Voorstel Gemeenteraad C

Transcriptie

1 Voorstel Gemeenteraad C Onderwerp Aanvraag budget mobiliteitsprojecten 2016 en meerjarige doorkijk Portefeuillehouder Hans van Agteren (C) Programma SO Aangeboden aan Raad 15 maart 2016 Stuknummer (invulling door Griffie) Corsanummer Wij stellen u voor te besluiten om: 1. opdracht te geven voor de voorbereiding en uitvoering van de mobiliteitsprojecten zoals beschreven in dit voorstel en bijbehorende bijlage 1, 2. het daarvoor benodigde budget van in totaal euro beschikbaar te stellen en dit budget te dekken uit: a. een bedrag van euro ten laste van de reserve Mobiliteitsprojecten, b. een bedrag van euro uit reeds toegekende subsidies, en de begroting dienovereenkomstig te wijzigen 3. de meerjarige prioriteringslijst van mobiliteitsprojecten vast te stellen. Inleiding Uw raad ontvangt jaarlijks een voorstel voor de voorbereiding en uitvoering van diverse mobiliteitsprojecten. In het raadsbesluit van 23 maart 2015 heeft uw raad budget beschikbaar gesteld voor de activiteiten die in 2015 worden uitgevoerd of gestart. Het huidige voorstel heeft betrekking op de activiteiten die in 2016 worden uitgevoerd of starten. Het accent in dit voorstel ligt op het versterken van de lobby ten aanzien van de economische bereikbaarheid en tevens de uitvoering van projecten die behoren tot de Fietsvisie en daarmee ook het Actieplan Duurzaamheid. In het Coalitieakkoord hebben wij aangegeven extra te willen inzetten op de economische bereikbaarheid in regionaal of (inter)nationaal perspectief. Samen met de provincie(s), de euregio en diverse Nederlandse en Duitse partners starten binnenkort bijvoorbeeld studies naar verbetering van de internationale spoorverbindingen en kansen en belemmeringen voor de logistiek sector in euregionaal perspectief. In die studies wordt onder meer de elektrificatie van de spoorlijn naar Münster bekeken. We vinden dat dit thema nog nadrukkelijker aandacht verdient. De presentatie van Tordoir en Marlet tijdens het randprogramma van 1 februari jongsleden onderstreepte het belang van een betere bereikbaarheid voor Enschede en Twente. In het voorstel is extra budget voor inzet op dit vlak opgenomen. Voor het fietsbeleid is in de Fietsvisie de modal-split als belangrijke graadmeter gedefinieerd. Het fietsgebruik in Enschede voor wat betreft ritten tot 7,5 kilometer blijkt gestegen te zijn van 33% in 2011 naar 39% in 2014, een indicatie dat we op de goede weg zijn. Dat wordt ook bevestigd in de peiling die via het Enschede-panel is uitgezet. Het rapportcijfer dat men geeft voor het fietsklimaat in Enschede blijkt gestegen te zijn van een 6,6 in 2011 naar een 7,1 in Meer mensen op de fiets geeft ook meer ruimte voor extern autoverkeer en verbetert in die zin ook de bereikbaarheid per auto. In de meerjarige prioriteringslijst (bijlage 2) zijn de bij de Zomernota en Programmabegroting bezuinigingsafspraken verwerkt. Vanaf 2019 en verder was de reserve voor mobiliteitsprojecten nog niet volledig ingevuld en was er dus nog sprake van enige ruimte. Dit maakt het mogelijk dat rekening is gehouden met de bezuiniging zonder dat concrete projecten zijn geschrapt. De toekomstige bestedingsruimte is uiteraard wel verkrapt. Tegelijkertijd is er meer subsidie binnen gekomen dan waarmee eerder was gerekend. Per saldo is het mogelijk nu rekening te houden met een hogere eigen bijdrage voor een fietspad langs de Euregioweg, de F35 en tevens is vanaf 2020 een groter beslag op middelen ingecalculeerd voor de vervanging van verkeerslichten.

