Onderwerp Stellingen en presentatie nota rolneming/regie. De volgende stellingen worden voorgelegd ter bespreking:

Transcriptie

1 Besturing Controlling Communicatie Controlling Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhoftlaan ES Delft IBAN NL21 BNGH t.n.v. gemeente Delft Retouradres Controlling, Postbus 78, 2600 ME Delft Aan: Gemeenteraad Behandeld door Jaap v/d Berg Telefoon jvdberg delft.n1 Internet Telefoon VERZONDEN 2 it SEP Datum Ons kenmerk Uw brief van Onderwerp Stellingen en presentatie nota rolneming/regie Uw kenmerk Bijlage 1 Geachte eden van de raad, Ten behoeve van de bespreking in de commissie Economie, Financier' en Bestuur op 8 oktober a.s. zenden we vast de stellingen en achterliggende presentatie toe ter voorbereiding van het vervolg op de regienota uit 2011, wij zien hierbij een sterke relatie met de kerntakendiscussie. De presentatie zal door de portefeuillehouder vooraf kort worden toegelicht. De volgende stellingen worden voorgelegd ter bespreking: Stelling 1. Bij keuzes in gemeentelijke rolneming staan beleidsmatige motieven voorop; bedrijfsvoeringsmotieven zijn randvoorwaardelijk. - Gevolg kan zijn een kleinere overheid, ook zonder bezuinigingen. - Gevolg van bezuinigingen is ook een kleinere overheid. Stelling 2. Voor zover ze niet bijdragen aan de verbindende opgaven, beperkt Delft zich tot een sobere uitvoering van (kern)taken. Stelling 3. Burgers kunnen hun eigen problemen niet oplossen als de gemeente de regierol naar zich toe blijft trekken en de uitvoering blijft controleren. Stelling 4. De verantwoordelijkheid voor de meest kwetsbare inwoners kan de overheid niet naar de samenleving en de markt delegeren. Stelling 5. We moeten ambtelijk en bestuurlijk uit de comfortzone. De mindset dat er een centrum is dat een netwerk aanstuurt, past niet bij wat de nieuwe realiteit vraagt.

2 Datum Stelling 6. De bestuurlijke aandacht voor kaderstelling en de kwaliteit van het proces waarbinnen partners en gemeente kunnen opereren is belangrijker dan het verdelen van subsidies en uitoefenen van toezicht. Hoogachtend, het college van burgenneester en wethouders van Delft,, burgemeester, secretaris mr. drs. G.A.A. Verkerk drs. T.W. Andriessen Ls. 2/2

3 DELFT, EEN (NET)WERKENDE STAD Gemeentelijke rolneming in de moderne lokale samenleving

4 Gemeenschappelijke taal opnieuw afspreken Regiegemeente is een onduidelijk begrip: Beperkte invulling: Taken verzelfstandigen en uitbesteden Brede invulling: Regie als kwaliteit van sturen op maatschappelijke opgaven (DRK) Het gaat ons om bewust positie kiezen, afhankelijk van het vraagstuk. Met behulp van de overheidsparticipatietrap (De raad voor het openbaar bestuur in loslaten in vertrouwen ) We maken een nota zonder het woord regie in de titel. Een regienota is een beperkt kader, het gaat om het bewust omgaan met een verscheidenheid van gemeentelijke rollen, waar regisseren er een van is, afhankelijk van de maatschappelijke opgave. 2

5 Waarom een actuele nota? Aanleiding Herijking beleidskader na 4 jaar Rol van overheden is enorm in ontwikkeling: gemeente als 1 e overheid, decentralisaties sociaal domein, verhouding met de samenleving Impulsen Veranderingen in de samenleving: initiatieven vanuit de samenleving, social media Ontwikkelingsperspectief Delft 2025, Organisatieontwikkeling Anders Doen 2018 Kerntakendiscussie van de Raad (wat doen we en hoe) Bedoeling van deze nota Concretisering van visie en vormgeving naar wat we doen en hoe we het doen 3

6 Inhoudsopgave nota 1) Uitgangspunten 2) Streefbeeld gemeente: Afronding Anders Doen en Bestuursprogramma in 2018; binnen het Perspectief: Delft ) Waar staan we nu? 4) Stappen / proces van nu naar straks 5) Spelregels en gedrag 4

