Iepenbier ferfier yn Fryslân

Transcriptie

1 Healsjiersifers Iepenbier ferfier yn Fryslân Sifers earste healjier 2012

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 3 Actueel 4 Samenvatting 5 Toelichting cijfers 6 Cijfers 1 e helft gebruik ov 8 punctualiteit trein 9 rituitval 10 klantreacties 11 incidenten 12

3 Voor u ligt de rapportage openbaar vervoer Fryslân over het eerste halfjaar van In deze rapportage is aandacht voor cijfers over het aantal reizigers, punctualiteit, rituitval, klantreacties en incidenten. De onderwerpen worden per concessiegebied behandeld. Voor een beschrijving van achtergronden, oorzaken en aanpak verwijzen we u naar de toelichting op de cijfers. In de rapportage over de tweede helft van 2012 zullen cijfers van het tweede halfjaar van 2012 en het jaar 2012 worden gepresenteerd. Inleiding In deze rapportage wordt ingegaan op de cijfers van de openbaar vervoerconcessies in beheer bij de provincie Fryslân. De provincie is concessieverlener voor het busvervoer in Noord- en Zuidwest-Fryslân, Zuidoost-Fryslân, Leeuwarden, op de Qliner 315 en de Waddeneilanden. Daarnaast is de provincie opdrachtgever van het regionale treinvervoer. De busconcessies Noord- en Zuidwest-Fryslân, Stadsvervoer Leeuwarden, Qliner 315 en Schiermonnikoog zullen per 9 december 2012 samengaan in de nieuwe concessie Noord- en Zuidwest-Fryslân. De concessies Zuidoost-Fryslân en de Waddeneilanden (Vlieland, Terschelling, Ameland) lopen af in december 2016, het regionale treinvervoer in december In de concessies zijn afspraken gemaakt over de uitvoering van de concessie. Om na te gaan of de vervoerders zich aan de afspraken houden, leveren de vervoerders cijfers aan over de (kwaliteit van de) uitvoering. De informatie in deze rapportage is vooral gebaseerd op deze cijfers. De provincie houdt deze cijfers bij om de concessies beter te kunnen beheren, maar ook voor beleidsdoeleinden. Cijfers eerste helft

4 Actueel OV Klantenbarometer Het busvervoer op de Friese Waddeneilanden staat voor het derde jaar op rij op nummer 1 met een 8,3 in Dat blijkt uit de OV-klantenbarometer, een landelijk onderzoek naar de mening van reizigers over het regionaal openbaar vervoer. Van alle stadsdiensten in Nederland scoort het busvervoer in Leeuwarden in 2011 het beste met het cijfer 7,6. In 2010 beoordeelden reizigers de stadsdienst nog met een 7,2. De hoge waardering in 2011 is onder andere te danken aan de netheid van de bus, de rijstijl en vriendelijkheid van de chauffeur en de punctualiteit van de bussen. Het algemene klantenoordeel in Fryslân komt uit op 7,4. Hiermee scoort het Friese openbaar vervoer iets beter dan het landelijk gemiddelde: 7,2. De spoorlijn Leeuwarden-Harlingen scoort met een 7,6 bij de treindiensten het hoogst, samen met twee andere treindiensten (Ede-Amersfoort en Zwolle-Kampen). Arriva nieuwe vervoerder Noord- en Zuidwest-Fryslân Per 9 december 2012 mag Arriva het openbaar vervoer in Noord- en Zuidwest-Fryslân, de stad Leeuwarden en op Schiermonnikoog verzorgen voor de periode tot december Op 20 maart 2012 is bekend gemaakt dat Arriva de concessie heeft gewonnen. Op 25 juli heeft het College van Beroep vastgesteld dat Arriva het busvervoer in Noord- en Zuidwest-Fryslân terecht toegewezen heeft gekregen, nadat Qbuzz bezwaar had gemaakt. Uitgangspunten bij deze concessie zijn een sterk hoofdnetwerk openbaar vervoer (basisnetwerk met minder dienstregelinguren dan in de huidige concessie), OV op maat op het platteland en bussen die op duurzame brandstof rijden. Zo gaan op Schiermonnikoog elektrische bussen rijden en worden gasbussen op de stadslijnen ingezet. Abonnementen verchipt bij busvervoer Steeds meer reizigers stappen over van een papieren kaartje naar de OV-chipkaart. In de bussen in Fryslân wordt een abonnement vanaf januari 2012 niet meer als papieren vervoerbewijs verkocht, maar als regio-sterabonnement op de OV-chipkaart. Het week-, maand- of jaarabonnement geldt voor een bepaalde periode in een bepaalde regio, afhankelijk van de gekozen centrumzone en de sterwaarde. Voor het reizen met de regionale treinen van Arriva kan vooralsnog geen regionaal abonnement op de OV-chipkaart worden geladen, wel kan met een OV-jaarabonnement (van NS) worden gereisd en zijn er regionale reisproducten die op OV-chipkaart kunnen worden geladen. Zo is er het Arriva-dalkortingsproduct dat recht geeft op 40% korting op alle treinreizen in Groningen en Fryslân op werkdagen na uur en in het weekend de gehele dag. 4 Cijfers Openbaar vervoer in Fryslân

