Pilot Brandveilig Leven in Meerzicht

Transcriptie

1 Pilot Brandveilig Leven in rzicht Evaluatie huisbezoeken VERSIEBEHEER Versie Datum Auteur 1. juni 212 RP juni 212 RP 1

2 Samenvatting Dit is de evaluatie van de pilot Brandveilig leven in rzicht, die in 211 uitgevoerd is in de Zoeterrse wijk rzicht. De doelstelling van deze pilot is Het vergroten van het besef van de noodzaak van brandveilig leven van de bewoners van galerijflats in de wijk rzicht. Door speciaal opgeleide vrijwilligers zijn in drie complexen in de wijk huisbezoeken uitgevoerd. Om de pilot te evalueren zijn er enquêtes verstuurd naar de bewoners waarbij een huisbezoek is uitgevoerd. De resultaten van deze enquête worden in dit rapport toegelicht. Als de resultaten van de enquête naast de doelstelling gelegd worden kan er geconcludeerd worden dat deze doelstelling is behaald. De overgrote rderheid (8%) van de bewoners die hebben gereageerd op de enquête geeft aan iets geleerd te hebben van het huisbezoek. Men vond de brandveiligheidsadviseurs deskundig en de behandelde onderwerpen goed tot uitstekend. Een aantal respondenten had voorafgaand aan het bezoek nog niet nagedacht had over brandveiligheid, heeft door het huisbezoek iets geleerd, is zich bewuster geworden van brandgevaar in huis en is zich daardoor brandveiliger gaan gedragen. Dit is precies wat men met deze pilot heeft willen bereiken. Naast de positieve punten zijn er ook een aantal verbeterpunten naar voren gekomen. Samen met de bovenstaande positieve punten leiden deze tot een aantal aanbevelingen: Zet de huisbezoeken als middel om brandveiligheid onder de aandacht te brengen, het inzetten van vrijwilligers hiervoor en de manier van opleiden van deze vrijwilligers voort. Onderzoek wat er verbeterd kan worden aan de informatievoorziening vooraf. Zorg dat er r capaciteit beschikbaar komt om de bezoeken uit te voeren. Onderzoek op welke manieren de boodschap van brandveilig leven herhaald kan worden om bewoners er zo aan te herinneren. Vergroot de betrokkenheid van partners als woningcorporaties en gente bij de acties en onderzoek wat zij hierin kunnen betekenen. Voer een eventuele enquête niet te lang na het uitvoeren van de huisbezoeken uit. Richttermijn hierbij is twee tot drie maanden. 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Enquête 3 Aantallen uitgevoerd en respons 6 4 Resultaten en subconclusies 7 Vrijwilligers 12 6 Conclusie en aanbevelingen 13 3

4 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 1 Inleiding In 211 is in de Zoeterrse wijk rzicht de pilot Brandveilig leven in rzicht van start gegaan. De doelstelling van deze pilot is Het vergroten van het besef van de noodzaak van brandveilig leven van de bewoners van galerijflats in de wijk rzicht. In de periode van juli tot en met december zijn er in een drietal buurten huisbezoeken uitgevoerd door speciaal voor dit doel opgeleide vrijwilligers. Deze vrijwilligers hebben aan de hand van een checklist samen met de bewoner de woningen doorgelicht. Er is gekozen voor een drietal complexen van drie verschillende woningcorporaties, te weten Fonteinbos (Vestia), Vrouwenhuiswaard (De Goede Woning) en de Waterbuurt (Vidomes). De betreffende corporaties hebben hieraan hun medewerking verleend. Naast de huisbezoeken zijn er bijeenkomsten georganiseerd en is de regionale miniwoning, waarin men zelf kan ervaren wat er gebeurt als een woning vol rook staat, ingezet. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 4