7 1) Uitgangspunt 1 (van 3) De omgeving verandert, de gemeente krijgt andere rollen. De stad bepaalt wat nodig is en de gemeente laat haar rol hierop aansluiten. Dit vraagt van buiten naar binnen werken. Het benutten van de kracht van onze stad vraagt veranderkracht* van de gemeente (het gaat niet vanzelf) * succesfactoren Radaronderzoek onder 16 gemeenten 5

8 1) Uitgangspunt 2 (van 3) Moderne gemeente zijn vraagt bewustzijn op je rol en positie. Het is bewust kiezen welke positie je inneemt, afhankelijk van het vraagstuk dat voorligt Bv sociaal domein; Sociale visie zegt: actieve burgers, actieve ondernemers en actieve gemeente gaan hand in hand Bv veiligheid; drang en dwang, regulering en handhaving Hoe gaat het na Delft herstelt (Anders dan nu?) Relatie met kerntakendiscussie van de Raad (iets eenmaligs?) 6

9 1) Uitgangspunt 3 (van 3) Stelling 1. Bij keuzes in gemeentelijke rolneming staan beleidsmatige motieven voorop; bedrijfsvoeringsmotieven zijn randvoorwaardelijk. Gevolg kan zijn een kleinere overheid, ook zonder bezuinigingen. Gevolg van bezuinigingen is ook een kleinere overheid. 7

10 Het palet van rollen VOORBEELDEN INDICATIEF Burger als Onderdaan Partner Wijk- Bewoner Klant Kiezer WET- EN REGELGEVING. DE OVERHEID KAN REGELS HANDHAVEN EN OVERTREDING DAARVAN SANCTIONEREN. OOK ANDERE PARTIJEN HEBBEN EEN ROL MAAR DE OVERHEID HECHT ER BELANG AAN WEL DE REGIE TE HEBBEN DE WENS DAT BEPAALD BELEID OF EEN INTERVENTIE VAN DE GROND KOMT, MAAR DE REALISATIE DAARVAN WORDT OVERGELATEN AAN ANDEREN ALS HET INITIATIEF VAN ELDERS KOMT EN DE OVERHEID ER BELANG IN ZIET OM DAT MOGELIJK TE MAKEN. INHOUDELIJK NOCH IN HET PROCES HEEFT DE OVERHEID ENIGE BEMOEIENIS OMGEVINGSVERGUNNING PARKEREN INKOOP JEUGDZORG WONINGVOORRAAD SPORT- EN WIJKVOORZIENINGEN BIBLIOTHEEK, THEATER YES DELFT DE KINDERBOERDERIJ VERENIGINGSVORMING SNIPPERGROEN De gemeentelijke rol verschilt per doel, doelgroep. De overheidsparticipatietrap wordt bewust toegepast. >80% van de inwoners kan zelfstandig meedoen aan de samenleving. 8

11 2) Streefbeeld 2018 Richtsnoer is het organisatieperspectief 2018 bij Anders doen: Realiseren van het bestuursprogramma Focus op de drie verbindende opgaven: mensen aan het werk, zelfstandige mensen die meedoen en ertoe doen, aantrekkelijk leefklimaat. Een omgevingsgerichte organisatie, met de blik naar buiten, die bewust kiest voor de eigen rol per maatschappelijk vraagstuk. Een slanke organisatie van circa 675 formatieplaatsen. De gemeente richt zich meer op haar kerntaken, laat taken over aan de stad en werkt met co-creatie. In een context van participatieve democratie moeten we samen veranderen: ambtenaren, college, raad, stad en regio 9

12 2) Streefbeeld 2025 Voor het perspectief Delft 2025 zijn dit onze principes: Opgavensturing: herkenbare doelen die uitnodigend zijn om op samen te werken en gewenste resultaten te bereiken Een participatieve werkwijze, geen vast eindbeeld. Het resultaat wordt beïnvloed door bewegingen in maatschappij en politiek Voorzet college van de algemene beweging op de doelen uit het Bestuursprogramma (n.b. scala van rollen per doel): Vooral reguleren: Ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer, veiligheid Vooral samen (regisseren, stimuleren en faciliteren): Armoedebestrijding, jeugd/onderwijs, arbeidsparticipatie, zorg/ondersteuning, cultuur, dienstverlening, openbare ruimte, klimaat. Vooral loslaten (netwerken): Binnenstad, sterke samenleving, economie 10