5 Samenvatting In de eerste helft van 2012 hebben iets minder passagiers gebruik gemaakt van het Friese busvervoer dan in de eerste helft van 2011 (8,59 resp. 8,49 mln.). In Noord- en Zuidwest-Fryslân, op de Waddeneilanden en bij het stadsvervoer Leeuwarden zijn minder reizigers vervoerd. In Zuidoost-Fryslân en op de Qliner 315 hebben meer passagiers met de bus gereisd. Van het regionale treinvervoer zijn nog geen definitieve reizigersaantallen of -kilometers bekend (de oude methode Meten in de trein wordt niet meer gebruikt en op basis van de OV-chipkaart cijfers is er op dit moment geen totaal beeld van de reizigersstromen). In de jaarrapportage zullen we wel reizigerskilometers van de trein op te nemen. Trein In de eerste helft van 2012 zijn meer treinen op tijd vertrokken vanuit Leeuwarden dan in deze periode in 2011 (+1,4%). Ruim 97,2% van de treinen is op tijd aangekomen in Leeuwarden (+0,4%). Ook zijn minder ritten uitgevallen (van 0,53% naar 0,36%). Het aantal klantreacties is flink afgenomen (van naar reacties). Het aantal incidenten is toegenomen (168 resp. 285 incidenten). Bus Bij de meeste busconcessies in Fryslân zijn in de eerste helft van 2012 ongeveer evenveel ritten uitgevallen als in de eerste helft van 2011 (gemiddeld 0,18% en 0,16%), alleen bij de Qliner 315 is de uitval licht toegenomen. Het aantal klantreacties over het busvervoer in Noord- en Zuidwest-Fryslân, het stadsvervoer Leeuwarden en op de Waddeneilanden is gedaald (-12,3%). In Zuidoost-Fryslân en bij de Qliner 315 is het aantal reacties toegenomen (+54,7%). Er zijn meer incidenten over het busvervoer geregistreerd (van 82 naar 104 in de eerste helft van 2012). Cijfers eerste helft

