Actieplan wijk aanpak ABDIJ-& TORENBUURT

Transcriptie

1 Actieplan wijk aanpak ABDIJ-& TORENBUURT

2 De Abdij- en Torenbuurt is in aangewezen als aandachtswijk; we gaan hier tot juli 2016 aan de slag om belangrijke speerpunten in de wijk aan te pakken. 1 DE WIJK De Abdij- en Torenbuurt bestaat uit de subwijken 313 en 314 (zie kaartje). De buurt is onderdeel van de grotere wijk De Reit. In de buurt wonen in totaal inwoners. Daarvan wonen er in subwijk 313 en 993 in subwijk 314 (cijfers 2013). De buurt bestaat voornamelijk uit sociale huurwoningen; in subwijk 313 is 79,6% in bezit van woningcorporatie Tiwos (flats en rijtjeswoningen), terwijl subwijk 314 vrijwel in z n geheel bestaat uit studentenflats (van Wonen Breburg). Bij de cijfermatige analyse in de wijktoets - die als basis heeft gediend voor het aanwijzen van de Abdij- en Torenbuurt als aandachtwijk - is met name gekeken naar de objectieve en subjectieve cijfers voor subwijk 313. Dan valt op dat er in de buurt relatief veel niet-westerse allochtonen wonen (42,7%) en dat er meer dan gemiddeld éénoudergezinnen in de buurt wonen (8,1%). De percentages armoedehuishoudens en bijstandsgerechtigden zijn met respectievelijk 19,4% en 8,9% hoog. SCORE WIJKTOETS In de wijktoets scoort de A&T-buurt op de dimensie sociaal negatief ten opzichte van het Tilburgs gemiddelde. Dit komt zowel door de subjectieve als door de objectieve cijfers. Op zes van de acht objectieve indicatoren scoort de buurt onder het Tilburgs gemiddelde; op percentage bijstandsgerechtigden, armoede, werkeloosheid, niet westerse allochtonen, éénoudergezinnen en vertrekkers. Ook in de subjectieve cijfers uit de Leefbaarheidsmonitor (Lemon) scoort Abdij- en Torenbuurt op alle vijf onderdelen onder het stedelijk gemiddelde (waaronder omgaan met elkaar, contacten in de buurt en betrokkenheid bij de buurt). Uit de cijfers over de dimensie fysiek blijkt dat er door inwoners van de A&T-buurt relatief weinig meldingen worden gedaan; alleen het aantal meldingen over afval en verontreiniging is opvallend hoog. In de subjectieve cijfers uit Lemon scoort de buurt op de fysieke dimensie op 6 van de 10 onderdelen onder het stedelijk gemiddelde. Wat opvalt is dat met name verlichting, groenvoorzieningen en speelvoorzieningen juist wel goed scoren. In de vergelijking met 2010 valt op dat naar het oordeel van de bewoners de buurt er bijna over de volle breedte op vooruit is gegaan. De Abdij- en Torenbuurt scoort positief op de dimensie veiligheid. In de objectieve cijfers scoort de wijk op de meeste indicatoren (16 van de 22) positief ten opzichte van het Tilburgs gemiddelde. Op zes indicatoren is sprake van een negatieve score. Met name de indicator aantal aangiftes burenruzie valt op. In de subjectieve cijfers uit Lemon scoort de A&T buurt op veiligheid op drie indicatoren onder het stedelijk gemiddelde (last van criminaliteit, veiligheid s avonds en overlast van gedrag van anderen) en op twee gelijk aan het Tilburgse cijfer (veiligheid overdag en overlast van activiteiten). Naar het oordeel van de bewoners is bij alle punten de situatie verbeterd ten opzichte van 2010.

