Raadsvergadering 2 oktober Voorstel B 7

Transcriptie

1 Raadsvergadering 2 oktober 2014 Voorstel B 7 Heinkenszand, 16 september 2014 Onderwerp: voorstel tot het instemmen met het nemen van een aantal maatregelen om te komen tot realisatie van de taakstelling van op het bibliotheekwerk in 2017 (wethouder Miermans) Geachte raad, Voorstel Vermindering van het aantal uren gebruik van de bibliobus. Instemmen met inzet van leesconsulenten bij scholen (dbos). Instemmen met handhaven van aantal uren bibliobus ten behoeve van ondersteuning van de leesconsulenten. Voorgeschiedenis Bij de laatste bezuinigingsronde is door de gemeenteraad besloten, dat in bezuinigd moet worden op het bibliotheekwerk in de gemeente. Argumenten In de gemeente Borsele zijn momenteel drie soorten bibliotheekvoorzieningen.* De vaste vestigingen (Heinkenszand en s-gravenpolder) De Leespunten (Ovezande, Oudelande, Lewedorp en s-heerenhoek) De bibliobus (Hoedekenskerke, Driewegen, Kwadendamme, Borssele, Nieuwdorp, Nisse, s-heer Abtskerke en Baarland) *Voor de gebruikscijfers van deze voorzieningen verwijzen wij u naar bijlage 1. De gemeenten Borsele, Goes, Kapelle, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland en Tholen hebben de samenwerkingsovereenkomst bibliotheekwerk gemeenten Oosterschelderegio 2014 ondertekend, waarin zowel de financieel-technische als de inhoudelijke kaders van de samenwerking zijn beschreven. Deze overeenkomst is gebaseerd op de regionale visie van de Bibliotheek Oosterschelde : Bibliotheek van betekenis (bijlage 2). In deze visie wordt geanticipeerd op verdere afname van het aantal uitleningen, ten gunste van taalstimulering en leesbevordering op de scholen. In de inforaad van november 2013 bent u geïnformeerd over de inhoud van deze visie. Het beleid van de gemeente Borsele zal zich moeten verhouden met de in de regionale visie gewenste koers. In haar streven te komen tot een evenwichtige en toekomstbestendige bibliotheek, zal de gemeente diverse, voor de toekomst van de bibliotheek belangrijke, ontwikkelingen moeten meenemen zoals de terugloop van het aantal abonnementen en uitleningen, de bevolkingsafname, sluiting van scholen, de financiële krimp en de toenemende digitalisering van de maatschappij. In dit streven zal de gemeente heldere keuzes moeten maken ten aanzien van de huidige voorzieningen en van mogelijk nieuwe voorzieningen die de bibliotheek te bieden heeft. Op basis van de visie wordt gekozen voor twee prioritaire beleidsdoelen: 1. Taalstimulering, leesbevordering en mediawijsheid voor jeugd. 2. Digitaal en fysiek toegang bieden tot een breed aanbod van media en cultuuruitingen in en vanuit hoogwaardige bibliotheekvestigingen binnen de regio.