2 Beoogd resultaat Met het voorbereiden en uitvoeren van het voorgestelde maatregelenpakket in 2016 wordt invulling gegeven aan de gemeentelijke mobiliteitsdoelen om de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid in Enschede op peil te houden c.q. te verbeteren. Argumenten 1.1 Lobby voor betere (inter)nationale bereikbaarheid en uitvoering geven aan Fietsvisie, vervanging/verwijdering verkeerslichten en verkeersveiligheid We stellen voor budget beschikbaar te stellen om inzet te kunnen plegen voor lobby en onderzoek ten aanzien van de (inter)nationale bereikbaarheid van Enschede. De invulling daarvan zal in nauwe afstemming met de regionale partners en de provincie plaatsvinden. De fysieke projecten waarvoor budget wordt gevraagd betreffen de aanleg van diverse ontvlochten fietsroutes, verbetering van fietsenstallingen en campagnes om het fietsen te stimuleren. Deze maatregelen waren voorzien in de Fietsvisie en worden door rijk en provincie gesubsidieerd in het kader van het programma Beter Benutten 2. De eerder genoemde indicatoren ten aanzien van modal split en waardering van het fietsklimaat zijn voor het College een aanmoediging om de ingezette lijn voort te zetten. Het bedrag dat wordt gevraagd voor onderhoud en vervanging van verkeerslichten is in lijn met het in 2014 vastgestelde vervangingsplan. Een deel van de Beter Benutten-gelden wordt ingezet om een betere afstelling van de verkeerslichten in de omgeving Parkweg-Westerval-Volksparksingel te realiseren, ter voorbereiding van de komst van de N18 en een goede bereikbaarheid van Enschede-West. Naast de vervanging van verkeerslichten zijn we voornemens twee verkeerslichten op de Wesselerbrinklaan (definitief) te verwijderen en de kruisingen te vervangen door (waarschijnlijk) rotondes. De begrote uitgaven voor verkeersveiligheid zijn gelijk aan voorgaand jaar. In bijlage 1 zijn de mobiliteitsprojecten meer gespecificeerd beschreven. 1.2 Uitvoering meerjarig programma Beter Benutten 2 Voor de meeste projecten wordt een substantiële subsidie verleend in het kader van het Beter Benutten 2 programma. Dit (rijks)programma beslaat drie jaar en richt zich primair op betere benutting van de bestaande infrastructuur. Bij de besluitvorming in maart 2015 heeft u de intentie uitgesproken het volledige Enschedese deel van het programma tot uitvoering te brengen Helderheid over financierbaarheid van toekomstige projecten De prioriteringslijst 2016 is relevant om vast te kunnen stellen welke activiteiten en projecten op termijn gefinancierd kunnen worden en welk beslag op eigen middelen daar (indicatief) mee gemoeid is. Dat geeft helderheid en inzicht over wat wel en niet betaalbaar is. Met de vaststelling van de lijst stelt uw raad niet het budget voor ieder genoemd project beschikbaar; dat geldt alleen voor de projecten die genoemd worden in bijlage 1 van dit voorstel. 1.4 In prioriteringslijst hogere eigen bijdragen voor fietspad Euregioweg, F35 en vervanging verkeerslichten Vanuit het Coalitieakkoord en zoals ook opgenomen in een eerdere motie van de raad is er een nadrukkelijke wens voor een fietsverbinding langs de Euregioweg tussen de Klein Boekelerveldweg en de Sleutelweg. Het lijkt er op dat dit niet anders mogelijk is dan in de vorm van een fietsbrug (zie toelichting in bijlage 2). De uiteindelijke vorm en kosten van een dergelijke oplossing zijn op dit moment moeilijk in te schatten. In de planning is de eigen bijdrage verdubbeld tot 1 miljoen euro. Wij stellen ook voor een bijdrage te reserveren voor verdere investering in de F35 waarbij de focus ligt op het deel tussen de Lambertus Buddestraat en het centrum. In de Fietsvisie is opgenomen om de ontbrekende F35 schakels in de komende jaren te realiseren. Uw raad heeft zich hier in april 2015 bij uw besluit over het Masterplan F35 ook over uitgesproken. Met een eerste reservering van in totaal 1,5 miljoen euro willen we een eerste basis leggen, al zijn we ons ook bewust dat het vooralsnog onvoldoende is om het project volledig te realiseren. Vanaf 2020 en verder is met een hoger budget rekening gehouden voor de vervanging van verkeerslichten. Vanaf 2020 bereikt een grotere groep verkeerslichten het einde van de levenstermijn, zoals eerder geschetst in het vervangingsplan. Een tijdige vervanging is van belang om storingen en adequate afstelling van de verkeerslichten ook in de toekomst te waarborgen. Kanttekeningen 1.1 Aanzienlijke subsidies blijven nodig voor F35 De afgelopen periode is het tracédeel tussen de Lambertus Buddestraat en het centrum/station nader verkend. Daaruit blijkt dat voor een oplossing die recht doet aan de ambities en principes van de F35 de aanleg van twee fietsbruggen noodzakelijk zou zijn wat tot gevolg heeft dat het tussenliggende deel op palen in het talud van de

