Update. DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen. In deze editie:

Transcriptie

1 towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 9 September 2013 DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen DNB heeft op 20 augustus 2013 op haar website met een factsheet en een Q&A guidance gegeven voor krimpende pensioenfondsen en gesloten pensioenfondsen. Met krimpende pensioenfondsen doelt DNB pensioenfondsen met een relatief beperkt en gestaag afnemend aantal actieve deelnemers. Een gesloten pensioenfonds kent geen actieve deelnemers. Vanwege de krimp (en de beperkte horizon) lopen deze pensioenfondsen volgens DNB de volgende specifieke risico s, die beheerst dienen te worden: 1. Risico rondom het voortbestaan van het fonds. Dit betreft het risico van onvoldoende zicht op (toekomstige) overdrachtsmogelijkheden. 2. Risico s rondom de governance. Hiermee doelt DNB op het risico dat onvoldoende gekwalificeerde mensen gevonden kunnen worden in het bestuur en overige fondsorganen. En het risico dat onvoldoende met deelnemers wordt gecommuniceerd over de beleidskeuze om het pensioenfonds in de huidige vorm voort te zetten en wat de gevolgen hiervan zijn. 4. Risico s financiële opzet. In dit kader noemt DNB de volgende drie risico s: De beleggingsrisico s (onder meer illiquiditeit van de beleggingen) passen niet meer bij de verplichtingen; Het niveau van de beheersomgeving is niet (langer) in balans met de complexiteit van de beleggingsportefeuille; en De capaciteit om actuariële risico s op te vangen kan op termijn (te) klein worden om deze zelfstandig te dragen. Als gevolg van deze risico s verwacht DNB dat krimpende en gesloten pensioenfondsen regelmatig alternatieven voor de toekomst van het pensioenfonds onderzoeken. Bij een dergelijk onderzoek dient met de hierboven genoemde risico s rekening te worden gehouden, maar ook met de evenwichtige belangenafweging voor de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Onderdeel van een dergelijk onderzoek is in ieder geval: In deze editie: 1 DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen 2 Rechtsverhouding is uitgewerkt na beëindigen arbeidsovereenkomst! 3 Onderzoek van de AFM naar informatie over beschikbare premieregelingen 4 Code Pensioenfondsen 5 Uitgelicht: maatregelen uit het Belastingplan en Overige fiscale maatregelen Pensioenfondsen dekken de helft van het renterisico af 3. Risico rondom de uitvoeringskosten. DNB is van mening dat de kostenvoorziening toereikend dient te zijn voor alle toekomstige uitvoeringskosten (rekening houdend met inflatie op deze kosten).

2 Update September 2013 Beëindigingsvoorwaarden in de uitvoeringsovereenkomst met de aangesloten werkgevers in kaart brengen. Een cijfermatige en kwalitatieve analyse maken van het voorbestaan van het pensioenfonds en de alternatieven zoals overdracht naar andere pensioenuitvoerders in kaart brengen, met een aantal specifieke aandachtspunten. De voorkeuren van de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden in kaart brengen, zodat deze voorkeuren kunnen worden meegewogen bij toekomstige keuzes. De mogelijke uitvoerders waaraan kan worden overgedragen of waarmee kan worden samengewerkt/gefuseerd in kaart brengen en specifieke condities en voorwaarden inventariseren. Beëindigingsvoorwaarden in overeenkomsten met dienstverleners in kaart brengen (waar mogelijk) aanpassen aan de beperkte horizon van het pensioenfonds. De afwikkelmogelijkheden van de beleggingsportefeuille inclusief illiquide beleggingen in kaart brengen en waar mogelijk de beleggingsportefeuille in ieder geval m.b.t. liquiditeit aanpassen op de beperkte horizon van het pensioenfonds. Dit onderzoek dient regelmatig herhaald te worden, omdat deze afweging kan veranderen door interne (als wijzigingen in de financiële positie van het fonds en het aflopen van contracten) en externe (wijzigingen in wet- en regelgeving) omstandigheden. Het is voor krimpende en gesloten pensioenfondsen dus belangrijk om door middel van het hiervoor genoemde onderzoek richting DNB inzichtelijk te maken hoe met de specifieke risico s rekening wordt gehouden en hoe deze risico s worden beperkt. Daarnaast is van belang om DNB inzicht te geven in de evenwichtige belangenafweging van het pensioenfonds met betrekking tot voortzetting van het pensioenfonds ten opzichte van de alternatieven. Dit om te voorkomen dat DNB van haar wettelijke bevoegdheid gebruik maakt om het pensioenfonds verplicht over te laten gaan tot verzekering bij een verzekeraar of tot overdracht naar een andere pensioenuitvoerder. Als gevolg van deze risico s verwacht DNB dat krimpende en gesloten pensioenfondsen regelmatig alternatieven voor de toekomst van het pensioenfonds onderzoeken. 1 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harmen Pullen harmen.pullen@towerswatson.com 2 towerswatson.nl

