Bijlage Bijgevoegd treft u onze beleidsnotitie aan, waarin wij de beslissing verder onderbouwen.

Transcriptie

1 Leden van de Gemeenteraad Gemeente Kaag en Braassem Postbus AA Roelofarendsveen Alphen aan den Rijn, 10 oktober 2016 Geachte leden van de Gemeenteraad Kaag en Braassem, Middels deze brief brengen wij u op de hoogte van de beslissing die is genomen betreffende de Bibliobus in de kernen Hoogmade, Woubrugge en Rijnsaterwoude. Opzegging Bibliobus Vanaf 1 januari 2017 wordt de Bibliobus opgezegd in de bovengenoemde kernen. De overige locaties waar de Bibliobus actief is worden tevens gefaseerd opgezegd. Dit is een gezamenlijke beslissing van de Bibliotheek Rijn en Venen en het samenwerkingsverband De Driemaster. We blijven in de kernen In plaats van de Bibliobus gaat Bibliotheek Rijn en Venen een samenwerking met de basisscholen in alle kernen aan middels het programma de Bibliotheek op School. Daarnaast zullen er de komende jaren 3 vaste Biebpunten worden gevestigd met een volwassenen collectie en een reserveringspunt. Leden van de bibliotheek kunnen via het internet hun keuze maken en reserveren. Uitlenen en inleveren is zo frequenter mogelijk door inzet vrijwilligers en professionele ondersteuning door de bibliotheek. Waarom Binnen de Bibliotheek streven wij naar een fijnmazig netwerk waarin we doelgericht betrokkenheid en samenwerking met de lokale organisaties kunnen realiseren. De bibliobus stopt in de huidige situatie slechts 1-3 uur per week/ 2 weken in de kernen en het aantal gebruikers neemt af. Deze nieuwe opzet geeft mogelijkheid om ruimere openingstijden te bieden, een permanente bibliotheek faciliteit te realiseren, inwoners toegang te geven tot een bredere collectie en meer activiteiten te ontplooien in de kernen. De samenwerking met de scholen en kinderopvang biedt de mogelijkheid om structureel in te zetten op leesbevordering bij alle jeugd van 0-12 jaar en om de collecties uit te breiden en te updaten. In de gemeente Nieuwkoop is dit proces al eerder in gang gezet en vanuit deze ervaring kunnen we stellen dat dit positief heeft uitgepakt. Deze aanpak sluit goed aan bij de thema s van de maatschappelijke agenda van gemeente Kaag en Braassem. Daarbij is er meer samenwerking mogelijk en kunnen wij ons blijven richt en op de leesbevordering, mediawijsheid en bestrijding van laaggeletterdheid in ons verzorgingsgebied. Bijlage Bijgevoegd treft u onze beleidsnotitie aan, waarin wij de beslissing verder onderbouwen. Vragen? Heeft u naar aanleiding van deze brief nog vragen? Wij beantwoorden ze graag tijdens de raadsbijeenkomst op 2 november. Inwoners met vragen kunnen worden verwezen naar de Driemaster en de Bibliotheek Rijn en Venen. Met vriendelijke groeten, Hester van Beek Directeur de Bibliotheek Rijn en Venen Bibliotheek Rijn en Venen, Prins Bernhardlaan 8, 2405 VZ Alphen aan den Rijn

2 De Bibliotheek op School en Biebpunten Plan voor vernieuwing en ontwikkeling bibliotheekwerk in Kaag en Braassem Inleiding Om beter aan te sluiten op de thema s van de maatschappelijke agenda in de gemeente Kaag en Braassem is het idee ontstaan om een toekomstig bibliotheek model uit te werken. Voor de gemeente geldt het centraal stellen van de bewoners en daar faciliteren waar het grootste maatschappelijke rendement wordt gehaald en het beleid is gericht op het bevorderen van ontwikkeling, activering, participatie en zelfredzaamheid. Dit plan is gericht op maximalisering van de mogelijkheden voor alle inwoners in alle kernen om zo optimaal mogelijk te kunnen deelnemen aan de bibliotheek. Dit met de focus op het nog beter kunnen inzetten op de doelstellingen van de gemeente en de bibliotheek. Waarbij er voor de bibliotheek meer samenwerking mogelijk is met lokale partners, er een betere permanente functie wordt gecreëerd en waardoor de bibliotheek zich kan blijven richten op de leesbevordering en bestrijding van laaggeletterdheid in het verzorgingsgebied. De doelstellingen en producten en diensten van Bibliotheek Rijn en Venen sluiten hier goed op aan. Onder de doelstellingen vallen taal- en leesbevordering, bestrijding van laaggeletterdheid, ontmoeting en eenzaamheidsbestrijding, bevorderen van mediawijsheid (laagdrempelige beschikbaarheid digitale en fysieke media), alsook het centraal en decentraal aanbieden van ondersteunende activiteiten. Voortbouwen op stevige fundamenten In het Meerjarenbeleid Bibliotheek Rijn en Venen ( ) zijn de uitgangspunten Lezen, leren en Informeren, gericht op drie primaire doelgroepen: (1) Jeugd 0-12 jaar en hun ouders, (2) Laaggeletterden en (3) Ouderen. In het verzorgingsgebied van Kaag en Braassem is momenteel een vaste bibliotheek vestiging in Roelofarendsveen en er rijdt een ingehuurde bibliobus in de kernen Hoogmade, Leimuiden, Rijpwetering, Rijnsaterwoude en Woubrugge. De trend die afgelopen jaren is ingezet is een afname van het aantal leden en uitleningen van de bibliobus. Om te zorgen voor een betere inzet van het bibliotheekwerk worden er twee concepten uitgewerkt, waar bibliotheek Rijn en Venen positieve ervaringen mee heeft. Overzicht leden bibliobus in Kaag en Braassem Gemeente Halte Schoolabonnement Jeugd Abonnementsvorm Jongeren Volwassenen Senioren Totaal Kaag & Braassem Hoogmade Leimuiden Rijnsaterwoude Rijpwetering Woubrugge Totaal Kaag & Braassem

