Advies aan de gemeenteraad

Transcriptie

1 Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer * * Raadsvergadering: Voorstel:.. Agendapunt:.. Onderwerp Toekomst Muziek- en Dansschool Opmeer (MDO) en 'Beleidskader Cultuureducatie Opmeer' Behandeld door/in Commissie Samenlevingszaken Datum 25 mei 2016 Sector Samenlevingszaken Beslispunten 1. Het Beleidskader Cultuureducatie Opmeer vaststellen. 2. De MDO opheffen per 1 juli 2017 (scenario uit het rapport kansenonderzoek MDO Opmaat naar meer van SCC d.d ). 3. Muziekeducatie en participatie nieuwe stijl realiseren door (lokale) aanbieders (bestaande of nieuwe rechtspersonen, zzp-ers of een docentencollectief) van muziekeducatie uit te nodigen plannen in te dienen om de muziekeducatie te verzorgen op basis van de speerpunten muziekeducatie in het beleidskader Cultuureducatie Opmeer. 4. Het proces bedoeld onder 2 (opheffing MDO) en 3. (muziekeducatie nieuwe stijl) te laten uitvoeren door een externe kwartiermaker en hiervoor een budget ter beschikking te stellen van maximaal ten laste van de OUI reserve. 5. Niet te kiezen voor de in het rapport van SCC geïnventariseerde opties om de inkomsten te verhogen en/of de kosten te beperken en de hierdoor niet gerealiseerde bezuiniging van in de exploitatiebegroting van de MDO in het begrotingsjaar 2016 te dekken uit de reserve OUI en voor 2017 de bezuiniging op maximaal te stellen en de niet gerealiseerde bezuiniging van eveneens te dekken uit de reserve OUI (vanaf 2018 wordt de bezuiniging van gerealiseerd); Klaproos VS Opmeer Postbus ZK Spanbroek telefoon: fax: gemeente@opmeer.nl KvK nummer IBAN-nummer NL94 BNGH

2 6. Vanaf 2017 voor de uitvoering van muziekeducatie een budget beschikbaar te stellen van vanaf 2018 en voor het 2 e halfjaar 2017 is dan beschikbaar; 7. Voor muziekeducatie nieuwe stijl specifieke beleidsregels subsidiebeleid op te stellen. 8. In te stemmen met de beperking van de gemeentelijke financiële verantwoordelijkheid door subsidiering van muziekeducatie in de fasen 1 en 2, te weten respectievelijk in aanraking komen met: kennis maken met muziek en Oriëntatie op: bekwamen in het bespelen van muziekinstrumenten. Inleiding Onderzoek toekomstmogelijkheden MDO In de begrotingsraad op 4 november 2014 heeft u aan het college gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken om de verhoging van de OZB (begrote inkomsten in drie jaar, vanaf 2016) ongedaan te maken door de bijdrage aan de exploitatie van de MDO dienovereenkomstig te verlagen. De leerlingenaantallen en daarmee de inkomsten uit lesgelden op de MDO lopen de laatste jaren terug. In 2015 is op verzoek van uw raad een onderzoek uitgevoerd naar zowel de mogelijkheden om bovengenoemde bezuinigingstaakstelling te realiseren als de toekomstmogelijkheden van de MDO. De uitkomsten zijn vastgelegd in het rapport kansenonderzoek MDO Opmaat naar meer, d.d van SCC, waarover u op 5 november 2015 een besluit heeft genomen. Belang muziekeducatie De raad heeft bij het onderzoek in 2015 naar de toekomstperspectieven van de MDO uitgesproken, dat u muziekeducatie op zichzelf onverminderd belangrijk vindt, dus los van het instituut muziekschool en het gebouw. De raad wil de functionaliteit van de muziekschool in stand houden en dat de muziekschool qua huisvesting ondergebracht wordt met andere maatschappelijke activiteiten. Het is dus niet de vraag of, maar voor wie en hoe wij de muziekeducatie waarborgen en hoe wij de muziekeducatie betaalbaar kunnen houden. Gemeentelijk beleidskader cultuureducatie In het SCC-rapport is de aanbeveling gedaan een gemeentelijk beleidskader 'cultuureducatie' in het algemeen en muziekeducatie in het bijzonder op te stellen. Dit beleidskader is de basis voor onze visie op cultuureducatie, waaronder muziekeducatie. Het beleidskader is de basis voor hoe wij (het aanbod van) muziekeducatie willen regelen. Wij bieden u dit beleidskader ter vaststelling aan. Opheffing MDO Op basis van dit beleidskader en het SCC-adviesrapport stellen wij u voor om in te stemmen met de opheffing van de MDO per 1 juli 2017 en om te kiezen voor muziekeducatie nieuwe stijl door de functie muziekeducatie te beleggen bij lokale muziekeducatie- aanbieders (bestaande of nieuwe rechtspersonen) op basis van een (nog op te stellen) subsidieprogramma. Wij kiezen hiermee voor het scenario dat is voorgesteld in het SCC-rapport. Datum opheffing MDO Wij stellen voor de MDO te sluiten per 1 juli 2017 en niet (zoals voorgesteld in het SCC-rapport) per direct. Onmiddellijke sluiting is niet gewenst, omdat er voldoende tijd nodig is om de muziekeducatie nieuwe stijl voor te bereiden in samenspraak met (lokale) muziekeducatie