5 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 2 Enquête Om te evalueren welk effect de huisbezoeken hebben gehad is ervoor gekozen om een enquête uit te zetten. Deze enquête is per post verstuurd naar alle huishoudens waar een huisbezoek is uitgevoerd. Vervolgens konden de bewoners kiezen om de enquête online of op papier in te vullen. De enquête bestond uit 4 vragen die begonnen met Hoe vond u? waarbij de bewoner kon antwoorden op een schaal van slecht tot uitstekend en een zestal stellingen waarbij men aan kon geven in welke mate men het daar was. Daarnaast was er ruimte voor suggesties om Brandveilig Leven r onder de aandacht te brengen en algemene opmerkingen. De vrijwilligers hebben per een aparte enquête ontvangen. In totaal zijn er 189 enquêtes verstuurd, waarvan er 74 beantwoord zijn, wat betekent dat er een respons van 39% is behaald. Dit relatief lage percentage is mogelijk te verklaren door het feit dat een groot aantal bewoners van allochtone afkomst is, waardoor er mogelijk een taalbarrière is. De verschillende complexen zijn in de loop van 211 bezocht, maar pas enige tijd na de laatste bezoeken is gestart met de evaluatie. Als gevolg hiervan heeft er bij het complex Fonteinbos negen maanden tijd gezeten tussen het huisbezoek en de enquête, bij het complex Vrouwenhuiswaard is dit echter maar vier tot vijf maanden. Deze tijd kan ervoor gezorgd hebben dat de bezoeken enigszins zijn weggezakt in het geheugen van de bewoners, waardoor zij de vragenlijst niet hebben ingevuld. Anderzijds betekent dit wel dat men de gelegenheid heeft gehad om over de bezoeken na te denken en eventueel maatregelen in huis te nemen. Bij het complex Vrouwenhuiswaard was de respons hoger, wat mogelijk is te verklaren door de kortere tijd tussen het bezoek en de enquête. Voor de toekomst is het zinvol om bij soortgelijke acties de eventuele enquêtes structureel twee tot drie maanden na het bezoek te versturen. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht

6 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 3 Aantallen uitgevoerd en respons In de tabel en grafiek hieronder is weergegeven hoeveel woningen er beschikbaar waren en hoeveel er daarvan bezocht zijn. Ook geeft de grafiek weer hoeveel bewoners niet thuis waren en hoeveel bewoners hebben aangegeven dat ze geen interesse hadden. Daarnaast is per complex de respons op de enquête te zien. Complex Totaal beschikbaar Uitgevoerd Niet thuis Geen interesse Respons Fonteinbos (2%) 61 (%) 2 (41%) Vrouwenhuiswaard (47%) 66 (36%) 11 (6%) 31 (36%) Waterbuurt 36 6 (11%) 74 (14%) 16 (3%) 23 (38%) Totaal beschikbaar Uitgevoerd Niet thuis Geen interesse Respons Kanttekening bij de behaalde aantallen is dat er niet bij ieder complex even veel capaciteit beschikbaar was bij uitvoeren van de bezoeken. Met name bij het Vrouwenhuiswaard is men met r vrijwilligers aanwezig geweest, wat heeft geresulteerd in een groter percentage uitgevoerde bezoeken. In de Waterbuurt was een zodanig groot aantal woningen beschikbaar dat hier in verhouding minder woningen bezocht konden worden. De grafiek kan dus een enigszins vertekend beeld geven. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 6

7 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 4 Resultaten en subconclusies Het huisbezoek als middel om informatie te verstrekken is goed (49%) tot uitstekend (33%) beoordeeld. Slechts drie respondenten vonden deze manier matig en geen enkele slecht. Hieruit is op te maken dat het grootste deel van de respondenten het een geschikt middel vindt Hoe vond u... [Het huisbezoek als middel om informatie te verstrekken?] De informatievoorziening vooraf is door een grote rderheid als voldoende (3%), goed (49%) of zelfs uitstekend (%) beoordeeld. Hieruit blijkt dat hier nog verbeterpunten zijn, maar het nu zeker niet slecht is gegaan Hoe vond u... [De informatievoorziening vooraf?] De deskundigheid van de brandveiligheidsadviseurs is even erg goed beoordeeld, ruim 8% van de respondenten heeft aangegeven dit goed of zelfs uitstekend te vinden. Conclusie hieruit is dat de adviseurs een erg deskundige uitstraling hebben en op dit gebied weinig verbetering nodig is Hoe vond u... [De deskundigheid van de brandveiligheidsadviseur?] Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 7

