Platenset proces- en informatiearchitectuur

Transcriptie

1 GEMMA Platenset proces- en informatiearchitectuur Onderdeel van de GEMeentelijke Model Architectuur EGEM i-teams April 2009 Pagina 1

2 Toelichting op dit document EGEM i-teams heeft afgelopen periode in samenwerking met gemeenten, NUP-programma s, (e-)adviseurs en ICT-leveranciers de vernieuwde GEMMA proces- en informatiearchitectuur opgesteld. In de nieuwe versie zijn belangrijkste en actuele ontwikkelingen zoals de aansluiting op de voorzieningen uit het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) nadrukkelijker meegenomen. EGEM i-teams volgt een incrementele aanpak. Daarbij wordt de inhoud bijgesteld op grond van feedback van de belanghebbende partijen. De genoemde partijen beoordelen op dit moment de documenten rondom de nieuwe proces- en informatiearchitectuur. Zonodig wordt de architectuur op grond van dit commentaar nog bijgesteld. Verschillende partijen hebben om de nieuwe basisplaten gevraagd. EGEM iteams wil daar met dit verkorte document aan tegemoet komen. De inhoud van dit document heeft om deze reden de status concept. Alle teksten en platen m.b.t. de proces- en informatiearchitectuur in dit document mogen alleen na expliciete toestemming van EGEM i-teams worden gebruikt. Pagina 2

3 Inhoud Algemeen Inleiding Architectuur Ontwikkelingen Gemeenten en Architectuur GEMeentelijke Model Architectuur (GEMMA) Proces- en informatiearchitectuur Thema s en principes Procesarchitectuur Informatiearchitectuur Applicatiearchitectuur Gegevensarchitectuur Pagina 3

4 Inleiding architectuur: metafoor Metafoor Ruimtelijke Ordening 'Van structuurschets tot aanbouw serre': Structuurschets, Streekplan, Bestemmingsplan Stedenbouwkundig plan voor wijken, infrastructuur (Her) Ontwerp van huizen, wegen, voorzieningen (Her) Ontwerp van delen van het huis, aanbouw serre Wat de structuurschets is voor Nederland en het bestemmingsplan voor gemeenten, is NORA voor de e-overheid en GEMMA voor de e-gemeente Afspraken, schetsen, plannen, standaarden, toekomstvisie Zonder architectuur: geen idee waar je staat, geen idee waar je heen wilt!

5 Inleiding architectuur: e-overheid Architectuur: Plannen en afspraken maken mbt ICT-landschap binnen organisatie, met omgeving, aansluitend op business en in aansluiting op wat de organisatie aankan (in lijn met plateauaanpak). Principes, Architectuur, Referentiemodellen, Standaarden NORA: structuurschets voor de gehele e-overheid EGEM i-teams standaardiseert voor e-gemeenten GEMMA bestaat uit principes, architectuur, referentiemodellen, standaarden om het gemeentelijke IT-landschap (gestandaardiseerd en in lijn met NORA) in te richten GEMMA = GEMeentelijke Model Architectuur

6 Inleiding architectuur: kaders INTERNATIONALE STANDAARDEN EUROPEAN INTEROPERABILITY FRAMEWORK NEDERLANDSE OVERHEID REFERENTIE ARCHITECTUUR GEMMA SECTORALE/DOMEIN REFERENTIE ARCHITECTUUR (Gemeenten; zorg; suwiketen; provincies; etc) GEMEENTE REFERENTIE ARCHITECTUUR PROJECT (START) ARCHITECTUUR

7 Inhoud Algemeen Inleiding Architectuur Ontwikkelingen Gemeenten en Architectuur GEMeentelijke Model Architectuur Proces- en informatiearchitectuur Thema s en principes Procesarchitectuur Informatiearchitectuur Applicatiearchitectuur Gegevensarchitectuur Pagina 7

