Uitstel AOWingangsdatum

Transcriptie

1 towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 4 April 2012 Uitstel AOW-ingangsdatum Op 1 april 2012 is de ingangsdatum van het AOW-ouderdomspensioen gewijzigd. Waar de AOW voorheen inging op de eerste dag van de maand waarin iemand 65 werd, gaat deze nu in op de dag waarop iemand 65 wordt. De groep deelnemers met een VUTof prepensioenuitkering kan in de maand van pensioneren een flinke financiële tegenvaller verwachten. Voor zover dat nog niet is gebeurd is het verstandig als pensioenfonds uw deelnemers hier op voor te bereiden. In december 2011 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Wet wijziging ingangsdatum AOW-ouderdomspensioen. In onze Update van oktober 2011 hebben wij u op de hoogte gebracht van de wijziging van de ingangsdatum van de AOW en de gevolgen voor de sociale zekerheidsregelingen. De gewijzigde datum geldt echter niet voor de VUT- en prepensioenuitkeringen. Deze uitkeringen eindigen op de eerste dag van de maand waarin de uitkeringsgerechtigde 65 wordt, waardoor de uitkeringsgerechtigde maximaal een maand inkomen misloopt. Gevolgen voor de pensioenuitkering Zoals hierboven aangegeven, kan het (deels) uitblijven van de AOW voor deelnemers met een klein aanvullend pensioen in de eerste maand vervelende financiële consequenties hebben. Om uw deelnemers goed van dienst te zijn en te voorkomen dat een eventueel inkomensgat in de perceptie van deelnemers aan het pensioenfonds blijft kleven, lijkt het verstandig hen goed over deze verandering te informeren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de volgende zaken: Management of expectations. Deelnemers die de recente ontwikkelingen hebben gemist, zullen zich wellicht afvragen waarom het pensioen dat ze in hun eerste maand ontvangen zo laag is. Door uw deelnemers in het jaar voorafgaand aan hun pensioneren te informeren over de nieuwe ingangsdatum van de AOW, beantwoordt u eventuele vragen bij voorbaat en levert u uw deelnemers een mooie extra service. Voor de eerstgetroffenen zou die communicatie zo spoedig mogelijk nodig zijn en is een jaar vooraankondiging al niet meer mogelijk. Van expectations naar actie. Fondsen die een stapje verder willen gaan dan alleen informeren, zouden hun deelnemers kunnen wijzen op mogelijkheden om het inkomensgat van een maand te dichten. Hoog/laagconstructie. Pensioenuitvoerders zouden een hoog/laagconstructie kunnen aanbieden. Deelnemers zouden dan in de eerste maand dus eenmalig wat meer pensioen ontvangen om het gat op te vullen, en daarna levenslang een iets lager pensioen. Mocht u besluiten uw deelnemers te willen informeren over de nieuwe ingangsdatum van het AOW-uitkering, dan zijn wij graag bereid mee te denken over de wijze waarop deze boodschap bij uw deelnemers het beste aankomt. Wij hebben ruime ervaring in het eenvoudig en effectief verwoorden van relevante pensioeninformatie. 1 kunt u contact opnemen met Celeste de Quelerij celeste.de.quelerij@towerswatson.com In deze editie: 1 Uitstel AOWingangsdatum 2 Ontwerpbesluit geeft helderheid inzake regels bijbetalingsverplichting waardeoverdracht 3 Check toepassing werkingssfeer bedrijfstakpensioenfondsen 4 DNB: cloud computing vorm van uitbesteding 5 Jaarlijkse toetsing bij 3%-staffel niet vereist 6 Plan van aanpak correctie pensioenadministratie 7 DNB prolongeert rentebesluit 8 Kamervragen over beschikbare premieregelingen

2 Update - April 2012 Ontwerpbesluit geeft helderheid inzake regels bijbetalingsverplichting waardeoverdracht Medio vorig jaar heeft minister Kamp een tijdelijke oplossing voor de bijbetalingsverplichting voorgesteld (zie de Update van juni 2011). In navolging hierop is met ingang van 1 januari 2012 een tijdelijke maatregel in de Pensioenwet opgenomen, zodat aan de bijbetalingsproblematiek tegemoet wordt gekomen (Wet van 1 december 2011 tot wijziging van de Pensioenwet en enige andere wetten (Verzamelwet pensioenen 2012)). Op grond van deze tijdelijke maatregel kunnen nadere regels worden gesteld omtrent een tijdelijke inperking van de plicht tot