8 Brandweer Haaglanden/Zoeterr Ook de bij het huisbezoek behandelde onderwerpen waren volgens een ruime rderheid van de bewoners die hebben gereageerd goed of uitstekend. Hieruit blijkt dat deze onderwerpen voldeden aan de verwachting van de bewoners en verandering hierin dus niet noodzakelijk is. Kanttekening hierbij is wel dat de bewoner niet kan oordelen over de niet behandelde onderwerpen omdat deze simpelweg niet bekend zijn Hoe vond u... [De bij het huisbezoek behandelde onderwerpen?] In het tweede deel van de enquête is gevraagd in welke mate de bewoner het was met een aantal stellingen. Op de stelling Ik had voordat ik over het huisbezoek hoorde al nagedacht over brandveiligheid in huis heeft slechts 12% geantwoord het hier (helemaal) on te zijn. Dit houdt in dat 88% hier wel al over nagedacht had, maar de overige bewoners dus nog niet Ik had voordat ik over het huisbezoek hoorde al nagedacht over brandveiligheid in huis. Neutraal on on Daarnaast heeft ruim 8% aangegeven het (helemaal) te zijn met de stelling dat hij of zij iets heeft geleerd van het huisbezoek. Hier is nog enige verbetering mogelijk aangezien de rest van de bewoners hier aangeeft weinig tot niets te hebben geleerd van het bezoek. Dit kan zijn doordat de kennis er al was, maar kan ook betekenen dat het huisbezoek als middel voor hen niet geschikt is Ik heb iets geleerd van het huisbezoek. Neutraal on on Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 8

9 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 73% is zich bewuster geworden van het brandgevaar in zijn of haar huis. Slechts drie respondenten hebben aangegeven het hier on te zijn. Blijkbaar is men zich, zelfs na de verstreken tijd tussen de bezoeken en de enquêtes, nog steeds bewuster van het brandgevaar. Hier is het een belangrijk deel van de doelstelling van deze pilot bereikt Ik ben me door het huisbezoek bewuster geworden van het brandgevaar in mijn huis. Neutraal on on Ook slechts drie bewoners hebben aangegeven het on te zijn met de stelling dat hij of zij zich brandveiliger is gaan gedragen. Verder is 39% neutraal en 7% het er (helemaal). Ook dit geeft deels aan dat de pilot zijn doel bereikt heeft Ik ben me door het huisbezoek brandveiliger gaan gedragen. Neutraal on on Vervolgens geeft bijna 42% aan het (helemaal) te zijn met de stelling dat hij of zij naar aanleiding van het huisbezoek iets veranderd heeft in de woning. Hieruit blijkt dat er dus (potentieel) brandonveilige situaties waren, die nu verholpen zijn. Als deze resultaten naast elkaar gezet worden blijkt dat 14 van de 74 respondenten voorafgaand aan het bezoek nog niet nagedacht had over brandveiligheid, door het huisbezoek iets geleerd heeft, zich bewuster geworden is van brandgevaar in huis en zich brandveiliger is gaan gedragen. 7 personen hebben vervolgens daadwerkelijk iets veranderd in de woning Ik heb, naar aanleiding van het huisbezoek, iets veranderd in mijn woning. Neutraal on on Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 9