8 Ontwikkelingen Ontwikkelingen omgeving: Gemeenten worden voor steeds meer zaken het portaal voor de gehele overheid (commissie Jorritsma, 2005) NUP: Burger centraal, overheid servicegericht Verplicht gebruik e-overheid kern-infrastructuur door overheidsorganisaties (19 voorzieningen) Zes voorbeeldprojecten (Omgevingsvergunning, DKD, loket Schoolverlaten, WMO/Regelhulp, Verwijsindex, Dienstenrichtlijn 1-loket) Vergt aanzienlijke inspanning gemeenten: Organisatieontwikkeling Informatievoorziening Gemeente = 1e Overheid

9 Gemeente: veel taken door kleine organisatie in keten Feiten: Gemeente heeft grote hoeveelheid aan taken Taken bevinden zich op vele verschillende terreinen Gemeente is een relatief kleine organisatie Gemeente fungeert steeds meer als eerste overheid, en bijna altijd (en steeds meer) in een keten Dit betekent: Bewuste keuzes in architectuur Gemeente moet visie tonen, planmatig werken Standaardisatie is geen keuze (meer), ook al betekent dit het inleveren van autonomie Zorgdragen voor interoperabiliteit Dit gaat gepaard met organisatieontwikkeling, en een cultuuromslag Behoefte aan een gemeente-bouwmeester

11 GEMMA samenhang EGEM i-teams beheert de GEMeentelijke Model Architectuur (GEMMA), waarmee de gemeente een totaalpakket aan standaarden heeft GEMMA sluit aan op en past binnen NORA principes Alle GEMMA standaarden helpen gemeenten de aansluiting met NUP voorzieningen te maken en vice versa Gemeente vragen leveranciers om te voldoen aan GEMMA GEMMA standaarden zijn randvoorwaardelijk voor de ontwikkeling van de e-gemeente Van elke GEMMA standaard zijn opvolgende releases, uitgetekend in de GEMMA releasekalender Pagina 11

12 GEMMA: van life-event tot StUF-bericht Pagina 12

13 Overzicht GEMMA standaarden 11. Aanbestedingskennis en PvE FO/MO componenten Gegevensstandaarden: 7. StUF 6. Gemeentelijke basisgegevens (RSGB) Referentiemodel Zaken (zaakgegevens) (5) RSGB (gemeentelijke basisgegevens) (6) StUF (open standaard, comply or explain) (7) Kennis: 8. Procesarchitectuur en 9. Informatiearchitectuur Berichtenstandaard: Life events en externe PDC¹ (1) E-formulieren specificaties (2) Standaard zaaktypen (3) E-processen (4) 5. Referentiemodel Zaken 4. (Generieke) (e-)processen Dienstverleningsstandaarden: 3. Standaard Zaaktypen Procesarchitectuur (8) Informatiearchitectuur (9) 2. E-formulieren specificaties 10. Handreiking Strategie e-gemeente en overige kennisdeling GEMMA 1. Life events & externe producten en diensten GEMMA bestaat uit: Referentiearchitectuur: Handreiking Strategie e-gemeente (10) Aanbestedingsstandaard: Programma van Eisen Midoffice Suite: ANDEZ (11) ¹ Naar verwachting in de loop van 2009 beschikbaar

14 Naast GEMMA... Organisatieontwikkeling: Plateauaanpak De Plateauaanpak helpt u uw ambities in kaart te brengen en te vertalen naar praktisch haalbare ontwikkelstappen

16 Opbouw GEMMA proces en informatiearchitectuur Pagina 16 Thema's en ontwikkelingen Architectuur overzichtsplaat Kernprincipes Basisplaten Processen Gegevens Applicaties

17 Architectuur overzichtsplaat

19 De 7 thema's Zaak- en procesgericht werken Ontsluiting en gebruik van basisgegevens Naast koppelen ook kantelen en generiek maken De gemeente ontwikkelt zich tot dé poort tot de overheid Aansluiten op e-overheidsvoorzieningen (volgens NUP) Ketensamenwerking en de federatieve overheid Groeipad naar serviceoriëntatie Pagina 19