3 Rechtsverhouding is uitgewerkt na beëindigen arbeidsovereenkomst! De Hoge Raad heeft op vrijdag 6 september 2013 een arrest gewezen (HR 2013 CA0566), waarin de vraag aan de orde kwam of een werkgever het toeslagbeleid mag wijzigen, ook na afloop van de arbeidsovereenkomst. In dit geval wilde de werkgever een onvoorwaardelijk toeslagbeleid wijzigen in een voorwaardelijk toeslagbeleid. Indien een werkgever een wijziging in de pensioenovereenkomst wil doorvoeren, loopt men snel tegen de situatie aan waarin wordt aangenomen dat de gewezen deelnemers waarmee de arbeidsovereenkomst is beëindigd, rechten behouden op grond van het pensioenreglement en voorwaarden die van toepassing waren op het moment van beëindiging van de deelneming. Nu de arbeidsovereenkomst is beëindigd, en de relatie tussen werkgever en voormalig werknemer is verbroken, zou een wijziging in de arbeidsvoorwaarden niet meer doorwerken in de relatie tussen werkgever en voormalig werknemer. De rechtsverhouding tussen beide partijen zou zijn uitgewerkt. In het arrest van 6 september 2013 stelt de Hoge Raad hierover het volgende: Indien sprake is van pensioenaanspraken, brengt het einde van de arbeidsovereenkomst nog niet mee dat de rechtsverhouding tussen de betrokken partijen als uitgewerkt moet worden aangemerkt. In dat geval wordt die rechtsverhouding, zij het met gewijzigde hoedanigheid van de partijen, voortgezet in de pensioenovereenkomst. Nu het in dit geding erom gaat wat in de aldus voortgezette rechtsverhouding geldt, valt niet in te zien waarom de enkele omstandigheid dat de arbeidsovereenkomst is geëindigd, zou moeten meebrengen dat de aanspraak op indexatie in de pensioenfase onaantastbaar zou zijn. Of en zo ja, in hoeverre die aanspraak kan worden aangetast, is afhankelijk van de wet en de regels die de uitvoering van de pensioenovereenkomst beheersen alsmede van de inhoud van die overeenkomst. Opgemerkt moet worden dat het in deze zaak ging om de toenmalige Pensioen- en spaarfondsenwet. Die wet gaf meer ruimte wijzigingen door te voeren in de pensioentoezegging. De huidige Pensioenwet bevat in de artikelen 19 en 20 bepalingen die aangeven of de pensioenovereenkomst kan worden gewijzigd, en wat de gevolgen zijn van een dergelijke wijziging. Van een uitgewerkte rechtsverhouding is, zo stelt de Hoge Raad, in een dergelijke situatie geen sprake. Niettemin is sinds de inwerkingtreding van de Pensioenwet een wijziging van een onvoorwaardelijke indexatieregeling in een voorwaardelijke indexatieregeling niet meer mogelijk ten aanzien van reeds opgebouwde pensioenaanspraken. Anders dan de toenmalige Pensioen- en spaarfondsenwet, bepaalt de Pensioenwet immers a) dat een onvoorwaardelijke toeslagregeling onderdeel is van de opgebouwde pensioenaanspraak en b) dat opgebouwde pensioenaanspraken niet kunnen worden gewijzigd (behoudens enkele uitzonderingen die hier niet ter zake doen). 2 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Spieker hans.spieker@towerswatson.com Sinds de inwerkingtreding van de Pensioenwet is ten aanzien van reeds opgebouwde pensioenaanspraken een wijziging van een onvoorwaardelijke indexatieregeling in een voorwaardelijke indexatieregeling niet meer mogelijk. Towers Watson Update September 3

