BPV-katern. Personeelsmanagement

Transcriptie

1 BPV-katern Personeelsmanagement

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteurs: M. Dickmann en R. van Midde Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: R. van Midde Vormgeving: Edu Actief b.v. Meppel Drukwerk: Wöhrmann Print Service, Zutphen Titel boek: BPV Personeelsmanagement detailhandel ISBN: NUR: 164 Trefwoord: detailhandel, mbo Copyright 2013 Edu'Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. 2

3 Voorwoord Inhoud Voorwoord 4 Hoofdstuk 1 Personeel 6 Hoofdstuk 2 Werving en selectie 24 Hoofdstuk 3 Aanstelling en introductie 46 Hoofdstuk 4 Functioneren van personeel 58 Hoofdstuk 5 Medezeggenschap en vergaderen 75 Evaluatierapporten 87 3

4 Voorwoord Tijdens de beroepspraktijkvorming, de BPV, maak je het echte leven in de dagelijkse praktijk van de detailhandel mee. De BPV is in eerste instantie handig om te kijken of alles wat je op school leert wel klopt met de werkelijkheid. In tweede instantie, en misschien nog wel belangrijker, mag je al die kennis die je in de schoolbanken hebt opgedaan ook werkelijk in praktijk brengen. In de winkel laat je zien hoe competent je bent. Je moet initiatief nemen, inzet tonen, vriendelijk zijn tegen de klanten, je collega s en je praktijkopleider. De praktijkopleider is de medewerker in het bedrijf die jou begeleidt en die je het meest zal leren. Niet alles wat je moet doen tijdens je praktijkperiode zal even leuk zijn, ook minder leuke taken zul je zonder mopperen uit moeten voeren. Hoe werkt het? Je gaat gewoon aan het werk bij jouw leerbedrijf. Je oefent vaardigheden en je werkt aan je competenties. Regelmatig maak je ook opdrachten uit dit BPV-katern. Daarmee verbind je de schooltheorie aan de beroepspraktijk. Je leert de winkel zo steeds beter kennen. Eindevaluatie Als je aan het eind van het BPV-katern bent gekomen, is het tijd voor een eindevaluatie. Je hebt tijdens het maken van de opdrachten al vaak feedback gekregen van je praktijkopleider. Daarnaast heb je zelf kunnen aangeven wat je makkelijk of moeilijk vond en heb je jezelf moeten beoordelen met de ComScan. De eindevaluatie bestaat uit drie onderdelen: - ComScan voor jezelf invullen - evaluatierapport van de opleider - reflectiegesprek. De ComScan In de ComScan staan alle competenties die je nodig hebt om in de detailhandel aan de slag te kunnen. Vul die scan in. Geef jezelf een 0 als je denkt dat de stelling in zijn geheel niet van toepassing is op jou en geef jezelf een 5 als je denkt dat de stelling al helemaal van toepassing is op jou. Uiteraard mag je ook alle scores ertussenin gebruiken. In de kolom Opmerkingen kun je voor jezelf opmerkingen plaatsen die je bij die stelling graag wilt toevoegen. Na het invullen bespreek je de scan met je opleider. Dit kun je eventueel op hetzelfde tijdstip doen als je reflectiegesprek, maar je kunt de scan ook voorafgaand aan het reflectiegesprek bespreken. Evaluatierapport opleider De eindevaluatie is (nog) geen beoordeling. Je krijgt hier van je praktijkopleider te horen welke vorderingen je maakt en welke verbeterpunten er zijn. Het doel is je een beeld te vormen van jouw ontwikkeling in het bedrijf. Het reflectiegesprek Bekijk het gespreksformulier en de genoemde competenties. Welke competenties zou jij willen bespreken? Wat zijn je vragen en/of je opmerkingen? Noteer deze alvast op het formulier. Overleg dit formulier met je opleider en maak een afspraak voor het gesprek. Zorg dat je tijdens het gesprek ook je ComScan-formulier bij je hebt om eventueel te bespreken. Noteer tijdens het gesprek de genoemde verbeterpunten. 4