3 De Bibliotheek op School (dbos) De Bibliotheek Rijn en Venen zal in de toekomst naast de wettelijke taken vanuit de Bibliotheekwet nog stringenter inzetten op de belangrijkste doelgroep: jeugd van 0 12 jaar. De bibliotheek is er voorstander van om het hoofdaccent bij deze doelgroep te leggen, omdat als het fundament wat taal- en leesontwikkeling en mediawijsheid betreft goed is hierop kan worden voortgebouwd. Daarbij geldt dat goed voorbeeld doet volgen, waarmee de ouders en verzorgenden van jonge kinderen een belangrijke partner en tegelijkertijd zelf ook doelgroep zijn voor de ondersteunde diensten op het gebied van het ontwikkelen van vaardigheden in taal, lezen en het gebruik van (digitale) media. De Bibliotheek Rijn en Venen werkt ook nu al in de lijn van het landelijke programma de Bibliotheek op school. Dit is een aanpak voor het primair onderwijs, waarin de Bibliotheek en de scholen structureel samenwerken op het terrein van taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid voor kinderen. Doel is kinderen te stimuleren meer te lezen, zowel op school als thuis. Alle kinderen op de school zijn lid van de bibliotheek en daarmee geeft dit programma een veel groter bereik. De aanpak is gericht op het voorkomen van laaggeletterdheid en het verbeteren van taal- en leesvaardigheden, waardoor (digitale) informatievaardigheden sterker worden en een stevige basis voor de verdere schoolcarrière ontstaat. Een bijbehorende monitor meet de resultaten per kind. Een en ander gebeurt met de expertise vanuit de Bibliotheek op leesbevordering en mediawijsheid. Om de doelen te bereiken wordt ook ingezet op de intermediairs, zoals ouders en educatieve professionals. Daar waar mogelijk trekt de bibliotheek de lijn door om zo een doorlopende leeslijn te creëren. Ook andere gemeentes waar de bibliotheek Rijn en Venen actief is, beschikken al over succesvol geïmplementeerde dbos (in Nieuwkoop 10, in Alphen 5, in Zoeterwoude per 2018). In aansluiting op de door de gemeente en de MAG geformuleerde beleidspunten ziet een servicepakket van een Bibliotheek op School-cluster er in onze visie op hoofdlijnen als volgt uit: Een geclusterde opzet met fysieke uitleenpunten bedoeld voor één of meerdere scholen en kinderopvang gehuisvest in een van de scholen of een ander voor alle deelnemende scholen goed bereikbaar gemeenschapsgebouw (0 12 jaar). Voor alle scholen, incl. voorschools en voor alle kinderen 0-12 jaar is dezelfde basisontwikkeling beschikbaar. Gerund door vrijwillige medewerkers (en door kinderen van de hoogste groepen) met professionele ondersteuning Programmering op versterken lees- en digitale vaardigheden, doorlopende leeslijn. Collectie van gemiddeld 3-5 banden per kind afhankelijk van de omvang en het aantal leerlingen, omvang in cluster is kleiner dan dbos per individuele school. Beschikbaarstelling van een fysieke ruimte / leesomgeving Een professioneel educatie team (HBO) ondersteunt didactisch en pedagogisch iedere school, vrijwilligers en ouders Programma s worden centraal voorbereid, overgenomen en doorontwikkeld uit de landelijke Bibliotheek programma s voor dbos met, indien nodig maatwerk. Coördinatie, logistiek, administratie en IT gebeurt vanuit de backoffice. 2