4 Update September 2013 Onderzoek van de AFM naar informatie over beschikbare premieregelingen De informatie die pensioenuitvoerders geven over beschikbare premieregelingen kan beter. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) naar beschikbare premieregelingen van verzekeraars. Samen met het Verbond van Verzekeraars heeft de AFM daarom een aantal aanbevelingen opgesteld. Zij komen tot de volgende aanbevelingen: Werkgevers (en adviseurs) en verzekeraars moeten werknemers goed informeren over de hoogte van de investering in de pensioenopbouw van medewerkers. Verzekeraars moeten werkgevers goed informeren over de totale kosten van de regeling in verschillende scenario s. Zij kunnen dit eventueel samen met adviseurs doen. Verzekeraars moeten, eventueel samen met werkgevers, werknemers goed informeren over de risico s die voor hen wel en niet verzekerd zijn, zoals nabestaandenpensioen en verschillende typen arbeidsongeschiktheidsdekking. Verzekeraars moeten, eveneens eventueel samen met werkgevers, werknemers goed informeren over de beleggingsrisico s en de waarde en kosten van mogelijke garanties. Een basispensioenproduct moet een zo compleet mogelijke dekking geven, dus inclusief partnerpensioen en een arbeidsongeschiktheidsdekking. gedacht aan verplichte informatie over de risico s van het beleggingsbeleid en over de te verwachten koopkracht van pensioenen. Uit de praktijk blijkt dat de communicatie en de governance bij beschikbare premieregelingen vaak veel beter zouden kunnen. Zo blijkt uit onze praktijk dat deelnemers veelal de wens hebben voor een garantie, maar zich niet realiseren wat de garantie voorstelt. En dat een garantie zekerheid kan geven, maar ook (veel) lagere pensioenen. Ook wordt bij de communicatie vrijwel nooit rekening gehouden met het feit dat met het bedrag in Euro s dat op de pensioenoverzichten staat als gevolg van de Deelnemers willen vaak garantie. Zij realiseren zich niet dat dit naast zekerheid ook lagere pensioenen oplevert. prijsstijgingen in de toekomst steeds minder kan worden ingekocht. Met een pensioen van kan over bijvoorbeeld 25 jaar als gevolg van de inflatie voor een huidige waarde van circa 600 aan spullen worden gekocht. Wij zullen binnenkort in een aparte nieuwsbrief over beschikbare premieregelingen hierop dieper ingaan. 3 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Edwin Schokker edwin.schokker@towerswatson.com Ook in de regeringsplannen zoals gepresenteerd op Prinsjesdag is opgenomen dat pensioenuitvoerders straks de deelnemers veel duidelijker moeten informeren. Het kabinet werkt aan een wijziging van de wettelijke voorschriften. Daarbij kan worden 4 towerswatson.nl