5 Voorwoord Beoordeling Als je alle onderdelen van de eindevaluatie hebt doorlopen, is het tijd voor de beoordeling. Je kunt eventuele verbeterpunten, genoemd tijdens de eindevaluatie, nog toepassen. Het beoordelingsdocument is niet in dit katern opgenomen. Vraag je opleider of school om de juiste beoordelingsinstrumenten. 5

6 1. Personeel Inleiding Personeelsbeleid is een belangrijke succesfactor om de bedrijfsdoelen te realiseren. De twee speerpunten binnen dit beleid zijn kwantiteit en kwaliteit. Als manager krijg jij hier in de beroepspraktijk mee te maken. We snappen dat je tijdens de BPV nog geen beleidsbeslissingen mag nemen, maar je kunt wel veel ervaring opdoen door goed om je heen te kijken en vragen te stellen aan je praktijkopleider. Opdracht 1: Mijn leerbedrijf Geef eerst een algemeen beeld van jouw leerbedrijf. a. Omschrijf jouw leerbedrijf in twintig regels. Benoem in elk geval de branche, de positionering in de markt, de grootte van de organisatie en de cultuur binnen het bedrijf. b. Ga op zoek naar de missie en de visie van jouw leerbedrijf. 6

7 Hoofdstuk Personeel c. Maak een organigram van het leerbedrijf. d. Leg uit of hier sprake is van een lijnorganisatie, een lijn-staforganisatie, een projectorganisatie of een matrixorganisatie. e. Leg uit of hier sprake is van een F-, P-, M- of G-indeling. 7

8 Opdracht 2: Structuurontwikkeling Als je kijkt naar de ontwikkeling van een bedrijf, onderscheid je drie fasen: de startfase de groeifase de volwassenheidsfase. a. In welke fase zit jouw leerbedrijf? Motiveer je antwoord. b. Is de hoogst leidinggevende in het leerbedrijf meer een startend ondernemer, een manager of een bestuurder? Motiveer je antwoord. Opdracht 3: Personeelsbeleid Het personeelsbeleid omvat drie fasen: instroombeleid doorstroombeleid uitstroombeleid. a. Geef van elke fase een voorbeeld uit het leerbedrijf. 8

9 Hoofdstuk Personeel b. In elke fase is het belangrijk dat je beschikt over de juiste informatie. In veel detailhandelsorganisaties verwerken ze deze gegevens in een managementinformatiesysteem (MIS). Heeft jouw leerbedrijf een MIS? Waarom wel/niet? c. Als er een MIS aanwezig is, waarvoor wordt dat dan gebruikt? d. Als er een MIS aanwezig is, benoem dan de hulpbronnen (mensen, hardware, software en gegevensbronnen) in jouw leerbedrijf. e. Als er een MIS aanwezig is, beschrijf dan de activiteiten (invoer, verwerking, uitvoer, opslag) in jouw leerbedrijf. 9

10 Opdracht 4: Hrm Humanresourcesmanagement is meer dan een ander woord voor personeelsbeleid. Voor goed hrm-beleid moet een organisatie aan vijf voorwaarden voldoen: Er moeten SMART-doelen gesteld worden. Het totale management moet hrm steunen. Er is een goede afstemming van de verschillende beleidsterreinen nodig. Er moet een goede relatie zijn tussen management en medewerkers. Hrm moet gedurende de gehele loopbaan worden toegepast. a. Maak een afspraak met iemand van de afdeling Personeelszaken (opleider/manager of ondernemer, afhankelijk van de situatie binnen het leerbedrijf). Maak duidelijk dat je hrm binnen je leerbedrijf zou willen bespreken. b. Bespreek de voorwaarden voor hrm en bepaal in welke mate jouw leerbedrijf aan deze voorwaarden voldoet (of wellicht aanvullingen kent). Gebruik het volgende schema. SMART doelen Gedragen door het totale management Goede afstemming van de verschillende beleidsterreinen Goede relatie tussen management en medewerkers Doorgevoerd in de gehele organisatie en tijdens de gehele loopbaan c. Hrm kent twee kernactiviteiten: Medewerkers krijgen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Medewerkers werken zelfstandig. Geef aan op welke wijze je de kernactiviteiten in jouw leerbedrijf herkent. 10