waardeoverdracht in verband met aanvullende bijdragen (bijbetaling) voor de overdragende of ontvangende werkgever. Wij benadrukken dat de bijbetalingsproblematiek zich overigens met name zal manifesteren bij verzekerde pensioenregelingen. In het ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling zoals dit op 16 april jl. is verschenen, is nader invulling gegeven aan deze nadere regels. Op grond van dit besluit zijn pensioenuitvoerders niet (meer) verplicht mee te werken aan een individuele waardeoverdracht als dit leidt tot bijbetalingslasten van meer dan en meer dan 10% van de overdrachtswaarde bij een kleine werkgever. Aan al van deze drie voorwaarden moet worden voldaan. Het gaat daarbij om de totale waardeoverdracht (en bijbetalingslasten), ongeacht of een eventuele partner bezwaar heeft aangetekend tegen de overdracht van het partnerpensioen. Het besluit beoogt derhalve de bijbetalingslasten voor kleine werkgevers te beperken. Als kleine werkgever wordt aangemerkt de werkgever te wiens laste in het tweede kalenderjaar dat aan het vigerende jaar vooraf is gegaan, een premieplichtig loon is gekomen dat gelijk is aan of minder bedraagt dan (2012). Zie hiervoor het Besluit Wet financiering sociale verzekeringen. In alle andere situaties geldt onverminderd de plicht van de pensioenuitvoerder tot meewerken aan waardeoverdracht en daarmee de plicht van de werkgever om eventuele bijbetalingslasten te voldoen. Op grond van het besluit is de pensioenuitvoerder overigens wel bevoegd tot waardeoverdracht indien de oude of nieuwe werkgever bereid is om de aanvullende bijdragen te betalen. Het besluit zal naar verwachting per 1 juli 2012 van kracht worden. 2 met Sandra Bertram sandra.bertram@towerswatson.com Towers Watson Academy Via onze website towerswatsonacademy.nl kunt u zich inschrijven voor onze opleidingen en vindt u aanvullende informatie. Alle opleidingen zijn tevens incompany te organiseren. Daarnaast kunt u voor specifieke incompany opleidingsvragen ook bij ons terecht. Kalender De Towers Watson Academy geeft een korting van 10% aan alle organisaties die 4 of meer deelnemers inschrijven voor dezelfde opleiding of module. met Hermine Steegstra academy.nl@towerswatson.com 22, 24, 29 en 31 mei uur Opleiding Deskundigheidsniveau 2 Donderdag 6 september uur Masterclass Rente- en inflatie risico Dinsdag 5 juni uur Cursus De invloed van pensioen op HR beleid 18, 20 en 27 september uur Driedaagse opleiding Deskundigheidsniveau 1 2 towerswatson.nl

3 Check toepassing werkingssfeer bedrijfstakpensioenfondsen 3 met Kees den Blanken kees.den.blanken@towerswatson.com DNB start binnenkort met een schriftelijke uitvraag van gegevens over de toepassing van de werkingssfeer van verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen. Dit noemt DNB de uitvraag hantering reikwijdte verplichtstelling. DNB heeft signalen ontvangen, dat bij bedrijfstakpensioenfondsen in de praktijk niet alle werkgevers zijn aangesloten, die wél onder de werkingssfeer van het fonds vallen. Of dat bedrijfstakpensioenfondsen niet de juiste reikwijdte hanteren in de uitvoering van de verplichtstelling. Als dit inderdaad zo is, dan loopt het bedrijfstakpensioenfonds een (groot) financieel risico. Werknemers die wél als deelnemer aangemerkt kunnen worden en daarmee onder de werkingssfeer van het pensioenfonds vallen, maar niet zijn aangesloten, kunnen in rechte alsnog deelname aan de pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds vorderen. Dit kan zelfs met terugwerkende kracht plaatsvinden ook als de werkgever (in het verleden) geen premiebijdragen heeft betaald aan het pensioenfonds. Om dit vraagstuk te kunnen beoordelen start DNB met de uitvraag over de toepassing van de werkingssfeer. De vraag is wel of de vraagstelling of de beantwoording van deze uitvraag door DNB zodanig kan worden geformuleerd/opgezet, dat hieraan voldoende inzicht valt te ontlenen voor de correcte toepassing van de werkingssfeer. Immers, als een bedrijfstakpensioenfonds niet weet dat een bepaald type/soort onderneming mogelijk ressorteert onder de werkingssfeer van het fonds, dan zal zij dit (uit onwetendheid) ook niet kunnen aangeven. Het is in ieder geval van belang om aan de schriftelijke uitvraag van DNB deel te nemen en het risico op onjuiste of onvolledige toepassing van de werkingssfeer (vooraf) te beoordelen. Towers Watson Update april 3