3 spoordijk aangelegd zou moeten worden. Dit vergt echter een investering van ruwweg 15 miljoen euro. De nu in de prioriteitenlijst gereserveerde 1,5 miljoen euro is een minimale eerste basis, maar vergt dus nog aanzienlijke aanvullende (subsidie-)financiering. Het College zal daarvoor een nadrukkelijk beroep doen op rijk en provincie. 1.2 Budgetramingen soms nog globaal Nog niet altijd is op voorhand bekend wat de verwachte uitvoeringskosten van projecten zullen zijn. De kostenramingen zijn globaal ingeschat. Bij de verdere uitwerking (ontwerp, bestek, aanbesteding) kunnen de benodigde financiële middelen beter in beeld worden gebracht. Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen Het stimuleren van het fietsgebruik draagt naast bereikbaarheid en gezondheid ook bij aan het gemeentelijke duurzaamheidsbeleid, zoals ook verwoord in de Fietsvisie. Duurzaamheid wordt verder, net als innovatie, zoveel mogelijk geïncorporeerd in de uitvoering van het mobiliteitsbeleid. Kosten, opbrengsten, dekking De eigen bijdrage voor de projecten wordt gefinancierd uit de reserve voor mobiliteitsprojecten. De genoemde subsidiebedragen zijn allemaal toegezegd in een beschikking, met uitzondering van de subsidie voor de ontvlochten fietsroute Wooldrik / Hogeland-Noord. Voor dat project zijn de subsidiemiddelen wel toegezegd, maar ontbreekt op moment van schrijven nog de beschikking. Ontvangst van de beschikking is naar verwachting een formaliteit. Het toekomstige verloop van de reserve, uitgaande van de lopende projecten, de nu gevraagde budgetten en uitvoering van de projecten op de prioriteitenlijst is hieronder weergegeven. Met het totale programma is de reserve meerjarig vrijwel maximaal belegd. Bij bovenstaande grafiek en bijbehorende cijfers in bijlage 2 gelden de volgende uitgangspunten: investeringskosten zijn geïndexeerd op basis van een veronderstelde 3%-inflatie; in de tabel in bijlage 2 zijn de kosten op basis van netto contante waarde weergegeven, grote investeringsprojecten worden afgeschreven over een looptijd van 40 jaar en een rekenrente van 4,0%, de jaarlijkse storting ten gunste van de reserve (bijdrage vanuit de algemene middelen) is niet geïndexeerd, conform de Programmabegroting wordt een risicoreserve van euro gehanteerd.

4 Communicatie Openbaar Vervolg Nadat raadskrediet is verstrekt voor de genoemde mobiliteitsprojecten zal de voorbereiding en uitvoering ter hand worden genomen, in overleg met de diverse partners in de stad en de omgeving. Bijlagen: bijlage 1 : beschrijving mobiliteitsprojecten waarvoor budget wordt gevraagd bijlage 2 : meerjarige prioriteitenlijst bijlage 3 : beschrijving stand van zaken lopende projecten bijlage 4 : factsheet resultaten Fietsenquête Burgemeester en Wethouders van Enschede, De Secretaris, de Burgemeester, M.J.M. Meijs dr. G.O. van Veldhuizen Besluit Van de raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van Vastgesteld in de vergadering van De Griffier, R.M. Jongedijk de Voorzitter dr. G.O. van Veldhuizen