11 Hoofdstuk Personeel Opdracht 5: Personeelsplanning Personeelsplanning is het op elkaar afstemmen van personeelsbehoefte en personeelsbeschikbaarheid. Daarbij zijn twee factoren belangrijk: de kwantitatieve personeelsbehoefte en de kwalitatieve personeelsbehoefte. a. Wie is er in jouw leerbedrijf verantwoordelijk voor personeelsplanning? b. Hoe doet deze persoon dat? c. Welke factoren beïnvloeden de kwantitatieve behoefte in jouw leerbedrijf? Geef een top 3. 11

12 d. Hoe groot is het percentage natuurlijk verloop in jouw leerbedrijf? e. In welke functie is het verloop het hoogst? Geef je berekeningen! f. Wie bepaalt de kwalitatieve behoefte in jouw leerbedrijf? g. Welke rol speelt het kwaliteitszorgsysteem daarbij? h. Beschrijf de stand van zaken met betrekking tot de personeelsbeschikbaarheid. 12

13 Hoofdstuk Personeel Opdracht 6: Soorten dienstverband a. Hoeveel fte heeft jouw leerbedrijf? b. Hoeveel medewerkers heeft het bedrijf in dienst? c. Verdeel jouw collega s naar soort dienstverband. Vaste medewerkers Tijdelijke medewerkers Stagiairs Fulltimers Parttimers Hulpkrachten/oproepkrachten Opdracht 7: Verzuimbeleid a. Hoe hoog is het ziekteverzuim in jouw leerbedrijf? b. Onderzoek wat het landelijk verzuimgemiddelde is. Geef aan waar je deze cijfers hebt gevonden. 13

14 c. Vergelijk het ziekteverzuim binnen jouw leerbedrijf met het gemiddelde. Als er sprake is van een fors verschil, kun je dan verklaren waarom dit het geval is? d. Wie is er verantwoordelijk voor het verzuimbeleid? e. Beschrijf het verzuimbeleid van jouw leerbedrijf. Voeg als het mogelijk is het officiële beleidsstuk bij. 14

15 Hoofdstuk Personeel Portfolio Opdracht 8: Piekperiodes Personeelsplanning is het op elkaar afstemmen van de behoefte aan personeel en de beschikbaarheid van personeel. a. Informeer naar eventuele piek- en dalmomenten binnen jouw leerbedrijf en noteer deze. b. Omschrijf hoe de inzet van personeel op dergelijke momenten is geregeld. Portfolio Opdracht 9: Arbeidstijden Het Arbeidstijdenbesluit bevat de uitzonderingen op de Arbeidstijdenwet. a. Geef een overzicht van medewerkers die onder de speciale regels vallen. 15

16 b. Wie controleert in jouw leerbedrijf de maximaal te werken uren? c. Wat staat daarvan op papier? Voeg dit toe als bewijsstuk. Portfolio Opdracht 10: Functies a. Geef in de volgende tabel weer welke taakinhoud medewerkers hebben in de verschillende functies binnen het bedrijf. b. Noteer in de tabel ook welke bevoegdheden zij hebben om hun taken te vervullen. c. Aan welke eisen moeten deze medewerkers voldoen? d. Omschrijf het persoonsprofiel van medewerkers in die bepaalde functie en geef de samenstelling van het team. Vul de tabel verder in. Functieomschrijving Functie-eisen: Persoonsprofiel: Samenstelling huidig team: Functie: Man/vrouw: Taken: Autochtoon/ allochtoon: Bevoegdheden: Leeftijdsgroep: Mate van ervaring: 16