2 Rekening houdend met bovenstaande uitgangspunten zijn de diverse voorzieningen onder de loep genomen, om te zien hoe de te realiseren bezuiniging bereikt kan worden. Vaste vestigingen. De vestigingen in Heinkenszand en s-gravenpolder zijn ieder 15 uur per week geopend. Daarnaast kent Heinkenszand een inleverbak, waar de boeken 24 uur per dag kunnen worden ingeleverd. Het zijn kwalitatief goede vestigingen met: goede verblijfskwaliteit brede collectie voor jeugd en volwassenen Goede digitale voorzieningen Faciliteiten voor activiteiten Studie- en werkplekken Een punt van aandacht hierbij zijn de openingstijden. Deze zijn erg minimaal. De bibliotheek Oosterschelde onderzoekt dan ook de mogelijkheid om in Heinkenszand te experimenteren met onbemande openingsuren, waarbij de lezers zelf hun boeken in en uit moeten scannen. Hiervoor wordt samenwerking met de Stenge gezocht. De locaties zijn beide relatief nieuw en/of pas helemaal aangepast aan de nieuwste eisen. Het zou dan ook kapitaal vernietiging zijn een (of beide) vestiging(en) te sluiten. Voor het sluiten van deze locaties kan gesteld worden; Flinke bezuinigingsmogelijkheid. Tegen het sluiten van de deze vestigingen, kan worden opgemerkt: Kapitaalvernietiging De vestigingen zijn gelegen in dorpen die al een centrumfunctie hebben en goed bereikbaar zijn voor mensen uit de rest van de gemeente. Met de voorzieningen die bij sluiting van een vaste vestiging over zouden blijven kan niet worden voldaan aan alle functies van het bibliotheekwerk. Leespunten. In vier Borselse dorpen zijn leespunten ingericht en is de bibliobus verdwenen. Een leespunt is een mini bibliotheek met een kleine collectie boeken. De boeken zijn bedoeld om leesplezier bij kinderen te bevorderen. De collectie ondersteunt activiteiten die jeugdbibliothecarissen op scholen uitvoeren. Het leespunt is met name gericht op kinderen van 0 tot 12 jaar. Verder is er een kleine collectie romans en groot letterboeken voor ouderen. Met de service Bibliotheek op maat is de gehele collectie van de Zeeuwse Bibliotheken voor alle lezers beschikbaar. De bibliotheekmedewerker helpt met het reserveren van het boek en neemt de gereserveerde materialen een keer per week mee naar het leespunt. De huidige leespunten zijn twee uur per week geopend en de jeugdbibliothecaris biedt zes uur per week ondersteuning op school. Hierbij is geen rekening gehouden met het aantal leerlingen per school. In de komende periode is het wenselijk de inzet van de jeugdbibliothecaris aan te passen aan het aantal leerlingen per school. Hiermee zal ook een deel van de bezuiniging gerealiseerd kunnen worden. Bibliobussen. De bibliobus is een relatief dure voorziening ( / per sta-uur per jaar). In onze gemeenten rijden momenteel drie verschillende bibliobussen: De biblioservicebus is een bibliobus met extra diensten en producten, zoals een geldautomaat, OV-chipkaart en PostNL verkooppunt en veel informatie over wonen, zorg en welzijn. De Columbus biedt allerlei diensten ter ondersteuning van leerkrachten in het primair onderwijs en fungeert als schakel tussen het onderwijs en diverse organisaties. De Rosegaert een bibliobus zonder aanvullende voorzieningen.