4 Update - April 2012 DNB: cloud computing vorm van uitbesteding In de Nieuwsbrief Pensioenen van DNB van april 2012 geeft DNB aan dat cloud computing een vorm van uitbesteding is. Als fondsen gebruik maken van cloud computing, dan gelden de uitbestedingsregels, zo betoogt DNB. Cloud computing is het via het internet op aanvraag beschikbaar stellen van hardware, software en/ of gegevens. De cloud staat voor het internet, dat met al de computers die erop aangesloten zijn een soort wolk van computers vormt. Bij cloud computing draaien de computerprogramma s niet op de computer van de gebruiker, maar op (een of meerdere) machines in die cloud. De gebruiker hoeft op deze manier geen eigenaar meer te zijn van de gebruikte hard- en software en is niet verantwoordelijk voor het onderhoud. Door de gebruikte internettechnieken kunnen de data en applicaties van financiële ondernemingen, waaronder begrepen pensioenfondsen, feitelijk overal ter wereld zijn en vandaan komen. Met name wat dit laatste betreft ziet DNB een aantal additionele risico s: Waar zijn de fondsdata fysiek? Wie hebben toegang tot de fondsgegevens? Hoe controleert het pensioenfonds dat? Hoe vergewist het pensioenfonds zich er van dat de eigen cloud service provider de gegevens conform de vereisten verwerkt? Hoe krijgt het pensioenfonds de data terug bij beëindiging van de overeenkomst? Cloud computing: een vorm van uitbesteding DNB is van oordeel dat cloud computing, waarbij dus gebruik wordt gemaakt van diensten van derden, feitelijk een vorm van uitbesteding is. Als dit aan de hand is, dan is het pensioenfonds gehouden de bestaande wet- en regelgeving op het gebied van uitbesteding in acht te nemen en dan vooral voor wat betreft risicoanalyse en -beheersing en uitbesteding en toezicht. Risico s inzake cloud computing dienen aantoonbaar gekend en beheerst te worden. Op basis van de geldende prudentiële wet- en regelgeving geldt voor pensioenfondsen onder meer de eis dat bedrijfsprocessen en -risico s worden beheerst. Deze eis geldt onverkort wanneer wezenlijke werkzaamheden worden uitbesteed aan een derde, bijvoorbeeld de uitbesteding van ITdiensten in de vorm van cloud computing. Omdat sprake is van uitbesteding, dient het pensioenfonds er onder meer voor zorg te dragen dat ook bij de derde sprake is van een integere en beheerste bedrijfsvoering met betrekking tot de dienstverlening aan de onderneming. Tevens dienen de met dergelijke dienstverlening samenhangende risico s te worden geanalyseerd en toereikend te worden beheerst. Dat geldt ook wanneer (delen van) bedrijfsprocessen worden uitbesteed aan een derde, zoals aan IT diensten. DNB gaat er dan ook van uit dat pensioenfondsen een samenhangende risicoanalyse opleveren vóórdat zij besluiten over te gaan tot uitbesteding van (IT)diensten. Uitbesteding aan derden mag geen belemmering vormen voor toezicht De Pensioenwet stelt de eis dat die toegang in de uitbestedingsovereenkomst moet zijn opgenomen. DNB constateert dat veel cloud computing dienstverleners het toegangsrecht niet willen vastleggen in de contracten. Dat is onwenselijk. Daarom verwacht DNB dat, voordat gebruik wordt gemaakt van cloud computing, DNB wordt geïnformeerd voordat de uitbesteding zal plaatsvinden. Als onderdeel van het risicogebaseerde toezicht maar ook in het kader van het toezichtsthema 2012 (beheersing) uitbesteding(srelaties) zal DNB de risicoanalyse ten aanzien van cloud computing opvragen en beoordelen. 4 met Richtje Thien richtje.thien@towerswatson.com 4 towerswatson.nl