3 2WAAR STAAN WE? In de Abdij- en Torenbuurt staan we voor een leefbare en veilige wijk. Een wijk waarin bewoners in een schone en veilige leefomgeving van hun huis en buurt een thuis kunnen maken, waar zij kunnen meedoen aan de maatschappij en de juiste randvoorwaarden aanwezig zijn om vooruit te komen. Bewoners, gemeente, politie, ContourdeTwern en woningcorporaties dragen allemaal hun steentje bij. We zijn op de goede weg. Ongeveer twee jaar geleden was er zeer veel onvrede in de wijk over de fysieke omgeving en overlast van bewoners, met regelmatig incidenten. Daar is samen met bewoners en wijkpartners veel op geïnvesteerd, onder meer gebaseerd op het vorige buurtplan uit 2011 (zoals aanpassingen in openbaar gebied, inrichten nieuwe speeltuin, opknappen flats Tiwos, verplaatsen overlastgevers, opruimen henneppanden, etc). We moeten echter aandacht blijven houden voor deze buurt, om te voorkomen dat de gedane investeringen teniet worden gedaan. Er is nu sprake van een fragiel evenwicht. We moeten voorkómen dat de wijk weer gaat afglijden. De gekozen speerpunten - en de maatregelen en acties die in dit plan op een rij staan - zijn vooral daarop gericht. 3WAT WILLEN WE BEREIKEN? Samen met partijen in de wijk en met bewoners en bewonerscommissie zijn er vijf speerpunten bepaald. Speerpunt 1 Betere onderlinge communicatie en meer sociale samenhang Uit de cijfers van de Lemon blijkt dat bewoners niet zoveel contacten in de buurt hebben (5,5) en het belangrijk vinden van contacten met 6,5 lager scoort dan het Tilburgs gemiddelde (7,2). De trend laat zien dat bewoners het de laatste jaren steeds minder belangrijk vinden om contacten in de buurt te hebben. Dat bevestigt het idee van de gezamenlijke wijkpartners dat de bewoners in de Abdij- en Torenbuurt niet zo n hechte onderlinge samenhang hebben en dat er - mede daardoor - regelmatig sprake is van onbegrip tussen bewoners en groepen bewoners. Ook de onderlinge communicatie verloopt moeizaam. Meer onderlinge contacten en meer betrokkenheid bij het wel en wee van de buurt - vooral door elkaar beter te leren kennen en door meer onderlinge communicatie - kan helpen om de betrokkenheid en samenhang tussen bewoners onderling te verbeteren. Bewoners geven dat ook zelf aan en willen daar verandering in aanbrengen. Belangrijk daarbij is dat er meer gebeurt in de wijk: activiteiten waardoor mensen elkaar beter leren kennen en waar bewoners worden gestimuleerd om elkaar te helpen en ondersteunen, liefst op het herkenbare niveau van de subbuurt. Bewoners zouden daar zelf een actieve rol in moeten pakken. De activiteiten moeten daarom wel goed aansluiten op de behoeften die er leven bij de bewoners. Dat is een belangrijk uitgangspunt. Feit is namelijk dat uit het onderzoek van Smartagent is gebleken dat de totale wijk een overwegend rode leefstijl heeft (met wat gele vlekken). Er wonen dus veel mensen die vooral gericht zijn op vrijheid en zelfstandigheid. Daarnaast wonen er ook mensen met een gele leefstijl, die meer groepsgericht zijn en sociale contacten in de wijk belangrijk vinden. Dat is voor het verwachtingenmanagement, met name bij organiserende bewoners, een belangrijke nuance. Dat doet echter geen afbreuk aan de wens om te werken aan meer sociale samenhang in de buurt. Er zou op z n minst het basisniveau bereikt moeten worden (mensen kennen elkaar als vertrouwde vreemden ). - In de Lemon 2015 scoort de indicator Heeft u contacten in de buurt? hoger dan in 2013 (5,5), zodat de dalende lijn wordt doorbroken. Verder scoort de indicator Wat vindt u van de betrokkenheid van de bewoners bij uw buurt? in de Lemon van 2015 minstens een 5,5. Speerpunt 2 Terugdringen armoede Uit de wijktoets komt naar voren dat in de Abdij- en Torenbuurt 19,4% van de huishoudens in de categorie Armoede huishoudens valt (tov 10,6% in heel Tilburg). Het percentage niet werkende werklozen is 8,2%, terwijl 8,9% van de inwoners bijstandsgerechtigd is. Vooral alleenstaanden leven in armoede. In de A&T-buurt zijn er iets meer eenoudergezinnen met kinderen die in armoede leven, dan in de rest van Tilburg. Het gebruik van armoederegelingen is redelijk vergelijkbaar met Tilburg gemiddeld. Als trend in het afgelopen jaar is te zien dat in de buurt het aantal armoedehuishoudens groeit, terwijl het gebruik van de bestaande regelingen afneemt. Nu is het natuurlijk zo dat de A&T-buurt een buurt is met veel sociale woningbouw met een relatief lage huur. Dit soort woningen zorgt er voor dat er zich als vanzelf een concentratie van lage inkomens voordoet. Toch is het volgens partners in de wijk en bewoners een belangrijk aandachtspunt. Er loopt een zogeheten achter-de-voordeur-traject van woningcorporatie Tiwos. Dat is niet primair bedoeld om armoede op te sporen - het is vooral