3 Bij de gebruikscijfers in bijlage 1 is aangegeven welke bus wanneer waar komt en is ook het gebruik van deze aanvullende voorzieningen meegenomen. In vrijwel alle dorpen waar deze bus nog komt, is deze het grootste deel van de sta-tijd beschikbaar voor de leerlingen van de basisscholen en een beperkte deel voor de volwassenen. Zoals in de gebruikscijfers van bijlage 1 te zien is maken per dorp dan ook relatief weinig volwassenen gebruik van de bibliobus. (Dit met uitzondering van het dorp Borssele). Omdat de belangrijkste doelstellingen van de regiovisie zijn: taalstimulering, leesbevordering en mediawijsheid voor jeugd, is in overleg met de bibliotheek bekeken, hoe dit vorm zou kunnen krijgen als de bibliobus in de dorpen zou verdwijnen. Bibliotheek Oosterschelde werkt hiervoor met het concept de Bibliotheek op school (dbos). De dbos activiteiten zijn gericht op het verhogen van het leesplezier, In eerste plaats met leesbevorderingsactiviteiten en in tweede instantie rond media wijsheid. De activiteiten worden door de leesconsulent uitgevoerd binnen schooltijd. Gemiddeld is een leesconsulent 160 uur per schooljaar aanwezig voor de uitvoering van dit programma (afhankelijk van het aantal leerlingen per school). In dat geval zijn er niet, zoals bij de leespunten, jeugdcollecties op de scholen. Dit zou kunnen worden ondervangen door de bibliobus niet helemaal af te schaffen, maar voor ongeveer 2 uur per week op jaarbasis te handhaven. (Rekening houdend met de schoolvakanties komt het neer op ongeveer een dagdeel per week.) De bus zou dan niet volgens een vast rooster rijden, maar daar worden ingezet waar de leesconsulent hem op dat moment thematisch kan gebruiken en dan bijvoorbeeld een hele middag bij die school blijven staan. Dit geldt overigens alleen voor de scholen in de dorpen waar geen vaste vestiging is en ook geen leespunt. Op deze manier kunnen de kinderen toch ervaren hoe het is om uit een grotere collectie boeken te kunnen kiezen. Dit zal een andere werkwijze vragen van de Zeeuwse Bibliotheek. Dit is met hen besproken en zij staan hier niet negatief tegenover. De leesconsulenten beschikken overigens ook over een kleine collectie boeken, die zij inzetten bij hun activiteiten op de scholen in de dorpen waar geen leespunt of vaste vestiging is. Hiervoor wordt een budget van gereserveerd. In bijlage 3 is per dorp en school uitgesplitst wat de huidige voorzieningen zijn en op welke manier deze vervangen zouden kunnen worden. Daarbij is ook aangeven wat de huidige kosten zijn en wat de kosten zijn van het gewijzigd beleid. De inzet van de leesconsulenten wordt afhankelijk gemaakt van het aantal leerlingen van de school. Dit heeft ook gevolgen voor scholen waar nu een leespunt is. Zij kregen standaard 6 uur per week ondersteuning, inclusief ondersteuning voor het leespunt. De inzet van de consulenten wordt nu ook aangepast aan de grootte van de school, waarbij een uur ondersteuning van het leespunt wordt gehandhaafd. Scholen waar geen leespunt is en die zijn gevestigd in dorpen waar geen vaste vestiging is, krijgen ter ondersteuning van het werk van de leesconsulenten een paar keer per jaar bezoek van een bibliobus. Scholen in Heinkenszand en s-gravenpolder krijgen een aantal uren per jaar ondersteuning op school voor specifieke projecten, zodat naast het bezoek van de vaste vestiging aandacht kan worden besteed aan taalstimulering, leesbevordering en mediawijsheid voor jeugd. Als gekozen wordt voor het stopzetten van het gebruik van de bibliobus op de huidige manier en inzet van de leesconsulenten op de scholen, heeft dit ook gevolgen voor de volwassen lezers. Zoals uit de gebruikscijfers in bijlage 1 blijkt, is het aantal volwassenen dat gebruik maakt van de bibliobusvoorziening relatief gering. De bibliotheek heeft voorgesteld hen persoonlijk te benaderen en de alternatieven voor het gebruik van de bibliotheekvoorziening met hen te bespreken. Er kan dan voor hen een oplossing op maat gezocht worden. Deze kan variëren van het zelf bezoeken van een van de vaste vestigingen in Heinkenszand of s-gravenpolder tot het aan huis brengen van boeken door vrijwilligers.