5 Jaarlijkse toetsing bij 3%-staffel niet vereist 5 met Eric Heemskerk of Petra Verdegaal eric.heemskerk@towerswatson.com petra.verdegaal@towerswatson.com Door middel van een beschikbare premiestaffel op basis van 3% (in plaats van 4%) kan een pensioenregeling worden vormgegeven die thans meer in overeenstemming is met de actuele marktrente. De kans is dan ook groter dat een beoogd middelloonniveau kan worden gerealiseerd. In vergelijking met een reguliere 4%-staffel gelden echter wel afwijkende voorwaarden. Bij een 3%-staffel geldt niet de ruime toets op de ingangsdatum aan de 100%-grens, onder uitkering van een surpluskapitaal aan de deelnemer. Bij een toepassing van een 3%-staffel mag het pensioenniveau nooit meer bedragen dan overeenkomend met een geïndexeerde middelloonregeling. Het meerdere moet dan aan de pensioenuitvoerder ten goede komen. In de fiscale handreiking waarin de 3%-staffel als zuivere pensioenregeling wordt aangewezen, staat dat een jaarlijkse toetsing aan een fiscaal maximaal middelloonpensioen moet plaatsvinden bij gebruik van de 3%-staffel. In de praktijk is vervolgens de gedachte ontstaan dat overrendementen dan ook tussentijds zouden moeten worden afgeroomd. Een jaarlijkse toetsing hoeft naar onze mening echter niet plaats te vinden; een zogenaamde event-toets (afrekenmoment) kan volstaan. Zoals aangegeven dient de maximale hoogte van de aan te kopen pensioenuitkering te worden bepaald door de kaders van een fiscaal maximaal middelloonpensioen. Het is dus van belang dat dit pensioenniveau ook in de toezegging aan de deelnemers expliciet tot uitdrukking komt. Als dit het geval is kunnen de volgende afrekenmomenten volstaan: Pensioeningangsdatum Ontslag gevolgd door waardeoverdracht. De toets dient te worden verricht door de overdragende pensioenuitvoerder Ontslag met inkoop van een uitkering bij een fonds/verzekeraar Pensioenverevening met inkoop van een uitkering ten behoeve van de gewezen partner. De event-toets is dus uitsluitend aan de orde als het beleggingskapitaal wordt overgedragen of in het geval uit het beleggingskapitaal pensioenuitkeringen worden aangekocht. Dit betekent concreet dat zolang er nog steeds sprake is van beleggingskapitaal, er fiscaal geen probleem is als er een hogere tussentijdse waarde aanwezig is dan op basis van een fiscaal maximaal middelloonpensioen mogelijk is. Het opgebouwde kapitaal op basis van de 3%-staffel is in de toekomst immers nog onderhevig aan positieve en negatieve rendementen en de hoogte van de pensioenuitkering is dus nog onzeker. Tot slot merken wij op dat alhoewel niet jaarlijks getoetst hoeft te worden, de pensioenuitvoerder verplicht is de pensioengrondslagen in de betreffende dienstjaren te administreren. Alleen dan kan de pensioenuitvoerder immers invulling geven aan de middelloontoets op de hierboven omschreven toetsmomenten. Towers Watson Update april 5

6 Update - April 2012 Plan van aanpak correctie pensioenadministratie Uit onderzoek van DNB (Quinto-P) naar de kwaliteit van pensioenadministraties is gebleken dat de geadministreerde bedragen ten opzichte van de nagerekende feitelijke pensioenaanspraken niet altijd overeenkomen. Beleidsmatige besluiten worden door pensioenfondsbesturen genomen op basis van de aanname dat de administratie juist is. Deze aanname werkt door in het beleggingsbeleid, het toekennen van toeslagen, de keuze al dan niet over te gaan tot een transitie of liquidatie. Niet in de laatste plaats: ook voor de communicatie aan de deelnemers wordt gebruik gemaakt van de data in de administratie. Het is daarom van groot belang dat de administratie daadwerkelijk de juiste aanspraken registreert. Het onderzoek van DNB heeft zich gericht op de werking van de beheersmaatregelen, door te kijken naar de feitelijke output. Zoals uit het onderzoek naar voren is gekomen, hebben de beheersmaatregelen niet altijd het beoogde effect. Ook pensioenfondsen die niet hebben deelgenomen aan het onderzoek zullen kritisch naar het administratieproces moeten kijken. DNB verlangt dat de administratie geschoond wordt en archivering geborgd is. Dit levert vervolgens de vraag op hoe men kan komen tot een meer beheerste bedrijfsvoering. Om afwijkingen in de administratie te voorkomen, dienen fondsbesturen over een plan van aanpak te beschikken waarin aangegeven wordt hoe