bemiddelingen vinden plaats tijdens het weekcommissariaat. Om de bemiddeling meer effectief te laten zijn is er een maal per jaar een intervisiebijeenkomst voor de weekcommissarissen waar ervaringen uitgewisseld worden. In dit streven past ook het overleg met directie en afdelingshoofden om door betere samenwerking en communicatie tot vermindering van klachten te komen. Indien de bemiddeling niet succesvol wordt afgesloten wordt de klacht tijdens een beklagzitting behandeld en wordt een uitspraak gedaan. De toezichthoudende taak staat centraal tijdens de maandelijkse commissievergaderingen. De portefeuillehouders doen verslag van hun overleg met de afdelingshoofden en de aandachtspunten worden overlegd met de commissieleden en de directie. In 2016 is een begin gemaakt met de versterking van de toezichthoudende taak van de Commissie. Dit op grond van de Toetsingscriteria voor CvT's gevangeniswezen, RSJ, mei Een aantal leden van de Commissie gaat hiervoor een leidraad ontwikkelen. Regelmatig geeft de Commissie adviezen aan de directie. De Commissie bespreekt deze adviezen in goed overleg met de directie. In hoeverre haar adviezen door de directie worden opgevolgd, wordt door de Commissie bijgehouden. De beslissing over de opvolging van het advies ligt bij de directie. Rest de Commissie de directie, de afdelingshoofden en alle overige medewerkers te bedanken voor de effectieve en prettige samenwerking in Commissie van Toezicht, februari

4 2. De inrichting De Penitentiaire Inrichting Rotterdam (hierna: P.I. Rotterdam), locatie De Schie kent een Huis van Bewaring, een Gevangenis en is een van de twee in Nederland bestaande penitentiaire inrichtingen voor van terrorisme verdachte personen, de Terroristen Afdeling (TA). Daarnaast beschikt De Schie over een afdeling voor beheersproblematische gedetineerden (BPG) en een afdeling voor extra zorgvoorziening (EZV). 3. Samenstelling en mutaties van de Commissie van Toezicht De commissie bestond per 31 december 2016 uit 12 leden: Naam lid Dhr. R.A. Klaassen Dhr. mr. H.G. Vis Dhr. mr. W.J. van Boven Mw. mr. C.P.E.M. Fonteijn-van der Meulen Mw. mr. A.M.H. van der Hoeven, Msc Functie in Commissie van Toezicht Voorzitter/ weekcommissaris Vice-voorzitter/ weekcommissaris Voorzitter beklagcommissie Voorzitter beklagcommissie Weekcommissaris / Plv. voorzitter beklagcommissie Lid sinds Maatschappelijke achtergrond Portefeuille Commercie Externe contacten; voortgangscontrole technische zaken Reclassering & ggd Geestelijke verzorging Rechterlijke Macht Rechterlijke Macht Veiligheid Vluchtelingenwerk en criminologisch onderzoek Gedeco; jaarverslag Mw. mr. A.J.H.M. Hopmans Mw. C.M.M. Huis in t Veld- Van der Heijden Mw. mr. W.M. de Jager- Bouwman Dhr. B. van der Linden Mw. E. Rambaldo- Zegers de Beijl Mw. mr. dr. S. Struijk Dhr. drs. B.J.C.J. Terstegge voorzitter beklagcommissie/ voorzitter beklagrecht Weekcommissaris Advocatuur Voeding Bibliotheek Bibliotheek, onderwijs en sport; jaarverslag Weekcommissaris Justitie Mentoraat Weekcommissaris Justitie Arbeid Weekcommissaris Rechterlijke Macht BSD/hygiëne Voorzitter beklagcommissie Wetenschappelijk onderwijs Weekcommissaris Medicus 2013 Medische zaken 4

5 Ambtelijk secretaris is mevrouw ing. P. van den Berg. Het gezamenlijk secretariaat van de Commissies van Toezicht bevindt zich in de Rechtbank Rotterdam, locatie Dordrecht. Per 1 januari 2017 verlaat mevrouw A.M.H. van der Hoeven de Commissie. Inmiddels houdt een sollicitatiecommissie zich bezig met de opvolging. Hiertoe is een advertentie geplaatst op de website van het Kenniscentrum Commissie van Toezicht. 4. Cijfers over 2016 Aantal beklagzittingen In 2016 zijn er 30 beklagzittingen gehouden (gemiddeld drie per maand). Vanwege het grote aantal klaagschriften volstaat het al enkele jaren niet meer om eens in de twee weken beklagzittingen te houden. Aantal contacten met de Gedeco in 2016 In 2016 zijn vier vergaderingen van de Gedeco bijgewoond. Aantal medische klachten in 2016 Medische klachten Aantal klachten Bemiddeld hoofd medische zaken Naar Medisch Adviseur Naar RSJ RSJ gegrond 2 (deels) 1 ontslag/overplaatsing 5 5 Overzicht ingediende beklagschriften 2016 Een overzicht van het aantal ingediende beklagschriften dat via bemiddeling of behandeling op beklagzittingen is afgedaan is achterin dit jaarverslag opgenomen. In 2016 zijn 1000 klachten ingediend. Dit hoge aantal is mede veroorzaakt door twee veelklagers. Voorgenomen is om een analyse van de klachten te maken per afdeling en daar gerichter op te sturen. Een vergelijkbaar overzicht van 2015 is tevens achterin opgenomen. Voor een volledig overzicht van deze gegevens wordt verwezen naar de bijlagen. 5

