Bijeenkomst van de participatieraad gemeente Buren: PGB in Wmo en jeugdhulp voor (psychisch) kwetsbare mensen

Transcriptie

1 Bijeenkomst van de participatieraad gemeente Buren: PGB in Wmo en jeugdhulp voor (psychisch) kwetsbare mensen Spreker van Per Saldo*: Kristine Durksz *Per saldo is een vereniging van PGB budgethouders (sinds ruim 20 jaar) Er zijn mensen lid.er wordt individuele ondersteuning geboden en men doet aan collectieve belangenbehartiging. Er zijn ook PGB ondersteuners in de regio. De voorzitter heet iedereen van harte welkom en er volgt een korte voorstelronde. Waarom deze bijeenkomst? Het streven in de regio was 80% PGB. Wmo- raden waren daar blij mee. Nu zijn we 2 jaar verder en we zijn nog ver af van de 80%. Omdat nu de nieuwe beleidsplannen gemaakt worden is dit een goed moment om eens te praten over : wat willen we over 4 jaar bereikt hebben. Hoe willen we de komende 4 jaar verder met het PGB binnen Rivierenland. PGB bestaat al een lange tijd, maar in 2011 was er even sprake van afschaffing. Inmiddels is het verankering in 4 wetten. Spreker laat het wettelijk kader zien ; Wmo raden moeten het toetsen in de praktijk. Wat is per procesonderdeel belangrijk ten aanzien van het PGB? ( zie sheets) PGB : is zelf je zorg inrichten. In eerste instantie alleen mensen met een lichamelijke beperking ; daarna voor iedereen met een beperking. Aan de zaal : waar denk je aan bij PGB : - Keuzevrijheid - Hoeveel en wat voor hulp zelf bepalen - Onafhankelijkheid - Papierwerk - Flexibiliteit - Vaste hulp hebben - Sociaal netwerk kunnen inzetten - Eigen regie - Goede informatie naar familieleden ; er zijn vooroordelen naar familie toe ; zakkenvullers - Een overheid die ruimte geeft aan mensen in plaats van bepaald - Achterdocht van de financiële verstrekker naar de PGB- houder - Moeilijk te beheersen voor de overheid - Budgethouder moet een pro-actieve instelling hebben en kiest bewust - Budgethouders zijn ondernemers - Je wordt soms gedwongen omdat het aanbod niet aansluit bij de vraag Dit vraagt om maatwerk ; het persoonsvolgend budget.

2 Of : hele goede ondersteuning en innovatieve zorg Je hebt als budgethouder alleen maar iets aan een PGB als het ruimhartig is Wat zijn de criteria om een PGB te krijgen : vraag vanuit de zaal. PGB is een financieringsmiddel om eigen regie te krijgen. Maar is dit ook de manier om eigen regie te krijgen? PGB werkt als het je leven volgt ; de zorg moet de keuzes volgen die je maakt in je leven. Als je het PGB weggeeft aan de aanbieder heb je nog geen eigen regie. Hoe kunnen mensen met een PGB ondersteunt worden? Binnen de WLZ kennen we gewaarborgde hulp. Dit is iemand uit het netwerk die met een handtekening aangeeft dat hij/ zijn helpt/ garant staat voor het goed regelen van het PGB. Dit is dus niet gelijk een mentor. Maar : de budgethouder blijft aansprakelijk ook als er een wettelijk vertegenwoordiger is. Deze persoon moet idealiter bekent zijn bv. bij de gemeente Bij een maatwerkvoorziening of bij een individuele voorziening (kinderen) moet er toegang zijn tot een PGB. Opmerking vanuit de zaal : bij een keukentafelgesprek wordt gelijk gezegd dat er 40% bezuinigd moet worden. PGB is vaak flexibeler dan Zorg in Natura. Bestedingsvrijheid is essentieel! Dan moet je binnen je PGB kunnen schuiven met bv. maximum tarieven, jaargetijde, schuiven met hulpverleners etc. Bv. van groepsbegeleiding naar individuele begeleiding. Dit wringt wel eens met een budgetplan. Maar : je moet kunnen schuiven met je plan. Budgetplan is eigenlijk alleen bedoeld om te laten zien dat de budgethouder dat kan. Historisch gezien komt het uit de AWBZ. Budgetplan is niet de basis van de hoogte van het PGB maar zou dit idealiter wel moeten zijn. Maar meestal staat het maximum van een PGB wel vast. Misbruik : vaker door aanbieders dan door individuele budgethouders (wel eens oneigenlijk gebruik wat vaak komt door onvoldoende kennis/ inzicht) Er zijn nu volop ontwikkelingen om te komen tot een centraal portaal voor de PGB. De SVB blijft een rol houden ten aanzien van werkgeverstaken. Het streven is om dit op 1 januari 2018 werkende te hebben. Het is nog niet duidelijk wie dit portaal moet ontwikkelen. Per saldo levert de input. Wie mag bepalen welke zorg passend is : de zorgvrager moet kunnen motiveren en dit moet leidend zijn. Keuzevrijheid kan wel eens wringen met discriminatie.