3 aanbieders, zzp-ers of een eventueel docentencollectief. Wij zijn van mening dat dit scenario de beste toekomstperspectieven biedt voor het in stand houden van muziekeducatie en wij kunnen hiermee uiteindelijk (vanaf 2018) de opgelegde bezuinigingstaakstelling realiseren. Geen terugvaloptie kiezen In het onderzoeksrapport van SCC wordt voorgesteld om als terugvaloptie te kiezen voor: gemeentelijke MDO nieuwe stijl. In dit scenario is sprake van een geleidelijke overgang van de huidige MDO naar een MDO met een nieuwe opzet. Deze terugvaloptie zou dan ingezet kunnen worden als blijkt dat het voorgestelde scenario niet haalbaar is, bijvoorbeeld omdat op lokaal niveau onvoldoende organisaties bereid gevonden worden muziekeducatie uit te voeren. Wij stellen u voor om niet voor deze (noch voor een andere) terugvaloptie te kiezen. Reden hiervoor is dat wij vinden dat vanuit onze primaire keuze om te kiezen voor opheffing van de MDO het behouden van een gemeentelijke MDO geen reële optie meer is, ook niet als het gaat om een gemeentelijke MDO nieuwe stijl. Indien om welke reden dan ook muziekeducatie nieuwe stijl niet gerealiseerd kan worden is sprake van een nieuwe situatie. We willen dan in volle openheid alle nu in het SCCrapport genoemde varianten en wellicht nieuwe varianten, op basis van de dan opgedane ervaringen, opnieuw de revue laten passeren. Motivatie voor opheffen MDO 1 De exploitatie van een gemeentelijke muziekschool is niet een kerntaak van de gemeente. 2 Wij hebben op basis van het SCC-adviesrapport vastgesteld dat de opgelegde bezuinigingstaakstelling van in 2018, niet gerealiseerd kan worden binnen de exploitatie van de MDO, omdat: - door de grootte van de MDO het lastig is om substantiële bezuinigingen te realiseren; - grote risico s zijn dat door tariefswijziging en/of wijzigingen in het lesaanbod, het aantal leerlingen per uur of het aantal weken les per jaar, gepaard gaat met een verdere terugloop van het aantal leerlingen, zeker als dat te abrupt gebeurt en verhoging van tarieven gelijktijdig gebeurt met het beperken van de omvang of kwaliteit van het gebodene. Motivatie voor muziekeducatie nieuwe stijl 1 Met muziekeducatie nieuwe stijl kunnen we een breder bereik van muziekeducatie realiseren. 2 Door de samenleving (meer) eigenaar te laten worden van muziekeducatie, wordt draagvlak gecreëerd. Hierdoor kan een nieuwe dynamiek ontstaan, waarbij de gemeenschap zich (meer) eigenaar voelt. Onze lokale organisaties kunnen beter inspelen op ontwikkelingen in het beleidsveld muziekeducatie, zoals: - Er is een groeiende vraag naar kortdurende cursussen die snel leiden tot samenspelen in een ensemble of het samen produceren van een theatervoorstelling. - Men kan in meer disciplines tegelijk iets leren, niet diepgaand maar wel breed en leidend tot een presentatie in de vorm van bijvoorbeeld een musical of muziektheatervoorstelling. - Vooral jongeren binden zich niet graag voor langere tijd, maar doen wel mee aan festivals, workshops, korte cursussen en projecten. Hoe gaan we dit scenario uitvoeren