6 Overzicht soorten ingediende klachten per onderwerp in 2016 (in vergelijking met 2015) Soort klachten Aantal 2016 Aantal 2015 Activiteiten (arbeid) Activiteiten (diversen) Activiteiten (luchten) Activiteiten (sport) Bejegening Compensatie 3 6 Contact buitenwereld (bellen) 9 15 Contact buitenwereld (bezoek) Contact buitenwereld (media) 0 0 Contact buitenwereld (post) 6 4 Controle Dagprogramma, beveiliging en toezicht op maat (DBT) Disciplinaire straf Geweld 0 0 Informatie/procedure Nog onbekend** 1 20 Ordemaatregel 9 22 Persoonlijke voorwerpen Regime 204* 31 Rekening courant/zak- en kleedgeld Rogatoir verzoek Schadeverhaal 3 6 Selectie/overplaatsing (extern) Selectie/overplaatsing (intern) Transport 2 3 Verlaten inrichting Verzorging (diversen) 128* 39 Verzorging (godsdienst/levensovertuiging) 1 8 Verzorging (medisch) Verzorging (persoonlijk) Totaal * significante toename van het aantal zaken in ** zaken waarvan het onderwerp nog niet bekend is, omdat de klacht is ingediend in een vreemde taal of omdat uit de klacht niet blijkt waarover nu precies geklaagd wordt. 6

7 5. De toezichthoudende taak In de maandelijkse vergaderingen van de Commissie staat de toezichthoudende taak centraal. Door gedachtewisselingen met de directie over actuele aangelegenheden wordt gestreefd naar het voorkomen van klachten en het verbeteren van de gang van zaken binnen de inrichting. Regelmatig vraagt de Commissie aan de directie hoe de stand van zaken is betreffende de aanbevelingen die gedaan zijn. De portefeuillehouders hebben regelmatig overleg met de hoofden van de diverse sectoren en doen daarvan verslag in de maandelijkse Commissievergadering. Er zijn in totaal 12 portefeuilles. 1. Hygiëne Ten aanzien van de hygiëne hebben zich dit verslagjaar geen bijzonderheden voorgedaan. 2. Veiligheid Er heeft zich in 2016 een incident voor gedaan waarbij brand is gesticht in een cel. De gedetineerde is voor behandeling van zijn verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht. Ook enkele personeelsleden zijn voor behandeling overgebracht naar het ziekenhuis, maar mochten het ziekenhuis dezelfde dag weer verlaten. Verder hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan. 3. Bibliotheek, Onderwijs en Sport (BOS). De portefeuille BOS komt per 1 januari 2017 te vervallen. Vanaf die datum valt Sport onder de portefeuille Algemene Zaken en worden de taken Bibliotheek en Onderwijs ondergebracht bij de afdeling D&R. In het verslagjaar heeft de Commissie opnieuw haar ongenoegen aan de Staatssecretaris geuit over de gang van zaken rondom het al dan niet sluiten van de bibliotheek. De Commissie ziet de bibliotheek als een zeer belangrijke informatie- en ontmoetingsplaats in de inrichting en pleit ervoor deze afdeling in haar huidige vorm te behouden. Op 8 november 2016 heeft de Commissie middels een brief de RSJ op de hoogte gesteld van de situatie betreffende de bibliotheek (een afschrift van de brief is als bijlage aan het jaarverslag gevoegd en tevens op de site van het Kenniscentrum geplaatst. ). De beloofde tablets die het gedrukte woord gaan vervangen zijn nog niet in zicht. De collectie wordt al een tijd niet meer aangevuld en het personeel zoekt ander werk. Al met al geen goede zaak voor de gedetineerden. Wat betreft onderwijs heeft dit jaar de nadruk gelegen op arbeidsmarkttoeleiding, interne vakopleidingen en werktoeleiding. Dit is een zeer goede zaak en kan hopelijk gecontinueerd worden. Ondanks de schaarste aan bekwaam personeel slaagt men er toch altijd weer in de sportmomenten plaats te doen vinden. 4. Medische zaken In 2016 is gesproken met een van de huisartsen en met het Hoofd Zorg. Huisartsen De huisartsenzorg verloopt goed. Een van de vaste huisartsen, die voorheen in De Schie werkzaam was, dokter Sutherland, komt niet meer terug. Daarvoor in de plaats is nu de FFMU conform het landelijke beleid voor huisartsenzorg gecontracteerd. Vanuit de FFMU zijn twee huisartsen werkzaam in De Schie. Na wat opstartproblemen loopt dit inmiddels goed. Daarnaast is - reeds sinds vele jaren - de vaste huisarts dokter A.M.N. Zijtregtop werkzaam. Het is wel jammer dat de huisartsen elkaar nooit spreken omdat ze op verschillende dagen werkzaam zijn. 7