20 Thema 1: Zaak- en procesgericht werken Verschillende producten/diensten volgen een soortgelijk hoofdproces Integraal klant-tot-klant-proces Besturen en bewaken op doorlooptijden, kwaliteit en bottlenecks Mogelijkheden voor standaardisatie Inzicht in alle zaken van een klant Mogelijkheid tot opvragen tussentijdse status van de voortgang door de klant via welk kanaal dan ook. Pagina 20

21 Thema 2: Ontsluiting en gebruiken van basisgegevens Adequate gegevenshuishouding is essentieel Eenmalige opslag, meervoudig gebruik van basisgegevens Basisregistraties zijn leidend Aansluiting op ontwikkelde registraties op termijn (wettelijk) verplicht Administratieve Lastenverlichting en Edienstverlening als drijvende kracht Vertrouwen in gegevens (kwaliteit en beschikbaarheid) van andere overheidsorganisaties Pagina 21

22 Thema 3: Naast koppelen ook kantelen en generiek maken Een meer procesgerichte organisatie Inzet generiek Procesmanagement Generieke functies en voorzieningen voor de gehele organisatie Multikanaals ondersteuning Generiek content en gegevensbeheer Pagina 22

23 Thema 4: De gemeente ontwikkelt zich tot dé poort tot de overheid Gemeenten als loket tot de overheid commissie Jorritsma Gemeente heeft Antwoord publicatie Antwoord 2 Gemeentelijk KlantContactCentrum (KCC) is essentieel gemeentelijke onderdelen met klantcontacten worden ondergebracht in een herkenbare organisatorische eenheid eenvoudige vragen en aanvragen zoveel mogelijk zelf afhandelen meerdere kanalen gemeenten handelt (aan)vragen van andere overheden af Pagina 23

24 Thema 5: Aansluiten op e-overheidsvoorzieningen (volgens NUP) Gemeenten sluiten aan op NUP (landelijke) kerninfrastructuurvoorzieningen Roadmap aanpak Sturing op samenhang en fasering NUP voorzieningen zijn opgenomen in GEMMA architectuur Pagina 24

25 Thema 6: Ketensamenwerking en de federatieve overheid Overheid als federatie. Samen maar toch zelfstandig. Uitvoering deels buiten de gemeentelijke grenzen in het gemeenschappelijke deel Van interne focus naar ketensamenwerking Veel verschillende vormen van (keten)samenwerking: lokaal landelijk sectoraal regionaal shared services centra Pagina 25

26 Thema 7: Groeipad naar serviceoriëntatie Service gerichte architectuur <-> Webservices Concept: een organisatieonderdeel, proces of deel van de informatievoorziening levert dienst/service met: afgesproken functionaliteit conform een afgesproken contract met dienst/serviceniveau 1 leverancier, N afnemers Eerste (web)services zijn operationeel (bv. DKD) Verdere uitbreiding terwijl de winkel open blijft Pagina 26

28 GEMMA Procesarchitectuur Gemeentelijke kaders en inrichtingsrichtlijnen bij het digitaliseren en implementeren van dienstverleningsprocessen Hulpmiddel voor het maken van afspraken over ketensamenwerking met andere overheidsorganisaties over: inrichtingprincipes voor processen serviceniveaus standaarden en bijbehorende onderwerpen Beschrijft kaders en uitgangspunten voor de GEMMA e-processen Pagina 28

29 Procesarchitectuur basisplaat Pagina 29

30 Hiërarchisch Bedrijfsfunctiemodel Pagina 30

31 Generiek Procesmodel Dienstverlening Pagina 31

32 Gebruik van de Procesarchitectuur Pagina 32

34 Applicatiearchitectuur - basisplaat Pagina 34

35 Applicatiearchitectuur basisplaat met NUP onderdelen Pagina 35

36 Applicatielandschap Pagina 36

38 Gegevensarchitectuur Landelijk Stelsel van Basisregistraties Pagina 38

39 Gegevensarchitectuur Verklaring Administratie Pagina 39

40 Gegevensarchitectuur Informatiemodel Referentiemodel Stelsel Gemeentelijke Basisgegevens RSGB Verklaring Administratie Landelijk stelsel van Basisregistraties Gemeentelijk Perspectief Pagina 40