4 1 We stellen het in de meerjarenbegroting 2017 t/m 2019 opgenomen budget beschikbaar voor de uitvoering van muziekeducatie nieuwe stijl; dit is het beschikbare budget dat in de huidige begroting beschikbaar is specifiek voor de muziekeducatie; e halfjaar We maken een verdeling in dit taakstellende budget in deelbudgetten op basis van de speerpunten muziekeducatie in het beleidskader Cultuureducatie Opmeer, zodat inzichtelijk is welk deelbudget beschikbaar is voor de beleidsspeerpunten. 3 We nodigen (lokale) bestaande of nieuwe rechtspersoon/personen, aanbieders van muziekeducatie, uit plannen in te dienen op basis van de speerpunten muziekeducatie uit het gemeentelijk beleidskader Cultuureducatie Opmeer. 4 We laten het proces bedoeld onder 3 en de opheffing van de MDO uitvoeren door een externe kwartiermaker. Noodzaak scherpe keuzes gemeentelijke middelen voor muziekeducatie Muziekeducatie is als onderdeel van cultuureducatie belangrijk als middel om (cultuur)participatie en daarmee het welzijn van mensen en hun actief meedoen in de samenleving te bevorderen. We moeten een bezuinigingstaakstelling oplopend tot realiseren. Vorenstaande maakt het nodig dat we een scherpe keuze maken over de inzet van de beschikbare middelen en tot hoever onze gemeentelijke (financiële) verantwoordelijkheid in muziekeducatie gaat. In het muziekonderwijs kunnen we vier fasen onderscheiden: 1 In aanraking komen met: kennis maken met muziek; 2 Oriëntatie op: bekwamen in het bespelen van muziekinstrumenten; 3 Doorontwikkeling van de scholing: verdiepen van het bespelen van een instrument; 4 Specialisatie: talentontwikkeling en (voor)opleiding. De financiële verantwoordelijkheid van de gemeente strekt zich bij muziekeducatie niet uit tot alle vier hierboven genoemde fasen. In een scherpe keuze over de inzet van de middelen betekent dit dat we geen (verdere) financiële verantwoordelijkheid voor muzieklessen in de fase 3 doorontwikkeling/verdieping en fase 4 specialisatie/talentontwikkeling/vooropleiding nemen. Dit is geen overheidstaak. We bieden wel faciliteiten aan docenten die deze lessen op commerciële basis willen verzorgen. Dat kan bijvoorbeeld door subsidiering van docentenopleiding. We vinden een breder en groter bereik van muziekeducatie belangrijker dan verdieping en het langjarig financieel ondersteunen van een relatief kleine groep leerlingen in fasen 3 en 4. Daarnaast zijn we van mening dat muziek- en danslessen voor de niet kwetsbare doelgroepen 12+ kunnen worden overgelaten aan het private domein en de vrije markt. De (beperkte) gemeentelijke middelen moeten volledig beschikbaar zijn voor de focusgroepen 2,5 t/m 12 jaar (binnen- en buitenschools) en voor de kwetsbare doelgroepen. Beoogd effect Stimulering cultuurparticipatie met als effect verhoging welzijn inwoners en vergroten sociale samenhang