8 Psychiater en psychologen In 2016 is de vaste psychiater bij De Schie L.J.M. van Seggelen overleden. Dit is een groot verlies aangezien hij gold als zeer deskundig en toegewijd. Op dit moment is er nog geen vaste psychiater gedetacheerd in De Schie als opvolger. De waarneming gaat naar behoren. Er zijn twee psychologen, die al lang werkzaam zijn in De Schie. Er is 6 uur per week te weinig formatie aanwezig op dit moment. Zij worden extra belast door alle externe behandelaars (verslaving verstandelijk gehandicapten, persoonlijkheidsstoornissen), waarbij zij hoofdbehandelaar blijven. Dit geeft veel administratie. Het is jammer dat de casemanagers dit niet kunnen overnemen. Verpleegkundigen De verpleegkundigen vormen een goed team. Het European Committee for Prevention of Torture had als enige kritiekpunt dat door de thans verplichte uniformen de herkenbaarheid als hulpverlener onvoldoende was. Tandheelkundige zorg De tandheelkundige zorg verloopt goed via de tandartsenbus. Er is nog altijd een tandartsenkamer in De Schie, die echter nog niet ontmanteld mag worden. Systeem Er is een update geweest van MicroHis, het Huisarts Informatie Systeem. Dat heeft verbetering gebracht met name bij het voorschrijven van medicatie en het automatisch doorzenden van recepten naar de apotheek. Een knelpunt blijft wel dat bij overgang van gedetineerden naar een andere PI alle gegevens steeds weer opnieuw handmatig moeten worden ingebracht. Hierbij gaan kostbare manuren, maar ook informatie verloren. Het kost dus tijd en kwaliteit. Het zou zeer te verkiezen zijn als de huisartssystemen, die allemaal stand alone-systemen zijn, op een netwerk zouden worden aangesloten. Zo zou er immers maar één dossier per gedetineerde zijn, waarmee iedere opvolgende arts kon werken. Dit is met name van belang omdat gedetineerden veelvuldig worden overgeplaatst. Samenwerking met ziekenhuizen. Gedetineerden worden indien nodig verwezen naar specialisten in het St Franciscus Gasthuis. Het Hoofd Zorg heeft regelmatig overleg met de hoofden van de verschillende afdelingen. Met andere ziekenhuizen worden in principe geen zaken gedaan. De medische zorg bij acute ziekten verloopt naar behoren. Ambulances kunnen bij nacht en ontij zonder noemenswaardige hindernis de PI binnenkomen en ook het IBT is snel ter plaatse. Medische klachten Het aantal medische klachten is t.o.v. de afgelopen jaren stabiel. De bemiddeling door het Hoofd Zorg kost vrij veel tijd en aandacht, maar levert af en toe wel een bijdrage aan de kwaliteit van de zorg. Een toenemend probleem vormt de almaar groter wordende stroom brieven van advocaten, die op eisende toon van alles willen voor hun cliënten, b.v. implantaten, speciale voeding etc. Vooral (de advocaten van) één levenslang gestrafte zorgt in dit opzicht voor veel werk. Gelet op het grote aantal contacten tussen gedetineerden en de medische dienst is het aantal klachten klein. 5. Geestelijke verzorging Geestelijk verzorgers concentreren zich op de zingevingsvragen van de mensen die hun fysieke vrijheid moeten missen. Zij krijgen een inkijk in de ziel van mensen die vaak diep teleurgesteld zijn en door het leven getekend. Geestelijk verzorgers zijn vooral alert bij de preventie van suïcide. De indicatiestelling vergt in het netwerk rond de gedetineerde met name de betrokkenheid van geestelijke verzorgers en dus een parate koppeling en registratie. De geestelijk verzorgers verzorgen gespreksgroepen en gebedsdiensten naast hun persoonlijke contacten. Door een interne reorganisatie werden de geestelijk verzorgers losgemaakt uit de hulpverlenersgang. Zij zijn nu met elkaar gehuisvest op een speciale gang waar ook de gebedsruimten zijn gesitueerd. De samenwerking met andere hulpverleners vergt in de nieuwe situatie iets meer loopwerk. De bezetting in de Schie is al jaren dat gemiddeld een derde van de populatie moslim is. De imam heeft vooral op de vrijdagen veel aanloop. Er is in 2016 een pandit aangetreden voor de hindoes. 8