eventuele onvolkomenheden worden gecorrigeerd. Een controle van de aanspraken op tenminste zogeheten waarheidsmomenten (ingang pensioenuitkering, uitgaande waardeoverdracht) is naar de mening van Towers Watson te laat. Het corrigeren van aanspraken op dergelijke momenten kan op juridische bezwaren stuiten, indien de deelnemer op geen enkele wijze kon weten dat de eerder gecommuniceerde aanspraken onjuist waren. Het starten met het opstellen van een plan van aanpak is alleen zinvol indien men eerst in kaart brengt hoe de eigen administratieve processen ervoor staan. Daarna kan worden bekeken hoe eventuele afwijkingen kunnen worden gecorrigeerd en in de toekomst kunnen worden voorkomen. Het is relevant vast te stellen waar de bron van de afwijkingen ligt. Het starten met het opstellen van een plan van aanpak is alleen zinvol indien men eerst in kaart brengt hoe de eigen administratieve processen ervoor staan Zodra fondsspecifiek meer duidelijkheid is verkregen wat de status is van de administratie, kan worden bekeken welke maatregelen passend zijn om te komen tot een meer beheerste situatie. Het plan van aanpak zal dan ook maatwerk dienen te zijn dat volledig is toegesneden op de specifieke situatie van het pensioenfonds. De consultants van Towers Watson helpen u graag bij het complexe proces om te komen tot een meer beheerste bedrijfsvoering. Onze ondersteuning kan op vele manieren worden ingevuld, van strategisch meedenken tot uitvoerende werkzaamheden. 6 met Toon van den IJssel of Hans Spieker toon.van.den.ijssel@towerswatson.com hans.spieker@towerswatson.com 6 towerswatson.nl

7 DNB prolongeert rentebesluit 7 met Wichert Hoekert wichert.hoekert@towerswatson.com Op 5 april heeft DNB bekend gemaakt de rentemiddeling, die in januari van dit jaar werd geintroduceerd, voorlopig te zullen prolongeren. Dat zal het geval zijn tot duidelijk is wat de gevolgen zijn van de hoofdlijnen van het nieuwe toetsingskader. Minister Kamp heeft einde maart aan de Tweede Kamer laten weten te verwachten de Hoofdlijnennota, die in zal gaan op de vormgeving van het toetsingskader, in de loop van mei aan te kunnen bieden. Het verschil tussen de ongecorrigeerde en de gecorrigeerde rente is momenteel overigens gering. Inmiddels is duidelijk dat het akkoord van gisteren aanstuurt op versnelde verhoging van de AOW-leeftijd, onder gelijktijdige beperking van het Witteveenkader, hetgeen een inbreuk betekent op het bestaande pensioenakkoord. Bij het verschijnen van deze Update is onduidelijk wat de consequenties zijn voor het pensioenakkoord in zijn totaliteit en de rekenrente in het bijzonder. De pensioenfederatie heeft de Tweede Kamer verzocht om de bekendmaking van de Hoofdlijnennotitie en de behandeling ervan niet te laten vertragen, eventueel losgekoppeld van de besluitvorming over (versnelde) verhoging van de AOW-leeftijd. In mei 2011 stuurde Minister Kamp een brief aan de Tweede Kamer over het onderzoek naar alternatieven voor de risicovrije rente dat het ministerie naar aanleiding van een motie van Van Dyck van de PVV had uitgevoerd. Daarin werd onder meer de optie van het introduceren van de Ultimate Forward Rate (UFR) aan de orde gesteld. Binnen die methodiek wordt de rente vanaf het laatste liquide punt in de rentemarkt geextrapoleerd naar een door experts vastgestelde lange rente. In het onderzoek wordt gesproken van een niveau van 4,2%, samengesteld uit 2% inflatieverwachting en 2,2% reele rente. De UFR is ontleend aan de vormgeving van Solvency II, het Europese toezichtkader voor verzekeraars. In de versie van Solvency II die onderdeel uitmaakt van de huidige Omnibus II tekst worden swaprates tot en met een looptijd van 20 jaar als voldoende liquide beschouwd. Vanaf die looptijd wordt geextrapoleerd naar een forward rate van 4,2% bij een looptijd van 30 jaar. Naar verwachting wordt volgende week duidelijk of DNB deze parameters ook voor de Parallel Run (die geldt als voorbereiding op Solvency II) voorschrijft. Mede met het oog op de mogelijke introductie van een op Solvency II gebaseerd toezicht voor pensioenfondsen (de inrichting van de Quantitative Impact Study, die uiteindelijk moet leiden tot herziening van de Europese pensioenfondsenrichtlijn, wordt in mei verwacht) is er momenteel sprake van dat de rekenrente voor pensioenfondsen in zowel FTK1 als FTK2 tevens gebaseerd zou zijn op de UFRmethodiek. Zodoende ligt het voor de hand dat de huidige driemaandsmiddeling op termijn zal worden vervangen door deze methodiek, wellicht al voordat FTK1 en FTK2 van kracht worden. In reactie op kamervragen heeft Minister Kamp op 23 april aan de Tweede Kamer laten weten in de loop van dit jaar te zullen bezien of en hoe het beoogde nieuwe toetsingskader op evenwichtige wijze kan worden betrokken bij de vaststelling van de premiestelling voor 2013 en de eventueel in dat jaar door te voeren kortingen. Wij zullen u in de komende periode op de hoogte houden over de ontwikkelingen met betrekking tot het pensioenakkoord en de gevolgen ervan voor de te hanteren rekenrente, met name ook naar aanleiding van het vallen van het kabinet. Ook zullen wij door middel van een kwantitatieve analyse inzichtelijk maken wat de gevolgen van de eventuele introductie van de UFR zijn. Towers Watson Update april 7

8 Kamervragen over Beschikbare premieregelingen Op 5 april heeft Minister Kamp naar aanleiding van vragen van het kamerlid Lodders (VVD) antwoorden gegeven over de gevolgen van de lage rente voor deelnemers met beschikbare premieregelingen. Bij een lage rente zijn de inkooptarieven voor pensioen hoger dan bij hogere rentestanden. Een lage rentestand op het moment van inkoop hoeft echter niet per definitie te betekenen dat de in te kopen pensioenen veel lager zijn. De levensverwachting en de beurskoersen zijn eveneens belangrijke factoren. Bij moderne beschikbare premieregelingen wordt gewerkt met life cycles. Dat zijn leeftijdsafhankelijke beleggingsmixen, waarbij voorafgaande aan de pensioendatum bijvoorbeeld het risico van volatiliteit op aandelen wordt afgebouwd. Maar ook het renterisico wordt afgebouwd door steeds meer te gaan beleggen in langlopende vastrentende waarden. Kamerlid Lodders pleit voor een pensioenknip waarbij een deelnemer de mogelijkheid heeft om het risico voor inkoop vanuit een beschikbare premieregeling te spreiden. Dat kan een oplossing zijn om (een deel van) het risico te beperken. Maar de keuze voor een goed life cycle model kan de risico s veel meer beperken dan de spreiding van het inkoopmoment. Als de politiek serieus nadenkt over de risico s voor beschikbare premieregelingen, moet niet alleen worden gediscussieerd over een pensioenknip. Veel belangrijker is het niveau van de maximale premiestaffel, dat is afgeleid van een fiscale rekenrente van 4% dan wel een netto-staffel op basis van een rekenrente van 3% in combinatie met werkelijk gemaakte kosten. Het is naar onze mening onevenwichtig dat DNB van pensioenfondsen eist dat een premie moet worden betaald op basis van een rekenrente van thans 2,5% inclusief een bufferopslag van bijvoorbeeld 20% terwijl bij het merendeel van de beschikbare premieregelingen de premie is gebaseerd op een rekenrente van 4% zonder bufferopslag. Als een verschil 1%-punt rekenrente een premieverschil van 30% met zich meebrengt, is thans de premie aan een pensioenfonds vanwege de rekenrente 45% hoger en vanwege de bufferopslag 20% hoger. Met elkaar vermenigvuldigd is dat 175% van het tarief waarop een beschikbare premiestaffel is gebaseerd. Het lijkt dus logisch om de mogelijkheden van de maximale beschikbare premiestaffels serieus tegen het licht te houden. 8 met Gaston Siegelaer of Edwin Schokker gaston.siegelaer@towerswatson.com edwin.schokker@towerswatson.com Prof. E.M. Meijerslaan AV Amstelveen Postbus AE Amsterdam T F Towers Watson B.V. Handelsregister Amsterdam nr: Op alle door ons geleverde diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing. De algemene voorwaarden liggen op onze kantoren ter inzage en worden u desgewenst toegezonden. Ook zijn ze beschikbaar via towerswatson.nl/voorwaarden Copyright 2012 Towers Watson. Alle rechten voorbehouden. TW-NL towerswatson.nl