5 Bijlage 1 Beschrijving mobiliteitsprojecten waarvoor budget wordt gevraagd De projecten en thema s waarvoor budget wordt gevraagd in bovenliggende raadsvoorstel zijn hieronder meer specifiek beschreven. project/activiteit eigen middelen subsidie totaal bedrag bereikbaarheid/fietsprojecten 1. Beter Benutten 2 jaarschijf Fietsroute Wooldrik / Hogeland-Noord Lobby en onderzoek Verkeersmanagement 4. Vervanging verkeersregelinstallaties Verkeersveiligheid 5. Verkeersveiligheid educatiecampagnes Infrastructurele maatregelen verkeersveiligheid (12.500) TOTAAL ad 1. Tweede tranche maatregelen Beter Benutten 2 Bij uw raadsbesluit van maart 2015 heeft u de intentie uitgesproken om het volledige pakket van maatregelen onder de noemer Beter Benutten 2 de komende jaren te realiseren. Dit was van belang, omdat subsidie was aangevraagd en verkregen op basis van het grotere pakket van maatregelen. Het totale pakket beslaat 3,7 miljoen euro waarvan nu inmiddels zeker is dat 2,9 miljoen wordt gedekt uit subsidies. In maart 2015 stelde u de eerste tranche beschikbaar van ruim 0,7 miljoen euro. Met dit voorstel stemt u in met een volgende tranche van bijna 1,9 miljoen euro. Binnen deze tranche vallen budgetten voor: - fietscampagnes ( euro) - anti-diefstal maatregelen en verbetering van fietsenstallingen ( euro) - verbetering doorstroming fiets bij verkeerslichten ( euro) - ontvlochten fietsroute Boswinkel ( euro) - ontvlochten fietsroute Stadsveld fase 1 ( euro) - ontvlochten fietsroute Pathmos fase 1 ( euro) - netwerkregeling verkeersregelinstallaties Parkweg-Westerval-Volksparksingel ( euro) - monitoring en evaluatie ( euro) ad 2. Fietsroute Wooldrik / Hogeland-Noord De realisatie van de fietsroute Wooldrik / Hogeland-Noord is voorzien in de Fietsvisie, maar viel aanvankelijk buiten het programma Beter Benutten 2. Recentelijk is gebleken dat het project toch nog onder gebracht kan worden in het programma. De subsidie is daardoor ook voor dit project substantieel. ad 3. Lobby en onderzoek De middelen worden gevraagd om inzet te kunnen plegen, in samenwerking met regionale partners, op het gebied van verbetering van de (inter)nationale bereikbaarheid en het uitvoeren van verkeerskundig onderzoek. In 2016 willen we een concrete agenda presenteren waarin we aanscherpen welke prioriteiten we stellen en hoe we onze inzet organiseren met betrekking tot de (inter)nationale bereikbaarheid. Wat onderzoek betreft willen we ook invulling geven aan de afspraak die in 2011 bij het Verkeerscirculatieplan Binnensingelgebied is gemaakt, namelijk dat de functie van de Molenstraat in 2016 opnieuw tegen het licht wordt gehouden.

6 ad 4. Vervanging/verwijdering van verkeerslichten Conform het door het College in 2014 vastgestelde vervangingsplan zullen in 2016 de verkeerslichten Gronausestraat-Singels worden vervangen. Daarnaast zijn we voornemens de verkeerslichten op de Wesselerbrinklaan (kruisingen met Het Bijvank en Broekheurnering) te verwijderen. Hiermee was in de meerjarenprioritering al rekening gehouden, d.w.z. er was gerekend met extra budget in 2017 en Om de werkzaamheden te combineren met voorgenomen onderhoud aan de Wesselerbrinklaan wordt deze ingreep (geraamd op 2 x euro) naar voren gehaald. ad 5. Verkeersveiligheid educatiecampagnes Net als voorgaande jaren worden deze middelen ingezet om projecten op scholen en voor bepaalde doelgroepen te financieren. De meeste van deze projecten worden geïnitieerd en gecoördineerd door het Regionaal Overlegorgaan Verkeersveiligheid Oost-Nederland (ROVON), in samenwerking met de lokale of regionale afdelingen van onder meer Veilig Verkeer Nederland. ad 6. Infrastructurele maatregelen verkeersveiligheid Jaarlijks is er een beperkt budget beschikbaar om kleine infrastructurele maatregelen te nemen die de verkeersveiligheid ten goede komen.

7 BIJLAGE 2 Meerjarige prioriteitenlijst - projecten BOVEN de streep Project Verkeersveiligheid gedragscampagnes en educatie uitgaande van 75% subsidie (= en eigen middelen /jr voorber./uitv. tlv exploitatie totale investering pj voor voorbereiding + uitvoering Verkeersveiligheid: kleine knelpunten verkeersveiligheid en doorstroming eigen middelen incl voorbereidingskosten excl mogelijke subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie Veelal 25% subside mogelijk Strategische fiets-parkeer- en ov en kleine ov infra samenvoeging ov kleine infra, stragetische fiets/ov/parkeerprojecten voorber./uitv. tlv exploitatie & uitvoerin eigen middelen incl voorbereidingskosten, exclusief evt. subsidie Onderzoek, beleids- en infra, lobby externe bereikbaarheid, duurz. mob.