4 bedoeld om beter te weten wie er precies woont - maar er kunnen wel signalen naar boven komen die de leefbaarheidsconsulenten van Tiwos kunnen oppakken. Ook huurachterstanden leiden tot huisbezoeken en gesprekken. Vanuit de gemeente is er het armoedebeleid en zijn er verschillende regelingen voor armoedehuishoudens, zoals bijzondere bijstand en schuldhulpverlening. Zaak is om beter te weten te komen wat er in de A&T-buurt precies schuil gaat achter het harde cijfer van 19,4%, om daarna te bepalen of er naast het bestaande beleid extra maatregelen in deze buurt nodig zijn. - Een afname van het aandeel armoedehuishoudens in de periode tot 1 januari Toename van gebruik door huishoudens van de inkomensondersteunende/ participatieregelingen en Meedoenregeling in de periode tot 1 januari 2016 Speerpunt 3 Minder zwerfafval op straat en bij ondergrondse containers Zwerfafval, en dan met name het afval dat mensen naast de ondergrondse containers zetten, is een probleem in de A&Tbuurt. Dat blijkt ook uit het hoge aantal meldingen over afval en verontreiniging vanuit deze buurt: 18,1 per 100 inwoners tov van het Tilburg gemiddelde van 5,3. Slechts twee wijken in Tilburg scoren hoger wat dit punt betreft. Behalve het hoge aantal meldingen scoort het probleem ook hoog in de beleving van de bewoners. In Lemon scoort Vervuiling een 5,3 (Tilburg: 5,8) en Rommel op straat scoort het hoogste als het gaat om de prioritering van vormen van overlast die volgens bewoners moeten worden aangepakt. In 2013 is de A&T-buurt onderdeel van de zogeheten hotspot-aanpak geweest. Dat heeft echter nog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Het zwerfafval blijkt een hardnekkig probleem. - In de Lemon 2015 scoort de indicator Vervuiling minstens een 5,5. Speerpunt 4 Terugdringen van overlastpanden (mn kamerverhuur en studenten Sterflat) In de A&T-buurt wonen relatief veel studenten. Aan de zuidkant van de wijk staan enkele studentenflats, die meerdere keren per jaar - met name in de aankomst- en vertrekweken van de studenten - geluidsoverlast veroorzaken. Ook zijn er kamerverhuurpanden in de rijtjeswoningen in de buurt. De bewoners geven aan daar veel overlast van te ondervinden en ook de partners in de wijk herkennen het probleem. De kamerverhuurpanden in rijtjeswoningen en de onderlinge nabijheid van studentenflats en seniorenwoningen zorgen regelmatig voor botsende leefstijlen. Recentelijk is het beleid over kamerverhuur aangepast om concentraties van panden te voorkomen. Daarnaast zetten we het Woonoverlastteam in op meldingen. Dat neemt niet weg dat de overlast steeds terugkomt. In Lemon scoort het rapportcijfer voor de Overlast van anderen lager dan het Tilburgs gemiddelde en bij de Aangiftes per inwoners valt het hoger dan gemiddeld aantal meldingen van burenruzies op. - In de Lemon 2015 scoort de indicator Overlast van gedrag van anderen hoger dan in 2013 (= 6,0). Als ambitie geldt het stedelijk gemiddelde (= 6,2). Speerpunt 5 Minder overlast van voetballende jeugd Specifiek voor de Torenbuurt geldt dat er door de bewoners veel overlast wordt ervaren van voetballende jeugd. Ze voetballen op straat en in de speeltuin, schoppen tegen garagedeuren, waarbij ook regelmatig schade ontstaat aan auto s of tuinen. Het beschikbare alternatief, een recentelijk opnieuw ingezaaid trapveld aan de Hogeschoollaan, is blijkbaar nog niet aantrekkelijk genoeg voor de jeugd. We zoeken naar een duurzame oplossing met de inzet van Buurtsport, jongerenwerk en sociaal werk. De jongeren spelen hierin een belangrijke rol, maar betrokkenheid van ouders en buurtbewoners is minstens zo belangrijk. - In de Lemon 2015 scoort de indicator Overlast van gedrag van anderen hoger dan in 2013 (= 6,0). Als ambitie geldt het stedelijk gemiddelde (= 6,2).