6 Toelichting cijfers Cijfers Qliner 315 vanaf juli 2012 Vanaf juli 2011 verzorgt Arriva het busvervoer op de Qliner 315 van Groningen naar Lelystad. De lijn valt onder de verantwoordelijkheid van de provincies Flevoland, Fryslân en het OV-bureau Groningen Drenthe. Het aantal ritten ligt vanaf deze datum wat lager dan in de eerste helft van De cijfers vanaf juli 2011 hebben betrekking op het hele traject Groningen-Lelystad. Vóór juli 2011 hadden de cijfers betrekking op het Friese deel van lijn 315. De cijfers vallen in de eerste helft van 2012 dan ook hoger uit dan in de eerste helft van Stijging klantreacties OV-chipkaart Zuidoost-Fryslân In de eerste helft van 2012 zijn meer klantreacties geregistreerd over het busvervoer in Zuidoost-Fryslân dan in de eerste helft van 2011, vooral reacties over de OV-chipkaart. In januari en februari kreeg de klantenservice van Qbuzz veel vragen over het verchippen van abonnementen. Reizigers hadden vragen over de werking en verkrijgbaarheid van de OV-chipkaart en het instellen van de juiste centrumzone, sterwaarde en dergelijke. Toename incidenten regionaal treinvervoer Vooral bij het treinvervoer is het aantal incidenten toegenomen (van 168 naar 285 incidenten). Arriva voert in 2012 een strenger controlebeleid uit. Er zijn vaker en strengere controles op het hebben van een geldig vervoerbewijs gehouden, waardoor ook meer incidenten zijn gemeld. Arriva heeft strenger gecontroleerd op correct gebruik van de OV-chipkaart. Er is een toename te zien bij het aantal meldingen van betalingsproblemen (geen geldig vervoerbewijs), schelden/beledigen en het lastig vallen van personeel. Ook het aantal meldingen over het veroorzaken van overlast en het overtreden van de huisregels is gestegen. Punctualiteit bus In deze rapportage kunnen nog geen punctualiteitcijfers van het eerste halfjaar worden opgenomen. In de jaarrapportage is dit wel mogelijk. Na afloop van het jaar zijn zowel de punctualiteitcijfers van de vervoerders als de cijfers uit gehouden controlemetingen bekend. Deze punctualiteitcijfers worden vervolgens besproken met de vervoerders en wanneer nodig gecorrigeerd voor verstoringen door langdurige stremmingen of andere (structurele) vertragingen door overmacht. Vervolgens wordt samen met de vervoerders een punctualiteitcijfer voor het jaar vastgesteld, dat meestal in lijn ligt met de cijfers uit de gehouden controlemetingen. 6 Cijfers Openbaar vervoer in Fryslân

7 Cijfers eerste helft 2012 Cijfers eerste helft

8 Gebruik openbaar vervoer Aantal reizigers Concessie 1e helft e helft 2012 Groei/afname % Noord- en Zuidwest-Fryslân ,7% Zuidoost-Fryslân** ,9% Waddeneilanden ,5% Qliner 315* Stadsvervoer Leeuwarden ,3% Totaal ,2% * Q-liner 315: vanaf juli 2011 cijfers Groningen-Lelystad, tot juli 2011 Friese traject. ** Zuidoost-Fryslân: reizigersaantal 1e helft 2011 is gecorrigeerd door Qbuzz. Regionaal treinvervoer: nog geen reizigersaantallen bekend (voorheen uit Meten in de trein ). Bron: vervoerder In Noord- en Zuidwest-Fryslân zijn in de eerste helft van 2012 iets minder reizigers vervoerd dan in de eerste helft van 2011 (-2,7%). Ook bij het stadsvervoer in Leeuwarden lag het aantal reizigers lager (-9,3%) en op de Waddeneilanden (-5,5%). Op de Qliner 315 zijn in de eerste helft van 2012 ongeveer passagiers vervoerd. In de eerste helft van 2011 waren er ca reizigers op het Friese deel van de lijn. In Zuidoost-Fryslân hebben de eerste zes maanden van 2012 meer passagiers met de bus gereisd dan de eerste zes maanden van 2011 (+3,9%). 8 Cijfers Openbaar vervoer in Fryslân

9 Punctualiteit trein Vertragingen trein Vertragingen trein te Leeuwarden Totaal Percentage Percentage Percentage Percentage aantal vertraging vertraging vertraging op tijd ritten 3-5 min >5 min. totaal Vertrekken 1e helft ,2% 449 2,1% 3,3% 96,7% Vertrekken 1e helft ,0% 185 0,9% 1,9% 98,1% Aankomsten 1e helft ,5% 366 1,7% 3,2% 96,8% Aankomsten 1e helft ,7% 248 1,1% 2,8% 97,2% In de eerste helft van 2012 liggen zowel de vertrek- als de aankomstpunctualiteit een half procent hoger dan in de eerste helft van Het percentage treinen dat op tijd is vertrokken uit Leeuwarden is gestegen tot 98,1%. In totaal is 97,2% van de treinen op tijd aangekomen in Leeuwarden. In de eerste helft van 2011 kwamen er veel (sein)storingen voor, waardoor de punctualiteit wat lager lag dan in de eerste helft van Infrastructurele storingen zijn in de eerste helft van 2012 minder voorgekomen. Dit heeft nauwelijks invloed gehad op de punctualiteit. Op alle drie trajecten is de vertrekpunctualiteit zeer goed: rond de 98%. Als je kijkt naar het aantal treinen dat op tijd is aangekomen in Leeuwarden, scoort vooral de trein uit Sneek/Stavoren goed (98,4%). Van de treinen uit Groningen is 97,0% op tijd aangekomen, uit Harlingen-Haven was 96,1% op tijd. Op Leeuwarden-Harlingen Haven lag de aankomstpunctualiteit in februari wat lager door het winterse weer en (sein)storingen. Op de trajecten Leeuwarden-Harlingen Haven en Leeuwarden-Stavoren dient 94% op tijd aan te komen. Voor het traject Leeuwarden-Groningen geldt een punctualiteiteis van 95%. In de eerste helft van 2012 wordt ruimschoots voldaan aan de bestekseisen. Cijfers eerste helft