4 Op sommige locaties vervalt dan ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld geld te pinnen, de ov chipkaart op te laden of postzegels te kopen. Het is echter zo dat men voor andere voorzieningen/ aankopen ook buiten het eigen dorp moet zijn. Deze activiteiten zullen daar in de toekomst dan ook bij gaan horen, omdat het te duur wordt ze voor een beperkte groep gebruikers in stand te houden. Enkel in Borssele is de bibliobus een voorziening die zowel door jongeren als volwassenen goed wordt bezocht. Het voorstel is dan ook zijn de voorziening daar op de huidige wijze te handhaven en niet specifiek in te zetten op de bibliotheek op school. (Juridische) consequenties Mocht u besluiten tot opzegging van het bibliobuscontract, dan zal het contract met de Zeeuwse Bibliotheek moeten worden aangepast. Omdat dit minimaal een jaar van te voren moet gebeuren is de Zeeuwse Bibliotheek al van dit voornemen op de hoogte gebracht, onder voorbehoud van instemming door de gemeenteraad. Financiën Zoals uit bijlage 3 blijkt moet met de voorgestelde handelswijze een bezuiniging van in 2017 realiseerbaar zijn: Opzeggen contract bibliobus en inzet Bibliotheek op school: besparing ,67 Extra jeugdboeken t.b.v. Bibliotheek op school: Kosten 6.000,00 Flexibele inzet bibliobus: Kosten ,67 Gerealiseerde bezuiniging: ,00 Aan het verminderen van de afname van het aantal uren van de bibliobus zijn echter wel kosten verbonden. Het contract bepaalt dat er sprake is van een opzegtermijn van een jaar, waarna gedurende 3 jaar een afkoopsom moet worden betaald over de opgezegde delen van het contract. Het eerste jaar bedraagt deze afkoopsom 75%, het tweede jaar 50% en het derde jaar 25%. Uitgangspunt is het opzeggen van 2,75 uur van de bibliobus. Dan zijn de kosten: Bibliobus Borsele, eventuele opzeggings opzegging 2,75 u per 1 oktober 2015 bijdrage in 2015: 75% * 2,75 uur * ,75 * 3/ in 2016: 75% * 2,75 uur * ,75 * 9/ in 2016: 50% * 2,75 uur * ,75 * 3/ in 2017: 50% * 2,75 uur * ,75 * 9/ in 2017: 25% * 2,75 uur * ,75 * 3/ in 2018: 25% * 2,75 uur * ,75 * 9/ Niet voor dit hele bedrag hoeft dekking gevonden te worden. Het contract wordt al opgezegd met ingang van het schooljaar 2015/2016, terwijl de totale bezuiniging pas in 2017 gerealiseerd hoeft te worden. Dat betekent, dat in de bibliotheekbegroting van 2015 en 2016 nog wat ruimte is om een deel van de afkoopsom op te vangen.

5 In de praktijk betekent dit dat voor de afkoopsom nodig is: 2015: : : : Totaal: De bibliotheek is gehouden aan de VZG richtlijn van -0,6 voor 2015 en min 2% in Als de bibliotheek hieraan in de toekomst kan blijven voldoen, betekent dit, dat deze afkoopsom kan worden voldaan uit de bedragen die op dit moment voor het bibliotheekwerk zijn geraamd. En dat de bezuiniging toch vanaf 2017 gerealiseerd kan worden. Uitvoering/planning Indien uw raad instemt met deze plannen, zal dit worden kort gesloten met de betrokken partijen. In overleg met bibliotheek Oosterschelde zal een plan worden opgesteld, om vanaf schooljaar 2015/2016 op alle scholen te kunnen starten met het project bibliotheek op school. Ook zal de bibliotheek Oosterschelde contact zoeken met de volwassen gebruikers van de bibliobussen om hen alternatieven aan te bieden. Communicatie De bibliotheek Oosterschelde zal formeel van uw besluit op de hoogte worden gesteld. Zij hebben al bericht ontvangen van ons voornemen het gebruik van de bibliobussen te verminderen, onder voorbehoud van instemming van de gemeenteraad. Dit omdat de opzegtermijn van het bibliobuscontract een jaar is en het contract met ingang van schooljaar 2015/2016 moet worden opgezegd. Besluit Vermindering van het aantal uren gebruik van de bibliobus. Instemmen met inzet van leesconsulenten bij scholen (dbos). Instemmen met handhaven van aantal uren bibliobus ten behoeve van ondersteuning van de leesconsulenten. Ter inzage liggende stukken (op de website) Bijlage(n) Beschrijving huidig aanbod in Borsele Bibliotheek van betekenis Overzicht huidige en toekomstige voorzieningen per dorp Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Borsele, E.J.Gelok, burgemeester. J.P. van den Berge, secretaris.