5 4 WAT DOEN WE EN WAT GAAN WE NOG DOEN? Op basis van de cijfers van de wijktoets en de gesprekken met partners en bewonerscommissie zijn de speerpunten voor het actieplan Abdij- en Torenbuurt bepaald. In het actieplan zijn acties opgenomen die op wijkniveau (intensiever) worden ingezet bovenop het reguliere aanbod in de stad. Per actie benoemen we doel/doelgroep, de partners, de regievoerder, de rol van bewoners en zo mogelijk de planning. Sommige acties vloeien voort uit input van bewoners en partners, anderen uit analyse van de rode draden (= gemeenschappelijk problematiek in de verschillende focus-/aandachtswijken) Bij het actieplan Abdij- en Torenbuurt zijn de volgende rode draden van toepassing; overlast van anderen, armoede en werkeloosheid, sociale cohesie en zwerfafval. Dit actieplan is een dynamisch procesdocument: in de loop van de komende twee jaar zullen acties afgerond worden en mogelijk nieuwe acties worden toegevoegd. Maatregel Doel en doelgroep Partners (*regie) Wanneer Speerpunt 1 Betere onderlinge communicatie en meer sociale samenhang 1. Inzet 'Goud van de straat' voor activiteiten Elkaar ontmoeten en leren kennen, versterken sociale samenhang Doelgroep: primair huurders Tiwos Bewoners (*), Tiwos Op aanvraag 2. Inzet Bakfiets Doel: elkaar ontmoeten en leren kennen, versterken sociale samenhang ContourdeTwern(*), bewoners Vanaf sept. 3. Mogelijkheid onderzoeken voor een plek in de wijk (inloophuis?) waar bewoners elkaar en de instellingen kunnen ontmoeten Verbeteren informatievoorziening naar bewoners en zorgen voor betere bereikbaarheid en herkenbaarheid instellingen Gemeente Tilburg (*), Tiwos, Wonen Breburg, bewoners, RIBW Najaar 4. Partners zoeken in de wijk voor ondersteuning en hulp bij activiteiten (UvT, RIBW, Basisschool, kerk/moskee) Breder draagvlak én ondersteuning vanuit instituties in de wijk voor activiteiten Bewonerscommissie, ContourdeTwern, gemeente Tilburg Regelmatige informatievoorziening over de wijk richting bewoners (o.a. met Facebookpagina) Elkaar informeren om zo ook de betrokkenheid bij de buurt te vergroten bewonerscommissie (*), Gemeente Tilburg, Tiwos, ContourdeTwern, politie, Najaar 6. Organiseren van buurt- en ontmoetingsactiviteiten, zoals Oliebollenfeest, ruil- en repaircafé, Vrouwentafel e.d. Activiteiten zijn bedoeld om elkaar beter te leren kennen en te helpen. Qua thema s aansluiten bij zaken die mensen belangrijk vinden of belang bij hebben! Bewoners/bewonerscommissie (*), ContourdeTwern, Gemeente Tilburg -2016

6 Maatregel Doel en doelgroep Partners (*regie) Wanneer Speerpunt 2 Terugdringen armoede 1. Op individueel niveau kijken naar de 'feiten achter de armoedecijfers'. De sociale situatie in de wijk verder in kaart brengen en onderzoeken welke wijkgerichte acties nog mogelijk zouden kunnen zijn Beter weten wat er werkelijk speelt in de buurt -> zijn er naast het bestaande beleid extra maatregelen en acties nodig? -> evt. aanvullen maatregelenmatrix voor dit speerpunt Gemeente Tilburg (*), Tiwos, ContourdeTwern Najaar 2. Huisbezoeken bij mensen met huurachterstanden. Zonodig wordt hulp ingeschakeld van IMW, verbindende schakel of schuldhulpverlening Signalen verzamelen over de sociale situatie van huurders en helpen waar mogelijk Tiwos (*), samen met IMW en Gemeente Tilburg (inzet sociale wijkteams) Voorlichtingsbijeenkomsten over inkomensondersteunende maatregelen Meer kennis over en meer gebruik van inkomensondersteuning ContourdeTwern(*), Gemeente Tilburg (W&I) 4. Inzet van de aanwezige kennis en ervaring vanuit de buurt, hulp bij administratie, budgetcoaching, uitruil van spullen Bewoners helpen elkaar en leren elkaar zo ook beter kennen ContourdeTwern(*), bewoners Inzet Verbindende schakel voor structureel één dag in de week Snel schakelen tussen bewoners in de wijk en aanbod/mogelijkheden voor armoedebestrijding en activering naar werk Gemeente Tilburg (*) Inzet Tafel van één Verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt voor vrouwen uit de buurt Gemeente Tilburg (*) Speerpunt 3 Minder zwerfafval op straat en bij ondergrondse containers 1. Toezicht en controle via Hotspot-aanpak (mét informatieronde voor bewoners) en lik-op-stuk beleid Zwerfafval terugdringen; bewoners én ondernemers moeten beter weten wat er wel en niet mag en welke consequenties er zijn bij overtredingen BAT (*)/gemeente Tilburg, politie, Stadstoezicht Mogelijkheid onderzoeken om containers (gedeeltelijk) te vervangen door inpandige containerhokken Minder rommel op straat Gemeente Tilburg (*), Tiwos (*), BAT Najaar 3. Organiseren buurtschoonmaakacties, bijvoorbeeld opzoomerdag, prikdag, 'gratis-ophaaldag' Minder rommel en meer buurtbetrokkenheid bij bewoners Bewoners (*), ContourdeTwern, Gemeente Tilburg, instellingen in de wijk (bijv. Jan Lighthartschool) Jaarlijks? 4. Onderzoek naar locaties, 'snoeproutes' en hoeveelheid afvalbakken en containers Meer efficiency in de aanpak Bewoners (*), Gemeente Tilburg, ondernemers in de wijk

