Concept-raadsvoorstel. Stein Gemeenteblad Afdeling A, no. Agendapunt Bijlagen 1. samenwerking repressieve brandweerzorg. Inleiding

Transcriptie

1 Stein Gemeenteblad Afdeling A, no. Agendapunt Bijlagen 1 Concept-raadsvoorstel Aan Betreft De Raad samenwerking repressieve brandweerzorg Inleiding Om te kunnen bepalen welke kwaliteit de brandweer dient te leveren is begin jaren negentig landelijk een systematiek ontwikkeld, die gebaseerd is op analyses van de ontwikkeling van brand en ongevallen uitgedrukt in tijd. Voor bluswerkzaamheden van de brandweer is bepaald na hoeveel minuten de brandweer maximaal ter plaatse moet zijn om nog een goede kans te hebben om de klus succesvol te kunnen aanpakken en slachtoffers te kunnen redden. Na de gestelde tijden neemt de kans op succesvol optreden van de brandweer doorgaans snel af. Belangrijkste reden hiervoor is dat een brand zich na een bepaalde tijd explosief ontwikkelt. De brandweerwerkzaamheden zijn gekoppeld aan gebouwen en objecten. Daarmee ontstaat een overzicht van gebouwensoorten met genormeerde opkomsttijden. De systematiek bevat tevens een waarderingsschaal voor beoordeling van de kwaliteit van de repressieve dekking: tot 10% overschrijding van de genormeerde tijden is voldoende, tussen 10% en 20% is onvoldoende en meer dan 20% overschrijding is slecht. De tijden die de brandweer kan realiseren zijn in hoge mate afhankelijk van de beschikbaarheid van repressief brandweerpersoneel. Als de repressieve taken worden uitgevoerd door brandweerlieden die van huis of werk moeten komen is meer tijd nodig dan met personeel dat op de kazerne beschikbaar is. Geconstateerd moet worden dat over de gehele lijn binnen de Westelijke Mijnstreek de gestelde normen worden overschreden. Argumentatie 1. Algemeen In de Westelijke Mijnstreek worden de operationele brandweertaken uitgevoerd door vrijwilligers die vanuit één van de kazernes in Sittard, Geleen, Born, Stein, Beek of Schinnen uitrukken. Vast is komen te staan, dat de woon- en werkadressen van de vrijwilligers en de beschikbaarheid gedurende het etmaal zodanig zijn, dat uitruktijden binnen de gestelde normen nagenoeg niet gerealiseerd kunnen worden. Dat betekent dat de brandweer structureel later bij een incident ter plaatse komt dan op basis van de norm gewenst. Branden ontwikkelen zich verder, hulpverlening en dus ook redding bij ongevallen start later, en daarmee moeten slachtoffers langer wachten op hulp.

2 Oplossing van dit probleem ligt voor een belangrijk deel in de borging van beschikbaarheid van brandweermensen op de brandweerkazerne. Daarmee wordt de tijd gewonnen die de vrijwilligers anders nodig hebben om naar de kazerne te komen. Echter, een korps met alleen beroeps heeft ook nadelen. Ontwikkeling van de brandweer dient normaliter gericht te zijn op een gecombineerd korps, met beroeps en vrijwillige brandweerlieden. In alle gevallen blijven vrijwilligers nodig voor opschaling bij grotere calamiteiten, herbezetting voor een gelijktijdige uitruk, grootschalig optreden en mogelijk specialistische taken. Andere oplossingsrichtingen zijn: Realisatie van meer uitruklocaties die bemenst worden door vrijwilligers, ondersteund door beroeps; Een organisatievorm, uitgaande van samenwerking met andere gemeenten of organisaties. 2. De huidige situatie van de repressieve brandweerzorg en de ontwikkelingsrichting van de repressie in de Westelijke Mijnstreek. Zoals gesteld wordt op dit moment de repressieve brandweerzorg in de Westelijke Mijnstreek verricht vanuit een zestal met vrijwilligers bemenste kazernes. Het verzorgingsgebied van Sittard-Geleen omvat drie posten: de posten Sittard, Geleen en Born. De gemeenten Stein, Schinnen en Beek hebben elk één vrijwillige post. In de gemeente Sittard-Geleen hebben meerdere onderzoeken aan het licht gebracht dat de opkomsttijden van het eerste brandweervoertuig te lang zijn. Daardoor worden de aanbevolen normtijden te vaak en in grote mate overschreden. Verder is geconstateerd, dat in kwantitatieve zin met name in de dagsituatie problemen zijn met de vereiste bezetting van het eerste brandweervoertuig. Binnen de gemeente Sittard-Geleen is onderhavige kwestie en de nadelige gevolgen daarvan in eerste aanleg gemeentebreed besproken en is besloten aan de hand van een nader onderzoek tot een concrete uitwerking van de gewenste organisatievorm te komen. Een organisatie, die optimaal oplossingen biedt voor de geconstateerde knelpunten en problemen op het vlak van de repressieve brandweerzorg. De ontwikkelingsrichting te Sittard-Geleen is daarbij in elk geval een 24-uurs beroepspost aangevuld met de huidige drie vrijwillige posten. Naast de oprichting van een beroepspost dient dan nog, vanwege het resterende dekkingsprobleem aan de zuidkant van de gemeente, aldaar een voorziening getroffen te worden. Gebleken is, dat de praktijk heeft uitgewezen, dat zich in de buurgemeenten Beek, Schinnen en Stein een soortgelijke problematiek manifesteert als te Sittard-Geleen. Deze gemeenten hebben besloten voor wat betreft de opkomsttijden en de mate van dekking van het eigen verzorgingsgebied aan te sluiten bij het onderzoek. Het onderzoek is afgerond en heeft tot de uitkomst geleid, dat de problematiek ter zake door intergemeentelijke samenwerking kan worden opgelost, waarbij juist vanwege die samenwerking - sprake is van minder meerkosten. Alsdan ontstaat een solide en ook kwalitatief, betere basisbrandweerzorg in de Westelijke Mijnstreek, die voldoet aan de landelijke richtlijnen en voorschriften van het ministerie van BZK. 2