10 Brandweer Haaglanden/Zoeterr Tot slot is de stelling Het huisbezoek heeft de ste vragen die ik had over brandveiligheid weggenomen door ruim 7% met (helemaal) beantwoord. Dit is weliswaar een groot deel, maar het geeft wel aan dat er toch een substantieel deel aangegeven heeft hier neutraal in te zijn. Dit kan twee dingen betekenen: er waren vooraf geen vragen of deze waren er wel maar zijn niet beantwoord Het huisbezoek heeft de ste vragen die ik had over brandveiligheid weggenomen. Neutraal on on Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 1

11 Brandweer Haaglanden/Zoeterr Op de open vraag Heeft u suggesties over de manier waarop we brandveilig leven onder de aandacht kunnen brengen? lopen de antwoorden zeer uiteen. Rode draad in de antwoorden is de herhaling en eventuele landelijke (postbus 1) mediacampagnes. Daarnaast adviseerden veel bewoners de boodschap te blijven herhalen en ook aan nieuwe bewoners te geven. Een aantal citaten van antwoorden op deze vraag: Ik denk dat deze persoonlijke benadering beter werkt dan andere toelichting. Nee, u weten allemaal beter dan ik! Niet r. Via postbus 1? Jaarlijks een informatieavond organiseren. ( )blijvende aandacht/reclame. Nog r informatieverstrekking; dat zou kunnen via maandelijkse/kwartaal verschijnende brochures van woningbouwvereniging ( ) Tot slot is de mogelijkheid geboden om algemene opmerkingen aan te geven over de pilot. Ook hier lopen de antwoorden zeer uiteen. Rode draad hierin is de waardering en dank voor de informatie. Een aantal citaten van opmerkingen: Succes met alles! Fantastisch! Heb naar aanleiding van bezoek een nieuwe rookmelder geïnstalleerd en een blusdeken aangeschaft. Leuk en informatief! Bedankt nogmaals. Het was leerzaam. We vonden het bijzonder leerzaam en ontzettend belangrijk. Het was een hele goede zet! Echt tof. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 11

12 Brandweer Haaglanden/Zoeterr Vrijwilligers Zoals al is aangegeven in de inleiding zijn de huisbezoeken uitgevoerd door vrijwilligers. Deze hebben per een aparte enquête gekregen. Er zijn 19 enquêtes uitgezet, waar door negen personen op is gereageerd. Aangezien het hier gaat om open vragen is het niet mogelijk om de antwoorden statistisch weer te geven. Daarom wordt per vraag de hoofdlijn van de verschillende antwoorden weergegeven. De vrijwilligers die hebben gereageerd vonden de organisatie van de brandweer allen, zonder uitzondering, duidelijk en goed georganiseerd. De vraag wat men vond van de organisatie vanuit de partners (woningbouw/gente) is even gesteld. De antwoorden hierop lopen uiteen, een aantal heeft aangegeven hier tevreden over te zijn, maar er wordt ook aangegeven dat deze partners af en toe steken hebben laten vallen of niet aanwezig waren op de afgesproken tijd en plaats. Een enkele vrijwilliger was überhaupt niet op de hoogte van het feit dat deze partijen betrokken waren. Dit kon dus beter. De begeleiding vanuit de brandweer vond men erg goed tot uitstekend. De brandweercollega s die deze pilot hebben begeleid worden als volgt beschreven: Waren altijd op tijd, erg vriendelijk, ter zake kundig, kregen goede begeleiding en voorlichting. Daarnaast wordt aangegeven dat alles erg duidelijk was en de vragen van de vrijwilligers goed werden beantwoord. Het merendeel vond dat de opleiding voldoende kennis en informatie bood om de huisbezoeken goed uit te voeren. Wel wordt er gevraagd om r instructie in de omgang met mensen in plaats van alleen de technische kant. Het uitvoeren van de bezoeken voldeed aan de verwachtingen, mits dit gedaan werd in tweetallen, wat bij het grootste deel van de bezoeken ook het geval was. De vrijwilligers geven aan zelf ook veel geleerd te hebben van de bezoeken en hun kennis ook bij vrienden en familie onder de aandacht te brengen. Ook geeft men een aantal suggesties om brandveilig leven onder de aandacht te brengen. Onder andere herhaling van de boodschap, reclamespotjes op tv, voorlichting via bewonersorganisaties, het bestickeren van brandweervoertuigen en het houden van voorlichting en huisbezoeken kort na een brand. Tot slot hebben de vrijwilligers een aantal overige opmerkingen gegeven. Hierin wordt aangegeven dat het zinvol zou zijn om r aandacht te besteden aan risicogroepen zoals ouderen. Daarnaast geeft één van de vrijwilligers aan dat sommige vrijwilligers best wat r kennis zouden willen hebben over de behandelde onderwerpen. Men geeft aan dat voorlichting kort na een brand als zeer positief werd ervaren. Een praktische tip van één van de vrijwilligers blijkt het duidelijker bijhouden van de bezochte adressen te zijn. Dit voorkomt dat er onnodig rdere malen bij een huishouden aangebeld wordt. Tot slot gaf een aantal vrijwilligers aan dat de waardering door de bewoners een grote drijfveer voor ze is geweest. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 12