13 3) Streefbeeld Stelling 2. Voor zover ze niet bijdragen aan de verbindende opgaven, beperkt Delft zich tot een sobere uitvoering van (kern)taken. Stelling 3. Burgers kunnen hun eigen problemen niet oplossen als de gemeente de regierol naar zich toe blijft trekken en de uitvoering blijft controleren. Stelling 4. De verantwoordelijkheid voor de meest kwetsbare inwoners kan de overheid niet naar de samenleving en de markt delegeren. 11

14 3) Waar staan we nu (1) a) Partnerschap gegroeid: Samenwerking economie en kennis Innovatieagenda sociaal domein Veiligheid, Klimaatneutraliteit, Armoedebestrijding, Binnenstad, etc. b) Rolbewustzijn gegroeid: Raadsconferentie 9 april gemeente onder druk Motie kerntakendiscussie Afslanking organisatie door Anders Doen, programmeursrol Verzelfstandigingsagenda: Bij de daling van het aantal Fte naar 675 is rekening gehouden met de organisatieontwikkeling Stadsbeheer, Werkse!, Zwembad. 12

15 3) Waar staan we nu (2) c) Beschikbare kaders voor rolneming Beleidsnota s, Begroting, Perspectief 2025 Deze nieuwe nota DRK Het Delfts Blauwe boekje (afwegingskaders) Beleidskader Subsidies Stelling 5. We moeten ambtelijk en bestuurlijk uit de comfortzone. De mindset dat er één centrum is dat een netwerk aanstuurt, past niet bij wat de nieuwe realiteit vraagt. 13

16 4) Beweging van nu (2015) naar straks (2018) (1) Ombouwen van de regieagenda van verzelfstandigingen naar rolneming: a) WAT. Zichtbaar maken welke doelen het gemeentebestuur wil realiseren in samenspel met andere partijen en wat ieders bijdrage is. Met gebruikmaking van het afwegingskader per opgave (DRK) b) HOE. Verder werken aan een opgavengestuurde organisatie met gemeenschappelijke opgaven. Versterken samenwerkingscompetenties gemeente (ambtelijk, bestuurlijk en raad; veranderen doe je samen) Extra inspanningen om partijen te mobiliseren (innovatief en zakelijk partnerschap vormgeven, right to challenge invoeren, regionaal ambtelijk en bestuurlijk samenwerken en rollen verdelen). 14

17 4) Beweging van nu (2015) naar straks (2018) (2) c) HOE. Agenda taakuitvoering door derden als benoemd in de paragraaf regievoering in de begroting 2016 handhaven; met bewuste go-no go momenten in het proces: Lopend: Vak, Stadsbeheer, Anders Doen; Regionaal: MRDH, groen, sociaal domein, Archief; In discussie: zwembad, Erfgoed, parkeerbedrijf d) Een goede uitwisseling van praktijkervaringen en monitoring van voortgang en resultaten. 15

18 5) Spelregels en gedrag Bewuste rolneming raad, college, ambtenaren en partners: Participatie vraagt kaders meer gericht op lange termijn doelen en kwaliteit van het proces waarbinnen partners en gemeente kunnen opereren. Leer de agenda s van strategische partners kennen. Faciliteer aanjagers van verandering in het veld en binnen de gemeente. Veel momenten van reflectie en feedback ondersteunen het leerproces Stelling 6. De bestuurlijke aandacht voor kaderstelling en de kwaliteit van het proces waarbinnen partners en gemeente kunnen opereren is belangrijker dan het verdelen van subsidies en uitoefenen van toezicht. 16

19 De verdere uitwerking Planning van de nota B&W 15 december Commissie EFB 14 januari 2016 Reactie op de stellingen? Reactie op de presentatie: Wat mist u? 17