9 6. Arbeid Arbeid is er voor de gedetineerden in De Schie op vijf werkplaatsen, variërend van eenvoudig werk tot vakarbeid (metaal en poedercoating). Daarnaast zijn er reinigers actief. De acquisitie voor de arbeid is regionaal georganiseerd en loopt goed. Evenals in 2015 is het beschikbare personeel nog steeds een probleem. Als gevolg van langdurig zieken staat de personeelsbezetting van de arbeidszalen onder druk en moet een werkzaal af en toe een dagdeel worden gesloten. In 2016 heeft de inrichting in het verlengde van het landelijke project In Made Proof Produceren stappen gezet om de gedetineerdenarbeid te moderniseren. Belangrijke aspecten daarvan zijn het vergroten van de zelfredzaamheid van gedetineerden en het versterken van een juiste werkhouding. Dat gebeurt ondermeer door gedetineerden er zelf voor te laten zorgen dat zij op tijd op het werk aanwezig zijn, en door het invoeren van prestatiebeloning. 7. Voeding De afgelopen jaren en zo ook in 2016 is het onderwerp voeding veelvuldig aan bod geweest op de maandelijkse Commissievergaderingen. Gebleken is dat de door de cateraar Sodexo geleverde maaltijden met enige regelmaat in de prullenbak verdwijnen, omdat gedetineerden de voorkeur geven aan zelf, al dan niet in groepjes, koken. Vanuit de directie is er gekeken of er mogelijkheden zijn om de gedetineerde hiervoor meer faciliteiten te bieden, door het gezamenlijk koken van maaltijden te stimuleren en niet langer maaltijden af te nemen van Sodexo. Door het nieuwe contract dat (op landelijk niveau) is afgesloten met Sodexo voor de afname van maaltijden is het niet mogelijk minder maaltijden af te nemen met als doel gedetineerden zelf te laten koken. Er is geen nieuwe behoeften inventarisatie gemaakt voor het nieuwe contract. Ook al worden de maaltijden niet gebruikt of afgenomen, zij dienen wel betaald te worden. De directie onderzoekt nu of er een mogelijkheid bestaat om geen complete maaltijden af te nemen van Sodexo, maar slechts de ingrediënten zodat de gedetineerden toch in de gelegenheid kunnen worden gesteld om zelf te koken. Op die manier bestaat toch de mogelijkheid voor de gedetineerden om te genieten van een vers gemaakte warme maaltijd in plaats van een opgewarmde maaltijd. In 2016 heeft de Commissie de nodige klachten ontvangen over de winkel. Na de sluiting van de inrichtingswinkel in PI De Schie heeft de winkel in PI Zoetermeer de boodschappen van de gedetineerden geleverd. Inmiddels is dit overgenomen door de winkel van de PI Almelo. Zowel bij de overname van De Schie naar Zoetermeer, als bij de overname van Zoetermeer naar Almelo heeft dit tot een flink aantal klachten geleid. 8. Gedeco In 2016 zijn de vergaderingen van de Gedeco op 16 februari, 19 mei, 15 september en 20 oktober door een commissielid bijgewoond. Het comissielid doet verslag van hetgeen tijdens de Gedeco vergadering besproken is op de commissievergadering. De leden van de Gedeco wisselden in 2016 met regelmaat. Tijdens de vergadering op 20 oktober werden de afdelingen A en D vertegenwoordigd door een Gedeco lid. De vergaderingen worden gehouden in aanwezigheid van een directeur en een afdelingshoofd. Onderwerpen die in 2016 aan de orde kwamen waren onder meer de volgende. De nieuwe winkel; het assortiment, de prijzen en de (niet) levering van producten. De eigen celsleutel van gedetineerden, het nieuwe pasjessysteem, de verbouwing van de douches en het afzuigsysteem in de recreatieruimte, aanbod van sport, te ontvangen televisiekanalen, aanschaffen van grillovens voor alle gevangenisafdelingen, afwezigheid van camera s in de recreatieruimte, mogelijkheid om te skypen voor gedetineerden van wie de familie in het buitenland woont, invoer eigen pannen, de verspilling van het door Sodexo geleverde eten, bezoek zonder toezicht voor langgestraften, beschikbaarheid van een computer en een printer of afdelingen, de bijdragen aan de O&O kas, aanwezigheid van strijkijzers in het huis van bewaring, aanbod van wit brood, de invoer van een playstation 2 dvd en het verschil in 9