5 Code Pensioenfondsen Per 1 januari 2014 zal de Code Pensioenfondsen in werking treden. Deze Code is opgesteld in samenspraak tussen de Stichting van de Arbeid en de Pensioenfederatie en zal voor pensioenfondsen de Principes voor goed pensioenfondsbesturen uit 2005 vervangen. Voor rechtstreeks verzekerde regelingen blijven de Principes voor goed pensioenfondsbestuur nog wel van toepassing. Het doel van de Code is het verbeteren en het inzichtelijker maken van het functioneren van pensioenfondsen, zodoende dat het vertrouwen van belanghebbenden toeneemt dat het pensioengeld goed wordt beheerd en dat de belangen van alle belanghebbenden evenwichtig worden afgewogen. De Code stelt hierbij de drie onderdelen van goed pensioenfondsbestuur centraal: bestuur, toezicht en verantwoording afleggen. Kernbegrippen zijn daarbij integriteit, transparantie en diversiteit. Inhoud De Code is opgesteld voor alle pensioenfondsen en gaat in op de rol van het bestuur, het verantwoordingsorgaan, het belanghebbendenorgaan en het intern toezicht. Daarnaast komen thema s als verantwoording afleggen, integraal risicomanagement, communicatie, transparantie, verantwoord beleggen en uitbesteding aan bod en wordt ingegaan op de benoeming, ontslag, schorsing en zittingstermijn van de organen binnen het pensioenfonds. Hierbij is ook aandacht voor het beloningsbeleid, diversiteit, geschiktheid en integer handelen. Naleving via het pas toe of leg uit principe De Code Pensioenfondsen wordt wettelijk verankerd. De normen uit de Code zijn leidend, maar bieden ruimte voor afwijking indien daarvoor een goede reden is. Daarom gaat men bij de naleving van de Code uit van het pas toe of leg uit principe. De reden om af te wijken van de Code moet worden onderbouwd en worden toegelicht in het jaarverslag. Voorkomen moet worden dat de Code wordt toegepast als afvinklijst. Toepassing van de normen zal daarom mede afhangen van bijvoorbeeld het type pensioenfonds, de omvang en bestuursstructuur en het soort regeling. Een monitoringscommissie zal onderzoeken in hoeverre de Code wordt nageleefd. Zij zal haar bevindingen jaarlijks publiceren in een rapport. Hierin worden signaleringen van de commissie opgenomen evenals aanbevelingen voor aanpassingen van de Code. 4 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marijke Biewinga en Kristle Jessurun marijke.biewinga@towerswatson.com kristle.jessurun@towerswatson.com Een monitoringscommissie zal onderzoeken in hoeverre de Code wordt nageleefd. Towers Watson Update September 5

6 Update September 2013 Uitgelicht: maatregelen uit het Belastingplan en Overige fiscale maatregelen 2014 Hieronder treft u enige loongerelateerde maatregelen die het Kabinet voornemens is te treffen. Het betreft de maatregelen zoals opgenomen in het Belastingplan 2014 en in de overige fiscale maatregelen Hieronder treft u enige loongerelateerde maatregelen die het Kabinet voornemens is te treffen. Het betreft de maatregelen zoals opgenomen in het Belastingplan 2014 en in de Overige fiscale maatregelen 2014.De in 2013 toegepaste crisisheffing, hoewel destijds aangekondigd als eenmalige maatregel, wordt met één jaar verlengd. Dit betekent dat werkgevers ook in 2014 een heffing van 16% verschuldigd zijn over het loon uit tegenwoordige dienstbetrekking dat in 2013 aan werknemers is uitbetaald, voorzover dat loon per werknemer het niveau van overstijgt. Verplichte toepassing werkkostenregeling pas in 2015 Zoals al door de staatssecretaris van Financien dit jaar aangekondigd, zal de werkkostenregeling pas in 2015 (in plaats van 2014) verplicht moeten worden toegepast. Concreet betekent dit dat werkgevers ook nog in 2014 de keus hebben het regime van vrije vergoedingen en verstrekkingen toe te passen, dan wel te opteren voor de werkkostenregeling. Algemene heffingskorting Met ingang van 1 januari 2014 wordt de algemene heffingskorting voor inkomens tot in 4 jaar verhoogd met 196. Voor inkomens vanaf wordt de algemene heffingskorting afgebouwd hetgeen betekent dat vanaf 2016 de heffingskorting vanaf een inkomen van circa , nihil bedraagt. Arbeidskorting De maximale arbeidskorting gaat in een periode van 4 jaar omhoog met in totaal 836. De arbeidskorting voor hogere inkomens wordt echter in 3 stappen verder afgebouwd, tot nihil. In 2017 zal vanaf een inkomen van circa geen arbeidskorting van toepassing zijn 5 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eric Heemskerk eric.heemskerk@towerswatson.com Stamrechtvrijstelling vervalt met ingang van 1 januari 2014 Met ingang van 1 januari 2014 wordt de stamrechtvrijstelling afgeschaft en daarmee de mogelijkheid om de heffing over ontslagvergoedingen naar een later tijdstip uit te stellen. Of het stamrecht bij een verzekeraar, bank of stamrecht-bv wordt ondergebracht is hierbij verder niet relevant. Het gevolg is dat een werknemer per direct afrekent tegen het voor hem geldende progressieve tarief. Wel kan een beroep op middeling worden gedaan om de heffing enigzins te dempen. Per 31 december 2013 bestaande stamrechten hoeven niet meer in periodieke termijnen te worden uitgekeerd maar mogen in een keer worden opgenomen zonder dat dit leidt tot heffing van zogenaamde revisierente (20% over de waarde). Om deze afwikkeling nog verder te stimuleren wordt bij een gehele opname in 2014 slechts 80% van de eenmalige uitkering in de belastingheffing betrokken. Overigens kan, indien voordelig, ook in 2014 vervolgens een beroep op middeling worden gedaan. 6 towerswatson.nl