+monitoring samenvoeging onderzoek beleids- en infra, duurzame mobiliteit, monitoring/kvoorber./uitv. tlv exploitatie Doorontwikkeling SMART Sobere doorontwikkeling SMART in de jaren voorber./uitv. tlv exploitatie Exploitatielasten SMART exploitatie, uitgaande van nog beschikbare middelen en subsidie Min I&M voorber./uitv. tlv exploitatie Fietsprojecten 2015 e.v. die niet vallen onder pakket Beter Benutten 2 Vele aanvullende fietsprojecten uit de Fietsvisie voorber./uitv. tlv exploitatie eigen middelen uitv. te activeren Aanvullend verv. budget VRI en DVM bestaande systemen en verwijderen vri's (exploitatie) voorber./uitv. tlv exploitatie in 2017& ton extra voor verwijderen twee vri's uitv. te activeren Ontwikkelen en uitvoeren wijk-vcp's Hogeland & Veldkamp en Stadsveld eigen middelen incl voorbereiding excl mogelijk subsidie voorber./uitv. tlv exploitatie Aanpak in 2015 volgt via apart raadsbesluit Zuidelijke invalswegen e.o. vervolgstudie en maatregelen eigen middelen excl mogelijke subsidies, voorbereiding 10% in jaar voor uitvovoorber./uitv. tlv exploitatie vervolgonderzoek nav. studie Zuiderval uitv. te activeren Verbetering ontsluiting Enschede Kennispark Eigen middelen excl subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie uitv. te activeren Verbeteren economische bereikbaarheid/structuurversterking Eigen middelen excl subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie uitv. te activeren Beter Benutten-2 Fiets en Dyn. Verk. management-pakket Totaal gemeentelijk budget voorbereiding+uitvoering. voorber./uitv. tlv exploitatie uitgaand van min 50% en max 75% subsidie ; In 2015 nog geen subsidie ingeboekt totdat beschikking formeel binnen is. In 2016 en 2017 alvast gerekend met minimaal 50% subsidiebijdrage. Exploitatielasten bestaande fietsenstallingen De graaff & V&D Dekking tot en met 2021 uit Mob. fonds; daarna dekking door PBE na 2021 voorber./uitv. tlv exploitatie break-even point P-exploitatie wordt bereikt in Exploitatielasten nieuwe fietsenstallingen wilminkplein, Stationsplein Noord, Drienerlo etc. Dekking tot/met 2021 voorber./uitv. tlv exploitatie Daarna dooor PBE vermits break-evenpoint P-expl. wordt bereikt Euregioweg fietspad ongelijkvloerse variant voorbereiding en uitvoering uitv. te activeren F35 Lambertus Buddestraat - Station CS raming 15 mln voorber./uitv. tlv exploitatie uitv. te activeren projecten ONDER de streep Projecten onder de streep F35 Lonnekerspoorlaan - Oldenzaal raming 5,5 mln voorber./uitv. tlv exploitatie F35 Hoge Boekelerweg - grens Duitsland raming 4 mln voorber./uitv. tlv exploitatie Ongelijkvloerse kruising N35 - Oostweg raming p.m. voorber./uitv. tlv exploitatie Kruisingen Oldenzaalsestraat - Landweerweg/Oude Deventerweg en Lossersestraat raming p.m. voorber./uitv. tlv exploitatie

8 Beschrijving van projecten 1) Verkeersveiligheid gedragscampagnes en educatie De inzet van eigen middelen voor campagnes en voorlichting is conform eerdere bezuinigingsafspraken sober. De inzet van eigen middelen (aangevuld met euro subsidie) komt overeen met de inzet in Deze verkeerseducatie en campagnes richten zich vooral op de schooljeugd (bijvoorbeeld gevaren van de dode hoek van vrachtwagens, lespakketten en acties met betrekking tot fietsverlichting, e.d.) maar ook ten dele op ouderen, vanwege de toename in ongevallen met deze leeftijdsgroep. De meeste van deze projecten worden uitgevoerd in samenspraak met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Oost-Nederland (ROVON). 2) Verkeersveiligheid: kleine knelpunten verkeersveiligheid en doorstroming De euro aan eigen middelen voor fysieke verkeersveiligheidsmaatregelen is een halvering van het budget ten opzichte van 2014 en dwingt, conform de lijn van het Coalitieakkoord, kritisch te zijn ten aanzien van maatregelen. Bovenop de gemeentelijke bijdrage is vaak een BDU-subsidie mogelijk in de orde van grootte van 25% van de projectkosten. 3) Strategische fiets-, parkeer- en ov-projecten en kleine infra In eerdere prioriteitenlijsten is rekening gehouden met een jaarlijkse reservering van euro voor kleinere ingrepen ter bevordering van fietsen, parkeren of het bevorderen van het openbaar vervoer. In 2016 wordt echter geen budget onder deze titel uitgevraagd, omdat het budget van eerdere jaren nog volstaat. 