5 Wij willen aansluitend op het rijksbeleid - cultuureducatie (waaronder muziekeducatie) verbinden met de domeinen onderwijs en welzijn & zorg. We willen dat muziekeducatie een breder bereik heeft, zowel voor- en buitenschools als in relatie tot specifieke doelgroepen (zoals ouderen en mensen met dementie). Een breder bereik van muziekeducatie stimuleert cultuurparticipatie. Cultuurparticipatie draagt bij aan het welzijn van mensen en aan het vergroten van de sociale samenhang. Realiseren opgelegde bezuinigingstaakstelling MDO Deze kan niet worden gerealiseerd in de huidige situatie. Argumenten 1.1 In het Beleidskader Cultuureducatie leggen we de gemeentelijke beleidsdoelen en speerpunten vast om cultuureducatie in te zetten als middel om cultuurparticipatie te bevorderen. 1.2 Cultuurparticipatie vergroot het welzijn van onze inwoners, versterkt daarmee de zelf- en samenredzaamheid en bevordert de sociale samenhang en leefbaarheid. 2.1 De exploitatie van een MDO is geen wettelijk verplichte gemeentelijke taak. 2.2 De door de raad opgelegde bezuiniging oplopend tot in 2018 kan niet worden gerealiseerd binnen de exploitatie van de huidige MDO; 2.3 De leerlingenaantallen en inkomsten van de MDO lopen terug; 3.1 Betrekken van lokale aanbieders van muziekeducatie bevordert dat er een nieuwe dynamiek op gang komt, dat de gemeenschap eigenaarschap heeft van muziekeducatie, waardoor muziekeducatie een zaak van de lokale samenleving is; 4.1 Dit proces moet worden uitgevoerd in het 2 e halfjaar 2016, direct na de besluitvorming en tijdig voor de sluitingsdatum van de MDO, en hiervoor is geen formatie binnen het afdelingsplan WZ 2016 beschikbaar; 5.1 Door de grootte van de MDO is het lastig om substantiële bezuinigingen te realiseren, de benodigde stapeling van bezuinigingsmaatregelen wordt ontraden door SCC en heeft zeer nadelige en ongewenste gevolgen (ook voor de toekomstige opzet van muziekeducatie) voor het gebruik en daarmee de inkomsten van de MDO (m.n. sterke daling aantal cursisten, sterfhuisconstructie), de kwaliteit van het muziekonderwijs, en personeel (deeltijdontslag docenten); 6.1 Met de beschikbaarstelling van dit budget wordt rekening gehouden met de opgelegde bezuiniging; 7.1 In het huidige subsidiebeleid is niet voorzien in een specifieke beleidsregel cultuureducatie; 8.1 Er moeten scherpe keuzes gemaakt worden in de inzet van de financiële middelen, waardoor de gemeente niet (financieel) verantwoordelijk is voor ondersteuning in fasen 3 en 4, te weten: 3) Doorontwikkeling van de scholing: verdiepen van het bespelen van een instrument en 4) Specialisatie: talentontwikkeling en (voor)opleiding. Kanttekeningen Omslag is groot In het scenario opheffing van de MDO is de omslag groot en deze vraagt tijd. Ook zullen in 2016 alle effecten van deze keuze verder worden onderzocht. Daarom wordt voorgesteld de MDO pas op te heffen per 1 juli 2017, zodat muziekeducatie het komende (muziekschool) jaar is gewaarborgd.