10 regels op afdeling A en afdeling B over insluiten en niet deelnemen aan bepaalde activiteiten zoals bezoek aan bibliotheek en bezoek van familie. 9. Mentoraat Een van de aandachtspunten binnen de Commissie is het mentoraat. Tijdens de weekdienst vragen de leden van de Commissie standaard of de gedetineerde de klacht besproken heeft met zijn mentor. Ook tijdens de maandelijkse vergaderingen van de Commissie met de directie vraag de portefeuillehouder mentoraat aandacht voor dit onderwerp en is het mentoraat een terugkerend agendapunt. Over het mentoraat wordt ook gesproken tijdens het periodieke overleg met de afdelingshoofden. 10. Technische zaken Technische zaken betreffen repeterende klachten van gedetineerden over steeds dezelfde technische problemen. In het verslagjaar heeft zich op dit gebied geen bijzonderheden voorgedaan. 11. Detentie en Re-integratiebegeleiding Op 13 juli 2016 heeft een afvaardiging van de Commissie een bezoek gebracht aan de afdeling D&R, waar onder andere de casemanagers zijn ondergebracht. Het casemanagement is opgebouwd uit voormalig maatschappelijk medewerkers (mmdmedewerkers)en BSD-medewerkers (Bureau selectie en detentie). Hoewel het allround worden van de medewerkers, men moest elkaars taken leren, de nodige tijd en stijging van de werkdruk heeft gekost, draait de afdeling inmiddels. Het is vaststaand beleid om, indien mogelijk, binnen tien dagen een eerste gesprek te voeren bij binnenkomst van een gedetineerde. Voorts bestaat er zorg over de overgang van bepaalde taken van de afdeling bevolking naar het CJIB Leeuwarden in 2017 en het behoudt van voldoende knowhow binnen de inrichting. Voorts is de verwachting dat een deel van de bevolkingswerkzaamheden door de overdracht aan het zal zorgen voor een verhoogde werkdruk bij piw ers en mentoren. Zij zullen vragen van gedetineerden moeten beantwoorden, die niet op hun werkterrein liggen. 12. Externe contacten en voortgangscontrole Over het gebied van externe contacten valt helaas weinig te melden. In de afgelopen jaren vond twee maal per jaar een overleg plaats met de voorzitter van de Commissie van Toezicht van de PI Hoogvliet. Dit overleg werd altijd geïnitieerd door de voorgaande directeur van de PI Rotterdam. In het verslagjaar heeft dit overleg onder de nieuwe directeur echter niet plaatsgevonden. Het doel van het overleg was uitwisselen van ervaringen tussen de twee locaties alsmede informatie voorziening. Onderzocht moet worden of deze ontmoetingen weer opgestart zouden moeten worden. In het jaar 2016 heeft directeur dhr. T.H. Tromp de inrichting verlaten. De Commissie kijkt terug op een succesvolle en prettige manier van werken met dhr. Tromp gedurende vele jaren. Inmiddels is opvolger dhr. R. Janssen in functie getreden. De Commissie wenst dhr. Janssen in alle opzichten een goede tijd in PI De Schie toe. De Commissie van Toezicht hecht er waarde aan al hetgeen dient te worden besproken in eerste instantie in de maandelijkse vergadering met de directie de revue te laten passeren en daarna pas in diverse onderlinge overlegvormen te bespreken. De voordelen hiervan zijn dat onderwerpen tot een gezonde discussie kunnen leiden, dat een ieder steeds op de hoogte is van hetgeen er speelt en dat besluiten adequaat vastgelegd worden. De voortgangscontrole wordt uitgevoerd in de vergaderingen van de Commissie van Toezicht. Afspraken tot verdere actie worden vastgelegd in een afsprakenlijst, waarbij de naam van de verantwoordelijke uitvoerder, de einddatum en de te nemen actie zijn genoteerd. De afsprakenlijst is een integraal onderdeel van de notulen van de vergadering en wordt maandelijks behandeld. Voorts is regelmatig contact over dit onderwerp tussen de voorzitter en secretaris van de Commissie van Toezicht. 10