3 Wet : er moet rekening gehouden met persoonskenmerken etc.( verankerd in wet, wel motiveren) Persoonlijke verzorging volwassenen valt onder de zorgverzekeringswet ; dit wordt geïndiceerd door een wijkverpleegkundige en vergoed door de zorgverzekering. Inzet sociaal netwerk : moet dat betaald worden uit het PGB? Vanuit de zaal : Ja, zeker als er geen sprake meer is van wederkerigheid Nee, vrijwilligers moeten geen betaalde krachten worden Je moet onderscheid maken tussen de verschillende typen zorg wat door vrijwilligers/mantelzorgers gedaan kan worden. Let op de belastbaarheid van het sociale netwerk als dat netwerk maar uit 1 persoon bestaat Moeilijk om de kwaliteit van sociaal netwerk te controleren Ja, moet kunnen maar zorg dat het netwerk voldoende groot is Voordeel dat je geen vreemde mensen in huis hoeft te halen Sociaal netwerk kan nog beter ingaan op specifieke situatie Ja, in de praktijk is het moeilijk om een scheiding te maken tussen gebruikelijke zorg/ mantelzorg en het stuk wat uit het PGB betaald zou moeten worden. Nee, want het is beter als er een zekere (gezonde) distantie is tussen zorgvrager en zorgverlener. Antwoord : het is moeilijk om een mening te vertalen in beleid. Rechtbank Zwolle : opa doet iets in de vrije tijdsbesteding voor kind met ASS ; ook ouders en professionele hulp. Gemeente moet goed onderzoek doen. 1. Wat is gebruikelijk? Meestal is niet vastgelegd wat opa verplicht is om te doen 2. Wat is er aan mantelzorg? Vrijwillig. 3. Wat is er nodig? Deze jongen kon niet zelf zorgen voor de vrije tijdsbesteding 4. Wat is dan de juiste hulp? Opa moet dan ook aangeven hoe hij dit gaat aanpakken. Wat ga je oefenen, op welke manier etc. 5. Dan ga je kijken wat is bovengebruikelijke zorg? Als je weet wat dat is weet je ook wat geïndiceerd kan worden. 6. Waarvoor moeten er oplossingen komen? Uit de zaal : onderscheid kortdurende hulp of langdurende hulp ; bij mensen met verstandelijke beperking of psychische problematiek is wederkerigheid vaak niet mogelijk en wordt langdurige inzet mantelzorg en vrijwilligers moeilijk. Dan is betalen ( belonen) de waarborg voor continuïteit. Fasen van het PGB