6 Onzekerheid op lokaal niveau Het is onzeker of er op lokaal niveau voldoende organisaties bereid gevonden kunnen worden om met elkaar de kar van muziekeducatie te gaan trekken. Evenmin is bekend of nieuwe organisaties of bijvoorbeeld een docentencollectief zal ontstaan. In bijvoorbeeld de gemeente Deurne is de zelfde exercitie wel geslaagd. De gemeente Deurne biedt nu muziekeducatie vanuit de lokale samenleving aan voor 10% van de oorspronkelijke subsidie van Voor deze bezuinigingsaanpak en het behouden van de muziekeducatie heeft deze gemeente de Pecunieprijs van de VNG ontvangen. Frictiekosten/sociaal plan De frictiekosten zijn ten behoeve van het onderzoeksrapport van SCC globaal becijferd op minimaal exclusief maatregelen ingevolge een sociaal plan. De frictiekosten zijn echter op basis van nieuwe berekeningen becijferd op exclusief maatregelen ingevolge een sociaal plan. Financiën Budget muziekeducatie 2017 t/m 2019 We stellen het in de meerjarenbegroting 2017 t/m 2019 opgenomen budget beschikbaar voor de uitvoering van muziekeducatie nieuwe stijl; dit is het beschikbare budget dat in de huidige begroting beschikbaar is specifiek voor de muziekeducatie; e halfjaar Niet gerealiseerde bezuiniging in 2016 We stellen voor om niet te kiezen voor de in het rapport van SCC geïnventariseerde opties om de inkomsten te verhogen en/of de kosten te beperken. De hierdoor niet gerealiseerde bezuiniging van in de exploitatiebegroting van de MDO in het begrotingsjaar 2016 kan ten laste worden gebracht van de reserve OUI. Externe kwartiermaker We stellen voor om het proces van opheffing van de MDO en opzetten muziekeducatie nieuwe stijl te laten uitvoeren door een externe kwartiermaker en hiervoor een budget ter beschikking te stellen van maximaal ten laste van de OUI reserve. Uitvoering Zie communicatie. Communicatie Na de besluitvorming zal communicatie plaatsvinden met alle betrokkenen: personeel MDO, ouders van leerlingen, onderwijs en (lokale) muziek educatie aanbieders.

7 Bijlagen digitaal en in raadsleeskamer Burgemeester en wethouders gemeente Opmeer Datum: 17 mei 2016 Naam: V. PhilipsVP

8 Raadsbesluit De raad van de gemeente Opmeer, Besluit, gelezen het voorstel van de burgemeester en wethouders van 25 april 2016, en gelet op het advies van de Commissie Samenlevingszaken het volgende; Raadsbesluit: 1. Het Beleidskader Cultuureducatie Opmeer vast te stellen. 2. De MDO op te heffen per 1 juli 2017 (scenario uit het rapport kansenonderzoek MDO Opmaat naar meer van SCC d.d ). 3. Muziekeducatie en participatie nieuwe stijl te realiseren door (lokale) aanbieders (bestaande of nieuwe rechtspersonen, zzp-ers of een docentencollectief) van muziekeducatie uit te nodigen plannen in te dienen om de muziekeducatie te verzorgen op basis van de speerpunten muziekeducatie in het beleidskader Cultuureducatie Opmeer. 4. Het proces bedoeld onder 2 (opheffing MDO) en 3. (muziekeducatie nieuwe stijl) te laten uitvoeren door een externe kwartiermaker en hiervoor een budget ter beschikking te stellen van maximaal ten laste van de OUI reserve. 5. Niet te kiezen voor de in het rapport van SCC geïnventariseerde opties om de inkomsten te verhogen en/of de kosten te beperken en de hierdoor niet gerealiseerde bezuiniging van in de exploitatiebegroting van de MDO in het begrotingsjaar 2016 te dekken uit de reserve OUI en voor 2017 de bezuiniging op maximaal te stellen en de niet gerealiseerde bezuiniging van eveneens te dekken uit de reserve OUI (vanaf 2018 wordt de bezuiniging van gerealiseerd); 6. Vanaf 2017 voor de uitvoering van muziekeducatie een budget beschikbaar te stellen van vanaf 2018 en voor het 2 e halfjaar 2017 is dan beschikbaar; 7. Voor muziekeducatie nieuwe stijl specifieke beleidsregels subsidiebeleid op te stellen. 8. In te stemmen met de beperking van de gemeentelijke financiële verantwoordelijkheid door subsidiering van muziekeducatie in de fasen 1 en 2, te weten respectievelijk in aanraking komen met: kennis maken met muziek en Oriëntatie op: bekwamen in het bespelen van muziekinstrumenten. Dit is besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Opmeer op: Mevrouw M.C.G.M. de Vree-Bekker Raadsgriffier de heer G.J.A.M. Nijpels Raadsvoorzitter