10 Rituitval Rituitval Concessie 1e helft e helft 2012 Absoluut % Absoluut % Noord- en Zuidwest-Fryslân 679 0,26% 553 0,21% Zuidoost-Fryslân 43 0,05% 44 0,05% Regionaal treinvervoer* 8974 km 0,53% 6255 km 0,36% Qliner 315** 20 0,17% 42 0,34% Stadsvervoer Leeuwarden 218 0,12% 224 0,13% * Regionaal treinvervoer: uitgevallen kilometers, niet uitgevallen ritten. ** Qliner 315: vanaf juli 2011 cijfers Groningen-Lelystad, tot juli 2011 Friese traject. De aantallen tonen verwijtbare en niet-verwijtbare uitval, inclusief gedeeltelijk uitgevallen ritten. Bron: vervoerder Bij het treinvervoer zijn in de eerste helft van 2012 minder ritten uitgevallen dan in de eerste helft van Bij het busvervoer is de rituitval ongeveer gelijk gebleven, alleen bij de Qliner 315 is de uitval licht toegenomen. Bij de andere busconcessies ligt de uitval tussen 0,05% en 0,21%, ongeveer gelijk aan de eerste helft van Bij het treinvervoer ligt het percentage uitval hoger dan bij het busvervoer, doordat er regelmatig storingen aan de infrastructuur zijn (sein/wisselstoringen, niet verwijtbaar). In de eerste helft van 2011 zijn veel treinen uitgevallen door (sein)storingen. In februari, maart en april 2012 was de uitval bij de trein licht verhoogd door infrastructurele storingen en het winterse weer in februari. Uitval van ritten mag niet voorkomen, tenzij er aantoonbaar sprake is van overmacht (niet verwijtbaar). Getoonde cijfers zijn inclusief overmachtsituaties. Onder verwijtbare oorzaken van rituitval (niet overmacht) vallen in ieder geval personeel en defecten van materieel. Onder personeel vallen personeelsgebrek en miscommunicatie (foutieve planning e.d.). Het streven is dat maximaal 0,2% van de ritten om verwijtbare redenen uitvalt. Voor verwijtbare rituitval wordt een bedrag ingehouden op de exploitatiebijdrage aan de vervoerders. 10 Cijfers Openbaar vervoer in Fryslân

11 Klantreacties Klantreacties vervoerder Concessie 1e helft e helft 2012 Noord- en Zuidwest-Fryslân Zuidoost-Fryslân Regionaal treinvervoer Qliner 315* Waddeneilanden Stadsvervoer Leeuwarden totaal * Q-liner 315: vanaf juli 2011 cijfers Groningen-Lelystad, tot juli 2011 Friese traject. Bron: vervoerder In Fryslân zijn in de eerste helft van 2012 bij benadering evenveel klantreacties bij de vervoerders geregistreerd als in de eerste helft van 2011 (6.639 en reacties). In Noord- en Zuidwest-Fryslân, bij het stadsvervoer Leeuwarden, bij het treinvervoer en op de Waddeneilanden ligt het aantal reacties lager. In Zuidoost- Fryslân en bij de Qliner 315 is dit aantal hoger dan in de eerste helft van Bij de grotere concessies zijn in de eerste helft van 2012 veel reacties over de OV-chipkaart binnengekomen. In Zuidoost-Fryslân heeft ruim 44% van de reacties betrekking op de OV-chipkaart en 26% valt in de categorie vervoerbewijzen/tarieven. Dit aantal reacties ligt vooral hoog doordat per januari 2012 de sterabonnementen zijn verchipt. Het aandeel klachten betreft slechts 5,5%. Bij de Qliner 315 ligt het aantal reacties hoger, doordat in de eerste helft van 2012 de cijfers betrekking hebben op het hele traject, en in de eerste helft van 2011 op het Friese deel van de lijn. Bij het treinvervoer zijn ook in de eerste helft van 2012 veel vragen en reacties met betrekking tot het gebruik van de OV-chipkaart geregistreerd. Ruim 40% van alle klantreacties gaat over de OV-chipkaart en 33% over restitutieaanvragen/boetes. Van alle reacties gaat het bij ruim een derde om klachten (36,3%). Cijfers eerste helft