4 Decentrale Biebpunten en Biebloketten De doorgaande leesbevorderingslijn vanaf 12 jaar tot 100+ wordt vanuit de bibliotheekvestiging oftewel een Biebpunt voortgezet. Voor de Biebpunten geldt dat deze wat huisvesting betreft bij voorkeur worden gecombineerd met andere functies, zodat de inloop laagdrempelig is en de openstelling zo ruim mogelijk. Essentie van een Biebpunt is dat men er boeken kan halen en terugbrengen vanuit de lokale en landelijke collecties, al dan niet gereserveerd via internet. Er is enen volwassenen collectie aanwezig. Een bescheiden aanbod van jeugdliteratuur is mogelijk als het Biebpunt kan worden gecombineerd met de Bibliotheek op school. Aanvullend gewenste functionaliteit is de mogelijkheid voor ontmoeting en het organiseren van activiteiten, zoals cursussen op het gebied van taal en mediawijsheid. Er moet voor de Biebpunten een logistieke functie worden ingezet voor vervoer en de uitleen van boeken en tijdschriften. Een Biebpunt is het alternatief voor bestaande staplekken van de bibliobus en van de vestiging in Roelofarendsveen. Het bereik is geënt op behoefte, omvang wijk/ kern, het aantal inwoners en de afstand tot het centrum. Het servicepakket van een Biebpunt ziet er in onze visie op hoofdlijnen als volgt uit: Fysiek en digitaal uitleenpunt met specifieke aandacht voor ouderen, laaggeletterden en kinderen & hun ouders (is tevens dbos clusterpunt) met aandacht voor mediawijsheid en leesbevordering. Alle bewoners kunnen er terecht. Het Biebpunt heeft ook een ontmoetingsfunctie voor de buurt of de kern en is toegankelijk & zichtbaar vanaf straatniveau met een eigen opgang aan de plint. Openstelling: 20 tot 24 uur, self-service light, cashless. Een professionele kracht ondersteunt de vrijwillige medewerkers en voert programma s uit voor gemiddeld 5 uur per week. Collectie volwassenen en jeugd, waaronder ruilcollectie en GLB, kranten en tijdschriften. Seat & Read: leestafel, mogelijkheid voor kleine groepsbijeenkomsten, kleine koffie corner, digitale afhaal- & reserveringszuil, Wi-Fi. Oppervlakte m2, bij voorkeur in een multifunctioneel gebouw gezamenlijk met andere gemeenschapsfuncties. Voor alle Biebpunten zijn de kernfuncties Lezen, leren, informeren aanwezig. De activiteiten zijn een spin off van de centrale bibliotheek en zijn gericht op bestrijding laaggeletterdheid, toeleiding naar lezen en mediawijsheid en worden vanuit de backoffice geprogrammeerd. Coördinatie, logistiek, administratie en IT gebeurt vanuit de backoffice / centrale bibliotheekvestiging. Er is een variant op het volwaardige Biebpunt mogelijk in de vorm van een zogenaamd Biebloket. Het is een haal- en brengservice voor digitaal bestelde boeken en heeft een kleine ruilcollectie als opstart. Ook is een lean & mean collectie mogelijk, een zgn. vrije bieb bestaande uit een door particulieren ingerichte leenboekenkast. Biebloket In een Biebloket wordt volgende servicepakket geboden: Haal en breng service voor digitaal bestelde boeken met kleine ruilcollectie voor kinderen en hun ouders en senioren, het is een plek in de school Openstelling: vanaf 10 uur per week, self-service, cashless Gerund door vrijwillige medewerkers en enige professionele ondersteuning, 50 uur per jaar Oppervlakte max. 25 m2 als een hoekje in de school. 3

5 Uitvoeringsplanning Planning is om komende jaren gefaseerd de volgende programma s en locaties uit te rollen: 3 geclusterde dbos, 4 kleine zelfstandige dbos, 3 Biebpunten en mogelijk 1 Biebloket Uitvoeringsplan: 2017: - Uitrol 4 x zelfstandige kleine dbos en Biebpunt Woubrugge - Voorbereiden 2 x cluster dbos + Biebpunt Leimuiden - Voorbereiden onderzoek en mogelijke uitrol biebloket in Hoogmade 2018: - Uitrol 2 x cluster dbos en inrichten 1 x biebpunten: Leimuiden - Voorbereiden dbos en Biebpunt Roelofarendsveen 2019: - Uitrol 1 x cluster dbos + Biebpunt Roelofarendsveen Oktober 2016, Hester van Beek 4