11 En verder Interessant en leerzaam was het onderwerp van de Landelijke Themadag CvT's te Amersfoort 14 november 2016 'Op weg naar buiten...toezicht onmisbaar'. Zes leden van de Commissie bezochten deze bijeenkomst. Uiteraard worden de bevindingen met de overige commissieleden gedeeld. Er is voortdurende aandacht voor de TA. Binnen de grenzen gesteld door het landelijke beleid wordt gedaan wat mogelijk is om het leven daar zo dragelijk mogelijk te maken. Er is contact gelegd met de Commissie van Toezicht in Vught om gemeenschappelijke vraagstukken met betrekking tot de extra vrijheidsbeperkingen voor 'terroristen' gezamenlijk te kunnen agenderen. De beslissingen over het nieuwe beleid van zelfredzaamheid worden ook met de stimulans van de uitspraken in de beklagcommissie met grotere zorgvuldigheid en precisie genomen. Voorafgaand aan de maandelijkse Commissievergadering vinden regelmatig themabijeenkomsten plaats waarin een deskundige de Commissie over bepaalde zaken voorlicht. In 2016 vonden twee themabijeenkomsten plaats. Mevr. L. van Gent informeerde de Commissie over het project De Rotterdamse aanpak Dit project beoogt een verbetering van het leefklimaat binnen de P.I. Rotterdam (De Schie en Hoogvliet) en de versterking van de positie P.I. Rotterdam binnen de ketenpartners. De heer R. Eggink stelt de Commissie ter vergadering op de hoogte van de huidige en toekomstige ontwikkelingen rondom de portefeuille BOS. 6. De adviestaak Ook in 2016 is een aantal aanbevelingen aan de directie voorgelegd. Deze aanbevelingen worden verzameld in de 'Aanbevelingenlijst'. Hiermee kan de voortgang gevolgd worden. De Commissie beveelt aan om het mentoraat op te nemen in de huisregels. De Commissie beveelt aan om de huisregels en de bzt-regels ter inzage te leggen in de teamkamers. Naar aanleiding van diverse klachten over het vervallen van het avondprogramma op kerstavond en oudejaarsavond eind 2015 adviseert de Commissie dit in 2016 goed te regelen. In februari heeft de Commissie haar zorg over het toezicht op de contrabande uitgesproken. Het is financieel niet haalbaar dagelijks een drugshond in te zetten en bovendien zijn er onvoldoende beschikbare honden. Naar aanleiding van een voorval verzoekt de Commissie om ook de geestelijke verzorging op de lijst te zetten van te informeren personen bij (poging tot) zelfdoding. Naar aanleiding van een beklag heeft de Commissie aandacht gevraagd voor een gedetineerde die aangeeft zijn straf uitgezeten te hebben, zodat deze niet langer in detentie zit dan noodzakelijk. Ook zijn diverse klachten over douchen na vuil werk reden voor de Commissie om aan te bevelen hier duidelijker afspraken over te maken. De Commissie vraagt aandacht voor verstokte rokers die in de strafcel zitten en te weinig rookmomenten hebben. Eveneens wordt aandacht gevraagd voor de 'meubels' in de strafcel die iets comfortabeler zouden kunnen zijn. Er zijn verschillen geconstateerd tussen de gevangenisafdelingen A en B over het insluiten tijdens bezoekuren. De Commissie zou graag zien dat deze rechtsongelijkheid wordt opgeheven. 11

12 Een steeds terugkerende klacht over geluidsoverlast op de afdelingen wordt onder de aandacht van de directie gebracht. 7. De bemiddelingstaak De Commissie van Toezicht streeft ernaar zoveel mogelijk klachten te bemiddelen. Een maal per jaar is er intervisie voor de weekcommissarissen, bij voorkeur twee maal per jaar vindt er een overleg met de afdelingshoofden plaats. Ervaringen worden uitgewisseld en afspraken worden gemaakt. Op 19 mei 2016 vond de jaarlijkse intervisiebijeenkomst voor weekcommissarissen van De Schie plaats. Tijdens deze bijeenkomst worden ervaringen en tips uitgewisseld ter verhoging van de kwaliteit van de bemiddeling. Er is overzicht gemaakt van de afspraken van maart 2013 tot en met mei Op 11 juni 2016 heeft een bijeenkomst met de afdelingshoofden plaatsgevonden. Na een gedachtenwisseling zijn concrete afspraken gemaakt om klachten zoveel mogelijk te bemiddelen. Verder is gesproken over het DBT, de nieuwe functie van casemanager en het effect van het mentoraat. Belangrijk voor de bemiddeling zijn de casemanagers. Op 13 juli 2016 heeft een overleg plaats gevonden tussen een van de casemanagers en een aantal leden van de Commissie. De Commissie is nu op de hoogte van de organisatie en de taken van het casemanagement. De gedetineerde is zelf verantwoordelijk voor het verkrijgen van informatie. Hiervoor is een document beschikbaar met eenvoudige uitleg. adressen zijn uitgewisseld en informatie voor bemiddelingen kan gevraagd worden. Begin 2016 zijn de nieuwe huisregels van de P.I. Rotterdam ontvangen. Van te voren heeft de Commissie inspraak gehad. Op 4 juli 2016 vond er een uitwisseling van informatie plaats tussen de terroristenafdeling van de Schie ( 7 plaatsen) en de terroristenafdeling te Vught ( 16 plaatsen). Voor een adequate bemiddeling is dit belangrijke kennis. 8. De rechtsprekende taak Eenmaal per twee weken komt de beklagcommissie bij elkaar. Indien de hoeveelheid klachten dat vereist, wordt er eenmaal per maand een extra zitting ingeboekt. De beklagzittingen vinden in de regel plaats op donderdag in een daarvoor gereserveerde ruimte in De Schie. Per zitting worden er gemiddeld twaalf klachten behandeld. Voorafgaand aan de klachtenbehandeling vinden, indien geagendeerd, de rogatoire verhoren plaats. Tijdens de beklagzitting krijgen, voor zover aanwezig, beide partijen de mogelijkheid om hun klacht, dan wel verweer toe te lichten en over en weer op elkaar te reageren. Vervolgens beslist de beklagcommissie, bestaande uit de voorzitter en twee leden, afhankelijk van de informatie die aanwezig is, direct mondeling, dan wel in een later stadium schriftelijk naar aanleiding van de klacht. Tegen de uitspraak van de beklagcommissie kan klager of de directie in beroep gaan. Dit gebeurt regelmatig. De beklagcommissie constateert dat net als in 2015 klagers zich in toenemende mate lieten bijstaan door een advocaat. In 2015 en 2016 is een aanzet gegeven om de doorlooptijden van de klachten te verkorten. Dit zal in 2017 worden voortgezet. Wel dient daarbij te worden 12