3 3. De bereikte resultaten tot op heden. Intentie. Inmiddels is uit de gesprekken met de betrokken burgemeesters en de commandanten brandweer ook vast komen te staan, dat de bereidheid tot intergemeentelijke samenwerking in beginsel aanwezig is teneinde via de constructie van een gemeenschappelijke regeling de gezamenlijke problemen op te lossen. Bij voorbaat zijn door partijen aan een verdere doorontwikkeling met als eindplaat een gemeenschappelijke regeling, waarin de repressieve zorg wordt verankerd, de volgende voorwaarden verbonden. De randvoorwaarden. a. De toekomstige samenwerking binnen het district Westelijke Mijnstreek moet gestalte krijgen binnen de huidige gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijk Brandweerbureau Westelijke Mijnstreek. Zoals bekend zijn in dit samenwerkingsverband met ingang van 1 januari van dit jaar reeds de zogenaamde koude brandweertaken, alsmede een deel van de warme (repressieve) taken (HOvD-regeling) ondergebracht. b. De invloeden van brandweerposten buiten het verzorgingsgebied van het district Westelijke Mijnstreek moeten inzichtelijk gemaakt worden voor het eigen verzorgingsgebied. Bedoeld worden hier bijv. de posten te Susteren en Brunssum. c. Uitgangspunt voor samenwerking is dat de totale repressieve brandweerzorg geleverd wordt door de kazernes van het district Westelijke Mijnstreek ( eigen broek ophouden ). d. De ingezette ontwikkelingsrichting voor repressie van de gemeente Sittard-Geleen mag niet belemmerd of vertraagd worden door de ontwikkelingen in de Westelijke Mijnstreek en andersom. e. In formele zin dient geborgd te worden, dat er voldoende lokale bestuurlijke invloed op de repressieve brandweerzorg blijft. f. Er dient gestreefd te worden naar behoud van de eigen identiteit en motivatie van de vrijwillige posten. g. Er moet tot een interim oplossing worden besloten voor de commandantschappen van de gemeenten Stein, Beek en Schinnen, die past in de ontwikkelingsrichting. h. De basisbrandweerzorg in het district Westelijke Mijnstreek moet voldoen aan de landelijke richtlijnen en voorschriften van het ministerie van BZK. Door de organisatie van de repressie via intergemeentelijke samenwerking wordt tegemoet gekomen aan de districtsvorming in het kader van het kabinetsstandpunt inzake het beleid van de veiligheidsregio s. De verdere inhoudelijk invulling van taken en verantwoordelijkheden van de brandweerdistricten wordt opgepakt door de Regionale Brandweer Zuid-Limburg. i. De uiteindelijke kostenposten dienen tot uitdrukking te brengen dat individuele kwaliteitsverbetering in verhouding duurder is dan optimalisering via de route van intergemeentelijke samenwerking ( minder meerkosten ). Noodverbanden. In afwachting van de realisering van het gewenste repressieve eindbeeld is het noodzakelijk dat tijdelijke noodmaatregelen worden getroffen. Door ons college is besloten de kosten voor het treffen van de noodmaatregelen te plaatsen op de A-lijst van de begroting