13 Brandweer Haaglanden/Zoeterr 6 Conclusie en aanbevelingen De doelstelling van deze pilot is Het vergroten van het besef van de noodzaak van brandveilig leven van de bewoners van galerijflats in de wijk rzicht. Als de resultaten van de enquête naast deze doelstelling gelegd worden kan er geconcludeerd worden dat deze doelstelling is behaald. De overgrote rderheid (8%) van de bewoners die hebben gereageerd op de enquête geeft aan iets geleerd te hebben van het huisbezoek. Men vond de vrijwillig brandveiligheidsadviseurs deskundig en de behandelde onderwerpen goed tot uitstekend. Rode draad door de andere resultaten is de positieve reactie van de bewoners op de huisbezoeken. Men vond het niet alleen erg leuk, maar heeft er ook zeker van geleerd. Bovendien had een aantal respondenten voorafgaand aan het bezoek nog niet nagedacht had over brandveiligheid, heeft door het huisbezoek iets geleerd, is zich bewuster geworden van brandgevaar in huis en is zich daardoor brandveiliger gaan gedragen. Dit is precies wat men met deze pilot heeft willen bereiken. Ook zijn er een aantal verbeterpunten op te maken uit de resultaten. Zo komt duidelijk naar voren dat er r bewoners bereikt kunnen worden als er r mankracht beschikbaar is. Daarnaast adviseren zowel bewoners als vrijwilligers om de boodschap te blijven herhalen en op rdere manieren terug te laten komen. Voorbeelden hierbij zijn nieuwsbrieven van de woningcorporaties of bijvoorbeeld tv-spotjes. Herhaling herinnert mensen aan het huisbezoek en zorgt dat het brandveiligheidsbesef niet wegzakt. Daarnaast is de informatievoorziening vooraf voor verbetering vatbaar, net als de samenwerking met en betrokkenheid van de woningcorporaties en de gente. Uit deze conclusies volgen een aantal aanbevelingen: Zet de huisbezoeken als middel om brandveiligheid onder de aandacht te brengen, het inzetten van vrijwilligers hiervoor en de manier van opleiden van deze vrijwilligers voort. Onderzoek wat er verbeterd kan worden aan de informatievoorziening vooraf. Zorg dat er r capaciteit beschikbaar komt om de bezoeken uit te voeren. Onderzoek op welke manieren de boodschap van brandveilig leven herhaald kan worden om bewoners er zo aan te herinneren. Vergroot de betrokkenheid van partners als woningcorporaties en gente bij de acties en onderzoek wat zij hierin kunnen betekenen. Voer een eventuele enquête niet te lang na het uitvoeren van de huisbezoeken uit. Richttermijn hierbij is twee tot drie maanden. Evaluatie pilot Brandveilig Leven in rzicht 13