13 aangetekend dat de beklagcommissie zich gedurende 2016 geconfronteerd zag met een aantal veelklagers, die elk tientallen klachten hebben ingediend. De beklagcommissie acht het van groot belang dat zaken goed voorbereid zijn. Hier is in het afgelopen jaar aandacht aan besteed. Het voorkomt dat zaken aangehouden moeten worden in afwachting van op te vragen informatie dan wel dat partijen in beroep gaan en er vervolgens in beroep, nieuwe feiten met onderbouwing boven tafel komen. Een beroep bij de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming zou regelmatig voorkomen kunnen worden indien de beklagcommissie tijdens de behandeling over alle relevante informatie beschikt. De beklagcommissie is van plan om in de loop van 2017 een bundel met van belang zijnde uitspraken van de beklagcommissie beschikbaar te stellen voor inzage door de gedetineerden en hun rechtsbijstandverleners. Ten slotte heeft de beklagcommissie in 2016 een voorziening getroffen voor het geval een of meerdere leden van de commissie tijdens een beklagzitting worden gewraakt. In dat geval zal aan leden van de Commissie van Toezicht van de P.I. te Krimpen aan den IJssel worden gevraagd om over het wrakingsonderzoek te oordelen. 9. Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen Op 9 maart 2016 heeft een aantal Commissieleden een bezoek gebracht aan de afdeling Beveiliging. Dit was zeer informatief en ook zijn de zorgen geuit over de bezuinigingen en de daarmee samenhangende formatie. Op 9 maart 2016 heeft tevens een van de Commissieleden de ouder-kind dag bezocht. In de zaal staat lekkers voor de kinderen en er zijn spelletjes en mogelijkheden om te knutselen. Drie leden van de Commissie hebben 4 augustus 2016 de masterclass penitentiair recht biij het opleidingscentrum van DJI gevolgd. In oktober 2016 zijn er open avonden voor het personeel in De Schie georganiseerd. Deze avonden zijn door een aantal Commissieleden bezocht. De ontvangst was zeer prettig en het bezoek leerzaam. Naar aanleiding van een negatief krantenartikel over de Schie is een personeelsbijeenkomst belegd die bijgewoond werd door de voorzitter. De ontwikkelingen naar aanleiding van het medewerkerstevredenheidsonderzoek zijn door de Commissie gevolgd. Naar aanleiding van het vertrek van de heer T.H. Tromp heeft de voorzitter een exit-gesprek gehad met de plaatsvervangend vestigingsdirecteur. Naast de positieve ervaringen met de Commissie zijn een aantal kritische punten naar voren gekomen die de Commissie ter harte zal nemen. Inmiddels heeft de Commissie kennis gemaakt met zijn opvolger, de heer R. Janssen. Donderdag 8 december 2016 is tijdens een diner afscheid genomen van de heer T.H. Tromp. De voorzieningenrechter heeft bepaald dat een levenslanggestrafte in De Schie recht heeft op re-integratie activiteiten. Een re-integratieplan is inmiddels in werking gezet. Vrijdag 2 december 2016 bezocht de Commissie de Sint-Gillis gevangenis te Brussel. 13

14 In 2016 heeft de Commissie met belangstelling het medewerkerstevredenheidsonderzoek en ook het gedetineerdensurvey gevolgd. Tijdens de maandelijkse overleggen zijn diverse besluiten genomen. Alle afspraken worden vermeld op de Afsprakenlijst ter bevordering van de efficiency en duidelijkheid. Op een zaterdagavond in december brachten twee commissieleden een onverwacht bezoek aan de Schie. Een uitgebreid verslag volgde vol positieve bevindingen. 'Het bezoek was erg nuttig en informatief en verliep in heel prettige sfeer'. Op 24 december 2016 woonden twee leden de kerstviering in De Schie bij. Deze was zeer sfeervol. In de interne nieuwsbrief van PI Rotterdam (Nultien, nummer 10, December 2016) bedankte de Commissie alle medewerkers van De Schie voor de prettige en goede samenwerking. 10. Algemene conclusies - In 2016 zijn beduidend meer klachten ontvangen door de Commissie dan in Er waren 1000 klachten waaraan met name twee veelklagers debet waren. - De TA en het daar toegepaste regime vraagt voortdurende aandacht. - De samenwerking tussen de directie, de afdelingshoofden en de leden van de Commissie is goed en constructief. 14