4 4. De versterking van de repressieve brandweerzorg en de oplossingsrichting Het onderzoeksrapport concludeert, dat ter oplossing van de gezamenlijke problematiek het zogenaamde Zevenkazernemodel en een beroepsbezette post te Beek (het Zevenkazernemodel +) in termen van kosten (minder meerkosten) en uit kwaliteitsoogpunt (meer kwaliteit) de voorkeur verdient. In concreto betekent zulks, dat de huidige vrijwillige posten blijven gehandhaafd, behalve de vrijwillige post te Beek, die geïntegreerd wordt in een dagbezette beroepspost te Beek. In Sittard-Geleen wordt daarnaast in dit model een volledige 24-uurs bezette kazerne opgericht. Verwezen wordt ook naar hoofdstuk 8: Aanbevelingen van het onderzoeksrapport. Het zogenaamde zorgnormonderzoek heeft effecten en invloeden van de huidige brandweerposten in de gemeenten in de Westelijke Mijnstreek en die van een beroepspost in Sittard-Geleen gemeten. De resultaten daarvan zijn uitgebreid gecommuniceerd met de betrokken burgemeesters en de commandanten brandweer van die gemeenten. Bovendien zijn in eerste aanleg de betrokken vrijwilligers voorgelicht. Financiële onderbouwing In het algemeen wordt opgemerkt, dat enerzijds de kosten per gemeente uit oogpunt van objectiviteit inzichtelijk gemaakt zijn op basis van modelberekeningen. Anderzijds is een kostenvergelijking op basis van de huidige begrotingen door hantering van verschil in uitgangspunten niet mogelijk. Dat betekent dat de geraamde kosten kunnen afwijken (positief en negatief) ten opzichte van de huidige kosten. De kosten hebben bovendien alleen betrekking op de repressieve onderdelen: personeel, huisvesting en materieel en derhalve niet op daarmee verband houdende elementen, zoals bijv. een technische dienst en administratieve ondersteuning. Geconcludeerd wordt, dat op basis van de dekking in relatie tot de kosten voor Sittard-Geleen het vierkazernemodel de meest optimale keuze is. De operationele effecten van de mogelijke organisatorische alternatieven die voor Sittard-Geleen mogelijk zijn, zijn doorberekend voor de gehele Westelijke Mijnstreek. Ook in financiële zin zijn de gevolgen doorberekend. In feite zijn dan twee oplossingsrichtingen mogelijk. 1. De betrokken gemeenten kunnen er voor kiezen om de geconstateerde problemen zelfstandig op te lossen. Voor de gemeenten Beek, Stein en Schinnen kan de problematiek enkel worden opgelost door een gedeeltelijke dagbezette post te realiseren. In financiële zin ontstaat dan per gemeente het volgende beeld: Zelfstandige oplossingen per gemeente Meerkosten vierkazernemodel Meerkosten dagbezette post Totale meerkosten Sittard-Geleen Beek Stein Schinnen Totaal Totaal

5 2. De betrokken gemeenten kunnen er voor kiezen de problematiek in gezamenlijkheid op te lossen. Door toepassing van operationele grenzen en herschikking van materieel per kazerne biedt het zevenkazernemodel + voor de Westelijke Mijnstreek in termen van dekking de beste kwaliteit. De meerkosten hiervan bedragen in totaliteit Gezien de gerealiseerde winst in de dekking van het verzorgingsgebied en de financiële analyses wordt de conclusie getrokken dat het zevenkazernemodel inclusief een dagbezette beroepspost in Beek voor de Westelijke Mijnstreek (in het rapport aangeduid als het zevenkazernemodel +) de meest efficiënte oplossing biedt. Samenwerking biedt daarmee een kwalitatief betere oplossing tegen minder meerkosten. De meerkosten van beide varianten bedragen: Zelfstandige oplossing Samenwerking Verschil Voorstel 1. De intentie uitspreken, dat met inachtneming van de planmomenten een beleid wordt ontwikkeld, gericht op versterking van de repressieve brandweerzorg in de Westelijke Mijnstreek middels intergemeentelijke samenwerking. 2. De accordering van de beleidsrichting, waarmee het Gemeenschappelijk Brandweerbureau Westelijke Mijnstreek mandaat krijgt voor beschrijving/uitwerking van een projectplan ter zake, waarin alle facetten (juridisch, financiële, personele) worden beschreven met het oog op de definitieve besluitvorming, alsmede voor verder (in)formeel overleg en communicatie met alle betrokken partijen (bestuur, vrijwilligers, ondernemingsraden, commissies voor Georganiseerd Overleg etc.). Het streven is erop gericht het projectplan dit jaar af te ronden. Daarin wordt ook een raming van de projectkosten met een verdeelsleutel van die kosten opgenomen. Burgemeester en Wethouders, de Secretaris, de Burgemeester, Dict. GV 5