4 1. Melding : is het duidelijk dat PGB mogelijk is? Hoe bekent is het PGB? Gemeente Buren is bezig met een folder. Advies : deze heel goed verspreiden. Nu staat het nog niet goed op de site. Belangrijk dat er duidelijk aangegeven wordt dat onafhankelijke cliëntondersteuning mogelijk is. Is er bekendheid met het maken van het persoonlijk plan? Eigenlijk is dit : wat zie je als oplossingen. Je hebt het recht om binnen7 dagen na de melding je persoonlijk plan in te dienen. Communicatie is in deze heel belangrijk. Via Zorg Veranderd worden workshops gegeven om te leren hoe je een persoonlijk plan moet maken. Binnen de gemeente Buren staat het privacy reglement op de website. 2. Persoonlijk plan. Maak vooral gebruik van cliëntondersteuning 3. Het onderzoek (= het keukentafelgesprek). Hierin moeten veel punten aan de orde komen, dit lukt niet in een uurtje. Uiterlijk op dit punt moet je gewezen zijn op de mogelijkheid van het PGB. De gespreksvoerder zou ingevoerd moeten zijn op de problematiek (bij psychische kwetsbaarheid) Binnen de gemeente Buren is hier wel aandacht voor (de wethouder) Vraag eventueel verslagen op. Zorgbelang : het is vaak moeilijk om te achterhalen hoe de cliëntondersteuning binnen een gemeente geregeld is. 4. Verslag van het gesprek : dit moet je na het onderzoek krijgen als burger. Dit voorkomt bezwaar. De rechter zal altijd vragen of een beslissing onderbouwd is. Op de site van Per Saldo staat de PGB- test. Er is geen objectieve test voor gemeenten om te bepalen of een PGB geschikt is. Handtekening voor akkoord is noodzakelijk. 5. Aanvraag voorziening. Niet helder wanneer iets echt een aanvraag is. Gemeentes zouden hier in kunnen ondersteunen door duidelijk te zijn. Een zorgbeschrijving is handig : wat doet de zorgverlener en wat is het resultaat ervan. Dan haal je de angst bij de budgethouder of hij het goed doet weg. Solide PGB : vooraf goedkeuren in plaats van achteraf verantwoorden. 6. Toekennen PGB en akkoord naar SVB Een geval apart : Beschermd wonen ; is een maatwerkvoorziening en wordt bekostigd vanuit de centrum gemeente (is Nijmegen voor Buren). Er is een definitie in de wet die niet helpend is voor mensen met een PGB omdat er gesproken wordt over een instelling. Pingpong tussen centrum gemeentes en gemeentes waar iemand woont. Eventueel kan Per Saldo hierover een aparte bijeenkomst geven. Vraag vanuit de zaal : hoeveel mensen zijn er op de hoogte van PGB en hoe vertalen we dit naar de zorgvragers. Hoe krijgen we het voor elkaar dat mensen dit ook daadwerkelijk gaan gebruiken. Hoe maak je het laagdrempeliger. We hebben weinig zicht op de eigen bijdrage. Dit is op dit moment een van de grootste redenen van het mijden van zorg. De 80% in de regio was met name ingegeven door ideële overwegingen. Eigenlijk begint nu pas het proces om te komen tot meer burgers met PGB. De eerste 1 ½ jaar is men binnen de

5 gemeentes ook heel druk geweest om alles te laten lopen na alle veranderingen. Er was eerst ervaring nodig. Het is belangrijk dat een PGB daadwerkelijk een meerwaarde heeft. Opmerking : als een gemeente goed zorg inkoopt is wellicht minder PGB nodig. Conclusies: Communicatie is heel erg belangrijk. En vooral vanuit de vrager kijken. Maak gebruik van bestaande kanalen, tools en info ( bv pgb test van PerSaldo) Het PGB binnen de regio is nog in opbouw. Bestedingsmiddelen : moet dat voor PGB hetzelfde zijn als voor ZIN? Wel wenselijk. En vrijheid om binnen budget de noodzakelijke zorg te kunnen inkopen. Cliëntondersteuning is heel belangrijk : aan de voorkant en onafhankelijk.