7 Pensioenfondsen dekken de helft van het renterisico af Uit onderzoek van DNB blijkt dat de gezamenlijke Nederlandse pensioenfondsen ongeveer de helft van het renterisico dat zij lopen over de aangegane verplichtingen afdekken. In dit percentage is het (stabiliserende) effect van de Ultimate Forward Rate (UFR), zoals sinds september 2012 van kracht, in aanmerking genomen. Zonder UFR zou op totaalniveau ongeveer 37% van het renterisico zijn afgedekt. Op grond daarvan constateert DNB dat het beleid met betrekking tot renterisico sinds de invoering van de UFR niet noemenswaardig is veranderd. Onderzoek per einde 2011 wees uit dat de afdekking toen tussen de 35 en 40% lag. De afdekking wordt voornamelijk gerealiseerd door investeringen in swaps (voor bijna 60%) en staatsobligaties (voor circa 25%). In de eerste helft van 2013 heeft DNB het beleid met betrekking tot renterisico onderzocht bij een 25-tal fondsen. DNB constateert dat het beleggingsbeleid en het risicobeheer in de loop der jaren zijn verbeterd, maar merkt ook op dat verdere verbeteringen nodig zijn. Zo is de vastlegging van het afdekkingsbeleid niet in alle gevallen op orde, en houden veel fondsen onvoldoende rekening met niet-parallelle verschuivingen van de rentecurve. Deze blijven in het standaardmodel ter vaststelling van het Vereist Eigen Vermogen buiten beschouwing, omdat daarin wordt uitgegaan van voorgeschreven looptijdsafhankelijke renteschokken. Ook in de wijziging van de standaardmethodiek zoals die naar verwachting voor het nominale contract gaat gelden blijft dit het geval. Ten derde geven de rapportages niet altijd voldoende inzicht in de realisatie van het nagestreefde afdekkingsbeleid en in de blootstelling aan risicofactoren. Daartoe behoort ook dat de waardeontwikkeling van de Technische Voorzieningen adequaat in ogenschouw wordt genomen, inclusief de invloeden van bijvoorbeeld nieuwe opbouw, waardeoverdrachten en eventuele indexaties of kortingen. Het is aan te raden om te toetsen of de bestaande rapportages voldoen aan de best practices die DNB in de brief beschrijft. Verder benadrukt DNB het belang van zorgvuldige governance, en de daarbij behorende functiescheidingen, rondom het beleggingsbeleid. 6 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wichert Hoekert wichert.hoekert@towerswatson.com DNB constateert dat het beleggingsbeleid en het risicobeheer in de loop der jaren zijn verbeterd, maar merkt ook op dat verdere verbeteringen nodig zijn. Towers Watson Update September 7

8 Towers Watson Academy Najaar 2013 Datum Opleiding Locatie Prijs 22 en 23 oktober uur Tweedaagse stoomcursus Vermogensbeheer Towers Watson Amstelveen 1750 Dinsdag 29 oktober uur Donderdag 31 oktober uur Masterclass Herverzekeren voor pensioenfondsen Masterclass Online Media voor pensioenfondsen Towers Watson Amstelveen Towers Watson Amstelveen Voor het volledige opleidingsaanbod, meer informatie, inschrijven of incompany mogelijkheden, kijk op towerswatsonacademy.nl of neem contact op met Hermine Steegstra via of Copyright 2013 Towers Watson. Alle rechten voorbehouden. TW-EU-NL September towerswatson.nl