7 Maatregel Doel en doelgroep Partners (*regie) Wanneer Speerpunt 4 Terugdringen van overlastpanden, met name kamerverhuur en studenten Sterflat 1. Inzet woonoverlastteam (nav meldingen) Regelmatig bezoek en controle van overlastgevende panden Gemeente Tilburg (*), politie Doorlopend 2. Overleg opstarten over mogelijke maatregelen ter bestrijding geluidsoverlast vanuit Sterflats Meer grip krijgen op de problemen en mogelijke oplossingen Gemeente Tilburg (*), Politie, WonenBreburg, UvT, ContourdeTwern Najaar Speerpunt 5 Minder overlast van voetballende jeugd (alleen voor de Torenbuurt!) 1. Ouders van voetballende jeugd bezoeken Overlast verminderen ContourdeTwern (*), Gemeente Tilburg 2. Voetballende jeugd op straat aanspreken op overlastgevend gedrag Overlast verminderen ContourdeTwern/ Rnewt, politie, Tiwos, bewoners 3. Onderzoeken van de mogelijkheden om voetbalveld aan de Hogeschoollaan verder te upgraden, zowel als veld (eventueel kunstgras?) als qua activiteiten Aantrekkelijk maken andere voetbalplekken om overlast op straat te voorkomen Bewonerscommissie, UvT, Gemeente Tilburg, ContourdeTwern 4. Voetballen met jongeren op veld aan de Hogeschoollaan Sportief bezig zijn en overlast voorkomen Buurtsport (*), Rnewt -2016

8 5 FINANCIËN De meeste maatregelen en acties in dit plan passen binnen de reguliere middelen van gemeente en partners. Enkele maatregelen vragen om een toelichting. Zo is de inzet van de verbindende schakel van W&I nog niet geborgd binnen de reguliere capaciteit. Het gesprek hierover wordt binnen de gemeente gevoerd vanuit de rode draden die voortkomen uit de Wijktoets. Verder is er in dit plan sprake van twee maatregelen die bij eventuele realisatie om financiële middelen vragen: onderzoek naar de mogelijkheid voor een plek in de wijk (speerpunt 1/ maatregel 3) en onderzoek naar de mogelijkheid om containers te vervangen door inpandige containerhokken (speerpunt 3 / maatregel 2). Voor de realisatie van de eerstgenoemde maatregel is externe financiering en slimme verbindingen tussen bestaande budgetten van de partners in de wijk de beste optie. De tweede maatregel moet binnen reguliere budgetten worden opgelost. 6PROJECTSTRUCTUUR De voortgang van het actieplan wordt bewaakt in de Bewonerscommissie A&T-buurt Leden Functie Instelling Robert de Kort Voorzitter Bewonerscommissie Claudia van Dongen Omgevingsmanager Gemeente Tilburg Robert Hornikx Wijkregisseur gemeente Tilburg Bas Strik/Niels Kleijn Wijkagenten Politie Hans Donker Sociaal werker ContourdeTwern Piet de Hond Jongerenwerker ContourdeTwern Rachida Oucheikh Gebiedsregisseur Tiwos Paul van der Mei Woonconsulent Tiwos Annemarie Marijnissen Woonconsulent WonenBreburg Chantale Kin Woonconsulent WonenBreburg Lia Claessens Mariëlle Verhoeven Bewoner Bewoner Fadma Aitouguerd Lid bewonerscommissie Bewoner Sharon Jara Segura Lid bewonerscommissie Bewoner