4) Onderzoek beleid en lobby externe bereikbaarheid Het monitoren van de verkeersontwikkeling in Enschede, het uitvoeren van verkeersonderzoek en soms het uitvoeren en begeleiden van verkeersstudies door externe bureaus vergt een jaarlijks budget. Net als eerdere jaren is hiervoor euro per jaar gereserveerd, maar in 2016 wordt een extra bedrag gevraag om de lobby met betrekking tot (inter)nationale bereikbaarheid steviger gestalte te geven. Mogelijk dat in de toekomst hiervoor structureel met een hogere bijdrage gerekend moet worden. 5) Doorontwikkeling SMART 6) Exploitatielasten SMART De afgelopen periode is het instrument SMART in samenwerking met een aantal lokale marktpartijen ontwikkeld. Het instrument wordt ingezet voor het monitoren van het verkeer en om duurzaam reisgedrag te bevorderen. Het innovatieve karakter van SMART heeft al veel aandacht gekregen. SMART zal wordt inmiddels ook toegepast in Hengelo en Almelo. Verder zal SMART in het kader van Beter Benutten 2 ingezet worden om duurzaam reisgedrag te stimuleren en voor de monitoring van de uitgevoerde maatregelen in het kader van het fietsbeleid. Daarnaast worden de ervaringen en doorontwikkeling ingebracht in het Empower project. Enschede laat daarmee ook zien invulling te geven aan het begrip smart city. Per brief is de raad hierover in november 2015 geïnformeerd. Voor 2016 is er nog voldoende budget beschikbaar voor dit project. Voor de jaren 2017 en 2018 wordt rekening gehouden met budgetten zoals ook in de vorige prioriteitenlijst benoemd. 7) Fietsprojecten 2015 en verder die niet vallen onder Beter Benutten 2 Met de voorgestelde maatregelen wordt de uitvoering van een aantal maatregelen - zoals voorzien in de Fietsvisie en die nog niet onder het pakket Beter Benutten vallen - gecontinueerd. Dit betreft: - verbetering van de bestaande fietspaden H. ter Kuilestraat, - verbetering bestaande fietspaden Oldenzaalsestraat ten zuiden van Molenstraat, - ontvlochten fietsroute/f35 Oosterstraat tussen Oldenzaalsestraat en Noord Esmarkerrondweg, - ontvlochten fietsroute Keppelerdijk. 8) Vervangingsbudget verkeersregelinstallaties en dynamisch verkeersmanagement Uit dit budget wordt de vervanging van verkeerslichten en andere elektronische (wegkant-)apparatuur betaald. In 2016 ligt het bedrag duidelijk hoger doordat extra geïnvesteerd wordt in de Wesselerbrinklaan om verkeerslichten te verwijderen. Deze investering was in de voorgaande prioriteitenlijst al wel voorzien, maar toen nog geraamd voor de jaren 2017 en Voor 2016 staat de vervanging van verkeerslichten Gronausestraat-Singels gepland. Opgemerkt wordt dat - zoals in het vervangingsplan is aangegeven- het huidige vervangings- en exploitatiebudget voor verkeerslichten na 2020 ontoereikend is voor een groot aantal verkeerslichten dat in de jaren na 2020 vervangen dient te worden. Met deze stijging van vervangingskosten voor verkeerslichten is in de doorrekening na 2020 inmiddels wel meer rekening gehouden. 9) Ontwikkelen en uitvoeren wijkverkeerscirculatieplannen Uw raad heeft aangegeven dat gezien de toenemende verkeersdruk in verschillende wijken in het binnensingelgebied hier samen met bewoners en ondernemers in deze gebieden wijkverkeerscirculatieplannen

9 (wijk-vcp s) zullen worden ontwikkelen en maatregelen (al of niet op proef en gefaseerd) worden uitgevoerd. Uit deze wijk vcp s vloeien na vaststelling diverse maatregelen voort die op korte termijn verder zullen worden voorbereid en uitgevoerd. Op 12 oktober 2015 heeft de raad het uitvoeringsbudget beschikbaar gesteld voor de VCP-maatregelen Horstlanden-Veldkamp en Getfert-Noord. Voor de jaren 2017 t/m 2019 gaan we uit van een reservering van euro per jaar aan eigen middelen. Bovenop de gemeentelijke bijdrage is soms een BDU-subsidie mogelijk in de orde van grootte van 25% van de projectkosten. Vanwege de onzekerheid met betrekking tot een eventuele subsidietoekenning wordt hier vooralsnog niet mee gerekend. Ook zal een deel van het budget beschikbaar zijn voor wijkverkeersplannen in andere stadsdelen. Uitgangspunt hierbij is om zo veel mogelijk werk met werk te maken en de maatregelen mee te laten liften met de MIW-MIR-plannen in de komende jaren. 