15 11. Bijlagen 15

16 Brief bibliotheek COMMISSIE VAN TOEZICHT Aan: Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming T.a.v. dhr. mr. L.A.J.M. De Wit Postbus GC Den Haag correspondentie: telefoon fax Onderwerp: Besluit inzake gewijzigde toepassing Vestigingsmodel (Breukelenmaatregelen Bibliotheek en Crea) 21 november 2016 Geachte heer De Wit, De Commissie van Toezicht (hierna: Commissie) van de Penitentiaire Inrichting Rotterdam, locatie De Schie stelt u hierbij op de hoogte van de huidige situatie rondom de bibliotheeken informatievoorziening. Besloten is de bibliotheken in de penitentiaire inrichtingen per 1 januari 2017 op te heffen en deze door digitale mogelijkheden te laten vervangen. Hierover is in de brief van de Commissie van 5 oktober 2015 duidelijk onze mening uiteengezet die tot op heden niet veranderd is. Als bijlage is een kopie van de brief van 5 oktober 2015 bijgevoegd. Bekend is nu dat er per 1 januari 2017 geen enkel zicht is op digitale mogelijkheden van welke aard dan ook voor de gedetineerden. Inmiddels is toegezegd dat de bibliotheek ook na 1 januari 2017 nog open blijft. De laatste twee jaren is de collectie boeken echter niet meer aangevuld. Dit zal nog voortduren zodat de collectie de gedetineerden niet veel meer te bieden heeft. Kranten en tijdschriften zijn ook in steeds mindere mate te raadplegen. Het recht op informatie voor iedere burger en dus ook voor gedetineerden wordt hierbij geschonden. Voorts zal de bibliotheek binnenkort haar sociale functie niet meer kunnen vervullen, omdat het personeel volop elders solliciteert en heeft een aantal medewerkers intussen een andere betrekking buiten de inrichting gevonden. Waardevolle bibliotheekmedewerkers gaan zo voor DJI verloren. De gedetineerden moeten reeds nu hun gewaardeerde bibliotheekbezoek af en toe missen en straks zal het in zijn totaliteit uit hun dagprogramma geschrapt worden. Geopperd is dat het re-integratiecentrum (RIC) deze sociale functie over kan nemen. Echter in de praktijk is dit door de aard van de functie van het RIC en door de omstandigheid dat het RIC een ander type medewerker vraagt dan de bibliotheek, geen reële mogelijkheid. Daarnaast is het RIC zeer beperkt geopend. 16

17 Zoals gesteld in de brief van 5 oktober 2015 staan deze ontwikkelingen haaks op het antirecidive- en re-integratiebeleid. Het moge duidelijk zijn dat de huidige ontwikkelingen de gedetineerden schaden in hun recht op informatie en een zinvolle invulling van hun dagprogramma. De Commissie voelt sterk haar taak om op te komen voor het belang van de gedetineerden in deze kwestie. De Commissie hoopt dat u deze zienswijze kunt meenemen in uw advisering aan de minister van Veiligheid en Justitie. Graag verneemt de Commissie ook wat uw Raad zelfstandig in deze kan betekenen. Hoogachtend, R. A. Klaassen Voorzitter Commissie van Toezicht P.I. Rotterdam, locatie De Schie c.c.: Tweede Kamer der Staten-Generaal, t.a.v. de Vaste Commissie voor Veiligheid en Justitie Nationale Ombudsman P.I. Rotterdam, t.a.v. directie en R. Eggink, hoofd Bibliotheek, Onderwijs en Sport Commissie van Toezicht P.I. Rotterdam, locatie Hoogvliet Klankbordgroep van het Kenniscentrum Commissie van Toezicht Aan het Kenniscentrum Commissies van Toezicht is voorts gevraagd deze brief op de website te plaatsen. 17

18 door loop tijd gegrond Managementoverzicht 2016 Uitstroom 2016 begin voor raad instroom uitstroom ongegrond deels gegrond ingetrokken ingetrokken na bemiddeling ingetrokken ter zitting afdoening na rogatoir verzoek Januari Februari Maart e kwartaal April Mei Juni e kwartaal Juli Augustus Septembe r 3 e kwartaal Oktober November December e kwartaal Totaal overgedragen nietontvankelijk eindvoorraad

19 Managementoverzicht 2015 Uitstroom 2015 begin voor raad instroom uitstroom door loop tijd gegrond deels gegrond overgedragen ingetrokken ingetrokken na bemiddeling afdoening na rogatoir verzoek Januari Februari Maart e kwartaal April Mei Juni e kwartaal Juli Augustus September e kwartaal Oktober November December e kwartaal Totaal ongegrond nietontvankelijk eindvoorraad