12 Incidenten Incidenten 1e helft 2011 Concessie Soort melding Noord- en Zuidwest- Zuidoost- Regionaal Q-liner 315* Stadsvervoer Totaal Fryslân Fryslân spoorvervoer Leeuwarden Strafrecht (fysiek geweld, bedreiging) Wet Personenvervoer (verbaal geweld, drank/drugsgebruik) Besluit Personen Vervoer (overlast, overtreden huisregels) Onbekend Totaal e helft 2012 Concessie Soort melding Noord- en Zuidwest- Zuidoost- Regionaal Q-liner 315* Stadsvervoer Totaal Fryslân Fryslân spoorvervoer Leeuwarden Strafrecht (fysiek geweld, bedreiging) Wet Personenvervoer (verbaal geweld, drank/drugsgebruik) Besluit Personen Vervoer (overlast, overtreden huisregels) Onbekend Totaal Waddeneilanden: geen incidenten m.b.t. sociale onveiligheid. * Qliner 315: vanaf juli 2011 cijfers Groningen-Lelystad, tot juli 2011 Friese traject. Bron: vervoerder In Fryslân zijn in de eerste helft van 2012 meer incidenten over het openbaar gemeld dan in de eerste helft van Vooral bij het treinvervoer is het aantal incidenten toegenomen (van 168 naar 285 incidenten). Ook waren er meer meldingen van incidenten bij het busvervoer (toename van 82 naar 104 incidenten). Bij de concessies Noord- en Zuidwest-Fryslân en de Qliner 315 is het aantal meldingen licht gestegen. In Zuidoost-Fryslân en bij het stadsvervoer Leeuwarden is het aantal incidenten afgenomen. Bij de Qliner 315 kan de toename verklaard worden, doordat in de eerste helft van 2012 de cijfers betrekking hebben op de hele lijn en in de eerste helft van 2011 alleen op het Friese traject. In Noord- en Zuidwest-Fryslân zijn meer meldingen van bedreiging, vandalisme en overige overtredingen op materieel/personeel geregistreerd (Incidenten Strafrecht). Connexxion heeft in de eerste helft van 2012 een aantal (grootschalige) controles op het hebben van een geldig vervoerbewijs gehouden, waarbij vaker incidenten zijn gemeld. 12 Cijfers Openbaar vervoer in Fryslân

13 Bij het regionale treinvervoer is vooral het aantal incidenten met betrekking tot de Wet Personenvervoer hoger (betalingsproblemen/ongeldig vervoerbewijs, schelden/beledigen, lastig vallen personeel). Ook het aantal meldingen met betrekking tot het veroorzaken van overlast en het overtreden van de huisregels (Besluit Personenvervoer) is toegenomen. Cijfers eerste helft

14 Uitgave Provincie Fryslân Postbus HM Leeuwarden Fotografie: Annelies Ruesink Vormgeving / Fotografie: Annelies Ruesink - Provincie Fryslân Voor meer informatie over de halfjaarcijfers openbaar vervoer in Fryslân kunt u bellen of en met: Jan Knorren, telefoon , j.knorren@fryslan.nl Dieuwke Burema, telefoon , d.j.burema@fryslan.nl of raadpleeg onze website:

15 Doel van dit project: Het informeren van PS, GS, gemeenten, belangenorganisaties en andere geïnteresseerden over het openbaar vervoer, waaronder reizigersaantallen, punctualiteit en rituitval.