10) zuidelijke invalswegen en omgeving In 2014 is een studie uitgevoerd naar de effecten van diverse ruimtelijke ontwikkelingen en het ontstaan van mogelijke verkeersknelpunten. De resultaten van deze studie zijn vorig jaar gepresenteerd in het randprogramma van de raad. De studie laat zien dat met name de kruisingen Westerval-Parkweg, Westerval-Volksparksingel, Kuipersdijk-Wethouder Beversstraat en Kuipersdijk-Varviksingel in 2020 gaan knellen, met name door de opening van de nieuwe N18 met aansluiting op de Westerval. De komende periode zal gestudeerd worden naar mogelijke verbeteringen. Binnen het pakket onder de noemer Beter Benutten 2 is voor het realiseren van civieltechnische- en/of regeltechnische aanpassingen van de kruispunten in de omgeving Westerval in de periode alvast euro opgenomen. In de prioriteringslijst is verder rekening gehouden met een indicatieve reservering voor een toekomstig bedrag aan eigen middelen voor verbeteringen aan de zuidelijke invalswegen van euro (in 2018). 11) Verbetering ontsluiting Enschede Kennispark De reservering van 4,5 miljoen euro voor een toekomstige bijdrage (2021) aan een verbinding tussen Hengelosestraat en Weerseloseweg is in stand gehouden. Mede op basis van de uitkomst van het trillingsonderzoek en een bredere afweging van haalbaarheid en wenselijkheid zal uiteindelijk een verdere richting ten aanzien van dit project worden gekozen. Conform de uitspraken in het Coalitieakkoord, hecht het College aan een zo breed mogelijk draagvlak voor de uiteindelijke oplossing. 12) Verbeteren economische bereikbaarheid/structuurversterking In 2016 wordt een agenda gemaakt om scherper te bepalen welke strategie en projecten bijdragen aan een verbetering van de economische bereikbaarheid van Enschede. De analyses van Tordoir en Marlet hebben recentelijk de noodzaak daarvoor nog eens onderstreept. Om te zijner tijd ook een bedrag aan eigen investeringsmiddelen beschikbaar te hebben, is net als in de vorige prioriteitenlijst rekening gehouden met een bijdrage van 1,5 miljoen euro (in 2020) voor het verbeteren van de economische bereikbaarheid. 13) Beter Benutten 2: fietsmaatregelen en dynamisch verkeersmanagement Met de voorgestelde maatregelen in het kader van het pakket Beter Benutten 2 wordt de uitvoering van een groot aantal samenhangende maatregelen zoals voorzien in de Fietsvisie gecontinueerd. Dit pakket van maatregelen maakt onderdeel uit van een 3-jarig ( ) pakket dat door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt gesubsidieerd in het kader van het programma Beter Benutten 2 (met een subsidiebijdrage van maximaal 70%). Dit maatregelenpakket heeft betrekking op het realiseren van ontvlochten fietsroutes alsmede de verbetering van stallingsvoorzieningen gecombineerd met gedragscampagnes ter stimulering van het fietsgebruik. Het omvat tevens enkele dynamisch verkeersmanagement projecten. De inzet van eigen middelen (en subsidies) ligt qua hoogte in lijn met de Fietsvisie en de voorgaande prioriteringslijst van mobiliteitsprojecten. 14) exploitatie bestaande fietsenstallingen 15) exploitatie nieuwe fietsenstallingen Vanaf 2017 is aanvullende dekking van de exploitatielasten van de bestaande en nieuwe fietsenstellingen nodig vanuit het mobiliteitsfonds. Vanaf 2017 is er ook geld nodig voor de exploitatie van nieuwe fietsenstallingen in Enschede. Dit zijn onder andere de stallingen Wilminkplein, de te realiseren stalling aan de noordzijde van het NS-station en de nieuwe stalling bij station Kennispark. 16) Euregioweg fietspad De wens vanuit het Coalitieakkoord en zoals ook opgenomen in een eerdere motie van de raad om een fietsverbinding langs de Euregioweg tussen de Klein Boekelerveldweg en de Sleutelweg te realiseren is inmiddels diverse malen besproken met ProRail. Duidelijk is dat ProRail op hoofdlijnen wenst vast te houden aan de afspraken die zijn gemaakt bij reactivering van de spoorlijn. Uitgangspunt daarbij was de verhoging van de spoorveiligheid. Destijds, eind jaren 90, was afgesproken dat de Euregioweg binnen vijf jaar door de gemeente ondertunneld zou worden. In het vervolg is van Enschedese zijde aangegeven dat deze maatregel bij nader inzien disproportioneel werd geacht en in 2009 heeft ProRail er mee ingestemd dat de ondertunneling zou mogen komen te vervallen, mits er op andere overwegen van het baanvak compenserende maatregelen ter verhoging

10 van de veiligheid zouden worden genomen. In de daaropvolgende jaren zijn gemeente en ProRail het echter nooit eens geworden over een compensatiepakket. ProRail is nog steeds bereid te zoeken naar een compensatiepakket, maar ziet daarin geen ruimte voor een gelijkvloerse fietsoversteek die in strijd met de oorspronkelijke opgave een potentieel verkeersonveilig effect heeft. Een fietspad kan er derhalve alleen komen wanneer er sprake is van een ongelijkvloers fietspad (brug) en aangevuld met nader uit te werken compenserende maatregelen. De uiteindelijke vorm en kosten van een dergelijke oplossing zijn op dit moment moeilijk in te schatten. In de planning is de eigen bijdrage verdubbeld tot 1 miljoen euro (in 2018). Ook bij dat budget zal echter nog een substantiële aanvulling met subsidiemiddelen nodig zijn. 17) F35 Lambertus Buddestraat Het trajectdeel F35 tussen de Lamb. Buddestraat en Station CS is nader uitgewerkt. Daarbij is bekeken of een versobering mogelijk is binnen de kaders en eisen van het Masterplan F35. Op dit tracédeel blijkt een versobering nauwelijks mogelijk te zijn zonder afbreuk te doen aan de uitgangspunten van de F35. De kosten van het tracé worden geraamd op ruim 15 miljoen euro. Op basis van het voorontwerp zullen de verdere subsidiemogelijkheden worden verkend. Met de indicatieve reserveringen van 2 maal euro (2018/2019) en 1 miljoen euro (2023) is rekening gehouden met een basisbudget aan eigen financiering. PROJECTEN ONDER DE STREEP: De raad stelt tevens vast dat voor projecten onder de streep vooralsnog geen financiële middelen beschikbaar zijn. Hieronder worden deze projecten kort toegelicht. Aangegeven wordt welke projecten dit zijn en voor zo ver mogelijk welke bedragen hiermee gemoeid zijn. Het betreft de volgende projecten: I. Fietsroute F35 deel Lonnekerspoorlaan Oldenzaal en verbinding naar Duitsland Voor het deel tussen de Lonnekerspoorlaan en Oldenzaal zal nog een nadere tracéverkenning, ontwerp en kostenraming opgestart worden. Vooralsnog gaan we conform het Masterplan F35 in deze projectenlijst uit van euro voor de aanleg. Uitgaande van een subsidie van 50% tot 75% bedraagt de benodigde eigen bijdrage 1,375 tot 2,75 miljoen euro. De mogelijke uitvoering in de komende jaren is hierdoor nog onzeker. II. III. Fietsroute F35 van Noord Esmarkerrondweg tot Gronau De tracering van de F35 richting Glanerbrug-Gronau is gedacht ten noorden van de spoorlijn, maar is vanaf de Noord-Esmarkerrondweg nog niet verder uitgewerkt in plannen. In 2016 zal samen met de provincie Overijssel en de gemeente Gronau een haalbaarheids- en tracéstudie worden uitgevoerd, mits een Interregsubsidie hiervoor wordt gehonoreerd. Ongelijkvloerse kruising N35- Oostweg en eventuele uitbouw RW35 naar 2x2:Uit studies van Rijkswaterstaat blijkt dat er in de toekomst een verbetering nodig is op het kruispunt N35-Oostweg ten aanzien van verkeersveiligheid en doorstroming. Rijkswaterstaat neemt daarom maatregelen om de capaciteit en veiligheid hier te verbeteren (verlenging linksaf opstelstrook richting Oostweg). Op de middellange termijn is een structurele oplossing gewenst. Op termijn zal dit mogelijk leiden tot een ongelijkvloerse kruising N35-Oostweg en/of de uitbouw van de bestaande rijstroken van de RW35 van 2x1 naar 2x2. In de projectenlijst is vooralsnog geen gemeentelijke reservering opgenomen (staat nu als p.m. post) omdat we nu nog geen zicht hebben op de uiteindelijke oplossingen en bijdrage in de kosten. IV. aanpassingen kruisingen Oldenzaalsestraat/Lossersestraat en Oldenzaalsestraat/ Oude Deventerweg/Landweerweg De provincie Overijssel laat studies uitvoeren naar de vormgeving van bovengenoemde kruispunten. Bij het eerdere groot onderhoud van de Oldenzaalsestraat zijn deze kruisingen nog niet aangepakt, omdat de provincie (en gemeente) zeker wilden weten dat de vormgeving toekomstbestendig is. Bij een reconstructie van de kruispunten is het gebruikelijk dat de gemeente meebetaalt naar rato van het aantal gemeentelijke takken op de betreffende kruisingen. Er zijn op dit moment nog geen kostenraming en planning van de maatregelen. Ook de provincie zal zich eerst nog moeten oriënteren op financiële dekking.